________________
કાળની ગતિ.
પ્રાણની ગતિ માણસની લાગણીથી સમજાય છે, મનની દશા પણ માણુસ સમજી શકે છે, પણ જ્યારે મનની ઉપરના તત્ત્વાની વાત થાય છે ત્યારે સમજણુમાં મુશ્કેલી વધતી જાય છે.
હિંદમાં તાંત્રિક મતવાળા અને કમ માગ વાળા જીવની ઉત્પતિ તેના સ`સ્કારથી સમજાવે છે. મરણ વખતે સ`સ્કારના સૂક્ષ્મ પ્રદેશ માટે થાય છે, તેને વિકાસ શક્તિ કહે છે. જનમ વખતે તે 'સ્કારના સકાચ થાય છે અને તે એક સૂક્ષ્મ બિંદુનું રૂપ લે છે. દેખાવમાં તે ખ઼િંદુ અણુ લાગે છે પણ શક્તિની દ્રષ્ટીએ તેમાં મહાન ક્રિયાએ રહેલી હેાય છે. ઝાડના નાના દેખાતા ખીમાં ઘણી શક્તિ દેખાય છે. હાશ્મીએપેથિક દવામાં અને દેશી વૈદ્યોની માત્રામાં શક્તિ માટે બહુ ઝીણી દવા આપવામાં આવે છે. સ'સ્કારથી ઉત્પન્ન થએલ ચેતન-બિ'તુ એટલું નાનું હાય છે કે તેના ભાગ થઈ શકતા નથી. તે મનની ઉપરના પ્રદેશમાંથી આવે છે અને તેના ભવિષ્યના માબાપના મનમાં દાખલ થાય છે. ત્યાં પેાતાનું કામ કરી પછી તેમના પ્રાણમાં દાખલ થાય છે અને તે ૨૩૬
