________________
સુધારા. હતું કે એક લાયક માણસને રાજા બનાવી તેના ઉપર રાજ્ય ચલાવવાની જવાબદારી રાખવાથી પ્રજાના. ઘણું માણસને રાજ્યના વિચાર કરવાની જરૂર પડશે નહિ અને તેથી લેકે બીજી સારી પ્રવૃતિ કરી શકશે. મજુરોના સંઘે કે વેપારીઓની મંડળીઓના રાજ કરતાં આ પદ્ધતિમાં ઘણે લાભ છે પણ હાલના સંજોગોમાં રાજા તરત વેપારી બની જાય છે. તેથી આ પદ્ધતિ કામ આવી શકતી નથી.
એક કામ માટે જ્યાં ઘણા માણસ જવાબદાર હોય ત્યાં તે કામ માટે કેઈને પુરી ચિંતા રહેતી. નથી. સંઘના પિસાની વ્યવસ્થા તદન પ્રમાણિકપણે. બહુ થેડી જગ્યાએ થાય છે. એ બાબત ધ્યાનમાં રાખી, આગળના વખતમાં રાજ્યની ચિંતા એક સારા. વિદ્વાન રાજા ઉપર નાખવામાં આવતી, લોકેને જ્ઞાન આપવા માટેની જવાબદારી એક સારા બ્રહ્મનિષ્ઠ ધર્મગુરૂ ઉપર નાખવામાં આવી હતી અને સમાજના સુધારા કરવાની જવાબદારી એક નગર શેઠ ઉપર નાખવામાં આવી હતી. તેઓની ફરજો નકી કરવામાં આવી હતી તેથી રાજા વેપારી થઈ શકતો નહિ અને વેપારી રાજા થઈ શકતે નહિ.
૨૦૯
