________________
કાળની ગતિ. સંસારી સુખ કરતાં આત્માનું સુખ મેટું અને સારું છે એવું કહેનારા વહેમી છે એમ માની શકાય નહિ. માણસને ચીરી ચીરીને તેના જુદા જુદા ભાગ જેવાથી માણસ મળશે નહિ. તેમજ જગતના જુદા જુદા ભાગ જેવાથી ખરૂં જગત મળશે નહિ.
વળી બીજી એક મુશ્કેલી એ છે કે ઘણાને વ્યવહાર અને પરમાર્થ એ બન્ને સાથે રહે એવું ગમે છે. ભગવાન જે સર્વત્ર સર્વદા છે તે સંસારમાં કેમ ન મળે? આપણે પણ જનકની પેઠે સંસારમાં રહીને ભગવાન કેમ મેળવી ન શકીએ. પણ ખરી રીતે જોતાં જણાશે કે સંસારમાં રહીને ભગવાન મેળવવાના નથી પણ ભગવાનમાં રહીને સંસાર ચલાવવાનો છે. જનકરાજા પણ ભગવાનમાં રહીને રાજય ચલાવતા હતા. રાજ્ય ચલાવ્યા પહેલાં તેણે એકાંતમાં જઈ આત્મજ્ઞાન મેળવ્યું હતું.
વ્યવહારના કાર્યોમાં ભગવાનને સાક્ષાત્કાર થઈ શકે છે પણ તે લાભ જેને જેતે હોય તેનામાં લગવદુભાવ પહેલાં આવા જોઈએ. જ્યાં જ્યાં આપણે જે જે વખતે ફરીએ ત્યાં ત્યાં તે તે વખતે જે સંસાર
૨૨૨
