________________
કાળની ગતિ. -
ખરા તત્વવેત્તાઓ જગત કેમ બન્યું છે અને તેનું શું થશે તે કહેતા નથી પણ જગત અને આપણે અહી શા માટે છીએ તે સમજાવે છે. વળી તેઓ કહે છે કે જીવનનું સાચું ફળ જીવનની શરૂઆતમાં આપેલું છે તેથી જીવન સુધારવાનું નથી પણ સમજવાનું છે. આ બાબત સામાન્ય જ્ઞાનથી સમજાતી નથી કારણ કે સામાન્ય જ્ઞાન જીવનને વિકાસ જોઈ શકે છે પણ જીવનનો હેતુ જઈ શકતું નથી. જીવનના વિકાસમાં પ્રકૃતિને ધમ કામ કરે છે. જીવનના હેતુમાં પુરૂષને એટલે આત્માને ધર્મ કામ કરે છે. ખરા વિદ્વાને એમ વિચાર નથી કરતાં કે જગતનું શું થશે અને તેને અંત કયારે આવશે પણ તેઓ એમ વિચાર કરે છે કે ટુંકા સુખમાં રમતી તેમની ટુંકી વાસનાઓનો અંત કયારે આવશે.
કેટલુંક સુખ એવું હોય છે કે જે મેળવવા વખતની જરૂર નથી પણ સમજણની જરૂર છે. સમજણને આધાર વખત ઉપર નથી પણ માણસ ઉપર છે. કેઈ માણસને કઈ બાબત તરત સમજાઈ જાય છે અને કેઈને તે સમજતાં વાર લાગે છે. ખરા મહાત્માએ
૨૧૮
