________________
કાળની ગતિ.
જે પ્રેમમાં પ્રજા ઉત્પન્ન કરવા જેટલી જ શક્તિ રહેલી હોય તે તેથી વધારે શક્તિ કેમ જણાય છે ? આવા કામ માટે જે પ્રેમ વપરાય છે તે ખરા પ્રેમનો બહુ થડે ભાગ છે. વ્યવહારમાં પ્રેમની થોડી શક્તિમાંથી પ્રજા ઉત્પન્ન થાય છે અને બાકીની સ્ત્રી પુરૂષો પિતાના સ્વાર્થ માટે વાપરે છે પણ બાકીની શક્તિનું તેફાન થતું ન હોય તે પ્રજાની ઉત્પત્તિ પણ બને નહિ. મીણબત્તી બળે નહિ તે પ્રકાશ આપે નહિ. પણ આથી પ્રાણને અઘટીત છૂટ આપવાની નથી.
વળી આ શક્તિ જ્યારે પરમાત્મા તરફ વળે છે ત્યારે તેમાંથી સારા કાવ્ય, ભજન, ચિત્ર, કળાએ વિગેરે ઉત્પન્ન થાય છે. સ્ત્રીઓને જેમ દર મહિને રૂતુકાળ આવે છે તેમ પૃથવીને દર બે મહિને રૂતુકાળ આવે છે. વસંત રૂતુ શરૂ થવા લાગે છે કે પક્ષીઓના ગાયન શરૂ થાય છે અને ભાવી પ્રજા માટે માળા બાંધવાની તૈયારી થાય છે. માણસના સંસારમાં પણ અજાણ્યા કુટુંબના સ્ત્રી પુરૂષે પ્રેમથી એક બીજાના ગાઢ મિત્ર બની જાય છે.
પણ ખરા પ્રેમમાં પ્રેમ કરનાર પિતાનું સુખ લેવાની વૃત્તિ રાખતા નથી પણ જેના ઉપર પ્રેમ
