________________
ગુસપેપર. નથી અને ઇતિહાસ ઉત્પન્ન ન થાય તે કાળની અસર લાગતી નથી.
આવા લખાણેામાં રાગદ્વેષ રહેલા હોય છે. તે બહાર કાઢવા માટે લેાકેાને તક જોઇએ છીએ, તે તક સત્યાગ્રહથી અથવા લડાઇથી મળે છે. જ્યારે રાગદ્વેષ મહાર કાઢવાના પ્રસંગ મળતા નથી ત્યારે લેાકેાને ગમતું નથી; તેથી તેએના મન કેાઇ વખતે વિક્ષિપ્ત, કાઇ વખતે આવરણવાળા, કેાઇ વખતે શૂન્ય થઈ જાય છે; ભવિષ્યમાં શુ થશે તેના વિચાર આવે છે અને એક બીજાના મત ભેગા કરી ભવિષ્યની અટકા કરવામાં વખત જાય છે; પણ તેને પેાતાને શુ જોઇએ છીએ તે પૂછ્યું હાય તેા તરત જવાબ આપી શકતા નથી. કેઇ આવીને તેમને કહે કે હું તમારી ખશ્રી ઇચ્છા પુરી કરી આપું, તમારે શું જોઇએ છીએ તે તરત કહેા, તે તેઓ કેાઇ હલકી ઇચ્છાની માગણી કરશે અથવા બે ત્રણ જાતની વિરૂદ્ધ સ્વભાવવાળી ઇચ્છા પ્રગટ કરશે, અથવા પેાતાની શક્તિ જે સુખને ઉપયોગ કરવા સમર્થ ન હેાય તેવું કાંઇક સુખ માગશે. હાલની સમાજનું આંતરિક જીવન, તેના સુખના સાધન, જોઇએ તેવા સારા નથી. માણસામાં ઘણા
૧૧૩
