________________
કાળની ગતિ. . કયાં છેડે આવશે તે વિષે આવા માણસને પૂછીએ તે જવાબ આપી શકતા નથી. સામાન્ય માણસની માફક આવા માણસે પણ પિતાનું કામ પૂરું કરી લેવાની ઈચ્છા કરે છે અને તે જ વખતે નવું કામ ઉત્પન્ન કરતા જાય છે.
સંસાર પ્રકૃતિનું પરિણામ છે. પ્રકૃતિના કાર્યો કહેતા નથી કે પિતે શા માટે ઉત્પન્ન થયા છે. જે તે કાર્યો ઉપર આપણી માન્યતા ચડે નહિ તે તેમાં કાંઈ જેર આવતું નથી. મનની ટેવથી માન્યતા બંધાય છે. તે ટેવ પાંચ પ્રકારની છે – ૧. આપણે જે બહારની વસ્તુ દેખીએ છીએ,
તેની જે આકૃતિ આપણી અંદર પડે છે અને તે આકૃતિથી જે અસર આપણી અંદર ઉત્પન્ન થાય છે તે બહારની વસ્તુમાંથી આવતી નથી પણ આપણા મનમાં ઉત્પન્ન થાય છે. બહારની કેટલીક વસ્તુ જોયા છતાં તેના પ્રત્યે, તે ન જોઈ હોય તે ભાવ રાખ હેય તે રાખી શકાય છે પણ આપણા સ્વભાવની અંદર કેટલીક બાબતે બનતી હોય તે નથી બનતી
૧૬૪
