________________
માયા. આવતું નથી. સામાન્ય માણસ એક જ વખતે બધી જગ્યાએ રહી શકતું નથી તેથી પિતાના સંસ્કારથી જગતનું માપ કાઢે છે. તેથી જગત જેવું બીજા માણસને દેખાય છે તેવું તેને પિતાને દેખાતું નથી. પણ માપને સ્વભાવ બરાબર સમજવામાં આવે એટલે કે ક્ષેત્ર પ્રમાણે અને વખત પ્રમાણે તેમાં ફેરફાર થાય છે તે જાણવામાં આવે તે જણાશે કે જે દેખાવ એક દ્રષ્ટીએ ફરતે લાગે છે તે બીજી દ્રષ્ટીથી બીલકુલ ફરતે નથી. તેથી ભગવાન નિર્ગુણ-સગુણ, અચળ-ચળ, અસ્તિનાસ્તિ વિગેરે વિરૂદ્ધ ધર્મને આશ્રય આપવાવાળા કહેવાય છે. પણ ખરી રીતે વિરૂદ્ધ ધર્મ જગતમાં નથી પણ જે વખતે જે જગ્યાએ જે માપ જે બનાવ સમજવા માટે લેવું જોઈએ તે દેહના અભિમાની માણસો લઈ શકતા નથી, તેથી પોતાના સંસ્કારના માપમાં એટલે માયામાં બંધાય છે.
કોઈ કહે છે કે આપણે મોટા થઈએ છીએ તે શું ખોટો દેખાવ છે? દશ વર્ષની ઉમરે આપણે જેટલા ઉંચા હતા તે કરતાં વધારે ઉંચા વીસ વર્ષની ઉમરે લાગીએ છીએ. આ બાબતમાં પણ માયા અથવા
આ વાવ છે.
૧૨૭
