________________
કાળની ગતિ.
પછી તે ચાલતું રહે તે પણ ભ્રમ ઉત્પન્ન થશે નહિ. તેજ પ્રમાણે એક વાર મન અને લાગણીને સ્થિર કરી આત્માને અનુભવ લઈ શકાય અને તે દ્વારા જગતને અનુભવ કરી શકાય તે પછી મન અને લાગણું. ચાલવાથી તે જુદા પ્રકારનું લાગે તે એ તે એક જ વસ્તુ છે એવી ખાત્રી રહેશે.
જે જોખવાને કાંટો બરાબર ન હોય તે વસ્તુનું વજન બરાબર આવતું નથી, તેથી પહેલાં તે બરાબર કરવાની જરૂર છે. તેટલું કામ કર્યા પછી પણ દ્રષ્ટી તેલા ઉપર અથવા ખાવાની વસ્તુ ઉપર રાખવાની નથી પણ ઉપરની કડી પાસે રાખવાની છે. કડી બરાબર મધ્યમાં આવી જાય ત્યારે માપ બરાબર થઈ ગયું એમ ખાત્રી થાય છે. તે જગ્યાને એટલે કડીને મધ્યમાં આવવાને વખત બરાબર જે જોઈએ. તેવી જ રીતે જ્યારે આત્માના અનુભવથી જગત સમજવામાં આવે છે ત્યારે તરત સમભાવ આવી જાય છે.
માણસમાં જેમ પિતાના શરીરનું અભિમાન રહે છે તેમ પોતાના પ્રાણ અને મનનું અભિમાન પણ રહે
૧૩૦
