________________
કાળની ગતિ.
ન્યુસપેપરના અધિપતિઓના મન ચાલુ જમાનાના સંસ્કારની અસર નીચે રહે છે. જે રૂપમાં લેાકેાને સમાચાર મળવા જોઇએ તે રૂપમાં મળતા નથી છતાં તેને સાચા સમાચાર માની લેાકેા પોતાનું જીવન ગાળે છે. સવારે ઉઠયા પછી ચા અને ન્યુસપેપર હાથમાં ન હેાય તે ચેન પડતું નથી. શરીરના દરદ માટે જેમ દાકતરની જરૂર પડે છે તેમ જે માણસ પેાતે સારા વિચાર કરી શકતે નથી તેને ન્યુસપેપરના વિચારાથી થોડા વખત આરામ મળે છે.
ન્યુસપેપરના અધિપતિ દેશ પરદેશથી આવેલા જુદા જુદા બનાવાના સમાચાર એકઠા કરે છે, તેમને સંબંધ આગલા સમાચાર સાથે મેળવે છે અને તે ઉપરથી તે બનાવાના ઇતિહાસ રચી પ્રસિદ્ધ કરે છે. તેમાં પેાતાની માન્યતા ઉમેરે છે. આ માન્યતા અને
આ ઇતિહાસ બહારના બનાવમાંથી આવતા નથી પણ અધિપતિના મગજમાંથી આવે છે. લેાકેાની માન્યતા ઉપર કાંઇક અંશે અધિપતિની માન્યતા અપાય છે અને અધિપતિની માન્યતા ઉપર કાંઇક અંશે લેાકેાની માન્યતા અંધાય છે. જ્યાંસુધી કાઇ બનાવ ઉપર આવી માન્યતાએ ચડતી નથી ત્યાંસુધી ઇતિહાસ ઉત્પન્ન થતા
૧૧૨
