________________
માન્યતા.
ન
ગભરાય છે અને ભગવાન તૈયાર હાય પણુ ભક્ત તે વખતે તૈયાર ન હેાય તેા ભગવાનને સંકેાચ રહે છે. સ્ત્રીપુરૂષના સંબંધમાં પણ બન્નેને એક વખતે પ્રેમ ન હેાય તે ખરા પ્રેમ મળતા નથી. સ્વરાજ્યની ચળવળમાં પણ જ્યારે ઇંગ્લાંડની લાગણી હૈાય ત્યારે આંહીના લેાકે તે લાભ લેવા તૈયાર ન હેાય અને આંહીના લેાકેા તૈયાર હોય ત્યારે ઇંગ્લાંડની લાગણી ન હેાય; તેથી મિત્ર પ્રેમમાં ન્યુનતા રહી જાય છે. તે ભાવે મૂતિ દર્શન આપે અથવા ન પણ આપે.
મિત્ર પ્રેમથી અધિક વાત્સલ્ય એટલે માબાપને પ્રેમ છે. માબાપ અને પુત્ર વચ્ચે વિશેષ પ્રેમ રહે છે. તેમાં નિરપેક્ષ ભાવ રહે છે. માબાપ પુત્ર તરફથી પ્રેમની અપેક્ષા રાખ્યા વગર પુત્ર ઉપર પ્રેમ કરે છે. પુત્રના સુખ માટે પેાતાના સુખને ત્યાગ કરે છે. પુત્રને સુખી કરવામાંજ માબાપનું ચિત્ત પ્રસન્ન રહે છે. જ્યારે ભક્ત અને ભગવાન વચ્ચે આવેા સંબંધ થાય એટલે કે જ્યારે સ્મૃતિની મા તરીકે સેવા થાય ત્યારે સેવામાં ભૂલ થાય તેાએ ભગવાનને દર્શન આપવાની ફરજ પડે છે. આ ભાવથી શ્રી રામકૃષ્ણ પરમહંસ કાળીમાતાની મૂર્તિ સાથે વાતા કરી શકતા હતા.
८७
