________________
કાળની ગતિ.
પ્રયત્ન કરે ન પડે પણ ધ્યાન છોડવામાં મહેનત પડે. આવી સ્થિતિ હોય તે તે આત્માના વિકાસનું ચિન્હ છે.
કેટલાક માણસ ધ્યાનમાં બેઠા હોય ત્યારે કાંઈક આનંદજનક દશાનો અનુભવ લે છે અને જગતને ભૂલી જાય છે પણ જો કોઈ માણસ તેમનું ધ્યાન ચુકાવી દે તે ક્રોધ કરી ઉભા થાય છે. ભગવાનનું માગણું દેવા માટે ધ્યાનમાં બેસવાનું નથી અને ધ્યાનમાંથી ઉતર્યા પછી પણ તે અનુભવ મુકી દેવાનું નથી. જીવનની નાનામાં નાની ક્રિયા પણ ભગવદ્ ભાવમાં ફેરવવાની જરૂર છે. આ સ્થિતિમાં કાંઈ નિરૂપયેગી નથી. ધ્યાનમાં થએલા સત્વગુણી જ્ઞાન પછી વ્યવહાર વખતે પ્રાણ અને શરીર તે જ્ઞાનમાં ભેદ ન પડાવે તેની સંભાળ રાખવાની છે. જગતને વ્યવહાર પિતાના જાગ્રત ચૈતન્યથી ગ્રહણ કર જોઈએ. વળી એ પણ સમજવાની જરૂર છે કે પ્રાણના ધર્મ અને શરીરના ધર્મથી મૂળ આત્માનું સ્વરૂપ બગડતું નથી પણ જ્યારે પ્રાણના ધર્મ અને શરીરના ધર્મ પોતાના સ્વાર્થનું સુખ પહેલું માગે અને સાચી સમજણ અંદર જાગ્રત ન થઈ હોય ત્યારે આત્માનો અનુભવ થઈ શકતે નથી.
૭૨
