________________
કાળની ગતિ
જે રાખે તેનાથી રહે, હું ચાળીશ વર્ષ થયાં ન્હાયા નથી.”
પણ ખરી રીતે જોઇએ તે જે પાણીથી માણુસ ઉત્પન્ન થાય છે તે નકામું ઢોળવાથી માણસની હિંસા થાય છે તેથી તે આખું ઢોળવું જોઇએ.
વેપારીની મંડળીઓ, કારખાનાના સંઘ, સ્વરાજ્યના સંઘ, હિંદુ મહાસભા, મુસ્લીમ સભા, રાષ્ટ્રીય મહાસભા, એ બધાં મંડળે! અમુક અમુક હેતુ સિદ્ધ કરવા માટે ઉત્પન્ન થએલાં છે. કેટલાંક આશ્રમે, વનિતા વિશ્રામા, સમાજો, સેાસાયટીઓ, કેન્ફરન્સ વિગેરે શરૂઆતમાં ઉત્સાહી અને સાહસિક માણસેએ અમુક અમુક હેતુ માટે ઉભા કરેલા છે. તેમાંથી ઘણાખરા સંપ્રદાય તેના સ્થાપક મૂળ પુરૂષના દેહાંત પછી એવા મની જાય છે કે તેમાં મૂળ હેતુ સચવાતા નથી. યુરોપમાં જાહેર જીવનમાં માણસ સામાન્ય રીતે આંહી કરતાં વધારે રસ લે છે તેથી ત્યાં એકની જગ્યાએ બીજો તેવાજ સારે। માણસ તરત મળી રહે છે.
આ દેશમાં, જે માણસ જે આશયથી આશ્રમ સ્થાપે છે, તેના ગયા પછી તે આશ્રમની વ્યવસ્થા, તે આશયથી
૭૬
