________________
કાળની ગતિ.
નવી નવી શેમાં રમતા મનને એમ લાગે છે કે આત્મ સાક્ષાત્કાર માટે પણ નવી શોધ થશે માટે જુની માન્યતાઓની જરૂર નથી. પણ વિદ્વાન માણસ નવી કે જુની શોધનો વિચાર કરતા નથી પણ સાચી માન્યતાને વિચાર કરે છે. આપણે અંતરાત્મા ઉત્તમ સ્થીતિમાં હોય ત્યારે તે દશાનો જે અનુભવ થાય તે બધા યુગમાં કિંમતી મનાય છે. આ અનુભવની કિંમત ન હોય તે જ્ઞાનને કાંઈ અર્થ નથી.
- સ્વતંત્રતાથી વિચાર કર હોય ત્યારે પણ આત્માના ક્ષેત્રના કેટલાક અનુભવ સાચા છે એમ માનવું જોઈએ. આવી માન્યતા સ્વીકાર્યા વીના જ્ઞાન મળશે નહિ. આગળના માણસોએ આત્મ સાક્ષાત્કાર માટે જે ઉપાય માનેલા છે તે બધા વહેમ છે અને કોઈને સત્ય મળ્યું નથી અથવા આ ક્ષણિક દેહ શાત્રવત ધર્મને સાક્ષાત્કાર થઈ શકે નહિ એમ માનવામાં લાભ નથી. રૂષી મુનીઓ એમ કહી ગયા છે કે ભગવાનની પ્રાપ્તિ માટે જે સાધન ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે તે કરતાં ભગવાન માટે જે પ્રેમની જરૂર છે તે સમજવાની વધારે જરૂર છે.