________________
આચારાંગસૂત્રનાં વ્યાખ્યાનો - ૭
જુવાનીના નશામાં ન કરવાની જગ્યાએ રાગ કરી બેસે છે. એને મેળવવા વલખાં મારે છે. નસીબ ફૂટેલા હોય ત્યાં મળે ક્યાંથી ? પછી યાદ કરી કરી ઝૂર્યા કરે છે અને રિબાય છે. કોઈ સમજાવે કે ‘ભાઈ ! મૂકી દે, આમાં ‘તારું કાંઈ વળવાનું નથી.’ ‘મને આનંદ આવે છે. એને યાદ કરીને રડું છું, તો એ રડવામાંય મને સુખ મળે છે.’ હવે આવા મૂર્ખાઓને કોણ સમજાવે ? મોહના નશામાં એ એવી એવી ચેષ્ટાઓ કરે કે, જેનું વર્ણન ન થાય. એવું કોણ છે કે, જે આ વાતની ના પાડે, પોતે આવી ચેષ્ટાથી બચ્યો હોય એવું કહે. યુવાવસ્થામાં વિરહનું દુ:ખ એટલે કે ભોગની ઈષ્ટ વસ્તુ ન મળે એ દુઃખ. તરુણાવસ્થામાં એ મહાદુ:ખ છે. એટલે સાબિત થાય છે કે, મેળવવામાં દુઃખ છે એ વાત નક્કી અને એ સાધનો જાય ત્યારે દુ:ખ છે, એ વાત પણ નક્કી. વૃદ્ધાવસ્થામાં દુઃખ છે એની તો કોઈથી ના પડાય તેમ નથી.
૩૭
कामासक्ताश्च यदवाप्नुवन्ति तदाह
ભાવાર્થ : હવે કામમાં આસક્ત થયેલા મનુષ્યો જે પ્રાપ્ત કરે છે તે કહે છે – बलरहितेन निःसारेण तुषमुष्टिकल्पेनौदारिकेण शरीरेण 'प्रभङ्गुरेण' । स्वत एव भङ्गशीलेन तत्सुखाधानाय कम्र्म्मोपचित्याऽनेकशो वधं गच्छन्ति ।
ભાવાર્થ : તુષઇંડાંગરના ફોતરાથી ભરેલી મુઠ્ઠી જેવા બળ રહિત, નિઃસાર, પોતે જ નાશ પામવાના સ્વભાવવાળા એવા ઔદારિક શરીરથી તે સુખને મેળવવા માટે (પાપ કરવા વડે) ભેગા કરેલા કર્મના જથ્થાના કારણે અનેકવાર વધ પામે છે. (અર્થાત્ અનેકના જીવોનો વધ કરવા વડે સ્વયં અનેકવાર વધ પામે છે.)
अट्टे से बहुदुक्खे, इइ बाले पकुव्वइ ।
આર્ત્તપીડા અને ઘણો દુઃખી અજ્ઞાની પ્રાણી આ રીતે અન્ય પ્રાણીઓને પીડા પહોંચાડે છે.
1744
कः पुनरसौ विपाककटुकेषु कामेषु यो रतिं विदध्यादित्याह ।
કટુ વિપાક (ફળ)વાળા કામભોગમાં તિ ધરનાર કોણ છે, તે કહે છે - मोहोदयादार्त्तः अगणितकार्याकार्यविवेक सोऽ सुमान्बहुदुःखं प्राप्तव्यमनेषेति बहुदुःख इत्येनं कामानुषङ्गं प्राणिनां क्लेशं वा 'बालो' रागद्वेषाकुलित: प्रकर्षेण करोति प्रकरोति । तज्जनितकर्म्मविपाकाच अनेकशो वधं गच्छति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
