________________
૨૧૬
આચારાંગસૂત્રનાં વ્યાખ્યાનો – ૭ ––
-
1
બતાવો. તમારા પૂર્વજોને જેમ જવું પડ્યું તેમ જ તમારે જવું છે ? જો આ સમજાય અને ભાવના આવે અને એ ભાવનાનો શક્તિ મુજબ અમલ થાય તો એક પણ ધર્માદા ખાતું સિદાતું ન રહે. આ તો કોઈક સારા કામ માટે લેવા આવે તો કહે કે મારું કાંઈક રહેતું હોય તો આપું. ત્યાં શાસ્ત્ર કહે છે કે એને દાનની ભાવના જ નથી, એ તો નામનાનો ભૂખ્યો છે. દાતાર પાત્ર શોધે?
દાતાર તો પાત્ર શોધે. એ તો બજારમાં મળે તો ત્યાં પણ આપે અને અટવીમાં મળે તો ત્યાં પણ આપે. અટવીમાં આપું તો કોઈને ખબર પડે નહિ માટે હું તો બજારમાં આપીશ, એવી ભાવનાવાળાથી દાન ન થાય.એ બજારમાં આવે ત્યાં તો પાત્ર ચાલ્યું જાય. આ તો નામના થતી હોય, પોઝીશન વધતું હોય, ચાર મોટા ગણાતાની સાથે ગાદીએ બેસવા મળતું હોય, આગળ પડતા ગણાતા નહોતા તે ગણાવાતું હોય તો આપવું, એ ઉદારતા નથી, એ તો વેપાર છે. દાતાર તો પાત્ર શોધતો ફરે. ક્યાં ખરચું ! એ કોઈને પૂછતો રહે. શ્રાવક માટે વિધિ બાંધી કે ગોચરી સમયે મુનિને બોલાવવા જાય, મુનિ ન આવે તો આંખમાં આંસુ આવે, આવે તો પાત્રમાં દેતી વખતે પણ આંખમાં હર્ષનાં આંસુ આવે. રબારીના દીકરાએ ખીર આપી તો શાલિભદ્ર થયો, સર્વાર્થસિદ્ધ ગયો અને મોક્ષ મેળવશે. તમે તો ઘણી ખીર આપો છો પણ એણે ખીરની થાળી ઊંધી વાળી એ ભાવના જુદી. એને પણ આડો હાથ રાખી માપસર દેતાં આવડતું હતું. પણ એમ ન કર્યું. ધર્મ માટે કેસરિયાં કરવાં પડશે : - શ્રી જિનેશ્વરદેવનો ધર્મ ક્ષત્રિયોનો છે, વાણિયાનો નથી. કેસરિયાં કરવાનાં છે. કપડાં સંકોરે એનાથી ધર્મ ન થાય. ક્ષત્રિયો તો ધર્મ જતાં પહેલાં પોતે ખપી જાય. એ તો “યા હોમ' કરીને તૂટી પડે. રાજ્ય ગુમાવવાનું બને તે પહેલાં એ પ્રાણની આહુતિ આપી દે. રાજ્ય રાખવા માટે એ પ્રાણની બાજી ખેલે. ક્ષાત્રવટ ક્ષત્રિયોમાં જ આવે એવો નિયમ નથી. વસ્તુસ્વરૂપ સમજાય તો બધામાં આવે. રબારીના દીકરામાં ક્ષાત્રવટ આવી. ખીર આપીને પણ એને થાય છે કે આ જ અમૃત આહાર છે, જે કદાપિ ક્ષય પામે તેવો નથી. મુનિ ગયા પછી એ રબારીનો દીકરો થાળી ચાટે છે. માં આવીને પૂછે છે કે “દીકરા ! બધી ખાઈ ગયો ?' ત્યારે બોલતો નથી. માએ બીજી આપી એ ખાય છે પણ પહેલી મેં મુનિને આપી દીધી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
