________________
1997
– ૧૯ઃ “સંઘ વગેરે શબ્દોના અર્થ સમજો ! - ૧૩૫
-
૨૮૯
ઇંગ્લેન્ડના રાજાનો પ્રતિનિધિ, પણ કંઈ લખે બોલે અને તે પર ઘોંઘાટ થાય ત્યારે જો એ વાત જરા પણ કાયદા બહાર જણાય તો તરત કહી દે કે દિલગીર છું પણ મારો આશય એ ન હતો. પરિસ્થિતિને એ તરત સમજી જાય. મોટા
જો પણ જ્યાં સુધી કેસ ચાલુ હોય ત્યાં સુધી વચ્ચે કાંઈ ન બોલે, ચૂપચાપ સાંભળે, કેમ કે એ બોલે તો લોકો એક તરફ દોરવાઈ જાય.
એ જ રીતે સંઘ પણ શ્રી જિનેશ્વરદેવના શાસનના કાયદાને શરણે હોય. તમે અને અમે, બેયને માથે કાયદો. બેમાંથી એકેય અંકુશ વગરના નહિ. જો અંકશ ન સ્વીકારીએ તો તમે પણ સંઘ નહિ અને અમે પણ સંઘ નહિ. આ વીસમી સદી પણ એમાં ના પાડે છે. આજે તો કાયદાનો જમાનો છે. પહેલાંના કાળમાં મોઢાની વાતો ચાલતી, આજે નથી ચાલતી. તરત કાયદો બતાવે. હાઈકોર્ટના જજ પણ ચુકાદામાં કાયદાની કલમ ટાંકે. પૈસા આપ્યા હોય, ત્રણ વર્ષ થઈ ગયાં હોય, ખાતું ન પડાવ્યું હોય તો દાવો ન ચાલે. મુદત પહેલાં ખાતું પડાવવું પડે, સહી લેવી પડે અગર અંગૂઠો છપાવવો પડે, એ આ જમાનો. એવા જમાનામાં શાસ્ત્રના કાયદાને કોરે મૂકવાનું કેમ કહેવાય ? જમાનો તો સારો છે. પૂર્વે તો સાધુ-સાધ્વીને વિચરવું ભારે પડતું એવો પણ જમાનો હતો. અરે ! મંદિરમાં ઘંટ વગાડવો પણ ભારે હતો. મંદિરના શિખર પર ઊંચી ધજા બાંધવી મુશ્કેલ હતી. કારણ કે તે સમયે દુશ્મનો એવા હતા. આજે તો ખુશીથી ઘંટ વગાડો અને લાંબી સો હાથની ધજા બાંધો તોય વાંધો નહિ. આવા જમાનામાં શાસ્ત્ર શા માટે એમ બોલાય? કાં તો જૈનશાસનમાં નથી એવું કબૂલો, શાસનમાં હોવાનો ઇન્કાર કરો અથવા જો શાસનમાં રહો તો શાસનના કાયદા માનો.
સભા કહે છે કે સંઘ કાયદા ફેરવી શકે ને ? ધૂનનની આડે આવે તે સંઘ નથી :
સંઘનું સ્વરૂપ વગેરે કાલથી સમજાવીશ. કાલે ચૌદશ છે. મોટી તિથિ છે. ધૂનન કરતાં પહેલાં એ સમજી લેવું જરૂરી છે. સંઘ જ ધૂનનની આડે આવે એ ન ચાલે. સંઘથી કેવળજ્ઞાનીએ કહેલા ધૂનનની આડે ન અવાય. જે એની આડે આવે તે સંઘ જ નથી. આજે એવો આડે આવનારો વર્ગ ઉત્પન્ન થયો છે માટે તમે જો સંઘનું સ્વરૂપ સમજો તો એમની વાતમાં ફસાઓ નહિ. વ્યવહારમાં ઘણાની સલામો લેનારાની જવાબદારી વધે છે. એનાથી એલફેલ ન બોલાય. એણે પોતાનું
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
