________________
૧૬ : આગમ એ જ આધાર :
શુભ ભાવને ટકાવવા શુભ કરણી જોઈએ જ
અનંત ઉપકારી સૂત્રકાર મહર્ષિ શ્રી સુધર્માસ્વામીજી મહારાજા શ્રી આચારાંગ સૂત્રના ચોથા ઉદ્દેશામાં ધૂનનની શરુઆત કરે છે. અત્યાર સુધી તો ધૂનન માટે પીઠિકાનું વર્ણન કર્યું, ધૂનન કેમ કરવું તે કહ્યું, હવે તો ધૂનન કરવાની જ વાત છે. કર્મથી ભારે બનેલા આત્માની હાલત કેવી ભયંકર છે તે બતાવી ગયા. એનો હેતુ એક જ છે કે સાધ્ય તરફ જનતા આકર્ષાય. મહત્ત્વ માન્યતાનું છે, પછી પ્રયાણ તો શક્તિ મુજબ કરે. સમ્યગ્દષ્ટિને એકલી માન્યતા જ હોય અને કશી કરણી હોય જ નહિ એમ ન માનતા. વિરતિ સંબંધમાં માત્ર માન્યતા હોય એ ખરું પણ જિનપૂજાદિ સમ્યક્તની કરણી તો એને હોય જ. પાંચમા તથા છઠ્ઠા ગુણઠાણાની ક્રિયા માટે ચોથા ગુણઠાણાવાળાની માત્ર માન્યતા હોય એ નભે પણ ચોથા ગુણઠાણાની ક્રિયા તો જોઈએ ને ? શેઠ ન થવાય ત્યાં સુધી શેઠ થવાની ભાવના ભલે રાખે પણ નોકરપણાની ક્રિયા તો કરે ને ? નહિ તો ભૂખે જ મરે. એ જ રીતે ચોથાવાળો ચોથાની પણ ક્રિયા ન કરે તો એ ત્યાં પણ ન ટકે અને ત્યાંથી પણ ખસે. શુભ ભાવને ટકાવવા શુભ કરણી બતાવ્યા વિના શાસ્ત્રકાર રહ્યા નથી. ગુણવાનને જોઈ હાથ જોડાય જ
જેવો શુભભાવ હોય, તેવી તે ભાવને છાજતી ક્રિયા તો જોઈએ. એક શુભભાવ આવે એટલે એની છાયા પાડે એવી ક્રિયા આપોઆપ થાય. અમુક વ્યક્તિ ગુણવાન છે એમ ખબર પડે એટલે એને જોતાં હાથ જોડાય જ. એ વ્યક્તિ નજરે ચડે, સામે મળે છતાં હાથ ન જોડાય, હૃદય ન નમે, મસ્તક ન ઝૂકે અને મને એમના તરફ પૂજ્યભાવ છે એમ કહે તો એ બનાવટી પૂજ્યભાવ સમજવો. શુભભાવને છાજતી ક્રિયા થાય જ. “સંસાર દુઃખમય અને ધર્મ સુખમય' - એ સમજાયા પછી, એ નક્કી થયા પછી એને સંસારની કોઈ પણ ચીજ ત્રાસરૂપ જ લાગે, ભલે તજી ન શકે, એને ધર્મની ચીજ આનંદરૂપ જ લાગે, ભલે લઈ ન શકે. સંસાર દુઃખમય મનાય એટલે દેખાવ, રીતભાત, વચન, ક્રિયામાં ભેદ પડે જ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org