________________
1971
- ૧૭ઃ સમ્યગ્દર્શન સાથે આચારનો સંબંધ – ૧૩૩
-
૨૬૩
આવડતો, તો માસ્તર કહે કે બતાવ ! શું નથી સમજાતું ? પણ એમ ન કહે કે કાંઈ નહિ ત્યારે, મૂક એને એક બાજુ.” ઉપાધ્યાય પોતે આગમના પારગામી હોય અને બીજાને એ જ્ઞાનનું પ્રદાન કરે. સાધુ પોતે મોક્ષમાર્ગને સાધે અને સાધનારને સહાય કરે. અદિઠ્ઠકલ્યાણકા' :
આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સાધુ એ ત્રણમાં સંસારપોષણની વાત ન આવે. સાધુ તમને ઘરમાં પુરાઈ રહેવામાં સહાય ન કરે પણ કાઢવામાં સહાય કરે. કૂવામાં ઉતારે નહિ પણ કૂવામાંથી બહાર નીકળવામાં સહાય કરે. એ જ રીતે જે ધર્મમાર્ગમાં સાથે જોડાય તે સાધર્મિક. જેનામાં આ ગુણો ન હોય તે નામથી ભલે કહેવાય પણ ગુણથી ન કહેવાય. આચાર પાળે નહિ, પળાવે નહિ, અને આચાર્ય કહેવરાવે તો શાસ્ત્ર કહે છે કે એવા આચાર્ય તો ઘણા થયા, થાય છે અને થશે પણ એ પોતેય ડૂબે અને બીજાને પણ ડુબાવે. બીજાને પીઠ પર લઈ નદીમાં ઝંપલાવે અને પછી હાથ પગ ન હલાવે તે પોતેય ન તરે અને બીજાને પણ ન તારે, પરંતુ બેય ડૂબે. આચાર પાળે નહિ, પળાવે નહિ, એ સંસારસાગર તરે શી રીતે ? અને જે પોતે જ ન તરે એ બીજાને તારે પણ શી રીતે ? આવી રીતે જે ડૂબે અને ડુબાવે તેને તો શાસ્ત્ર “અદિઠકલ્યાણકરા' કહ્યા છે. સભા: એટલે?
એટલે એવાને ન જોયા સારા. એવાનું દર્શન ન કરવામાં જ કલ્યાણ. સાચી ક્ષાત્રવટ :
શાહુકારનો સાથ મળે તો ઠીક નહિ તો એકલા જવું સારું પણ ચોરનો સાથ સારો નહિ કેમ કે એ તો સીટી વગાડી એના સાથીઓને બોલાવે અને સાથે રહીને લૂંટાવરાવે. પોતે આઘે જઈને ઊભો રહે ને કોઈ પૂછે તો કહે કે હું ક્યાં લૂંટું છું !” શાહુકાર તો પોતે લૂંટે નહિ અને પોતાનું ચાલે ત્યાં સુધી બીજાને લૂંટાવા દે નહિ. મારવાડના વળાઉ એવા કે પોતાના પ્રાણના ભોગે પણ જેનો વળાઉ થઈને નીકળ્યો એને લૂંટાવા ન દે. શરણે આવેલાનું ક્ષત્રિય બચ્ચો રક્ષણ કરે જ. શરણે આવેલાનું ભક્ષણ થતું હોય છતાં રક્ષણ ન કરે એનામાં ક્ષાત્રવટ નથી. તાજા બનાવની વાત કરું. એક શેઠનો નોકર જાતનો ક્ષત્રિય હતો. શેઠના દિકરાની વહુને તેડવા ગયો. લઈને આવતો હતો ત્યાં માર્ગમાં લૂંટારા મળ્યા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
