________________
1951
૧૬ : આગમ એ જ આધાર - ૧૩૨
-
૨૪૯
ગયા એવું કોઈએ જાણ્યું પણ નહિ. યોગ પૂરા કરાવી પોતે પ્રગટ થયા, બધી વાત કરી અને પોતે અવિરતિ છતાં વંદનાદિ કરાવ્યા તેની ક્ષમા યાચી દેવલોકમાં ગયા. પણ પછી પરિણામ એ આવ્યું કે મુનિઓને હવે પરસ્પરમાં શંકા થવા લાગી કે સાથેના મુનિ મુનિ હશે કે દેવ હશે ? મુનિ જ છે એવી ખાતરી શી ? એટલે પરસ્પર વંદન વ્યવહાર બંધ કર્યો. અમુક સાધુ છે કે અમુક શ્રાવક છે તે નક્કી કેમ થાય ? માટે વંદનાદિ વ્યવહાર બંધ કરી એવા પ્રકારની દેશના પણ આપવા માંડી, અને એવા પ્રકારનો એક માર્ગ ચાલુ થયો. મુનિઓ વિહાર કરતા એક નગરમાં આવ્યા. ત્યાંનો રાજા શ્રાવક હતો. તેને આ વાતની ખબર પડી. આવો ઉન્માર્ગ ચલાવનારા ટોળાને પાઠ ભણાવવો જ જોઈએ એમ વિચારી સૈનિકોને આજ્ઞા કરી કે બધાને પકડી બાંધીને લઈ આવો અને હાથીના પગ નીચે છુંદી નાંખો. આવો હુકમ સાંભળી મુનિઓએ રાજાને કહ્યું કે તારા જેવો ધર્માત્મા શ્રાવક રાજા સાધુઓ પર આવો જુલમ કરે ? રાજાએ કહ્યું, ‘તમે સાધુ છો અને હું શ્રાવક છું એની ખાતરી શી ? તમે પરસ્પરને સાધુ ક્યાં માનો છો ? પરસ્પરને વંદનાદિ ક્યાં કરો છો ? સાધુના વેષમાં તમે ચોર લૂંટારા ન હો તેની ખાતરી શી ?' મુનિઓ તરત ઠેકાણે આવી ગયા, માફી માગી માર્ગે આવી ગયા. વ્યવહારનું ઉલ્લંઘન થાય ? રાજાને મારવાનો ઇરાદો ન હતો પણ એવો ભય બતાવ્યા વિના કામ થાય એવું ન હતું. સત્ય સામે ધાંધલ ન થાય ?
તમે તમારી સત્તાનો, લાગવગનો આ રીતે વાજબી ઉપયોગ ન કરી શકો એ બને પણ તેથી ગેરવાજબી ઉપયોગ કરવાની છૂટ નથી. ખોટાને કાઢી ન શકો માટે સારાને કાઢી મૂકવા એ ન્યાય નથી. અત્યારે તો હજી સારું છે પણ પૂર્વે તો એવા સમર્થ નિહ્નવો હતા કે જેમની સામે મીટ પણ ન મંડાય. પોતાની વાતનું સબળ સમર્થન કરી શકે એવા એ વિદ્વાનો હતા, પણ એને લઈને શુદ્ધ માર્ગને પલટી નાખવાનું કોઈએ ન કહ્યું. એ નિહ્નવોનો સામનો ન કરી શકાય તો જેવાં જીવોનાં ભાગ્ય એમ રાખ્યું પણ સત્ય સામે કોઈએ ધાંધલ ન કર્યું. તમે તમારી ફરજ સમજો અને એને અમલમાં મૂકવાની તાકાત કેળવો, પણ એવી તાકાત ન આવે માટે સાચાને ન સતાવાય. ચોરોને કાઢી ન શકો માટે કોઈએ શાહુકાર ન રહેવું, અનાચારી અને વ્યભિચારીઓ ન પકડાય માટે સતીઓએ ગામ છોડી જવું, એવો કાયદો કોઈ રાજા કરે તો ? તો સજ્જન માણસો એને કહી દે કે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
