________________
૨૫૬
- આચારાંગસૂત્રનાં વ્યાખ્યાનો - ૭
E
વાણી સાંભળ્યા વિના પણ એને ચેન ન પડે, એનું તો એને વ્યસન લાગેલું હોય. ધર્મ સાંભળવાની એની ઇચ્છા તેજ હોય, એનો ધર્મરાગ પણ તેજ હોય અને એની દેવગુરુની વૈયાવચ્ચ પણ તેજ હોય. એની તમામ શક્તિ ત્યાં જ ખર્ચાય.
ગુણ પ્રત્યે રાગ અને ગુણવાનને હાથ ન જોડાય એ બને ? નાણાનાં અભાવે સોનું ન લેવાય, એ રીતે તાકાતના અભાવે વિરતિ ન લેવાય એ માન્યું, સમ્યગ્દષ્ટિને પણ અંગોપાંગ રહી ગયાં હોય તો જિનપૂજનાદિ ન કરે તો કહેવાય કે એની પાસે માલનાં નાણાં ચૂકવવાની શક્તિ નથી, પણ હાલી ચાલી શકતો હોય છતાં જિનપૂજન ન કરે, ગુણવાનને હાથ ન જોડે, એ બને ? એનો અર્થ તો એ થાય કે એ રુચ્યું જ નથી.
શ્રી જિનેશ્વરદેવનું પૂજન, દેવગુરુની ભક્તિ અને ધર્મશ્રવણ, આ તો સમજ્યની કરણી છે. કઠોર અવિરતિના ઉદયવાળા પણ શ્રી જિનપૂજનથી વંચિત નહોતા રહેતા. એનાથી કોઈ વંચિત રહે તો માનવું કે એ હજી સમ્યક્ત પામી શક્યો નથી. શ્રી જિનેશ્વરદેવને તથા નિગ્રંથગુરુને જાણ્યા ઓળખ્યા પછી અને ધર્મ સમજ્યા પછી જિનપૂજા તથા ગુરુભક્તિ ન કરે અને ધર્મ ન સાંભળે એનો અર્થ એ કે એ એમને માનતો જ નથી. જેને માનીએ ત્યાં તો હૈયું ઊછળે જ, મસ્તક નમી જ જાય. અપ્રાપ્ય ની કે દુઃશક્યની માન્યતા હોય પણ પ્રાપ્ય તથા શક્ય માટે માત્ર માન્યતા ન ચાલે. દૂધપાક ન પચાવે એ સમજ્યા પણ માનું ધાવણ પણ ન પચાવે એ બાળક જીવે ? શુશ્રષા, ધર્મરાગ તથા દેવગુરુની ભક્તિ એ તો સમ્યગ્દષ્ટિને માનાં ધાવણ જેવું છે. એ ન લે તો સમ્યક્ત પામ્યો નથી અગર પામ્યો છે તો એ રહેવાનું નથી. ભૂમિકાને યોગ્ય કરણી જોઈએ જ.
સમ્યક્ત ટકાવવા વસ્તુનો રાગ હોવો જોઈએ. સમ્યગ્દષ્ટિને તો જિનપૂજા વિના, ગુરુના યોગે એમનાં દર્શન વિના અને સંભળાવનાર મળે તો જિનવાણી સાંભળ્યા વિના ખાવું ન ભાવે. વ્યવહારમાં જેનું અર્થીપણું હોય તે થોડું પણ મળતું હોય તો લેવા જાય. બે પતાસાં મળતા હોય તોય બધા લેવા દોડે અને આ જિનવાણી લેવા ન આવે એનું કારણ શું? મુદ્દો એ કે એની કિંમત સમજાઈ નથી તેથી દિલને રુચ્યું જ નથી. જમીન ફળદ્રુપ, વરસાદ શ્રીકાર, હવા સારી, છતાં મોલ ન ઊગે તો માનવું કે વાવેલું બી શેકેલું હોવું જોઈએ. સમ્યક્તની કરણી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
