________________
૧૯૬
– આચારાંગસૂત્રનાં વ્યાખ્યાનો - ૭
10
એને શમાવવા ફરી હિંસા કરે, પરિણામ એ આવે કે જેનાથી રોગને શમાવવા હતા એ જ આચરણાથી રોગને મજબૂત બનાવ્યા. ગૃહસ્થ પણ મુનિ થવાનું છે ? મુનિને ઉદ્દેશીને શાસ્ત્રકાર કહે છે કે, -
___एवं पास मुणी ! महन्भय नाइवाइज कंचणं । ચિ- “પત'ચુનરિ “રા' નવઘાર “મુજે' !ાત્રિ - મારિ, महद्-बृहद्भयहेतुत्वाद्यं, यद्येवं ततः किं कुर्यादिति दर्शयति -
'नातिपातयेत्' न हन्यात् कञ्चन प्राणिनं, यत एकस्मिन्नपि प्राणिनिहन्यमानेऽष्टप्रकारमपि कर्म बध्यते, तझानुत्तारसंसारगमनायेत्यतो महाभयमिति, यदिवा एए रोगे बहू णचेत्यादिको ग्रन्थः कामानधिकृत्य नेयः, एतान् रोगरूपान् कामान् बहून् ज्ञात्वा आसेवनाप्रज्ञयेति आतुरा:-कामेच्छान्धा अपरान् प्राणिनः परितापयेयुः इत्यादिना प्रक्रमेणेति ।।
ભાવાર્થ: હે મુનિ ! તું આ પ્રાણીઓની હિંસા આદિને જો ! એમાં ઘણું ભય હોવાથી કોઈ પણ પ્રાણીને મારવું ન જોઈએ. વળી - આ પ્રાણીઓની હિંસા વગેરે પાપોને ત્રણે જગતના સ્વભાવને જાણનારા હે મુનિ, તું જો ! કારણ કે, એ મોટા ભયનું કારણ છે. કોઈ પણ પ્રાણીને નહિ મારવું. કારણ કે, એક પણ પ્રાણીને મારવાથી આઠેય પ્રકારનાં કર્મ બંધાય છે. એ નહિ ઉગારી શકાય એવા સંસાર પરિભ્રમણ માટે થાય છે, તેથી એમાં મહાભય છે.
અથવા જો “આ પૂરો વહૂનમ્રા' વગેરે ગ્રંથ (પાઠ) કામભોગની બાબતમાં ઘટાવવામાં આવે તો – રોગરૂપ એવા ઘણા કામભોગોને જાણીને આસેવન કરવાની બુદ્ધિથી આતુર એટલે કે કામભોગોની ઇચ્છા વડે અંધ બનેલા એવા જીવો અન્ય પ્રાણીઓને અત્યંત પરિતાપ
પહોંચાડે છે. એવો અર્થ કરી શકાય. મુનિને ઉદ્દેશીને શાસ્ત્ર કહે છે કે “હે મુનિ ! ત્રણ જગતના સ્વભાવના જાણકાર મુનિ ! એક પણ પ્રાણીને હણવામાં મહાપાપ છે માટે કોઈ જીવનો ઘાત ન કર.” એક પ્રાણીના ઘાતથી ઉત્કૃષ્ટ આઠે કર્મોનો બંધ થાય છે. રોગના સ્વરૂપને તથા રોગના કારણભૂત કામના સ્વરૂપને સમજનાર તો કામાસક્તિનો ત્યાગ કરવાનો પ્રયત્ન કરે કે જેથી રોગ આપોઆપ શમી જાય. મુનિને ઉદ્દેશીને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
