Book Title: Sadhnapath Ane Aatmgyan
Author(s): Rajubhai Laherchand Shah
Publisher: Rajubhai Laherchand Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032464/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmAna a....Na corANu varSanI jaiphavaye paNa jeonI satsaMgaruci navayuvAnathI paNa vizeSa che evA nekadila murabbI zrI DAhyAbhAI choTAlAla zAhane. lekhaka :rAjubhAI laheracaMda zAha - bhAvanagara, arrangeregtagangan Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 noMdha :- adhyAtmarasIka sAdhakonA lAbhArthe prastuta prakAzana paDatara kiMmate ApavAmAM Ave che. mUlya : 100=00 prathama AvRtti : prata 1000 me, 2005 prAptisthAna :- rAjubhAI laheracaMda zAha pArasamaNi, trIjemALe, gharazALA bAlamaMdira pAse, takhtezvara, bhAvanagara (gujarAta) 364001 phona : (0278) 2414304 kopIrAITa : prastuta graMthanuM ke enA koIpaNa bhAganuM punaH prakAzana karavA jeonI bhAvanA hoya teone saharSa saMmati ane sahakAra maLI zakaze. TAIpa seTIMga H- dIpakabhAI ke. mahetA bhAvanagara. phona : (0278) 2568110 mudraka :- bhagavatI ophaseTa 15, sI- baMsIdhara mila, kampAunDa, bAraDolapurA, amadAvAda - 380004, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Xie $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$? 3 satno izAro izArA mAtramAM AkhI vAtano marma pAmI jaI zake evA guNIyala sAdhako mATe A graMtha racAyela che. sat vastu ja evI anokhI che ke e koIvaDe koIne pamADI zakAtI nathI. hA, eno AchopAtaLo izAro jarUra karI zakAya che. paNa izArAthI samajanArA jIvo sadAya virala ja rahevAnA, asatnI anurAgI A duniyAmAM parama satno prabaLa khapa paNa keTalA subhAgI jIvone haze ? duniyA AkhI to jANe pote sat pAmI cUkela hoya evI pragADha bhrAMtimAM ja jIve che. kAza, potAne pAmela ja mAnanAra gahana pipAsAthI parikhoja kare e saMbhava kyAM che ? sattne khojavAnI kharekharI tAlAvelI jene nathI : sat vinA rahI na zakAya - jIvI ja na zakAya - evI adamya pipAsA jene nathI; enI pAse AkhI jJAnagaMgA lAvI mUko to ya enuM mUlya e keTaluM samajI zake ? kharekharo khapa jAgyA vinA svAdhyAyanuM tapa thaI zakatuM nathI. AMgaLInA veDhe gaNI zakAya eTalA khapI jIvo mATe ja kharekhara A sarjana amArA vaDe udbhavela che. to ya A to so izAro mAtra che. sAdhakane e aMtarmukha thaI; AtmaramaNatAmAM ja otaprota thaI javA prere che. duniyAno ane dunyavI padArthono vyAmoha jeno alpa thaI cUkela che; sukha mATenI bAhyadoTa jenI sAva maMda paDI cUkela che; ane saccAIbharyA aMtaHkaraNathI jeo apArthIvasukhanI khojamAM che; evA jIvone ja satno izAro, potAnA sasvarUpa bhaNI pAchA vaLI javA ijana-AmaMtraNa Ape che. eka nAnA-zA izArAthI iMgIta to kharekharo khapI jIva ja samajI zake $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?DOQOD $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$? Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Kaaaaaaaooooooooo-ana 4 ne ? ahAhA... e khapI jIva to kevuM anaMtanidhAna pAmI parikRtArtha thaI zakaze e varNavI zakAtuM nathI. supAtra sAdhakanA sAdhanAmaya jIvanamAM AmUla krAMti ANanAruM A sarjana che. kevaLa lakhavA khAtara A graMtha lakhAyela nathI. saheje saheje je AMtarasphUraNA thaI ene thoDA sahajazramathI zabdadeha Apela che. AthI vAcakane AkhA graMthamAM kyAMya kRtrimatA jevuM lAgaze nahIM. khUba sahajabhAve hRdayanA UMDANamAMthI je aMtarodha udita thayo ene ja AlekhIta karela che. khUba khUba Tharela haiye A lekhanakArya thayuM hoya; vAcaka paNa jema bane tema vadhumAM vadhu Tharela haiye prastuta graMtha vAMcaze to amRtatUlya anubhava lAdhaze. e paNa jaNAvavuM jarUrI che ke hakIkatamAM amArI ja jAtane gahana preraNA ApavA A graMtha ame amArA ja svAdhyAya hetu sarjela che. ethI khapI sAdhakone prastuta graMtha vaDe jeTalI pragADha preraNA upalabdha thaze eTalI ja pragADha preraNA amane paNa prastuta graMtha vaDe AjIvana maLatI raheze. A graMtha eka-be vAra vAMcI mUkI devA yogya nathI. paNa avAranavAra avagAhana karavA yogya che evuM atyaMta vinamrapaNe jaNAvIe chIe. prastuta graMtha eka maulika sarjana hovA chatAM ame sahradayatAthI kabUlIe chIe ke na mAlUma keTalAya prabodhako ane lekhakonI deNagI amArA jIvana upara che. sattA izArA sthAne sthAnethI amane paNa upalabdha thayA che. ApaNe sahue e izArA uparathI bhItaranA bhagavatsvarUpa bhaNI vaLI jaI; anaMta samAdhi sukhamAM DUbI jaI; duniyAthI khovAya javAnuM che. ahAhA... AvuM anaMta utkrAMta parIvartana pAmavA nimittarUpa A sarjana, che. A ja janamamAM koI navo amitabhavya avatAra pAmavAnI keTakeTalIya kUMcIo prastuta graMthamAM mojUda che. A graMthanA AraMbhakALe A graMthanuM nAma cAritraghaDataranI cAvIo' rAkhavA bhAvanA hatI. lakhatA lakhatA aDhI hajAra jeTalI cAvIo Xue $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?0000000 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$? 5 $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$? ***DOOD batAvAya gaI che, na mAlUma, kaI kaI cAvIo koNa khapI jIvanA paramodAtta cAritraghaDataranuM nimitta banI jaze. varane varanI mA vakhANe' enA jevuM pAgala kArya amArAthI thAya che paNa AtmA eno utkaTa avAja abhivyakta karavA eTalo utsuka thayela che ke ame anAyAsa AvuM lakhI jaIe chIe. hakIkata e che ke kharekharo aMtaHkaraNano khapa jAgyA vinA mAtra vAMcavAvilokavA khAtara A graMtha koI upayogamAM na le evI amArI aMtarauranI utkaMThA che. ethI khapa jagAvavA hetuka prAEthanarUpe aMtaramAMthI jevo sUra pragaTyo evo AlekhI dIdhela che. "nizcayadRSTi hradaya dharIjI, je pALe vyavahAra puNyavaMta te prANIyA, pAme bhavano pAra" prastuta graMthamAM sAdhaka AtmAnI aMtaradaSTi kevI hoya e darzAvavA sAthe ThekaThekANe AtmArthI sAdhakano vyavahAra paNa kevo ramyabhavya hoya e suMdara rIte jaNAvela che. A saghaLI preraNA AtmasAt ane AcArAnvita karanAra niSe bhavano pAra pAmaze, e amAro AtmAno avAja bole che. to ya aMdarano avAja purepuro lekhAkIta ame karI zakela nathI. pAMcacha mahInAnA TuMkA gALAmAM A sarjana thayela che. lakhatA lakhatA keTalAya bhAvo chUTI javA pAmela che. ghaNIvAra gahana mastImAM lakhavAnuM paNa banyuM nathI. nIvaDelA sAdhako arthe A sarjana hoya, keTalIya sAdhAraNa vAto lakhavAnuM munAsIba mAnela nathI. vAta e che ke aMtaranA umaLakAnA pramANamAM to ame paryApta lekhana karI zakyA nathI. bhAvImAM, subhAgI vAcakonI AzISathI AvuM ja bIjuM sarjana AvI ja sahajatAthI - saMbhavI zake to e amArU jhaMkhavya che. - AkhA graMthanuM suMdara TAIpa seTIMga amArA khAsa kalyANamitra zrI dIpakabhAI kanaiyAlAla mahetAe parama premapUrvaka karI Apela che. paramamitra hoya AbhAradarzana paNa zuM karavuM ?! kaMIka lakho... kaMIka lakho... thoDuM to lakho ema avAranavAra preratA $?$?$?$?$? $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$? Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Pin $?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$?$? sadbhAvI murabbIo-mitrono paNa AbhAra mAnIe teTalo ocho che. huM kAMIka sarjana karyuM evuM aMtaHkaraNathI sadaiva abhilaSatA mArA parivArajananono paNa AbhAra mAnavo ghaTe. kone khabara konI konI UMDI bhAvanAo A graMtharUpe sAkAra thaI hoya! mAtra vAMcavA khAtara nahIM paNa manana-ciMtana-anuzIlana-nididhyAsana karavA yogya A kRtine vAcako te prakAre apanAvaze evI AtmIya abhilASA. sahuno sAdhanApatha jhaLahaLatA AtmajJAnanA ujAsathI bharyo bano e ja... caitra suda 1 2061 tA.9-4-2005 6 ************* *** kathanamAM AvatA tamAma satyo sApekSa hoya, pratyeka satyane sApekSadRSTithI ja aMgIkAra karavA AtmIyatAthI anurodha $?OOD sadbhAvAbhilASI rAjubhAI laheracaMda zAha bhAvanagara. che. ************************************** ********** ***********-**----------****** Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhikArI koNa? adhyAtmabodhano kharekharo adhikArI e che ke je jIvananA tamAma AyAmothI ubhagI gayela che... ane rUDha jIMdagIthI raDI raDIne vimukta thavA jhaMkhe che. pote jIvI rahela che e sAcuM jIvana nathI evuM jene aMtaranA UMDANathI lAge che. ane - UMDA aMta:karaNathI je sAcA satyaniSTha jIvananI khoja calAvI rahela che. jenA gahana aMtaHpradezamAMthI avAja Ave che ke jIvana ATaluM badhu besUrUM-behudu ne baMdhIyAra na hoI zake - balka, kharuM jIvana to ghaNuM virAbhavya ane bhAvanAnI anaMta gaherAIthI yukta hoya. jene koI ramyabhavya ane saMvAdamadhura jIvanano aNasAra ane bhaNakAra bhItaramAMthI satata AvyA kare che ane je cIlAcAluM jIvanamAM "AmUla-krAMti ANavA arniza taDape che. adhyAtmabodhano e adhikArI che. jIvanano paramArtha arthAt parama artha je khoje che te kharekhara ene anurUpa evo dizAbodha acUka pAme che. jenI khoja saccAIbharI che ane khojavA hRdayanI agAdha vedanA-saMvedanA nihita che ene paramArthanI jIvana jIvavAnI sarva prakAranI suvidhAo ane sabreraNAo acUka maLI rahe che. jIvananI anaMta sudratAomAMthI je asIma uMce uMce UThavA talase che ane aMta jJAna ane aMta purUSArthanI pAMkho acUka maLI rahe A ja hoya che . hA hA hAtha che . have prANamAM jenI prabaLa pavitra abhipyA hoya e prApta thavAmAM prakRtinA tamAma paribaLo sahAyaka banI rahe che. sAdhanApathano samujjavala prakAza pAmavA jenA prANa vAraMvAra valakhe che ene potAnA astitvamAMthI ja evo adbhuta Aloka upalabdha thAya che ke enI pAse seMkaDo sUryanA Aloka paNa jhAMkhA paDe. jenI jhaMkhanA saccAI bharI che ene sadeva sadeva - nityanuttana - pathaprakAza sAMpaDato ja rahe che. eno sAdhanApatha - uchInA nahIM paNa potIkA - pavitra prakAzathI jhaLahaLAyamAna banI rahe che. sAdhanApathano pavitra prakAza kharekhara to bhItaramAMthI meLavavAno che. e bahArathI uchIno levAno nathI paNa jAte ja astitvanA peTALamAMthI pragaTAvavAno che. AtmAe thaI hatI Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GSR. ja AtmAnA guru banavAnuM che. A kAMI asaMbhava ke agharuM nathI hoM. svabodha pAmI svamAM 1 sthira bane to svabhAvataH aMdaramAMthI ja prakAzanA zeraDAM phUTavA zarU thaI jAya. vAta ja svabodha pAmavAnI ja mahatvanI che. svabodha kaho ke AtmajJAna kaho - e pamAya to na pachI aMdarano jJAna bhaMDAra vadhune vadhu khulavA lAge che. dainaMdina astitvanI UMDI UMDI to gaherAImAM javAnuM ane vadhune vadhu ujjavala prakAza pAmavAnuM dila thavA lAge che. bhAI...! sAdhanApathano kharekharo prakAza koI guru ke graMtha dvArA nahIM paNa potAnA ja gahana astitvamAMthI upalabdha karavA AtUra thavAnuM che. AtmajJAna ane AtmadhyAna lAdhe to ja paramaprakAzanA thokanA thoka - astitvanI anaMta gaherAIparyata pahoMcIne - prApta karI zakAya che. vAta amAre e lakSagata karAvavI che ke prakAza bahArathI nathI meLavavAno paNa - bhItaramAMthI enA phuvArAo phUTyA ja kare evuM kaMIka karavAnuM che. ahAhA... jo bhItaranA bhaMDAro khulavA lAgaze to eTalA bhAtIgaLa bhavya prakAzo bhALavA maLaze ke jIvana eka graMthAlaya banI jaze. prastuta graMtha tamArI ja bhItaramAMthI agaNita graMtho jeTalo vipula vimaLabodha udghATavAmAM nimitta thAya... tamAruM AtmajJAna jhaLahaLAyamAna karavAmAM nimitta bane... ane tame svayaM prakAzasvarUpa - bodhasvarUpa banI, jIvanano alokika AnaMda bhogavatA A thaI jAo evI rUDI bhAvanA sAthe A graMtha ApanA karakamalamAM mUkIe chIe. eno nA paramocca saupayoga karavAnuM cUkazo nahIM. CROORSAA RASA T Per pg Sapag gra gregg grg? "vAra anaMtI cUkIyo... cetana, iNa avasara mata cUko." Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 111111 Mags svAdhyAya eTale svanuM adhyanana. jAtanuM adhyayana. koI prazaMsA kare to bhItaramAM galIpacI thAya che, evI ja rIte pratyeka ghaTanA veLAe bhItaramAM zuM pratibhAva uThe che enuM karIne avalokana e svAdhyAya che. mAnavInuM aMtaHkaraNa e adhyayana karavA yogya mahAgraMtha che. are ! e graMthAlaya che. prazAMtacitte aMtaHkaraNamAM uThatA bhAva-pratibhAvono abhyAsa thAya- gaherAIthI AMtarabhAvonuM avalokana thAya - to e svAdhyAya che. e AtaratA che. potAnI jAta vize potAne je amuka prakAranI cokkasa mAnyatA rahelI che e mAnyatA kevI bhrAMta che ane vAstavika potAnI jAta kevA kALA-dhoLA raMgothI bharelI che. enuM bhAna aMtaramAM pravartatA vibhinna-vibhinna bhAvo avalokavAthI maLe che. AtmavizuddhinI kharekharI cAhanA hoya to prathama aMtaramAM pravartatA agaNita bhAvo - pratibhAvonuM ImAnadArIthI nirIkSaNa - parIkSaNa karavuM ghaTe che. pote potAnI kharI jAta oLakhavAmAM kevI thApa khAdhI che enuM sacoTa bhAna tyAre thAya che. jaIs mAnavI bIjuM kazuM adhyayana na kare ane mAtra karIne potAnI bhItarIya jAnuM ja adhyayana kare to te eka evuM virATa adhyayana che ke emAM jIMdagI AkhI paNa TuMkI paDe. kharekhara karavA jevo svAdhyAya A che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna svane oLakho' - emAM sakala AgamonAM adhyayanano sAra AvI jAya che. svane oLakhavA. aMtaramAM pratisamaya uThatA bhAvo-pratibhAvo ane taLAnI bhAvakanI sithiti lakSamAM levAnI che. jJAnI dharmAtmAo A ja adhyayanamAM satata rata hoya che. svAdhyAya eTale sva + adhyAya. "sva" zabda zuM sUcave che ? zAstrAdhyAya na kahetA svAdhyAya kahevA pAchaLa garbhItAzaya ghaNo gaMbhIra rahelo che. sva arthAt potAnI jAta; enuM avalokana - enuM adhyayana, - e keTaluM badhuM visarAI gayuM che ? svanAM manojagatamAM uThatA bhAva-pratibhAvone je supeThe samajI zake che e Tharela citta sAdhaka anya vyaktionAM paNa manobhAvo nirALI rIte pichANI zake che. - manovijJAna ane zikhavuM nathI paDatuM. jagatane ghaNI gaherAIthI e jANI-joI zake che. hajuM ekeya vAte A jIvanuM ThekANuM paDyuM nathI ane to paNa enA garvano pAra nathI. A garva ja jIvane enI vaharI vAstavaHdazAnuM hRdayavedhaka bhAna thavA deto nathI. garva ja jIvane gAphela banAve che. bAkI. sAdhanApaMthamAM haju jIva kyAM ubho che e savAla che. meM ghaNuM sAdhyuM - evo bhrAmaka ghamaMDa jIva nizadina seve che, paNa potAnI gaharI jAtanuM rUpAMtara keTaluM thayuM e kyAreya talAsato nathI. vicArato nathI ke, ghANInAM baLada jevI gati-pragati to nathI thaIne ?... pote vartamAnamAM kyAM ubho che e gaSaNIya -saMzodhanIya che. garvanA kAraNe sAdhakanA jIvanamAM je svAbhAvika namratA-vinitatA-laghutA pAMgaravI joIe te pAMgaratI nathI ane vyartha akaDatA ane jIda pAMgarI sAdhakanA jIvanane duHSIta kare che. ahavilaya arthe to badhI sAdhanA che e parama hakIkata bhUlavI na ghaTe. je svabhAvamAM lIna rahe che ane svAbhAvika sahajAnaMdanI utpatti thAya che. A svAbhAvika AnaMda evo saghana hoya che ke e dunyavI bIjA sukhaduHkhane sAva nagaNya banAvI de che. svAbhAvika AnaMda zAzvata kALaparyata akhUTa che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jJAnI to sAkSImAtra che: pravartatA tamAma bhAvonAM e prekSakamAtra che. - koI bhAvonAM e etaraMgathI kartAhartA nathI. potAvaDe prasaratA upadezanAM paNa e sAkSI banI rahe che. jJAnI eka arthamAM zuddha caitanya' ja che. 'kevaLa sarvanAM sAkSI'. koIne svahItanI garaja hoya to e jJAnI pAse AveH jJAnIne koI Ave ke jAya enI spRhA nathIH emanI Atmamasti koInAM AvAgamana ke AlaMbana upara nirbhara nathI. pUrA Atmamasta che e to. jJAnIne koInAM paNa saMganI aMtaraMgamAM kiMcit paNa spRhA nathI. (c) nAtha ! jIvanamAM huM keTalIya veLA bhUlyo hoIza. - bhUlyo tyAre bhIMta paNa bhUlyo hoIza. paNa. mArI pITha jema mane nathI batAtI; tema mArI bhUlo mane batAtI nathI. nAtha ! tuM mane mArI bhUlonuM spaSTa darzana karAva. eTaluM ja AjanAM divase mAMgu chuM. - jIvane AtmA sivAya bIjAM strI - saMpatti - makAna ityAdi vastuo rUce che enuM kAraNa e nathI ke e vastuo mahimApUrNa che; paraMtu jIve bhUtakALamAM ajJAnabhAve je kAMI ruci-arucinA saMskAro aMtaramAM ropyA che enA saMmohanavaza gamo-aNagamo thAya che. 0 AtmA sivAya koIpaNa padArthamAM mahattA bhAse che e nizcaye pUrve parisevela bhrAMtinuM ja pariNAma che. gADha adhyAsanA kAraNe tamAma tuccha cIjo mUlyavAna bhAse che, paNa e kevala AbhAsa che. traNabhuvanamAM svAtmA sivAya koI padArtha mahimA ke prIti karavA lAyaka che nahIM. 70 `tRpta thavuM' e mananA svabhAvamAM ja nathI, tame keTaluM Apazo to mana 'hAza, have saMtoSa' - ema kaheze ? mananI mAMga tame pUrI karavA mathatA ho to mathoH paNa na bhUlo, mana kyAreya 'have basa' kahenAra nathI. ulTuM, jeTaluM vadhu Apo eTaluM vadhune vadhu mAMganArI e jAta che. 70 he sAthaka ! sAdhanAyAtrAno AraMbha te kevA uddezathI karyo hato ? - e uddezapUrti keTalI thaI ? e uddeza niraMtara tArI najara samakSa rahe che ? uddezapUrti mATe te je sAdhana-upAya ajamAvela che te yathArtha che ? tArA vicAra, vANI, vartana e uddezane anurUpa che kharA ? Wei Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna pratibhramathI jIva kAcanA kaTakAone ratna mAnI emAM gADha pUcha-Asakti karI rahyo che. tuccha vastumAM mUcha karI eno saMgraha karI rahyo che ane parama padArtha grahato-saMgrahato nathI. chatAM paNa mUDhapaNe vipula kamANI karI mAnI, manomana malakAya che ! he jIva ! hozamAM Ava... behozI tyAga... keTaluM lUMTAvuM che tAre ?.. mohanA kAraNe tuM dinarAtanizadina luMTAya rahyo che... have to khAmoza thA... have to khamavAnuM kara... have to viveka jagAvI hozamAM Ava. (c)OS kevI bUrI taraha lUMTAyo che A jIva, - enuM ene bhAna suddhAM nathI ! sAva devALIyo thaI javA chatAM mohamUDha jIva mAraga badalavA taiyAra nathI ! enA jJAnacakSu nathI khulatA te nathI ja khulatA ' mUDha jIva ! have to hozamAM Ava. he nAtha ! niraMtara AyAsa karI karI thAkuM chuM to paNa mArA kartavyanI spaSTa rUparekhA banatI nathI. kharekhara mArUM kartavya zuM che e samajI bAkI badhu mAre pariharI devuM che. mAruM Atmagata kartavya zuM che ane mArUM samaSTigata kartavya zuM che e pichANI mAre anya sarva utpAta bhUlI kartavyalIna thaI javuM che. Ajano mAnavI keTakeTalI jANakArI meLave che ? - zuM kharekhara ATalI badhI jANakArIo meLavavI jarUrI che ? ke pachI kharekharUM jANavA yogya: A badhI jANakArInI bhIDamAM rahI jAya che." atI anivArya eTalI ja jANakArIno boja mAnavI tye to kevo haLavo rahI zake ? AtmAnA AsvAdathI aharniza rasavIbhora na rahevAtuM hoya to AtmA jANyo zuM kahevAya ? Avo amulakha padArtha jANyA pachI emAM layalIna na rahevAya evuM bane ja kema ? jANyo te to emAM ja ramamANa thaI cUkyA... ekatAna thaI cUkyA. adhyayana karanAra, potAne ja viSayavastu banAvI, potA viSayaka mAhitI saMpAdita karavA tatpara bane ke 'huM pote potAne na pichANuM !" - A kema cAle ? huM koNa ? mArUM kartavya zuM? prAptavya zuM? mArUM kyuM ThekANuM che - kyAM javAnuM che mAre ? ityAdi gahana gaveSaNA aharniza karavI ghaTe. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna he jIva! thavuM hoya to Atma tallIna thaje. bIje kyAMya lIna thaIza nahIM. anyatra kyAMya lIna thavuM eTale AtmavismaraNa karavuM - enuM pariNAma sahajAnaMda gumAvavo e che. enuM pariNAma niSaye duHkha che. durgati che. mATe AtmA sivAya kyAMya lIna thavA jevuM nathI. he sAdhaka ! tArUM citta caMcaLa che ane haju svabhAvamAM sthita thatuM nathI - eno artha e ja ke haju tane saMsAramAM sukha bhAse cheH citta bahAra bhame che eno artha ja e che ke ene bAhyabhAvonI mahattA che. ane chatAM paNa, tuM tane mahAna dharmAtmA mAne cho !? he mana! tAre jagata sAthe zI leNAdeNI che ? sAthI, saMgAthI, saMbaMdhI, paricitathI tAre zuM levuM che ? tuM jenI pAse premanI apekSA rAkhe che e to tArI ja pAse apekSA rAkhe che. bhAI ahIM dAtA koI nathI: ahIM sau bhIkhArI che mATe manane manAvI tuM vyartha apekSA choDa, to ja sukhI thaIza. je paristhiti vizeSane kAraNe tuM mAne cho ke mArA AtmAnuM A paristhitine kAraNe ghaNuM bagaDI rahyuM che - evI ja (pratikuLa paristhitimAM paNa agaNita mahAnubhAvoe sAvadha banI AtmAnuM uduM ghaNuM hIta sAdhyuM che. mahAna AtmotthAna sAdhyuM che. (c)OS ekasarakhuM saLaMgapaNe saMvAdita jIvana koInuM paNa nirgamana thatuM nathI. aneka aTapaTA raMgo emAM Ave che. alabatta, jIvananA vividharaMgI vaheNamAM sadeva, eka samAna samadaSTi dhArI rAkhavI hoya to te asaMbhava to nathI ja, abhyAsa sAdhya thAya tema che. potAnI astinuM bhAna sAdhakane pratisamaya jIvaMta rahevuM joIe. koI paNa kArya - cAhe e vAMcananuM hoya, zravaNanuM hoya, dainika jIvananuM hoya ke pachI koI paNa anya hoya - e karatA karatA paNa astinuM bhAna visarAvuM na ghaTe. A bahuM gaMbhIra vAta che. svaastitvanA bhAnapUrvaka je kAMI kArya saMbhavaze e kArya jAgRtipUrNa hoya, emAM prAyaH koI doSa ke bhUla rahevA pAmaze nahIM. samaye samaye svatvanuM bhAna jIvaMta rahevuM ghaTe. prAraMbhamAM kadAcita agharuM lAge. paNa abhyAse evI sabhAnatA khacIta rahI zake che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna svanA jIvaMta bhAnanA badale, svane vismaraNa karavAnI ApaNane burI Adata paDI gaI che. svane visaravA mATe ja ApaNe saMgIta-vAMcana ityAdi koIne koI pravRttimAM parovAI rahIe chIe. koI pravRttino niSedha nathI paNa svanA smaraNapUrvaka koI paNa pravRtti karavI hoya to karavI ghaTe. dhyAnanA rasanI sAthe sAthe: aMtaraMga bhAvalokane avagAhavAno arthAt bhItaramAMthI UThatI dareka bhAvanA - lAgaNIo - pratibhAvone vaijJAnika Dhabe samajavAno prayAsa jeTalo gahana thaze eTalI bhItarIya nirmaLatA vRddhigata thatA, svAbhAvika AtmasthiratA paNa vadhavAno avakAza thaze. koI niMdA kare to niMdaka bAjuM lakSa na dharatA, potAnI bhItara lakSa turaMta vALI devuM ghaTe. potAnI bhItara enI zuM pratikriyAo uThe che? kema uThe che ? aham ghavAtA kevIka becenagI udbhave che? Ama svajAtano TharIne abhyAsa thAya te svAdhyAya' che. bhAI: bhItara jAtA tane aMdhAruM ghora bhAsatuM hoyaH jIva akaLAto hoya: prANa bhItarathI bahAra doDI javA Atura thatA hoya to paNa mane ke kamane paNa tuM dhIre dhIre bhItara javAno avazyameva abhyAsa karaje. dhIre dhIre so rUDAM vAnA thaI raheze, ane paramAnaMda parvata paNa pahoMcI zakAze. jaONS jIva jo niratara potAnA cAlatA vicArataraMgonI cakAsaNI - tapAsa kare to ene avazya mAluma paDe ke moTAbhAganAM vikalpo vyartha pAgalapana jevA ane kleza ja UpajAvanArA che. AvI vicAronI bhIDa vacce mAnavIne sukha-zAMti ke samAdhino anubhava ke enI jhalaka paNa kyAMthI lAve ? je jIvanamAM sukha-zAMti-samAdhinI jhalaka paNa na jovA maLe evI jIMdagI jIvavAno paNa zo artha che " mAnave vicArataraMgonA pAgalapanamAMthI game tema karIne paNa chUTakAro meLavavo ja joIe. - vicAranAM tIvra taNAvamAMthI chUTavAno ekamAtra upAya jJAnarUdhyAna ja che. (c)OS Aja paryatamAM agaNita-agaNita AtmAoe dhyAna vaDe je anirvacanIya zAtA-zAMti-samAdhino gahana anubhava karyo e dhyAna zIkhavuM kharekhAta durghaTa nathI. - dhIre-dhIre zIkhatA zIkhatA ja e zIkhI javAya che ane abhyAse emAM nipuNatA paNa AvI jAya che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna dhyAnamAM alabatta evuM bane che ke potAnI jAtanAM guNa-doSa ghaNI nikaTatAthI nihALavA maLe che. AthI guNanI khIlavaTa vadhu karavAnuM ane doSane dUbaLo karavAnuM kArya AsAna bane che. dhyAna eTale jevI che evI jAtanuM spaSTa darzana'. pachI zuddhikaraNanI aNamola prakriyA saMbhave che. je zAstrIya saMgIta vi. gaMbhIratA ANanAra saMgItamAM tanmaya thaI jaI zake che e jo tarveLA sAthosAtha potAnAM astitvanI gaherAImAM paNa utaravAno prayatna kare to dhyAnanI gaherAImAM AsAnIthI sarakI zake che. lakSa aMtaranAM UMDANa tarapha vALavuM joIe. hRdayamAM jyAre svataH virAga hoya tyAre, jIva jo aMtarmukha ane Atmakendrita thavA thoDo paNa prayAsa kare - potAnAM svabhAvamAM TharI javAnuM kare to - alpa prayAse ghaNI siddhi maLe che. dhyAna jyAre sahaja jAmatuM hoya tyAre bIjAM hajAra kAma mulatavI devA ghaTe. Ajaparyata ApaNe ApaNI jAtanI ja behada upekSA karI che. ethI jAta sAthe ApaNo milApa thAya tyAre, jAta (aMtaryAmi) abolA laIne paNa besI jAya: ApaNI e upekSA paNa kare, to paNa ApaNA e paramAtmAne manAvavA ApaNe AkAza-pAtALa eka karavA ghaTe - to dhyAnadhArA hAMsala thAya. paramAtmA koI upara AsamAnamAM birAjatA nathI, - e to ApaNAM gahana astitvamAM samAyelAM che. enI upekSAnAM mAThAM phaLa ApaNe aharniza bhogavI rahyA chIe. ApaNo ne eno evo viraha thayo che ke virahanI gahana madhUra - gADha vyathA Upajaze tyAre ja paramAtmA pragaTa thaze. potAnAM aMtaryAmine manAvavA - rijhavavAnuM kArya alabatta ghaNuM kaThIna paNa che - AraMbhamAM to ghaNuM kaThIna che ja - to paNa - vairyathI-gAMbhIryathI je e mahad kArya pAra pADe che e Akhare mahenata karatAM lAkhogaNuM adhika phaLa pAme che. - kharekhara e upalabdhi varNanAtIta che. DO aMtaranAM paramAtmasvarUpano AvirbhAva karavo hoya to... niyama che ke, kazuMka upalabdha karavAM kazuMka avazya gumAvavuM paDe che. alaukika upalabdhi pAmavAM laukika cAhanAo kharI javA devI paDe che. cittanI caMcaLatA tyajI dunyavI pipAsAo pariharI devI rahe che. mahAna upalabdhi to ja saMbhava che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna ghaNAM sAdhako bhoga ane yoga bannenI vacce jholAM khAya che. kahevAnI jarUra nathI ke teo yoga jevA paramocca padArthane samajyA ja nathI. jJAna-dhyAna dvArA je anahada paramAnaMda pragaTa thAya che enI jhAMkhI paNa emane nathI. - ratna ane paththaranAM TukaDAne samAna jANanArane zuM kahI zakAya ? kharekhara A pAmara manamAM jyAM sudhI viSayonuM mUlya che tyAM sudhI ni thaye eNe TharIne kadi svabhAvagata anirvacanIya zAMtino anubhava karela nathI ja. e anirvacanIya anubhUtinI jhalaka paNa lAve to viSayaraso to nisargata nagaNya thaI paDe che. aMtaryAminAM milApanI anirvacanIya anubhUtinI eka AcherI jhalaka pAmI lIdhA pachI. tatkALa kadAca mota paNa AvI jatuM hoya ne samagra jagatathI alavidA thaI javAnuM saMbhavI jatuM hoya kadAca: to paNa e jhaMkhavya che e ja jIvananI parama sArthakatA che. koI anya vyaktimAM arthAtu paracetanAmAM dhyAna jeTaluM gaherU jAya eTalo e AtmadhAta nizvaye notare che ane dhyAna jeTaluM jeTaluM svacetanAmAM gaherU jAya eTalo AtmavikAsa niHsaMdeha thAya che. dhyAnano pravAha kaI bAjuM jAya che enAM upara vikAsa ke vinipAtano madAra che. iSTa padArthonI prApti mATenI ane aniSTa saMyogomAMthI chUTavAnI taDapanane jJAnIo durbAna kahe che. - kAraNa manano e vyartha utpAta mAtra che, je manane caMcaLa-vyagra ane malIna banAve che. mATe durgAnathI bacavA sarva iSTa-aniSTanAM khyAlamAMthI mukta thaI javuM. artha ane kAmanAM ja dhyAnamAM jetallIna rahe che e anupama AtmadhyAnane kadIpaNa pAmI zakatA nathI. mAnavane maLelI apUrva dhyAnazaktino Avo karUNa pheja karanAra punaH manuSyAvatAra pAmatA nathI. jJAnIo AvA durgAnathI bacavA mATe khUbakhUba cetave che. svarUpanAM dhyAnathI haiye evo pragADha jaMpa vaLe che ke saMsAranAM koI ajaMpA jhAjhuM satAvI zakatA nathI. jeTaluM svarUpadhyAna avagADha eTalI kaMpanI saghanadhArA haiyAmAM vilasI rahe che. dhyAnInara to AtmatRpta cheH gahana AtmatRptinAM kAraNe dunyavI koI atRpti vedAtI ja nathI. T Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna anya koI vRtti-kRttimAM sAdhakane rasa nathI. jAmelI AtmavRttimAMthI evI gahana saukhyatA saMvedAya rahI che ke, rasalIna thayelo sAdhaka - eka AtmavRtti sivAya - dunyavI tamAma vRtti-pravRtti prati sAva upekSAvAna banI jAya che. AnuM nAma sAmAyika che. - 70 pAMca indriyonAM tamAma vyApAra sameTAya jaIne vRtti saMpUrNapaNe svarUpamAM samAya jAya tyAre sAdhakanI comera evI stabdhatA vyApI jAya che ke; sAdhaka eka sUnA maMdiranI jinapratimA jevo ja banI rahe che. potAnAM 'anAdi anaMta' zAMtasvarUpanuM tyAre jIvaMta bhAna thAya che. ApaNAM astitvanI nigUDhamAM eka akSaya zAMtino jharo vahI rahyo che. e jharAmAM jeNe DUbakI lagAvI che e samatArasano bhaMDAra banI jAya che. saMsAranAM sukha-duHkha, harSa-zoka ityAdi tamAma dvaMdvothI e para banI; samatvanAM sAgaramAM layalIna thaI jAya che. 70 indriyajanya viSayonI sanmukha thatA jene caMcaLatA vyApe che - arthAt citta hAlakaDolaka thaI jAya cheH e purUSa kharA arthamAM dhyAnI nathI. athavA enuM dhyAna haju saghanabhAve jAmyuM nathI. atIndriya AnaMdanAM ghuMTa eNe hajuM pIdhA nathI. dhyAnanI dhUna jenA upara savAra thaI ene praNayanI paNa dhUna sparzI zakatI nathI; evo e purUSa parama AtmatRpta hoya che. svathI ja evI avagADha saMtuSTi sAMpaDe che ke paranI huMphanI ene lagIreya jarUrata rahetI nathI. jogIo jaMgalamAM amastA no'tA samAI gayA... 70 dhyAna samajaNane UMDI ane vizada banAve che. dhyAnI jevo zANo ne gaMbhIra nara bIjo gotyo maLavo nathI. dhyAna vicAraNAne sUkSmagaMbhIra ane talasparzI banAve che. - e vaDe evo parama viveka niSpanna thAya che ke mohAMdhatA TakI zakatI nathI. mAMhI DUbe te mahimA jANe' evI vAta che. 0TM dhyAnI nara jagata samakSa ke parivArajano samakSa koI apekSAthI hAtha laMbAvato nathI. enuM aMtara dAridraya sAva nirmULa thaI cUkyuM hoya che. samrATane ya zaramAve evI enI naisargika khumArI hoya che. koI durlabhatoSanI pragADha chAyA enAM aMtaramAM chavAyelI rahe che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sAdhanApatha ane AtmajJAna saMsAranAMmohamUDha prANIo arasaparasa ekabIjA pAse prema AdinI apekSA rAkhe che. e bhUlI jAya che ke jhoLI to sAmAnI paNa khAlI che. sAmA paNa jhoLI phelAvI evI ja apekSA rAkhe che. sau bhIkha mAMgI rahyA che. kevuM karuNa che AMtaradAridraya ! anubhavI puruSoe jagatanAM parivArone dhUtArAonI ToLI kahI che te nagna satya che. jenI pAse AMtaradhana nathI e kAMI lUMTAvAno nathI - paNa - jenI pAse dhyAnAdi vaDe AMtarasaMpatti pedA thaI che e jo sAvadha thaI suvivekathI na varte to... mATe ja jJAnIo aMtarmukhavRttie jIve che. jJAnIo kahe che samajyA te aMtaraMgamAM samAI gayA. bahu ja sAcI vAta che. vizvanI vastusthiti samajIne, karuNA ityAdi koDa sevavAne badale bane teTalA UMDA aMtaramAM samAI javA jevuM che. anaMtA siddho ema ja svamAM samAI gayA che. ati ati gahana vAta che.. duniyAnAMjano to pote devALIyA che ne jagataguru banI AkhA jagatane dAna ApavAnI, Abha phADI nAkhe evI parAkramanI maMchA dhare che !... duniyAnuM vAstavaH svarUpa ghaNuM vahaj arthAtuM bhayaMkara che. e to jJAnI - dhyAnIne paNa lUMTI janArI jamAta che. - nAnA zizu jevI e nirdoSa nathI. jaIOS kharekharo khapI jIva Ave to jJAnI ghaNI karuNA karavA tatpara hoya che. paNa evo khapI jIva to lAkho mAM lAve nahi ne karoDamAMya koIka ja hoya.bAkI, vAcALa jIvo upadeza lAyaka nathI. tUTelA taLIyAnA pAtra jevA jIvo paramatatvanA bodhane lAyaka nathI. anaMtAjJAnI ethI mana rahyA. jIva! jagatane bodha-prabodha devAnA oratA choDI ; tuM svayaM dhyAnanA mahodadhInA ataLamAM UtarI jA emAM DUbakI lagAvyA pachI tene bahAra paDavAnA ke jagat pUjaya thavAnA oratA ja nahi rahe. tatvavido karUNAne paNa azuddhi kahe che. enuM rahasya tane aMtaramAMthI lAdhaze. pahelA koI tatvajJAnInA AzrayamAM jA ane vastusthitinA hArdane samaja. aMdaramAM enA marmane khUbakhUba pacAva, tatvajJa thayA pachI paranA tAraNahAra thavuM hoya to tArI marajI ! paNa vastusthitinuM yathArtha svarUpa jANyA-pichANyA vinA evA vega-AvagamAM jaMpalAvIza nahIM. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna he sujJa Atman ! karuNA tAre karavI ja hoya to sarvathI atyAdhika karuNApAtra tAro potAno AtmA ja che ema tuM niHsaMdeha jANa. taLAva paryaMta AvI e tarasyo rahyo che ! pahelA jAtanI tRSA supere chipAva - bIjI vAta pachI vicAraje. 11 NOGT he sukhazIlIyA jIva ! tuM jo manane dhIrajathI manAvIne rupUirvaka saMyamaguNa nahIM khIlava to e vinA sahaja svarUpadhyAna ze sAdhI zakIza ? haThathI nahIM paNa hArdathI tAre saMyamanI ruci keLavavI ja rahI aMtarmukhI ruci vadhAravA bahirmukhI ruci saMkSepavI ja rahI. 70 anubhavI prAjJajano tamAmano e bAbatamAM to eka mata ja che ke asaMyama Akhara to AkuLatA ane vyAkuLatA ja nIpajAve che. sparzendriya, rasendriya, karNendriya Adi koI paNa indriya saMyama arthAt maryAdA cUke tyAre nizcaye hAni nIpajAve che. mahAvIra jevI aMtaraMga AtmadazA na ghaDAya tyAM sudhI mahAvIranA saMyama-tapanI nakala karavI samucita nathI. aMtaraMga viraktatA sahaja pAMgaratI jAya tema tema tapa-saMyamanI pragati thavI ghaTe cheH emAM kaThoratAno nahIM, komaLa pariNatino savAla che. GN samajaNa...samajaNa...samajaNa vaDe khUba khUba keLavAyelI evI ahiMsA, saMyama ane tapanI sahaja abhirUcI khIlela haze to svarUpa pIchANavAnuM, svarUpamAM TharavAnuM, svarUpamaya banavAnuM ghaNuM sugama banI raheze. ~~~ AjanA mAnavajIvananI moTAmAM moTI karuNatA hoya to e che ke jIvanamAM koI vAte leza saMyama nathI. nathI manano leza saMyamaH nathI vANI uparano saMyamaH nathI kAyAno ke indriyono lagIra saMyama. tyAganI mastInI vAta to dUra - (saMyamapUrvaka) bhogavatAya AvaDatuM nathI !! IcchAone behada bhaDakavA na devI ane e maryAdAmAM ja utpanna thAya-paNa maryAdA bahAra utpanna ja na thAya evI manaHsthiti ghaDavI - evI samajaNa keLavavI e paNa tapa che. AjanA mAnavIe bane teTalo Avo tapanA abhyayAsa keLavavA jevo che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 sAdhanApatha ane AtmajJAna dhyAnanA bahAne ghaNA loko khoTA vicArataraMge caDhI jAya che. jyAM sudhI cittamAM 'AtmA' sivAya anya koI vyakti vA padArthanuM smaraNa-ciMtavana che, tyAM sudhI AtmadhyAna nathI. bedarakArapaNe dhyAna karavAthI mana svabhAvane badale vibhAvamAM parovAya ulTe hAni notare che. sva-lakSa ane para-lakSa baMne sArI rIte samajI levA ghaTe che. mAtra paribhASAthI nahIM paNa prayoga dvArA pichANI pichANIne samajI levA ghaTe che. - kAraNa, 'AtmalakSa ApaNe sAva visarI gayA chIe. svalakSyanI nipuNatA AvyA pachI ja Atmayogano prAraMbha thAya che. svalalya AtmAnuM jeTaluM hita kare che - paralakSya eTalI ja AtmAnI hAni kare che. paralakSa ja khUba AtmaghAtaka che. AraMbhamAM kaThaNa jaNAya to bahu thoDo thoDo paNa svalakSano abhyAsa khacIta keLavavA lAyaka che. e vinA gahana zAMti-samatA upalabdha thavAnI nathI. cittamAM potAnA zuddhacetanya' sivAya koInuM paNa smaraNa e paramArthathI dhyAna nathI. jIva ! anya paramAtmAnA smaraNa to aparaMpAra karyA; have tArA ja bhItaranA paramAtmAne oLakha tArI bhItara kalpanAtIta mahAna evuM bhagavasvarUpa raheluM che ene oLakhI dhyAna kara. jIva! tuM nizvaye jANa ke, AtmAne oLakhI emAM ja tallIna tadAkAra thaI javuM e ja kharuM dhyAna che. bAkI kahevAtA anya dhyAnomAM koI mAla nathI. ekavAra AtmatanmayatA jAmaze to tuM evA gahana sukhane - evI gahana zAMtine - pAmIza ke jenuM varNana asaMbhava che. cittanuM saMpUrNapaNe caitanyamAM thaMbhI javuM enuM nAma sadehe mukti che. sAdhaka ahIM sAkSAtapaNe muktino paramAnaMda anubhave che. sAthosAtha ahIM yugoyugonA saMcita karmo svataH kharavA lAge che, ethI kSaNe kSaNe amApa 'Atmavizuddhi paNa niSpanna thAya che. bhAI ! karatAM-karatAM tame kuzaLa dhyAna zIkhI zakazo - bAkI, sakaLakarmathI vimukta thaI potAnI ja bhagavaddacetanAne sAkSAta pAmavI - saMvedavI hoya to "dhyAna' sivAya bIjo koI ja upAya nathI. hAM. dhyAna 'svanuM ja karavAnuM che - para koInuM nahIM e lagIra bhUlavuM na ghaTe. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 13. bhAI agharUM samajIne tame dhyAnano abhyAsa - AyAsa mukI na dezo. enA amRta pIvA maLaze tyAre samajAze ke e prayAsa kevo aciMtya kAragata banela che. bhAvI anaMtakALane avarNanIya sukha-zAMtitRptithI bharavAno e apUrva upAya che. abhyAse e sugama-sahaja banI zake che. aho, jJAna-dhyAnano mahimA... vANIthI e zuM kahI zakAya ? jagatanI koI paNa upamA e atula AnaMdane darzAvI samajAvI zakavA samartha nathI. enA vinAnuM jIvana khare ja bekAra che. nissAra kUcA jevuM che. e paramarasa na pIdho enuM jIvana - manuSyajIvana khare ja vyartha che. DONS mananI gatividhione samyapha prakAre samajavA mATe paNa mananuM tadveLA zAMta thaI javuM khUba jarUrI che. athavA mana jyAre svAbhAvika thoDI zAMtimAM hoya tyAre mananI gatividhio samajavAno AyAsa thAya to ja mana ApaNA vazamAM AvI zake. thoDAghaNAM samaya mATe mananI tamAma gatinuM thaMbhI javuM enuM nAma dhyAna che. mana zAMta paDe to ja svanA sAkSAtkAranI taka UbhI thAya. zAMta ane pote kharekhara koNa che ? - potAnuM mULasvarUpa zuM che ? - e pakaDavA yatna-prayatna thAya to svarUpanI sAcI bhALa maLI zake. AhAhA.... AtmAno mULa svabhAva eTalo suramya che ke jagatano koI anya padArtha evo ramya nathI. svabhAvamAM ramamANa thavAnI je rasamasti che e evI alaukika AhUlAdaka che ke enI pAse jagatanA tamAma rasa phIkAM che. svabhAva jeNe labdha karyo e nizcaye bhava taryo. he sAdhaka ! tuM thoDA samaya mATe jagatanA tamAma pralobhanone visAre pADI; zAMta thaI svabhAvamAM karavAno mahAvaro pADa - svabhAva tanmaya rahevAno mahAvaro pADa. tArA caitanyasvabhAvanuM evuM rUpAMtara thaze ke karoDo bhavonA tapa karatAM paNa e abhyAsa vadhu kAragata nIvaDaze. he Atman ! tuM tAro paramasAthI banIza to je apUrva ane 'akhaMDa sukhAsikA (sIkhatA) utpanna thaze enI tulanA karavA jagatanI koI maMtrI lagIra samartha nathI. bhalo thaIne... bIjI jaMjALa bhUlI, tuM tAro paramamitra banIjA... Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna aMtaranA zuddha caitanyanI bhALa meLavyA vinAnA vrata-tapa-ja5 ItyAdi paramArtha draSTie jotA lagIra sArthaka nathI. kAraNa ke AtmAnuM bhavabhramaNa mITAvavAmAM e khAsa kAragata nIvaDI zakatA nathI. mATe prathamamAM prathama zudhdhacaitanyanI bhALa meLavavA jevI che. cetanane pichANyo nahIMto vrata dharavAthI zuM? svacatanyamAM sthiti thatI nathI tyAM sudhI saMsAra parathI matI haTatI nathI. AtmaratI pedA thatA ja saMsAraratI, sUrya UgatA timira palAyana thaI jAya ema svataH palAyana thaI jAya che. svabhAvanI tanmayatAmAM kayArekato amRtanA meha varase che. sAdhaka tana-mana thI nithala thaI e amRta pIvA rasamAdhi lagAvI de che. sAdhaka pratimA jevo acala banI amRta rasane AsvAde che. svabhAva lInatA AvI niravadhi sukhadAyI che. svabhAva ramaNatAmAM samaya vaheto jANe thaMbhI gayo hoya ane AkhI sRSTi paNa jANe thaMbhI gaI hoya evA anubhavanuM nAma sAmAyika che. sAmAyika eTale AkhAne AkhA arthAta samagrapaNe svarUpamAM ja saMpUrNapaNe samAya javuM. svarUpa lInatAmAM otaprota thatAM samayanuM bhAna muddala na rahevA pAme enuM nAma kharUM sAmAyika che. nirdiSTa be ghaDInuM sAmAyika paNa Avo abhyAsa pADavA arthe che. potAnA siddhasamA svarUpanI jhalaka pamADI Ape tenuM nAma sAmAyika. sAmAyikamAM sAdhaka kharekhara niJthamuni tulya banI jAya che. arthAta moha, mAyA, mamatAnI tamAma graMthIthI e vimukta banI jAya che ane svarUpamAM ja otaprota banI jAya che. ethI saMsAra samagrathI enA tamAma joDANo e samaya puratA taddana chUTI javA pAme che. evI AtmasthiratA utpanna thAya ke caitanyanI samagra gatI caitanyamAM ja thaMbhI jAya tyAre siddhamAM ane evA sAdhakamAM tamaye koI ja aMtara nathI ema kahevAya. AvI AtmasthiratAne nirvikalpasamAdhi paNa kahe che. je mahAmunione labhya hoya che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 15 jIvananA agaNita aramAnonA samuccayarUpe ApaNane navo avatAra - navuM jIvana lAdhe che. mAnava hRdayanI dayanIyatA e che ke mAnavane aramAna karatA paNa nathI AvaDatuM. jo ke mukitanA paNa aramAnajavAnI vAta jJAnIo kare che..... sAdhanAnA phaLa svarUpe koIyeya dunyavI siddhi vAMchavI niSiddha che. eka Atmavizuddhi sivAya kazuMya vAMchanIya nathI. alabata, sAdhanAnA sahaja prabhAvathI bIjuM AvI maLe che te alaga vAta paNa vAMchA to vRddhimAna - vizuddhinI ja hovI ghaTe. ajJAna , moha ane pramAda e tridoSa sAdhanAnI svasthatAne haranArAM che. anAdithI A traNa doSa jIvane sAdhya najadIka pahoMcavA detA nathI. jIve prabaLa puruSArtha karIne paNa AmAMthI UgaravAnuM che. e arthe jeTalo vadhu puruSArtha thaI zake te karaNIya che. nAtha ! jJAna samyak thAya e mAtra eka ja kAmanA che.anAdinuM mithyAjJAna samyapha kema thAya ? e gaherI vimAsaNano viSaya che... e ghaNI dhaNI AtmajAgRti ane vicArakatA mAMgI le che. jJAnanI samyakto sAdhanApathane UjAsamayI banAvI de che. ajJAnI ane karoDo varaso AkarAM tapa tapI ne je karmono nikAla na karI zake e samyaphajJAnI mahAtmA kSaNamAtramAM karI zake che. jJAnanI samyaphatA je sukha-zAMtI-samatva-samAdhi pradAna karI zake che e AkarA tapa-jaya Adi paNa karI zakatA nathI. jJAnanI svacchatA - svasthatA ane sabhyatA sAdhavA mATe satsaMga jevuM parama zreSTha sAdhana bIjuM koI nathI. AtmajJapurUSanA satsaMga vaDe jIvamAM aMtarbodhano udaya thAya che. evA saMtsaMganI balihArI zabdothI varNavI zakAya tema nathI, jJAnanI samyaphatA sAdhavI - sAdhatA ja rahevI - e ja sAdhakanuM sarvoparI kartavya che. enA mATe paLe. paLe jAgarUkayatna karavAno che. jJAna to sAdhanA jIvanano prANa che. sAdhanAnA sarvocca AnaMdanuM mULa jJAnanI samyakSatAmAM raheluM che. jJAna nirmaLa haze to sAdhanA siddhinI najadIka banI jaze. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna nirmaLa jJAnAnaMda jevo lokottara AnaMda traNabhUvanamAM anya koI nathI. svarga -indralokanA sukha paNa enI pAse tuccha che. tatvajJAnano to AnaMda che ja paNa, AtmajJAnanA AnaMdanI tulanAmAM Ave evo AnaMda bIjo koI nathI. AtmA svayaM jJAnAnaMdano mahodadhI che. jJAnAnaMdanI sthAyI pariNati pedA karavA... he jIva! tuM jJAnInI goThaDI karaje. jJAnIjananI goThaDI (maMtrI) ghaDI-be ghaDImAM jIvanA tamAma vikAro dhoI ene nirmaLa jJAnAnaMdamAM masta banAvI de che. koI paNa bhogeya jo jJAnIno satsaMga maLato hoya to e divya taka cUkavA jevI nathI. Adhi-vyAdhi-upAdhinA trividha tApane ThAravA satsaMga amRtanA meha samAna che. prANa TakAvavA jeTalI prANavAyunI anivAryatA che . ema pavitra AnaMdarUpI prANa TakAvavA satsaMganI anivAryatA che. jhAjhuM zuM kahevuM? - satsaMga e muktimahelanI sIDI che. je jJAna vaDe kartavyanI vizuddha bhALa na maLe evA jJAnano saMcaya karavAno koI artha nathI. sAdhakanuM agrIma kartavya svabhAvamAM TharavAnuM che. Atmavizuddhi sAdhavAnuM che. je samaye samaye Atmavizuddhi vadhArI vadhu ne vadhu nirdoSatAno - pavitratAno anubhava karAve te jJAna upAdeya che. sAdhakanA bAhya AcaraNamAM paNa evI ja anupama nirdoSatA jhaLake che. koI jIva, nAnAmAM nAnA jaMtune paNa potAthI leza duHkha ke hAnI na pahoMce evI sAdhakahRdayanI jIvaMta kALajI hoya che. ahiMsAno paramArtha ghaNo gahanagaMbhIra che. sAdhaka kadIyeya manathI paNa koInuM buruM icche nahIM tema ja vANI paNa evI vivekapUrNa ja vade ke e vaDe sAmo AtmA leza dubhAya nahIM. sarva jIvo pratye ene AtmAtulya sabhAva hoya che. bIjo jIva leza dubhAya to ene potAno AtmA dubhAyAnI lAgaNI thAya che. bhItaramAM uThatI ulajhanone sulajhAvavA sAdhaka pArAvAra manomaMthana paNa karato hoya che. kyAreka koI evI bAdhArUpa ulajhanane sulajhAvavA sAdhaka gaMbhIra ane gamagIna banI AMtaramaMthanamAM evo UMDo UtarI jAya che ke sthaLa ane kALanuM suddhAM bhAna rahetuM nathI. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna sAdhaka eka saMniSTha vaijJAnikanI adAthI ekAkAra thaI AMtarazodhana kare che. aMtaramAM lagIra vAsanA rahe to sAdhakane - nIvaDelA sAdhakane - enuM parizodhana karyA vinA jaMpa vaLato nathI. pUrNa nirdoSatAno jene prabaLa khapa che enAthI koI doSa daragujara kema thAya ? na ja thAya. keTalIka evI gUDha samasyAnuM samAdhAna tAkIde AvatuM nathI. tyAM sAdhakanA pairyanI kasoTI thAya che. hRdayamAM e samAdhAna pAmavAnI khaTaka rahe chatAM, Tharela heye svabhAvaramaNatA jALavI; ajJAnanA AtaMkane jIravI jANavo ene prabuddha purUSo mahAna tapa kahe che. koI ulajhananuM samAdhAna na maLe to kALakSepa karavo yogya che. sAdhake ethI DAmADoLa thaI mArgasthiratA gumAvavAnI nathI. prazamabhAva dharI pratikSA karavAnI che. Aje nahIM to jarUra kAle ke kALAMtare paNa tamAma ulajhananuM sukhada samAdhAna lAdhavAnuM ja che. evI acala zraddhA rAkhavI. vastusthitinA samasta pAsAo nihALyA vinA moha osarato nathI. koI ekala dokala pAsuM ja na jotA, vastunA tamAma guNadoSa prAmANikapaNe gaoSavAmAM Ave to moha vilIna thaI jAya che. athavA maMda paDI kALAnukrame kSINa thAya che. adhurU darzana ja vyAmoha UpajAvanAra che. pUrvanA-parApUrvanA nibaddha thayelA saMskAro jo jora na mAratA hota to koI vastumAM evuM kAMI Thosa tathya nathI ke moha karavApaNuM hoya. paNa anAdipUrvanA evA saMskAronI prabaLatA evI che ke AtmA jo jAgRta na hoya to enA prabhAvamAM taNAya rahe. jAgRta AtmA e prabhAvamAM AvatA nathI. ON vastusthitinuM yathArtha darzana - savagI darzana AtmAmAM viveka utpanna kare che. AMtara saMgrAmamAM mohano sajjaDa mukAbalo 'viveka' kare che. AtmA sivAya anya koIne koI padArthane ApeluM khoTuM mUlya - khoTuM mahAtmaya, 'viveka" dUra kare che. AtmAnuM paNa yathArtha mUlya viveka vaDe ja aMkAya che. vRttionuM utthAna thAya e vakhate vivekanA dIpane vizeSa pradipta karavo ghaTe. vivekI jIva evI veLAe khUba sAvadha thaI jAya che. aMtarajJAna - aMtarasUjha UghADavA e aMtaramAM sthita thaIne sabaLa prayAsa kare che. Akhare pradipta viveka pAse mohane parAbhUta thavuM ja paDe che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 sAdhanApatha ane AtmajJAna mohanI saltanatane dharamULathI hacamacAvI nAkhanAra viveka ja che. satsaMga-svAdhyAya-dhyAna Adi vaDe sudaDha banelA vivekanI pAse prabaLa mohane paNa parAsta thavuM ja paDe che. thoDo ghaNo kALa ubhaya vacce saMgrAma cAle to paNa vivekano ja javalaMta vijaya nizcita che. ajJAna, moha ane pramAdane jItavAnA sudaDha saMkalpa sAthe nIkaLelo sAdhaka hAma hArato ja nathI. keTalIyavAra TuMkA gALA mATe zatru mAthe caDI gayA jevo ghATa dekhAya - paNa jitavAno kutasaMkalpI sAdhaka manathI jarAya hAma hArato nathI. - AthI ja Akhare e vijayane vare che... navA navA sAdhakanA pathamAM aMdhAruM ghaNuM avagADha che ane eno viveka dIpa paNa ghaNo jhAMkho che. Thokaro khAtAM khAtAM... paDatAM paDatAM ene AgaLa vadhavAnuM che. marIne paNa maMjhIle pahoMcavuM ja che evo saMkalpa ane aMtaranI pipAsAne prakRti jarUra nyAya Apaze evo vizvAsa enuM ajeya baLa che. koI sAdhaka game tevo prabaLa pipAsAvAna hoya ane sudaDha saMkalyavAna hoya; tema chatAM e ghaUM ke cokhAmAMthI tela kADhavAnI pipAsA ghare to kadIyeya tema banI zakavAnuM nathI. mATe kArya saMpanna thavA arthe vastunuM vijJAna zuM che e enA nipuNa guruvarathI samajavuM ghaTe. amAro kathanAzaya e che ke mana belagAmapaNe manoratho karyA kare che. ane sAdhanAnA prabhAvathI e badhA manoratha pUrNa thaze ema kalpanA kare che; paNa vastunuM je vijJAna che tadanusAra ja kArya to thAya che. evA koTI aramAno kevaLa mananI urjAno durvyaya mAtra che. keTalAya sAdhako avAMtara siddhinI bharamArathI prabhAvita thaI jaIne potAnA parama prayojanane visAre pADI de che. anaMtakALe maLelI aNamola taka e zudra dhyeyanI puSTi khAtara gumAvI bese che. ane anaMta bhavabhramaNamAM ja bhaTakI jAya che. honahAra - bIjuM zuM ? sAdhake prAraMbhamAM ja potAnA prayojananuM bhAna ghUMTI ghUMTIne cittamAM daDha karI levuM ghaTe. e parama prayojanane lagIreya hAnI pahoMce evuM koI kArya svapna paNa nathI karavuM evo daDha saMkalpa karI levo ghaTe. dinarAte potAnuM parama prayojana najara samakSa taravaratuM rahevuM joIe. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 19 sAdhanA sAcI lagana mAMge che, nizcita, laganamAM dinarAta magana rahenAra ja siddhino adhikArI che. sAdhanA bhoga paNa mAMge che...alaiAkika AnaMdanI prApti mATe lAkika AnaMda jatA karavA paDe to e bhoga kAMI vizeSa nathI - sonuM meLavavA muThThImAMnA bora jatAM karavA jevo e bhoga che. koI kahe ke, amAre jagatanA bhoga paNa sAdhavA che ane yogInA yoga paNa sAdhavA che: yoga dvArA maLatI sarva siddhio paNa upalabdha karavI che ane dUnyavI bhoganI majA paNa bharapura mANavI che. to teone eTaluM ja kahevAnuM ke tamArA mATe yogano mArga anukULa nathI. jene hajuM viSayAnaMda rUce che. bhogomAM bhUtakALa jevI ja majA Ave che. eNe AtmAnuM darzana paNa yathArtha karyuM nathI. - AtmalInatAno anirvacanIya AnaMda to eNe jANyo - mANyo ja nathI. atIndriya AnaMda mANyA pachI indriya sukhanA rasa svabhAvataH phikkA ja mAluma paDe che. 70T = he jIva ! tuM pUrvakrIDIta viSayonA bhogopabhoganA smaraNa vAgoLavA choDI de - e smaraNa kevaLa AkuLatA ane ajaMpo UpajAvanAra che. prazamarasamAM jesukha... je anupameya-anirvacanIya-AnaMdanI askhalIta saravANI che tenA ja smaraNa vAgoLane 11 upazamarasamAM jhaboLAI jA * he jIva ! tuM prazamarasamAM taraboLa thaI jA. prazamarasa pyAro hoya to viSayonA smaraNa tuM vichoDI de. yogAnaMdamAM ekalInatA sAdhI, tuM bhogonA kSudrAnaMda sAmuM najara paNa mAMDavI mUkI de. ratno maLyA pachI kAcanA TukaDAone koNa pakaDI rAkhe ? 70T jIva ! tuM vicArone ja joyA kare cho paNa jarAka TharIne, zAMta thaI e tapAsa calAva ke A vicAro kyAMthI Ave che ? zuM bahAranA vAtAvaraNamAMthI Ave che ? - ke, nigUDhamAMthI aMtaracetanAnA starethI UThI, uparanA stare Ave che ? TharIne enI tapAsa kara. 70T vicAronuM udbhava kendra jyAM che tyAM lakSane kendrita-ekAkAra karavAmAM Ave to khyAla Ave ke, jema vAvAjhoDuM je kendra uparathI UbhuM thAya e kendra sAva nizvala-zAMta-sthira hoya che. tema vicAronuM paNa udbhava kendra sAva nizvala-zAMta-sthira che. e kendranuM dhyAna karavAnuM che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 sAdhanApatha ane AtmajJAna he jIva! tuM vicAronI sAmuM paNa jovAnuM mUkI de. enI sAva ciMtA choDI de. ane vicAronA udbhava sthAnamAM je zAMtinuM amRta-sarovara laherAI rahyuM che tyAM ja tamAma lakSa joDaH tane anirvacanIya zAMtino anubhava lAdhaze. jJAnIjanane potAnuM ajJAna ghaNuM amApa dekhAya che. navAI lAgaze, paNa e hakIkata che. kAraNa ke jJAnInI daSTi eTalI vyApaka hoya che ke e hajAro viSayane enA hajAro pAsAthI jove che. ane samagra pAsAonuM parijJAna potAne nathI. eka potAnA acetana manamAM paDelI cIjono talasparzI abhyAsa koI karavA jAya to jIvana ghaNuM TuMku paDe evuM che. potAnI vRttio viSe mANasa abhyAsa kare to eka ja vRttine anekavAra abhyAsatA emAMthI nitanavuM parijJAna lAdhe tevuM che. vRttinuM utthAna thAya e veLA saMyamita rahI jo viveka jhaLahaLato karavAmAM Ave to e ja vRttinA abhyAsanI sAcI veLo che. dhamadhamato krodha utpanna thAya e ja veLA 'sAmevALAne bhUlI jAtano abhyAsa thAya - vRtti kema UThe che tenuM saMzodhana thAya to behada suMdara pariNAma Ave. vRttine kacaDI nAkhavAnI ke enI sariyAma upekSA karavAnI vAta vyAjabI nathI. koI paNa vRttine eka kuzaLa vaijJAnikanI adAthI samajavA - saMzodhavA prayatna karavo joIe. hIna vRttine paNa ucca vRttimAM - Atma vRttimAM parivartita karatAM zIkhavuM ghaTe. kahevAnI jarUra nathI ke, hIna vRttione samajavA - saMzodhavA - parizodhavA tame samartha thazo ane enuM vijJAna samajI enuM bhagavacetanAmAM rUpAMtaraNa karavAM pAmazo tyAre tamane kevI apUrva tRpti ane AnaMda mastI lAdhaze. bhAI, kAmavRttino udaya thAya tyAre gabharAvAnI - muMjhAvAnI ke DAmADoLa thaI javAnI jarUra nathI. pahelA to potAnAmAM e prabaLa vRtti che eno sahaja svIkAra karo ane upara darzAvyuM tema e ja veLA vivekadIpane jhaLahaLAvI enuM parizodhana ane bhagavacetanAmAM rUpAMtaraNa karo. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 21 bhAI, prAraMbhamAM vRttionA saMzodhana- rUpAMtaraNanuM kArya azakyavat bhAsaze, paNa ame svAnubhavathI kahIe chIe ke, abhyAse abhyAse e sahaja susAdhya banI zake che. ema kAmane khullA raNamedAnamAM jItyA vinA koI niSkAma-vibhUti thaI zakavAno nathI ja. vRttivijaya to anaMta janmonI apUrva ghaTanA hoya e asIma AhalAdaka ane tRptidAtA che ja. - paNa saMgrAmanIya ora majA che. jema jema mohanuM baLa maMda thatuM jAya che ne potAnA mULa nirmohI svarUpanI najadIka avAtuM jAya che tema tema enI apUrva majA che. vRttinA saMgrAmamAM...jyAre jyAre bhIDa paDe tyAre, parama ekalIna thaI potAnA aMtaryAminuM dhyAna karavuM aMtaryAmi prati khUba bhInA hRdayavALA banI javuM. aMtaryAminuM dhyAna jAmatAM ja moha alopa thavAM mAMDaze. 'appA so paramappA' - potAno AtmA ja paramAtmA che. jas pratyeka AtmAnI bhItaramAM ja bhagavAna che. e zuddhAtmAnuM smaraNa, kAmanAonuM vismaraNa AsAnIthI karAve che. AtmasmaraNamAM niraMtara layalIna rahenArane koI kAmanA satAvI zakavA samartha nathI. AtmasmaraNamAM rata rahevuM e aksIra upAya che. * jaOS punaH kahIe... potAnA trikALa zuddha AtmadevanA smaraNamAM je haraghaDI rata rahe che ene koI kAmanA ghaNuM karI satAvI zakatI nathI. kAmanAno udaya thAya toya AtmAnuM vismaraNa thavA pAmatuM nathI. - udaya ApameLe zamI jAya che. koI paNa AtmAne vastutaH prayojana to eka mAtra sukhanuM ja che. jJAnIo kahe che ke e bhItaramAM ja che. - paNa jIva bhaMtivaza bahAramAM sukha mAnI beTho hoya ke game tema paNa e bahAra jhAMvA nAkhe che - paraMtu, bhItaramAM kadiya ImAnadArIthI khoja ja karato nathI. bhAI, khare ja sukha bhItaramAM che - bhItaramAM ja sAco AnaMda bharyo paDyo che. samasta jJAnIo pokAra pADIne kahe che ke bhItaramAM je anokhI jAtano AnaMda rahelo che evo nirALo AnaMda bahAramAM kyAMya-kazAmAMya nathI. bAhyasukhanI bhramaNA tyajI bhItaramAM khoja karavAnI jarUra che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna ekavAra tuM jJAnacakSuthI nihALavA pAmIza ke aMdaramAM kevo AnaMda che to khare ja e anubhava tuM kadI paNa visarI zakIza nahIM. vAraMvAra tane svAnubhavamAM DUbavAnuM mana thaze... pachI to basa jarAka smaraNa karatA jatuM e AnaMdalokamAM viharI zakIza. aMdaramAM karo to tamane harekaveLA vibhinna prakAranI anubhUtio lAdhaze. kyAreka svarUpamAM nahIM zoka - nahIM AnaMda- basa - nIrava prazAMti patharAyelI anubhavAze. kyAreka AnaMdanA loDha uchALA letA hoya evuM to kyAreka mIThI gamagInI jevuM paNa anubhavAze. nAnakaDuM zIzu jema kyAreka akAraNa khUba prasannatAmAM hoya- kyAreka mAluma koka zokamAM hoya - kyAreka nahIM khilakhilATa ke nahIM gamagInI basa sahaja upazAMta dazAmAM hoya, ema aMdaramAM TharatA paNa jAta-bhAtanI saMvedanA ke stabdhatA anubhavAya che. svarUpa saMvedanAnI gaherAmAM gaherI anubhUti stabdhatAnI che. samagra cetanya TharIne jAma thaI gayuM hoya ane -mana sAva bhAva-pratibhAvathI vimukta thaI abhAva jevuM thaI gayuM hoya -ne- jAtanI tathA jagatanI tamAma gatI thaMbhI gaI hoya, evI e anubhUti che. caitanyanI stabdhatAnI anubhUtimAM vicAro evA sAva thaMbhI gayA hoya ke ApaNe jANe ke taddana mUDha na hoIe...eTalA mananA vyApAra thaMbhI rahe che. prabhunI pratimAmAM ane ApaNAmAM e veLA bilakula bheda nathI raheto. - rahe che mAtra astittvanuM bhAna - niHzabda bhAna. caitanyanI stabdhatA veLA traNe bhuvanamAM zAMti patharAya gaI hoya evI anubhUti thAya che. AjubAjuthI koI rava Ave to paNa bhItaranA nirava sannATAne e badhA karI zakatA nathI. mana evuM sUnamUna thaI jAya che ke jANe enI asti ja nathI. vANIthI varNana keTaluM thaI zake ? kAlanI anubhUti Aje thatI nathIH savAranI anubhUti sAMje punaH thatI nathI. tethI sAdhake koI paNa anubhUtine pakaDI rAkhavA ke doharAvavA prayatna karavo ghaTe nahIM. nityakUna tarotAjA je paNa sahaja saMvedanA svabhAvataH hoya e ja anAdura mane davA sahaja prayatna karavo. , , TITLE raka Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 23 sAdhake AnaMda saMvedatA paNa lagIreya AnaMdadAtA Izvarane arthAtu potAnA Atmadevane lagIreya visAravA nahIM. nahitara AtmavismaraNanA vipAka ene acUka bhogavavA paDaze. "AtmasmaraNa sukhanuM mULa che - enuM vismaraNa duHkhanuM mULa". AnaMdamAM gulatAna thaI jo sAdhaka potAnA zuddhAtmAne visare to e aMtaryAmi aMtardhAna thaI jAya che. AthI sAdhakanuM hRdaya jhUravA lAge che. aMtaryAmino viraha ene asahya pIDA Ape che. mATe AnaMdamAM kadi AtmasvarUpa ekapaLeya visaravuM nahIM. AnaMdanI helI caDhe tyAre paNa e sabhAnatA rahe che ke, hajuM potAnI hAlata ghaNI apUrNa che. pUrNapuruSa thavA pote ghaNI sAdhanA karavI haju bAkI che. puruSa' kahetA ahIM "AtmA' samajavo. potAnuM pUrNasvarUpa khIlavavA-pragaTa karavA sAghaka pratipaLa pratIkSAvaMta-pipAsAvaMta rahe che. AtmahatamAM parIpUraka thAya evo saMgAtha maLavo e to mahAna puNyodaya hoya to ja saMbhave bane che. paNa, sAdhaka - sAco sAdhaka bIjAnI sahAya para leza nirbhara nathI raheto. potAnA puruSArthano prAdurbhAva karI e svayaM nijAtmAno saMniSTha sAthI banI jAya che. potAnA svabhAva sAthe saMvAdamAM meLa khAya evo to kalyANamitra kyAM maLavAno hato ! paNa svabhAvamAM ramatA jene phAvI gayuM che ene konI uNapa satAve ? prabhu mahAvIra kahe che ke AtmA ja AtmAno paramamitra che - anya koI nahIM. te sAdhaka, tuM ja tAro sanmitra bana. sAdhanAmAM saMvAditA, pavitratA ane gaherAI nathI jaNAtI to sAdhaka gamagIna ne udAsa banI kakaLe che. khUba gamagIna thaI jJAnane vadhu svaccha pAradarzaka karavA aMtaramAM vadhu ne vadhu UMDo utare che. sAdhanAmAM saMvAda AvyA pachI ja enI jAnamAM jAna Ave che - prANa Ave che. sAdhanAmAM saMvAda pragaTAvavA sAghaka ghaNo ja Atura hovA chatAM e kadipaNa kRtrima jora karato nathI: adhIra ke Atharo thato nathI: cittamAM vRthA kSobha-khaLabhaLATa vadhArato nathI: daSTi ane jJAna nirmaLa thavAnI vATa jue che. havAmAM uThatI enI svAbhAvika pIDA samabhAve sahe che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 sAdhanApatha ane AtmajJAna navA sAghakanuM potAnuM ajJAna ghaNuM che eTale tajanya pIDA ene veThavI ja rahI. spaSTabodha vinA sAdhanApathamAM AgaLa paNa kema vadhavuM e vimAsaNano viSaya che. sAco rAha meLavavA AtmAnuM darda jAgaze - bhInA hRdayavAna rahevAze, to kudarata jarUrI mArga Apaze ja. caitanyanA taLamAMthI gahana daI uThavuM joIe ke mArUM bhagavaddasvarUpa kyAM ne A bhramaNAo grasta bhUlelI hAlata kyAM? A vicAra ugatAM ja sUnamUna thaI javAya evuM che. potAno paramAtmA drave evI dardamayI ArajUo gujAravI ghaTe; to khacIta dhIme dhIme navo rAha maLato ja rahe che. virahanI vyathAmAM paNa kevuM gahana mAdhurya raheluM che ? premI potAnA pAtra khAtara jhUre tyAre e phUraNAmAM paNa kevuM kAvyamayI mAdhurya hoya che ? to AtmA, ke jeno saMgAtha lAdhyA pachI bhAvI anaMtakALa TakavAno che, enA virahanI vyathA to kevI gahanamadhura ne mahimAmaMDIta hoya? be premI hRdayo kevA saMvAdamayI hoya che ? e kevA eka sAthe dhabakatA hoya che? ema jyAre sAdhakanI cetanA, caitanyanI sAthe ekarUpa thAya che tyAre je saMgItano uddabhava thAya che e zabdothI varNavI zakAya tema nathI. samagra cetanA brahmalIna thAya tyAre apUrva-krAMti ghaTIta thAya che. vedanA vinA AtmavikAsa nathI. vedanA evI parAkASTAe pahoMcavI joIe ke samasta aMta:karaNa vedanAmaya banI rahe. cetanA jyAre pIyumIlana mATe vilApa cheDe tyAre dharatI ane gagana e vedanAmAM DUbI vedanAmaya banI gayA hoya evuM lAge. cetananuM mIlana tyAre saMbhava bane che. mAnavInI cetanAmAM unnatInA kevA kevA UMcAmAM UMcA zIkharo sara karavAnI kSamatA garbhIta paDI che? cetanA cetananA saMgamAM rahIne ja e garbhIta paDelI apUrva kSamatAo khIlavI zake che... caitanyathI vichoDAyelI cetanA vikAsane pAmI zakatI nathI. cetanano vikAsa cetanAnA sAyujyamAM ja che. mastI paNa keTalIvAra chavAI ne mAyusI paNa keTalIvAra chavANI ? mastImAM cetanA cetanadevane bhUlI jAya che tyAre e upekSA sahana na thatAM caitanyadeva risAIne aMtardhAna thaI jAya che...pharI mAyusI patharAya che, ane virahavyathA mAjhA mUke che tyAre ubhayanuM sAyujaya punaH thAya che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 25. zuddha caitanyanuM smaraNa ja niraMtara upAdeya che - upAsavA yogya che. smaraNa kyAM sudhI karyA karavuM? vismaraNano avakAza jyAM sudhI rahe che tyAM sudhI smaraNa satata karyA karavuM. jyAre smaraNa enI meLe ApoApa jaLavAtuM thaI jAya, tyAra pachI e karavAnI AvazyakatA nathI. he vicakSaNa puruSa te jIMdagIne jeTalI jANI che ethI to anekagaNI ene jANavI bAkI che. jIMdagI kharekhara ja eka rahasyano bhaMDAra che. samyagdaSTi utpanna thAya pachI ja jIvanane yathArtharUpamAM samajI zakavAnuM bane che. je yathArtha rIte jIMdagIne samaje che te jIvanmukta banI zake che. A jIvanamAM jANyA evA bhogAdi tamAma bhAvo e kAMI navA-navA jANyA che evuM nathI. bhUtakALamAM agaNitavAra evA badhAM saMyogo jANyA-mANyA che. agaNita bhrAMtio ane bhUlonuM punarAvartana paNa amApa yugothI cAlyuM AvyuM che - emAM navuM kAMI nathI. bhrAMtine samULagI bhedI nAkhe evI krAMtino AviSkAra nigUDha aMtaramAMthI thAya to ja jIvanmukta thavAno yoga bane tema che. koI virATa krAMti na thAya to bAkInuM badhuM to anaMtavAra thatuM ja AvyuM che...enAthI bhavabhramaNano aMta Ave evo nathI. jIvananI samagra bhUlonuM mane sacoTa - svaccha - jhaLahaLatuM bhAna thAya tema IcchuM chuM. bhUlonuM bhUlarUpe prakAzamayI parijJAna thAya enuM nAma sAcuM pratikramaNa che. bhUla yathAtathya bhUla svarUpe bhAsI AvavI e ja enI parimArjanA - parizuddhi che. bhUlanuM hRdayadrAvaka bhAna pragaTavuM ghaTe. sadguru samakSa nivedana karIne bhUlanuM prAyazcita levAno uddeza to bhUlanuM bhAvimAM punaH punaH punarAvartana na thAya evI saMkalpanI sabaLatA khIlavavAno che. bhUla evI bhUMDI bhAse ke punaH kadie karavAnuM mana rahevA pAme nahIM, tenuM nAma kharUM prAyazcita che. pastAvo karatA pahelAM to "A mArI nize bhUla ja che.' - evuM nizcayAtmaka bhAna pragaTavuM joIe. vAraMvAra bhUla kare ene bhUlanuM bhUlarUpe bhAna (aMtarbodha) udaya pAmela nathI. bhUla jANe ane enI bhaMDapa mAluma na thAya; e atyaMta tyAjya mAlUma na paDe, to bhUla jANI na kahevAya. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva, jaldI hozamAM Ava... tArUM samayarUpI aNamola dhana kyAM sudhI lUMTAvA daIza ? zuM ema ne ema ja bhUlonA punarAvartana karavAmAM ja samayanI barabAdI karIza ? AhAhA...anaMtakALathI tuM enI e ja bhUlonuM punarAvartana karato Avyo che ! have to ceta. kAza, jIva bhUlane yathArtha svarUpamAM jANato ja nathI. oghabuddhithI ja eNe bhUlane jANela che. paNa bhulanuM svarUpa zuM?. enA vipAka zuM? vigere kazI ja sUjhabUjha ene nathI. pote Icche to koIpaNa samaye doSomAMthI bahAra AvavA amitasamartha che, eya kyAM khyAlamAM che ? jas ghaNIvAra prakRtine jIva vikRti mAnI bese cheH dhaNIvAra nirdoSatAne paNa sadoSatA mAnI bese che. ghaNIvAra nAnI bhUlane moTI to ghaNIvAra moTI bhUlane nAnI mAnI bese che. AthI ja amAruM kahevuM che ke bhUla vize jIvane saMpUrNa mAhiti hovI sUjhabUjha ugavI, atyaMta jarUrI che. jIva baLe ne AMkhomAMthI codhAra AMsU cAlyA jAya eja kAMI bhUlanuM sAcuM bhAna ugyAnI eMdhANI nathI. samyakubhAna koI cIja ja jUdI che. bhUlanuM sapramANa darzana ane sapramANa darda thavuM joIe. bhUlanA bhAna vakhateya potAnuM mULasvarUpa sphaTIka jevuM nirmaLa ja che e na bhUlAvuM ghaTe. @ s jIva vAraMvAra potAnuM AtmasmaraNa' visare che e enI moTAmAM moTI bhUla che. ethI ja nAnAvidha aneka bhUlo utpanna thayA kare che. jyAM sudhI niraMtara AtmasmaraNa banyuM rahe evI paristhitInuM nirmANa nahIM thAya tyAM sudhI mULamAMthI bhUla maTavAnI nathI. potAnI kevI hAlata che ne e hAlatamAM sudhAro zI rIte thAya enuM kazuM parijJAna jIvane kyAM che? hAlata sAme ja najara mAMDI rAkhavAthI ya kAMI hAlatamAM sudhAro nahIM thAya, potAnI bhItaramAM rahelA bhagavAnanuM ekacitte dhyAna thAya - prabhumaya banI javAya, to hAlatamAM zIdhra sudhAro thAya. koIpaNa bhUla vAraMvAra thatI hoya to e bhUlane parizodhavA bhUlonA mULa sudhI javuM joIe. bhUla bhItaramAMthI Ave che..bahArathI nathI AvatI. bhItaramAM zuM AMTIghUMTI paDI che - ulajhana paDI che - avaLI dhAraNAo - mAnyatAo - vahemo ityAdI paDela che, te saMzodhavuM joIe. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 27 varasonA varaso jAya paNa cAlI AvatI bhUla maTavA ja na pAme to e kevI moTI kamanasIba ghaTanA che! jIMdagI AkhI pastAya to ya jIva vikArane kADhI na zake to e kevuM kahevAya ? parizodhananI prakriyAmAM koI pAyAnI bhUla nathI rahI jatI zuM? bhUlanI jaDa kema chedAtI nathI ? he nAtha ! mArI sAna ThekANe lAvo ; bhUla karatI veLAe huM kadI sAvadha ke jAgRta thato ja nathI. haMmezA bhUla thaI gayA pachI ja mane akkala Ave che.. paNa - rAMDyA pachInuM DahApaNa zuM kAmanuM ? "ghoDo tabelAmAMthI nAsI jAya pachI mAlika bAraNAM baMda kare evuM hAsyAspada che e to. jIvanamAM koI eka ja bhUla nathIH jIvana bhUlonuM saMgrahasthAna che. anekAneka guNadoSonuM e saMgrahasthAna che. ene koI eka draSTikoNathI na jotAM, ene samagratAthI jotAM ane AlocatA zIkhavuM joIe. to AlocanA ghaNAM virATa pAyA upara saMbhavI zake. pote koNa che ? potAnuM paramadhyeya zuM che ? - ItyAdi visarAyeluM AtmabhAna " jyAM sudhI jIva smaraNagata nahIM kare : vAraMvAra smaraNapUrvaka ene matI smRtimAM daDhIbhUta nahIM kare tyAMsudhI na Icche to paNa bhUlonuM punarAvartana cAlyA karaze ja... bIjo upAya nathI. jIvanI sarva hInatA ane hAlAkInuM mULa khovAyeluM AtmabhAna che. ahAhA, pote koNa, potAnuM paramasvarUpa zuM che, enI niraMtara gaveSaNA thAya to AtmAnuM bhAna pragaTI jIvanA dedAra palaTI jAya evuM che. pote mAne che e enuM kharuM svarUpa nathI: khojaze tyAre kharUM rUpa kaLAze. jaIOS mUchamAM rahevuM pramAdamAM rahevuM, susta rahevuM, behozImAM rahevuM e anAyAse bhUlamAM sarI paDavAnuM kAraNa che. jyAM sudhI jIva jvalaMta rIte jAgRti nahIM sAthe - behozIne dUra nahIM haTAve tyAM sudhI nirbhula jIvana jIvavAnuM enuM paramasvapna sAkAra nahIM thAya. ahAhA...paripUrNa nirbhula thavAnuM jenuM harahaMmezanuM soNaluM che evA sAdhako vaMdanIya che. jene niratara thAya che ke huM paripUrNa nirdoSa kyAre thaIza - kyAre huM parama zuddhAtmadazAne pAmIza...evA sAdhaka vaMdanIya che... pUjanIya che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna nirdoSa thavAnI jene AtmIya abhIpsA che; eNe mAtra je nirdoSa hoya evA janano ja saMga karavo ghaTe, bAkI tamAma saMga pariharavA joIe. evA nirdoSa puruSano saMga jo labdha hoya to eno vadhumAM vadhu - mahattama -lAbha levo ghaTe. bAkI tamAma saMgathI udAsa thaI javuM ghaTe. 28 70 jJAnI purUSoe - tamAma prabuddhapuruSoe satsaMgane amita phaLadAyI kahyo che. satsaMga karatAM paNa adhika mahatvanuM kArya asatsaMga pariharavAnuM che. kadAca evo koI saMga pariharI na zakAya evI ja koI sthiti hoya to, e pratye aMtaHkaraNathI to sAva udAsIna ja thaI javuM ghaTe che. (c) satsaMga jene ruce che ene svabhAvikapaNe ja e sivAyanA koI saMga rUcatA nathI. satsaMgI sivAya koIne maLavuM rUcatuM nathI. parivArajano pratye paNa udAsInatA varte che to bIjAnI zI vAta ? jamyA vinA cAle paNa satsaMga vinA na cAle evI enI hradayasthiti hoya che. 770 jenuM potAnuM mana potAnA kAbUmAM nathIH pote calAvavA dhAre ema cAlatuM nathI ; te badhA eka arthamAM pAgala ja che - arthAta e svastha nathI : bimAra che. mana saMpUrNapaNe potAnuM kahyuM mAnatuM thAya tyAre ja mAnavI svastha che ema kahI zakAya. A arthamAM hajA2e - lAkhe ekAda mAnavI 70x zarIrane bhUkha lAgI to mane bhUkha lAgI H zarIrane tRSA lAgI to mane tRSA lAgI : zarIra thAkyuM to huM thAkyo : zarIra bImAra to huM asvastha...evI evI anubhUti jene thAya che eNe samajavuM ghaTe ke hajuM 'deha te huM' - evo dehAdhyAsa jIvaMta che. (c) zarIra uparanA vastra jeTalAM za2I2thI bhinna samajAya che teTaluM ja zarIra paNa potAthI bhinna kaLAyabhaLAya tyAre dehAdhyAsa chUTyo kahI zakAya. bAkI, deha te huM' evo adhyAsa to anAdithI cAlyo Ave che, - emAMthI chUTavuM eTaluM AsAna nathI. 0Th AtmadhyAna jyAre caramasImAe pahoMce che- arthAta paripUrNa jAme che...tyAre anya koIno deha jUdo bhAse eTalo potAno deha potAthI bhinna eka alaga padArtha rUpe jaNAya che. deharUpI devaLa ane emAM vasanAra deva baMnne alaga astitva jaNAya che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna svabodha -zarIrathI bhInna sva-astitvano bodha thayA pachI dehanA kaSTono AtmA jonAra - jANanAra banI jAya che. sAdhaka mRtyune jItI jAya che. dehane tyajavo e ene mana moTI vastu nathI rahetI : sAmAnya ghaTanA banI jAya che... 29 `pote zarIra nathI 'e eka vAta : bIjI vAta 'zarIra potAnuM nathI.' potAnuM hota to potAnI dhAraNA mujaba cAlI zakatuM hota. to jvara na Avato hota, jhADA-ulTI na thatA hota, prasveda na Avato hota, ke anya vyAdhio na thatA hota. je potAnA vazamAM nathI e potAnuM kema kahI zakAya ? `deha te ja huM '- evo adhyAsa - evI bhrAMtI jIva anAdikALathI sevI rahyo che. anaMtayugothI e dehanI ja pUjAmAM parovAyelo rahyo che. vartamAnamAM paNa A jIvane dehanI pUjA ja paramakartavya bhAse che, aMdara vaselA caitanyadevanI ene muddala darakAra nathI, A kevI mUDhatA che.! 70Th 1 raktAdi sAta dhAtunI banelI A kAyAnI kiMmata che ke emAM vasanArA atula-mahimAmaMDita AtmadevanI kiMmata che? Atmadeva alavidA thaI jAya to A dehanI kIMmata zuM? bhAI, deha to pAzera rAkha che - mATI che, - mATInA putaLAmAM mohI tuM bhItaranA bhagavAnane kyAM bhUle ! 2 (c)` AtmA jJAnAnaMda svarUpa che : jJAnAnaMdamAM magna thavA mAMgatA mAnave mATInA dehanI mUrchA tyajI devI ghaTe. e arthe dehanuM vAstava mUlya samajI levuM ghaTe. bhAI, dehato mATInA koDIyA tUlya che. (dIpakanI) jyotanI kiMmata che ke khAlI koDIyAnI ? 70` A kAyAmAM kevaLa jIva ekalo ja nathI vasato... anya asaMkhya jIvo A kAyAmAM vaselA che. vaLI rome rome roganA jaMtuo che. bhalA, zuM moha karavo AvI kAyAno ? dehanI mithyAsakti TALIne jeTalo bane teTalo vadhu ne vadhu Atma-anurAga keLavavA jevo che. 0 zarIra paratvethI mArApaNAno bhAva jeNe mITAvI dIdho che - pudgalanA eka aNune paNa je potAno jANato nathI; teja kharo kAryotsarga' karI jANe che. kAryotsarga eTale kAyAnA bhAnanuM saMpUrNa vismaraNa - 'kevaLa nIja caitanyanuM bhAna.' Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 sAdhanApatha ane AtmajJAna alabatta, AtmAnA pradezo sakaLa dehavyApI che. ethI AtmAnuM bhAna paNa dehapramANa avagAhanamAM thAya che chatAM dehanuM bhAna tyAM muddala nathI. deha to kevaLa jaDa pratimA tulya jaNAya che. aMdarano prabhu ja kaLAya - bhaLAya che. zarIra eTale jaDa paramANunI lIlA. vijJAna kahe che ke, eka eka paramANu ajaba rahasyathI bharapUra che...paramANunI paNa zaktio amApa che... paramANunuM saMcAlana paramANuM pote svayaM kare che. AthI dehanI koI kIyA - prakrIyA-vikriyAno karanAra AtmA nathI. je samaye je padArtha ke je aNu - paramANunI je sthiti thavAnI niyata hoya che te pramANe te te samaye tenI tevI tevI sthiti svayaMbhU thAya che. AtmA kevaLa ajJAna ane brAMtInA kAraNe mAne che ke padArthamAM pheraphAra meM kyuM che. vastutaH AtmA jJAtA-draSTA mAtra che. dehathI bhInna-pAMca indriyanA viSayothI bhinna evo atIndriya AnaMda jIva saMvedato thAya che e pachI dehanuM mUlya ene mana svataH nagaNya thaI jAya che. pote kevI mahAna asti che enuM nirahaMkArI bhAna Upaje che. tyAre dehanuM mulya mIThAInA (khAlI) khokhAM jeTaluM ja thaI jAya che. samasta khorAkanuM pUrvarUpa mATI cheH mULa mATImAMthI ja samasta khorAka bane che . ane e khorAkamAMthI deha bane che : mATe deha e mATInA ja pudgalo che. deha alabatuM addabhUta karAmatathI bharelo che e alaga vAta : paNa mATInA mahelanI aMdara caitanyarAjA mojUda che tyAM sudhI badhI karAmata che. pRthvI-pANI-agni-vAyu-AkAza e paMcatatvo A dehanA mAlika che; jIva nahIM. jIva to kevaLa potAnA jJAnano mAlIka che. potAnA anaMta guNono mAlIka che. jIva kevaLa jJAna svarUpa che. - bIjAnI mAlikIno bhAva e moTuM mithyAtva che.e sauthI moTuM pApa che. zarIra saMpUrNa yathAvatuM paDyuM rahe che. emAMthI koI padArtha ocho thato nathI chatAM emAMthI je cAlyo jAya che, e ja AtmA che. pAMca mahAbhUtanA samuhane bAkAta karatAM je jaDa nahIM evuM- jJAna karanAra tatva - bace che te pote che -arUpI tatva. ASS Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna dehanuM AvuM vijJAna jANI, enA pratinI mAlikIno mithyAbhAva saMpUrNapaNe tyajI devo enuM nAma kAyotsarga che. emAM ekaluM AtmadhyAna - ekaluM AtmalakSa ja bace che. jene zarIranI paNa mAlikI chUTI ene bIjI kaI cIja upara mAlikIno bhAva rahe ? DON potAnA jJAna-darzana sivAya, traNabhuvanamAM koI cIja A AtmAnI nathI. darzana arthAta sAmAnya bodha ane jJAna arthAt vizeSa bodha, basa kevaLa bodhanI ja mAlIkI AtmAnI che. AtmA svayaM ja bodha svarUpa che. jema koInA dAMta badhA paDI gayA hoya ane eNe nakalI dAMtanuM cokaThuM naMkhAvyuM hoya to te cokaThAne potArUpa mAnato nathI, paNa, alaga jaDa padArtha mAne che. tema jJAnI dehane potArUpa ke potAno mAnatA nathI.paNa-alaga jaDapadArtharUpe jANe che...mATIno piMDa jANe che. dehAdhyAsa toDavA mATe dehane kevaLa mATInA piMDarUpe jotA zIkhavuM joIe: "A jaDa paramANuno samuha nathI paNa jJAnajyoti chuM evI vAraMvAra ciMtavanA karavI joIe. niraMtara-bhagavAnanI mALA pheravIe ema-uparyukata ciMtavanA khUbakhUba karavI joIe. vAraMvAra karavI joIe. bhAI, anAdino cAlyo Avato adhyAsa...ene toDavAM prayAsa to karavo ja paDaze. - sAro evo prayAsa karavo paDaze. huM deha nathI aMdara vasanAra caitanya chuM. cetanya chuM huM caitanya chuM deha nathI: huM deha nathI evI AMtarasUjha raTaNApUrvaka ugADavI paDaze. Akho divasa na bane to - mAtra rAte pathArImAM sUtA nIMdara na Ave tyAM sudhI uparyukta raTaNAmAM raho ke 'huM deha nathI. huM deha nathIH huM dehamAM vasela jJAnajyota chuM' AthI pragADha thaela bhrAMti pAtaLI paDavA lAgaze. niraMtara sUtI veLA to ATaluM jarUra karo...apUrva lAbha thaze. sAdhakane e satata smaraNa rahevuM joIe ke huM deha-mana-vANI-svarUpa nathI. mArI asti e badhAthI sAva pRthak che. deha to huM nathI paNa mana-vANI paNa huM nathI. sAdhake potAnI kharI asti khoLavAnI che. ne e astino bodha ghuMTI ghuMTI ne pragADha karavAno che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 - sAdhanApatha ane AtmajJAna bhAI ! bahetara to e ja che ke tuM dehanI mUcha Asakti choDI de. kAraNa deha jeTaluM sukha Ape che ethI vadhu duHkha Ape che. enI mUcha je tyaje che e enA sukha-duHkhathI pAra uThI jAya che. khare to jeTalI mUcha che eTaluM ja duHkha che. deha uparanI mUcha jeTalI osaraze eTalI ja ApoApa jagata paratvenI mUcha paNa osarI jaze. jagata paranI mUcha jeTalI ghaTavA pAmaze eTalI AtmA paranI ratI paNa vadhavA anukuLatA thaze.AtmAnI ratI-prIti jeTalI vadhavA pAmaze eTalI atIndriya-AnaMdanI utpatti sahaja thaze. dehanImUcha utarI gaI hoya to koI A dehane kApe-kArave to paNa duHkhano bodha thato nathI. ApaNane A nahIM samajAya; kAraNa ApaNe gherI mUchamAM jIvI chIe...paratu. jenI mUcha utarI cUkI che enA dehane vAgha-siMha phADI khAya ke koI jalAvI de to paNa ene duHkhano bodha thato ja nathI. bhAI ! dehanI mUcha utAravAnA aparaMpAra lAbha che. jo akhaMDa AtmaratI ane akhaMDasamAdhi keLavavI hoya to dehanI mAyA-mamatA-saktino zIdhra parityAga karo, akhaMDa samAdhi jAmavAmAM dehanI mUcha bAdhArUpa che. - moTI bAdhArUpa che. dehAsakti tUTI to samAdhi pAmavI sulabha che. ahAhA...keTalI ghora asamAdhi bhogavI rahyo che Ajano mAnava !? badhI balAnuM mULa dehAdi arthAta deha-dhana-makAna-parivAra ityAdika sAtheno eno tIvra tAdAtmabhAva' che. kharo ja samagra tANataMgadilInuM mULa A behada vadhu paDato vistarelo tAdAtmabhAva ja che. jenuM dhyeya kevaLa AtmahItanuM ja che. AtmAnI paripUrNa vizuddhi jene sAdhavI che. AtmAnI anahada unnati jene pAmavI che..., eNe dehAdi dunyavI padArthono moha vinaSTa karavo rahyo ane AtmaratimAM rAtadina rasanimagna thavuM ghaTe che. anAdinI dehAdi padArthonI mAyA-mamatA utaratA samaya lAge. AtmapichANa ane AtmaratI sAdhatA zrama ane samaya lAge e svAbhAvika che. sAdhake pairyapUrvaka dhyeya sAdhavAnuM che. - kALa kALAMtare to enA kalpanAtIta mIThAM phaLa mANavA maLavAnAM ja che. dhairya akhUTa joIe. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 sAdhanApatha ane AtmajJAna sAdhake pote to pAtratA khIlavavAno ja purUSArtha karavAno che.dinarAta potAnI pAtratA ghaDavA ja prayatnaratta rahevAnuM che...bAkI pariNAma arthe to prazAMtabhAve 'pratIkSA' karavAnI che. - A ghaNI dhIrajanuM kAma che: pariNAma mATenI AturatA ke utsuktAthI cittane caMcaLa ke vyagra thavA devAnuM nathI. 70rU prakRtino e aTala niyama che ke pAtra thaze ene paramasiddhi sAMpaDaze ja. yogyane yogya samaye yogya padArtha maLI ja rahe che. ApaNuM kAma to yogyatA khIlavavAnuM ja che - phalAkAMkSA sevavAnuM nahIM. basa, ...aharniza-pratipaLa potAnI pAtratA ghaDavA layalIna rahevAnuM che. 70 saraLatA, madhyasthatA, nirahaMkArItA, bhavodAsInatA, dhyeyaniSThatA, Tharela prajJatA, nispRhatA ItyAdi anekavidha pAtratA vadhu ne vadhu pAMgare te mATe satsaMga, satzAstranuM adhyayana, UMDI vicArakatA, manomaMthana, dhyAna-dhUna-laganI ItyAdi sAdhana khUba parisevavA ghaTe. 0 nirAgrahI matI e ghaNI moTI pAtratA che. pote satya marma jANato hovA chatAM paNa koIsAthe vyartha kheMcAtANImAM na utaravuM ane evuM lAge to tarata mauna thaI javuM e moTI pAtratA che. khare ja AgraharahitatA e sAcA sAdhakanuM svAbhAvika lakSaNa che. 706 saMtoSIvRtti e paNa moTI pAtratA che. saMtoSI jIvane je paNa kAMI maLyuM hoya e paryApta ja lAge. pote aMdarathI evo paritRpta hoya che ke, koI atRpti saMtoSI hradayamAM udbhavatI ja nathI. sAdhaka mATe A saMtoSavRtti pAyAnI jarUrIyAta che. 'saMtoSa'sAdhakanuM sahaja lakSaNa hoya che. 70 AtmArthI mahAnubhAvanI eka bIjI mahatvanI pAtratA jitendriyapaNuM che. atIndriya sukhanI jene lagana lAgI che evo sAdhaka indriyasukhomAM khAsa rAcato-mAcato nathI - blake e prati sahaja udAsIna rahe che. saheje saheje enuM mana paMcendriyanA viSayomAMthI pAchuM vaLI rahetuM hoya che. T sAdhaka dharmAtmAnI eka bIjI mahatvanI pAtratA akSudratA' che. sAco sAdhaka kSudra-svabhAvI hoto nathI. kSudra vAtomAM e rasa leto nathI. kSudra bAbate kadI rakajhaka karato nathI. kSudra vAtomAM mAthuM mAravuM ke paMcAta karavI ene aMtarathI gamatI nathI. sAcA sAdhakanuM A mahatvanuM lakSaNa che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna vAtevAtamAMthI sahajatayA vairAgya ja nirmita thAya evI ja mumukSu sAdhakanI manosthiti hoya che - pratyeka vAtamAMthI bodha ane viveka grahaNa karavo tathA sahaja vairAgyabhAva upalabdha ka2vo ane vArevAre aMtarmukhadraSTi karI levI; evI sAdhakanI svAbhAvIka rIti hoya che. 34 0 nIvaDelA nirvANa sAdhakane to vAraMvAra zUnyamanaska thaI AtmalIna banI javuM ja rUce che. koIpaNa prakArano manovyApAra karavo ene khAsa pasaMda nathI. pavana vinAnA-divAnI nizrcala jyota jevuM evuM mana 'nizcala ' thaI cUkyuM hoya che. - AthI to ene 'sthitaprajJa' kahevAya che. " @> nizrcalamanA sAdhakane koI bAhyabhAvanI mahattA ja mULataH nathI; ethI sakala bAhyabhAvo prati e harSakhedAdi pratibhAvothI rahita hoya che. dunyavI bAbatomAM e sAva jaDabharata jevo' - rUcI-ratIlakSyavihoNo mUDhavat varte che. - jANe mUrta-pratimA ja na hoya ! 70 nirvANapathanA pathikane, nijAnaMdamAM nimagna rahevA sivAya bIjuM kAMI rUcatuM-jacatuM nathI. svacaitanyamAM e supeThe thaMbhI rahela hoya che. - thaMbhI rahevA jhaMkhe che. zUnyamanaska-dhyAnamAM lIna rahevuM ane AtmAne vadhu ne vadhu gahanatAthI saMvedavo e ja enI UMDI abhIpsA hoya che. 70x aMtarAtmAmAM samAyelo sAdhaka koI vastu Tagara Tagara joto hoya toya e joto nathI. e arUpIne ja jUe che-koI rUpI padArtha ne nahi, khAvA chatAM e khAto nathI. bolavA chatAM e bolato nathI. e to tamAma karaNIono sAkSI' mAtra ja che. 1017 jJAnI bahArathI sanamUna lAge - dareka bAbatamAM bedhyAna lAge - ghaNIvAra unmata jevA lAge...e bahArathI jevA paNa lAge, paNa bhItarathI evA nathI. jJAnInI bhItarIya dazA kevI hoya che e varNanano viSaya nathI. ghaNI ghaNI adbhUta AMtaradazA emanI hoya che. 1811 bAhyathI jotA jJAnI sAmAnya AdamInI jevA ja vizeSatArahita batAya che. koIpaNa dekhAva karavA teo svabhAvataH khuzI na hoya; ADaMbarI karatA e alpa tejasvI paNa bhAse; paraMtu aMdaramAM e kevI pramonnata dazAe virAjatA hoya che e teo ja jANe che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 35 jJAnI potAnA aMtarapuruSArthanI vAta prAyaH koIne karatA nathI. joke emanA amitavikrama aMtarapuruSArthane samajI zakavA kUpamaMDuka jevA anya vyaktio samartha paNa nathI...jJAnIne potAnA praSTi-puruSArthanI alya paNa kathA karavAnuM mana ja nathI hotuM. jaIOS svarUpamAM samAtA je AnaMdasamAdhinI abhUtapUrva upalabdhi thAya che e jJAnIne supeThe abhijJAta hoya ene saMpUrNatayA svarUpamAM samAya javAnI adamya abhIpsA hoya che. - e abhIpsA pAse bIjI tamAma IcchA-kAmanAo svataH atyaMta moLI paDI jAya che. jJAnI bane tyAM sudhI sAmAnI IcchAne mAna ApI cAle che. kAraNa ke, temane potAnI khAsa IcchA jevuM hotuM nathI. AtmahitanI adamya abhIpsAne bAda karatAM avAMtara koI IcchA-abhilASA jevuM bacavA ja nathI pAmyuM hotuM...tethI jJAnI svabhAvataH parecchAnusArI hoya che. jJAnI svabhAvataH nirahaMkArI banI gayA hoya, emane mAna ghavAvA jevuM kazuM hotuM ja nathI. AthI potAnuM kahyuM koIe na mAnyuM to eno lagIra raMja jJAnIne hoto nathI. koI mAne to paNa ThIka na mAne to ya ThIka - jJAnIne jIda ke kheMcAtANI karavAnI hotI ja nathI. jJAnIne sarva jIvonI svataMtratA prIya che...ethI jJAnI koI upara potAnI mAnyatA lAdI devA utsuka thatA nathI. samajAvavAno banato prayAsa kare che, chatAM hRdayamAM rahe che ke hoya; sahu jIva svataMtra che. jene je rUce te kare...khare ja jJAnI to svanuM AtmakArya karavAmAM ja gaLAbUDa DUbelA che. jJAnInuM eka garavuM lakSaNa e paNa che ke emanAmAM utsukatAno abhAva hoya che. koI bAbatanI emane utsukatA hotI nathI. jyAre je banavAnuM hoya te bane-jJAnI to zuddha vartamAnamAM jIve che. potAnuM caitanyajIvana mANavAnuM mUkIne bIjA kazAmAM utsukatA dAkhavavI emane kema paravaDe ? jJAnIo jANe che ke vicitratA e saMsArano svabhAva che. ahIM game tyAre game te vicitra ghaTanA banI zake che; jJAnIne mana enuM koI acaraja koI kutuhala ke koI harSa-kheda paNa hotA nathI. jJAnI kadI dunyavI nAnI-moTI ghaTanAnA kAraNe valopAta karatA ja nathI. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jJAnI jANe che ke je samaye je ghaTavA yogya che e ja ghaTI rahyuM che. jJAnIne mana badhu yogya ja thaI rahyuM che-kAraNa te dhaTanAno ja te svakALa hato. jIvonA pUrvakarmAnusAra ane tevA puruSArtha Adi kAraNosara je kAMI banavA yogya hoya e bane che. - jJAnIne mane koI navAI nathI. parIvartana to saMsArano niyama che. pratyeka vastumAM saMyogomAM pratipaLa parivartana ghaTI rahyuM che. jJAnI badhA parivartanone pacAve che. parivartana jovAthI emanAmAM koI uttejanA jovA nathI maLatI. tamAma parivartana veLAe aMdarathI dhruva rahe che-ekarUpa rahe che. jIvananI paristhiti harakSaNe palaTAtI rahe che. je koI amUka paristhitine pakaDI rAkhavA Atura thAya che e nirAza ane du:khI ja thAya che. koI sthiti sAthe vaLago nahIM. koI sthiti sAthe lagAva - nAto na rAkho. basa, je paNa sthiti ghaTe eno sahajabhAve svIkAra karo. jo tame amuka sthiti sAthe lagAva rAkhazo: amuka sthitine gamatI mAnazo; to e sthitine pakaDI rAkhavA mathazo-paNa pakaDI rAkhI zakavAnA nathI-ethI nAhakanI kheda-khinnatA khaDI thaze. enA karatAM koI sthitinI cAhanA na karo : je paNa sthiti ghaTe enA sAkSI banI raho. pratyeka sthiti pratya...pratyeka paristhiti pratye jo tame upekSAvaMta banI zako-pUrNa udAsIna banI zako to A ja kSaNe sahajAnaMdano anubhava tamane thaI zake che. hAlata pratye madhyastha thaI javAthI, hAlatanA mUkasAkSI banAya che ne tadujanya sukha-duHkhathI pAra uThI javAya che. AMtara sukhano - nijAnaMdano gADha anubhava pAmavo hoya to bAhya sukha-duHkhathI beparavA banI javAnI jarUra che. hAlatanI sAmuM ja tame na jUo.ene dekhI chatAM aNadekhI karo. hAlatajanya sukha-duHkha lakSamAM jana lyo... hAlatanA udAsIna-prekSaka banI raho. jJAnIne to koI hAlata khAsa sukhada ke duHkhadalAgatI paNa nathI. potAnuM sukha akabaMdha cheH potAnuM sukha potAne svAdhIne che--e hAlatavizeSanA kAraNe nathI. hAlata upara emanA sukha-duHkhano madAra ja nathI. hAlata game te ho...teo nijAnaMdamAM mastAna che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 37. bhAI, hAlata game tevI ho-amIra ho ke garIba ho, moTo parivAra ho ke ekalatA ho, rogI ho ke niroga ho -citravicitra game te prakAranI ho-khare ja e sukha duHkhanuM vastutaH kAraNa nathI. sarvaduHkhanuM mULa kAraNa potAnA 'AtmAnuM-ajJAna' ja che. AtmA vizenuM ajJAna che tyAM sudhI bhavabhramaNa ubhuM ja che, ne bhavabhramaNa che tyAM sudhI tamAma duHkha ubhA ja che. saMsAramAM vasIye ne duHkha na Ave evuM to kema bane ? deha che tyAM sudhI agaNita upAdhi che...ne upAdhijanya--Adhi-vyAdhijanya sarva duHkha niyamathI rahevAnA ja. sAdhake potAnA manane khUba khUba samajAvavuM ghaTe ke tuM mana, have to AdhivyAdhi-upAdhimaya saMsArathI udAsIna thA. atIndriya sukhano tane paricaya lAdhyAM chatAM tuM Adhi-vyAdhi-upAdhiyukta tuccha indriya sukhonI abhilASA dhare cho ? he mana, have to saMsArathI udAsIna thA. - potAnA manane je manAvatA zIkhyo che e bhavasAgara tarI gayo che. AtmAmAM vivekanI jAgRti hoya - ane - mana saMpUrNa kahyAmAM hoya to bhavasAgara taravA bIjuM zuM joIe ? thoDuM manane 'karIne manAvI levAnI jarUra che - mana avazya mAnI jaze. vAraMvAra manAvatA mana TADhuM paDe che - eno svachaMda moLo paDe che. jema jema manAvatA jaIe tema tema mana svAdhIna thatuM jAya che. AtmAnA kAryamAM e bAdhaka banavAnAM badale utsu sahayogI banI rahe che. Akhare e AtmAmAM laya pAmavA paNa taiyAra thaI jAya che. manane manAvavuM e ghaNI dhagaza ane dhIrajanuM kAma che. kyAre kheMcavuM - kyAre DhIluM mUkavuM e AvaDavuM joIe. mananI sAthe kyAre kyA prakAre kAma levuM e jene AvaDatuM nathI e AMtara sAdhanAmAM utarI zakatA nathI. manane vaza karavuM e ja sarvotkRSTa puruSArthanuM kArya che. manane jItavAnuM kAma karUM che paNa enA lAbho paNa kalpanAtIta che. bhalA, manane jItavAthI zreSTha evI siddhi bIjI kaI hoI zake ? kAma kaparUM che to sAme kamANI paNa evI ja addabhutamAM adbhuta che. bhAvI anaMtakALa paryata enA sukhadAyI pariNAmo che. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 sAdhanApatha ane AtmajJAna mananI sAthe ajjaDAIthI kAma nahIM laI zakAya. jeTaluM kumAzathI kAma levAzeH jeTaluM kunehathI kAma levAze; eTaluM lAbhadAyaka nIvaDaze. ajjaDAIthI kAma levA jatAM to ulTuM cetanAne ghaNuM moTuM nukazAna thaI javAno saMbhava che. khUba kaLathI ane komaLatAthI kAma levA jevuM che. 70 sau sArAvAnAM thaI ja raheze... sAdhakane akhUTa-aTala zraddhA hovI ghaTe ke paramAtmAnI kRpAthI sau sArAvAnAM thaI raheze. e sArAvAnA thatAM anaMtakALa lAge to paNa khamavAnI akhUTa dhIraja hovI ghaTe. - to thoDA kALamAM sau rUDAMvAnAM banI ja rahe che. dhairya to anaMta joIe. 70 iSTa upalabdhi na thatAM kyAreka AtmA adhIra paNa banI jAya che... kyAreka thoDI paNa dhIraja dharavA mATe mAMhyalo taiyAra na hoya evI paNa sthiti sarjAya che. ekavAra anirvacanIya sukha-zAMti joyA pachI enA vinA jIvavuM bekAra bhAse che... chatAM pragADha-dhairya dharI rAkhavuM e ja hItakara che. jI prakRti dvArA paNa kyAreka sAdhakanA dhairyanI AkarI kasoTI thAya che. tyAre Tharela citta banI; mananA pariNamanane saMvAdI banAvI rAkhavuM kaparU to che ja. . . paNa siddhi sudhI pahoMcatA sAdhakane AvI aneka kasoTImAMthI hemakhema pAra UtaravAnuM hoya che. parama siddhinuM mUlya to cUkavavuM ja rahyuM. 1801 mAnavIe je asaMbhava che ene saMbhava karavA mithyA koziza nahIM karavI joIe. je 'vinAzI' che ene 'zAzvata' banAvavAno vyAmoha zuM kAma lAge ? dunyavI prItane mAnavI anaMta janma sudhI TakAvI rAkhavAnI khvAhIza dhare che ! - A badhI bALaka jevI bAlIzatA ja che. = 0 mAnavIe je saMbhava hoya ene ja arthe udyama karavo ghaTe. kArya saMbhavavAnI je rIta hoya te rIte ja kArya thAya che. retImAM vahANa calAvavA jIMdagIbhara halesAM mAre to ya gati na thAya. mATe kArya thavAnuM je vijJAna hoya - je nizcita vidhi hoya - te jANI tadanusAra puruSArtha karavo ghaTe. = 70 manane jItavAnI paNa koI nizcita vidhi che. ADedhaDa yatno-prayatnothI koI hetu sarato nathI. mATe ja nipuNa sadgurunI jarUra che. e vinA taraMgIpaNe cAhe tevo ugra puruSArtha karavA chatAM pariNAma sArU nahIM Ave. sadgurunI chAyAmAM ja AsAnIthI mana jItAya che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 39 A jIve bhAvanAo to besumAra bhAvela che: lAgaNInI dRSTie joIe to kalpanAtIta puruSArtha karyo che... AhAhA, khare ja e dRSTie AtmA anaMtapuruSArtha che. - paraMtu, eno puruSArtha kAragata keTalo nIvaDyo . kAraNa samyavidhinA jJAnano abhAva. koI paNa kArya pAra pADavAnI cokkasa vidhi hoya che - to zuM AtmAnuM utthAna sAdhavAnI koI vidhi ja nahIM ? evuM te kema bane ? AtmAnI zuddhatA, buddhatA, caitanyatA Avirbhata karavAnI vidhi jIve gurugamathI jANavI ghaTe. ne te vidhie kArya karavuM ghaTe. jaOS adhyAtma sAdhanAnA alaukika pathamAM jyAre yogya ziSyane yogya gurunI prApti thAya che tyAre vinita ziSya, guru karatAM paNa khUba alpakALamAM parama satyanI upalabdhi sAdhe che. yogya gurUnA sAnidhyamAM sAdhanA sugama-saraLa ane rasabharapUra banI jAya che. - DO gurugame teTalA samartha ane pAra pahoMcelA hoya paNa ziSyanuM upAdAna jo jAgRta na hoya arthAt ziSyanA AtmAnI tevI suMdara pAtratA na hoya to kArya banatuM nathI. kharA arthamAM guru to yogya dizA tarapha IzAro' karanAra che. - yAtrA to ziSya jAte ja karavAnI che. nirdezana anusAra pathagamana ziSya jAte ja karavAnuM che. gurunA caraNe mAthuM mUkyuM tethI basa have guru ja badhuM karI Apaze evI mAnyatA bhrAmaka che. koI zaraNa-baraNa nathIH jIve jAte ja sAdhanA sAdhI zIva" thavAnuM che - A parama tathya haMmezA yAda rAkhavuM. jIvane evo bhAva rahe che ke huM aMdhAre aTavAuM tyAre paramAtmA mane abUdhane pathadarzana karAvaze...ThIka che...jIvanI pathadarzana pAmavAnI kharekharI abhIpsA haze - e mATenI tIvra taDapana haze, to kudaratI ene aMtarasUjha ugI Avaze ja...emAM saMdeha nathI. paramAtmA zaraNa denAra che ke nathI e mahatvano savAla nathI: mahatvanuM to jIvanuM prArthanAmaya banavuM - gadIta hRdayavALA banavuM - jhUkIne enA ahaMkAranuM ogaLI javuM e che. jIve aMtarnAna udghATIta karavA khUba khUba nirahaMkArI ne bhAvabhInAM hRdayavALA banavAnuM che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 sAdhanApatha ane AtmajJAna AdhyAtmika jagatamAM koI koIne kaMI siddhi ApI de e vAta ja nathI. kAraNa je kAMI meLavavAnuM che e kAMI bahArathI kazuM meLavavAnuM nathI. sarva siddhi jIve bhItaramAMthI ja meLavavAnI che. mATe dRSTi bahAra badhethI haTAvI bhItaramAM vALI levAnI che. 7817 khUbakhUba aNamola ane mahatvanI vAta A che ke AdhyAtmika upalabdhi meLavavA bahAra bAjuM najara doDAvavAnI nathI...bahArathI thoDuMghaNuM pathadarzana kadAca maLe, bAkI aMtarmukha thaIne - jema bane tema zIghratAthI - bhItaramAMthI satyanI bhALa meLavavAnI che. 70T sAcA guru jo koI ziSya potA bAjuM DhaLato hoya to ene cetavIne - jarUra paDe to Akaro Thapako ApIne paNa - te ziSyane enA svAtmA prati vaLavA preraNA kare che. tuM amArA sAmuM zuM jue cho - tuM tArAmAM khoja'- A emano saMdeza hoya che. 70 sadguru to aMtaratamathI evA avagADha udAsIna hoya che ke ziSyanA game tevA utkRSTa vinayathI paNa emane lavaleza galagalIyA thatAM nathI. e to ziSyane harahaMmeza kahe che ke, tuM mAro nahIM paNa tAro mahimA pichANa - tuM paNa anaMta mahimAvAna padArtha cho. 70 ziSyamAM paDelI suSupta guNasaMpattine pragaTa karavAnuM kAma sadguru kare che. sadguru ziSyanI sUtelI cetanAne jagADe che - khIlave che. sadguru ziSyane harahaMmeza evI bhagavAna tarIkenI dRSTie jue che ke ziSyamAM paNa bhagavadUtAno AvirbhAva thaI jAya che. 70 potAnA sAnIdhyamAM ziSyano cAhe tevo parAkASTAno AtmavikAsa thAya paNa zrIguru potAne kartA mAnatA nathI. e to potAne'nimittamAtra' mAne-jANe che. kharA alagArI che e to......ziSyane kahe ke, tArA caitanyanI evI yogyatAthI ja tAro paramavikAsa thayo che. 70 sAcA nirlepa gurU maLavA AsAna nathI. ziSya gurumAM kevIka nirlepatA che e pahecAnavuM khUba khUba jarUrI che. badhAnA saMgamAM AvavA chatAM guru badhAthI nyArA che ke kema ? - teo aMtaramAM khovAyA khovAyA rahe che ke kema ? - te ziSye jhINI dRSTithI tapAsavuM joIe. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 41 ziSya potApara nirbhara na rahe ane vahelAmAM vahelo kema svanirbhara banI rahe e ja gurunI abhyarthanA hoya che. guru pote aMtarathI asaMgI che - nijAnaMdI che - ziSyano paNa saMga emane rUcato-jacato nathI. kevaLa karuNAthI ja e thoDo saMga kare che. 70 - potAnA muktinA ananya prayojana arthe kevA sadguru khojavA - avadhAravA - eno jene viveka nathI e sAdhaka ayogya gurunA hAthamAM jaI paDI pArAvAra parezAna ja thAya che. ane potAnuM parama prayojana supeThe sAdhavA asamartha banI jAya che. 70 adhyAtma sAdhanAnA paramapaMthamAM jema jene tene guru banAvI devA ucita nathI ema yogya guru vinA paNa nagurA cAlavA jevuM nathI...evA suyogya gurunI talAsa to sadaiva cAlavI joIe ja. khapa hoya tene padArtha maLI ja rahe che evo nisargano aTaLa niyama che, A jagatamAM jyAre koI evA 52mayogya gurune evA ja koI paramayogya ziSyanI prApti thAya che tyAre amRtanA anarAdhAra meha varase che. sRSTinI e sarvottama maMgaLa ghaTanA che. be ucca AtmArthI jIvonuM sAyujaya; enuM mahAtmayagAna vANIthI zuM thaI zake ? ziSyatva eTale ja bodhagrahaNanI AturatA...ziSyamAM grAhakatva jeTaluM prabaLa hoya teTalA pramANamAM guru aMtaranA amI varasAve che. satyane pAmavAnI A grAhakatA - IMtejArI jeTalI saghana eTaluM satyanuM marmodghATana gahanatAthI saMbhave che. 70 sAthI, dhana, yaza, pada, sAmagrI ityAdi je kAMI Ave tene AvavA dho - ane jAya tene javA gho... jAya tene pakaDI rAkhavA Agraha na dharo...e pakkaDa mithyA cheH duHkhadAyI che. jIvanamAM je Ave tene AvakAra Apo ane jAya tene saharSa vidAya Apo. OF bhAI, jIvana satata parivartanazIla che; savAre jovA maLyA evA bhAvo sAMje jovA maLatA nathI. savAre koI tamane enA hradayanA siMhAsana para pratiSThita kare; sAMje e ja tamane tiraskAravA paNa lAge...AvI badhI badalAhaTo saMsArano niyama che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 sAdhanApatha ane AtmajJAna badalAtA raMgo upara je mustAka thavA jAya che e glAni ane nirAzA pAme che. e raMgo para mustAkana, thatAM, potAnA dhruva-svabhAva para mustAka rahI, harapaLa palaTAtA pravAhano je taTastha prekSaka banI rahe che e cIra sukha-zAMti-saMtoSa-tRptine pAme che. pati AzA dhare ke patnie mArA para sadAkALa ekasarakho umaLako dhArI rAkhavo joIe ke patni evI AzA dhare, putro evI AzA dhare, mA-bApa evI AzA ghare, paNa mananA pariNAma to palaTAtA ja rahe che - vastunuM vijJAna ja evuM che ke ahIM kazuMya cIrasthAyI rahenAra nathI. palaTAtA tamAma raMgo anuttejItapaNe nihALatA rahI, tamAma paristhitimAM eka samAna manobhAva dhArI rAkhavo ane uttejIta ke udvigna thavuM nahIM. koI raMga pakaDI rAkhavAno bAliza prayatna na karatA. sarva raMgomAM samabhAva dhArI rAkhavo e ja sukhano mArga che. tamAma parivartanajanya asarathI alAyadA rahevuM hoya to dhruvane potAnA trikALa ekarUpa rahenArA mULa svabhAvane vaLagI rahevuM ghaTe. koI vyakti padArtha ke paristhitithI mahobbata na joDatAM- potAnA avicala svabhAvathI ja mahobbata rAkhavI ghaTe. duniyA AkhI palaTo khAya jAya...ane duzmana thaI jAya, sAmagrI mAtra luMTAI jAya, jIvanasAthI paNa bevaphA mAluma paDe, cAhe tevI gajabanI uthalapAthala thaI jAya; paNa je dhruva svabhAvane vaLagI rahyo che enA peTanuM pANI paNa nahIM hale. e sthitaprajJa banI raheze. koI bevaphA nathI: koI kasUravAra nathI koI aparAdhI nathIH koI durjana nathI ApaNuM prArabdha phare te anusAra sahu badalI jAya che. mATe koIno doSa nathI; ApaNA karmano ja doSa che, ema vicArI - samabhAva dhArI - svabhAvamAM karavuM...e ja paramasukhano mArga che. paramAtmA mahAvIradeve azaraNabhAvanA upadezI che. enuM tAtparya e che ke A saMsAramAM jIvane - potAnA AtmA sivAya, - koI zaraNa nathI. koI zaraNa bhAsatuM hoya to paNa e AbhAsa che. - potAnI niyati anusAra ke karma-kALa purUSArthasvabhAva anusAra banavA yogya bane che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 43 paramAtmA mahAvIradeve "ekatvabhAvanA prabodhI che. eno sArAMza e che ke jIva ekalo ja che. ekalo ja Avyo che. ekalo ja javAno cheH ekalo svakarmAnusAra phaLone bhogave che. ene bhrama che ke badhA mArI sAthe che - paNa, vastuta: AtmA ekalo ja che. potAnA tamAma sukhaduHkha mATe javAbadAra pote ekalo ja hoya, jIve svabhAvamAM TharIne samajavuM joIe ke mArI vartamAna hAlata mATe javAbadAra mArA sivAya koI nathI. mArI hAlatano vidhAtA huM pote ja chuM - anya koI vidhAtA ke vibhu nathI. pote ja javAbadAra hoya... pote svataMtra che... cAhe to potAnI hAlata pote ja sudhArI zake cheH cAhe to bagADI zake che. pote svabhAva bAju vaLe...svabhAvamAM sthira thAya...to niSe AkhA hAla samULagAM badalAya jAya tema che. vAta svabhAva bAjuM DhaLavAnI che. daSTi vibhAva (anyabhAva) bAjuM che to duHkha ja duHkha che...daSTi svabhAva tarapha vaLe to sukha ja sukha che. anyabhAvothI sameTI laI svabhAvamAM daSTi joDavAmAM Ave to sukhaduHkhanA dhArAdhoraNa ja samULagAM badalAya jAya che. daSTi svabhAvamAM joDavAnI che. bhAI, svabhAvamAM TharavuM e kevuM sukhaprada che e varNana mAtrathI nahIM samajAya e to jAta anubhavathI khyAlamAM Avaze. A to sakala duHkhamuktino upAya che. ghaNuM kahevAthI zuM ? svabhAvamAM TharavA jevuM traNa bhuvanamAM, bIjuM koI saubhAgya nathI. dunIyAnI mahephilamAM kyAMya majA mANavA jevuM lAgatuM hoya to ghaDI-beghaDI moja mANI levI. . paNa bhUlecUkeya kyAMya coMTavuM nae. alabatta,masti mANavI chatAM coMTavuM nahIM e kevuM duSkara kAma che e amo jANIe chIe...paNa evI rIte nirlepa rahetA zIkhAya to khUba ja sAruM che. atyaMta gatImAna kALapravAhamAM badhAja bhAvo taNAya rahyA cheH koI bhAva jhAlyo jhAlI rAkhI zakAto nathI. koI bhAvane pakaDI rAkhavAnI ceSTA e naryuM pAgalapana che. tamAre pravAhathI kazI ja nimbata nathI-tame mAtra sarva pravAhonA jonAra cho jANanAra choe khyAlamAM lo. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jo tamAre sukhI ja thavuM hoya to palaTAtA bhAvo prati atI lAgaNIghelA na bano. lAgaNIo para bane teTalo saMyama rAkho. prema-pratiSThA-paisA-parivAra-ItyAdi je parivartanazIla che ene cIra-sthAyI ke zAzvata TakAvavAnI TUMkI buddhi tyajI do. rahevuM hoya te rahe ane jAvuM hoya te bhale jAya. 44 samajo to parivartananI paNa anerI majA che. navuM navuM nATaka to jovA maLe che ne ?! bhAI, tAro dhruva svabhAva sadA aparivartanazIla che--enAthI zAzvata-prema'nA kolakarAra kara ne..bAkI, jagatanuM nATaka to traNe kALa jovA jevuM ja che. - e evuM ja rahevAnuM...anaMtakALa 70 sAgaranA upalA stara upara cAhe tevA jhaMjhAvAta ke tophAno hoya - khaLabhaLATa macyo hoya - paNa sapATIthI nIce aMdaranA bhAgamAM sAgara sAva kSobharahita-zAMta hoya che. ema upalA starane bAda karatAM, ApaNI cetanA ataLa gaherAI sudhI nIrava-zAMta TharelI ja che. 70T bhItaramAM agAdha zAMtI che tyAM koI khaLabhaLATa nathI. cetanAnA upalaka stare vikalponuM tophAna cAlatuM hovA chatAM, bhItaranI gaherAImAM gherI prazAMtI patharAyelI che. AthI ja je bhItaramAM utarI jAyuM e atyanta zAMta - samAdhistha banI jAya che. 70 jIvane cetanAmaya rahevuM game che. - jaDa rahevuM gamatuM nathI: paNa,cetanAmayI rahevA mATe je utkaTa puruSArtha karavo paDe te karavo pAlavato nathIH caitanyanI upAsanA karavI rahe te karavI paravaDatI nathI! AthI ja moTA bhAganA loko jaDavat jIvana vItAve che. 70 jAgRtinA pariNAme niSpanna thatI zuddhatA...buddhatA...caitanyaghanatA eto sarvane prIya hoya che--paNa, jAgRti khIlavavA yatna ochA kare che. bhaTakatA manane Atmakendrita karavA ghaNI gahana samajadArI ane pracUra khaMta joIe che. jAgRttinuM mUla to cUkavavuM ja rahyuM... 70T jAgRta raho...harapaLa jAgRta raho... jaDatA jevuM bIju koI kalaMka nathI. samajo to jaDatA che e jIvate jIva mRtyu che. jaDatA che tyAM jIvana ja nathI. sAdhake pratipaLa saMcetanAmaya vItAvavI ghaTe che. harapaLa hozamAM rahevuM enuM nAma ja vastutaH jIMdagI che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 45. AtmAne khUbakhUba jAgRta karavo ghaTe. pratyeka kArya Atma-jAgRti pUrvaka thavA ghaTe; karya nAnuM hoya ke moTuM hoya-Atmika hoya ke saMsArika hoya; pratyeka kArya pUrNa jAgRtithI thavuM ghaTe. to ja mukti saMbhava che-to ja navA karmabaMdhana aTakI zake che...jUnA kharI jAya che. jaDa na bano...bhAI jaDa na bano...tame cetanAnA paMja cho. cetanAmaya jIvana jIvavuM enuM ja nAma jIvatara che. mUDhapaNe jIvyA e to na jIvyA barobara ja che- emAM jIvanano koI AnaMda nathI. aMta:prajJA khIlelI ja rAkho: hRdayane khIleluM ja rAkho. svasaMvedanamaya jIvana jIvo. hRdayane harapaLa prArthanAbhInuM rAkhavA jevuM che. prArthanA sAMbhaLanAra koI paramasattA che vA nathI-e vivAdamAM utaravA jevuM nathI. ApaNI hRdayasthiti prArthanAbhInI bhIMjAyelI hoya to ethI caitanyano vikAsa nice khUbakhUba sArI rIte thAya che. bhAvamayI banI rahevuM. sAdhaka potAnI ghaNI asamarthatA paNa dekhe che...paramadhyeyane AMbavA pote haju keTalo asamartha che enuM sAdhakane hRdayadrAvaka bhAna che...AthI sahajapaNe e prArthanAmAM sarI paDe che. prArthanA khare ja sAdhakanI jIvanasaMgAthInI che-sAdhakane eno ja mahAna Azaro che. prArthanAbhInA thatA ja ApaNI nigUDhamAM rahelI suSupta zaktione jAgavAno avasara maLe che. prArthanAbhInA thatA ahaMkAra sahajamAtramAM ogaLI jAya che. bIjA paNa pAra vinAnA avarodhoaMtarAyo prArthanA vaDe dUra thaI jAya che. prArthanA sAMdhanAno prANa che. prArthanA vaDe pAra vinAnA doSo dUra thAya che. alabatta, prArthanA karIne ja paryAptatA na mAnatA...guNo khilavavA ane doSa nivAravA arthe vivakajyota jhaLakAvavAno prakRSTa prayatna paNa avazya karavo ghaTe. aMtarbodhano udaya prArthanA vaDe khUba khUba thAya che. prArthanA vaDe cetanAnI je bhAvagaMbhIra sthiti sarjAya che e anubhavI ja jANI zake che...cetanA kevI amApa-bhAvapUrNa banI jAya che - ethI cetanA paramAtmAne AMbavA kevI sahaja - samartha banI jAya che - enuM varNana zabdothI zuM thaI zake ? Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 sAdhanApatha ane AtmajJAna prArthanAmAM hRdaya pUrNapaNe bhaLI, pUrNapaNe gaLI javuM joIe. prArthanA ApaNane ApaNA astitvanI vadhu ne vadhu gaherAI sudhI laI janArI banavI joIe. prArthanA karatAM karatAM ApaNe aMtarmukha thaI paramAtmalIna - brahmalIna banI javA joIe. sAdhakane jyAre comera - daze dizAthI - aMdhakAra gherAto mAluma paDe...e timira daLone dUra karavA potAnI sariyAma asamarthatA bhAse tyAre enA jIgaramAMthI amApa dardabharI prArthanA chUre che...ethI ja aMtaranI bhagavacetanA jAgI UThe che--jJAnabhAnuno udaya thAya che. prArthanA zuM cIja che...e sAdhaka hRdayano Arta pokAra che. e cetanane jagAvavA UThatI cetanAnI cIsa che. cetananA virahane kAraNe cetanAmAM UThato karUNa vilApa e prArthanA che. prArthanA dvArA amApa amApa pavitratAno prAdurbhAva thAya che.. kahe che ke gaMgAmAM nahAvAthI badhA pApo dhovAI jAya che...sAcI gaMgA to A prArthanA che. sAdhaka hRdayanuM e sadAya parizodhana kare che. prArthanAmAM lIna thatAM thatAM paramAtmAmaya banI javAya che-prArthanA eTale bhItaranA bhagavAnathI tAdAbhyatA. prArthanAmAM vidvatAnI jarUra nathI: kAvyamayI bhASAnI ke sUrIlA kaMThanI jarUra nathI. hRdayanA bhAvo supeThe abhivyakata karatA na AvaDe to paNa vAMdho nathI. zizu jevI kAlIghelI bhASA hoya ke mUka phUraNA hoya bhale...prArthanAmAM to jarUra chene kadIlanI. jarAka koI anurAga batAve tyAM jIvane galagalIyAM thaI jAya...jIva vItarAga thavAnI vAto kare che paNa bhItaramAM vItarAgatAnI abhirUcI to utpanna thaI nathI ! jIva jhINavaTathI tapAsa to kare ke bhItaramAM vItarAgatA suhAya che ke rAga sutAya che ? Akho pakSa badalavAno che...anAdi kALathI jIvane rAganI abhirUcI che...jIva rAga-dveSane ja vArevAre mamaLAvyA kare che... vItarAgI zAMtinI sparzanA suddhAM A jIvane kadI thaI nathI...jo vitarAgI zAMti saMvedAtI hoya to rAga rUce nahIM paNa khUMce-apriya ja lAge. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna rAga-anurAganI sanmukhatA jIva nahIM tyaje to e vItarAgI svabhAvanI sanmukha kadIpaNa thaI zakavAno nathI. AkhA jagatathI udAsa thavuM ghaTe. eka AtmA sivAya saMsAranA tamAme tamAma bhAvothI viraktatA Upaje to ja pragADha-AtmAnurAga jAmI zake. anAdinibaddha rAgarasanA saMskArothI ugaravuM hoya - vItarAgatA keLavavI - meLavavI - hoya to jIve pratipaLa jAgarUka rahevuM ghaTe. - kAraNa ke, jIva jarAka gAphela thAya to tarata ja parApUrvanA saMskAro jora mArI rAgarasa ghUMTAvI de che... paLepaLanI paramajAgRti e ja taraNopAya che. AMtarazuddhikaraNanI sAdhanA prakriyAmAM...kyAreka bhItaramAMthI evA prabaLa rAgo sapATI para Ave che ke sAdhaka sAvadhAna na hoya to enI AMdhImAM ghasaDAya jAya che. mATe AtmasAdhanAnA AraMbhathI ja vizvanA tamAma bhAvo prati pragADha udAsInatA Avazyaka che. jJAnIo kahe che ke rAga e AkuLatA che...ApaNane e AkuLatA kema jaNAtI nathI ? kAraNa ke nirAkuLa AtmadazA kevI nirUpama koTInI hoya eno ApaNane lagIreya tAga maLyo nathI. bAkI rAga to nijaeNAkuLatA che-saMtApa che-emAM bemata nathI. sAdhakane zarUAtamAM keTalAka zubharAga hoya che paNa jema jema e vItarAga svabhAva jANato - mANato thAya che tema tema dhIme dhIme e rAga paNa osaratA jAya che-kAraNa, rAgamAM rahelI AkuLatA ene pratibhAsIta thAya che - pratIta thAya che. vItarAgI zAMtino anubhava karyA pachI mumulunA dIdAra pharI jAya che. enI mumuhutA svabhAvika thaI jAya che... ahAhA.. A vItarAgI zAMtinA sAgaramAM Akhone Akho huM samAI jAuM anaMtakAla paryatA evI enI AtmIya abhIpsA jAgI uThe che. herAvo...svarUpamAM DUbI...svabhAvamAM TharIne rAgarahita evI thanagADha prazAMtino anubhava karo. tamArI AtmadazA AmUla rUpAMtarIta thaI jaze. vItarAgI-zAMti rUcyA pachI e sivAya traNabhuvanamAM bIjuM kAMI paNa rUcaze nahIM. jhAjhuM zuM kahevuM ? Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna rAga ane dveSa ja baMdhananuM kAraNa che. rAga hoya tyAM dveSa paNa hoya ja. jene koI prati rAga che ene koI prati dveSa paNa hovAno ja. rAga ane dveSa e eka ja sikkAnI be bAjuM jema sAthe hoya che. bhavanuM baMdhana rAga ane dveSathI ja che. - enAthI mukti e ja mokSa che. 48 AhAhA...vItarAgI zAMtino jIva ekavAra AsvAda le to basa... eno rAgano anAdino pakSa khatama thayA vinA rahe nahIM. rAga pachI mitranA sthAne na rahetA zatru bhAse che. rAga-dveSathI para thaIne vAraMvAra vItarAgI svabhAva saMvevAnuM mana thayA kare che. rAgI icche che ke koI mArAmAM tanmaya - tallIna thaI jAya...koI mArA dhyAnamAM layalIna banI jAya...kAza, jIva para paratve AvI apekSA zA mATe dhare che ? vastutaH potAnI ja cetanA, potA bAjuM vALI, potAmAM tanmaya - tallIna thaI jAya to ja aMtaratRSA zame evuM che. (c)Th jIvane jyAM sudhI sukha mATe para tarapha dRSTi che tyAM sudhI parItApa ubho ja che. rAganA mULamAM thA mAravo hoya to paramAM mArU sukha' - e mAnyatA ja mithyA jANI dUra karo. sukha svamAM che. sukha bhItaramAM che - bahAra kyAMya nathI; e paramatathya hradayagata karI lyo. 70x jyAMsudhI paramAM sukha che evI bhrAMti hradayamAM paDelI che tyAM sudhI rAga sAthe chUTAcheDA nahIM laI zakAya ane vItarAgI zAMtithI saMbaMdha joDI nahIM zakAya. ahAhA...vItarAgI zAMtino anubhava... enA vinA vrata, tapa, japa ityAdi tamAma sAdhanAo bekAra che. 70 sukha mATe bahAra jhAMvA nAkhavA enuM nAma 'mithyAtva'. jyAM je nathI tyAM te mAnavuM enuM nAma mithyAtva che. A jIva bahAramAM jhAMvA nAkhato kyAre viramaze ? bhItaranA paramasukhanI eka ja jhalaka jo maLI jAya... jIve samagra puruSArtha e arthe ja ka2vA jevo che. sukhanA amIjharaNAM kyAM che - bahAramAM ke bhItaramAM ? eno nirNaya jIve prathama karavA jevo che. jIve bhItaramAM to kadI najara paNa nathI nAkhI ! bahAramAM mAtra sukhAbhAsa che ane sAthosAtha duHkhono samUha paNa che - chatAM jIva bahAra ja khoje che e kevuM duHkhadAzcarya che ? Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIvana AvuM glAna ane mlAna banI cUkyuM che chatAM ya, jIva anubhava parathI paNa bodha nathI leto ke bAhyadRSTi banI rahevAmAM kAMI sAra nathI. jIMdagI Ama ne Ama purI thavA AvI to ya jIvane aMtaradRSTi karavAnuM ke aMdaramAM khojavAnuM sUjhatuM nathI !! 49 --0 sukha aMtaramAM cheH bahAramAM nathI.' - eTaluM ja tathya jo supeThe jIve na jANyuM to anaMtakALamAM anaMta jANapaNuM karyuM e badhuM bekAra che. anaMtIvAra tAraka purUSo maLyA to ya uparyukta parama tathya kema jIvanA hradayamAM beThuM nahIM e mahA acarajano viSaya che. 0 anaMtA ajJAnIono eka mata che ke rAgamAM sukha che. - ane - anaMtA jJAnIono eka mata che ke rAga duHkharUpa ane duHkhadAyI che. - bemAMthI koNa sAcuM haze ? jIve pote AMtara avalokana karI karI tapAsavuM joIe ke rAga sukharUpa che ke vyAkuLatArUpa ? 70T jIva jyAMsudhI satya nirNaya nahIM kare ane uchInA abhiprAyo upara ja jIvato raheze tyAMsudhI koI paNa rIte eno beDo pAra thavAno nathI. jJAnInA pratyeka abhiprAya sAthe potAnI AMtara pratIti bhaLavI joIe ke mAro svAnubhava paNa ema ja kahe che. 770 anubhavajJAnanI balIhArI che. zAstrajJAna ghaNuM ho to ho paNa balIhArI anubhavabodhanI che. anubhavajJAnano ja kharo mahimA che. anubhavajJAnano udaya thayA vinA koI muktimArganI sAdhanA karI zakatuM nathI. Akho muktimArga anubhavajJAnano mArga che. kAza, jIvanamAM mAnavIne moTAbhAge to spaSTa sUjha ja lAdhatI nathI ke karavuM zuM ? mAnavI moTAbhAge kiMkartavyamUDha rahe che. jvalle kyAreka aMtardazA ughaDe to sAcI sUjha lAdhe cheH paNa tyAre mAnavI vAyado kare che ke kAla karIza ! kAla zuM khAkha bodha TakI rahevAno che ? aMtaramAM samyakprajJA ughaDavI bahu bahu durghaTa che. jyAre evI saMprajJA khIle tyAre ja sAdhanAno suvarNa avasara che. ughaDelI aMtarprajJA pAchI bIDAvAnI to che ja - ethI e veLAe ja guNagrahaNanI ane doSa nikAlanI mahattama sAdhanA sAdhI levI ghaTe. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 sAdhanApatha ane AtmajJAna saMto vIjaLInA camakAre motI parovI levAnuM kahe che. ghanaghora rAtrI hoya ane motImAM doro parovavo hoya, AkAzamAM vIjaLI thatI hoya to. vIja camake ke turaMta doro parovavA kevI sAvadhatA joIe? ema saMprajJA jAge tyAre sAvadhAna thaI vipula sAdhanA sAdhI levI ghaTe. AtmahitanA anaMta mUlyavAna rAha para AvIne paNa agaNita agaNita sAdhako bhaTakI jAya che. AtmA zuM - AtmAnuM hIta zuM? - ityAdi jANyA- pahecAnyA vinA, bhaLatA bhrAmaka rAhe caDhI jAya che. virATa vaTavRkSa thavAnA badale enuM mULabIja suddhAM baLI jAya che... adhyAtmapathamAM sauthI khataranAka bhayasthAna evA ja bhaLatAM rAhe caDhI javAnuM che. jIvane vibhrAMti rahI jAya che ke huM adhyAtmano aThaMga sAdhaka chuM - paNa !!! khare ja sadgurunI rAhabarI sivAya manasvI rIte cAlavA jatA bhaTakI javAno bhaya pArAvAra rahe che. evA paNa jIvo che je jANIbujhIne vimArganuM sevana kare che. sadguru maLyAM chatAM bhaTakI janArA jIvo paNa che. - jANI joIne je khADAmAM paDavA IcchatA hoya ene koNa bacAvI zake ? rAhe caDhIne paNa je pAchA bhaTakI jAya che e to mahAkarUNAnA bhAjana che. aMtarabodha khUba khUba jhaLakAvIne...nirvANapada sAdhavAno daDha nirdhAra jeNe karelo hoya ane e nirdhAra sadeva jenA lakSamAM hoya; evo sAdhaka ja bhaTakI jatA bacI zake che. bAkI agaNita sAdhako nirvANamArganA badale bhavabhramaNanA cakrAve caDhI gayA che. khUba zocanIya vAta che A. mAnavInuM mana jyAMthI parAbhava pAmela hoya tyAM ja jItanI AzAe vAraMvAra dhasI jAya che. viSayo pAse parAbhava thavA chatAM ...citta vijayanI AzAthI vAraMvAra jaMge caDhe che. parAbhava thayo che e ja sthAnethI jIta meLavyA vinA mAnavahRdayane jaMpa nathI vaLato. rAgane jItavo hoya to vItarAga svabhAvanuM lakSa ane dhyAna karavAnI jarUrata che. rAga e to kalaMka cheH rAga AtmAno svabhAva nathI. sAduM satya A che ke svabhAvanI sanmukha thatAM rAga ghaTaze ane svabhAva sivAyanA koIpaNa bhAva sanmukha thatAM rAga vadhaze. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 51 rAMgano rasa bahu ja khataranAka vastu che...jIvane e svabhAva sanmukha thavA ja deto nathIH svabhAvathI paramukha- bahirbhAvomAM ja vyasta rAkhe che. A jIvanuM e ghaNuM bheguM karanAra che. vItarAgatAnI pragADha ruci pedA thAya to ja rAgarasa maMda paDato paDato kSINa thavA pAme. vitarAgI zAMtino jene AsvAda maLI cUkela che - ene to rAga kevaLa AkuLatArUpa ane avarodharUpa ja bhAre che. anaMta AtmasamAdhimAM lIna thavAmAM anya padArthano rAga ja mahAbAdhA che. bAhya vastuno rAga dhyAnane bhItara bAjuM vaLavA deto nathI. jJAnIoe to rAgane Aga kahela che...rAga emane bALI nAkhanAra bhAse che... vItarAgI prazAMtino ghaNo anubhava hoya ethI rAga - alya paNa rAga - kevaLa bALanAra - dajhADanAra bhAse che. nirvANapathanI sAdhanAmAM cetavA jevuM hoya to te rAgathI che. jene kAMIka rAga che ene kAMIka dveSa paNa hovAno ja. rAga ane dveSa eka ja sikkAnI be bAjuM che. rAga-dveSathI para thayA vinA mukti traNakALamAM saMbhavIta nathI. ajJAnanA kAraNe rAga-dveSa che ane rAga-dveSanA kAraNe ja ghora saMsAra che. rAga-draSa-ajJAnane ghaTADavAmAM sahAyaka thAya evA ja guru sAcA arthamAM saddaguru che. ane evA ja zAstra adhyAtma jagatamAM satuzAstra che. je je prakAre rAga-dveSano ghaTADo ke kSaya thAya te ja samyaphavidhi che...AthI sAdhake jyAM tyAM kyAMya bhUlA paDavA jevuM nathI. rAganI Aga pazamAvavAnA badale e AgamAM ulluM peTrola nAkhanArA guruo paNa jagatamAM che. - evA sAhityo paNa pAra vinAnA che. vItarAgI guru maLavA khare ja khUba khUba dohyalA che. sAco vItarAgI saMta jene maLe eno ja beDo pAra thAya che - bAkI to... sAcA guru samabhAvamAM karelA hoya che. emanA cittamAM rAga-dveSanI uthalapAthala hotI nathI. na to koI padArtha emanA rAganuM kAraNa hoya che ke na zreSanuM. jagatanA tamAma jIvo ane tamAma padArtho paratve emane kevaLa samadaSTi hoya che. evA guru khojavA paDe. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para sAdhanApatha ane AtmajJAna khare ja jene traNabhuvananA koIpaNa padArthamAM rAga na hoya - AkhA jagatathI udAsInavRtti hoya - khUda potAnA tana-manathI paNa udAsa hoya ane brahmalIna hoya arthAt svarUpamAM samAyelA hoya, evA guru khojyA paNa maLavA atyaMta durlabha che. bhrAMti ane viratI sAme sAdhake ghaNo lAMbo jaMga khelavo paDe che. e mATe ghaNA Tharela-cittanI jarUra rahe che. sAdhakane dekhAya eTalo vijaya najadika nathI hoto. dhIme dhIme jaMgamAM jema jema phAvaTa AvatI jAya che tema tema bhavaratI osaratI jAya che. AtmasthiratA' zabda to ghaNo pyAro lAge...paNa anAdinI caMcaLa pariNatine sthira karavA ghaNuM satva joIe che. - ghaNAM dIrghakALanA abhyAsa pachI svarUpasthiratA AtmAne upalabdha thAya che ane TakI rahe che. adhIrA naranuM AmAM kAma nathI. svabhAvasthiratA e ja tatvataH cAritra che...enA vinA atIndriya AnaMdanI dhArA mANavA maLatI nathI. basa svabhAvane oLakhavo - parakhavo ane enA caherA AnaMdamAM DUbI javuM e ja carama parama kartavya che - bAkI badhuM asAra che. vArIvArIne amAre to e ja kahevuM che ke... he jIva, vibhAvathI pAcho vaLI jA. eka svabhAva sivAyanA tamAma bhAvo vibhAva che. - sAdhake vibhAva parathI lakSa uThAvI daI svabhAva bAjuM lakSa lagAvavAnuM che. A svalakSa ja tamAma unnatinuM prabaLa kAraNa che. para bAjuM lakSa karatAM manane samajAvI samajAvIne pAchuM vALavAnuM che - A pratikramaNa che. anAdi adhyAyavaza mana chaTakIne vArevAre para tarapha cAlyuM jaze. paNa sAdhake nArAja thayA vinA vArevAre ene 'sva' tarapha vALavuM paDaze...nAsIpAsa thaye nahIM cAle. TIpuMTIpuM karIne sarovarane bharavAnuM hoya to kevI dhIraja ane kevI khaMta joIe ? camacIe camacIe sAgara UlecavAno hoya to kevI anaMta pratIkSA joIe ? - ema manane vaza karavAnA A abhiyAnamAM anaMta dhIraja - anaMta khaMta ane anaMta pratIkSA dharavAnI che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 53 huM zuddhAtmadezA pAmIza ja. huM mArI bhagavadUtanA udghATita karIne ja jaMpIza...marIne paNa huM pUrNa Atmavizuddhi ane pUrNa AtmasthiratA meLavIza...Avo aphara nirdhAra ane AtmasAdhanA prati aMtaHkaraNanI niSThA hoya to sAdhya upalabdha thAya ja thAya. paramAtmA ane ApaNI vacce aMtara hoya to mAtra eTaluM ja ke emaNe je je tyAguM ene ApaNe vaLagI beThA chIye ! ApaNane to bhagavacetanAnuM sukha paNa joIe che ane bhogonuM sukha paNa joIe che !! paNa, Apa mUAM vinA svarge kadI ochuM ja pahoMcAya ? jaIOS ApaNI jAta AkhI ogaLI javI joIe. ApaNAmAM huMkAra karato huM' che te sAva ogaLIne alopa thaI javo ghaTe. 'huM eTale kAMI ja nathI' - "bilakula kAMI nathI' - evI svasthiti banI javI ghaTe...tyAre bhagavacetanAnA sota aMtasamAMthI praskUTe che. AkhIne AkhI jAtanuM samULaguM rUpAMtaraNa karavA ApaNe taiyAra chIe kharA ? AkhA jagatanI rucinuM balidAna ApavA ApaNe taiyAra chIe kharA ? huM- paNuM bilakula ogALIne nAmazeSa karI devA sudhI ApaNe tatpara chIe ? to bhagavacetanA sAkAra thAya, anyathA nahIM. jIvamAM garbhita rIte anaMta tRSNA paDelI che AkhA jagatanA tamAma sArA padArtho ene joIe che. jJAnI kahe che ke jagatanA koI padArthamAM sArA nathI - sArApaNuM nathI, sArApaNuM bhAse che e kevaLa bhramaNA che, - kalpanA che - baMdhAI cUkelI mithyA dhAraNAmAtra che. bhItaramAM dharabAyelI anaMta tRSNAnuM anaMta saMtoSamAM rUpAMtara kema thAya ? traNe bhuvananA tamAma padArtho pratye sahaja udAsInatA utpanna kema thAya ? gaherAmAM gaherI AtmatRptino anubhava kema lAdhe? AtmAnI anahada zuddha sthiti kema saMvedI zakAya ? adhyAtmanI tamAma utkRSTa upalabdhio pAmavI sahaja - sugama che. - paraMtu hakIkata e che ke ApaNe sahaja nathI. sahajAnaMda mANavA jogI sahajatA ApaNAmAM nathI. jo evI yogyatA hoya to A kSaNe ja sahajasukha mANI - saMvedI zakAya... Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna khare ja sahajAnaMda mANavo e ghaNI durghaTa vastu nathI. e AnaMda jIvamAtrane mATe 'sahaja' che mATe to enuM nAma sahajAnaMda rAkhela che. jyAre koI dhanya paLe sahasA cetanA 'sva' bhAvamAM otaprota banI jAya; tyAre pArakhuM jIva kaLI jAya che ke A svabhAvataH Upajato sahajAnaMda che. 54 70 ekavAra sahajAnaMda jANI - mANI cUkyA - enI parakha AvI gaI - pachI punaH punaH ene mANavo AsAna banI jAya che. svabhAvamAMthI uThato akAraNa AnaMda che e. e AnaMdanA premamAM paDelo sAdhaka jagatanA premane AsAnIthI visarI jAya che. 0 koInA premamAM paDavuM e ghaTanA kevI AsAnIthI AkhA jagatane nagaNya banAvI de che ? koInA premamAM to evuM sAtatyapaNuM ke cIrasthAyIpaNuM paNa nathI . jyAre AtmAno prema to satata vRddhimAna thato varNanAtIta parAkASTAe pahoMcI zake che... anaMta asIma, 70 koI anyanA premanuM to dhRNAmAM paryAyAMtara kyAre thaI jAya e kahevAya evuM nathI.....prema ane dhRNA eka ja sikkAnI be bAjuM jevA che. paNa - AtmAno prema koI vastu ja ora cheH enuM to vadhune vadhu saghanadhana premamAM paryAyAMtara thAya che. - koIno prema to hasAve paNa che ane phasAve paNa che. kyAreka to khobo bharIne hasavAnuM thAya tyAM bAladI bharIne rovAnuM paNa thAya che. janama janama sAthe rahevAnA kola thoDA ja kALamAM chUTAcheDAmAM paNa pariName che... hasavAmAMthI ghaDIkamAM khasavuM thaI jAya evo e prema che. koI anyanA prema vaDe jIvanI bhItaranI anaMta tRSA chIpavAnI nathI. hA, kadAca zamavAnA badale tRSA vadhu pragADha paNa banI rahe... enI bhItara kevI anaMta tRSA bharI paDI che e jIvane khUdaneya khabara nathI. anaMtayugothI saMgrahAyelI che e tRSA. 70 adhyAtmanA rAhe pratyeka jIvoe bhItaranI anaMta tRSNAne zamAvavAnA uddezathI ja AvavAnuM che. tRSNAne zamAvavAno bhautika rAha bhrAmaka ane anarthaka che ema jANI te mUkI ja daIne kevaLa adhyAtma parisevana satata vadhAravAnuM che... satata. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 55 E dasa DagalAM adhyAtmane rAhe cAlyA...vaLI, dasa DagalAM pAchA bhautika rAhe cAlyA...ema to nAhakano kALa vyatita thaze ane ubhayamArgathI bhraSTa thavA jevuM thaze. mATe manane khUba khUba makkama banAvI nirdhArita rAhe ja niSThAthI AgekUca karavI ghaTe che. DONS dhyAnanA mArgamAM eka moTo khataro e che ke dhyAna AtmasthiratArUpa na rahetA 'taraMgI banI jAya che. jIva avanavA taraMgo kare che - tarkavitarka ciMtave che - ane mAne che ke huM dhyAna karI rahyo chuM - e dhyAna nathI paNa durthAna che. bahu zocanIya bAbata che A. vicAra..nakarAM vicAra ja karyA karavA e vyAjabI nathI. bolakuM mana mona - vizrAma pAme evI svAnubhUti khIlavavI joIe. vicAramAMthI viveka ane vivekamAMthI AtmArakatA pedA thavI joIe - jethI AtmadhyAna sugamapaNe sAdhI zakAya. ghaNAM vicAro karavA chatAM je koI niSkarSa upara na avAtuM hoya; vicAronA vamaLamAM ja sAdhaka gaLakAM khAto hoya ne ene tattvaciMtana thayuM mAnato hoya to e nije bhUlAvAmAM che. vaLI AtmAnA paNa vicAro karyA karavAnA nathI: prazAMtamane anubhava khIlavavA AyAsa karavAno che. vicAro svAbhAvikapaNe zAMta hoya tyAre athavA vicAro bahu joramAM na cAlatA hoya tyAre khUba gaMbhIra thaI zAMta banI jaI - potAnI kharI asti grahaNa karavA prayAsa karavAno che. badhI paribhASA bhUlI jaI, jevo che tevo - 'huM'. anubhavavA lagana lagAvavAnI che. potAnI kharI asti pakaDavAno vAraMvAra prayatna thaze to jarUra te saphaLa nIvaDaze ja. khojavAno padArtha ane khoja karanAra be judA nathI - eka ja che. satyano khojaka svayaM sasvarUpa che. potAnI mULa asti parakhI enA dhyAnamAM lIna thavAnuM che. purepuro Atmabodha jJAnamAM AvI jAya to paNa bolakAM thavAnuM nathI. mane AtmajJAna lAdhyuM che evuM jagatane darzAvavAnI muddala jarUrata nathI. satyarUSo kahe che ke 'samajyA te samAI gayA'. svabodha pAmI svamAM jema bane tema vadhune vadhu samAI javAnuM che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 sAdhanApatha ane AtmajJAna Atmabodha thayA mAtrathI sAdhanA samApta nathI thaI jatI. balka, pachI ja kharekharI sAdhanA AraMbhAya che...Atmabodha vadhune vadhu vizada banAvavAno che. AtmAnI smRtine ghUMTI-ghUMTIne, evI gajabanAka sateja karavAnI che ke punaH kadI enuM vismaraNa thavA na pAme. divasa ke rAtrInA jyAre paNa avasara sAMpaDe tyAre zAMta - sUnamUna thaI sva-astitvamAM tallIna - tadAkAra thaI javAnuM che, - jANe devamaMdiranI pratimA. svabodha suspaSTa pAmyA pachI svabhAvamaya banatA ja rahevAnuM che... svabodha thavo alaga vAta che ane svamAM sthiratA jAmavI e alaga vAta che. sthiratA vadhe ema zuddhi vadhe che - mananI caMcaLatA ane malInatA ghaTe che. kharI majA svaramAM sthira thavAnI che. svarUpasthiratAmAM anaMtagahana sukha raheluM che. apAra kahevuM che...paNa vANIthI kahI zakAtuM nathI. svarUpa sthiratAno mahimA aparaMpAra che. jene svarUpasthiratA sAdhatA AvaDI gayuM eno beDo pAra thaI gayo. AtmasthiratAnA atula AnaMdamAM bIjuM badhuM visarI javAya che, anAyAsa. jaDON AtmAne niraMtara pUchavuM joIe ke AtmanuM, tane zeno khapa che...? e khapanuM prayojana zuM che ? dhAra ke tane e vastu maLI cUkI to zuM tuM paramatRpta thaI jaIza ? - ke tArI kalpanA mAtra che, ke pachI tane khudane ja khabara nathI ke kharekharo khapa zeno che ! jIvane kharekharo khapa to zAMti, saMtoSa, AnaMdano ja che. savAla mahatvano e che ke e svamAMthI maLe che ke paramAMthI ? jyAMthI enI upalabdhi saMbhava hoya tyAM te bAjuM lakSa karavuM rahyuM. mATe ja svalakSa karavA saMto pokAra kare che. svabhAvathI viparIta jaI paralakSa karavuM hoya to tema karavA jIva svataMtra che - paNa, eNe talAsavuM joIe ke ethI sukha-samAdhi sAMpaDe che ke mananI vyagratA. "paramAM kaMIka to sukha che' - evI dhAraNA ja bhrAMti che. bhrAMtisevananuM phaLa, zAMti-sukha-saMtoSa kyAMthI Ave ? Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna `paramAM kAMI ja sukha nathI' - evI pratIti pAmavA jIve khUba khUba pramANika prayatna karavo ghaTe. sadguru kahe che mATe mAnI lIdhuM - ema paNa nathI cAlatuM. potAnI tevI AMtarapratIti pAMgaravI joIe. potAno anubhava pukAravo joIe ke sukha to mAtra 'svabhAva' sivAya kyAMya nathI. 57 ekavAra jo aMtaranI saccAIthI jIvane mahesusa thAya ke, paramAM lavaleza sukha nathIH du:kha ja che - to paralakSa mavuM AsAna banI jAya che. svalakSa thavuM susaMbhava banI jAya che...pachI jIva saheje aMtarmukha thaI AtmadhyAnamAM garakAva thaI jaI zake che. - 70 anubhavI puruSoe to potAnA vizada anubhavathI sApha kahyuM che ke sukha - sAcuM sukha - akhaMDa sukha hoya to te svamAM ja che. - paNa sukha svabhAvamAMthI ja AvatuM hovA chatAM jIvane vibhrama thAya che ke te 52 5dArthamAMthI AvI rahela che. - khare ja kasturIyA mRga jevI dazA che. 0 anubhavI puruSo e paNa sApha sApha kahe che ke sAcA sukhanI upalabdhino rAha sAva sugama che...saraLa che...sIdho, sAdo, sahaja hAtha lAge evo che... e jarApaNa kaThIna nathI... jarApaNa muzkelI ke AMTIghuMTIvALo nathI. jIva jarAka jo lakSa pheravI lye to... 0 sanmArgane jaTIla to jIve jAte banAvI dIdho che. jIve anaMta bhUlabhUlAmaNI sarjI dIdhI che. sIdho anubhava sAdhavAnA badale jIva agaNita agaNita vicAromAM aTavAya gayo che. jo e buddhino boja' badho utArI haLavo thAya to sAco anubhava pAmavo sugama ja che. GN buddhithI nahIM - anubhavathI apUrva satya 5mAze. buddhithI satyano tAga levA mathavuM e vyAjabI nathIH anubhavanI eka ja jhalaka paryApta che. buddhinI eka maryAdA che. satyadarzanamAM evA parama Atura aMtaHkaraNanI ja AvazyakatA che, - buddhinuM tyAM kAma nathI. jI aMtaHkaraNa jeTaluM zuddha haze......nirdoSa haze...nirAbhimAnI haze. nirAgrahI haze. eTaluM emAM AtmAnuM pratibiMba spaSTa jhaLakI uThaze. aMtaHkaraNanI zuddhatA mATe nIti-nyAya-prema-karUNA-kSamA-saraLatA ityAdi koInIya upekSA karavA jevI nathI. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 sAdhanApatha ane AtmajJAna sukomaLa AtmabhAva jALavI rAkhavA nyAyI aMta:karaNanI keTalI AvazyakatA che e zabdothI kathI jAtI nathI. sahune AtmavatubhAne nihALavA e vAtono viSaya nathI. nAnAmAM nAnA jaMtune paNa Atmatulya dekhavo e evA mahAna aMtaHkaraNa vinA saMbhava nathI. jeTaluM samaSTinuM bhaluM cAhanArU aMtaHkaraNa haze...koI jIva pratye paNa anAdarabhAva nahIM hoya...teTalI sAdhanA vadhu zuddha ane gaherI saMbhavaze. svabhAvamAM Tharelo sAdhaka, sarva jIvo evI svarUpa dazA anubhave ema svabhAvika ja cAhaze. sAco AtmajJa kadi unmatta thato nathI paNa svabhAvamAM khUba khUba DarI gayo hoya che. sAcA AtmajJajanathI koI unmatta ceSTA sahaja ja thatI nathI. enAmAM anokhI sthiratA ane samajadArI hoya, pratyeka kAryavA prasaMge e aucityapUrNa ja vyavahAra kare che. jAnIne jagatanA koI vyavahAro prati aMtaraMgathI nisbata hotI nathI. mAtra jALavavA khAtara ja e parimita vyavahAra jALave che. aMtaraMgathI e, tamAma evA vyavahAro prati udAsa hoya che. - chatAM Avazyaka vyavahAranuM aucitya e jALavI le che. kharekhara to AtmajJapurUSa AtmaraNatA sivAya bAkInA tamAma kAryo veTha mAphaka ja kare che. arthAt emane koI kAryomAM hoMza AvatI nathI. ekano eka dIkaro paraNato hoya to paNa e aMtaraMgathI hoMzavAna nathI. khare ja jJAnInI AtmadazA' jagatathI cheka nirALI che. jJAnInI AMtaraDI pokAre che ke, he jIvo, tame bahAramAM hoMza na karo...na karo. harakhaghelAM thaI parabhAvomAM kAM rAco cho? - ne svabhAvabhAna kAM bhUlo cho ? ahAhA...kevo nirUpama svabhAva...ane kevI nirupama svabhAvamasti -ene eka paLa paNa bhUlo nahIM. jIve e abhimAna choDI devuM ghaTe ke, potAne sAco rAha maLI cUkyo che. jo sAco rAha maLI gayo hoya to dazA AvI kema ? ghaNuM manomaMthana karavA jevuM che. vaLI, sAco rAha maLI cUkyo hoya to niHzaMkatA Upajela hoya...mukti hAthaveMtamAM dekhAtI hoya...muktAnaMda sAkSAt maNAto hoya. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 59 kasturiyA mRganI jema, jIva hajuM sukha mATe bahAra bhaTake che ane mithyAbhimAna seve che ke, sAco rAha mane maLI cUkela che. sAco rAha sujhI Avela hoya e bahAra phAMphA ochA ja mAre ? dinarAta jIva bahAramAM ja jhAMvA nAkhe che ne potAne paMDita mAne che ! prAjJa mAne che ! 70 mugdhajIva ! DahApaNa DahoLamAM ne, tane kAMI khabara paDatI nathI. jJAna - vijJAna kazuM tuM jANato nathI. tArI mohamUDhatA to nihALa. kyuM evuM nirmaLa jJAna te hAMsala karela che ke ATaluM gumAna seve cho ? tArI jAtanuMya rahasya tuM pAmyo nathI tyAM jagatanuM rahasya tuM khAkha pAmI zakavAno che ? 70 hradayanI evI jaLakamaLa jevI nirlepatA khIlyA vinA jJAnanA gUDha rahasyo parijJAta thatAM nathI. mohAMdha mAnavI yathArtha vastudarzana dekhavA samartha nathI. nirmohI puruSoe pakSapAta rahitapaNe vastunuM je vAstavaH svarUpa - yathArtha svarUpa prabodhela che, te nizce pramANa karavA yogya che. 70 nAtha ! mArU koI gajuM ja nathI ke vizvanA yA jAtanA gahana rahasyo ukelI zakuM. mArI guMjAyaza ghaNI maryAdita che. mohAdhina mArI matI yathAtathya vastudarzana karavA paNa samartha nathI. huM samyajJAna kema karI ajavALuM - Apano bodha zI rIte AtmasAt banAvuM ?? 70 masti Ave... enA paNa sAkSI rahevAnuM che...arthAt, mastino anurAga karavAno nathI - paNa masti jenA avalaMbane uThe che te astino arthAt sva'no ja anurAga dharavAno che. na samajAya to punaH punaH zocIne A pa2matathya smRtigata karI levAnuM che. mastino nahIM; astino anurAga' 0 - AnaMda uThe - AnaMda maNAya - paNa abhiprAyamAM mahimA AnaMdano nahIM - kintu, AnaMdanA paNa sAkSI evA zuddhAtmano ja rahevo joIe. AnaMdanuM lakSa karatA jo svabhAvanuM lakSa laganI visarANI to AnaMdAnubhava osaratAM UMDI glAnimAM sarI paDAze. svabhAvanI - 10T saMto 'sahaja' samAdhi sAdhavAnuM kahe che - sahajano artha samajANo ? ahIM kaThIna vrata-tapa-japanI vAta nathI. zvAsozvAsa jema sahaja che tema AtmasmaraNa sahaja ghaTavuM joIe. asamAdhinA tamAma kAraNo choDI do to samAdhi sahaja ghaTanArUpe ghaTavAnI che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 sAdhanApatha ane AtmajJAna asamAdhinA kAraNamAM ApaNI anaMta tRSNAo - kAmanAo che. amaryAda icchAo e ApaNA saMtoSaguNano ghAta karyo che. pAyAmAM e mithyAtva raheluM che ke para vaDe mAruM sukha che. bhAI tamAma icchAo mithyA che - duHkhadAyI che - asamAdhi pedA karanAra che. para vaDe mAruM sukha - ke - para vaDe mAruM duHkha... A mAnyatA ja mithyA che - e mAnyatA jaDamULathI kADhI nAkhavA jevI che. mArA sukha-duHkhanA kAraNa mArA ja karmo - mArA ja purUSArtha - mAro ja svabhAva - mArI mAnyatAo, jhaMkhanAo vigere che - anya koI javAbadAra nathI. tamArI koIpaNa hAlata mATe anya jIvane javAbadAra mAnavAnuM bhUlI jAvaH e mATe tamAruM ajJAna ja mukhya javAbadAra che. zikAyata zuM karo cho ? tamArAthI paNa kharAba hAlatamAM paNa aneka mahAnubhAvoe urdu mahAna Atmahita sAdhyuM che. Atmahita na sadhAvAmAM koI saMyogo kAraNa nathI. jIvanI pAmaratA ane pramAditA ja kAraNa che. kaDavuM lAgaze paNa AtmahitanI evI utkaTa laganI, evI dilanI darakAra nathI. jIva kharekharI khAmI zuM che e talAzato ja nathI ne saMyogone doSa ApI chUTe che. AtmArtha thavuM hoya to potAnA nAnA-moTA aneka doSo pUrI imAnadArIthI dekhatA-pekhatA zIkhavuM paDaze. potAnI pITha pote na bhALe ema jIva mahadhyAyaH potAnA doSo nihALI zakato ja nathI. - tyAM doSa kADhavAno upAya to zuM kare ? kyAMthI kare ? jIvano A eka atimahAna doSa che ke e aMtarasUjha jAge tyAre ja doSa nivAraNa ke bhalI peThe guNagrahaNa karavAno purUSArtha sAdhI levAnA badale kAla upara ke bhAvi upara e kArya choDI de che. - pote bhalI pere jANe che ke pachI koI kArya kadI banatuM ja nathI. loDuM agni upara tapIne lAlacoLa thayuM hoya tyAre ja ghara no ghA karAya to ghATa ghaDAya. paNa vATa jue ne loTuM TharI jAya pachI ghA karavAM nakAmAM che, ema puruSArthanI kharI veLA AvI hoya e vakhate ja mahattamamAM mahattama puruSArtha sAdhI levo ghaTe. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 61 kharekhara, vAyado karI mana AtmAne chetarI jAya che...veLA vItI gaye kAMI nathI banatuM. kamANIno kharakharo avasara ghaDI be ghaDIno ja hoya che. thoDI ghaDIno e avasara dirghakALanA anya puruSArtha karatA paNa vizeSa phaLadAyI hoya che. vRttionA utthAna veLA manane macaka ApavA jevI nathI, - jo pAchaLathI pastAvuM na hoya. kharUM pUcho to vRttiono abhyAsa karavAno eja zreSTha samaya che. vRttio Akhara zuM che - enA mULamAM zuM che? zenI mULa mAMga che - ItyAdi saMzodhavAno e avasara che. koIpaNa vRttinA mULamAM anAdino tathA prakArano paDela saMskAra kAma karato hoya che. cetanA upara paDelA gADha saMskAra saMmohananuM kAma kare che - jIva enA vegamAM aMjAya jAya che ane jovAnI sAcI draSTi gumAvI, pUrvanibaddha galata dhAraNAne ja anusarI rahe che. vRttinA Avega khALavA...ghaNA kALanI suvicAraNAonA pratApe niSpanna thaelo suviveka - pragADha suviveka kAma Ave che. cetanAmAM saMcIta thaelo 'pradaDha-viveka' mohanA vaLatA pANI karI, AtmAne krame krame vadhu ne vadhu 'vRttivijaya'karAve che. jaI vitarAganA mArga...vitarAgatAnI vRddhinA pathamAM...haradama AgekUca karatA sAdhakane pUrNa nirdoSa thavAnI lagana lAgI hoya, bhItaramanI kuvRttione jItavAnI ene laganI jAmI rahe che. - dinarAta vRttivijaya sAdhavo e ja enI dhUna banI jAya che. TharahuM.haravuM...khUba khUba karavuM...svabhAvamAM atyanta TharI javuM. TharelA ja rahevuM e vRttionuM utthAna ja na thAya evo upAya che - ethI AtmavRtti thavI AsAna thaI jAya che -kALAMtare ghaNI ghaNI nirjarA thaI vRttio saheje jItAya evI thaI jAya che. vRttivijayanA abhiyAnamAM saMgrAmamAM - karela cittanuM kAma che. khoTI uttejanAo tamAma zamI gaI hoya eve vakhate paNa vRttione samajavA -saMzadhavA anukULatA rahe che. dhIrapurUSanuM A kAma che. citta jeTaluM vadhu kareluM eTaluM kAma bahetara bane che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ra sAdhanApatha ane AtmajJAna vRttionA vegonA utthAna kALe khAmoza rahI -saMyamapUrvaka vRttione samajavA - saMzodhavA gahana khaMtathI lAgyA rahevuM e kharekharA satvazIla purUSanuM kAma che. game te samaye paNa aMtarmukha thaI zakavAnI emanI guMjAza hoya che. vRttionA vegIlA pravAhamAM taNAvuM ke na taNAvuM eno nirNaya jIve aMtarAtmAthI karavAno che manathI nahIM. mana to vRttimAM rAcavA ja rAjI che. vRttinA vegane khALavA ghaNuM saMkalpabaLa joIe che - to ja utthAna veLAe vRtti sAme jaMga khelI zakAya che. 70 anubhavI puruSo kahe che ke jo tamAruM saMkalpabaLa kSINa thaI gayuM hoya to sAva nAnA nAnA gALAnA saMkalpo karatAM rahI, pachI thoDo thoDo gALo vadhAratA rahevuM. saMkalpabaLa sudaDha thayA vinA vRtti-pravRtti para noMdhapAtra aMkuza nahIM mUkI zakAya. vRttione saMyamita karavA saMkalpabaLa jeTaluM bane teTaluM vadhu khIlavavAnI tAtI jarUra che. saMkalpa bhale nAno karIe . paNa ene prANanA bhoge paNa nibhAvavAnI nekadilI ane jhiMdAdilI joIe. e mATe khaMta ane khevanApUrvaka viveka pradipta paNa karavo ghaTe che. jIva zubha saMkalpapUrvaka thoDA thoDA kALano saMyamano abhyAsa sAthe ane ema saMyamano AsvAda mANatA thakA, saMkalpakALamAM dhIme dhIme vadhAro karato rahe, to enAmAM AtmazraddhAno udaya thAya che ke hu vRttionA tophAnone jarUra kALAnukrame paripUrNa nAthI zakIza. jJAnI purUSoe batAvelA suspaSTa rAhe Atmonnati sAdhavAnA badale manasvIpaNe je judI ja keDI kaMDAravA jAya che, te bahudhA maMjhIle pahocI zakatA nathI - aTavAya jAya che. ane tema chatAM potAno pUrvagraha ke ahaMkAra tyajI; jJAnIne anusarI zakatA nathI. mANasa madamAM ne madamAM varcI jAya ane jyAre pAcho paDe - 5chaDATa khAya tyAre paNa potAno doSa jovAnA badale kAM niyatino doSa kADhe, kAM karmano doSa kADhe - paNa pote to nirdoSa ja hoya ema jAtane bacAvavA lAkha bahAnA kare che. - kevI asIma AtmavaMcanA che A ? Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva, tuM tAro mithyA jJAnamada tyajI de ane sAcA tattvajJapuruSoe je anubhUta upAyo darzAvela che, taravAnA - e upAyonuM AcaraNa kara...bahuM TuMkA gALAmAM tuM bhavasAgara tarIne tArI pUrNa zuddhAtmadazA pAmI zakIza. 63 (c) jJAnI puruSono darzAvelo mArga sAdhake khAsa satsaMga karI karIne, samajavo joIe. jJAnIo jene heya arthAt tyAjya kahe che e priya lAgatuM hoya to paNa tyajavuM ghaTe. ane jJAnIo je je upAdeya darzAve che te te AdarapUrvaka upAsavuM joIe. 70 jIvane viSayo ati priya lAge che. - jJAnIo ene ya kahe che. priyano Adara karavo ke zreyano Adara karavo e jIve jAte nirNaya karavAno che. - be javikalpa cheH- kAM priyano mArga upAdeya gaNavo kAM zreyano mArga upAdeya karavo; jIve khUba gaMbhIratAthI nirNaya karavAno che. 70 anAdikALamAM anaMtavAra jJAnI puruSo maLyA. . paNa jIve kadI zreyanA mArgano Adara karyo nathI. eNe haMmezA preyano mArga ja vhAlo karyo che. jIvanI mahAna kamajorI che ke preyano mArga khataranAka jANavA chatAM e tyajIne, zreyano anaMta - zreSTha rAha upAsI zakato nathI. preyano rAha e durgatino upAya che. jIve anaMtavAra preyane pasaMda karI durgati vhorI che. zreyano rAha pasaMda paDavo paNa kadI banyo nathI. eka veLA aMtaHkaraNane taiyAra karIne jIva jo zreyano patha upAsI le to beDopAra thaI jAya evuM che. (c) prabhu ! preyane choDavA huM samartha nathI...huM zuM karU ? prabhu, mane zakti Apa: mananI makkamatA ApaH aMtaHkaraNanI sAcI sujhabujha Apa, ke jethI indriya sukhonA tuccha rAhethI pAcho vaLI huM atIndriya AnaMda upalabdha karavA yatnazIla thAuM. preyano mArga AtmAnA patanano mArga che. AtmAnA utthAnanA rAhe AgekUca karatAM sAdhake preyanA paMtha prati taddana udAsIna banI javuM ghaTe che - to ja zreyano mArga upAsI zakAya. thoDA kALe to pachI zreyano mArga ja priya banI jAya che... pachI samasyA rahetI nathI. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 sAdhanApatha ane AtmajJAna zreyanA mArge cAlavAno saMkalpa karyA pachI paNa mana hajAro vAra preyanA rAhe AvavA pokAra karaze...jIve hajArovAra manane samajAvavAnuM che. samajaNa ghaNI uMDI utarI, astitvanI khUba gaherAI sudhI pahocaze pachI mana dhIme dhIme zAMta paDaze ane zreya paMthamAM sthira thaze. hitAhitano gahana viveka jeo karI zakatA nathI; jeNe ciMtana - manana - maMthana karI karI vivekabaLa vadhAryuM nathI; samaye vivekane jAgRta karavA je zrama karatAM nathI - e to - preya pravAhamAM taNAya ja javAnA...e rUcine zreya mArga kadI sthira karI zakavAnA nahIM. nAtha! mAnava mAnava vaccenA saMbaMdho Aja keTalAM kathaLI cUkyA che ? Adara, prema, saddabhAva sahayoga jevuM kazuM rahyuM nathI. AtmA anya AtmAno AtmabhAve Adara karatAM na zIkhe - potAnA ahaMkArane koI aLago karatAM na zIkhe, to sthiti anivAryataH AvI ja rahevAnI. sau jIvone samadaSTithI jotA zIkhavuM - koIne ucca ke koIne hIna ne samajavA - koIne priya ke koIne apriya na samajavA - samAna daSTie sarva koIne nihALavA; e ghaNI moTI siddhi che. AtmAnubhava thayA vinA evI samadaSTi prAya pAMgaratI nathI. eka vAta e paNa noMdhapAtra che ke Aje koIno potAnA dila upara kAbU nathI - jeno potAnA dila upara ja kAbU na hoya evI vyaktinI bolI cAlInA dhaDAM zuM levAnA hoya ? AkhuM jagata ema jotA kSamApAtra ja che. - koInA koIyeya AcaraNano ghaDo laI khedakhinna thavA jevuM nathI. Aje prema karanArA kAle dveSa paNa kare - duniyA pAgalonI che. jenuM khudanuM mana potAnA kahyAmAM nathI e pAgala nahIM to zuM che ? bhAI khare ja duniyA ardha pAgala avasthAmAM jIve che. mATe koInA bolano khAsa tola karavA jevo nathI: koInA pramANapatra para rAcavA jevuM nathI. jagatanA mAnavo badhA upekSApAtra che...sau AtmabhAna vinA pragADha behozImAM jIve che. Ajano mAnava keTakeTalAM taNAvamAM jIve che ? koInuM sAcuM mulyAMkana karavA kone phurasada che ? saMsAra gAMDAono samUha hoya e bekadara hoya emAM acaraja jevuM kazuM nathI. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 sAdhanApatha ane AtmajJAna kadaradAnInI vAta nIkaLI che tyAre e kaTusatya noMdhI lo ke, koIne bIjAnA guNanI kadara karavI mULataH pasaMda ja nathI. moDhethI koI tamArA guNagAna gAtA hoya to paNa mAnI levA jevuM nathI ke e kharA kadaradAna che. bIjAnA guNa dekhI dilathI pramudita thAya evA jIva to viralamAM virala hovAnA. 70 potAno mAMhyalo potAnI kadara jANe evI guNamayI Atmasthiti banAvI jANazo to je gahana AMtaratRpti lAdhaze e jagatanA jUThAM sarTIphIkeTothI kadIya lAdhavAnI nathI. bhAI, tamAro AtmA svayaMnA kSamA, saMtoSa, samatA ityAdi aneta guNothI bhAvita-prabhAvita thAya evuM karo. (c)` jagatanA gAMDAghelAM AcaraNono koI pratibhAva na ApavAno dRDha saMkalpa karI lejo. koI anukULa varte toya ThIka ne koI pratikULa varte toya ThIka...badhAne samadaSTithI ja nirakhavAno dRDha saMkalpa karI lejo. ethI tamArI jIMdagI ghaNI niSkaleza banI jaze. pyArA sAdhaka ! tAro AtmA svayaM jo tAro satkAra karato hazeH tArA guNamaya vartanathI jo tAro aMtaryAmI saMtuSTa haze...to jagatanA mAnapAnanI tane niHsargataH ja gauNatA thaI jaze. tAro aMtaryAmI prasanna thaI tAro paramAdara kare evI yogyatA tAre pAmavI ghaTe. (c)Th AkhuM jagata tane mAna-sanmAna ApatuM haze - paNa jo tAro ja aMtaryAmI; enI najaramAM tuM hIna hoIza; to duniyA AkhInA Adara chatAM tane aMdaramAM koI avyakta uNapa ja sAlyA karaze - ethI tuM gahana aMtaratoSano anubhava pAmyA vinAno ja rahIza. 70 bhAI, aMtaHkaraNa DaMkhe evuM kArya tuM lAkha bhogeya na karIza. pratyeka vRtti-pravRtti pahelA UMDuM aMtaHkaraNa emAM saMmata che ke nA-saMmata e tapAsI jaje. koI paNa bhogeya tArA aMtarAtmAno Adara-premasadbhAva tAre khovo ghaTato nathI. 0 manano zorabakora khUba bhAre hoya ane eve vakhate aMtaHkaraNanA UMDANamAMthI koI dhvanI sAva dhImo Avato hoya - to paNa, kAna aMtaHkaraNane devA ucita che. eve vakhate paNa TharIne UMDA aMtaHkaraNane suNavuM - samajavuM joIe. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna vRttionA utthAnathI ke mananA kolAhalathI bahekI jaI je UMDA aMtaHkaraNane suNato nathI ane vAraMvAra aMtaranA sAcukalA avAjanI upekSA kare che - evA mAnavInuM aMta:karaNa marI jAya che - e mAnavI hayArUno banI jAya che. jIMdagImAM keTaluMya jANuM chatAM ajANyuM ja rahI jAya che. jANavA chatAM na to emAM AMtarapratItino raNakAra bhaLe che ke na to purUM rahasya jJAnagocara thAya che. vastu ke vastusthiti jANavA chatAM, enuM agAdha gahana rahasya ApaNane thoDuM paNa jJAta thatuM nathI. ema kema? adhurUM jANavuM ja vimoha UpajAve che. kyAreka adhurUM jANavuM e karatAM na jANavuM bahetara hoya che. vastusthitinA tamAma pAsAo vicAre to moha, mithyA-Asakti dUra thaI sahajapaNe vAstavaH bodhano udaya thAya che. jANavA mATe.yathAtathya jANavA mATe bIjo eka mahatvano guNa ImAnadArI che. aMtaramAM jevI chabI uThe evuM ja yathArtha jJAna thavuM joIe. dA.ta...saMsAra khAro khAro ema bolyA kare paNa aMtaramAM mIThAza vedAtI hoya to vyaktinI e ImAnadArI nathI. saMsAra darzana hoya ke Atmadarzana...e jevuM hoya tevuM - arthAtu potAne jevuM pratibhAse evuM svIkAravuM joIe. bhAI yathArtha darzana e bahuM moTI vAta che. pote jAte aMdaramAM satya 'darzana khIlavavA pUrA pramANika-duSTA' banI javuM joIe. yathArtha darzana khIlavaNInA nirALA rAhamAM uchInA satya kAma nathI lAgatA. potAnI aMtarasUjha ugADavI paDe che ne e ugADavAmAM uchInA satyo ke gokhelA satyo ADA na Ave tenI khUba khUba takedArI rAkhI, yathArtha darzana' khIlavavA yatna karavo ghaTe che. saMto game te kahe - zAstro game te kahe - matI game te kahe, paraMtu mAruM UDuM aMtaHkaraNa zuM kahe che ? - rAga sAro ke vItarAgatA sArI ? - upAdhio joIe che ke paramazAMti joIe che? - janmo karavA che ke ajanmA thavuM che ? - ityAdi sarva karIne talAsavuM joIe. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna he sAdhaka ! tArI kharekharI yogyatA to A ja hovI ghaTe ke jJAnIjanonA AMtaradhvani sAthe tArA AMtaradhvanino sumeLa thAya. yogyatAnI vAta nAnIsUnI nathI. agAdha mahAna vAta che e...yogyatA khIlavavA agAdha puruSArtha karavo yogya che. vAte vAte...jJAnIo je kahe che e mane paNa aMtaramAM evuM ja beThuM che. - ema pratItithI samajanAra jJAnInA Azayane - jJAnInA hArdana - jJAnInA kathananA tAtparyane pAmyo che. evo sAdhaka bahuM TuMkA gALAmAM jJAnI jevI parama nirmaLa AtmadezA pAmI jaze. ahAhA...jJAnInI AtmadazA kevI parama nirmaLa hoya che e vANIthI varNavavuM zakya nathI. kevI emanI nirlepatA...kevo emano manonigraha...kevI emanI samadaSTi... kevI emanI samatA...kevI emanI nirbhayamasta AtmakhumArI...kazAnuM varNana zakya nathI. bhayanA gADha othAra nIce jIvatA AjanA mAnavane zuM aMdAja Ave ke jJAnInI nirbhayatA kevI parama utkRSTakoTInI hoya che ? AbarU Adi tamAma bhayo jJAnIe jItI lIdhA che. kevI dhIratA-vIratAgaMbhIratA...ahA, e to jJAnInA hArdazAnI ja jANe. jJAnI gaMbhIra lAgatA hoya to paNa jJAnInI gaMbhIratAmAM bhItara gamagInI nathI - cittaprasannatA che. jJAnI jevI cittaprasannatA koInI nathI. emanuM haiyuM haLavuM phUla jevuM hoya che. dunyavI koI ciMtA-gama emane satAvatA nathI - hA, AtmahitanI ciMtA kyAreka amaryAda banI zake che. AtmAnuM hita kema thAya...ema ja pravartavuM jJAnIne goThatuM hoya che. dina-rAta pratipaLa e AtmahitanA kAryamAM ja rasanimagnapaNe lAgelA che. kevuM virATa kArya e karatAM hoya che. ane kevuM virATa - amItavirATa - kArya emanI najara samakSa hoya che !! jJAnInI daSTimAM nazA jevuM ghena hoya che. e daSTi dinarAta ko kalpanAtIta parama prayojanane dekhatI hoya che. niraMtara e ja emane najare taravaratuM hoya che. AthI jJAnInI dRSTimAM parama prayojananI laganI sivAya badhuM gauNa - nagaNya jevuM thaI jAya che. . , jaER Schera Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 sAdhanApatha ane AtmajJAna huM kAMI ja nathI; kharekhara huM je chuM te ja chuM - bAkI, purUSa ke strI, nAno ke moTo, gRhastha ke sAdhu, evuM kazuM huM nathI. huM koIthI mahAna paNa nathI ne huM koIthI hIna paNa nathI...huM A - huM A evA badhA ja khyAlo bhramaNA che - huM e kAMI ja nathI. sAdhanAnI utkRSTasthiti eTale huM padanuM vilInIkaraNa. huM A, huM te, huM phalANo ityAdi tamAma bhrAmaka khyAlo bhejAmAMthI kADhI nAkhavA jevA che. huM eTale kAMI ja nathI'. evo bhAva have dharI haLavA phUla jevA banI rahevAnuM che. huMpadano tyAga ane mArApaNAno tyAga kazuM ya mAruM mAnavuM nahIM. sAdhake kaMIpaNa mAruM bhAse tyAM sAvadha thaI javuM ke aho, mArUM kazuM che ja nahIM. mArA AtmaguNo sivAya jagatamAM strI, putra,makAna. AbarU, dhana ityAdi kazuM ya mArUM nathI. sAdhake kyAMya mArApaNAno bhAva karavo ghaTe nahIM. satya samajAvavAnI paNa veLA hoya che. kaveLAe satya paNa bolavA lAyaka nathI. sAmAnuM hita thatuM dekhAya ke kama se kama sAmAnuM ahita thAya tema na hoya, to ja satya bolavuM ghaTe che. svaparanuM hita na thatuM hoya to vyartha vANI vyApAra zAne karavo ? kaMI paNa bolatA pahelA, vivekaprajJA jAgRta karIne, aMdaramAM vicAryA bAda ja Avazyaka eTaluM bolavuM ghaTe che.behozImAM bolavuM ghaNIvAra bhAre hAnIkAraka nIvaDI jAya che. jema bane tema mItabhASI thaI bane teTalA mauna rahevAmAM ghaNo sAra che. sAcA prAjJajana niSThayojana koI ceSTA karatA nathI. nizcayojana vicAro karatAM nathI. niSThayojana vANI vadatA nathI. nizcayojana koI ceSTA karatAM nathI. niSThayojana hAsya karatAM nathI. vAta muddAnI e che ke, e evA aMtarlIna hoya che ke prayojana vinA koI barDiceSTA karavA rAjI ja nathI. mANasa zuM bole che e jeTaluM mahatvanuM ke lakSanIya che ethI vadhuM lakSanI e bolavA pAchaLa eno Azaya zuM che e che. kaTu vacana kahenArano paNa Azaya bhalo hoI zake che. ane mIThAM vacana bolanArano paNa Azaya bUro hoya zake che. jJAnIno Azaya pakhavo ghaTe. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIvananA pathane pAvana ramaNIya banAvavA jeTalI eka sujana sAthInI AvazyakatA che - eTalI ja asIma AvazyakatA sAdhanA pathamAM vizuddha aMta:karaNanI che.ahAhA...aMta:karaNa jo pAvana ane bhavya hoya to sAdhanA kevI sugama-saraLa-sahaja banI jAya !? prabhu mane anekAMta daSTi Apaje vastusthitinA sarva pAsAo huM sapramANa nihALI yogya nirNaya karI zakuM evI saMprajJA ane dhIraja mane Apaje.koI vastu mATe ke vyakti mATe huM utAvaLo nirNaya abhiprAya na ApuM paNa sarva pAsAothI sArAsAra gaveSI nirNaya karuM. saMsAranuM koI eka pAsu joI tame nirNaya bAMdho ke saMsAra mITho che athavA saMsAra kaDavo che; to e vAta barAbara nathI. saMsAranA aneka aneka pAsA nihALavA ghaTe - guNadoSa tamAma gaveSavA ghaTe - pachI je nirNaya Ave te kharo nirNaya che. koIpaNa viSayanuM eka ja paDakhuM jotAM jJAna avAstavika thAya cheH adhurUM thAya che.ane adhurUM jJAna kyAreka ajJAna karatAM paNa vadhu khataranAka siddha thAya che. mATe pratyeka viSayane enA sarva pAsAthI nihALIne pramANika nirNaya pedA karavA zrama karavo ghaTe. adhIrAM thaI koI utAvaLo nirNaya bAMdhI levA karatAM anirmIta sthitimAM rahevuM sAruM che. bhale kadAca dirghakALa paNa nirNaya bAMdhyA vinA rahevuM paDe; paNa utAvaLo koI gametema nirNaya bAMdhI levo enAM jevuM badatara kAma bIjuM nathI. dunIyA ema ja bhUlI che. jJAnanI spaSTatA nA sathavAre AcaraNa sAdhavAnuM che. bhAvanAno ghaNo madAra jJAnanI spaSTatA para che. jJAna jeTaluM cokhkhuM eTaluM AcaraNa paNa ujjavaLa ane utkRSTa phaLadAyI.AcaraNa sAthe bhavyabhAvanAno sumeLa sAdhavo hoya to aMrtajJAna spaSTa hovuM ghaTe. jJAnanI spaSTatA khare ja ghaNI durlabha vastu che. enA vinA AcaraNamAM macyA rahenAra lAkho che. paNa jJAnanI spaSTatA-svacchatA sAdhIne yathArtha bodhapUrvaka AcaraNa karanArA viralA che. kahevAnI jarUra nathI ke evuM alpa paNa AcaraNa parama phaLadAyI che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna aMtarabodha kholavA-khIlavavA apAra mahenata levI paDe che. pratyeka AcaraNa sAthe ujAsamayI aMtarabodhano sumeLa sAdhavo e ghaNuM bhagIratha kAma che. aMtarabodhane gatizIla ane jhaLahaLato rAkhavA ghaNA AMtaramaMthana - saMzodhananI AvazyakatA rahe che. aMtarabodhane khIlelo rAkhavA je avirata zrama kare che te ja sAco zramaNa che. zrama kare te zramaNa. AtmabhAnane jIvaMta rAkhavA tathA tattvajJAna jhaLakatuM rAkhavA je athAga AMtarazrama kare che te ja kharA arthamAM zramaNa che. evA zramaNa vaMdanIya che. aMtarabodhane khIlelo rAkhavA avirata zrama karavo paDe che. evuM nathI ke Aje zrama karyo hoya te kAle kAma Ave ke gaI kAle karelo zrama Aje kAma Ave. satata nityakUna tapazcaryA karavI paDe che. aMtajJananI spaSTatA sAdhavA zrama karavo e moTI tapasyA che. aMtarabodha jhaLahaLato haze to ja AtmA jIvaMta lAgaze... AtmAnuM jIvana jIvI zakAze. zAstramAM jJAna e ja AtmA kahela che. kyuM jJAna? 'aMtargAna'. mATe gaherI AtmatA anubhavavI hoya to jJAnaaMtarzAna khuleluM khIleluM tarotAjAM rAkho. aMtarabodha jagAvavo hoya to aMta:karaNa atyaMta vizuddha joIze. aMta:karaNanI vizuddhatA sAdhavI ghaNI ghaNI jarUrI che. emAM maMtrI Adi cAra bhAvanAo paNa khUba ja jarUrI che. cAre bhAvanAonI gaherAI ghaNI ja agAgha che. maitrI arthAt jagatanA tamAme tamAma jIvo pratye mitravat prIti...jagatanA tamAme tamAma jIvo pratye aMta:karaNathI vairabhAvanAno abhAva, vaira-prativairanI bhAvanAno ja gharamULathI abhAva. huM jevuM AtmIka iSTa pAmuM chuM tevuM jagatanA tamAma jIvo pAmo evI maMgaLa maMchA. bIjI bhAvanA pramodabhAvanA ghaNI mahatvanI che. koInA sukha-saubhAgya-guNagarimA Adi dekhIne irSA nahIM paraMtu pramoda arthAt gaherI prasannatA. koIno abhyadaya dekhI AlAda thavo. koIno AtmavikAsa dekhI TharavuM - A mahAna pAtratA che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 71 trIjI bhAvanA karuNA che. dIna-duHkhI-patIta pratye anukaMpAno bhAva. mArga bhUlelA potAnA AtmAnI jevI gahana dayA Ave che evI jagatanA tamAma bhAnabhUlelA jIvo prati karuNA. potAne iSTa nathI evuM kazuM jagatanA jIvone paNa prApta na ho evI abhyarthanA. cothI madhyastha bhAvanA taddana nirAgrahI thaI javAnuM sUcave che. koIne sAco rAha batAvavA jatAM e kadAca anAdara paNa kare to krodha ke kheda na karatAM potAnI samatA evI ne evI banAvI rAkhavI: satya paNa pamADavA Akramaka na thavuM e madhyastha bhAvanAnI gaherAI ataLa che. sAdhake A cAre bhAvanAo bhAvI bhAvIne AtmasAta karavA jevI che. koI patananA rAhe hoya; vimArganA Agrahe caDhela hoya; bhAnabhulyAM jema tema vadatA hoya - ulTA ApaNI para Akramaka thaI jatAM hoya, to paNa uparyukta cAre bhAvanA haiye dharI rAkhavI. akhIla jagatamAM koI ekAda paNa AtmA paratve lavaleza vairabuddhi ke prativerano bhAva na rahevo ghaTe.game tevo pracaMDa zatru hoya to enA pratye paNa aMtakaraNathI avarabhAva. koI cAhe teTaluM pratikULa varte to paNa arvarabhAva - A ghaNI mahAna siddhi che. mananuM kAma nAjukamAM nAjuka yaMtra jevuM che - ene jema tema jora mArI nahIM sudhArI zakAya. game tema jora mArI sudhAravA jatAM to urdu e yaMtra bhAMgI paDaze - pachI ene sudhAratA pArAvAra muzkelI paDaze. mATe ajjaDAIthI nahIM, paNa zANapaNathI kAma levA jevuM che. GS mananuM pariNamana ghaNuM aTapaTuM che...kyAreka e pariNamana svataH susaMvAdI hoya che to kyAreka visaMvAdI. kyAreka ene sahajamAM sudhArI zakAya che to kyAreka ghaNo prayatna karavA chatAM dhAryuM sudhArI zakAtuM nathI. majabUrIthI eno khela jotA rahevuM paDe che. jaOS ghaNIvAra mananuM pariNamana, sudhAravAnA AyAsathI ja DahoLAya paNa jAya che. eve vakhate e pariNamana sudhAravA yatna karavAnA badale pote TharI javAno prayatna karavo. pANI DakhoLavAmAM na Ave to kacaro ApoApa nIce besI jAya tema mana ApoApa samaya jatAM cokhkhuM thaI jaze. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna he jIva! sudhAravA dhAreluM potAnuM pariNamana paNa ghaNIveLA sudhArI zakAtuM nathI...to anya koInuM pariNamana sudhAravuM to ethI paNa vadhu duHsaMbhava hoya e svAbhAvika che. mATe koInA pariNamanane palaTAvavA AgrahI na thavuM e ja zANapaNa che. amAro koI jIvo pratye evo Agraha nathI ke teo amArA khyAla - amArI dhAraNA - amArI mAnyatA - amArI nIti-rIti mujaba varte. bhale enI samajaNa mujaba varte. paraMtu enAmAM svahitanI sAcI samaja uge evI aMtara gupta abhIpsA amane rahe che. I DON amArI to gahanamAM gahana AMtara-abhIpsA che ke jagatanA tamAma jIvo samyaphasamajane pAme... emanAmAM sAcA aMtarabodhano udaya thAya..sI pAtAnA UMDA aMta:karaNane anusarIne AcaraNa karatAM thAya...sau gaherI AtmAnubhUti pAmo. jahaON ame jhaMkhIe chIe ke koI koInI samaja palaTAvavA Akramaka na bano. pratyeka prANI svataMtra che - enA hitAhitano nirNaya ene ja karavA do. aMgUlInirdeza karo, paNa amUka ja prakAre vartavA ene pharaja na pADoH majabUra na karo. sAdhAraNata: potAnI jAta pratye kaThora thanArA, bIjA pAse paNa evA kaThora niyama-saMyama paLAvavAnI apekSA rAkhe che. e apekSA saphaLa na thatAM, aMdarathI dhUvAMkUvAM thaI Akroza kare che - &Sa ane arUcI dAkhave che. potAne enAthI mahAna samajI garva vAgoLe che... potAnA ke kAInA mana upara utAvaLathI jIta meLavavA jatAM bAjI khUba bagaDI jaze...bAjI evI bagaDI jaze ke pachI sudhAravI asaMbhava jevI thaI jaze. mATe e khUba dhIrajanuM kAma che. - lAMbA gALAnI dhIraja ane khAmozInI jarUra che, ghaNA lAMbA gALAnI... dila padArtha ja evo che - e jo AsAnIthI ja jItAya jato hota to to sarva koI evI jIta meLavI cUkyA hota. pote potAnuM mana vaza karavuM paNa jyAM apAra kaThIna che tyAM koI anyanuM dila jItavuM AsAna kyAMthI hoya ? Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna mana kyAreka evuM ALavItaruM paNa bane che ke enA uddAma khela Atmadeva jotA ja rahI jAya. kyAreka pakaDavA jatAM e pArAnI mAphaka vadhu chaTakI jAya che. sudhAravA mathIe ema e to sAmo zorabakora karI vadhu unmata thAya che. AvI veLA khelane sAkSIbhAve' jovo ja hitAvaha che. kyAreka mana saheja udAsIna - sahaja zAMta hoya che. prAyaH savAre uThIe ke turata mana hajuM gatizIla thayuM nathI hotuM. AvA vakhate kevaLa mananI zAMtatA ja anubhavavI ane hAthe karIne manane koI viSayamAM na vALavuM. - paNa thoDI paLo sAva stabdha banI javuM... manane chUTo dora ApaNe ja Apyo cheene uddAma banAvanAra paNa ApaNe ja chIe. ane ApaNe ja pharIyAda karIe chIe ke mana AjJAmAM nathI ! bhAI manane uddAma ApaNe ja banAvyuM che. e ekAeka nahIM palaTI zakeH dhIre dhIre kAma pAra pADavuM paDaze. manonigraha Avazyaka che - parama Avazyaka che - emAM amAre koI prakAre be mata nathI. paNa manano nigraha haThathI vA jora-jUlamathI karavo ke manane vArI - samajAvI - manAvIne karavo: mananI sAthe maMtraNAo - masalato karI karIne karavo, e ja zocanIya che. ahAhAmanane kAbUmAM levA jevuM parama saubhAgyanuM kAma bIjuM ekapaNa nathI. jenuM mana nizcalazAMta thayuM enI samAdhi khaMDIta karanAra koI nathI. jagatanuM koI paribaLa enI samAdhi naSTa karavA samartha nathI. mana sAdhyuM teNe khare ja saghaLuM sAdhyuM che. tame manojanIta bhAvAvegamAM rasapUrvaka bhaLo nahIM - emAM lAMbo rasa dAkhavo nahIM; basa, ema manojanIta tamAma bhAvonI upekSA karo . ane . manathI tamArI asti judI che ene jUdI jANomANo to upekSita mana kALAnukrame svataH zAMta paDatuM jaze...nizvala thaze. tanathI potAnI asti jema sAva jUdI che ema manathI paNa potAnI ati sAva jUdI che. pote to mananA pravAhono jonAra - jANanAra che. pote mana nathI: pote manathI ghaNuM mahAna evuM cetanya-tattva che. je manane jove che mAtra... sAlI mAtra'. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 sAdhanApatha ane AtmajJAna mananuM damana na karavuM eno artha evo nathI ke mana mAMge te badhuM ja ApI devuM...manane kunehathI samajAvavuM-paTAvavuM ghaTe. manane sabhAvanAmAM evuM rAtadina ramatuM rAkhavuM ghaTe ke manamAM durbhAvanA - khoTI mAMga uThavA ja na pAme. jJAnIonuM mana pAgala ke nAdAna nathI hotuM...jJAnIonuM mana enA AtmAnA kAbUmAM hoya che. mana eka sAdhana che - upakaraNa che - eno kyAre kyAM kevo upayoga karavo te jJAnInA hAthanI vAta hoya che. ahAhA...jJAnI mana pAsethI je adbhuta kAma le che - e teo ja jANe che. sAcA sAdhakanuM mana Akho divasa maMthana maMthanamAM ja hoya che. ethI enA manane navarAM paDavAno ke harakata karavAno avakAza ja nathI hoto. kadAca mana harakata karavA jAya to paNa enuM kAMI upajatuM nathI hotuM. Akhare mana pativratA nArI jevuM thaI jAya che, parama AjJAMkita. koI kuzaLa vyakti potAnA azvane evo keLave, evo keLave ke jonArA daMga rahI jAya evA kAmo e azva karI batAve. tema kharo mumukSu paNa potAnA manane keLavI jANe che, ane enI pAsethI dhAryA samaye...dhAryuM kAryalaI jANe che. AtmajAgRti khIlyA pachI AtmA tamAma manobhAvone nihALe che - pekhe che - supeThe pichANe che ane apAto yogya nyAya paNa Ape che. AtmA manano mAlika che mAlika jAgarUka hoya to sevaka, samajIne ja varte emAM acaraja zuM che? kAMI nahIM. AtmA ajara-amara cheH huM ajara-amara chuM - ema bolavAno zuM artha che? aMtaramAM koI ujjavaLa pratIti che ke huM amara tattva chuM ? potAnI anaMtakALa lAMbI ati bhaLAya che? aMtaranA UMDANathI evI pratIti anubhavAya che kharI? hajAro evA satyo ApaNe bolyuM jatA hoIe chIe - mAtra gokhelA satyo - jenI koI UMDI AMtara pratIti ApaNane nathI hotI ! evI AMtara pratIti hovI ja joIe evuM ApaNe mAnatA paNa nathI!! AMtara pratItiyukta evA keTalAM satya ApaNane jJAta haze Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna ApaNI saccAI gahana arthamAM saccAI nathI: e oDhI lIdheluM AvaraNa mAtra che. kharI saccAI to aMtasumAMthI khIle che. - aMtara sUjha vinA bahArathI uchInI ja lAdhelI nIti-rIti e saccAI nathI: bIjuM je ho te. jathaOS sa, arthAt trikALa TakI rahenAra. trikALa TakanAra evA AtmAmAMthI je jJAna skUrAyamAna bane te satya. niyathI satya e ja che. bAkI uchInA lIdhela maMtavyo - mAnyatAone vyavahAra-satya kahevAya che; nijaya satya nahIM. vyavahAra satyathI A AtmAne keTalI nisbata che ane nibhaya satyathI keTalI nisbata che e khUba gahana gaveSaNAno viSaya che. nijaya satya kone kahevAya...ane e kema karIne pamAya enI vAstavika gama paNa lAdhavI mahAdurlabha che. e mATe evA tajajJa gurunI AvazyakatA che. sAcA satu'no jIvane paricaya nathI - mudala paricaya nathI. evA gama pamADanArA sujANa purUSano samAgama na thAya tyAM sudhI pIchANa thatI nathI. tajajJa puruSano paricaya-samAgama thayA pachI paNa ghaNAne pichANa thatI nathI. viralane thAya che. jene sat race che ene basa tu ja rUce che. potAnA saccidAnaMda svabhAva sivAya ene kazuM catuM nathI. asatya to ene dIThuM paNa gamatuM nathI. satamAM samAya javAnI ja ananya abhIpsA enA hRdayamAM dhabake che. ahAhA...satumAM samAyane, sat sAthe ekarUpa thaI javA, jenI cetanA pratipaLa taDapI rahI che evA satasvarUpanA Azako paramavaMdanIya che. satumAM jenI tanmayatA thaI ene eka kSaNa paNa satathI vikhUTA paDavuM pAlavatuM nathI. samAMtanmayatA thavI - satumAM ekarUpatA thavI - satumAM rasasamAdhi lAgavI e kevI apUrva, apUrva aparaMpAra AnaMdanI ghaTanA che - enI tajajJa sivAya, anyane zuM gama paDe ? bhIlanA bALakane cakravartInA ezvaryanI zuM gama paDe ? Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna samagra cetanA astitvamAM otaprota banI rahe che tyAre bIjuM kazuM dharmavidhAna karavAnuM rahetuM nathI. - mAtra nijAnaMdano ja anubhava mANI - tamAma kAryathI alipta, kevaLa niSkriyapaNe, AnaMdane paNa jotA-jANatA, enA sAkSI banI rahevAnuM che. sahajAnaMda mANo bhale - paNa AnaMda sAthe tanmaya-hupa thavAnuM nathI. e veLA paNa ekAkAra to astitvamAM ja thavAnuM che. eka arthamAM uThatA AnaMda prati paNa sAva udAsIna thavAnuM che, ne 'citta' svabhAvalIna banyuM rAkhavAnuM che. khUba mahatvanI vAta che A. satamAM samAyA rahevAmAM je nipUNa banI jAya che, e sahajAnaMdanI ammalita dhArA pAme che. - anirvacanIya zAMtine pAme che. - agAdha tRptinI akhaMDa dhArA pAme che. - enI kAmanAo alopa thaI jAya che. - e sahaja niSkAma dazAne pAme che. Ge svarUpanI sAthe tAdAtma thatAM evo gADha paritoSa pragaTe che ke anya koI vyakti ke padArtha sAthenuM tAdAtya ApoApa chUTI jAya che. AthI kAmavAsanA svataH kSINa thavA mAMDe che ane urjAnuM Atmahita ciMtanamAM sahaja rUpAMtaraNa paNa thaI zake che. kAma eka prabaLa urjA che - kAma zaktinuM UrdhIkaraNa karI emAMthI ciMtana-manana-nididhyAsananI arthAt niraMtara ciMtavananI kSamatA khIlavavAnI che...jJAnAnaMda pragaTAvavAno che...tattvaciMtana-maMthana dvArA agaNita agaNita bhrAMti nirmULa karI nibhrAMta-bodha' pragaTAvavAno che. GS ahAhA...kAmanI ujano mAnavI tattvaciMtanamAM upayoga kare to eka kevo nirALI ja jAtano AnaMda e mANI zake ane kevuM raDuM AMtarasamAdhAna paNa pAmI zake ? zaktino nAhaka durvyaya zAne karavo - jo eno umadA sadvyaya thaI zakato hoya... viSayonA vega svataH maMda thayA hoya to he jIva! tuM ene khUba bhaluM thayuM jANaje. kudaratano saMketa che ke tAre have svarUpamatA khIlavavAno abhyAsa sAdhavo. tane tArA bhagavatsvarUpanI pichANa karavAno ane emAM layalIna thavAno moko maLyo che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 77. pAchalI vayamAM, mAnavInA mana-vacana-kAyAnA vyApAro maMda pADI daIne kudarata khUba moTo upakAra kare che. e ene maunapUrvaka, UMDA mananamAM sthira thavA arthe avasara Ape che. manane svarUpamAM karavAno ane tamAma vRttione upazAMta karavAno e divya avasara che. jaIONS kudarata je kAMI kare che e bhalA sArUM ja hoya che...kudarata mAnavIne enA mULasvarUpa bhaNI pAcho vALavA ja Atura che. kudaratanA saMketane samajI, je khovAyela 'AtmabhAna tAjuM karavA samutsuka bane che - aMtarmukha thaI saMtoSa-samAdhi sAdhe che, e bhava sArthaka karI jAya che. mananA pariNamananI amApa viSamatAonuM mULa zuM che? - khovAyeluM AtmabhAna e ja sarvaviSamadazAnuM mULa kAraNa che. AtmabhAna jAge to mana svarUpamAM evuM vizrAma pAme ke bhUtanI mAphaka e bhUtakALanA viSaya smaraNomAM bhamatuM rahetuM nathI. vRddhAvasthA bhUtakALanA bhogasmaraNo vAgoLavA mATe nathI: yoga khIlavavA mATe che. yoga arthAt : joDANa. - cittanuM potAnI bhItaramAM rahela paramAtmA sAthe joDANa sAdhavuM enuM nAma yoga. khUba aMtarmukha banI jaI potAnA aMtaryAmInuM dhyAna sAdhavAno e parama avasara che. | jIva! jo mukta thavAtuM hoya to sarva bAhya jaMjALathI tuM hoMzapUrvaka parimukta thaI jaje. tane evo avasara, kudarate Apyo hoya to kudaratano khUba khUba pADa mAnaje. svabhAvamAM karavAno A suvarNa avasara maLyo che ema jANI tuM svabhAvamAM khUba khUba TharI jaje... viSayo sAme cAlIne chUTavA jatAM hoya chatAM ene pakaDI rAkhavA mathe enA jevo pAmara bIjo koI nathI. citta sahajasAja nirviSayI-nirvikAra rahetuM hoya chatAM, hAthe karIne viSaya ciMtana ubhu karanAra jevo mUrkha bIjo koI nathI. samatA sukhano ane paricaya ja nathI. viSayasukhanI pragADha Teva...enAthI chUTavuM alabatta ghaNuM kaThIna che...rasakSINa thaI rahe to paNa Adata maTatI nathI: mana jhAMvA nAkhyA kare che ane du:khIta thAya che. AmAMthI bacavA daDha saMkalpa baLanI jarUrata paDe che. je ghaDapaNamAM prAya: hotuM nathI. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 sAdhanApatha ane AtmajJAna dhImedhIme thoDAMghoDAM gALA mATe, saMkalpa baLa khIlavavuM ghaTe ke amuka samaya paryata mAre viSayabhoganuM smaraNa paNa karavuM nathI. smara' arthAt kAma e smaraNathI pAMgare che. mATe pUrva kiDIta koI bhogopabhoganuM smaraNa karavuM na ghaTe. DOS saMkalpa kAM karavo nahIM- karIe to ene kasoTIkALamAM paNa nabhAvI jANavo. viSayaciMtanathI bacIne Akhara to vItarAgatA bhaNI kadama mAMDavAnA che - e mATe saMkalpabaLa khUba khUba khIlavavuM ghaTe che. ane vItarAgadazAnI ci keLavavI ghaTe che. bhAI, vAsanAvijaya-vRttivijaya e saheluM kAma nathI: pUrvajanmonA saMskAro hoya to alaga vAta che - bAkI, bahuM prayatna karavo paDe che. ghaNI dhagaza, dhIraja ane svabhAvaruci hoya to viSayarucino parihAra susaMbhava banI zake che. ghaNI dhIrajanuM kAma che. vabhAvathI vimukha jaI koIyeya viSayamAM rasa levo e adharma cheH svabhAva sanmukha thaI emAM samagna thavuM e dharma che. svabhAvamAM otaprota rahevuM e vAsanAvijayanI gurucAvI che. mATe svabhAvamAM karavAno abhyAsa pADavo joIe. ahAhA...svabhAvane upekSIne thatuM paranuM dhyAna - paranuM ciMtana e ghaNo moTo adharma che. niSe durgatinuM kAraNa che...svanuM dhyAna cUkAya che tyAre yA svanuM dhyAna sAdhatA zIkhyAna hoIe to anAyAsa paranuM dhyAna cAle che - je kalpanAtIta avanationuM kAraNa che. jIva paramAM zuM mohAya jA cho ? tuM kevo paramadhyeyavAna AtmA ! tArUM mahAna prayojana kAM visAra cho ? tAre to svamAM masta thavAnuM che ane mahAna AtmotthAna sAdhavAnuM che. paranA sahArAnI kalpanA parihara ane ekalo parama prayojana sAdhanAmAM DUbI jA...anaMtasukha sAMpaDaze. parane bhUlI javuM AsAna nathI e ame jANIe chIe. paraMtu, parama prayojananI laganI lAgI hoya: enI sAdhanAmAM je DULyA rahevA ja talasato hoya; paramahetunI sAdhanA jene prANAdhika pyArI hoya, e parasaMgano vyAmoha tyajI - abhyAsathI - Atmakendrita banI zake che. . ! 111 HTTTTTER Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jenI pAse aneka samarpita jIvanasaMgInIo hatI evA keTalAya rAjA mahArAjA ni:saMga thaI nijAnaMdanI sAdhanA khAtara avadhUta banI gayA - yogI banI gayA. tamAma pararucine emaNe parAkramapUrvaka pariharI ne paramaprayojananI sAdhanAmAM ja paramalIna thaI gayA...jyAre ApaNe ? apsarA calAvavA Ave to ya paramaprayojanamAM nimagna rahI zake evI kSamatAvALA samartha jIvo muktimArga pUrNataH sAdhI zake che. - bAkI bahubhAga to tuccha pralobhano maLatAM ja prayojanane bhUlI vimArge cAlyA jAya che ane anaMtadurlabha taka hArI jAya che. anaMtakALathI, adhUrI rahetI upAsanA pUrNa karavAno jeno prakRSTa manoratha che e zudra tamAma pralobhanathI parama sAvadha rahe che. moha cAhe teTaluM lalacAve to paNa, parama prayojanasiddhi arthenI potAnI sAdhanAthI e kemeya calita thatAM nathI. ahAhA.. keTaluM apAra kArya karavAnuM bAkI che ? jIva pAse mananA phaMda poSavA samaya ja kyAM che ? ane mananI mAMga to kadI purI na purAya evI che. cAhe teTalA bhogapabhogo Apo paNa mane kyAM tRpta thavAnuM che ? thavAnuM che tRpta kadI ya ? kadI nahIM. bhogo ApavAthI..Akhe ja javAthI, mananI tRpti kyAreya thatI nathI. tattvaciMtana ane vairAgyabodha khIlavavo joIe. vairAgyabhAvo khIlave evo satsaMga khUba khUba sevavo joIe. aMtarmukha ane prazAMtacittavAna banAve tevuM ja mAtra vAMcana karavuM joIe. he jIva! koIpaNa miSe tAre bhogapabhoga paratvethI vRttine sameTI levI ghaTe che. jo AdhyAtmika sukhanI kAmanA hoya to viSayasukhonI kalpanA mUkI devA jevI che. sukha aMdaramAMthI ja Ave che ane bhrama Upaje ke sukha viSayomAM che. e bhrAMti TALavI ghaTe che. pavitra sukhano akSayajharo potAmAM ja hovA chatAM...sukhano sota bhItarataLamAMthI ja Avato hovA chatAM, ene avagaNIne mohamUDha jIva bahAramAMthI sukha khojavA phAMphAM mAre che. - A ja moTuM mithyAtva che...jo saMzodhana kare to mAlUma paDI Ave ke sukha bhItaramAMthI Ave che. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 sAdhanApatha ane AtmajJAna indriyo kaMI parANe ApaNane bahirmukha karatI nathI. ApaNuM ja mana bahAramAM bhaTake che...kAraNa, ApaNane bhrAMti che ke sukha bahAramAM che. bhItaranA anupama sukhano ApaNane paricaya nathI - e paricaya pAmavA ApaNe zrama paNa karatAM nathI. jIva, tAre jo bhUtanI mAphaka bahAra bhaTakatA manane svabhAva bhaNI vALavuM haze to bhItaranA anupama sukhano mahimA lAvavo paDaze. jema jema AMtarasukhano mahimA tArA aMta:karaNamAM vadhato jaze ema ema svamAM TharavAnuM sahajasAja banaze. pratyeka mumukSunI e gahanatama abhilASA hoya che ke pote pUrNapavitra brahmacarya pAmee mATe pAMceya indriyonA viSayono parityAga yA vadhune vadhu saMkSepa Avazyaka cheH ekapaNa indriyajanya rasa, jIvanI aMtavRtti thavAmAM ghaNo bAdhaka che. padArthamAM je mahAbhya che ene kalpanA anekagaNuM vizeSa banAvI de che. ghaNIvAra vastu sAva sAmAnya hovA chatAM, kalpanA emAM aparimeya mahimAM bhALavA maMDe che. AvA vakhate vAstavika bodha thavo ghaNo durgama banI jAya che. jaON he Atmana ! tuM aneka gatiomAM bhaTakI anaMtaduHkho bhogavI Avela cho - punaH e gatiomAM bhaTakavA na javuM hoya to kAmabhoganI ThagArI jALamAM phasAIza nahIM. nahitara tArUM mahAna 'hita prayojana nice cUkAya jaze. tuM anaMta duHkhanI gartAmAM dhakelAya jaIza. gaIkAla sudhI je jIvana jIvyA e jIvana kaMI sukhada ke zreyaskara na hatuM. gaI kAla sudhI je sukha pAmyA e parama arthamAM sukha na hatuM...have jIvanamAM gaherAI jove che. koI gaherA sukhanI anubhUti joIe che. koI gaherI hitanI sAdhanA joIe che. sukha vizenI dhAraNA badalAya to ja jIvanamAM krAMti ghaTIta thAya, e dhAraNA aMtarmukha thavAvaDe badalAya. e dhAraNA AtmadhyAna vaDe ja badalAya. koIka apUrva ane avagADha sukha saMvedAya to sukha vizenI anAdinibaddha mAnyatA saMpUrNa badalAya rahe. SYS: = = = = = 111111 karamasada Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 81 sukha vizenI mAnyatA zI che enA upara ja mukti ke saMsAra nirmita thAya tema che. AMtarasukha thoDuMghaNuM paNa saMvedAyuM hoya ane enI tulanAmAM bIjA dunyavInI tamAma sukho phikAM lAgavA maMDe to mukti aMtaHkaraNathI upAdeya bane che. NOGI jJAnIo saMsArasukhane tucchakAre che e niMdA nathI karatA - paNa vAstavaHmAM emane e sukho tuccha bhAse che --AMtarasukhanI tulanAe.AMtarasukha evuM nirUpama, nirAbAdha arthAta upAdhi mAtrathI rahita ane durvipAkothI paNa tadna rahIta che! @> AMtarasukha saMvedavA roja ghaDI be ghaDI dhyAna karo... enI asara Akho divasa anubhavAze. jUo,mana ethI kevuM nizvala ane prazAMta thAya che. dhyAna na jAmatuM hoya ke na phAvatuM hoya to paNa yatna karatA eno ukela avazya thaze. GN dhyAna anahada prazAMtIno paricaya karAve che. evA sukhano paricaya karAve che ke jenI gahanatA agAdha che, - je pUrNa svAvalaMbI che,- game tyAre anubhavI zakAya che,--e amRta game teTaluM pIo to ya dharava thato nathI. -40F dhyAna evuM jAmI javuM joIe ke, dhyAna karavuM na paDe - ApoApa thayAja kare :- arthAta Akho divasa dhyAnamayI ja rahevAya. bIjA kAmo karatA karatA paNa AtmadhyAna askhalita jAmeluM ja rahe - eTaluM badhuM e svAbhAvika banI jAya... indriyajanya tamAma ruci sameTAya jAya - IMdriyomAMthI ruci pAchI vALI levAmAM Ave to ja dhyAna emAM jatuM vIramIne aMtarAtmA bhaNI vaLe. citta bahAra kyAMya paNa rokAya ja nahIM ane AtmAbhimukha zIghra vaLI rahe to sahajadhyAna upalabdha thAya. 0 indriyajanIta sukhamAM jene ratI che - prIti che, enA dhyAnanI dizA bahirmukha ja rahevAnI. bahirmukha dhyAna to AtmaghAtaka che. 52 koInuM paNa dhyAna nukazAnakAraka che. - svanuM dhyAna ja svabhAvane khIlavanArU - guNone vikasita karanAruM che. - Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 sAdhanApatha ane AtmajJAna = AtmA sivAya anya koIpaNa sthAne jAmela dhyAnanI adhyAtmapathamAM jhAjhI kiMmata nathI. hajAro viSayomAMthI sameTAyane dhyAna aMtarmukha vaLIne zuddhAtmane viSaya kare - cetanA zuddhAtmamAM tadrupa bane - teja dhyAnanI paramArthe kharekharI kiMmata che. es eka AtmadhyAna karo...bhavyAtmAo, eka AtmadhyAna karo.bIjuM koI dhyAna na karo. cetanA ahorAtra AtmAne ja dhyAvatI rahe evo abhyAsa karo. AtmadhyAna ja muktinuM ananya kAraNa che - emAM ja layalIna-mazagUla thaI jAo. zuddha cetanyanuM niratara dhyAna karavAthI caitanyano amApa vikAsa thAya che. - caitanyanI guNamattA ora ja khIlI nIkaLe che. ahAhA...vANIthI keTaluM kahI zakAya, paNa tamAma guNo ethI pUrNa vikasIta thAya bAdhaka kAraNo pichANa - he jIva - bAdhaka kAraNo pichANa, tAru khudanuM ja Atmahita sAdhavuM emAM tane zI bAdhA naDe che? yathArtha bodhano abhAva che? yathArtha rucino abhAva che? pararuci maTatI nathI? AtmahitanA anaMta Avazyaka kAmamAM zenI bAdhA naDe che? yathArthabodha tane ocho sAMpaDela che? - ke te ene smRtigata sArI rIte karela nathI? - ke bodhane araNagata karavA tuM mahenata karato nathI? - ke mahAmahenate paNa e bodha smaraNamAM Avato nathI? - kharekhara zuM bAdhA che? eno zAMtacitte vicAra kara. jaDON che virAga premI jIva ! tArI pararuci kema maTatI nathI ? zuM tuM vivekane pradipta karato nathI ke anAdinA saMskAra jora mArI jAya che? ke tuM behoza rahe cho mATe pararuci thaI jAya che? zuM tAre pararuci paraharavI nathI ? ke hakIkata zuM che ? e gaMbhIra thaIne vicAra. mana thoDo thoDo samaya sAva niSkrIya zAMta rahe e paNa jarUrI che. mana sahaja ja nihala zAMta rahetuM hoya to ene nAhaka sakrIya karavAno prayAsa na karavo. jyAre mana nikala hoya tyAre kazuM ya karyA vinA, potAnI zAzvata-asti dhyAnamAM levI. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jJAnane yathAsamaye pUrNa upayogamAM lyo ane bAkInA kALe korI pATI jevA banI raho. jJAnane bojharUpa na banAvo. jJAna svabhAvane visarAvanArUMna banavuM ghaTe.- jo ke svabhAvanuM vismaraNa vadhAre e jJAna, jJAna ja nathI. ochuM-vatuM je kAMI che emAM ja saMtoSa mAnI jIvavAmAM sAra che. mANasane kadIya maLyuM eTalAmAM saMtoSa mAnI jIvavAnI Adata nathI. jevI paNa sthiti ke jevA paNa saMyogo che emAM tRpti mAnI saMtuSTa rahevuM e adhyAtmanI pAyAnI zarata che. kazuM paNa meLavavAnI dhUna aMtaranI saMtuSTa sthitine haNI nAkhe che. pariNAme aMdaramAM TharavuM durghaTa thaI jAya che. mATe nAhakanI vAMchAo badhIja nirmaLa karI devI... jeTaluM banI zake eTaluM vAMchArahita banI rahevuM. jaDOES jagatanI sthiti joI joIne pArAvAra karuNA upajI Ave che - ThIka che - paNa aMdha jIva dekhI zakato nathI ke potAnA AtmAnI ja sthiti keTalI niHsIma karuNA pAtra che. AtmadazAnuM bhAna ja nathI tyAM mahAna AtmadayAno uddabhava ja kyAMthI thAya? jIva bole che ke mane te pUrNa vItarAga thavuM che - mahAna vItarAga dazAno ja mane khapa che- paNa. rAganI raMgata ene choDavI nathI ! dharmanA miSe ya, rAganA rasa sevavAnuM to e baMda karato ja nathI. vItarAgatA" zuM vastu che e ja mugdhajIvane khabara nathI ! jemAM mAla nathI evA viSayomAM jIva dhyAna joDe che ane pariNAme vyagratA-vyAkULatA pAme che. jIva evA vyartha ThekANe dhyAna zAM mATe joDato haze ? jyAM tyAM mAthuM mAravAnI Teva nAbUda na thAya tyAM sudhI sthitaprajJatAnuM svapna paNa durlabha che. pAmaratAno pAra nathI; to ya pApI jIva aMtaramAM mada seve che ke mane satyano rAha jJAta che ! 'huM kadAca rAha bhUlyo paNa hou" - evo avakAza paNa e nathI rAkhato ! AmAM sAcA rAhanI ke sAcA rAhabaranI khoja kyAMthI saMbhave ? Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 sAdhanApatha ane AtmajJAna aMtaHkaraNamAM potAnI pAmaratAno bhArobhAra svIkAra vartI rahevo e ya khare asAdhAraNa pAtratAnuM lakSaNa che. jJAnano mithyA garva ene nahIM thAya. ahaMnA kAraNe je AkarAM patana thAya che emAMthI e ugarI zakaze ane khojI' banI jIvaze. (c)Th Atamane jANavA-mANavA jIjJAsA hoya to he jIva, Aja sudhInuM tamAma jANeluM tuM bhUlI jA... aMtaHkaraNane korA kAgaLa jevuM karI nAkha...niHzaMka thaI nAnA bALaka jevo thaI jA. bALaka 'mA' vinA taDape ema tuM 'sat' vinA taDapato thaI rahe. (c) bhale dhImI gatie paNa nakkara AtmavikAsa thavo ghaTe. jIva doDe che tIvra gatie paNa AtmahitamAM nakkara pagalAM bharato nathI. he jIva ! tuM athAga doDyo... paNa maMjila doDavAthI maLatI nathI - e to zAMta ane sthira thavAthI maLe che. parama sthira thavuM ghaTe. 0 sthira thaI...sarva zakti hoDa para lagAvI...sarva prathama sAcI sUjha-haiyAukalata pAmavA ja prayatnazIla thavuM ghaTe che. sAcI sUjha vinA satno puruSArtha saMbhava nathI; mATe evI ujAsamayI aMtarasUjha khIlavavA ja sarva prathama prayatna karavo. 0TM jhAMkhI thavI...sanI jhAMkhI thavI... e eka vAta cheH ane enI sthAyI jhalaka pAmavI e sAva bIjI ja vAta che. ghaDIka dila bahelI jAya ne anubhava gAyaba thaI jAye e nahIM paNa; askhalita dhArA jaLavAya rahe enuM nAma kharU AtmajJAna che. 70x sAdhakanuM sAcakaluM aMtaHkaraNa avirata maMjhIlanI ja mALA japatuM hoya che. ene mArgamAM kyAMya aTakavuM nathI. zvAse zvAse enA aMtaramAMthI e ja pukAra UThato hoya che ke, mArI maMjhIla huM kyAre pAmIza ? - mArI samasta cetanA bhagavadusvarUpa kyAre thaze ? (c) pUrNa zuddha thavAnI adamya pipAsA sAdhakane sadA UMcA mane rAkhe che... sAdhakanuM mana kyAMya bhalI pere TharatuM nathI - kazAmAM jaMpa pAmatuM nathI. AvI pAramArthika pIDA hoya tyAM mana dunyavI tamAma viSayothI ubhageluM ja rahe e svAbhAvika che. = Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 85 gahana Atmika svasthatA hovI e ghaNI virala ghaTanA che. tana-manathI khUba khUba svastha jaNAto vyakti Atmika rIte asvastha paNa hoI zake che - ane -- tana-manathI evA svastha na hoya paNa Atmika rIte khUba svastha hoya evuM paNa banI zake che. 705 aMtaratamanI - nigUDha astitvanI, gahana zAMti e ghaNI viralamAM virala siddhi che. ghaNI saghana AtmasthiratAnuM phaLa che e...bahAramAM ulkApAta macI jAya to paNa aMdaramAM jarAya pANI na hale evI pracUradhana samatA AtmasthiratAthI keLavAya che. potAnA dhruvasvabhAvane anukULa banI rahevAnI Adata jeNe keLavI che - dhruvasvabhAvane atikramIne koI nAnuM-moTuM kArya je karato nathI - basa, dhruvasvabhAvane anukULa ja je jIve che, e evI gahana AMtaratoSanI dhArA pAme che, je vacanAtIta che. 18010 vicAro vicAro karyA karatuM mana eTaluM ja vicAre ke ATalAM badhAM vicAro karavAnuM prayojana zuM che ? zuM prayojana che ? ...to manane potAnI anekAneka bhAMjagaDonI vyarthatA bhAnamAM Avaze - ane -- vAraMvAra prayojanano vicAra ugatAM, mana vRthA vicArothI vIramaze. jIvanano paramahetu - paramauddeza jenI dRSTi samakSa satata taravare che enuM mana vyartha vicAromAM aTavAtuM nathI. potAno mahAna uddeza japanI jema vAraMvAra smaraNamAM Avavo joIe. A uddezabhAna jeTaluM avagADha haze eTalI mananI behozI dUrane dUra raheze. 70rU je vicAra valoNAthI lAbha thoDo hoya ane hAnI ghaNI hoya - jenAthI ghaNo svarUpa lAbha cUkAya jato hoya ne tattvataH khAsa phAyado na hoya, evA tamAma vicAro saMyamI puruSa prAraMbhathI rokI de che. AthI ja prAHya evA puruSo nirvicAra ja rahe che. 70 jo manamAM koI asamAdhAna vartatuM hoya to atyaMta suyogya evI vicAraNA vaDe tenuM samAdhAna saMbhavI zake e bane paNa, vicAraNA vaDe kaMI 'Atmadarzana' pamAtuM nathI: e to tamAma vicAro zAMta thaI jAya... mana nizcala thaI jAya...tyAre ja pamAya che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jagatanA pramANapatrothI nahIM - paraMtu, pAvanabhavya bhAvanAo vaDe bhareluM haze to jIvana tane dhanya bhAsaze. jeTaluM gahana AMtarabhAvamaya jIvana haze eTalI gahana kRtArthatA anubhavAze - emAM jagatanA pramANapatronuM koI kAma nathI. 86 0 bhUla tyAMthI pharI gaNa...pharI pharI anekavAra gaNa. ane punaH punaH nirdhArIta dhyeyane vaLagato jA. cUka mAtra ne acUka sudhArato jA. basa AMtara parINamana sudhAryA ja kara. vaLI pariNamana bagaDe ne vaLI sudhAra, ema niraMtara nirmaLatA sAdhato ja rahe. jIvanabharanA ubhA karela ahaMkAragata 'huM'ne vilIna ka2vAno che. ane sanAtana-zAzvata astirUpa je 'huM' che eno sAkSAtkAra karavAno che. 'huM koNa ?' enI sAdhanA sAthe huM koNa nathI' enI paNa sabhAnatA pAmavI parama Avazyaka che. sanAtana-zAzvata astirUpa 'huM' khyAlamAM Avavo e ghaNI moTI krAMtIkAraka ghaTanA che. e krAMti thaTe tyAre eka gaherA saMtoSanI chAyA saMpUrNa astitvane gherI vaLe cheH koI akAraNa AnaMdathI aMtaHkaraNa taraboLa thaI jAya che. (c)T AtmAnubhavanI parakha jene che ene svabhAva ane vibhAva - prakAza ane timiranI mAphaka - - taddana jUdAM kaLAya che. svabhAvanI lijjata jeNe supeThe mANI che ene vibhAva evo kadi ya na ruce e nirvivAda satya che. vAta che svabhAvanI lahera mANavAnI. (c)` pariNAme advitiya haLavAza, apUrva AnaMda-prasannatA, pavitratA, nirvikArI ne nirvikalpa manosthiti sarjAtI hoya to svabhAva sanmukha thavAyuM che. ane...uttejanA, glAni, vyagratA,'kazuMka karU karU' evI caMcaLatAgrasta manosthiti bane to vibhAva sevAyo jANavo. pariNAme niSkAraNa nirmaLAnaMdanI dhArA phUTI Ave to svabhAva kaLANo-bhaLANo ane upAsAyo jANavo. anaMtakALa AvI ja pAvanadazA banI raho evuM sahaja saMvedana thAya to paripUrNa zuddha svarUpa pamAyuM jANavuM. anubhava achato raheto nathI. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 87 aMdaramAMthI anubhava pukAre ene jagatanA pramANapatranI zuM AvazyakatA ? aMtasamAMthI uThato niHzaMka nAda ja kharUM pramANapatra che. agaNita jJAnIonI bhItaranI alaukika dazA jagata nathI pichANI zakyu ne e paNa paramanapaNe mastImAM DUbI gayA che. anubhava vidyamAna hoya e kALe koI saMzaya udbhavI zakato nathI. jo AMzika paNa saMzaya hoya ke A AtmAnubhava haze ke kema - to hajuM anubhava pragaTyo nathI. jhAMkhI pazvAtuM kadAca saMzaya Ubho thAya paNa pracura anubhavana pachI saMzayane koI avakAza nathI raheto. saMbhava che. keTalAya jugothI...keTakeTalAya janmothI tame adhyAtmamAM utarelA ho. - paNa, koI evI buniyAdI bhUla rahI javA pAmatI hoya enA kAraNe tamAruM AmUla rUpAMtaraNa aTakI rahyuM hoya; ane e ja bhUla agaNitavAra sevAya rahI hoya che. mAnavIno aMtaryAmi ja eno kharo guru che - bhItaranA bheda badhA e ja jANe che. e aMtaryAmi guru jo jAgRta hoya to koI parIbaLa jIvane kyAMya bhaTakAvI zake nahIM. niHzaMka "jAgRta aMta:karaNa' ja jIvano paramaguru ane paramabelI che. ajJAna, moha ke pramAdajanita lavaleza bhUla saMbhave ke tatsaNa vyAkuLa vyAkuLa banI rahe ane bhUlamAMthI ugaryA vinA lavaleza cena na pAme evuM aMtaHkaraNa, "jAgRta aMtaHkaraNa' kahevAya. khare ja jAgarUka aMta:karaNa AtmAno paramaguru che. sAcA sAdhakanuM jAgRta aMta:karaNa kevo addabhuta guru banIne...paLe paLe kevI addabhuta preraNA ane sajAgatA ApI rahe che eno khyAla anabhijJane bilakula Avato nathI. aMtaHkaraNane ahorAtra jAgRta rAkhavuM e ja sAdhakanuM parama kartavya che. mRtavata aMtaHkaraNane parama jIvaMta banAvavuM hoya to chIcharApaNuM tyajI, aMtaranI gaherAImAM jema bane tema UMDA utaravuM. bane teTalAM vadhu ne vadhu aMtarmukha thaI javuM ne aMta:karaNano dhImo dhvani paNa sUNIsamajI ene anurUpa vartavuM. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jagata AkhuM tAruM mitra thaze paNa tAruM aMtaHkaraNa ja jo tArU mitra nahIM hoya to tuM kemeya sukha-cenazAMti-toSa pAmI zakanAra nathI, paNa jo tArUM eka aMtaHkaraNa ja tAro parama mitra banI rahetuM hoya to jagata AkhuM kadAca a-mitra banI rahe toya harakata nathI. jIve svAthya ane samAdhinA bhoge paNa jagataziratAja thavA pracaMDa prayatna karyA. ziratAja to kAMI thavAyuM nahIM paNa AMtarika saMpatti paNa gumAvI ! khera, hajuM paNa svastha arthAt svamAM sthita thavA prayatna kare to bAjI nile sudharI zake che. svanI sAco sAca jarUriyAta keTalI che e samajI; eTalI ja maryAdAmAM upAdhi rAkhavI e samAdhi pAmavAno parama upAya che. upAdhi joIe che ke samAdhi - enA para sAdhakanI kasoTI thAya che. - samAdhi jace to upAdhi khUMce - kheMcyA vinA rahe ja nahIM. prArthanA eTale koI dunyavI AkAMkSA nahIM paNa AdhyAtmika jhaMkhanA. prabhue je je choDavAnuM kahyuM che e mAMge tenuM nAma prArthanA nathI. vItarAgane pIchANe ane kevaLa vItarAgatA ja mAMge - pUrNa vItarAga thavAnuM yAce - e ja kharo mumukSu che. vAMchA karatAM nathI AvaDatuM ethI ja jIva anaMtakALathI behAlI bhogavI rahyo che. ahAhA...jIvanI vAMchAmAM vimaLatA kyAM ? - nakaro mela ja bharyo che...tyAM koI alaukika Atmonnati sAkAra thAya evI saMbhAvanA ja kyAM che? bare ja vAMchAonuM vizodhana khUba ja Avazyaka che. vAMchA vimaLa thAya to jIvamAM alaukika vibhutA pragaTI rahe e svAbhAvika che. parama vimaLa vAMchA karatAM na AvaDe to bahetara che ke jIva koI vAMchA jana seve - vAMchA rahita thaI rahe. jIvane saMsAramAM bhamAvanAra tenI pAmara vAMchAo ja che. jIvanI anaMta avanati ane avagatimAM javAbadAra to jIva vaDe ajJAna-moha-pramAdavaza bhavAyelI anaMta viSama vAMchanAo ja che...bIjuM kazuM nahIM. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 89 mUrNita ane mUDha jIva amApa viparIta vAchAo sevI sevI aMtahIna viparyAsanI vaNajhAra sarje che. hita-hAnInuM gahana bhAna nahIM jAge tyAM sudhI vimUDha jIva viveka sabhara vAMchA-prArthanAmAM nahIM AvI zake. gaMbhIratAthI lakSamAM levA jevI vAta che. jIvanI dRSTi ja evI kSubdha arthAta DahoLAyelI che ke astitvamAM ghaTatI lAbhadAyI ghaTanA paNa e pichANI zakato nathI - ulTo, AkuLa banI khedAya che. lAbha-hAnInI paribhASA adhyAtma jagatamAM sAva nirALI ja che. paramArthI jotAM jIvanA harakha-zoka taddana tuccha mAluma paDe che. AtmAne evA koI mahAna AnaMda ke vilApa saMvedavA maLyA ja nathI. koI evI gahana gADha AdhyAtmika vedanAsaMvedanA jIve jANI-mANI nathI. chatAM garvano pAra nathI ! ahAhA...asaMtoSanI AgamAM to jIva maLyuM che ene mANI paNa zakato nathI. asaMyama ane asaMtoSanA kAraNe jIvane upalabdha sAmagrI bhogavatA ya AvaDatuM nathI. basa kAramI mUDhatAmAM ja mAnavabhava veDaphI nAkhe che... bare ja saMtoSapUrNa hRdaya-thoDAthI paNa thoDuM maLe toya tRptidhArA ane prasannatA vedI zake che. jIva jo apekSA ja alpamAM alpa rAkhe to je maLe enAthI paritoSa pAmaze...ene pagale pagale paritoSa prApta thaze. kaMcanapAtramAM jamavAnI kAmanA rAkhe paNa karame kathIra pAtra lakhAyela hoya to e ja maLavAnuM che. jIva kakaLATa karaze to navuM prArabdha paNa hIna ja baMdhAze. sarvasthitimAM saMtoSa dharI, akhinnabhAve jIvavAmAM ja zreya che. - DO viSayothI virakta zIgha thavAya to to paramottama ja che paNa zIdhra virakta na thaI zakAya to paNa, mUrzitabhAve ke mUDhabhAve to enuM sevana na ja karavuM hitAvaha che. bhoganA kALe paNa yoga smaraNamAM rahe ema thavuM ghaTe. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9O sAdhanApatha ane AtmajJAna agaNita cakravarti jevA parama puruSoe paNa jeno parityAga karyo che ene choDavAnuM dhyeya tuM jarUra rAkhaje ja rAkhaje. viSayomAMthI parimukta thavA zakya prayatnavAna ane pipAsAvaMta to rahevuM ja rahevuM ghaTe. ucca AdhyAtmika AnaMda saMvedAto hovA chatAM, indriyajanya rasa choDavA je sAhasa karato nathI enA jevo AtmaghAtI bIjo koI nathI. e AdhyAtmika kSamatAo gumAvaze ane kadIya gADha AtmasthiratA pAmanAra nathI. adhUrAM ke aspaSTa jJAnanA jore koI paNa vRtti-pravRttino vyApAra kheDavo e kamANI karavAne badale khoTano dhaMdho karavA jevuM che. zA mATe jIva jJAna sateja rAkhIne sAdhanA karavA samutsuka nahIM thato hoya ?! paheluM jJAna pachI kriyA - evuM zAstro pokArI pokArIne kahetA hovA chatAM jIva zA mATe jJAna jhaLahaLAvavAne badale mUDhapaNe ja sarva AcaraNa karavA AgrahI haze ? jJAnanI kALajI karavAnuM ene AkarUne akAruM kema lAge che ? jaI jJAnamAM hayapaNAno nirNaya baMdhAyA pachI paNa anAdi saMskAranuM jora maMda paDavuM durghaTa che. ghaNo svaccha ane sudaDha nirdhAra ja pUrvasaMskArane mahAta karI abhinava vimaLa cAritranuM nirmANa karavA sakSama thaI zake sudaDha nirdhAra. jJAnI paNa gAphela rahe to saMskAravaza bhUle-bhaTake emAM acaraja nathI. saMskAranuM jora jAlIma che. anAdirUDha avaLA saMskAro savaLo karavA ghaNo dharakhama puruSArtha Avazyaka che. e arthe atyAvazyaka che asmalita-jAgRti. AvaDo moTo janmAro vyatita thaI cUkyo toya jAtanuM ja hajuM kAMI ThekANuM nathI ane jIva samaSTimAM susaMvAda prasarAvavAnI mahecchA rAkhe che . svamAM evo ramyabhavya saMvAda pragaTyA vinA, samaSTimAM khAkha saMvAda pragaTAvI zakAze? Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 91. svanA ane samaSTinA zreyanI bhAvanA sArI che paNa e baMnemAM prathama zuM lakSanIya che e jIve gaMbhIratAthI vimAsavuM jarUrI che. e arthe aMtarmukha thaI javuM paDeH jagatathI ekavAra khovAya javuM paDe, to te paNa karavA yogya che. jJAnIo to gAgaramAM sAgara jema gahana bodhapUrNa vacano vade che. kharekharo khapI jIva jJAnInA eka ja vacananA manana-anuzIlana vaDe anAdi-apUrva evI AtmakrAMti sarje che ane graMthonA thoka uthalAvIne ya koI TheranA Thera rahe che. parabhAvomAM rahelI "iSTa-aniSTanI kalpanA' ja jIvane kAma-krodha ityAdi vikAro pragaTAvavAmAM nimitta che. jene evA gamA-aNagamA uddabhavatA nathI ane kAma-krodha-klezAdi vikAra satAvI zakatA nathI. magajamAM gamA-aNagamAnA mithyA khyAla baMdhAyelA hoya to jIva je iSTa nathI tene iSTa mAnIne ane aniSTa nathI tene aniSTa mAnIne akAraNa rAga-dveSa karato rahe che...gamA-aNagamAnA tamAma khyAlo daphanAvI devA jevA che. jIva ! A iSTa... ane A aniSTa evA tamAma khyAlo kevaLa - lAMbA gALAthI sevela - kalpanAnI ja pedAza che. tuM iSTa-aniSTanI kalpanA ja choDI de. e kalpanA ja agaNita kleza ane karmabaMdhananuM kAraNa che. jaIONS ekavAra supeThe AtmAbhimukha thayelo sAdhaka pachI Atmavimukha thaI rahI zakato nathI, paramazItaLatAno supeThe upabhoga karyA pachI baLabaLatA tApamAM rahevAnuM koNa-keTaluM pasaMda kare ? - ema Atmika zAMti supere anubhavyA bAda, enAthI vikhUTA rahevAnuM pAlavI zake ja nahIM. DahoLAmaNa jJAnamAM che ane cAritramAM to enuM mAtra pratibiMba uThe che. jJAna cokhkhuM thAya to AcaraNa ApoApa nirmaLa thayA vinA rahe ja nahIM. paNa jIva sIdho cAritra sudhAravA mathe che. - jJAna sudhAravAnI to e darakAra ja dAkhavato nathI !! Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 sAdhanApatha ane AtmajJAna jo mULamAMthI cAritranI zuddhi karavI hoya- upalaka nahIM paNa aMtaratamanI cAritrazuddhi sAdhavI hoya - to, AMtarika samajaNane sudhAravA saMniSTha prayatna karavo ghaTe che. samajaNathI bhAvacAritranirmaLa thaze to AcaraNa paNa svataH nirmaLa banI jaze ja. jIva jANe che pArAvAra...jANapaNAno garva paNa pArAvAra che - paraMtu jANapaNAnI sAthe nirNayAtmaka daDhatA je pramANamAM hovI ghaTe te jIvamAM muddala nathI. saghaLuM ya jANI jANIne ya jo niSkarSarUpe nijAnaMda bhaNI na vaLAtuM hoya to e jJAnasaMcaya zuM kAmano ?. jIva jo potAne accho jJAnI mAne che to eNe talAsavuM joIe ke potAmAM pAra vinAnI kiMkartavyamUDhatA kema che? bhAI jJAnane to niraMtara tAjuM ane tejasvI rAkhavA khUba prayatnazIla rahevuM paDe che - to ja kharA kartavyanI sabhAnatA banI rahe che. jIva, vAruM tane...tuM tane vAstavamAM jJAnI.dhyAnI mAnI besa mAM. tuM jo khare ja sujJAnI che to tArA AtmAmAM ja kAM TharI jato nathI ? tuM jo khare dhyAnI che to ATalA badhA saMkalpa-vikalpathI tArUM citta grasita kema che ?! jJAnano vizadubodha lAdhyo hoya to e jIva vAstavikatAmAM rAcato hoya - jUThI kalpanAomAM rAce nahIM. vAstavikatA nihALatuM jJAna rAganA vamaLamAM aTavAya nahIM. - dveSanI AMdhImAM sapaDAya nahIM urdu e rAga-dveSano kSaya karanAra banI rahe che. je mAnavI koIpaNa vastusthitine vAstavika rIte jANato ke mUlavato nathI ane kAlpanika ciMtananA cakarAve caDhI jAya che, enuM jJAna kadIya muktisAdhaka thatuM nathI. moTAbhAganA kahevAtA sAdhako paNa jJAna-dhyAnanA nAme mananA taraMgo ja poSatA hoya che. @ s vastusthitinA vadhune vadhu pAsA pahecAnavA jJAnI prayatnazIla hoya che. jyAre ajJAnI adhurUM darzana karIne abhiprAya bAMdhavA maMDe che. jJAnI jhaTa koI abhiprAya bAMdhI letA nathI. - e to bAMdhelA abhiprAyane paNa pheravavAno sadA avakAza rAkhe che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 93 --- potAno anubhava sAkha na purato hoya evA satyane vAcAmAM lAvavA jJAnI utsuka hotA nathI. AthI jJAnI khUba ochuM bole che ne ajJAnI bephAma lavAro karatAM hoya che. eka zabda paNa khoTo na bolAya jAya enI jJAnI kALajI rAkhatA hoya che. vAstavikadarzana sAdhavAno mahAvaro na hoya ane kevaLa kalpanAnA ja ghoDA doDAvavAnI ghareDa paDI gaI hoya to jagatanuM yathArtha-darzana thavuM saMbhavatuM nathI. ethI svAbhAvika vairAgya paNa pragaTato nathI ne... svAbhAvika tyAga paNa asaMbhava che. jaDOS jagata jevuM che tevuM yathArtha svarUpe nihALavuM e paNa ghaNI moTI siddhi che. jagatane vAstavikatAnI vadhu ne vadhu nikaTa rahIne jovA-jANavAno je dharakhama prayatna jJAnI kare che e khare ja stavanApAtra che - vaMdanIya che. koI pUrvagraha arthAt pUrvanibaddha mAnyatA anusAra je darzana thAya te vAstavaH darzana nathI. koIpaNa vastu ke vyaktine pUrvagraha anusAra ja dekhavA-pakhavAnI ApaNI purANI Adata che e ghaNI ja hAnIkAraka che. nityanuttama tAjuM darzana karavuM ghaTe. potAnA manano aharniza UMDo abhyAsa jJAnI karatAM hoya che. mana kevA citra-vicitra khela khele che...,ghaDI ghaDImAM e kevA raMga badale che ne kevI rIte AtmAne chetaravA mathe che eno gahana abhyAsa karyA vinA manane jItI zakAtuM nathI. mana...kyArekemAM kyA kAraNavizeSathI, vimohIta thaI jAya che e jANavA asAdhAraNa UMDA UtaravuM paDe che...e zA kAraNathI harakhAya jAya che ane zA kAraNathI hatAza thaI jAya che e koyaDo che. khare ja mananI uttejanAonA kAraNo kaLavA ghaNA durgama che. jIvo jagatabharanA viSayono abhyAsa karavA talapApaDa che - tatpara che - paraMtu potAnA ja manano abhyAsa karavAnI tatparatA dAkhavatA nathIprathama manane gaherAIthI samajavA ane pachI manane sahRdayatAthI samajAvavA yatna karavo ghaTe. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 sAdhanApatha ane AtmajJAna jagata sAcA rAhabaro vinAnuM kadI hotuM ja nathI. rAhabara to avAranavAra avatAra le ja che. paNa...ADaMbarI upadezakothI prabhAvita thayelA zrotAo sAcA rAhabarane pichANI zakatA ja nathI eno koI upAya nathI. 0 sAcA jJAnI mAtra paraloka sudhAravA nahIM paraMtu vartamAna jIvana paNa sudhAravA preraNA Ape che. koIpaNa avasthAmAM ke koIpaNa ghaTanA vizeSamAM, prakRtine zAMta-samatAmaya ane anuttejIta kema rAkhavI enI adbhuta kaLA e zIkhavatA hoya che. Ajano mAnava jIvana jIvavAnuM kharUM kauzala gumAvI beTho che. ethI ratnaciMtAmaNI jevuM jIvana raphedaphe thaI rahyuM che. jIvananI 52monnata saMbhAvanAo mAnavI jANato ya nathI. tethI kharA jJAnI prathama yatna mAnavInuM pravartamAna jIvana sudhAravA kare che. A janma sudharaze to ja bhAvI janmo sudharaze. (c)Th jJAnI cAhe che ke sAmo jIva paNa potAnI mAphaka haLavAzathI jIvananI badhI ghaTanAo leto thAya ane vyartha AkuLa-vyAkuLa na thAya. jJAnI zrotAone uttejIta karavAmAM nahIM paNa enI tamAma uttejanAo upazAMta karavAmAM mAne che. 70 mAnavIonI prakRti viSama hovAnuM eka mahatvanuM kAraNa e paNa che ke enI prakRtine upazAMta karanArA ane sahaja-svAbhAvika jIvanano pATha zIkhavanArA jIvananA marmajJa evA koI sadguru ene maLyA nathI. 70 jIvana palaTAvavAnI jhAjhI phIkara na karoH jIvana to palaTAvavuM AsAna che, - jo evA nipuNa pathadarzaka maLI rahe to... satya dila ane dimAgamAM utaravuM kaThaNa che. dila ane dimAgamAM jacI jAya to jIvana ene anurUpa banAvavuM kaThaNa nathI. (c)Th koI ema kahe ke, satya mane dilamAM ane dimAgamAM to so TakA beThuM che paNa hajuM aMtaHkaraNa ene AtmasAt karavA - AcAramAM mUkavA samartha nathI; to enI e vAta yathArtha nathI. - jarU2 dimAgamAM hajuM duvidhA che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 95. hita vA hAnInuM hADohoDa bhAna thAya to AcaraNamAM paNa 'krAMti' AvyA vinA rahe nahIM. jo AcaraNa maMda hoya to jANavuM ke samajaNa hajI avikasita cheH samajaNanA mULa joIe evA UMDA gayA nathI ema samajavuM ghaTe. dunyavI apekSAe jIva sukhI hoya ke du:khI hoya e mahatvanuM nathI. paNa koIpaNa hAlatamAM e sukhaduHkhathI para banI samatvamAM keTalo TakI rahe che ne dIna-hIna thato nathI - Atmagaurava kevuM jALavI rahe che - e mahatvanuM che. hAlatajanya harSa-kheda jene thatAM nathI; hAlatathI je pAra uThI gayo che, palaTAtI harahAlatamAM paNa je ekasamAna vRtti dhArI rahe che, e gRhastha hoya to paNa saMta che. - satsaMga karavA lAyaka che. mahA puNyodaye evo samAgama sAMpaDe che. vAto karavI sahelI che paNa harahAlatamAM khuza rahI zakavuM ghaNuM kaThIna che. saMyogo sAnukULa hoya tyAre to bedhaDaka evI vAto karI zakAya che. paNa saMyogo palaTAya ane kharekharI kasoTInI veLA Ave tyAre samabhAva dhArI rAkhavo kaThIna che. saMsAramAM saghaLI vAte sAnukULatA hoya tyAre to jIvane vairAgyanI vAto paNa gamatI nathIH saMsAra mITho madha jevo lAge che. jyAre evA roga-zoka Ave tyAre ja jIvane saMsAranI kharI asAratAnuM bhAna thAya che. DS athAga parizramathI jIve potAnI salAmatI mATe ke suvidhA mATe koI zAzvata vyavasthA karavA taDape che. pote ja zAzvata nathI rahevAno - cAlyo javAno che - e vAta paNa bhUlI jAya che ne kevo mattaunmatta-pramatta banI jAya che !? jarura saMsAranuM vAstavika vaharUM svarUpa jyAre AMkha sAme Ave che tyAre jIva pArAvAra pastAya che ke A jIvana to duHkhamaya saMsArathI pAra utaravAno utkRSTa purUSArtha sAdhavA mATe hatuM te meM kevuM vyartha veDaphI nAkhyuM.. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 sAdhanApatha ane AtmajJAna khare ja jJAnI game eTaluM pokArIne kahe paNa saMsAranI vAstavikatA samajavA jIva muddala taiyAra nathI ! e to baphamAM ja rahe che. jJAnIne hAjI hA kare cheH paNa aMtaranA UMDANamAM rahelo abhiprAya badalavA tatpara thato ja nathI. 70x UMDeUMDe to jIvane evuM ja beTheluM che ke saMsAramAM sukha che - saMsAra parityajavA jevo nathI. kSaNabhaMgura A jIvana pachI zuM, eno to ene muddala vicAra nathI paNa nizcita AvanArI vRddhAvasthA vigerenI vimAsaNa paNa ene nathI. 70x he jIva, bhAgyanA bharose paNa rahevA jevuM nathIH puNyAInA bharose paNa rahevA jevuM nathI. saMsAramAM samaya pramANe badhuM ja palaTAya jAya che. sAro vakhata maLyo hoya to e palaTAya e pahelA prabuddhatA khIlavI levA jevI che. 0 buddhe jarA-maraNanA dazyo prathamavAra ja nihALyA ke turata ja nirNaya karI lIdho ke A saMsAra karapINa che. eka ja AMcake emanI prabuddhatA purI pAMgarI uThI...agaNita AMcakA AvavA chatAM ApaNI pAmaratA tuTatI nathI ! A saMsAra sarva kALa, sarva jIvone, alpa sukha ane mahattama duHkha-kleza ja Apato Avyo che. kalpanAo ane AzAonA jore jIva vAstavikatA pratye thaI zake eTalA AMkhamiMcAmaNA karI karIne verAgathI cheTo rahe che. 710 satya samajavAnA sonA TANAM Ave che. vakhata Avye jIvane anAyAsa paNa satya samajAya che. paNa tyAre ghaNuM moDuM thaI cUkyuM hoya che. chalAMga lagAvIne satyanI duniyAmAM praveza karavA joguM sAmarthya ke sAhasabaLa tyAre hotuM nathI. --0 A saMsAramAM kaMIpaNa sAra hoya to kevala AtmA aMtarmukha TharI jaIne...aMtaranA sahaja AnaMdane saMvede e ja ekamAtra sAra che. e sivAya kyAMya-kazAmAMya kazo paNa sAra nathI. anyatra sAra bhAsato hoya to e bhramaNA ja che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna saMsAra bAju daSTi rAkhI sAra meLavavA mathavuM e kevaLa saMtApa ne udvignatA vadhAravAnuM ja kArya che. jyAM je nathI tyAMthI te meLavavA vyartha mathAmaNo karI karI jIva kevaLa phleza ja meLave che. A ja enuM gADha mithyAtva sUcave che. jIva tuM khare ja sukhI thavA cAhato ho to saMsAra bAjuthI daSTi uThAvI laI AtmadaSTi keLava. arthAt AtmahitanI darakAra kara...jo dukhI thavuM hoya to ja jagata bAjuM daSTi javA deje..sukha-duHkhanI A ja paribhASA che. saMsArathI sariyAma udAsIna thaIne e bAjuthI bilakula najara pheravyA vinA ane dRSTi dhruvasvabhAvamAM supere joDyA vinA traNakALamAM koIne sAcuM sukha lAvyuM nathI ke lAdhavAnuM paNa nathI, A aphara satya saMsAranA kaTu anubhavo jyAre thAya che tyAre jIva ene bhUlavA vyartha phAMphA mAre che. e dArU vi. late caDhI jAya che. paNa agAuthI tattvajJAna vAgoLIne, vAstavikatA samajI leto hoya to ekAeka gADha AghAta anubhavavAnuM bane nahIM. svIkAra bahuM moTI vAta che. vAstavikatA jevI che evI svIkArI levAthI e paratvenuM ApaNuM valaNa madhyasthatAyukta banI jAya che. agAuthI vastusthitino ema ja svIkAra hoya to e vastusthiti ochI duHkhada bane che. ane cittamAM ThIka samAdhAna varte che. patni bevaphA thaI zake che. putra bekadara banI zake che. mitra a-mitra thaI jAya evuM banI zake che. saMsAramAM zuM zuM ya thaI zake che. saMsAramAM kazuM paNa bane tenI navAI nathI. vAstavikatA samajI beThAlAne kazAthI evo AMcako lAgato nathI. je sukhathI udAsIna banaze e ja du:khathI paNa udAsIna rahI zakaze. udAsInano artha udAsI evo nathI paNa eka prakAranI lAparavAhI. sukhanI jene paravA nathI e duHkhathI paNa lAparavA banI zake che - alipta rahI zake che. enI paravA koI ora ja hoya che. kakakakakakakakaka Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 sAdhanApatha ane AtmajJAna - sAdhakane 52vA kevaLa nijahitanuM prayojana sAdhI levAnI hoya che bAkI akhIla saMsArathI e beparavA hoya che. svaparahitano hetu na sarato hoya evuM kazuM paNa jANavA ke mANavAmAM ene muddala rasa nathI. AthI enA tamAma kutUhalo zamI gayA hoya che. 70Th AtmAnA 'maunavedana'ne jANavA-mANavAnI jene IMtejArI che ene bIjuM badhu jANavuM-kAravavuM rUcatuM nathI. bIjuM badhu jANavuM bojharUpa-upAdhirUpa-balArUpa bhAse che. svabhAvataH ja enI utsukatA zAMta thaI gaI hoya che. sAdhaka eTale utsukatAno abhAva. 70 tuccha viSayamAM utsukatA dAkhavavI eTale AtmabhAvanAnuM UMDANa gumAvavuM. brahmalIna puruSo to astitvanI ataLa gaherAImAM birAjelAM hoya che. - e ThekANuM choDI bIje kyAM e utsukatA batAve? AthI emanAmAM koI utsukatA kyAMthI hoya ? nathI hotI. 70F jagata pratyenI jijJAsAne jIva jeTalI vahelAsara zamAvI zakaze eTalo e AsAnIthI sahajAnaMdIdazA pAmI kRtArtha thaI zakaze. bAhya jijJAsAo zamyA vinA AMtarajijJAsu thavAtuM nathI ne gahana AMtarajijJAsA vinA yathArtha svarUpabodha lAdhato nathI. 70 potAnA cittanI pariNati susaMvAdI che vA nathI enI AtmArthI sAdhakane sadaiva khevanA rahe che. cittapariNati saMvAdI na thAya tyAM sudhI AtmArthIne cena paDatuM nathI. enI sarva tajavIja mAtra pariNati svaccha ne saMvAdamayI karavAnI ja hoya che. 0 aMgamAM tAva dhakhato hoya ne vyaktine kazuM ya goTe-game nahIM ema AMtarapariNati DAmADoLa hoya tyAre sAdhakane badhu ja abhAvAtmaka-abhAvAtmaka lAgyA kare che. pariNati svaccha ane svastha thAya pachI ja enA valakhatA prANa jaMpe che. 70 cittapariNati DahoLAya ke DAmADoLa bane evuM kazuM sAdhake karavuM joIe nahIM. evA koI saMga rAkhavA joIe nahIM. . . evuM vAMcana paNa karavuM na ghaTe...niSprayojana koI viSayamAM mAthuM mAravuM ghaTe nahIM... nATaka, sInemA, TI.vI. chApA, megejhIna. saMgIta ityAdimAM viveka vartavo ghaTe. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 99 jJAnIoe sukhaprAptinI jagatathI sAva nirALI-nyArI dizA kema pakaDI haze ? sukha mATe to AkhuM jagata doDe che, paNa ethI atyaMta nirALA rAhe viharI javAnuM kema munAsIba mAnyuM haze jJAnIoe ? ...vicAryuM che kadiya ? vicAravA jevuM che. jJAnIone je sApha-sApha dekhAya-pekhAya chee ApaNane kema jhAMkhu paNa dekhAtuM nathI ? saMsArane gahanadRSTithI vilokatA jJAnI svabhAvataH saMsArathI ubhagatA jAya che...ane ApaNe jema jema vizvane vilokIye chIe tema tema vadhu ne vadhu vyAmohita kema thaIe chIe ? jJAnI kAMI vairAgyabhAvanuM upalakathI AtmA para AropaNa karatAM nathI. vairAgya e kAMI emaNe uparathI oDhI lIdhela AMcaLo nathI. vairAgya emanI aMtaryajJAmAMthI sahaja pAMgarela bodharUpa hoya che - e virAganI jAta ja sAva judI che. saMsAranuM jevuM che tevuM pramANika darzana karatAM ApaNe zIkhavAnuM che. vastusthiti jema che tema - kazAya AropaNa-prakSepaNa vinA - jovAthI tattvajJAnano udaya thAya che. ApaNI dRSTi ethI AmUla badalAya rahe che. nitya nuttana, nirALuM darzana lAve che. vatyu sahAo dhamma - vastuno svabhAva pichANIne cAlavuM e dharma che. vizvanA tamAma sacarAcara padArthonA svabhAvano yathArtha paricaya lAdhe evuM ciMtana e ja tattvaciMtana che. pachI to - pratyekanA svabhAva pichANI avirodhabhAve eno svIkAra karavAno che. ghaNI mahAna vAta che A. DO Atmadarzana..koI nizvita prakAranA prayAsa vaDe nizvita Upaje evI vastu nathI. badhe badhA ja prayAso zamI jAya tyAre anAyAsa ghaTanA ghaTe che. AtmajJAnanuM kharuM rahasya to jene AtmajJAna saMbhave che. ene ja samajAya che. muktinuM rahasya paNa e pachI samajAya che. AtmajJAna alaga vAta...paNa AtmAmAM TharavuM e puruSArtha mAMgI le che. rAga-dveSa-prasAda-mUDhatA Adi sarva bAdhakabhAvo dUra karavA paDe che. mananuM cAMcalya sAva nAbUda karavuM paDe che ne sthira jAmI rahevAno abhyAsa keLavavo paDe che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 sAdhanApatha ane AtmajJAna vairAgyanI vipula vAto karavA chatAM jarAka managamato viSaya Ave ke jIva gulAMTa mArI rAgamAM ramamANa thaI jAya che. citta DahoLAya jAya ne sthiratA gAyaba thaI jAya pachI pAcho jIva punaH evI Atmasthiti pAmavA valakhAM mAre che !! AhAhA...vItarAgapaMthanI ATalA ATalA varasonI ArAdhanA pachI ya hajuM mane rAga rUce che ! Ama banI ja kema zake ? zuM vItarAgano mArga ane rUcyo-jaththo ja nathI - ke - vItarAgano rAha mane kaLANo-bhaLANo nathI ?? tathya zuM che?. zAMtarasanI thanagADha rUcI jeNe mANI che evA paramabhAgyavAna mahAnubhAvone, vItarAga paramAtmAnI pratimAmAM...,enI zAMtarasano udadhI laherAto hoya evI mudrAmAM..,jagatanuM sarvoparI saMdarya dekhAya che. vItarAgamudrA jotAM ja enuM mana TharI jAya che. vItarAgano mArga khareja vizvathI nirALo mArga che... e mArga kevaLa vItarAga thavA mATe che. e mArga cAragatInA cakarAvAmAM bhamavA mATe nathI. devo-indronA ezvaryo pAmavA mATe paNa vItarAga paramAtmAno paMtha nathI. nizkevaLa nirvANa arthe ja e paMtha che. nirvANanI jene ananya rUcI nathI nirvANa pAmavAnI jenA prANamAM utkaMThA nathI; evA upadezaka vItarAganI gAdI upara besavAne ke vyAkhyAna devAne lAyaka nathI. nirvANanI ananya rUcI nathI ene AtmadhyAnanI rasadhArA haju saMvedanA maLI kema kahevAya ? cidAnaMdanI moja, jANI teNe jANI che ne mANI teNe mANI che. e pachI to saccIdAnaMda svabhAvamAM samAya javAnI ja adamya-abhIpsA rahe. paNa sat-citta-AnaMda svarUpanI moja kAMI reDhI nathI paDI. e arthe avalakoTInI svarUpa sthiratA jAmavI joIe. anubhavanI parIpakavatAe karIne tribhuvananA tamAma padArthonI ratI nAmazeSa banI rahe tyAre kharI svarUpasthiratA jAmI rahe che. jAmyA pachI to enI lijjata anirvacanIya che. chatAM, jhalaka pAmanArA puSkaLa haze paNa ahorAtra masti mANanArA to - Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 101 astitvanI gaherAI evI ataLa che ke anaMta UMDA jAva toya eno aMtima tAga Ave nahIM. - koI taLIyuM ja nahIM hovAthI to ene ataLa kahI che. - e to jeTaluM gaherAImAM tame jAva ethI anekaguNI gaherAI tamane dekhAtI ja jAya... jeno AtmA jyAM Thare tyAM enuM mUlya zuM I to mAtra TharelAne ja samajAya. 'layalAnuM mUlya zuM hoI zake e mAtra "majanune ja samajAya. paramaavagADha AtmadhyAnanuM mUlya,AtmadhyAnamAM evA gahanagADha DUbelAne ja samajAya evuM che. cittapariNati saMzudhdha na hoya to AtmadhyAna lAgavuM ke jAvuM kaThInatama che. vAraMvAra DahoLAya jatI cittapariNatine saMzudhdha karavAno zreSTha upAya paNa AtmadhyAna ja che. cittapariNati kema saMkubdha thaI jAya che enuM UMDuM anveSaNa karavuM paNa jarUrI che. cittamAM saMguptapaNe paNa rAgano rasa paDyo haze to citta enA kAraNe subdha thayA vinA nahIM rahe. gahana AMtarasaMzodhananI AvazyakatA che. UMDe UMDe ya paDelI rAgaruci ja AkhI bAjI bagADI nAkhe che...anaMtakALathI Ama ja avasaro cUkAtA Ave che. sAcI niSThAvALo sAdhake cittapariNatine zuddha-sthira ane susaMvAdI karavI hoya to vItarAga paramAtmAnuM avAranavAra dhyAna karavuM. pote paNa jinasvarUpa che ane e ja potAnuM mULabhUta svarUpa che ema samajI; vItarAganuM dhyAna karavuM. vAnaranI mAphaka avirata kUdAkUda karatuM mana, Akho divasa ane rAta, kevA kevA agaNita vyartha viSayomAM ulajheluM rahe che enuM - koIpaNa samIkSA vagara - zAMta nirIkSaNa thAya, to krame-krame cittanI vyarthabhramaNatA alpa thAya. ahIM mAtra nirIkSaNa ja apekSIta che. tame mAtra mananA hajAro vividha vyartha taraMgone juo...mane kevA khelo kare che e mAtra prekSaka banI jotA raho...to - thoDA samayamAM mananA kevaLa vyartha utpAto ghaTavA mAMDaze. ane prekSaka banI manane - mananA khelone jovAnI paNa majA che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 sAdhanApatha ane AtmajJAna jJAnIo keTaluMka kahe che ane bAkInuM keTaluMka kahevAnuM mulatavI rAkhe che. teo jANe che ke je kahevAyuM che te mArge kadama-kadama para AgaLa vadhanAro jIva ApoApa evI saMprajJA pAmaze ane vaNakaheluM satya paNa svayaM svataH ja pichANI leze. potAnI Atmonnatino sakala mArga sAdhaka svayaMnihALato thaI jAya evuM enI dRSTi ughADavAnuM ja mukhya kAma jJAnI kare che. kAma aMdaranuM cheH sAdhaka ja potAnA aMtaraMgane bhALI zake che. ethI aMtaraMganI ghaNI gUMca to sAdhake ja ukelavAnI che. vastutaH AtmonnatinuM mahAbhagIratha kArya to sAdhake jAte ja karavAnuM che. - koInA bhujAbaLathI bhavasamudra tarAto nathI...AvI mahAna javAbadArI samajyA saMbhALyA vinA, koI jIva kharekharUM Atmahita sAdhavA samartha thaI zake e saMbhavita ja nathI. DOS manuSya pramANikatAthI pUrepUro yatna kare tyAre ja e prabhukRpAne lAyaka bane che. bAkI prabhu mAruM kArya karI Apaze - mAtra prArthanA ja paryApta che - evuM mAnI levuM yogya nathI. na bhUloH kArya to enA nizvita vijJAna anusAra ja thaI zake che. anya rIte traNakALamAM na thAya. sAdhakane prArthanAno ghaNo moTo sahAro che...enAthI asIma haiyAdhAraNa avazya maLe che. prArthanA vaDe aMtaHkaraNa sukomaLa ane Adra rahe che. prArthanA AdhyAtmika jhaMkhanAmAM rUpAMtarIta thAya che; ne AtmahitanI adamya jhaMkhanA avazya kAragata nIvaDe che. jIva gurunI pAchaLa ghelo thaI jAya che tyAre yogya samaye guru ene cImakI ApatA ja rahe che. ziSya AtmonmukhI kema thAya e ja gurunI maMchA hoya che. vakhata maLye AkarI Takora karIne paNa guru ene svAzrayI thavA prere che. parApUrvathI cAlyo Avato adhyAsa cittane vAraMvAra ghareDaparasta banAvI vyartha vikalponA vamaLamAM aTavAvI de che. citta kevI kevI mudra ane vyartha vAtomAM bhamatuM rahe che! vyarthatAmAMthI parama sArthakatAmAM AvavuM ghaNI jAgRti mAMgI le che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 103 mananA citravicitra pariNAmane satata sajAgapaNe avalokatA rahevAmAM, ghaNI khevanAnI AvazyakatA che. A kevuM duSkara kArya che e karanArA ja jANe che. prAraMbhamAM punaH punaH sajAgatA cUkAya che ne punaH punaH nAsIpAsa thayA vinA mahenata cAlu rAkhavI paDe che. @OS ApaNA saunA astitvamAM koI apArthiva AnaMdadhArAnI pragADha pipAsA satata avirata prajjavaLatI hoya che. astitvamAM UMDA utarIe tyAre eno paricaya thAya che. e pipAsA AtmadhyAna vinA kemeya paritRpta thavAnI nathI. mUka astitvamAMthI uThatI naisargika vedanAne bhASA sAthe koI saMbaMdha nathI. kakkAno "ka" paNa na jANanAra jIvamAM...are pazu-paMkhImAM paNa evI adhyatmika vedanA pragaTI-pAMgarI zake che. kharo AdhyAtmika vikAsa e bAda sarjAya che. @ s mANasa bIjA lAkha prayatna kare paNa astitvagata mULabhUta AvazyakatAnI paripUrti nahIM kare tyAM sudhI sAco AMtaratoSa thavAno nathI. astitvamAM mULabhUta bhUkha che prema-zAMti-saMtoSa-AnaMda ityAdinI. tyAM dhana-vaibhava-pada-pratiSThAnI koI bhUkha nathI. AMtaratamano ajaMpo pUravA mANasa anekavidha bAhya siddhi-prasiddhi pAmavAnA athAga prayAso kare che. AthI samasyA hala thatI nathI ne mAnavI bhAMgI paDe che. bahuM moDe moDe ene samajAya che ke samasta prayAso nirarthaka hatA. AdhyAtmika vyathAne bhUlavA ja mAnavI AtmAthI dUra dUra jaI hajAro avAMtara pravRttiomAM vyasta rahe che. prema-zAMti-AnaMdanI bhUkha, e svabhAvathI vegaLo thaI bIjA agaNita vilakSaNa AyAmo vaDe tRpta karavA mathe che...AnAthI moTo viparyAsa kyo hoI zake !!? 70 vartamAna mAnava bApaDo bahu bhaTakI gayela che. svabhAvathI e lAkho yojana dUra thaI cUkela che. svAbhAvika mAMga zuM che...aMtaratamamAM kaI uNapa anaMtakALathI cAle che...kaI rIti-vidhie e uNapanI pUrti thAya ?? e sudhabudhano chAMToya nathI. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 sAdhanApatha ane AtmajJAna = mAnava bahAra doDI astitvathI vimukha thaze eTalo avyakta ajaMpo ene vadhu gherI rahevAno che. prathama to astitvanI nIkaTa jaI enI vedanA samajavAno suyatna karavA jevo che. ukela bahAramAM nathI: samasyA paNa aMtaraMga che ne samAdhAna paNa aMdarathI ja maLaze. jIva kema vAstavikatAmAM nathI Avato ? zA mATe e vAstavikatAne bhUlavA mathe che ? jevuM che evuM jagata nihALI letA ene kema AMcako lAge che ? bhUMDI vAstavikatA upara kalpanAnA ramya raMgo caDhAvI e zA mATe hakIkatothI AMkhamiMcAmaNA ja kare che. UMDuM astitva dina-rAta konI uNapa mahesUsa kare che e koI sAcA niSkAma hitasvI rAhabaranI uNapa mahesUsa kare che ? je vikArI vamaLamAM pote aTavAyela che - aneka brAMtakhyAlothI bharamAyela che, - emAMthI bahAra lAvanAra tAraNahAranI uNapa ene sAle che ? he nAtha ! mArI jIvanabharanI saghaLIye jhaMkhanAo bhUMsI nAkhIne tAre je koI alaga ja pradAna mane karavuM hoya to mane e mAnya che. huM to aMta:karaNathI svanuM ane samaSTinuM jeTaluM mahattama zreya sadhAya teTaluM sAdhavAnA sthiti-saMjoga jhaMkhu chuM - anya kazuM ja nahIM. jenuM svahitakArI ke parahitakArI pariNAma kazuM ja nathI evA vyartha vikalpo vicAra taraMgothI vIramI zake evA vivekavAna cittamAM ja pAramArthika bhAvono prAdurbhAva thaI zake che. citta jeTaluM arIsA jevuM cokhyuM eTale emAM satyanuM pratibiMba spaSTa paDaze. jIvanabharanA pracaMDa ahaMkArathI ubho karelo "huM paNAno mithyAbhAva ogALI nAkhaH ane tArA sAcA sanAtana-zAzvata huMnI saMbhALa kara. ahaMkArajanya huM tane priya hoya to pachI tArUM mULa astitva tane rucatuM jatuM nathI e spaSTa thAya che. enI darakAra tArAthI kema thaze ? ubho karelo mithyA ghamaMDa jo priya hoya to adhyAtma jagatamAM pravezavAno paNa jIva adhikArI nathI. kAraNa adhyAtmanI maMgala zarUAta ja ghamaMDanA vilInIkaraNathI thAya che. adhyAtmanuM prayojana paNa jUThA ahaMkArane ogALavAnuM che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jUTho ahaMbhAva saMpUrNa nAmazeSa thAya to jIva jyAM kharU ahaMpaNuM karavAnuM che e astitvamAM tAdAtmya karI zake. jIvanabharano ubho karelo ahaM ja mahAna bAdhA che. ene nestanAbUda karavo e jIvanuM apUrva parAkrama che. 105 dirghakALanI apAra apAra ulajhano pachI, aparaMpAra maMthananA phalasvarUpe AtmAne samajAya che ke potAne joIto ama2-pavitra-AnaMda bahAra bhamavAthI nahIM maLe. ene mATe to saghaLuM bAhya bhramaNa bhUlI aMtaramAM UMDA UMDA TharavuM paDaze. 710 he jIva ! badhI bauddhika vimAsaNo karavI tuM mUka ane thoDo samaya mauna thaIne svabhAvamAM - sahaja zAMtInA sAgaramAM DUbakI lagAva. ApoApa badhA nirNayo thaI jaze. vimAsaNo karye vastu nahIM maLe: aMdara TharavAthI maLaze. jIva zAMti mATe satata anavarata vikalpa-jalpa kare che. paNa eno e aMtaraMga babaDATa-kalabalATa sAva zAMta na thAya tyAM sudhI AMtarika zAMtidhArAno udgama thato nathI. kharUM to vikalpo vaDe ja sahaja zAMtI ane AnaMda durlabha thayA che. - svarUpathI anusaMdhAna na joDAya tyAM sudhI AnaMdadhArA praphUTavI asaMbhava che. e anusaMdhAna joDAvA, stabdha-zAMta banI besavAnuM che ne pratIkSA karavAnI che. ekavAra svarUpAnusaMdhAna joDAya gayuM pachI to punaH punaH joDavuM AsAna che. svabhAva bAjuM DhaLatA AvaDatuM hoya to basa e eTaluM ja karavAnuM che. pachI sthiti ApoApa sudharavA lAge che - e tarapha lakSa paNa ApavAnI jarUra nathI. pote to basa pracUrapaNe svabhAvamAM DhaLI-bhaLI javAnuM rahe che. 0 ApaNe Adatavaza sthitine ja najaramAM rAkhIe chIe ne ene ja sudhAravA mathAmaNa karIe chIe. hakIkatamAM, sthitine bhUlI; svabhAva bAjuM vaLI javAnuM che. svabhAva tarapha vaLavA-DhaLavAthI (pachI) sthiti sahajamAM sudharI zake che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 106 sthitine bhUlavI kaparI che....sthitine cheka ja bhUlI arthAt najarabahAra karI; svarUpamAM DhaLI javuM AsAna nathI. kAraNa anAdithI jIva sthitine ja joto-roto Avyo che. svabhAva bAjuM vaLI-DhaLI javAnI ene Adata nathI. 70 sthiti bAjuM joI jIve kSaNika sthiti to anaMtavAra sudhArI-saMvArI che. ethI kAmacalAu hAlata sudharI paNa haze - paraMtu Akhare enA e ja hAla thayA che. sthiti bAjuM lakSanA kAraNe e kadIpaNa svabhAva bAjuM lakSa karI zakela nathI. 0 have sthiti bAjuM nahIM; svabhAva bAju sudRDha lakSa karavuM-keLavavuM rahyuM. basa, sthiti to e pachI sahajatayA sudharavAnI che. e paNa kAmacalAu nahIM paNa kAyamI-zAzvatakALa mATe pUrNa sudharI jaze. mATe zIghra 'sva' bAju lakSa DhALavuM rahyuM. 70 bhAI, anAdikALano abhyAsa tane haju paNa avAranavAra sthiti bAju ja jovA majabUra karaze. tuM nahIM Icchato ho to paNa sthiti tarapha ja dRSTi doDI jaze. sthitinI ciMtA karavA karatAM, svanI tarapha vaLI-DhaLI rahe, to sthiti svataH bhagavatI banI raheze. 0 bhAI, tuM bahu ja alpakALamAM bhagavatsvarUpa thaI kRtyakRtya banI rahe evo acUka upAya, svane oLakhI, sva bAju DhaLI javAno che. tane adbhUta zAMti-toSa lAdhaze. tArA tamAma doSo gAyaba thaI jaze ne sarva guNo sahajatAthI khIlI uThaze. jI ahAhA.... *muktipaMthanA pravAsI mane zenI bhAMjagaDa che ? kazAnI nahIM. mAre to siddha thavuM che; zuddha, buddha, niraMjana, nirAkAra thavuM che. zIghra saMsAranA sakalabhAvothI parimukta thavuM che. he citta ! have tuM bhAMjagaDa karavAnuM baMdha karI de...baMdha karI de. 70 bhagavAna siddhoe siddha thayA pUrve ja jagatanI tamAma upAdhi, cittamAMthI khaMkherI nAkhela hatI. jagatanA hitanI paravA paNa Akhare mUkI dIdhela ane niSyevaLa nisvabhAvamAM nimajjana kareluM...tyAre teo siddha thayA che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 sAdhanApatha ane AtmajJAna he anaMtA siddho...have paNa Apane AdarzarUpe avadhArIne...jagatanA sacarAcara padArtho mAtrane bhUlIne, zuddha AtmabhAvanAmAM ja lIna thavA talasuM . o anaMtA siddho - mArA upara pUrNakRpA varasAvo. jinapratimA nihALuM chuM ne mArAmAM suSupta raheluM siddhasvarUpa jAgavA maMDe che. "mULasvarUpe to huM siddha ja chuM evo svabodha jAgatA ja romAMca thaI Ave che. ahAhA...anaMtakALa AvA svarUpane visArI meM kevA khela-kharAbA karyA ? vartamAnamAM gAgara jeTaluM jIvanuM zANapaNa che - ene sAgara jeTalA zANapaNanI jarUrata che. kalpanAtIta hade zANA thavAnuM che. jJAnInI koI vAta na bese to samajavuM ghaTe ke: Aja nahIM samajAya to jarUra kAle samajAze, paNa jJAnI ahitakara kahe ja nahIM. adhyAtmano A bodha kevaLa nijahItanI ja lagane rAkhI grahavAno che. parane saMbhaLAvavAnA lakSathI AnuM adhyayana karavAnuM nathI. anaMtakALamAM jIve paralo adhyayana apAra karyuM che, paNa nijahitanI ja ananya lagana kadI dAkhavI nathI. bhagavAna siddhane yAda karuM chuM ne anaMtA karmamaLa mArAmAMthI chUTA paDI jatA hoya evuM lAge che. sarva doSo AtmAmAMthI UDI UDI ne alopa thaI jatA hoya evuM lAge che. huM to anAdi-anaMta zuddha tatva ja chuM. evo svAbhAvika ahesAsa thAya che. sAdhakaAtmAne bhoga madhye paNa anAyAsa yoga sAMbharI Ave che. ane yoganuM smaraNa thatAM ja IyuM gadgadIta thaI jAya che. bhoganI bhUtAvaLamAMthI kyAre chUTIza' evI UMDI Ahu vAraMvAra nIkaLI Ave che. sAdhakane yogaAta thayAnuM aMdamAM kaMdana rahe che. anaMta nirvikAra paramAtmA prati e pokAraprArthanAmaya banI rahe che. ahAhA...bhoga maLe paNa yoganuM ja smaraNa vAgoLatA sAdhaka paramavaMdanIya Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 108 saMsAra mane zuM ApI zake tema che ? kaMI ja nahIM. e kevaLa AbhAsa karAvI zake, paNa vAstavamAM ApI kazuM zake nahI. saMsAra mane ghaNuM nakkara ApI zake e bhUtakALano bhrama have bhAMgI cUkyo che. khera. mane saMsArathI kAMI levuM paNa che nahIM. jaI kazuM paNa meLavavAno abharakho e saMsAra che. kazuM paNa meLavavAnuM nathI. svarUpa paNa gumAvyuM hoya to meLavavAnuM rahe ne ? AthI meLavavAnuM kazuM ja rahetuM nathI. gumAvavAnuM che. saMsAra pratinuM gAMDapaNa mAtra gumAvavAnuM che. jIvanuM sahaja svarUpa ja anaMta saukhyadA che... sukha mATe eNe svarUpa sivAya kyAMya lakSa karavAnI ke apekSA karavAnI AvazyakatA nathI. eka mAtra svarUpane ja ArAdhya jIva zAzvatakALa mATe sukhIyo thaI zake tema che. basa, svarUpasAdhanAnI ja jarUra che. jIva bhramaNAthI mAnI bese che ke meM ghaNuM sAdhyuM - ghaNuM meLavyuM - paNa jJAnInI dRSTie to jIva kharekharo avasara khoI rahyo che. kharekhara zuM sAdhavAnuM che vA nathI e rahasya to ghaNuM gahana che. kharuM zuM meLavavAnuM che e jIve kadI vicAryuM ja nathI. zubhabhAva sAdhIne jIva sAdhyuM mAne to e to eNe baMdhana sAdhyuM che ? zubhAzubhathI pAra rahelo svabhAva...enI sAdhanA keTalI thaI? kyA bhAva vaDe maMjhIlathI nikaTa pahoMcAya che ne kyA bhAva vaDe maMjhIlathI dUra javAya che, enI jIvane gama nathI. jinezvaranI AjJA samajela koI karma bAMdhavA utsuka hotA nathI. alpakALamAM ja zuddha-buddha thaI siddha thavAvALA mahAmunio, AtmAmAM kiMcit paNa karmano Azrava thAya evI koI kriyA karavA leza utsuka hotA nathI. sAcA munivarane koI karmanI eka kaNa jeTalI paNa upAdhi sahya hotI nathIH saMpUrNa karmaklezathI rahita thavAnI ja emanI AMtaraDInI maMchA hoya che. koI karmabaMdhathI rAce e jinamArganA marmane haju gahanatAthI samajela nathI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 sAdhanApatha ane AtmajJAna koI zubhabhAvanA miSe paNa sahaja-svabhAvathI leza vimukha thavuM AtmasAdhakane pAlavatuM nathI. pracUrapaNe svabhAvanimagna rahevAya evI ja emanI ananya abhIpsA rahetI hoya che. svabhAva pekhyo enI to AvI ja sthiti hoya che. moTAbhAganA ADaMbarI adhyAtmIone to svabhAva ke vibhAvanI AMtaraparakha paNa hotI nathI tyAM e baMnenA vedanamAM rahela saMvedanAnuM tAratamya to kyAMthI samajAya ? zubhAzubhathI pAra uThI e zuddhabhAvamAM Ave to ne ! zuddhasvabhAvanA saMvedana vinA sAkSAta muktino ke muktiparaka bhAvadazAno svAnubhUta' bodha Upajato nathI. muktimArganA bInaanubhavIo, anAdikALathI anubhavIjanono vagara samajye ja virodha karatAM AvyA che. zAMtinA premIne vyartha zorabakora rucato nathI ema vItarAgI svabhAvanA Azakane rAga rucato nathI. AthI sarva prakAranA rAgathI rahita evI sahajatmasthitimAM ja karI rahevA e parama Atura hoya che. pANI vinA mAchalI taraphaDe ema sahajAtya sthiti pAmavA e taDapato hoya che. (c)OS svabhAvathI vichoDAvAnuM - aMtaryAmInI godathI vikhUTA paDavAnuM duHkha sAdhakane mana keTaluM vasamuM hoya che e mAtra sAdhaka ja jANe che. - jaLa vinA mAchalInI je sthiti thatI hoya te to kevaLa mAchalI ja jANI zake ne ? jIva, tuM zAMta besI...AMkho mIMcI...aMdaramAM utarI...DarIne e vAtano vicAra kara ke anaMta AtmAo A saMsArathI virakta thaIne... aMtaramAMthI saMsArane samULagI visArI daIne, siddha zA mATe thaI gayA ? ahAhA...anaMtA yogIo...svabhAvanI sahaja mastimAM emane kyuM evuM ajoDa sukha saMvedana lAdhyuM ke saMsAra samastane visarI, niSkavaLa nIsvarUpalIna thaI gayA !!! jIve ekavAra to khUba prazAMtacitte A vicAraNA karavA jevI che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 110 jene alpakALamAM sarva jaMjALa sameTI laI zuddha-buddha-siddha thavAnuM mana che ane pravartamAna ochIvattI jaMjALa paratve paNa udAsInatA ane upekSA varte che - kAraNa, ene vizvAsa che ke have bahu alpakALamAM zAzvata chUTakAro thavAno che. thoDAthI paNa thoDo samaya svabhAvamAM TharI rahevAno saMkalpa karIne juo ke mana kevI kevI chalanA racI jIvane svarUpasthiratAmAMthI DagAvI mUke che ! mATe ghaNo daDha saMkalpa ane ghaNI tIvra jAgRti hoya to ja thoDI ghaNI svabhAvasthiratA sAdhI zakAya che. manane yathArtharUpe jovuM-jANavuM ane jItavuM e khare ja khUba khUba kaparuM kAma che. evI khaMta-khevanA khumArI ane kheladilI hoya to ja manane ThekANe lAvI zakAya che ane ThekANe rAkhI zakAya che. manane ThekANe lAvanAra anaMta duHkhamAMthI ugarI jAya che e niHzaMka hakIkata che.. jIva, tuM abhimAna dharIne zuM pharI rahyo cho - zuM te tArA manane jItI jANyuM che ? are...bhalA, manane jItavA jatAM to kahevAtA mAMdhAtA sAdhakonA ya pANI mapAya jAya evuM che. mATe nAhakanuM gumAna choDI manane nAthavA samyapha yatna kara. nAthatA pahelA...manane, khUba dhIraja khaMtathI oLakhavA yatna karavo paDaze. manane enA anekAneka jAtabhAtanA rUpamAM oLakhavuM paNa dAda mAMgI le evuM kAma che. mana kyAMthI upaDIne aneka taraMgomAM bhamatuM kyAM pahoMce che e jovA ghaNI jAgarUkatA joIe. aneka taraMgomAM kUdAkUda karatuM mana...sAva karIne ThAma besI jAya to ja AtmAnubhUti saMbhava bane. - athavA - ekavAra jo mananA tophAna zAMta thAya, ne Atmadarzana ghaTI thaI jAya to enA prabhAvathI mana sahaja vizrAma pAmI jAya. mana jAtajAtanA tukkA-taraMga UbhA karI, jIvane muMjhave che. - vyagra ane vyasta rAkhe che. jIvane e ekapaLa zAMtithI taraMga vinA besavA detuM nathI. A mana Thare tyAre jIvane kevI zAMti-samAdhino anubhava thAya che...e anirvacanIya che.. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 sAdhanApatha ane AtmajJAna saMsAranuM svarUpa to - jevuM che tevuM - ujjaDa jema jJAnIone bhAse che ema dareka saMsArIne paNa ujjaDa bhAsI zake che - paraMtu saMsArI AzAmAM ne AzAmAM ja ene lIluchama dekhI rahe che - AzA ene vAstavikatA vilokavA detI nathI. saMsAranuM svarUpa verAna jevuM - abhAva utpAdaka - na hota to agaNita vivekavAna mahApurUSo ene choDavA kRtanizcayI thayA na hota. vastusthiti jema che tema jovAthI - svIkAravAthI, mananA ubharAudvega utpanna thatA aTake che. vastusthiti to buddhothI ke mahAvIrothI paNa badalAvI zakAtI nathI. sukhanA kAmIe vastusthiti jema che tema svIkArI, potAnI maMjhIla badalI levAnI che. jagatanA agaNita mArgo parathI manane pAchuM vALI AtmAmAM tallIna karI devuM ghaTe che. vibhrAMta jIvane jo bahArathI ja sukha meLavavAno Agraha hoya to kSaNIka sukha sAthe ghaNAM duHkho apanAvavA paNa eNe taiyAra rahevuM ghaTe che...ane kALAMtare durgatimAM javAnI paNa taiyArI rAkhavI ghaTe che. nahIM to rAha badalavo ja rahyo. kalpanAnA moTA mahAkAya mInArAo caNI...enA upara moTo madAra bodhIne...jIva kadama kadama para duHkha veThato paNa sukhanI madhura AzAe cAlyo jAya che. mAtra jJAnIo ja jANe che ke A AzAonuM phalavAnapaNuM kadIyeya nathI. samyagdaSTi sAdhakane bAhya sudhAraNA ke bAhya suvyavasthA sAdhavAno khAsa rasa nathI. e to aMtaraMganI zuddhi ane saMvAdadhArA talase che. aMtaraMgamAM saMzuddhi ane suvyavasthA ANavAmAM e evA vyasta che ke bAhya bAju lakSa devA emane avakAza ja nathI. aMtarlakSa supeThe sAdhavuM hoya to anivAryataH bahirlakSa bhUlavuM ja paDe che. A niyama che ke - bAhya jagatane saMbhALavuM hoya to AMtarajagatanI upekSA karavI paDe ane jo AMtarajagata saMbhALavuM hoya to bAhyajagatanI upekSA karavI paDe. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 112 AMtarIka pariNamana saMzuddha ane susaMvAdI karavA sAdhake aMtaranA UMDAmAM UMDA kendra sAthe tadrupa thaI rahevuM ghaTe che. - kAraNa pratyeka pariNamananuM udgama kendra e che. tyAM daSTi TheravavAthI viSama pariNamana pragaTa ja thavA pAmatuM nathI. chaS pariNamananA uddagama kendra sAthe tadrupatA na sadhAya tyAM sudhI sAdhakane koI vAte ya lagIra cena paDatuM nathI. Akhare atyaMta aMtarmukhI thaI kendra sAthe ekarUpa thaI pariNamanane pavitra karyA bAda ja sAdhakano jIva heTho bese che. jIva!tAre jo saMsAramAM rahevuM hoya to paNa samajadArI keLavIne rahevuM ghaTe che. manano to svabhAva che ke e asaMbhavanI mAMga kare che. bhAIsaMsAramAM badhuM tArI manodhAraNA mujaba kadIyeya banavAnuM nathI. tuM cAhe teTalo uga ke udhamAta kara e mithyA che. mananA mithyA udhamAta zamAvavA hoya to tattvajJAnanuM zaraNuM levuM salAha bharyuM che. e mATe paNa satsaMga-svAdhyAyanI ghaNI ghaNI AvazyakatA che. nahitara A mana nAhakanA udhAmA karI jIvanI niraMtaranI zAMtI-samAdhi haNI nAkhaze. saMsAramAM rahevuM hoya to - samajI ja rAkhavuM ghaTe ke - e saMbhava ja nathI ke badhuM tamArI manasUbI mujabanuM ane tamane anukULa hoya evuM ja bane - nA, e bilakula saMbhava nathI. bhaluM to e che ke sArU-narasuM gamatuM-aNagamatuM je bane te samabhAve svIkArI lyo. mana nahIM mAne ane baLavo karaze to enI kImatI urjAno apAra apavyaya thaze ane chevaTa hatAza thavAnuM ja banaze - paNa saMsAranuM svarUpa to jevuM che evuM ja rahevAnuM - cAhe to svIkAra karo ne cAhe to pratikAra karo...jevI tamArI marajI. bhAI ! pratikAra karavAmAM pAra vagaranI catasika zaktino vyaya thaze - asaphaLatA maLaze to UMghaharAma thaI jaze...asahiSNutA vadhI jaze ne mAnasika saMtulana bagaDI jaze. enA karatAM svIkArabhAvamAM akathya sukha-zAMtI-zAtA-samAdhi-saMtoSa che. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 sAdhanApatha ane AtmajJAna A jagatamAM koInA ya puNya evA paramotkRSTa nathI ke badhuM enI manasUbI mujaba thAya. cakravartIne paNa roga-zoka-maraNa - na Icche to paNa - Ave che. AkhA jagatanA tamAma jIvo upAdhithI grasita ja che. - karame lakhAyelI upAdhi samabhAve veThavI rahI. jJAnIo kahe che ke jaMjALa TuMkI karo to upAdhi ochI thaze. khUba kharI vAta che. jIva nAhakanI jaMjALa vistArIne apAra upAdhio ubhI kare che. apekSA ochI enI jaMjALa ochIH jaMjALa ochI enI upAdhi ochI... cittanI upAdhirahita dazA jALavavI te moTo dharma che. je je aMze re nirUpAlikapaNuM te te jANo re dharma - ema jJAnIo kahe che. upAdhivaMta citta aMdaramAM karI zakatuM nathI. aMdaramAM TharyA vinA sahajAnaMda mANI zakAto nathI. jJAnIone paNa keTalIka anivArya upAdhi veThavI paDe che. paNa e eno udvega karatAM nathI. upAdhi madhye paNa e jIva Tharelo rAkhe che. Avazyaka na hoya evI to koI upAdhi karavAno jJAnIne aMtaragata rasa ja hoto nathI. sarva upAdhimAMthI chUTavAnuM dila hoya che. jJAnIone acaraja thAya che ke, ATalI badhI upAdhio karI karIne mAnava kevI amUlya jIvanazAMti gumAve che. upAdhirahita dazAmAM je akathya sukha raheluM che te upAdhi pArAvAra veThIne ya aMzata: paNa meLavI zakAtuM nathI. mAnava upAdhino ja vikalpa kema pasaMda karato haze ?! amaryAda apekSAo mAnavIne sahI na zakAya eTalI upAdhimAM nAkhe che. mAnava pote paNa asahya upAdhinA bhArathI bhAMgI paDe che. kAza, chatAM e upAdhi ghaTADavAnuM ke apekSAo alpa karavAnuM svapna ya vicArato nathI ? mAnavInA keTalA paritApa enA aNasamajuM mananA kAraNe ubhA thayelA che eno koI hisAba nathI. samajaNa hoya to saMtApa na ja hoya ema nathI kahevuM. - paNa samyapha samajaNathI ugra saMtApa sAva najIvA ane sahyakoTInA avazya banI jAya che. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 114 ahAhA..samajaNanI balihArI che. samajaNa paripakva thatAM jIvane mukti sahaja upalabdha thaI zake che... muktinI ruci eTale samajaNanI parAkASTA. saMsAramAM rahI koI sarva upAdhimukta ke sarva duHkhamukta kadApi thaI zake nahIM. bhAI? A janmamAM ke Aje tuM sukhI ho to mAnI na laIza ke bhAvImAM paNa sadAkALa evI ja sthiti - evA ja saMyoga - banI raheze. jo anaMtakALanuM "akhaMDa sukha icchatA ho to nirvANa sivAya traNabhuvanamAM evuM sukha che ja nahIM. ahAhA...je sukhamAM parAdhInatA nAme ya nathI...upAdhi nAme ya nathI...vikSepa nAme ya nathI...bAdhA nAme ya nathI...are, koI karatAM koI duHSaNa nathI - eTaluM ja nahIM paNa e sukhanI guNamattA ja koI avalakoTInI che. - vANIthI zuM nathI zakAya? zuM karuM - mAruM nasIba ja kharAba che' - ema kahenArA karoDo maLaze...karamano doSa kADhanArA karoDo maLaze...Izvarane ya doSa denArA maLI Avaze...paNa potAnI samajaNano moTo doSa che evuM svIkAranAra virala koIka ja maLI Avaze. A duniyA hakIkatamAM ajJAna vaDe jeTalI duHkhI che eTalI bIjA koI ja kAraNathI nathI. ajJAna kahetA tattvajJAna na jANanArAnI ja vAta nathI - ki jANavA chatAM tattvajJAna jenA aMtaramAM yathArtha pariNamyuM nathI evA paNa jIvonI vAta che. ema gaNo to AjanuM jagata eTaluM badhuM ajJAnI nathI. tattvajJAnanI paNa vAto vadanArA besumAra jIvo che. paNa samajaNa je aMtaHkaraNamAM UDI pariNamelI hovI ghaTe, eno abhAva hovAthI agaNita mAnavo apAra duHkhI che. ja06= sAcI pariNamelI samajaNa kevI adbhuta sukhadAyI che eno mAnavajagatane leza paricaya nathI - ethI mANasa samajaNa paripakva karavA aprayatnazIla rahe che - ane tattvajJAnanI mAtra moTI moTI vAto karI samajAya cUkyAno bhrAMta saMtoSa le che. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 sAdhanApatha ane AtmajJAna svapnatulya A saMsAramAM aTavAyelA jIve koI paNa rIte ya svapnadazA toDavAnI che. svapna paNa priya thaI paDyuM hoya ene toDavAnuM kapaDuM bhAse, paNa svapnadazA toDyA vinA upAya nathI, - jo apUrva jAgRtino khapa hoya. bhAI tuM niSe jANaje ke, samajaNa ne ghaDavAnI je sAdhanA che e sarva sAdhanAo karatA ghaNI mahAna ane amita phaLadAyI sAdhanA che. samajaNa ne savaLI karavA jeTalo zrama apAya te sarva lekhe che. kAraNa savaLI samajaNa jevuM rUDuM sukha kyAMya nathI. ahAhA...sAcI samajaNa keLavAya to jIva keTalA mithyA ghamaMDa ane keTalIye mithyA ghelachAomAMthI bahAra AvI jAya che. mAnasika keTalAya phalezo-saMtApomAMthI ugarI jAya che. ane kevI anupama mAnasika svasthatA mANI zake che. samajaNa pUrvakanA bola je bole che ene pastAvAno vakhata Avato nathI. samajadArI pUrvaka vANI vadAya to prAya koI jIvane duHkhanuM nimitta thatI nathI. samajaNa ghaNI vyartha TakarAmaNo - athaDAmaNomAMthI ugArI le che ane svapara-ubhayane hitakara bane che. sAcI samajaNa khIlavavA mATe satsaMga sarvathI utkRSTa sAdhana che. sAthosAtha ciMtana-manana-anuzIlana paNa khUba khUba hovA ghaTe. sArUM vAMcana paNa AtmalakSIbhAve thAya; ane ciMtana-manana-nididhyAsanapUrvakanuM hoya, to paramopakAraka nIvaDe che. samajaNa Aloka ane paraloka badhuM ja sudhArI Ape che. samajavAna jIva utAvaLuM koI pagaluM bharato nathI...utAvaLI vANI vadato nathI...utAvaLo koI abhiprAya Apato nathI ke utAvaLo koI nirNaya bAMdhato nathI. sAcI samajaNa mana-vacana-kAyAno uttama saMyama bakSe che. sAcI samajaNavAna jIva khamI khAvAmAM mAne che - gama khAvAmAM mAne che. pote khamI le paNa sAmAne du:kha pahoMce ke hAnI pahoMce evI koI vartaNuka dAkhavatA nathI. potAnA asAdhAraNa saMyamane kAraNe svAbhAvika ja emanuM sarva vartana sAdhutulya hoya che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna samajaNa keLavavI eTale mAtra suvicAraNA karI toSa mAnavo ema nathI. gahanabhAvanA vaDe cittamAM 'DA saMskAranuM AropaNa karavAnuM che. agaNita vAra evI bhAvanA bhAvI bhAvIne samajaNane khUba khUba paripakva ane sAmarthyavaMta banAvavAnI che. (c)OS je samajaNa sahajatayA AcArAnvita na thAya e samajaNa hajuM evI paripakvatA pAmI nathI. je samajaNathI jIvanamAM sAdhutAnI suvAsa mahekI uThe, - jIvana svabhAvataH saMtatulya banI jAya - tirthasvarUpa banI jAya, - e samajaNa ja paripakva thaI gaNAya. duniyAnA ratno e to mAtra camakatA paththaranA TukaDAo ja che. samajaNarUpI ratnono bhaMDAra e ja kharuM dhana che. jJAnIo kahe che ke samajyA te samAI gayA' - arthAtu jeo kharekharUM samajyA e to pragADharatIthI svarUpamAM ja UtarI gayA...otaprota thaI gayA. samajaNanI parAkASTA to svarUpamAM DUbI jaI, emAM ja cakacUra layalIna thaI javAmAM che. AdhyAtmika samajaNano phalItArtha svarUpalIna banI; saMsAranI tamAma balA visarI javAmAM che. virala jIvomAM AvI samajaNanI AtyaMtIka unnatasthiti sarjAya che. samajaNa jema jema keLavAtI jAya che ema ema parApUrvathI cAlI AvatI aparaMpAra mithyA mAnyatAo gaLatI jAya che. samajaNanA vikAsa sAthe jIvane vivekabhAna lAve che ke, pote bhUtakALamAM asaMkhya bhUlo karI che. A bhAna jIvanamAM abhuta krAMti lAvanAra bane che. vivekavAna jIve to samajaNa kema vadhu ne vadhu suspaSTa ane pAradarzI bane e yatna karavAno che. koI paNa viSayanI UDI talasparzIya samajaNa khIlavavAnI che. samajaNa eTale mAtra vicAro nahIM paNa gahana AMtarasUjha - haiyA ukalata. 1 - - - - kharekharI kasoTInI veLAe samajadArI TakAvI rAkhavI e ghaNuM kaparAmAM kaparuM kArya che. samajaNanA mULa aMtaHkaraNamAM khUba UMDA gayA hoya to ja e saMbhava che. kasoTIkALamAM paNa samajaNa evI ne evI TakAvI zake e vIranara sthitaprajJa thaI zake che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 sAdhanApatha ane AtmajJAna bhAI ! khoTA pagalA bharo to zuM maLe ? viSAda ane vinipAta ja maLe ne? mukti pAmavI hoya to kevI apUrva apUrva samajadArI vartavI paDaze e kahyuM jAya evuM nathI. mahAna samajadArI vikasita thayA vinA e hetu saphaLa thAya ema nathI. bhAI ! mukti meLavavI ja hoya to, Asakti ane anurAganA badhA baMdhano chedavA paDaze. apUrva samajadArI jAgyA vinA mahAna vivekabaLa jAgRta thavAnuM nathI ane e vinA mohanA nibiDa baMdhano chedAvA saMbhava nathI - to mukti kema karI pamAze ? kharI samajadArI potAnA ajJAnanA vinamra svIkAramAM che. sAdhaka jema jema vicAraNAnA UMDANamAM Utarato jAya che tema tema ene ghaNuM yathArtha vastudarzana lAve che ane sAthosAtha apAra jANavAnuM bAkI rahI jAya che haju - evo potAnA ghaNA ajJAnano bodha paNa lAve che. jaON vastusthitinA saghaLA pAsA jANyA vinA nirNaya ApavAnuM prAjJajanane pAlavatuM nathI. alabata, bIjA jano karatAM e ghaNuM vyApaka vastudarzana sAdhI zakatA hoya che - to paNa potAne ujjavaLa bhAna che ke hajuM ghaNI gaherAI kheDavI bAkI che. prAjJajana to banatA prayAse mane ja rahevA bhAvanAzIla che. koI viSayano aMtima nirNaya Apavo e keTaluM gahana kaparuM kAma che e mAtra teo ja jANe che. AthI prAyaH koI viSayamAM e aMtima nirNaya ApatA nathI. - nirAgrahIne atyaMta mItabhASI banI rahe che. potAnI samajaNano dekhADo karavo emAM koI samajadArI nathI. pAtra na jaNAya evA koI sAthe to carcA-vicAraNA karavI paNa ucita nathI. paNa pAtra sAthe paNa parimita ne prayojanabhUta vicAraNA karavI - samajaNa dekhADavA kazuM bolavuM nahI. jIvanamAM kyA kyA sAdhItavyo cUkAya gayA che e gahana parikhojano viSaya che. mAnavI jIbhAjoDI ane vyartha kheMcAtANI pArAvAra kare che paNa AMtara parikhoja mudala karato nathI. AthI kalyANano kharo upAya to AdarI zakAto ja nathI. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 118 nirahaMkArIpaNAno DoLa mAnavI game teTalo kare paNa saMguptapaNe e bhrama, e khyAla prabaLa rahI jAya che ke huM ghaNo utkRSTa sAdhaka chuM - meM ghaNo diI kalyANapaMtha sAdhela che !! A ghaNo zuddha thayelo paNa bhaMDo ahaMkAra' ja che. mAnavIno ahaMkAra mithyA che paNa e ahaMkAra pAchaLa paNa vajUda jarUra che. mAnavIe dharma ane adhyAtmanA nAme puruSArtha to nizcima karyo che...e puruSArtha samyapha thayo ke asamyapha enI koI gaveSaNA mAnavI karato nathI tethI ja eno garva gaLato nathI. athAga puruSArtha chatAM...jIvanamAM kharU sAdhItavya keTakeTaluM cUkAya gayuM ne bhaLatI ja bhAvanAo - bhaLatI ja jaMgI kalpanAonI saphara keTalI kheDANI, eno citAra jo daSTi samakSa Ave to mAnava hIbake hIbake raDI rahe evuM che. vyartha kalpanAnA vamaLamAM cakarAyA karavuM ane mAnavI virATu dharmasAdhanA mAnI le che. dharAra krAMti sivAya emAM khAsa tathya hotuM nathI. paNa e hakIkata mAnavIne samajAvavI kema?-kAza, pratyeka mAnavI saMgUDhapaNe potAne sarvAdhika zreSTha sAdhaka mAnato hoya che! huM kAMI ja jANato nathI eTaluM ja sacoTa jANavA mAnavIe ghaNI dIrtha ciMtanayAtrA kheDavI paDe che. koIpaNa viSayano talasparzIya tAga levA mAnavI mathAmaNa kare to ja uparyukata pratIti ene lAdhI zake che ke, kAMI ja jANato nathI." bhAI ! duniyAmAM jJAnI ke mahAjJAnI tarIke paMkAtA hajAro-lAkho evA che ke e koI viSayanuM talasparzI jJAna dharAvatA nathI, - ane chatAM - potAnuM ajJAna chUpAvavA jarUra karatA pAra vinAnuM vadhAre gAjI gAjIne upadeza karatA hoya che. keTalAye viSayanA gahana ciMtanamAM utaruM chuM tyAre... mane huM gama vagarano ane ghaNo mUDha mAlUma paDuM chuM...khareja mAnavo koI viSayano ataLa tAga levA yatnavaMta thato nathI mATe ja potAne ajJAnI kabUlI zakavA samartha thatA nathI. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 sAdhanApatha ane AtmajJAna rahasya tAga meLavavA jo koIpaNa viSayanA aMtima taLa sudhI UMDA utaravAnI Adata hoya to - bhUtakALamAM je viSayamAM ApaNe ApaNane praviNa mAnatA hoIe e e viSayomAM ApaNe ApaNane ghaNAM pAmara mAluma paDIe. koIpaNa viSayanA taLane sparzIne enA tamAma rahasyono tAga na meLavI le tyAM sudhI jJAnI potAne e viSayano anabhijJa ja mAne che... jyAre ajJAnI to koI upalaka pAsuM upalaka daSTithI jANatA ja potAne e viSayanA mAhera mAnavA maMDI jAya che. jJAnanA gahanasAgaramAM jema jema UMDA UtaratA javAya ema ema jJAnIne mana enuM potAnuM pArAvAra ajJAna chatuM thatuM jatuM hoya, potAne khUba ajJAnI mAnatA thakA jJAnI vadhu ne vadhu vinamra ane mana thatA jAya che...anaMta vaMdana evA jJAnIne. ajJAnI pAse gaherI samaja hotI nathI kAraNa koI viSayanI gahanatAmAM e jato ja nathI. gaherAI jevuM kazuM enA jIvanamAM ja hotuM nathI. jarAka upalaka ADuMavaLuM jANatA ja madonmata thaI e potAne paramajJAnI kalpI rahe che. nAtha ! mArI gaherAImAM javAnI yogyatA nathI. hajAro viSayone niraMtara sparza chuM - paNa uparaTapake... koI eka viSayamAM tallIna thaIne samagratAthI ene gahanatAga meLavuM evI mArI cittasthatA ja nathI. 'aDadho paDadho jJAnI aMte naiyA DUbAve'- evI mArI sthiti che. @ satyanI khojano viSaya evo agAdha agAdha che ke emAM ApaNe jeTaluM vadhu kheDANa karIe enAthI keIguNuM vizeSa khojavAnuM bAkI jaNAya Ave. AthI ja aparaMpAra khojavuM bAkI jANI buddha puruSo potAne anna ane khojI mAne che. - kyAreya e potAne pAmelA mAnatA ja nathI. koIpaNa viSayamAM satyanA jhaLahaLatA-spaSTa darzana na thAya tyAM sudhI nirNayavAna thavAnA badale khojI banI rahevuM ja paramazreyakara che. kahevata che ke khojI jIve,vAdI mare. vinamra khojI rahI Agraha ane abhinivezathI dUra rahevuM - parama nirAgrahI thaI javuM. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 120 eka kAmavRttine vizadatAthI samajavA mAMge to janmArA AkhAnA maMthana-parAmarza ochA paDe. eka lobhavRttine vizadatAthI samajavA mAMge to paNa, - are koIpaNa vRttino talasparzItAga meLavavA mathe to janmAro Akho ocho paDe - mAnavI zuM jANapaNAnuM gumAna kare che ? viSayanI agAdhatA ane jagatajIvonI apAtratA joI prAyaH pratyeka jJAnI mauna thaI javuM ja vadhu pasaMda kare che. AthI ja paripUrNa jJAnI thaIne paNa agaNita mahAtmAo mauna-paramAna jIvI jAya che - eka akSara paNa e uccAratA nathI. thaI zakAya to paramamauna ane aMtarlIna thaI javA jevuM che. upadeza devAnI caLa uThe che e AtmalInatAnI eTalI kamI ja sUcave che. tIrthakaro kevalya dazA na thAya tyAM sudhI mauna ja rahe che. upadeza devA navo avatAra to e paNa dhAraNa karatA nathI. khUba zocanIya vAta che A. jainamArga ajanmA thavA arthe che. navo janma koIpaNa bahAne ya vAMchavAnuM vidhAna nathI. jagatahita khAtara paNa navo janma dhAraNa karavAnI Agamo nA kahe che. prathama to upadeza devAnuM choDI: paramakArUNyavRtti paNa thaMbhAvI daI; potAnuM jinasvarUpa sAdhavAnuM vidhAna che. bhAI ! tuM jinanI AjJAne parama parama gaMbhIra thaI enuM hArda samajavA pUrNa kozIza karaje. jJAnIo paramakArUNyavRtti paNa zamAvI daI prathama nijanA jinasvarUpanuM prAgaTya karavA kahe che enI pAchaLa anaMtagaMbhIra Azaya rahelo che hoM! kyAMya aTakavuM nathI - kyAMya karatAM kyAMya aTakavA jevuM nathI. mohanA jhaMjhAvAta jo na naDatA hoya to nigraMtha thaInitAMta nijasvabhAvamAM ja nimajjana karI javA jevuM che. prathamamAM prathama potAnA prabhutvanuM prAgaTya paripUrNa karavA otaprota-Atmarata thaI javA jevuM che. DOS potAnuM mana ja arisA jevuM che - e badhuM spaSTa darzAvI de tema che. jo potAne hajuM moha naDato hoya to jagatane nirmohI thavA upadeza karavo enA jevuM svaparavaMcaka ne hAnIkAraka kArya bIjuM ekapaNa nathI. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 21 = sAdhanApatha ane AtmajJAna laganI lAgI che ene avakAza ja kyAM che paropadeza karavAno ? potAnA ja manane upadeza devAsamajAvavA-vAravAmAMthI UMco ja nathI Avato e kyAM "paropadeza pAMDItyam' - karavA jAya ? svane bodha vaDe bhAvIta karavAmAM e to dinarAta magna thayela che - paranuM smaraNa suddhAM nathI AvatuM. tame cAhe te upadeza karo...loko to phAvatuM ane bhAvatuM ja paDe che. arthano anartha paNa besumAra thAya che. 'AMkhanuM kAjaLa gAle ghasyuM' - evo ghATa paNa khUba thAya che. samavasaraNamAM jaIne paNa jIva saMsAravRddhikAraka bhAva grahI Ave che !!! ayogyane tAravAno koI upAya nathI. khUda ApaNA jIve paNa jJAnIono droha anaMtavAra karyo che. vItarAgano samAgama pAmIne paNa rAga vadhAravAnA ja dhaMdhA karyA che ! jIvanI ayogyatA hoya to jinezvara paNa kazuM karI zake nahIM. yogyatAnI vAta ja atyaMta vajUdanI che. jaDos lAkhomAM lAdhe nahIM ane karoDomAM koka...yogya jIvo bahu ja alpa saMkhyAmAM ja rahevAnA che. ayogyane upadeza devo e paNa hAnIkAraka che. anAtmabhAvo ja jene ruce che e game tevA upadezamAMthI paNa potAnI anAtmarucine ja poSato rahevAno. saMsArane aMta:karaNathI asAra jANI; mukta thavAnA vimaLAzayathI je vItarAgI saMtanI samIpa Ave te jIva vItarAganA mArgane jANavAno adhikArI che. saMsAra jene asAra bhAsyo nathI e vItarAgI saMta pAse zuM kAma Ave che e ja hajuM koyaDo che. anAtmabhAvonI rucimAM ja rahyo che A jIva...AtmabhAvanI rucino to eNe kadiya svAda suddhAM cAkhyo nathI ? jIvano Avo matIviparyAsa kema haze ke e AtmabhAva sAdhavA ekavAra paNa bhalIpera tatpara thato nathI ! ekavAra jo AsvAda maLI jAya... vAtevAte avaLuM lenAra jIve pratyeka vAtane savaLI levAno yatna karavo ghaTe. savaLuM letA AvaDe to prAyaH pratyeka vAtamAMthI savaLuM laI zakAya che. ApaNI baMdhIyAra manodazA ja naDatarabhUta che, je eke vAtane savaLoIthI levA detI nathI. - ane vAte vAte durthAna karAve che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 122 mananI avaLAI evI che ke hitanI vAta paNa ApaNe avaLI grahaNa karIe chIe. hitanI vAtathI paNa nAkhuza thaI avaLo Agraha sevIye chIe. ema ja ahitanI vAta paNa tyajavAnA badale ulTA vadhu pakkaDathI ene vaLagIe chIe. ApaNe saddhodhane lAyaka ja nathI. lAyaka na hoya evA jIvane paramAtmA khUda paNa sudhArI zake nahIM. je jIva svayaM jIvanamAM palaTo lAvavA tatpara nathI ene lAkha upadeza paNa palaTAvI zake nahIM. lAyaka na hoya evA jIvane bodhIta karavA vyartha prayatna karavo nahIM. - kAraNa e hAnIno vyApAra che. jIvane anaMtakALamAM anaMtA tAraNahAro maLyA che. badhAyane upekSIne e evo ja avanata ane avaLacaMDo rahyo che. pAtra na hoya evA, jIva jJAnI karatAM paNa potAne vadhu DAhyA mAnatA hoya che. enuM cAle to to e jJAnIne paNa avaLA rAhe tANI javA Atura hoya che. jIvane dharma karavo che, paNa jJAnInI AjJAe nahIM. sAcA jJAnI khojavA paNa nathI ne ene anusaravuM paNa nathI. potAnI manamAnI rIte AkarAM puruSArtha karavA che paNa jJAnI sIdho saraLa-sugama rasto batAve, AtmakalyANano - to ene haragIja anusaravuM nathI ! ekAMta hatI jJAnI pratye paNa rucino abhAva rahe che e jIvanI kevI hRdayadazA ! kharekhara to jIvane aMtarAtmAthI svahita racatuM nathI. ethI ja niSkAmahitasvI jJAnI ene rucatA nathI. jJAnIno upadeza niraMtara sAMbhaLe, vAha-vAha paNa kare, chatAM hRdayamAM bodha na utAre, evA paNa hoya che. huM jANuM chuM. mane paNa khabara paDe che. amuka viSayamAM mArI jANakArI sarvathI adhika che. AvA koI bhAva laI jJAnI pAse javuM nahIM. jJAnI pAse javuM hoya to sAva korI sleTa jevA thaIne javuM jJAnIne enA para je lakhavuM hoya te lakhI Ape...jJAnInA Azayane hRdayamAM UtAravo. jIvana eka khela che...e khelamAMnA koI bhAvone gaMbhIratAthI laI uttejIta na thaI jAo. saghaLA bhAvone haLavAzathI ane IyAnI praphullatAthI svIkAratA zIkho. gaMbhIra banazo to nAhakanA bhAre thaIne pharazo. - ghamaMDamAM ne mithyA toramAM viharazo. uttejanAnI mAThI asara tana-mana upara paDaze. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 sAdhanApatha ane AtmajJAna prabhu! have keTalI pratIkSA karAvIza...? mArI AzAo paNa kSINa thavA lAgI...tArA viyoge mArI cittabhUmi ujjaDa jevI banI gaI...jIvananA tamAma raso maMda paDI cUkyA...hRdayamAM kevaLa jUnyatA patharAvA lAgI...zvAsa paNa cAlatA thaMbhI gayA...prabhu...have kyAre darizana ApIza ? A saMsAra...e niraMtara parivartanazIla che...ahIM kSaNe kSaNe avanavA raMgo badalAya che. saMsAramAM koI koI paNa bhAvone cirasthAyI rAkhavA mAMge to e asaMbhava ja che. ekamAtra potAno svabhAva. AtmabhAva ja sthira rAkhavo hoya to rAkhI zakAya che. je bhAvo eka kSaNArdha paNa sthira TakatAM na hoya evA asthirabhAvomAM cAhe tevI mohakatA bhAse to paNa, nije mohAvA jevuM nathI. kSaNika AkAzamAM viharAvI pAchA dharatI para pheMkI de, berahama, evA dhokhAbAja raMgomAM kyo dhImaMtapuruSa ruci-prIti kare ? he sujJapurUSa ! tane jo sthira-avyAbAdha sukhanI abhilASA hoya to tuM ekamAtra tArA sahaja svarUpano Azraya kara. je sukha parAzrita ane parivartanazIla hoya evuM sukha cAhe tevuM pralobhanakArI hoya to paNa tuM enI AzA manamAMthI nivArI deje. parasaMyogonA ke paravyaktionA Azraya vaDe sukha meLavavA Akho saMsAra mathe che. paNa e saMyogo vIkharAyane vikhUTA paDe tyAre jIvanA valopAta ne vilApano pAra raheto nathI. jIvanuM ajJAna evuM dArUNa che ke e sAtha-saMyogane sadA pakaDI rAkhavA mathe che? saMyoga Akhara viyogamAM palaTAvAnA ja che. saMyogo hAthatALI ApI cAlyA jAya che ane jIva bhrAMtivaza enA vinA potAne niHsahAya kalpI kAramAM kalpAMto kare che. jJAnInI dRSTie to A jIvanI thanagADha ghelachA ane narI vivekahInatA ja che. hasAvanArA saMyogo haiyAphAMTa raDAve paNa che. parAzita sukhano vyAmoha karyo eNe Akhara to poke poke raDavAnuM ja che. je sukha Akhara duHkha-zoka-hatAzAmAM ja rUpAMtarita thavAnuM hoya ene vAstavamAM sukha kema kahI zakAya ? Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 124 prazna to zuM parAzrita sukhanI AzA ja mUkI devI ? uttara :- hI...bhAI ! jJAnIo to sAphasApha ema ja kahe che. ekamAtra AtmAnA Azraya vaDe pragaTatuM sahaja sukha ja satya che. prAjJajanane to e ja paramAdaraNIya che. sahaja sukhanA Azaka banavuM. svAzrita sukhamAM ja ratI-prIti karavI. jagatanI AzA sariyAma tyajI; jagadIza arthAtu potAnA aMtaramAM vasela vibhunI godamAM virAjI jA. aMtamimAM khUba Thara, ane sahaja sukhano AgrahI thA. ethI parAzritabuddhi jaDamULathI nirmaLa thaI raheze. - A ja kharUM AtmArthIpaNuM che. pote ja paramAtmasvarUpa che evo parama nizcaya karI, potAnA ja UMDA astitvamAM Asana jamAvI devuM ghaTe che. ahIM je anirvacanIya sukhanI anubhUti thAya che e sAdhakamAM sarvotkRSTa khumArI pragaTAvI, parAzritabuddhine pIgALI nAkhe che. bahAramAM bhale kSaNika sukhanI bharamAra hoya paNa e Akhara duHkha ane durgatimAM ja laI janAra che. he jIva! tAre zAzvata sukha sAdhavuM hoya to tuM satvaratvarAthI aMtarmukha ane AtmalIna thA...jagatanA sukhonI bhramaNA sarvathA bhUlI jA..bhUlI jA.. bhUlI jA... vasamuM lAge ke vahAluM lAge - paNa, je satya che te svIkAryA vinA jIvano uddhAra nathI. satya kadAca kaDavuM paNa lAge mana satya svIkAravA evuM tatpara na paNa bane - paraMtu, AtmoddhAranA dhyeyavAna jIve kaTu satyone paNa jhiMdAdila rIte apanAvavA ghaTe. jIvano AtmoddhAra jIve jAte ja jAgRta-jJAnavAna thaI karavAno rahe che. paramArthadaSTithI jotA AtmazreyaH jIve svayaM ja aMtara sUjha pragaTAvI pragaTAvIne karavAnuM rahe che. guru kadAca AMgaLI cIMdhI Ape paNa rAha to jIve ja jAte cAlavAno che. koI aMgulInirdeza karI Ape ethI kAMI kAraja ochuM ja sadhAya jAya ? koI sAdhanA sAdhI Ape ke kRpA karI Ape ane jIvanuM zreyaH niSpanna thaI jAya evI vAto bhrAmaka che. tAtparya e che ke jIve jAte ja daDha nirNayavAna banI saghaLuM sukAna saMbhALavAnuM che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 sAdhanApatha ane AtmajJAna bhAI ! jAgRta AtmA ja AtmAno advitiya guru che. AtmA ja AtmAno sukAnI che. AtmA ja AtmAno sahAyaka che. - sAthI che, saMgAthI che. paDatA AtmAne punaH ubho karI sthira karanAra paNa AtmA ja che. mATe ALasa-upekSA khaMkherI AtmAe AtmAnA paramaguru banI rahevuM. 70rU bIjAnA zaraNa khoLavAnI jIvanI khvAhiza anAdinA evA saMskAranA kAraNe che. vaLI jIvane bhAna paNa nathI ke potAnuM vAstavaH sAmarthya keTaluM virATabhavya che. bAkI to potAnuM hita potA vaDe sAdhI zakAya enA jevuM saubhAgya bIjuM kyuM hoI zake ? @> potAnA guru pote banavA mATe athAga zrama karI karIne aMtarprajJA tikSNa banAvavI paDe e kharUM... gAphela ke gamAra jIva mATe A mArga nathI. jevI amItabhavya siddhi khapatI hoya evo amItabhavya bhoga paNa ApavA tatpara rahevuM ja ghaTe ne ? 70 saMsAranuM je niHsIma kAramuM svarUpa che ene palaTAvI nAkhavAno prakRSTabhAva ekaveLA to pratyeka jJAnInA kalejAmAM uThato hoya che. paNa pachI dhIre dhIre prajJA pAMgare che ke, niHsIma kAramApaNuM e saMsAranI trikAlIna vAstavikatA che.' - ene koI palaTAvI na zake. 0 tirthaMkaro, payagaMbaro, prabuddho koI saMsAranI durnivAra dArUNatA mITAvI zakyuM nathI. ahAhA...saMsAra Avo ja anAdi-anaMta duHkhamaya na hota to koI ene tyajI, siddhalokamAM vAso zA mATe karata ? bhAI ! saMsArane nahIM sudhArI zakAyaH mAtra jAtane ja sudhArI lo. 70x saMsAranuM anaMta hitakArya karavAnI abhIpsA dharAvatA agaNita bhalA AtmAo...Akhara to...saMsArathI nitAMta mo pheravI laI, paramauna dhyAnastha thaI potAnA svabhAvamAM samAya gayA. A aMdaramAM javAnI vAta ja atyaMta atyaMta mahatvanI che. -70 bhAI ! saMsAranuM durnivAra duHkhamasvarUpa palaTAvavAnI tane paNa dunirvAra maMchA hoya...to paNa, pahelAM tuM aMdaramAM ja otaprota thaI samAya javAnuM karaje... pahelA aMtarasUjha pragaTe ne sva-paranuM bhedavijJAna samajAya ne AdAna-pradAnanuM gaNita samajAya - pachI - bIjuM vicAraje. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna satya koI koIne sAmethI-parANe pamADI zake nahIM. tIrthaMkara jevA amItasatvazAlI puruSo paNa koI jIvane parANe 'zuddhAtmalInatA' pamADI zakatA nathI. khera, pote mukta thavuM ke baMdhanagrasta rahevuM e sarva jIvonI manasUbI upara AdhArIta che - emAM bIjo koI kAMI karI zake nahIM. 126 vartamAna avasthAthI prAHya koI mAnava saMtuSTa nathI. sahu hoya enAthI judI ja jAtanI avasthA talasatA hoya che. AthI saMtoSa durlabha banyo che. ane saMtoSa vinA svabhAvamAM TharavAnuM traNakALamAM banI zake nahIM. svabhAvamAM TharyA vinA sahaja sukhano paricaya kyAMthI thAya ? (c)` hoya enAthI koI paNa judI avasthA talasavI e pApanuM mULa che - duHkha-dardanuM mULa che. cAlI rahelI avasthAmAM saMtuSTi anubhavanAra ja svabhAvalIna thaI zakavA samartha bane che. e ja avasthAthI pAra uThI...astitvane AlIMgI ArAdhI zake che. enI avasthA ApoApa sudharI rahe che. 70x sarvakALanA pratyeka tattvajJoe sAdhakane eka aNamola zIkha ApI che ke tame hara hAlatamAM khuza raho: koIpaNa hAlatathI nArAja ke udvIgna na bano, hara hAlatano haiye saMtoSa chalakAya to ja hAlatathI pAra uThIne, haiyAtIne - astitvane smarI-saMvedI zakAya. 70 `A nahIM - mArI bIjI amuka avasthA hoya to huM khacIta sukhI thAva' e jIvano jAlima bhrama ja che. bhAI ! sukha koI avasthAmAMthI AvatuM nathI. avasthA pratye tamAro abhigama arthAt dRSTikoNa kevo rahe che e mahatvanuM che. (c)Th kharekhara sukhano udgama UMDA astitvanA peTALamAMthI thAya che. vartamAna ke koIpaNa avasthAnuM lakSa visArI, je koI UMDA astitvanuM lakSa karaze e harahAlatamAM sukhI-saMtoSI-zAMta-samAdhistha-prasannacitta ne pavitra rahI zakaze. avasthAne bhUlI astitvane smRtigata rAkho. 1011 hAlatano kacavATa ja cetanAne hAlatanA dhyAnamAM aTavAvI rAkhIne ene astitva prati pravahamAna thavA deto nathI. hAlatanI phIkara choDo...bhAI ! hAlatanI phIkara choDo - ane - hari arthAt zuddhAtmAnI phIkara karo. zuddhAtmAmAM samagra cetanA sthApI do. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 sAdhanApatha ane AtmajJAna hAlata jarAka sudhare ke phulaNazI jIva phulAIne phALako thAyaH hAlata jarAka bagaDe tyAM pAcho karamAyane kolaso thaI jAya...ahAhA ! anaMtavIryavAna AtmAnI A kevI kamajorI che ! AmAM harSa-zokathI pAra uThI sahajasukhanI dhArA jIva kema pAmI zake ? jIva, jIva, tane jo apUrva evA sahajasukhano khapa hoya to tIvra harSa-khedanA pariNAma arthAt manobhAva maMda kara. khare ja sahajukhanuM mahAtma to anubhavI ja jANe evuM akathya che. enI rasasamAdhimAM je DravyA te DULyA - kadI emAMthI bahAra AvavA mAMgatA nathI. bhagavAna ! jIvana eka adhUrI upAsanA cheH adhUrI upAsanAo, bIjuM nAma che jIvananuM. agaNita upAsanAo saMbhavI jIvanamAM - paNa prAyaH badhI ja adhUrI ! ahAhA...prabhu ! mArI agaNita adhUrI ane azuddha upAsanA koNa pUrNa ane parizuddha karaze ? bhagavAna kahe che... duniyAmAM jo sAcA ane zAzvata heta prIta hota to anaMtA siddho koI "avanI tyajI siddhalokamAM gayA na hota. kSaNamAM sukhada ane kSaNamAM duHkhada banI jAya evA phaTakIyA sukho prAjJapurUSone to kadI AkarSI zakatA nathI. svapna jema ApaNA tAbAmAM nathI; ApaNe ghaDavuM hoya evuM svapna ghaDI zakatA nathI ema vAstava: jIvana paNa ApaNA aramAna mujaba nathI cAlatuM. aneka kAraNo emAM kAma kare che. mATe aramAnomAM evA otaprota na thaI javuM ke kALAMtare ghora hatAzA veThavI paDe. dabAyelA aramAna dazagaNuM vadhuM jora kare che. nirAza mana bodhapATha laI nivRta thavAnA badale. dazaguNA aramAno karavA maMDI jAya che! bahuraMgI kalpanAomAM viharatuM mana vAstavikatAnA viSAdane visare che - A sArU ke kharAba, e tamAre nakkI karavAnuM che. garajavAnane akkala na hoya evI kahetI che. jIvane gAMDI garaja sukhanI che. jIvananA tamAma udhamAta-utpAta sukhanA arthe che. garajamAM ne garajamAM jIva bahAvaro banyo che. - behoza thayo che. - jyAM je nathI tyAMthI te meLavavA amaryAda mAthAphoDI kare che ! Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAne 128 garaja jIve...lokamAM na maLyuM e badhu paralokamAM sAMpaDI rahe evI puNyakarmanI pAkI (!) goThavaNa karI lIdhI che. pAgala thaI e puNya bheguM karavAmAM macyo che ! A paNa kevaLa vAsanAno ja vistAra che. - puNyanA miSe jIva gAMDo vAsanAtura banyo che. koNa ugAre AmAMthI ? sarva vAsanAothI vimukta thavAnA ja vimaLAzayathI vItarAgamArganI upAsanA karanArA to viralamAM virala haze ! bAkI badhA dharma ke puNyanA nAme vAsanAno ja vistAra vadhArI vadhArIne ulTA vadhu ne vadhu bhArekarmI ja banI rahyAM che ! mananA gAMDapaNane bhalIpere pichANI jANo - bhAI mananI gAMDI mAMgane pichANI e mAMga na ja puravA nijayI bano. manane jo nipuNa rIte pichANatA zIkhazo to enI pAgala mAMgaNIone paravaza nahI bano. jarUra paDe che manane pUrI praviNatAthI pichANavAnI. mana pAgala paNa che ane pAmara paNa che...enI vikRtarucine paNa pIchANavI ghaTe. mana svairavihArI banI ApameLe je te aramAno kare che. sAdhake aMtaprajJA vikasita karIne A aramAnonuM nirIkSaNaparIkSaNa ane parizodhana karavAnuM che. sadeva... mana AtmAne majabUra karavA mathe che - potAnI mAMgapUrti arthe. basa 'amUka mUka maLI jAya to huM tRpta thaI jaIza' - evA e kola Ape che. vAstavamAM kazuM ya ApavAthI mana tRpta banI rahe e khyAla ja bhrAmaka che. tRptino upAya sAva nIrALo che. jaIOS tRSNA ja jene rUce-jace che, ene tRptino sugama-saraLa upAya baMdha besavAno nathI. koI paNa miSe jo manane saMtoSI banAvI zakAya - jo ke e ghaNuM dUrghaTa che. - tRSNAnA tophAnathI bacAvI zakAya; to ja mana niSkriya-zAMta banI, AtmAdhIna thAya. ahAhA... mana AtmAdhIna thAya to beDo pAra che. nIti kahe che ke nAdAna strI mAMge eTaluM badhu puruSe nahIM ApavuM joIe nAdAna saMtAna mAMge eTaluM badhu ja pitAe nahIM ApavuM joIe. ema anubhavI puruSo kahe che ke mana mAMge eTaluM badhu ja ene purU pADavuM hitAvaha nathI. yogya mAMgaNI ja pUravI ghaTe: ayogya nahIM. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 sAdhanApatha ane AtmajJAna eka vAtsalyamayI mAtA potAnA zizune samajAve, eka vatsala pitA potAnA nAdAna putrane premapUrvaka sabaka zIkhave ema je te mAMgatA ja rahetA lolupI manane samajAvavA yA sabaka zIkhavavA mumukSujane ghaNI gaMbhIra-kALajI levAnI che. (c)` koI abhIpsita tarUNI potAne AdhIna thAya to tarUNahradayane keTalo AnaMda thAya ? mana vaza thatAM, sAdhakane enAthI paNa keIguNo adhika AnaMda thAya che. kAraNa mana to ekavAra supeThe AdhIna thayA pachI bhAvI anaMtakALaparyaMta AdhIna ja rahe che. moTAbhAganA mAnavIono dharma - eka ThagArI AzA-tRSNAthI vizeSa kazuM nathI. tRSNAnA mAjhAhIna vyApane mUDha jIva prArthanA-bhakti-dharma mAnI rahyo che. mana vAsanA rahita thavAnA badale bemarajAda vAsanAgrasta banI rahe che - 'dharma'nA nAme ! ! 707 jUnI AzAonI velo, saphaLatArUpI pANI na maLatA murajhAtI jAya che ema ema jIva navI navI agaNita AzAo ropato jAya che. bIcArAne bhAna nathI ke ekeya AzA phaLavatI thavAnI nathI ! are vikaLa mana, tArI ghelachA kyAre maTaze ? (c) tRptinA mArganI talabhAra paNa gama na hoya evA paNa taraMgI jIvo che; je potAne tattvattA mAne che ! kevaLa kalpanAonA ja pANI pAI pAIne emaNe tattvajJAnanI vADI khIlavI hoya che, ne phaLanI bhrAmaka AzAmAM ne AzAmAM janmAro gumAvI de che. 70 kalpanAe karIne to jIvo kaparAmAM kaparA puruSArtho kare che. e enA kalpanAnA svargamAM rAcatAmAcatA hoya che. svargamAM pahoMcI jaIne apsarAone AlIMgavAnA oratA sevatA hoya che ! bIcArA kaThoramAM kaThora zramo karI, durlabha evo mAnavabhava gumAvI de che. 70 ahIM tyAgI thaIne jIvazuM to paralokamAM pArAvAra bhogo bhogavavA maLaze evI durAzApUrvaka paNa dikSA lenArA ane pALanArA hoya che. tyAgamAM ane AtmAnA anurAgamAM kevo apUrvakoTIno AnaMda saMvedAya che, enI ene jhAMkhI paNa lAdhatI nathI, kadIya. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 130 Atmiya tRptidhArA na pAmelA hoya e alabata niMdApAtra nahIM paraMtu, karuNApAtra ja che. paNa evI tRptidhArAnI saravANI savedANI na hoya ane e upadezaka banI jagatane ya mokSamArga batAvavA bUmarANa macAve to to niMdApAtra ja ne? aMdaramAM tRSNAnA bhorIMga saLavaLatA hoya ne bahArathI bUmo pADI pADI jagatane jinamArga darzAvavA cAlI nIkaLe enA jevo AtmavaMcaka ne daMbhI bIjo koI nathI. AvA daMbhI dvArA jagatanuM jeTaluM ahita thayuM che eTaluM adharmI dvArA paNa thayuM nathI. daMbhI rAhabaronA darzAvyA ravADe caDhI caDhIne dharmajagata eTaluM badhu bhaTakI gayuM che ke e joI jJAnI AkhA ne AkhA dravI jAya che. daMbhI rAhabaroe mukti durgamya ane atyaMta durlabha banAvI dIdhI che ne ulTA baMdhana ubhA karyA che, pAra vinAnA. he jIva! jo tuM daMbha na ja mUke to ame tane vinavIe chIe ke tuM dharmakSetrane mUkI deje. ethI tane ghaNuM ochuM nukazAna thaze. dilamAM daMbha dharIne dekhADo karavA dharma karavo e karatAM ghaNu bahetara che ke saraLapaNe nAstikamAM khapIne jIvavuM... AtmonnatinA pAvanapaMthamAM moTAmAM moTI bAdhA karanAra hoya to te daMbha ja che. enI tulanAmAM bIjA badhA duSaNo alpa hAnIkara che. Atmonnati to ethI sadhAtI nathI paNa, AtmAnI behada avanati thAya che. - mATe pahelo tyAga daMbhano: bIjA tyAgo e pachI... dekhADA khAtara bIjuM kazuM karavuM hoya to tame jANo - paNa, dekhADA khAtara dharma kadIyeya na karajo. nirbhikapaNe jagatane kahejo ke huM hajuM sAco dharmI nathI...mane raMgarAga rUce che...hajuM vizuddha dhyAna huM dhyAvI zakato nathI...AtmamastI mArAmAM ugI nathI, ityAdi. ahAhA! saraLapaNe potAno dharmI na hovAno ekarAra e kharI dharmacinI nizAnI che, bahu supAtra AtmA ja evo ekarAra karI zake che. pote hajuM vAstavArthamAM dharmI nathI evuM manathI mAnavA paNa kAyara jIvo samartha nathI. - kharA dharmavIra ja evuM mAnI zake che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 sAdhanApatha ane AtmajJAna tame nahIM mAno - paNa - dharatImAtAne ughADA pApIono bhAra nathI sAlato eTalo bhAra daMbhI dharmIono sAle che. are jIvo ! daMbhI thavAnA kAraNe ja ApaNI mukti ATalI durgama ane dUra thaI cUkI che...ema niHsaMdeha jANo, AthI vizeSa keTaluM kahIe ? bhAI ! jIvanamAMthI jo nirmaLa karI zakAya to daMbhane akhIla jIvanamAMthI nirmaLa karI devA jevo che. game te bhoge paNa nirdabha jIvana jIvAze to saravALe e mahAlAbhanuM ja kAraNa banI raheze...jIvana ghaNuM haLavuM phUla jevuM ne prasanna avazya banaze. sAce ja daMbha jevo koI durguNa nathI ane saraLatA samo koI sadguNa nathI. saraLatA vize AgaLa ghaNuM kahezuM saraLatA e sAdhakajIvanano sarvathI mahAna guNa che. saraLatA che tyAM siddhi ghaNI samIpa che. saraLatA e to pAyAnI pAtratA che. ahAhA...gAphelapaNAmAM to anaMtakALa vItyo...jIva, ekavAra to supere jAgRta thA. tArA dIdAra pharI jaze. evI apUrva rUDI AtmadazA thaze ke tuM durlabhatoSane pAmI kRtArtha thaI jaIza. jAgRta rahevAnA zramanuM phaLa anekagaNuM adhika dekhI tuM bhAvavibhora thaI zakIza. bhogaparasta jIvana jIvavAmAM... kSaNamAM tame AkAze viharI, pAchA kSaNamAM ja UMDI khINamAM paTakAya jAo. - kSaNa pahelAM jyotirmaya jevo bhAsato rAha, kSaNamAM ja kAtIla aMdhArAthI chavAya rahe. - harSonmAda kSaNamAM ja hatAzAmAM pariNamI jAya. yoganA mArgamAM evo harSonmAda nathI, paNa tyAM kSaNakSaNamAM AzA-hatAzAnA hUmalA paNa nathI. dhruvasIkhanI dhArA che - sthira sukhano akhkhalita bhogavaTo che. bhoganA mArga jevI avanatino bhaya nAma suddhAM A mArgamAM nathI. jaDS je kSaNika bhoganI bharamAra pAchaLa duHkha anAyAsa AvI AvIne ubhuM rahI ja jatuM hoya evA sukhane jJAnIo 'sukha' kahetA ja nathI. alya lAbhanI pachavADe adhika hAnI hoya ene upalabdhi koNa vibudhajana kahe ? Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 132. bhoganA mArge maNa sukha levA jatAM Tana duHkha vaLagI ja jAya evI viDaMbanA che. AvA dhokhAbAja saMsArano vizvAsa karanArA harakoI dhura dhurU raDyA vinA rahyA nathI. hasAvato saMsAra kaI paLe phalAvato banI jAya e kahevAya evuM nathI. tyAganI niraMtara vAto karatAM rahevI ne aMtarathI mUcha choDavAnA badale saMsArane sajjaDatAthI pakaDatA ja javuM evI phAvaTa jIvane jace che. paraMtu avasara vItyA bAda anahada pastAvAnuM che - pachI pastAyAthI vaLaze zuM? kaMI nahIM. bhekha gRhasthano che ke tyAgIno che e kudarata jotI nathI. bhItaramAM mUcha prajjavaLe che ke mUcha maMda karI che? e ja lakSanIya che. mUcha mAtra utArI nAkhavA je tatpara che e ja tyAgI che - bIjA koI paramArthathI tyAgI nathI. niSThAvAna sAdhako mana-vacana-kAyAnA uttama saMyamI hoya che. mana paNa saMyamI hovAnA kAraNe mukhamAM rAma ane manamAM kAma evI dazA emanI hotI nathI. aMtarathI e tyAgI hoya che - ne - bAhyAMtara nigraMtha thavA samutsuka hoya che. uttama saMyamavAna sAdhako koI nirarthaka vRttimAM manane parovAvA detA nathI. nirarthaka koI viSayamAM mAthuM mAratA nathI: nirarthaka eka akSara paNa bolavA rAjI nathIH kAyAnI paNa koI nAnI-moTI ceSTA nirarthaka karavAmAM mAnatA nathI. bhAI ! mana-vacana-kAyAnA uttama saMyama mATe AtmadhyAnanI asIma AvazyakatA che. satata jAgRta ane asmalitabhAve AtmasmaraNamAM rahevAya to svAbhAvika saMyama uddabhavIta thAya che. AvA saMyama vinA, tyAga bojArUpa bane che. uccakakSAnA sAdhakane kadIka pramAdavaza thoDI paNa pAmaratA rahe to enuM aMta:karaNa avazya khinna thAya che. cittapariNatinI caMcaLatA ene leza paNa suhAtI nathI. nizadina navA navA AtmavikAsa vinA ene jaMpa vaLato nathI. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 sAdhanApatha ane AtmajJAna sAdhakane jo AtmasmaraNa sateja na hoya to svabhAvataH javiSAda rahe che. A AdhyAtmika vedanA che. sAdhake samabhAvathI AvI vedanA veThavI paDe che. bAkI bIjI koI dunyavI vedanA, sAdhakane evo pajavI zakatI nathI. 70 sAdhaka udAsInatAthI gabharAto nathIH ulTu udAsInatA to ene sakhItulya bhAse che. sAdhakane unmAda pasaMda nathIH udAsInatA pyArI che. udAsInatA ene aMtarathI to sukhadAyI bhAse che. aMtarmukha banAvato evo adhyAtmika-viSAda ene vahAlo lAge che. 70 jarAka AtmasmaraNa jhAMkhu paDe ke sAdhaka gherA gamathI gherAI jAya che. virahiNIne jema ekAMta-mauna ane pIyunuM dhyAna ruce ema sAdhakane ekAMta-mauna ane aMtarayAmInuM dhyAna ja ruce che. bAkI tamAma vilAso ene viSatulya arocaka bhAse che. 70 adhyAtmika-viSAdathI gherAyelo sAdhaka 'alagArI' hoya che. - ene sahuthI alaga rahevuM ja game che. koIno paNa paricaya ene suhAto nathI. svabhAvika che ke aMdaramAM ja gaherA vasavuM jene atyaMta rucikara bhAsatuM hoya ene bahAra AvavuM kema pasaMda hoya ? 70 vasamI paNa AdhyAtmika vedanAmAM rahevuM sAruM che paNa, saMvedanajaDa rahevuM sAruM nathI. pAmarapaNe cenathI jIvavA karatAM prAjJapaNe AdhyAtmika vedanAmAM jIvavuM ghaNuM bahetara che. je gahana AtmikavedanA sahI jANe che e ja bhavya AtmotthAnano adhikArI che. 70 bhAI ! AtmotthAna e koI nAnI-mA'nA khela nathI. satyanA janma mATe kyAreka gaherI prasavavedanAmAMthI gujaravuM paDe che. kyAreka kyAreka to virahanuM vasamAmAM vasamuM duHkha paNa samatAbhAve sahI levuM paDe che. AdhyAtmika AnaMda ke viSAda sahevA paNa pAtratA joIe che. 0 sAdhakane svakAryamAM AvatI tejI-maMdIthI anuttejita rahevA bhalAmaNa che. citta sarva hAlatamAM sthiraThareluM rAkhavA ane AdhyAtmika vedanA paNa, khUba Tharela citte veThI levA bhalAmaNa che. vedanA saMpUrNatAthI vedAya to akalpanIya vikAsa sadhAya che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 134 AtmAnuM darda e kevuM gaherUM darda che ne kevI advitiya guNamattAvALuM darda che eno avagADha paricaya virala sAdhakone ja hoya che...e darda veThI jANanArA, kharekharA vIra puruSo che. evI vIratA ane dhIratAno jagatamAM joTo nathI. buddhapuruSonuM aMtaHkaraNa darpaNa jevuM nirlepa hoya che - darpaNamAM badhI jAtanA sArA ke narasA pratibiMba paDe che. paNa darpaNa enI cIrasthAyI koI asara jhIlatuM nathI. padArthamAMthI darpaNamAM kazuM saMcIta thatuM nathI. evuM ja jJAnInA aMtaHkaraNanuM paNa che. darpaNa mAphaka jJAnInuM jJAna jANe che badhuM ja - kazuM jANavAnI e nA kahetuM nathI. svAbhAvika badhu e jANatuM rahe che. paNa darpaNamAM jema koI chApa uThatI nathI ema, jJAnInA jJAnamAM paNa jagatanuM pratibiMba purepuruM paDe che - chatAM koI chApa e jJAna saMgrahanuM nathI. suMdara vastunuM pratibiMba jhIlavAthI darpaNa vadhu sAro banI jato nathI ke malIna vastunuM pratibiMba jhIlavAthI darpaNa leza malIna thaI jato nathI. ema jJAnInA jJAnamAM jaNAya Ave badhu, paNa jJAnI to ethI nyArA-nirlepa-nirvikAra ane nijAnaMda magna rahe che. evuM che ke AtmAthI nisbata jAme tyAre enI jagatathI nisbata ApoApa paravArI jAya che. AtmAthI nisbata parama avagADha jAme tyAre sahaja ja darpaNa jevI nirvikAratA pedA thAya che - jagatane e 'darpaNa jema' zuddha sAkSIbhAvathI nihALato thAya che. jagatathI jarAya nisbata ke nAto na rahe tyAre kevI abhaMga AtmaraNatA pedA thAya chee mAtra evA AtmAnubhavI ja jANe che. AtmaramaNatAno alaukika AsvAda laI cUkela cetanA, eka kSaNArdha mATe paNa e AsvAda cUkavA rAjI nathI. A akhaMDapaNe AtmaramaNatAnuM saMvedAvuM e ja sAdhupaNuM che. "bhavodAsInatA' to enuM sahaja pariNAma che. AtmaramaNatAthI je sahaja sAdhutA nikhare che e sAdhakane sAva haLavo phUla jevo banAvI de che. pALavI nathI paDatI - sAdhutA sahaja paLAya jAya che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna sAcA sAdhupuruSane AtmaramaNatAmAM eka kSaNano paNa vikSepa pAlavato nathI. AthI ja e 52ma nivRtta thaI - parama niHsaMga thaI - ekAMta, mauna ane dhyAnamAM DUbI jAya che. ahAhA ! A kevI sahaja dhyAnanimagnatA che e mAtra anubhavI ja jANe che. 135 (c)` aho ! jene paNa evI paramAvagADha AtmaramaNatA mANavI hoya ene vikSepathI bacavA vizvavisAraNA to karavI ja ghaTe... jo ke AtmaramaNatA jAmatA ja vizvanI visAraNA sahaja ja saMbhavI jAya che. A sahaja samAdhino ananya upAya che. vizva samastane visarI javuM. 70rU Atmaparaka dRSTi thavAmAM ane evI daSTi banI rahevAmAM, udAsInatAno phALo keTalo amApa che e supeThe jANanAra sAdhaka udAsInatAne eka kSaNa paNa aLagI rAkhato nathI. anaMtA jJAnIoe udAsInatAmAM anaMtu zreyaH nihALyuM che. 700 Atmadeva evA anUThA svAmI che ke cetanAnI anyatra ratI e leza sAMkhI zakatA nathI. cetanA caitanyane choDI jarApaNa anyatra kyAMya ruci kare ke turata Atmadeva risAya jAya che. mATe anyatra sarvatra udAsInavRtti ja AdaraNIya che. 0 udAsInatA eTale harSa ane zoka baMnethI pAra uThelI cetanAnI sthiti. udAsInatA eTale rAga ane dveSa ubhayathI pAra uThelI aMtaradazA. jyAM udAsInatA che tyAM sahaja AtmaramaNatA che. ane jyAM sahaja AtmaramaNatA che tyAM rUDI udAsInatA che. (c) kAle jevA bhAvataraMga cittamAM uThyA hatA evA ja bhAvataraMga Aje ubhavAvavA mathanAro ajJa che...thoDA ja samayamAM saghaLA bhAvo parivartita thaI rahe che - ene pakaDI koNa rAkhI zake ? pakaDI rAkhavA mathanAra kevaLa paryAkULatA ja pAme che. 70 satata parivartanazIla saMsAramAM koI bhAva sthAyI nathI ema samajI sarvabhAvothI nyAro, nirlepa rahenAra saMtApathI bacI jAya. che - ane - koIpaNa bhAvane vaLagIne pakaDI rAkhavA mathanAra avAranavAra paritApane ja pAmI rahe che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 136 potAnuM bhAvAtIta asalI svarUpa eka kSaNa paNa visaravA lAyaka nathI. koIpaNa bhAva sAthe coMTavuM nahIM - Asakta thavuM nahIM. sarva bhAvothI pAra evA zUnyacittamAM vasavAmAM je nirAkULatA che - je nijAnaMdanI mastI che - e koI bhAvavizeSamAM nathI. bhAI? game tevI paNa bhAvavibhora avasthA e viziSTabhAva che. - e zAzvata evo sahaja svabhAva nathI. cittanI nistaraMga avasthA e zuddha svabhAva che. bhAvavibhoratA Ave ne jAya...sAdhake to niraMga zuddha svabhAvanI ja ratI rAkhavI ghaTe che. ghaNI mahAna vAta che A. asthira bhAvone pakaDI rAkhavA lAkha prayatna karIza to ya asthira, hAthamAMthI chUTI javAnuM che te niyamathI chUTI javAnuM che. enA Azraye cIrasthAyI sukha-cena kalpela haze to niyamathI haMmeza pastAvAnuM ja raheze. Azraya to karavA yogya che mAtra dhruvasvarUpano... badhA raMjana manoraMjananA khyAla ane khvAba tyajIne, eka niraMjananuM lakSa ane teno ja Azaro grahaNa karavA yogya che, nirAgatA AtmAno svabhAva che. svabhAvane pIchANI svabhAvamAM pracUrapaNe karavuM e ja tamAma tattvajJono sAra-bodha che. jhAjhuM zuM kahIe ? potAne priya lAge che te vastu vastutaH priyaMkara che ke mAtra parApUrvanA adhyAsathI ja e priya lAge che? bhAI ! A jIvamAM anAdithI jatabhAtanA prabaLa saMskAro daDha thayelA che. e saMskAronA kAraNe paNa padArthamAM ratI-prIti thayA kare che. eka divasa je priya lAge e ja bIjA divase apriya lAge ne ekaveLA je apriya bhAse e ja bIjI veLAe priya bhAse...bhAI priya ke apriya jevuM vastumAM kAMI che ja nahIM. chatAM ApaNane bhAse che e ApaNA ja mananA AropaNanA kAraNe bhAse che. AtmAnuM anaMta hIta sAdhavA tatpara thayela sAdhake koIpaNa vastumAM priya ke apriya evI mahora lagAvavAnI nathI. vastu mAtra vastu che. priya ke apriya kazuM nathI. priya-apriyapaNAno mithyA khyAla chUTaze to ja zreyanA mArge javAno avakAza thaze. 13. I. SS SSSSSSSSSSSSSSSSSS DETJTBHsamasaESTITUTES: Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 sAdhanApatha ane AtmajJAna vajunA vyAmohamAMthI ema ja mukta thavAtuM nathI tathya gavejavuM paDe che. manane tathya samajAvavuM paDe che. vastu mAtramAM niHsAratA lAge tyAre ja. eno vyAmoha chUTe che. bhUtakALamAM vastune ApI dIdhela khoTuM mUlya toDavA, tathya gaveSIne, gahana ciMtana karavuM paDe che. bhAI mithyA mohane nivAravA tAre vastunuM yathArtha mUlyAMkana navesarathI karavuM paDaze. potAne je je vastu kiMmatI bhAse che enI yathArtha kiMmata keTalI e gaMbhIrapaNe gajavuM paDe che. gaMbhIra gaveSaNA thAya tyAre ja bhAna Ave ke paththaranA camakatA TUkaDAne bhramathI ratno mAnI lIdhelA. jaION vastunuM mUlya nirNata karavA eka kuzaLa vaijJAnikanI mAphaka khaMtathI prayatno karavA paDe che. adhIra ke uchAMchaLA sAdhakanuM AmAM kAma nathI. saMzodhana joga saMyama, sajAgatA ane zista rAkhavA paDe che. vastunuM vAstavaH mUlya samajAya to ja svabhAvika virAga svataH ghaTIta thAya. maMthana.maMthana... mathAmaNo karI karIne manane manAvavuM paDe che ke tuM je strI, putra, dhanAdine mUlyavAna mAnI mohita thaI rahyo che - enuM mUlya te mAnI lIdhuM eTaluM nathI. us, e badhA tArA AtmAnA 'amUlya vaibhava-ezvaryane jANavA - mANavA detA nathI. moTAbhAganA jIvo to mamatAnA kAraNe mUlyAMkana badalavA ja tatpara nathI ! emano gADha moha kSINa kema karI thAya ? bhrAMti ja jene ruce jace che e satya pAmavA adhikArI nathI. jUTha jene nirmamabhAve chedI nAkhavuM che e ja e satya pAmI-pacAvI emAM tanmaya thaI zake che. keTalAka satyane pAmavA...keTalAka asatyane chedavA, AtmAe cheka nirmama banI kAma karavuM paDe che. asatyano anurAga na choDI zake to e satyano kharo Azaka ja nathI. jenA dilamAM satyanI pratiSThA che ene asatya kema bhAvI-phAvI zake ? na ja bhAve. satyanI upalabdhi e to zIra sATe mAla levAno che. kyAreka priyano parihAra paNa prasannatApUrvaka karI zake ne apriyane paNa priya banAvI zake evA satvazIla jIvo ja satyanI pUrNa upalabdhi karI zake che...ne anaMtazreyano upahAra pAmI zake che. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 138 he mugdha mAnavI tuM prasanna raheto hoya to e tArI guNamattA che. paNa tArI prasanna manodazA to kALanA pravAhamAM acUka kSINa thaI javAnI che. cIrasthAyI-zAzvata cittaprasannatAnA rAhanI tane gatAgama nathI. bhAI ! e arthe to utkRSTa svarUpa sAdhanA sAdhavI rahe che. zAzvatanA upAsaka amane kSaNika sukha ke kSaNika prasannatAmAM khAsa rasa nathI. prAjJa kare to nityasukha' talAsavuM ghaTe. khoje ene khacita maLe che...bhAI acUka maLe ja che. ekavAra lAdhyA pachI anaMtakALa aLaguM na thAya evuM sukha khojavA yatna karavo ghaTe. je kSaNika che e game teTaluM lobhAvanAruM hoya to paNa, yogIjane emAM rAcatA nathI. Aje hasAve che ne kAla raDAve evA kSaNika sukhamAM vivekInara to koI rAce nahIM ja. yogI sadA jAgRta rahI - kSaNika sukhanA pralobhanothI bacIne - zAzvatamAM ja rAce che. dhana, kIrti rUpa, yauvana badhu anitya che - AbhAsI che - AtmabhAna bhUlAvanAra che. saMyogamAM kSaNabhara sukha levA jatAM viyogamAM dIrdhakALaparyata duHkhIta rahevAnA vArA Ave che. ane bhAI saMyogo to acUka parivartanazIla rahevAnA ja? mATe anityamAM prathamathI ja rAcavuM nahIM. ahAhA....! anaMtakALanI sudIrgha yAtrAmAM A jIve badhA ja saMyogo anaMtavAra meLavyA che. A jIva anaMtavAra saMyogonA anurAgamAM gaLADUba hULyo che ane saMyogo cAlyA jatAM anaMtavAra haiyAphATa raDyo paNa che. kAza, hajuye cetavuM nathI ? saMyogo ho to bhale ho - paraMtu ene zAzvata samajI mastAna thaI javuM ucita nathI. 'A saMyogo Aje che.kAle na paNa hoya' evuM bhAna jAgatuM rAkhavuM joIe. samajIne ja besavuM ghaTe ke A sadAkALa TakavAnuM nathI - eka dina avazya javAnuM che. sAmAnya samajaNa ane vizada samajaNamAM moTo pharaka che. sAmAnya samajaNa anya koI avalaMbana tArA sAMpaDe che...jyAre vizada samajaNa bahArathI nathI sAMpaDatI. e to varasonA gahana abhyAsa ane anubhava pazvAta pAMgare che, aMtaramAMthI. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 sAdhanApatha ane AtmajJAna savAMcana ke sannavaNathI sAMpaDela samajaNa anubhavagata tathya banatA lAMbo samaya lAge che. anubhavathI sammata thayela satyo ja AtmAnI unnata dazA khIlavavAmAM parama sahAyaka bane che... anubhavajJAnano mahimA aparimeya che. jaOS anubhavajJAna dharAvanAranI khumArI koI ora ja hoya che. rAjarAjezvaranI khumArI paNa enI pAse jhAMkhI paDe che. anubhavajJAnI nirbhaya hoya che. koI karatAM koI bhayo ene DAmADoLa karI zakatA nathI. enuM jJAna ni:zaMka nirNayavAna hoya che. - parama samartha hoya che. yuvAnI pAchaLa jarAvasthA, baLa pAchaLa nirbaLadazA, Arogya pAchaLa roga-zoka, ema eka eka iSTa pAchaLa aniSTa chUpAIne rahela ja che. sukha levA avatAra dharIza paNa sikkAnI bIjI bAjuM jema jaduHkha paNa eTalA ja vaLagavAnA che. khUba zocanIya hakIkata che A. dUrathI DuMgarA raLIyAmaNA - ema jIvane potAnI pravartamAna avasthAmAMthI bIjI bIjI avasthAomAM raLIyAmaNuM bhAse che. prApta avasthAmAM jIva kyAreya karyo nathI ! behozImAM bIjI bIjI avasthAo vAMche che. - paNa ema sukhI kadIya thavAno che ? nahIM. A nahI, bIjI amuka tamuka avasthAmAM AvuM to huM sukhI thaI jaIza - evI vibhrAMtivaza jIva navA navA avatAro dharyA kare che. harAma jo koI avatAre ya sukhI thato hoya to. badhA avatAra anaMtavAra karI cUkyo to ya hajuM sukhI thayo nathI ! koI avatAra vizeSamAM evuM noMdhapAtra sukha che ja nahIM. sukha to aMtarAtmAnI gaharI samajaNamAM che. bIje kyAMya sukha dekhAtuM hoya to e niSe AbhAsa che. - bhramaNA che. sukha AtmAno sahaja dharma che. - bAkI koI sthiti-saMjoga sukhanA khAsa kAraNa nathI. he jIva! anaMtAjJAnIonuM A anubhUta satya che ke sukha to sahajA--dazAmAM ja che. jIva, tuM vadhu ne vadhu sahajA--sthitimAM rahevAno mahAvaro pADa. - bAkI tamAma saMyogothI zakya eTalo vadhu alipta rahetA zIkha. A ja sukhI thavAno ananya upAya che. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 140 sahajAtmabhAvamAM rahevuM eTale zakya tyAM sudhI kyAMya utsuka na thavuM. kazAthI bahu uttejita na thavuM zakyataH koI karatAM koI viSayamAM mAthuM na mAravuM kAryavazAt kazAmAM bhaLavuM thAya to paNa upara uparathI bhaLI, vaLI jhaTa chUTA thaI, AtmasmaraNamAM lAgI javuM. sAdhake tIvra harSa-zokamAM kadI AvavuM nahIM. sAro ya saMsAra galata che ema jANI enA avanavA tamAma raMgomAM raMgAyA vinAnA rahevuM. badhuM galata che - badhuM tuccha che. eka mAtra AtmadhyAna ja satya che. emAM tallIna rahevuM. basa e ja karaNIya che. potAnI AkuLatAnuM kharUM kAraNa jIva jANato nathI - paNa sukSma vicArapUrvaka prayatna kare to samajAya ke nija sahajasvarUpanuM bhAna visarAyuM che e ja mahAmuMjhavaNanuM mULa kAraNa che. - bAkI koI kAraNa nathI. bAhya Adhi-vyAdhi-upAdhi paNa vastutaH AkuLatAnuM kAraNa nathI. he jIva! jyAre paNa tuM muMjhAro ke vyAkuLatA veThavA maMDe tyAre nije mAnaje ke tane tArA sahaja AtmasvarUpanuM vismaraNa thavA pAmela che. e sivAya koI kAraNa nathI. basa svarUpa smaraNa tAjuM karavA ekAgracitta thA...tamAma muMjhavaNa dUra thaI raheze. cittanI viSamasthitimAMthI... AtmAnI sahajasthitimAM AvatA alabata thoDo samaya paNa lAgI zake dhIraja ane samatA rAkhI svarUpa abhimukha thavA lakSa karavuM. punaH kadIya evI viSamasthiti na joItI hoya to svarUpa vismaraNa thavA ja na devuM. bhAI ! svarUpanuM vismaraNa tArA ja pramAdathI thayuM che. have svarUpAnusaMdhAna sAdhavA thoDI pratIkSA paNa karavI rahI. gahana pratIkSAvaMta rahenArane gaherAI mujaba punaH paramatattvanuM evuM pragADha sAMnidhya maLI ja rahe che...gahana gADha pratIkSA joIe. ahAhA.paramatattvanA saMmilana kAjenI gahana pratIkSA paNa kevI madhurI che. e pratIkSAmAM parovAtA saMsAranA tamAma pArthiva-bhAvo visarAI jAya che. e ja pratIkSAmAM citta niHstabdha banI jAya che ne sahaja dhyAna jAmI jAya che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna svarUpAnusaMdhAna sAdhavAnI kaLA hastagata karyA pachI jhAjhI pratIkSA karavI paDatI nathI. pratIkSAmAM parovAIne mana stabdha thayuM nathI ne svarUpAnusaMdhAna jAmI jAya che. prAyaH to anusaMdhAna tUTavA ja pAmatuM nathI. 141 70 nekadilIthI satyane ArAdhanAro AtmA kadAca koI kAraNavazAta satyathI vIkhuTo paDI jAya to nisarganA badhA paribaLo ene punaH satyamAM pratiSThIta karavA kAryarata banI rahe che...sAcI niSThA sAthe kudarata baMdhAyelI che. 0 satno saMgAtha supere mANyA pachI enA vijogamAM jIvavAnuM nAmumakIna banI jAya che. pANI vinA ke prANavAyu vinA kadAceya jIvAya, paNa satnI anubhUti vinA jIvavuM e mota karatAMya vadhu vasamuM thaI jAya che. 0 nAtha ! huM game tevA AghAta-pratyAdhAta sahana karavA tatpara chuM. game tevA duHkho paNa sahana karavA taiyAra chuM. gamanA dariyAmAM DUbI javA paNa taiyAra chuM. dhagadhagatA AMsu sAravA paDe evI vItaka veThavAya taiyAra chuM - jo ema kemeya 'AtmajAgRti AvatI hoya. 70 koIpaNa mUlya cUkavIne huM satyane huM AtmasAt karavA mAMgu chuM. cAhe te bhoga Apavo paDe huM taiyAra chuM. satya vinA jIvavuM munAsiba nathI. AkhI mArI jIvanazailI badalAya jatI ho to badalAya jAvaH have huM satya khAtara bhekha laI bhamavA mAMgu chuM. 70T anaMtakALathI... A jIva sattnI niHsIma avagaNanA karato Avyo che. satpurUSano samAgama maLyA chatAM A jIve satno Adara karyo nathI - are, satnI pIchANa suddhAM karI nathI...AnAthI moTuM pApa bIjuM kyuM hoI zake ? A ja ghora pApa che. (c)` jIva ! have to sattno Adara kara... e vinA tArA du:kha koI bhAMjI zake ema nathI. satno saveLA Adara kara e ja upAya che. khovAyelI anaMta rasamastI punaH meLavavI hoya to aMtarmukha thaI jA ane paramalInatAthI satnI upAsanA kara...sanI upAsanA kara. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 142 sanuM UMDANa keTaluM aparimeya, anaMta, agAdha che e vANIthI darzAvI kyAMthI zakAya ? jeTalA UMDA ne UMDA utaratA jAo anubhUtimAM...eTaluM vadhu ne vadhu UMDANa tamane AkarSI rahe...sAgarane to taLIyuM haze...satunuM koI aMtimataLa ja nathI. koI jIva mArAthI leza nArAja na thAva e AtmArthI vyaktinI AMtaraDInI bhAvanA hoya che. koI jIva kuhavAya dubhAya to ene potAnI mastI naMdalAtI lAge che. AthI AtmArthI vyakti koI sAthe vyartha vAdavivAdamAM utaratA ja nathI. sAmenI vyakti game tevuM vartana dAkhave - enI asara jhIlavI ke na jhIlavI e mATe ApaNo AtmA saMpUrNa svataMtra che. sAmI vyakti Akramaka bane evI veLA samabhAvamAM TakI rahIe e ja ApaNI jAmela AtmaratInI pArAzIzI che. viparIta saMyogamAM ya je svabhAvaramaNatA gumAvato nathI e ja svabhAvano ananya Azaka lekhAya. ane viparIta sthitinI kasoTIthI kasAyane sudaDha thayela svarUpasthiratA pachI aviparIta saMyogamAM to kevI purabahAra khIlI uThe ? . pragADha abhyAsa karIne daDha thayela Atmastharyane DagAvavA pachI koI saMyogo samartha nathI. kevA kevA pralobhaka saMyogomAM ane kevA kevA pratikULa saMyogomAM paNa mahApuruSo kevI sAhajikatAthI svarUpa sthiratA TakAvI zakyA che ! e abhyAsanuM phaLa che. jJAnIjanane svabhAva sukhanI parakha evI saMpUrNa hoya che ke e sivAyanA koI AbhAsI sukha emane sukhada lAgatA nathI. cAtaka pakSI tarase mare paNa meghanA nirmaLa jaLa vinA bIjuM pANI na ja pIve. ema jJAnI koI vabhAvika sukhanI ratI mANatA ja nathI. ON jJAnIo dareka vAtamAM aucitya jALavI rAkhavA bhalAmaNa kare che. jyAM jyAM je je yathocita hoya tyAM tyAM te te mujaba AcaravAnuM kahe che. paNa evuM aucitya jALavavA je vicArakatA ane vivekazIlatA joIe e bahuM ochA mAnavImAM hoya che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 sAdhanApatha ane AtmajJAna potAne priya lAge evuM nahIM paNa ucita hoya evuM ja AcaraNa karavA managamatA vikalpano bhoga paNa Apavo paDe che. ucita zuM - kyA samaye, kyA sthAne zuM ucita, zuM anucita, enI gahanagaveSaNa karavI paDe che - tadartha anUThI jAgRti paNa joIe che. mane priya lAge evuM nahIM AcarU paNa je ucita hoya te ja AcarIzaH evo dRDha nirdhAra joIe. ucita-anucitanI gama na paDe tyAM sudhI banatA prayAse niSkriya rahevuM ghaTe. game tevI sthitimAM ke saMyogamAM paNa cityapAlanano ja Agraha rahevo ghaTe. ucita na AcarAya eno, tathA anucita AcaravuM paDe to eno, pArAvAra kheda hovo ghaTe. potAnI bedarakArIthI ucita-anucitano viveka na rahe ema banavuM ghaTe. prathama pUrI vicAraNA-gaveSaNA karyA bAda ja pravRta thavuM joIe. sAmo jIva vivekasmRta thaI taddana anucita vartana dAkhave to paNa pote manosaMyama gumAvavo na ghaTe. anucita vartanano badalo paNa ocityapUrNa Apavo ghaTe. koI viveka cUke to ya AtmArthI sAdhake vivekasmRta na ja thavuM ghaTe. pratyeka prasaMgamAM aucitya jALavI jANanArane enuM aMta:karaNa DaMkhatuM nathI. enuM hRdaya pavitra rahe che. potAne tathA parane thatI ghaNI hAnI aTakI jAya che. viveka ane jAgRti sArI rahetI hoya aparaMpAra lAbha thAya che. potAnuM aucitya cUkI jevA sAthe tevA' - thavA jAya to veranI vaNakalpI paraMparAo pedA thAya che. sAmAne khAtara potAnI paramodAtta pariNati gumAvavAnuM thAya che. AthI sva-para ubhayane kevaLa nukazAna ja thAya che. mATe koI paNa saMjogamAM aucitya cUkavuM nahIM. sAdhake svabhAvamAMthI kinnAkhorI bilakula kADhI nAkhavI joIe. kinnAkhorI eTale badalo levAnI vRtti. koI bhaMga bane to pote paNa bhalAI tyajI bhaMDA thaI javuM e ucita nathI. potAno saMtasvabhAva game tevI paristhitimAM paNa jaLavAya rahevo joIe. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 144 pote nispRhabhAve sAco rasto batAve chatAM sAmo vyakti dharAra e rasto apanAve ja nahIM ane viThThAIpUrvaka avaLo ja cAle to paNa zAstrakAroe sAdhakane madhyasthabhAva ane samatAbhAva jALavI rAkhavA bhalAmaNa karI che. koIpaNa miSeya koIpaNa AtmA sAthe vairanI paraMparAo khaDI na thAya ema vartI javA jJAnIonI zIkha che. sAmAne vara vadhAravAno eka paNa moko AtmArthIe Apavo ghaTe nahIM. A arthe keTalo apUrva manosaMyama joIe ? pote verabaMdha bAMdhavA Icche nahIM - saMpUrNa bhalAIthI va... chatAM sAmo jIva vaira vadhAre to upAya nathI. pote enA AkrozamAM vRddhi thAya evuM nimitta purUM pADavuM ghaTe nahIM. bAkI, sAmAjIvanA pariNAmo arthAt manobhAvo upara kaMI potAno kAbU nathI. bUrAInI sAme paNa banI zakatI bhalAI dAkhavavI. kadAca nItaratI bhalAI joI kyAreka sAmAjIvanuM hRdayaparivartana thAya paNa kharUM sAmAnuM parivartana thAo to thAo - paNa potAnA bhalA vartanathI potAne to asIma phAyado ja che. sAmAnI burAInI coMTa hRdaya upara bilakula lo ja nahIM. sAmAnA geravartanane samasyArUpa gaNI ciMtita thavAnA badale sAhajikatAthI lo. - bilakula sAhajikatAthI lo - jANe koI samasyA che ja nahIM ema vikalpamukta raho. bhalAI dAkhavIne paNa gaNanA na karavI ke meM ATalI ATalI bhalAI dAkhavI - to ya (!)...bhalAI karIne paNa tatkaNa bhUlI javI - enuM gaurava na vAgoLavuM. basa burAI eno svabhAva che ema bhalAI mAro svabhAva che. - ne svAbhAvika jIvavuM mAruM kartavya che. koIpaNa vyaktinA vartanamAM ghaNA kAraNo kAma karatA hoya che. vyaktino mijAja vyaktino uchera. vyaktinA parApUrvanA saMskAra, vyaktinI mAnasika-zArIrika kSamatA, vyaktinuM jJAna, enI sobata jevA anekAneka kAraNe kAma karatA hoya che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 sAdhanApatha ane AtmajJAna ADuM vartana kare eTale e vyakti ApaNI duzmana ja hoya evuM nathI, ADoDAI vyaktinI prakRtimAM hoya ema paNa bane. prakRtino nigraha bahuM duSkara kAma che. vyaktino evo ja svabhAva samajI daragujara karavI ghaTe. kaDavA kema ?" - evo savAla kArelAM mATe hoya ? koInI ADoDAInI nodha hRdayamAM saMgharo nahIM. nahitara tamArAthI pUrvagrahayukta vartana thayA vinA raheze nahIM. bIjAnA doSane tarata ja bhUlI jAo. e punaH maLe tyAre pUrvagrahayukta vartana dAkhavo nahIM. nutanadaSTithI ja ene nihALI raho. A bahu mahatvanI vAta che. @ s koIka ciMtake kharUM ja kahyuM che ke, jJAnI paNa eTalA ajJAnI che; e ajJAnI jIvane samajI zakatA nathI. ajJAnI jIvane samajatA zIkho, to ene sahelAIthI daragujara karI zakazo. tamArA gajathI ajJAnIne mApo nahIM. mAnavInuM mana evuM vilakSaNa che ke mAMdhAtA jJAnIo paNa enA rahasyano pUrNatAga pAmI zakatA nathI. sAmAnI manodazA samajI na zako tyAM sudhI enA cAhe tevA vartanano dhaDo na lyo - haLavAzathI jatuM karo. enI viSama manodazAnA kAraNo khojavA-samajavA yatnazIla thAo. mAnavI jANIbujhIne ADoDAI karato hoya to paNa e enA acetanamanamAM dabAyelA saMskArokhyAlonA kAraNe kare che. ADoDAIno javAba paNa saraLatAthI Ape enuM nAma kharo mumukSu - bAkI mokSa kAMI reDho ocho paDyo che ? jene navA mAThA saMbaMdhomAM baMdhAvuM nathI paNa chUTavuM che eNe kevI takedArI rAkhavI joIe ? bane tyAM sudhI koI jIva, potAnI sAthe varanA anubaMdha na bAMdhe enI parama kALajI karavI ghaTe. pote parama madhyastha thaI maunapaNe sAmAnI ADoDAI paNa sahI levI ghaTe. AsAna nathI bhAI sAmAnI akAraNa khaDI thatI harakatone paNa apratikArabhAve veThI levI AsAna nathI. paNa jo navA vairAnubaMdhonA cakakaramAM na phasAvuM hoya to e ja upAya che. samabhAva jALavI rAkhavo. khamI khAIne paNa 'samabhAva jALavI rAkhavo. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 146 bhAI sAdhaka enuM nAma - je game tevI viSama paristhitimAM ya sama rahe. game tevI uttejaka paLomAM paNa pairya gumAve nahIM. sAmo jIva bairya gumAvI bese e kSamApAtra che. sAdhake na to pairya gumAvavuM ghaTe ke na to kadI uttejanAmAM AvavuM ghaTe. bhAI ! ajJAna bahu bUrI cIja che. ajJAna dharAvanAra vyakti aMdarathI kadI sukhI hoto nathI. jIvanI aNasamajaNa ene pArAvAra dukhIta kare che. mATe ajJAnI jIva khUba khUba karuNApAtra che - kSamApAtra che. enI jhAjherI dayA khAjo. ajJAnI jIva AgrahI paNa khUba hoya che...ajJAnI kahetA aNasamajavAna jIva jANavo, jJAna alpa hoya paNa samaju prakRti hoya to enI ahIM vAta nathI. jJAnI to nirAgrahI hoya che. vRthA vAdavivAdamAM paDavuM jJAnIjananuM kAma nathI. saheje saheje koI jIva samajato hoya to sArI vAta che. baLajabarI karavAnuM pariNAma to sAruM nathI AvatuM paNa, kadAca vadhAre bagaDI javA saMbhava che. vaLI, potAnI urjA gumAvavAnI thAya che - pratiSThA gumAvavAnI thAya che - kiMmatI samaya paNa gumAvavo paDe che. sAdhaka jIve to potAnuM svahita apAra sAdhavAnuM che. ajJAnIne samayAdinI evI kiMmata hotI nathI. sAdhakane eTaluM badhu aMtarakArya sAdhavAnuM che ke ene navarAza ja nathI, nAhakanA vAda-pravAda karavAnI. svahitanA bhoge koNa vicakSaNa vAdamAM utare ? samartha jJAnI purUSo je pravRtti kare enA anukaraNamAM sAmAnya sAdhake javuM hitAvaha nathI. svahita saMbhALI besavuM ja enA mATe zreyaskara che. lAMbA joDe TuMko jAya-mare nahIM to mAMdo thAya' - e kahevata marmasabhara che. samartha jJAnInuM evuM anukaraNa karavuM ghaTe nahIM. samartha jJAnInI barobarI karavA jAya ke nakala karavA jAya to sAmAnya sAdhaka svahita sAdhavAnA badale khare ja uchuM nukazAna notare. potAnI pAtratA samajI pagaluM bharavuM ja hitAvaha che. - A bahuM gaMbhIra vAta cheH bhUmikA anusAra ja sAdhanA sAdhavI ghaTe. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147. sAdhanApatha ane AtmajJAna koI viziSTa kArya sAdhavuM hoya to pahelA jJAnI puruSanI saMmati laI pachI ja karavuM ghaTe che. jJAnInI AjJA anusAra vartanAra jIva alpakALamAM amApa hita sAdhI zake che emAM be mata nathI. jJAnIonI AjJA avagaNIne to anaMtakALathI rakhaDyo che jIva. 0s jJAnI to aMtaramAM TharelA hoya che. emanI vANI upazamarasathI bharapUra hoya che. e rADArADa nathI karatAM- parama samatAthI satya prakAze che. jIvane aMtaramAMthI pratIti AvI rahe che ke A puruSa jarUra mAro bhavanistAra karI zakaze. mahaddaprAya: to jJAnI mana-aMtarmukha hoya che. jJAnI sthitaprajJa hoya. emanA bodhamAM gahero anubhava samAviSTa hoya che. vAkya vAkya anubhavanuM amRta nItaratuM hoya che. gherA svAnubhavamAMthI vANI nIkaLatI hoya, zrotAne hADohADa asara karI jAya che. vANImAM paramazAMtarasa pravaheto hoya che. jJAnIjana to AtmAnubhavanA aThaMga rasIyA hoya, bodha detA paNa e vAraMvAra aMtarlIna thaI AtmAnubhavano dora sAMdhI letA hoya che. vAkya vAkya e aMtaramAM utarI anubhavano AsvAda letA hoya, emanI vANI anubhavathI rasAyelI hoya che. ahAhA, jJAnIne jemaNe oLakhyA che ne emanI anubhavavANI paramazraddhAthI pIdhI che enuM jIvana amRtarasanA kuMDa jevuM banI rahe che. jJAnIno bodha enA samagra jIvanamAM vaNAya jAya che...vahelo moDo e paNa jJAnI banI jAya che. jJAnI upadezamAM koInI vyaktigata niMdA karatA nathI. paramakAruNyavRttivALA hoya che. jJAnInuM hArda evuM paramodAtta hoya che ke koI zudra vAta e uccAratA nathI. emanA haiyAmAM paNa koI zudra vAta uddabhavatI nathI. koIne tAkIne upadeza e karatAM nathI. DON jJAnI svabhAvamAM TharelA che - khUba UMDA TharelA che - samIpa AvanAra sarvane e ThAranArA che. jJAnInI cittaprazAMti joIne ja jonAra abhibhUta thaI jAya che. emanI zAMtarasa nItaratI vANI sAMbhaLatA sAMbhaLanAranA heye paNa TADhakanA zeraDAM paDe che. E kaWW. 553 SATEST Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna - jJAnInA hradayanI vizALatA kevI asIma hoya che - emanuM audArya kevuM aparimeya hoya che - kSamA. saMtoSa, saraLatA, nikhAlasatA, nirAbhimAnatA ityAdi agaNita guNo kevA utkRSTakoTInA hoya che e to samIpavartI 'supAtra' jIva ja jANI zake che. 148 T jJAnIne oLakhavA, supeThe oLakhavA, pUrI parIkSA karIne oLakhavA - oLakhyA pachI to emanI AjJAe ja cAlI javuM. leza AjJAno anAdara na thAya evI kALajI vartavI. basa, mukti pAmavAno - mukti samajavAno - A ja saraLamAM saraLa upAya che. (c) pyArA sAdhaka ! ApaNI majabUrIono paNa pAra nathI. pAMkha kapAyelA paMkhI jevI ApaNI hAlata che. samyajJAna paNa nathI ne samyakcAritra paNa nathI. aMtarmukhatA ane AtmasthiratA vinA ApaNe urdhvavikAsa kyAMthI sAdhIzuM ? anaMtanI yAtrA kema karI ArAdhIzuM ? ApaNI ja hAlatanI ApaNane ja dayA nathI e kevI viTaMbaNA che ? kharekhara nekadilathI kadIya ApaNane ApaNI dayA AvI che kharI ? anaMta paribhramaNamAMthI jAtane ugAravA ApaNe zuM karyuM ? ApaNI hAlata kevI dayanIya che eno AMzika citAra paNa ApaNane nathI. (c) khare to ApaNAmAM mahAna rUdana pedA thavAnI AvazyakatA che. aMtaHkaraNanuM AkraMdana udbhavavAnI jarUra che. ApaNI bismAra dazA mATe saMpUrNa javAbadAra ApaNe ja chIe. bebhAnatA eTalI hade che ke ApaNI bismAra hAlatanuM yathArthabhAna ja ApaNane nathI. (c) ja bhAI ! gAMDA kADhe nahIM cAle...gAphela rahyuM nahIM ja cAle. jIvanamAM saMvAdItA joItI haze to vivekano dIpa pragaTAvavo ja paDaze. pradipta viveka dhAravo paDaze. jIvananI saMvAdItA gahana AMtarasukhanuM kAraNa cheH koIpaNa bhogeya tadartha tIvra viveka pragaTAvavo ja rahyo. (c) vivekavAna sAthI-saMgAthI meLavavA ya khUba khUba dohyalAM che. jIva, tArA vivekane jAgRta kare - vRddhimaMta kare evA saMgAthI khoLaje...je ucita-anucitanuM bhAna karAveH sAra-asAranuM bhAna karAveH kRtyA-kRtyanuM bhAna karAve...evo saMgAtha yAcaje prabhu pAse. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 sAdhanApatha ane AtmajJAna A jIve potAnA AtmAnI ja avagaNanA karI che. e moTo aviveka che. anyano mahimA ghaNo karyo che - potAnA AtmAno ja mahimA Avyo nathI ! paramAtmAno mahimA pArAvAra karyo che paNa potAmAM ja saMgupta rahela paramAtmAne pichANyA ya nathI ! jJAnIo kahe che. bhAI tuM prabhu cho...tuM tane pichANato nathI !? deva-guruno mahimA kare che paNa tArI bhItaramAM rahela mahAdevane ane paramagurune kadI ya nahIM oLakha? bhAI tAruM zuddhasvarUpa paramAtmasadaza che. - rakhe ya tuM A vAtamAM zaMkA karIza nahIM. prabhu, jAvuM che dUra dUra, sUjhatuM kAMI nathI. aMtaranA prANa anaMtane AMbavA taDape che; paNa pagamAM jANe beDI paDI hoya evI dazA che. prANanA peTALamAMthI niraMtara kaMdana guMje che - anaMtanA yAtrika thavAnuM.....paNa !!!... nAtha ! majabUrIno pAra nathI. he nIlagagananA paMkhI ! zuM verAna vagaDAmAM vAso karI rahela cho ? A saMsAra to verAna vagaDo che. - zuM ene naMdanavana mAnI paDyo che ? ahAhA...jIva ! tArI vibhrAMtino koI pAra nathI. saghaLAM vibhramone chedavA kyAre tatpara thaIza ? kyAre...? konA vinA taDape che A jIva ! zAM mATe e satata ucA mane jIve che ? raghavAyo kema che A jIva ? eno talasATa-enI vedanA vyAjabI che ke geravyAjabI ? upAya zuM ? valakhatA prANa jaMpe zI rIte ? koI sAco rAha sUjhADe ? kyA khojavo rAhabara ? bhAI.! adhyAtmano rAha ghaNA khatarAothI paNa bharelo che. emAM bhaTakI javAnI saMbhAvano ya pAra vinAnI che. bhaLatA raste caDhAvI denArA bhomIyAo ya ghaNA che. sAco rAhabara khojavo. meLavavo AsAna nathI... ne rAhabara vinA ya yAtrA karavI salAmata nathI. jIva! jo tAre taravuM ja hoya, - bhavasAgara pAra utaravAnI UMDI abhIpsA hoya, to tuM eka takedArI to avazya rAkhaje- ke - rAhabara pasaMda karavAmAM bhUla khAto nahIM. sAcA rAhabaranuM mUlya adhyAtmapaMthamAM khare ja varNavyuM na jAya eTaluM asIma che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 150 jIvanI yogyatA hoya evA gurU ja ene ruce.jace che. moTAbhAganA jIvone manoraMjana karanArA upadezaka ruce che. manane ThArIne, manano AtmAmAM laya meLavI ApanArA paramabrahmalIna guru to koIka virala subhAgI jIvane haiye vasI jAya che. ahAhA...AtmalIna jJAnInI goThaDI to evA parama bhavya jIvane ja goThI jAya che. e goThaDIno marma...e goThaDInuM mUlya...mAtra e ja jANe che. evo paramodAtta samAgama pAmI I je dhanyatAkRtArthatA-ahobhAva anubhave che te avarNanIya che. sasamAgamathI je agaNita samajaNo - gaherI gaMbhIra samajaNo - upalabdha thAya che. e karoDo varasanA tapathI paNa kAMI ja thatI nathI. jIva kharekharo khapI joIe - grAhaka joIe - to ApanAra dilano dariyo Akho ThAlavI de che. - koI kamI rAkhatA nathI. jIvanA AtmotthAnanA sAdhaka bhAvo kyA kyA che ane bAdhaka bhAvo kyA kyAM che enI zrIgurune khabara che. zrIguru pAse hayuM ThAlavI tamAma dAstAna raju karavI joIe. zrIguru paNa evA supAtra jIva pAse potAnuM yAnuM tamAma rahasya khulluM mUkI de che. jIvananI yAtrAmAM jema abhinnahRdayano jIvanasAthI maLI rahe to jIvana dhanya bane che, ema AtmAnA anaMtazreyaHnI sAdhanAmAM evo maMjhIladarzaka-mArgadarzaka puruSa maLe to janmojanma sudharI jAya che - bhAvI anaMtakALa ramyabhavya banI rahe che. anaMtakALathI yama, niyama, saMyama, tapa, japa ityAdi agaNita agaNita upAyo karato Avelo jIva, bApaDo jANato nathI ke zuM karavuM zeSa rahI jAya che. sujANa guru vinA koNa batAvI zake ? ahI..hA.. jIva evA sujANa gurune oLakhI ya zakato nathI ! jIva jANato ja nathI ke enI bhUla zuM che. tyAM e bhUlathI e nivartavAno kyAMthI hato ? jIva to mugdhapaNe mAne che ke, sadguruvaranI jarUrata bIjAone haze - huM to pUrNa samaratha chuM. mAre kaMI koI rAhabaranI jarUrata nathI. kAza, jIvano AnAthI gojhAro vibhrama eke nathI. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 sAdhanApatha ane AtmajJAna - dareka vyaktie koIne koI guru mAnI lIdhA hoya che. ane pratyeka ema ja mAne che ke mArI jevA guru koInA nathI. dareka potAnA sthApelA gurune vizvazreSTha mAne che ? kAza, akhIla dharmajagatanI A ja moTAmAM moTI viDaMbanA che. potAnA gurU AtmajJAnI che ke nahIM- brahmalIna che ke nahIM- sAcA aMta:karaNathI tyAgI che ke rAgI - bhavapAra utaravA AvyA che ke majhadhAramAM gaLakAM khAya che - aMtaramAM UMDA karelA che ke bAhyadaSTivALA che - ityAdi tapAsa koNa kare che !! jaIs kharUM pUcho to mugdha jIva kAMI paNa jANato nathI. saddagurunI parakha karavAnuM paNa enuM koI gajuM nathI. paNa A anaMtakALanA hitano savAla che. jIve sadgurune oLakhI kADhatA zIkhavuM ja paDaze - jo svahitanI saghanagahana garaja hoya to. jIva bhUlecUke ya bhavodadhinAraka paramapuruSane oLakhavAmAM koI kasara rAkhIza nahIM. evA paramaguru maLyA vinA tArA durguNo maTaze nahIM...tAro mohajAra' upazAMta ke kSaya thaze nahIM. bhAI kugurunI hesiyata nathI ke mohavyAdhi e nivArI zake. anaMtakALa ema ja vyatita thayo... ahAhA... jIva bApaDo anaMtakALathI AthaDe che. koI ene AptapuruSa maLatA nathI. adhyAtmajagatanA badhA gurUo zuM AptapuruSa' che ? badhA guruo zuM vItarAganA ananya upAsaka che ? jIva kema A viSayamAM bedarakAra che? jIva tAre zuM joIe che ? - zeno khapa che ? mukti ke saMsAra ? AtmA joIe che ke jagata joIe che? guru nirmIta karavAnI vAta to e pachInI che. anaMtakALanA paribhramaNanA paritApa tane yAda che ? bhAvI anaMtakALa kyA kyA bhaTakavuM che e vicAryuM che kadIya ? jIvanI jAlima mUDhatA ja e che ke eNe koI maMjhIla nakkI nathI karI ne cAlavA ja maMDyuM che, ema ne ema ! jIva ghaNuM kare che paNa, zA mATe enI kaMI ja gama nathI ! are jIva to hArdapUrvaka AvA pAyAnA prazno vicAravA paNa taiyAra nathI !! kaMI maMjhIle pahoMcavuM che e to pAyAno prazna nathI ? Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 152. vItarAgI zAMti e kaI aNamola cIja che. enI jIvane koI gatAgama nathI. aMtaranI gaherI prazAMtI eNe kadI anubhavI nathI. dharmanA nAme bIjI dhAMdhala-dhamAla aparaMpAra karI che. paNa svabhAvamAM TharavAnuM mULabhUta kArya ja e sUkI gayela che. dhyAnane nAme ya jIve DhoMga pAra vinAnA karyA...eNe dhyAna karyuM che vibhAvonuM...dhyAna karyuM che kaSAyonuM...dhyAna karyuM che viSayonuM...AtmadhyAna zuM vastu che enI gaveSaNA paNa kadI karI nathI ? jIva... mApha karaje...e kAMI dhyAna nathI. dhatiMga che bhaTakavAnA. jIvananA bIjA tamAma raso upekSIne ekamAtra paramAtmarasa pIto rahe te dhyAnI che. dhyAnInara astitva sAthe otaprota thayelo che. astitva sAthe ekarUpa banI; sat-citAnaMdanI ammalita saravANIo pIve te dhyAnI che. dhyAnInarane koI vikalpa nathI. - kAraNa, rasa na hoya koI sthaLe manane TharavAnuM hotuM nathI. mananI kyAMya gatI ja nathI to vikalpo utpanna thavAno avakAza ja kyAM che ? e to pragADhabhAve paramAtmarasa pIvAmAM cakacUra lIna che...enuM nAma parama arthamAM dhyAnI che. jAmeluM dhyAna eTale parama avagADha AtmatanmayatA. jagatanuM ke jagatanA koI bhAvonuM tyAM smaraNa paNa nathI. najaramAM ekamAtra AtmA ja najarAyA-taravaryA kare che. AthI dunyavI koI paribaLa emAM vikSepa khalela pahoMcADI zakatuM nathI. dhyAnIrane enI maMjhIla maLI cUkI che. muktisukhanI ene pragaTa pichANa che. rasa pote AsvAdyo che. AthI potAnI mukti thaze ke nahIM evI ene lagIra zaMkA nathI. bahu alpakALamAM e parama mukta thaI javAnA che...anaMta vaMdana ho emanA caraNomAM... nIvaDelA AtmadhyAnInarane oLakhavA sahelA che. emanAmAM koI prakAranI caMcaLatA nathI hotI. koI prakAranI uttejanA nathI hotI. utsukatA nathI hotI. akAraNa paMcAta karavAnI lagIra vRtti nathI hotI...e to aMdaramAM TharIne jAma thayelA hoya che. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 sAdhanApatha ane AtmajJAna sAcA AtmadhyAnInara svabhAvataH ja jitendriya hoya che. indriyAnaMdamAM emanI matI-ratI hotI nathI. indriyonA e svAmI hoya che. pAMca indriya ane chaThuM mana emanA saMpUrNa tAbAmAM hoya emanI pragADha sthiratAne koI bAdhA pahocADI zake ema nathI. bhAI.! AtmadhyAna to traNabhuvanano parama zreSTha padArtha che. devo ke indro pAse paNa enA jevuM so' bilakula nathI. enI samAdhi svAbhAvika ane sarvottama kakSAnI hoya che. have pUrNa saMtoSa chavAyo hoya, aprasannatA UpajavAnuM koI kAraNa ja nathI. dhyAnano eka hetu Atmavizuddhi che. jeTalI avagADha svarUpasthiratA jAmI zake eTalI avagADha Atmavizuddhi sahajatAthI niSpanna thAya che. potAnI jAta bAju najara jAmavAthI jAtanA guNadoSa gaherAIthI jaNAya Ave che. ane doSa jANI sahaja ja kaMpArIo pedA thAya che. jIvananI agaNita bhUlo kyAre sudhArI zakAya ? bhUlonuM hRdayavedhaka sAcuM bhAna thAya tyAre. jyAM sudhI bhUlonuM hRdayaMgama jAna lAdhatuM nathI; tyAM sudhI enI sudhAraNA jogo mahAna AMtara tApa pedA thato nathI. bhUlonuM kaMpAvanAruM bhAna pedA thavuM e mahAbhAgyanI nIzAnI che. @ s bahu madhyastha ane vicAraka mAnavI ja potAnI bhUlo dekhI-pekhI zake che. potAnI bhUla samajavA ane svIkAravA ghaNI gahana pramANika ane saraLatAnI jarUrata paDe che... ane e bahu virala sAdhakomAM hoya che. prAmANika puruSe koIpaNa ghaTanAmAM sAmAnI bhUla jotA pahelAM e tapAsI javuM ghaTe ke, emAM potAnI kAMIpaNa bhUla thAya che kharI ? sajjana mANasanuM e kAma che ke potAnA pakSethI thatI bhUlane prathama dUra karavI. bhAI... potAnI bhUla jovA ghaNA nekahadayanI jarUrata paDe che. ajJAnI jIvo kadIpaNa potAnI bhUla gavejI zakatA nathI. mAtra sAcA jJAnIpuruSa ke jene aMta:karaNathI saccAIno avihaDa prema chee ja potAnI bhUla joI zake che. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna koIpaNa ghaTanA sAMbhavavAmAM jo ke ghaNA kAraNo kAma karatAM hoya che. to paNa potAnI koI bhUla ke potAno koI avaLo puruSArtha to emAM kAraNa nathI ne ? e sAdhucarita AtmA bArIkAIthI tapAsI jue che. 154 70 sAdhucarita AtmA potAnI nAnI bhUlane paNa tIvrapaNe lakSamAM le che ane bIjAnI moTI bhUlane paNa sAhajikatAthI lakSamAM le che. bIjo bhUla svIkAravA-samajavA ke sudhAravA taiyAra na thAya to paNa ene kSamya lekhe che. 77@> saMtajana sAmAne kAraNe potAne pAra vagaranI hAnI thatI hoya to paNa roSa karatAM nathI. ulTuM, potAne kAraNe sAmAne thoDI paNa hAnI na thAya enI kALajI rAkhe che. saMtahradayanI akhaMDa prasannatAnuM eka kAraNa A paNa che. DONT meM ATaATalI bhalAI karI...to ya sAmo kema bUrAI dAkhave che evo savAla sajjanapuruSe karavo ghaTe nahIM. eNe evo khyAla paNa dimAgamAM rAkhavo ghaTe nahIM. kAraNa e khyAlamAMthI Akroza ne prativairano janma thAya che. ONE potAne ekadama saMta paNa mAnI levA nahIM. avakAza to jarUra rAkhavo ke potAnI paNa ochIvattI bhUla hoya zake che. khare ja bhAI, potAnI bhUlanuM darzana thavuM ghaNuM durghaTa che. harAmI mana potAnI bhUla kabUlavA ya tatpara nathI. 0 bhUla sudhAravI agharI nathIH samajavI ja agharI che. athAga prayatna karo tyAre tamArI bhUlo tame dekhIpekhI zako. prathama to tamArI tatparata hovI ghaTe, bhUla saMzodhavAnI. tame tamane nirmUla ja mAnatA ho to koI upAya ja nathI. @ bhAI...! bhalA hradayanuM je sukha che evuM sukha bIjuM ekapaNa nathI. pote jeTalo bhUlarahita haze jeTalo nirdoSa haze - eTaluM umadAhradaya dharAvI zakaze. haLavuM phUla jevuM hradaya haze to je sukha pote anubhavI zakaze e sukha advitiya haze. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 sAdhanApatha ane AtmajJAna bhAI...! nirdoSa aMtaHkaraNa hovuM e koI sAmAnya vAta nathI. ghaNI asAdhAraNa siddhi che e to... nirdoSa aMtaHkaraNamAM jIvananuM ghaNuM hita samAyeluM che. koI bhautikasukhomAM tAkAta nathI ke pavitrahradaya jevuM umadAsukha ApI zake. (c)` mANasa jo khare ja anubhava pATha levA ja mAMgato hoya to potAnA ja vyatIta jIvananA agaNita pAsAo - taTastha prekSakanI adAthI - nIhALI le. jarUra ene anubhavanA thokanA thoka emAMthI aharniza sAMpaDatA raheze. jIvananA jIvaMta anubhavomAMthI je bodhapATha nathI leto e zAstromAMthI bodhapATha leze ke anyatra kyAMyathI bodhapATha grahaNa ka2ze e vAtamAM koI khAsa vajUda nathI. anubhavo parathI ya vairAgya na pAmanAra, koInA upadezathI zuM pAmaze ? kaMI nahIM. 70 kadma se kama proDhAvasthAmAM to mAnavI svataH prAjJa thaI javo ghaTe. moTI uMmare paNa jenA aMtaramAMthI tattvajJAna ughaDatuM nathI e mAnavI haiyAhUno che. sahradaya mAnavI jagatasthiti nihALatA, svataH tattvajJa banI ja rahe evuM che. bhAI....! A jagatanuM svarUpa ja evuM jAlima che ke ene vilokatA vicAravAna jIvane saheje vairAgya Upaje. maLelA durlabha manuSyajanmano mAnavo kevo karUNa pheja bolAvI rahyA che ? mahAna vicArazaktino parama savyaya kone sUjhe che ? bhAI....! jagata to jevuM che tevuM ja sadAkALa rahevAnuM che. tIrthaMkaro ke payaMgabaro paNa ene badalAvI zakyA nahIM. jagata kadIya sudharavAnuM nathI. tuM tAro dRSTikoNa palaTAvI nAkha... to tuM to khacIta sukhI sukhI thaI jaIza. jagatane ke koIne palaTAvavAnI maMchA rAkhIza to kALAMtare tane tIvra hatAzA ane kheda ja lAdhaze. tArI jAtane ja palaTAvI nAkhavA zrama karIza to cokkasa tane alaukika prasannatA ane alaukika tRptidhArA lAdhaze. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 156 jagata sAthe bAtha bhIDavA ane vidroha karavA jAvA jevuM nathI - ethI tArA AtmAne nAhakano phleza ane hAnI pahoMcaze. mAtra jagatane samajI; enAthI nirapekSa thaI javAmAM sAra che. jagatane je raste javuM hoya tyAM jAya? tuM tAro rasto pakaDI le. bhAI. devadurlabha A janmamAM tAre tAruM anaMtahita sAdhI javAnuM che. maLela zaktino e ja sAco sadupayoga che. bIje kyAMya karatAM kyAMya zakti vAparavA jevI nathI. na bhUlIzaH tArI pAse samaya ane zakti khUba ja maryAdita che. jaIOS thaI zake eTalI vadhu ne vadhu jIvananI AlocanA karavA jevI che. kharI AlocanA thaI tyAre gaNAya ke jyAre evI bhUlo punaH thavAno koI avakAza na rahe. bAkI AlocanA ya yathAvat thayA kare ane bhUlo ya yathAvat thayA kare to phAyado zuM thAya? kharI AlocanA to jIvanamAM krAMti lAve che. e jIvanane AmUlacUla palaTAvI nAkhe che. kharI AlocanA pavitra aMtarmazA khIlave che - viveka khIlave che. bhAvIne bhUlarahita banAve che. AvI AlocanA mahAna AtmotyAnakAraka bane che. AlocanA zabda "locana' zabda parathI banela che. dekhavuM sArI rIte dekhavuM. guNa-doSane yathArtha rIte dekhavA-bhALavA. "svadhraSadarzana e AtmazuddhinI pAyAnI prakriyA hoya, sAdhaka jIvanano e sarvottama sadguNa che. svadoSa dIThA vinA taravAnuM kemeya saMbhava nathI. zAMtinA samayamAM sAdhake ghaNI bArIkAIthI potAnA jIvananA guNo tathA doSone nihALavA ghaTe. jANe koI bIjAnA jIvananI samIkSA karatAM hoIe ema ja taTasthatAthI potAnA samagra jIvananI samAlocanA manomana karatA rahevI joIe. jaDGE vikArane vaza thaIne A jIve zuM bhagavAnane kaMI nukazAna pahoMcADyuM che ? nahIM, eNe potAnA AtmAne ja nukazAna pahoMcADyuM che... mATe kSamA paNa eNe bhagavAnanI nahIM paNa - kharA dilathI - potAnA ja AtmadevanI mAMgavAnI che. ka .. As 05 . Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 sAdhanApatha ane AtmajJAna tapa, japa, pUjA, bhakita ItyAdi karI jIva bhagavAna upara pote pADa karyo hoya ema mAne che. paNa ema nathI...vastutaH eNe potAnA AtmAnuM ja hita sAdhela che. dharma ApaNe koI upara upakAra karavA nathI karatA - ApaNAM ja bhalA arthe karIe chIe. AtmAne je nukazAnakAraka hoya te manane game tevuM rucikara lAgatuM hoya to paNa AcaraNIya nathI - ane - AtmAne je lAbhakArI hoya te manane na rucatuM hoya to paNa manane manAvI manAvIneya AcaravuM ghaTe che. jIva puruSArtha keTalo thayo enA gaNita mAMDI manomana malakAya che. - paNa savaLo puruSArtha keTalo thayo e zocato paNa nathI. potAno puruSArtha prayojanasAdhaka che ke nahI ? - puruSArtha game teTalo bhISaNa thayo paNa AtmavikAsa kema na thayo, e kAMI vicArato nathI. sAdhanAnA nAme bhISaNa puruSArthato jIve anaMta anaMta janmomAM anaMtIvAra karyA che. udhAmAthe laTakIne AkarA tapo anaMta janmomAM anaMtIvAra karyA che. paNa badhAja puruSArtha bhAvamAM vadhuM bhaTakAvanAra thayo che. dArUNa hakIkata che ke jIvanuM haju ya bhaTakavuM maTyuM nathI. 70 ujAsamathI aMta:karaNathI... potAnI nAnI-moTI tamAma bhUlonuM bhAna niratara thatuM rahe enA jevuM sabhAgya bIjuM ekapaNa nathI. AtmavizuddhinA pAvana paMthamAM bhUlonuM yathAtatha bhAna niratara thatuM ja rahe e atI Avazyaka che. jIMdagI vaividhyasabhara agaNita bhAvonuM saMgrahasthAna che. kayAreka harSa hoya, kayAreka viSAda hoya, kayAreka anukULatA hoya, kayAreka pratikuLatA hoya,ItyAdi je samaye je bhAva hoya tene purI prasannatAthI svIkAravA eja zreyaskara che. zarIra AvazyakatA karatA adhika urjA utpanna kare to e hitAvaha nathI. vizeSa urjA jIvane becena banAve che. e UrjAno ciMtana-mananamAM sadvyaya na thAya to e UrjA vikAra jagAve che. mATe mitAhArIne mananazIla rahevuM atyanta lAbhakArI che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 158 jIvanamAM ekalo prema paNa nathI cAlato ane behada ekalo kartavya boja paNa nathI cAlato. - svastha rahevA mAnavIe dareka bAbatanuM pramANa saMtulana sAdhavuM joIe. puruSArthanI sAthosAtha vizrAmanuM paNa samyapha saMtulana rAkhavuM ghaTe. sapaNe je kAMI thAya tenI jhAjherI kiMmata che. vRtti-pravRtti tamAmamAM jyAM sudhI samyaktA na Ave tyAM sudhI yathAyogya Atmahita sadhAtuM nathI. A samyaktA jIve jAte ja AMtara avalokana karIne nirmIta karavAnI che. kyAre, kevo, keTalo, kyo puruSArtha ane kyAre, kevo, keTalo vizrAma enuM pramANabhAna hoya to sAdhanAmAM sahajatA rahe - hayAnI haLavAza rahe - sAdhanA prati aruci kadiya utpanna thAya nahIM. sAdhake khAsa A viveka vartavo ghaTe che. kRtrima jora mArI sAdhanA karavAnI nathI. hayAnI sahaja ruci pragaTAvI sAdhanA sAdhavAnI che. haiyAnI ruci pragaTAvavA tattvajJAnanuM ciMtana-manana ane anuzIlana hovuM ghaTe. AvI sAdhanA aharniza navA navA AtmotthAnane sAdhI zake che. ghaNAM amaryAda ciMtananA ravADe caDhI jAya che jenI tana-mana upara bahu bUrI asara paDe che. pAgala jevI sthiti paNa sarjAya che. Avazyaka vizrAma paNa anivAryapaNe hovo ghaTe. mananI gatine taddana zAMta pADatAM paNa AvaDavuM joIe. jIvananI tamAma raheNI-karaNImAM samyaktA eTale zuM - e samyakatA kema karI Ave - e ghaNo agAdha viSaya che. TuMkamAM varNana karavA jatAM kadAca gerasamajaNa thavAno ja saMbhava rahe che. khare ja samyakatva e amApa-agAdha gahana viSaya che. samyakatva' e evI daSTi vizeSatA che je paLapaLanA darzanamAM agAdha Atmahita sarje che. samyakatvadazA pAmavI e varNanAtIta virATa siddhi che. AvI daSTi pAmanAra jagatanI tamAma sthiti-gatine nokhI ja najare nihALato thaI jAya che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 sAdhanApatha ane AtmajJAna samyaktvadazAnuM paripUrNa varNana to sarvajJadeva paNa karI zakatA nathI. kevI che pAvanabhavya e dazA saccidAnaMdamayI e dazA che. parama utkRSTa vivekamayI che e dazA. parama nirdoSa dazA che. parama jAgRtimayI dazA che. akathya umadA dazA che. @d dIpakathI jema jyoti bhinna che; ema deharUpI dIvaDAthI caitanyajyoti bhinna anubhavAya che. deha to eka maMdira cheH emAM vasanAro prabhu nokho ja che. aMtarano prabhu pratikSaNa anubhavamAM AvI rahyo che. pratikSaNa. A che samyaktvadazA. - 7@ samyaktvIjana upazamarasano bhaMDAra hoya che. dharmano aTala anurAgI hoya che. dharmano saghaLo gahanamarma ene jJAta hoya che. vizuddha nyAya prajJAvALo hoya che. jagatanA tamAma jIvone - tamAma padArthone - tamAma bhAvone samadaSTithI joto hoya che. 70 samyaktvInI cetanA bhagavatI cetanA hoya che. bhagavAna AtmAmAM e tanmaya hoya che. enI prajJA paNa bhagavatI hoya che. dinarAta sadaiva svAtmAnuM ane samaSTinuM zreyaH cAhanAra hoya che. AtmahitamAM pratipaLa nimagna hoya che. 70 samyaktvI, tamAma mithyA samajaNo, mithyA dhAraNAo, mithyA AkAMkSAo, mithyA khyAlo, mithyA Agraho, mithyA abhiprAyo, mithyA mAnyatAo ityAdithI mukta hoya che. koI vAtanI e graMthi bAMdhavAmAM mAnato nathI. e to bAhmAMtara nigraMtha thavA talase che. 0 mAnava evA bhramamAM anAyAsa pakaDAya jAya che ke enI asti kevaLa AjanmathI laI mRtyuparyaMta ja che. potAnI asti anAdithI che e vAta ja e visarI gayela che ! potAne hajuM anaMtakALa jIvavAnuM che e paNa ene lakSagata nathI. 70 jIvanamAM je kharekhara yAda rAkhavA yogya che e mAnavane svapne paNa yAda nathI AvatuM... ane bhUlI javA yogya che ene ja yAda karavAmAM mAnava aNamola samayanI barabAdI kare che. 'AtmA yAda rAkhavA yogya ne bIjuM badhuM bhUlavA yogya che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 160 A janmamAM ja pedA thayelA ane pAMgarelA 'huM ne mAnave potAnuM mULasvarUpa mAnI lIdhela che ? pAMgarelA ahaMkArane ja mAnavI potAnuM svarUpa samaje che ! tyAM enAmAM 'huM koNa' - evI talAsa kyAMthI pedA ja thAya? potAnAMzuddha caitanyane pIchANI emAM huM paNuM karazo to amRtano anubhava lAdhaze. pote ajara-amara che evuM mahesusa thatAM mRtyu Adi tamAma bhayo gAyaba thaI jaze. pote anaMtakALa jIvavAno che e bhAna thatAM anaMtakALanuM hita sAdhavA tatparatA thaze. DOS potAnA mULasvarUpanuM bhAna thatAM tamArUM samasta AMtara-dAridra alopa thaI jaze. hInatAnI graMthi nAbUda thaI jaze. anaMtabhAvInI ciMtA pedA thatAM, AjanmanI ciMtAo ApoApa gauNa thaI jaze. sakaLa sudratA cAlI jaze. potAnI sanAtana-zAzvata astinuM bhAna thatAM hRdayamAM sahaja evI amApa vizALatA Avaze ke sudravAtomAM paDavA dila taiyAra ja nahIM thAya. evI parama audAryatA pragaTaze ke koI raheNI-karaNImAM sudratA nAma mAtre ya nahIM rahe. potAnA amara astitvanI pahecAna thatAM, jIvanamAM evI AbhUlakAMti sarjAze ke jIvanano hetu ja palaTAya jaze. jIvana dhanAdi mATe na rahetA, vadhu ne vadhu Atmasukha arthe ja gatimAna banI jaze. bardhidaSTi saheje nivRta thaI jaze. anAdi anaMta astitvanuM bhAna thatAM hRdayamAM saheje anaMtagAMbhIrya AvI jaze. bhAvomAM paNa agAdha UMDANa AvI jaze. jIvana ghaNuM gaherUM saMvedanAmayI ne aMtarmukha banI jaze...saMvAdamayI banI jaze..varNanAtIta parivartana thaze. potAnI sAcI astinuM bhAna pragaTatA, jIvanamAM kevuM madhura saMgIta pragaTaze ane kevA anupama koTInA guNo pragaTaze...zAMti, saMtoSa prema AnaMda, pavitratA Adi kevA nirUpamakakSAnA guNo khIlaze e anubhave ja khyAlamAM Avaze. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 sAdhanApatha ane AtmajJAna potAnI amara asti saMvedAtA mukti hastAkamalavat kaLAze. potAnA sarva baMdhano jANe ke atyAre ja dUra thaI cUkyA hoya evI haLavAza anubhavAze. sarva ciMtAo ane sarva bhayo bhAgI jaze ne hradaya sAva phorU thaI jaze. 0 potAnI virATa astinuM jIvaMtabhAna vartatuM hoya, - duniyA potAne zuM mAne che enI paravA maTI jaze. potAne koI vAte ya hInatA ke dInatAno anubhava nahIM thAya. duniyA pAgala kahe, pAmara kahe, kaMIpaNa kahe - aMdara koI asara nahIM thAya. 70Th astitvano amApa mahimA bhAsyamAna thatAM duniyAnI kIrti-apakIrtinI khAsa koI gaNanA ja nahIM rahe. jagatanA sarTIphIkeTa meLavavAnI maMchA paNa muddala nahIM rahe. potAnI vibhUtA potAne pratipaLa mahesusa thatI raheze. 70 astitvajanya sahajAnaMda pracUra5Ne anubhavAto haze ethI dunyavI sukha-duHkhanI khAsa koI gaNanA nahIM rahe. koI sukha Ape to ya bhalo ne du:kha Ape to ya bhalo - evI sahaja samadRSTi khIlI uThaze. pote to AThe prahara AnaMdamAM raheze. 70x dhruva astitva evI acala sthiratA bakSanAra che ke jagatanI koI tAkAta enA bhAnavALA jIvane kSobha pamADI zakatI nathI. koI vikAro paNa ene kSobha pamADI zakatA nathI. koI duHkha-darda paNa ene khAsa hacamacAvavA samartha nathI. agAdha zAMtinA sAgara evA astitvamAM tadrupatA thatAM cittamAM evI gaherI prazAMti chavAya jaze ke duniyAnI koI AMdhI paNa e zAMti mITAvavA samartha nahIM thAya. AtmA samatArasano dariyo che, emAM tanmaya rahetA akhaMDa samatA khIle che. jJAnIo kahe che ke jIvonA tamAma duHkha, dardo, viTaMbaNAo, vinipAtonuM mULa enAM astitva abhAnapaNuM ja che. potAnuM AnaMdasAgara astitva khyAlamAM nathI ethI ja anaMtaduHkho ubhA thayA che. mATe sarva prathama tamArA sAcA svarUpane pichANo. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 162 huM koNa chuM? enI gaherAIthI gaveSaNA karo-khoja karo. AMkho mIMcI, zAMta besIne eka ja talAsa calAvo ke huM koNa chuM. mane je mAnuM chuM emAMno koI kharekhara huM nathI. jJAnIo mArI zAzvata asti kahe che e mAre saMvedavI che. prayatnathI e jarUra saMvedAze. kamanasIbe ApaNe manane kyAreya nivRtta-zAMta ke nirviSayaka rAkhatA zIkhyA ja nathI. ulTe manane pravRtta rAkhavA sAmethI ene koI ne koI viSayamAM yojI rahIe chIe. pariNAme ghaDI paNa zAMta samAdhimAM rahevAnI ApaNI kSamatA rahI nathI ! mana to enA svabhAva mujaba koI ne koI viSaya mAMge ja che. A mana jo thoDo samaya khAlI thAyakare to emAM ApoApa astitvanuM pratibiMba nikharI Ave. paNa manane ApaNe eTalI hade pravRtta karyuM che ke nivRtti muddala ApaNane jacatI nathI. jIve pote daSTA banI mananA pravAho jovAnI - mAtra joyA karavAnI jarUrata che. mananA uddAmavego zamatA alabata samaya lAgaze. paNa niratara zuddha sAkSIbhAve mananA pravAho jotA rahevAthI manathI bhinna potAnI asti khyAlamAM AvI jaze. mananI sAthenuM ApaNuM tAdAtma tUTe to mana svataH nirbaLa thatuM thaE ApaNA vazamAM AvI jaze. ApaNe mana nathI paNa mananA svAmI chIe e bhAna thatAM zAzvata astitvanI sabhAnatA thavAno paNa khUba avakAza thaze. A ThagAruM mana ja ApaNane nivRtta thavA ke ApaNI sAcI asti pakhavA detuM nathI. jIva paLabhara paNa aMtarmukha thAya to potAnI pavitra astine jANe-mANe ne ? mane evo avakAza ubho thavA devA rAjI nathI - A paNa hakIkata che. ahAhA.manane UMghatuM melIne paNa koI evI veLAe yatnapUrvaka potAnI zAzvata ati pakaDAya jAya - koIka evI ghaDI AvI jAya ke mana sahaja-zAMta-zANuM hoya to tyAre parama niSThApUrvaka aMtarayatna karI AtmabhAna jagAvI levA jevuM che. SS STEPHA - Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 sAdhanApatha ane AtmajJAna ekavAra AtmabhAna jAgI gayA pachI to mana sAva bApaDuM banI jAya che - enuM jora rahetuM nathI. e sevakatulya banI jAya che. hA jAgela AtmabhAna sadAjAgRta rAkhavA zrama karavo rahe che. paNa mana to 'mIyAnI niMdaDI' jevuM nirupadravI banI jAya che. bagaDelI bAjI kema sudhare e ja eka jIvanI vimAsaNano viSaya hovo ghaTe. pote keTalo pAmara che ke jIvananI bAjI keTalI sudharI-keTalI bagaDI, e paNa jANato nathI. prabhukRpA vinA ApameLe bAjI sudhAravA jIva ghaNo ja asamartha che. jIve gahana prArthanAmaya banI javAnI jarUrata che. jIve jAte ja potAnuM keTaluM bagADyuM che eno ene aMdAja nathI. jIvana vize ciMtananI evI gaherAImAM jIva koI divasa gayo ja nathI. jIva ghelo zemAM rAcyo che e ja savAla che. potAnA ahaMkAra, potAnA Agraho, potAnA pUrvagraho AdinA kAraNe jIve jAte ja potAnuM keTaluM bagADyuM che eno hisAba jIva pAse nathI... potAnA jIvanano sauthI moTo duzmana hoya to jIva pote ja che... anya koI nahIM. jIve Adra thavAnI jarUra che. bhInAM hRdayavAna thavAnI jarUra che. dardIla banavAnI jarUra che. jIvanamAM guNadoSa viSayaka gahana bhAna pAmavuM hoya to eNe UMDA aMtarmukha thaI, jIvana ItihAsanA pAne pAnA zAMtithI avalokavAnI jarUra che. jIvananI bagaDI bhAjIne pote sudhArI zakavA samartha nathI - keTaluMka to bUdathI bagaDyuM che e hojathI paNa na sudhare evuM hoya che - paNa bagaDI bAjIne bArIkAIthI jANavAthI jIgaramAM gahana darda ane gaMbhIra prArthanAno janma thAya che. bagaDI bhAjI to koI sudhArI zake nahIM. gaI te paLa vItI gaI vAta pUrI thaI. paNa AtmAmAM enuM darda pedA thAya to, bhAvI jIvana evI bhUlothI rahita jIvavAno aMtarviveka uddabhava thAya - je janamojanama kAma Ave. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna ajJAnI, mohI ane pramAdI jIva jyAM sudhI e tridoSamAMthI mukta na thAya tyAM sudhI jIvananuM kharekharU parizodhana karavA jogI svasthatA ja enAmAM pAMgaratI nathI. aMtaryAmi prabhu A tridoSamAMthI jIvane ugAra. 164 70Th he nAtha ! jIvanuM ajJAna ja evuM jAlima che ke mohanI balAmAMthI chUTavuM AsAna nathI. rAganA kAraNe jIva, tuccha parapadArthamAM paNa apUrva mahAtmaya dekhe che. vaLI pramAda paNa evo parigADha che ke bhrAMti bhedavA koI samyakSuruSArtha paNa thato nathI. (c) jyAM je nathI tyAM te mAnI levuM enuM nAma ja bhrAMti cheH mithyAtva cheH bhrAMtino paNa anurAga ApaNo eTalo tIvra che ke ene bhedavAnI samarthatA ApaNAmAM nathI. kAza, bhrAMti bhedAyA vinA anaMtaduHkhathI mUkAvAno bIjo upAya nathI. 0 jyAM nathI tyAM ja jIvananuM mahattama sukha jIva kalpanAmAM mAne che. ane vastutaH jyAM paramotkRSTa sukha che tyAM jIvanI matinI gati nathI. buddhithI jIva asIma atIndriyasukhano paritAga levA mAMge to te to saMbhava ja nathI. 0 jIvane strI-dhana-parivAra-AbarU ityAdi sukhano ja paricaya che. ethI Thokara khAya to paNa emAM ja rAce-mAce che. enAthI avAMtara koI sukhano ene paricaya ja nathI - tyAM enI gahana pipAsA e dhare ja kyAMthI ? 70 alabata, dunyavI sukhothI nyArA evA paramottama sukha aMge jJAnIo pokArI pokArIne kahe che . paNa.... mUDha ane gUDha evo A jIva e suNavA badhIra che. jJAnInA, niSkAma-hitasvI purUSanA - vacanomAM, jIvane vizvAsa ja nathI. D jJAnI AMtaraDIthI Icche ke ekavAra - mAtra eka ja vAra - jIva atIndriya sukhano AsvAda supeThe mANI jANe basa. pachI jIvanI marajI. eNe kyuM sukha pasaMda karavA yogya che; eno nirNaya bhale e jAte ja kare. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 sAdhanApatha ane AtmajJAna - atIndriya sukhano supeThe anubhava thayA vinA mohataMdrA tUTavI AsAna nathI. vyAmohita jIva potAnA anaMtabhAvInA hitAhitane ya dekhI pekhI zakato nathI. saMmohananI asara taLe dabAyela jIva bIjuM kazuM joI-jANI zakato ja nathI. jIvanI A saMmUDhadazA - saMmohita sthiti, prakhara anubhavI jJAnIpuruSa vinA koI toDI zakanAra nathI...enI mohanI taMdrA bhedI nAkhe evA prakhara prabuddhapuruSanA samAgamanI ja AmAM anivArya AvazyakatA che . jIve to strImAM ja sarvotkRSTa sukhanI dhAraNA dharI lIdhI che. kevala kalpanA sivAya emAM khAsa koI tathya jaNAtuM nathI... kalpanAnA raMgIna ghenamAM rAcato jIva vAstavikatA gajavA paNa kadI yatnavaMta thato nathI. jo kAmasukha ja sarvoparI hoya to samasta jJAnIo niSkAma thavAno bodha zA mATe kare che ? zuM e jIvone khoTA ravADe caDhAvI devA mAMge che ? nA. emano gahana jIvana anubhava pukAre che ke koI nirALuM alaukika sukha che. jJAnIo to paDakAra karIne...siMhagarjanA karIne...kahe che ke sukha bahAramAM nathIH bahAramAM dekhAya che e jIvanI bhramaNA che. sukha to kevaLa aMdamAM ja che. sukha aMtaranI sabasthitimAM che - anyatra sukha kyAMya jarA paNa nathI. khare, anaMtA jJAnIo to AMgaLI cIMdhI cAlyA gayA ne cAlyA jaze. jIvane mAnavuM ke na mAnavuM e enI manasUbI. honahAra sAruM hoya evA jIvane ja jJAnInI agama jevI vAta rUce jace che. e jIvo nyAla thaI jAya che. are...saMsAranA kahevAtA sukho Akhara to anitya cheH nAzavaMta che...evI udhADI dIvA jevI jhaLahaLatI vAta paNa jIva svIkArato nathI ! e to jANe badhuM nitya-zAzvata hoya ema pracUronathI vaLagI paDyo che. kAza jyAre... sarvanA viyoganI veLA Avaze tyAre... Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 166 koI jIvane anyAya karIne mAre koI ja sukha nathI meLavavuM - eTaluM ya jIva nirmIta kare to paNa e jJAnIne kaMIka samajyo che ema samajavuM. AtmArthI jIve kama se kama uparyukta nirNaya karI niSThAthI e paripAlana karavo ghaTe. ekAeka Atmika sukhano anubhava na paNa thAya, ane ekAeka bhautikasukhanI ratI na paNa chUTe - to paNa nyAyasaMgata sukha ja mane khape, evo sudaDha nirdhAra to sajjana puruSoe avazya karavo ghaTe che. nyAyano viSaya bahuM vicAraNIya che. je rIte nirdoSatA ke alpadoSa thAya e rIte vartavuM jAya che. saMsArika sukha jatA rahetAM paNa cittamAM samatA chavAyelI rahI zakaze - jo Atmika sukhano thoDo ghaNo paricaya sAdhyo haze to, jIva, kadIya vinAza na pAme evA sukhano ananya Azaka tuM kyAre thaIza ? je kevaLa zArIrika sukhomAM ja rAce che e ghaNAM tucchamativAna mAnavo che. je sAhityasaMgIta, ciMtana Adi mAnasika sukhomAM rAce che te madhyamakakSAnA mAnavo che. ane je Atmika sukhamAM rAce che e parama zreSTha kakSAnA mAnava che. kevaLa kAyika sukhomAM ja rAcanArA mAnavI kAyA jIrNa thAya tyAre pArAvAra paritApa pAme che...tana gharaDuM thAya paNa mana gharaDuM arthAt zANuM thatuM nathI. AkAMkSAnI AkuLatAmAM ne AkuLatAmAM durlabha jIvana veDaphI mAre che. nitya zavAsanamAM suI evo tIvra khyAla karo ke A kAyA have vidAya laI rahI che...basa, ghaDI be ghaDInI mahemAna cheH mArI jIvanalIlA saMkelAya rahI che...AvuM aharniza ciMtana, jIvananA zeSa kartavyo prati tamane sajAga banAvaze. svabhAva sukhamAM ja otaprota thaIne, kAyAnI Asakti saMpUrNapaNe visarI janArA mahAmunio paramavaMdya che. svabhAva ramaNatAmAM layalIna emane kAyAnI to smRti paNa rahetI nathI - pote dehAtIta zuddhacaitanya che e ja evA bhAvamAM e rame che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 sAdhanApatha ane AtmajJAna svabhAva sukhanI upalabdhi thaI jAya ene kAyAnI mAyA utAravA yatna karavo nathI paDato...saheje kAyAnI mUcha dUra thaI rahe che. kAyArUpI koDiyAmAM jalatI rahetI cetanyajyoti nihALavAmAM e evA nimagna hoya ke kAyAnI mAyA udbhavatI ja nathI. ja0 bhAI ! svabhAva sukhanI gahanatA kevI agAdha che ke emAM anaMtakALa DUbatA jAo to paNa taLiyuM hAtha Ave nahIM. vadhu ne vadhu asIma gaherAImAM jAo to enAthI paNa anaMtagahana gaherAIo ja tame kaLavA pAmo. adbhuta che svabhAva... adbhuta che svabhAvajanya sukha...game teTaluM amaryAda AsvAdo e sukha - to ya kaMTALo Ave nahIM pracUraghana rasamastI ja saMvedAya. ahAhA... traNabhuvanamAM bIjuM kyuM sukha che ke je Akhare kaMTALo pedA na kare... ? bhAI ! saMsArIka badhAM ja sukhonI anubhUti sApekSa che. pahelA tuSAjanya AkuLatA anubhavo to pachI pANInI prApti thatAM sukha thAya. - Ama pahelA AkuLatA vedo - vyAkuLatA vedo, ane pachI emAMthI mukta thAva. enuM nAma sukha che...! bahu bahu vicArajo...je ThaMDu pANI unALAmAM hAza' evI tRpti karAve che e ziyALAmAM kema evo hAzakAro nathI karAvatuM ? kAraNa garamInuM pUrvaduHkha vedANuM nathI... to jagatanA sukho. pUrvanA pralaMba duHkha para AdhArIta sukho che. are mUDhajIvo....tame A jagatanA viSayasukho to juo. pahelA enI pyAsa jAgatA citta AkaLavikaLa bane...ghaNo samaya e paryAkULatA rahe...ne pachI e vyAkULatA bhoga vaDe dUra thAya ? mohe zI ramata mAMDI che, mUDhajIvo sAthe ?! gadheDAno mAlika gadheDA para pahelA bamaNo bhAra nAMkhI de ane thoDuM calAvyA pachI aDadho bhAra utArI le - to gadheDuM haLavuM thayuM mAnI sukhethI cAlavA maMDe ? ema A jIva paNa bamaNI AkuLatA vedI; emAM ochapa thatAM sukha mAne che. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 160, alpa upAdhimAM sukha mAnato jIva, taddana nirUpAdhikadazAmAM raheluM sukhanuM sAtatya kema kadI nahIM samajI zakato hoya ? pUrva-pAta, kazI jIAkuLatA vinAnuM parama nirAkuLa evuM svabhAvasukha kema enA khyAlamAM nahIM AvatuM hoya ? bIjA viSayAdi sukho to kSaNabhaMgura che - pAchaLathI viSAda ApanArA paNa che. jyAre svabhAvasukha ciraMtana rahI zake che. Ajanma ane janmojanma jeTaluM pracUra mANavuM hoya eTaluM mANo - emAM thAka. kaMTALo, udvega kazuM ja nathI. A svabhAva sukha parama nirdoSa che. koI jIvane e leza paNa hAnI pahoMcADIne pedA thatuM nathI...vaLI che paNa 'sarvottama kakSAnuM. jenA sevanathI AtmAnI koI avanati to thatI nathI - paNa, uttarottara vizeSa Atmonnati sadhAya che. bIjA sukho to ghaDIbhara sArA lAge ane ghaDIbhara virasatA pedA kare...jyAre svabhAvasukha kyAreya virasatA pedA karatuM nathI; e to uttarottara pragADha rasamayatA pedA karatuM jAya che. jeTaluM vadhu sevo eTaluM vizeSa phAyadAkAraka che. jas bhAI ! cittanI tamAma vihavaLatA tyajIne, tuM supeThe svabhAvasukhanuM Asevana kara. tuM eno evo aThaMga Azaka thaI jaIza ke bIjA sukhonI AzikI ApoApa adazya thaI jaze...tuM svabhAvamAM ja karIne ThAma thaI jaI zakIza... anaMtakALaparyata. chaOS svabhAvamAM Thera-jIva, svabhAvamAM Thara...anAdithI AthaDato tuM emAM TharIne ThAma thaI zakIza. tane anaMta sAMtavanA sAMpaDaze ke, hAza, anaMtakALa TharavAnuM madhura ThekANuM maLI cUkyuM. tuM kRtyakRtya thaI jaIza...anaMta tRpta thaI jaIza. jIvanamAM anekavAra saMmohana jevI sthiti bane che. tyAre ApaNe koI vyakti ke padArtha para oLaghoLa thaI jaIe chIe - enA pAgala mohamAM sarI paDatA hoIe chIe. paNa veLA vItI jatAM e badhuM ja vyartha-AvegarUpa bhAse che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 sAdhanApatha ane AtmajJAna mohano ubharo Ave tyAre nAcijha vastu paNa pAra vinAnI mUlyavAna bhAse che. mohajvara utarI jatAM, e vastunA mUlya paNa osarI jAya che. rAInA bhAva to rAte gayA' - jevuM thAya che. jIve AvA mohathI khUba sAvadha thavAnI jarUra che. jaDON moha jIvane ghaNuM lalacAve che. avanavA nAca nacAve che. - na maLelI vastunuM mUlya e hajArogaNuM batAve che. jIva emAM svarga dekhe che. - paNa e ja vastu jyAre upalabdha thaI jAya che tyAre be-cAra divasamAM ja enuM mUlya osaravA lAge che. mAnavInuM mana ja evuM ajIbogajIba che ke maLela vastunI ene koI kiMmata ja nathI ! na maLelA mATenA kakaLATamAM ja ene rasa che. niraMtara kakaLATa ane ukaLATa ThAlavI e jIvane koI vAteya jaMpa levA detuM nathI. vAMDhAne sArA jIvanasAthInuM mUlya keTaluM amApa hoya che e to mAtra vAMDhA ja jANe che - paNa, jene sAro jIvanasAthI maLI cUkela che ene pUcho ke tame sukhI cho ? tyakRtya cho ? javAba maLaze ke manano ajaMpo cAlu ja che...cAlu ja che. khare ja A ThagAruM mana maLelAnuM mUlya hajAramAM bhAreya samajatuM nathI. hA, jo eno viyoga thaI jAya to pAchuM uttarottara enuM mUlya vadhavA mAMDe. mananI AvI asaMtuSTa prati hoya ene koNa paritoSa pamADI zake ? devo paNa nahIM. devone to maLyuM che aparaMpAra... toya e bIjA devothI tulanA karI, potAne ethI alpa maLyAno baLApo vedI vedI duHkhI thAya che. tyAre devo paNa jo sukhI nathI to A saMsAramAM bIjA koNa sukhI che ? saMtoSInara sivAya koI sukhI nathI. A saMsAra sAmagrI vinA jeTalo duHkhIta che enAthI kaIguNo saMtoSa vinA duHkhIta che. saMsAra karUNa jarUra che - paNa, enI karUNatAnI parAkASTA to ajJAnane laIne ja che. ajJAna, saMsAranA duHkhone anaMtaguNA vadhArI mUke che. ke. 15 . 2.0,051 4.4.4.4.4.4.4 . ' Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 17) duHkha mAnavIne ghaDe che e vAta ghaNe aMze sAcI che. paNa e vAteya khUba sAcI che ke mAnavI duHkhane ghaDe che. hA, mAnavI hAthe karIne ghaNAM duHkho ghaDe che. aNasamajaNanA ke evA koI kAraNe mAnavI mAnasika duHkho ghaDI emAM otaprota rahe che. amArUM mAno to...mAnavIne moTAmAM moTuM duHkha potAnA rUmsa-mananuM ja che. svastha mana jevuM koI sAMkhya nathI ne rUSNa mana jevuM koI duHkha nathI. mAnavIne sukha ja priya hota to eNe jarUra potAnA raSNa manane svastha karavA prayatna karyo hota. jIva sukhI thavuM hoya to thoDuM zANapaNa khIlava...mananA utpAtone pIchANatA zIkha. mananA vegaAvega-udvegane gaherAIthI avaloka. mana ja adhika duHkhonuM utpAdaka che. dinarAta e ja jIvane duHkhakara ciMtanamAM joDI rAkhe che. @ s aMtahIna vicitratAthI bharelA manane vizuddha karavAno amogha upAya satsaMga che. mananI vikRtionuM vizodhana tattvajJAna dvArA ja thAya che. evA tattvajJapuruSanA satsamAgamamAM rahevAthI mananI agaNita duHSItatAo dUra thAya che. jene satsaMga maLyo nathI e AdhyAtmika sukha to jANI mANI zakatA nathI - paNa, saMsArika sukha paNa sArI rIte mANI zakatA nathI. kAraNa aneka udvegothI mana gherAyeluM rahetuM hoya ene koI vAte sukhacena-zAMti saMtoSa.samAdhi lAdhatA nathI. mananI eka vicitratA e che ke emAM koI vAtanI ghareDa paDyA pachI e eja ghareDamAM cAlyuM jAya che. ghareDathI bhinna prakAre vicArI ja zakatuM nathI. ghareDamAM ja jIvavA haThAgrahI thaI jAya che. duHkhI thAya to paNa ghareDano moha choDI zakatuM nathI. ghare parasta mana yAMtrika jevuM jIvana jIve che. siMganA badale khAlI phophAM pIlI e tela kADhavA mathe che. mananuM A jathvIpaNuM ene bIjA umadA rAhe AvavA ja nathI detuM. -- ghaNuM duHkhIta thAya toya e ghareDa palaTAvavA rAjI thatuM nathI ! Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 sAdhanApatha ane AtmajJAna mananI haTha che ke mAre indriya mArge ja sukha meLavavuM che. atIndriya sukha labdha karavA yatna ja karavo nathI. A mananI kevI bAlizatA che ? bALakane jema je vastu jove te ja vastu jove - bIjI sArI vastu paNa na joIe - evuM mananuM paNa che. mANasa vRddha thAya to ene vRddhatvanA dharmo nabhAvavAnA che. eNe dharma prati vaLI jaI umadA Atmahita sAdhavAnuM che. tattvavicAraNA karI manane samAdhistha banAvavAnuM che - juvAnInA raMgarAgo saMbhAravA mATe vRddhatvano avasara nathI. je mana bhUtakALamAM ja bhamatuM rahe che. e mana vartamAna jIvananI samAdhino rasAsvAda laI zakatuM nathI. vartamAnamAM je upalabdha che enA prati enI najara TharI ja nathI. sukha to vartamAna kSaNamAM bharapUra hAjara che. bhUtakALamAM ja bhAya to e kyAMthI pAmI zakAya ? dhImedhIme paNa mana jo paripakva thatuM jAya - ghaDAtuM jAya - sukha-zAMti vizenA enA dRSTikoNa palaTAtA thAya, to nuttana jIvanazailI apanAvI e sAcA sukhanI khoja tarapha vaLI jAya - to ene atItamAM bhamavAnuM koI kAraNa na rahe. pakaDyuM e choDe ja nahIMto jIva niyamathI duHkhI ja rahevAno che. jIvane enA Agraho naDe che. bAkI anya koI graha naDatA nathI. jIvanA ghaNAkharAM duHkhanuM kAraNa eno akAraNa pakaDI rAkhelo kAramo kadAha ja che. amuka sthiti ane amuka prakAranA saMyogo hoya- amuka jAtanI ja jIvanarasa hoya to - huM sukhI thaI zakuM - AvI jIvanI mithyA dhAraNA ene hayAta sukha bhogavavA detI nathI. jIvanI AvI mithyA dhAraNAo mITAvavA acUka upAya satsaMga che. jJAnIo supeThe jANe che ke, jIva jo enI pUrvanibaddha mithyA dhAraNAmAMthI bahAra Ave to e ghaNAkharAM...are moTAbhAganA, duHkhomAMthI cokkasa bahAra AvI jaI zake che. - AthI jJAnI athAga prayatna jIvanI mithyA dhAraNAo choDAvavA ja kare che. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 172 mAtra sara ja yatna kare ema nahIM cAle...jIve paNa mithyA dhAraNAomAMthI bahAra AvavA prakhara puruSArtha karavo paDaze. vivekI ane vicAravAna jIva ja Avo prakhara AMtarapuruSArtha pUrI khaMta ane pUrI khevanAthI karI zakaze. kharekharI mukti to jIve mithyA mAnyatAomAMthI meLavavAnI che. 'sA vidyA yA vimuktaye' - vidyA enuM nAma je vimukta kare, jenAthI vimukta thavAnuM che ? jIve potAnA kAramA ajJAna ane mithyAtva arthAt mithyA khyAlomAMthI mukta thavAnuM che. umadA uttamakoTInuM jIvana jIvavuM hoya to jIve potAnI dhAI kADhI nAkhavI paDaze. UMdhI mAnyatAo palaTAvavA pratibaddha thavuM paDaze. jJAnIo 'apUrva AMtarasaMzodhana karavAnuM kahe che, e karavA sutatpara banavuM paDaze. bhAI ! keTalIka priya mithyA mAnyatA mUkatAM, potAnuM aMga kApIne mUkavA jevI pIDA paNa kadAca thaI zake - paNa saDeluM aMga kApI nAkhavAmAM ja zuM sAra nathI ? che. A ghaNuM kaparuM kAma che - paNa enA phaLa kalpatarUnA phaLa jevA jarUra che. "jina khojA tina pAIyAM. gahere pAnI paiTha- A gaherA pANImAM UtaravAnI vAta che. kinAre besI chabachabIyAM karavAnI vAta nathI. apUrva-AMtarasaMzodhana mATe astitvanI ataLa gaherAImAM Asana jamAvavuM paDaze. satya mAnavIne amApa sukhadAtA thAya che e kharUM - paNa, satya sAdhavA apAra bhoga paNa Apavo paDe che. kevaLa uchInA satyothI kAma nathI cAlatuM aparaMpAra manomaMthano karI karI; sacoTa nirNayAtmaka satya aMdarathI ugADavuM paDe che. bhAI satya evo durlabhAtIdurlabha padArtha che ke ene meLavavA jo kadAcita lohInA AMsu sAravA paDe to paNa ochA che. saguruonI mahAna kRpA che ke sAva sastAmAM ghaNA satyo maLI jAya che, kAza, ethI ja mUDhajIvane e satyonI apAra kiMmata samajAtI nathI. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 sAdhanApatha ane AtmajJAna saddagurunA amApa upakArane je jIva samajato nathI enA jevo ghora pAmara jIva bIjo koI nathI. satsamAgamathI paNa jeno ahaMkAra ogaLato nathI, e jIve AtmAnI AnaMdadazAne pAmavA bilakula pAtra ja nathI. jenAmAM kRtajJatA' nAmano guNa nathI...upakArIonA upakArane ya je jIva bhUlI jAya che - evo jIva AtmArtha sAdhavA pAtra nathI. koI vicakSaNa jJAnIjana AvA apAtra jIvane bodha pamADavAnI vyartha mathAmaNa karatAM ja nathI. Atmabodha pAmavA arthe paNa eka khAsa - rUDA prakAranI - pAtratA joIe che. saraLatApUrvaka palaTAvAnI taiyArI joIe che. guru paratve apAra samarpitabhAva joIe che. nirAgrahI - namra ane nirmaLacitta joIe che. nirAgrahIpaNAnI to khUba jarUra che. jJAnInA ane potAnA maMtavyamAM phera mAlUma paDe to supAtra jIva evo avakAza rAkhe ke kadAca mArI ja bhUla haze. niSkAma ne nirAgrahI jJAnIne khoTuM bolavAnuM koI kAraNa nathI, pAtra jIva pote paNa bhUlato hoya evo avakAza to pratyeka bAbatamAM rAkhe che. jhaTapaTa je jJAnIne khoTA TheravI daI potAnuM maMtavya kharUM TheravavA utsuka thaI jAya che - vAdavivAda ke vitaMDAvAdamAM paNa utarI jAya che, evo nagharoLa jIva muktimArganA mArmika rahasyo jANavA-samajavA lagIra pAtra nathI. apAtra jIvane nizcayAtmaka satyono upadeza ApavAthI enuM kaMI bhaluM thatuM nathI. urdu e svaccheda caDhIne, potAnA AtmAne ane bIjAno AtmAne paNa hAnI ja pahoMcADe che. gahana sarbodha pAmavA paNa gahana pAtratA joIe che. huM koI purUSa nathI: strI nathIH napuMsaka nathIH bALaka nathI: yuvAna nathI: praDha nathIH vRddha nathIH surUpa nathIH kurUpa nathIH huM koI rUpI padArtha nathI - paNa - atyaMta sukSmaprajJAthI pakaDAya evo arUpI padArtha chuM - evuM AtmabhAna jagAvavuM joIe. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 174 mATInA be judAM judAM ghATanA koDIyA hoya ema strI-purUSanA dehanA ghATa judA che. paraMtu baMnemAM caitanyajyota to bilakula ekasamAna che. AtmA strI paNa nathI ke AtmA puruSa paNa nathI. bhItaranI samAna caitanyajyota bhALanAranA vikAro zamI jAya che. A deha eka devaLa che ane emAM vasanAra deva 'huM sAva judo ja chuM - AvuM vAraMvAra raTaNa karavuM joIe. huM arUpI - cakSuthI agrAhya evo parama sukSya padArtha chuM' evuM raTaNa aharniza karI karI. potAnI dehAtIta dazA pichANavI-pratIta karavI joIe. dehamAM je AtmapaNAnI buddhi che e ja amApa Asakti janmAvanAra che. pariNAme dehanA du:khe nAhakano AtmA aparaMpAra duHkhI thaI jAya che. deha jIrNa ke nirbaLa thAya to pote svayaM nirbaLa thaI gayo evuM mAnI murajhAya rahe che. deha hIna (kurUpa) to huM hIna - evI mAnyatA dharAra bhrAmaka che. zarIrathI jema vastra judAM che ema AtmAthI deha bhinna che. AtmAnA sauMdaryano AdhAra dehanA sauMdarya para nathI. surUpa dehamAM AtmA asuMdara hoya ne kurUpa dehamAM AtmA suMdara hoya evuM bane. aMdaramAM Atmadeva na hoya to A deharUpI makAnanI kiMmata keTalI e vAraMvAra vicAravA yogya che. be koDInA dehanI pUjAmAM pravINa thaIne ApaNe bhItaranA AtmadevanI Ajaparyata kevI kArI avagaNanA karI dIdhI che !? jJAnIjana kahe che ke dehanI khAtara AtmAne anaMtakALa avagaNyo - have eka veLA to AtmAnI khAtara dehanI upekSA kara - dehanI tamA mUka. kharekhara dehanI tamA-sarabharA mUkIne, AtmahitanI tamAmAM tanmaya thaI javA jevuM che. ahAhA...! mahApuruSoe A kAyA pAsethI kAMI addabhuta kAma lIdhuM che ? potAnA AtmAnuM mahAna prayojana siddha karavA emaNe kAyAne to dAsI banAvI enI pAsethI asmalitapaNe keTaluM agAdha kAma lIdhuM che ? kAyA pratye koI mAyA rAkhI nathI. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 sAdhanApatha ane AtmajJAna AtmahitanI kharekharI lagana lAge to tana-mananI badhI sukhazIlatA ApoApa osarI rahe. agAdha agAdha Atmahita sAdhavAmAM racyA-pacyA rahenArane kAyAnI ALapaMpALa karavAno avakAza ja kyAM che ? evo lagIra avakAza nathI. kAyA mukhya thAya to AtmA gaNa thAya - ne - AtmA mukhya thAya to kAyA gaNa thAya, e to sIdho hisAba che. apArthiva lAbha meLavavA tamAre pArthiva lAbho choDavA paDe. satyane AtmasAt karavA dunyavI mAyA-mamatA jatA karavA paDe. A uparathI ema samajavAnuM ke kAyA upara baLaprayoga karI karIne ene tapa-tyAga-titikSAmAM joDavI. nA. vAta sahajatAnI che. AtmahitanI lagana ja evI prabaLa jANe ke rasamastImAM kAyAnI mAyA saheje saheje visarAya rahe. Atmahitano aNamolamAM aNamola avasara vItyo jAya che. tananI ke mananI ALapaMpALamAM vakhata gumAvavo e rAkha meLavavA caMdanakA bALavA jevuM pAmara kRtya che. AtmajAgRti ANIne AtmahitamAM ja zeSa samaya vyatIta karavA jevo che. A kAyA.kharuM pUcho to...anaMtakALathI AtmAnI veraNa thatI AvI che. jhaTa gaLe nahIM utare. paNa ghaNI vAstavika hakIkata che. AtmAnuM anaMtabhavya hita thavAmAM koI bAdhA naDI hoya to e A kAyAnI mAyA ja mahAbAdhArUpa banI che. kAyAe anaMtIvAra Atmadevane dago dIdho che...hasAvavAnA badale eNe haiyAphATa raDAvyA paNa che. pIMjarAmAM pUrAyela majabUra kedI hoya evI AtmadevanI dazA thaI che. khAsa karIne jarAvasthAmAM eNe paLapaLa paritApa karAvela che. AtmAnI kAyA sadAkALa dosta ja rahI che evuM kAMI nathI. ghaNIvAra duzmana paNa thaI che. potAnI AdatothI majabUra banAvI eNe AtmAnA gauravane cUracUra paNa karela che. bhoga-upabhogamAM saMyama cUkI eNe potAne ane AtmAne asvastha paNa banAvela che. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 176 kAyA e AtmAnuM AbhUSaNa che ke baMdhana - eno vicAra khUba zAMtabhAve parama madhyasthatAthI karavA yogya che. caitanyadeva potAnI paramabrahmamastI akhaMDapaNe mANe, emAM kAyA sahAyabhUta che ke vikSepabhUta che e gajavA yogya che. Atmika sukhanI tulanAmAM paMcendriyanA sukho nAcIja jevA che. aparimeya Atmasukha mANavuM hoya to dehika-mAnasika sukhothI Avazyaka eTaluM lAparavA thaI javuM ghaTe che. ananyabhAve eka AtmasukhanA ja Azaka banI javA jevuM che. jIva pArAvAra hAlAkI anubhave che - paNa, potAnI prakRti badalavA taiyAra nathI ! vicitra prakRtine kAraNe pAra vinAnI viTaMbaNAo e bhogave che. vaLI janmAMtaromAM jyAM paNa e jaze tyAM prakRti sAthe laI jaI - sarvatra - duHkhIta thaze...paNa !! jIva ! prakRtine zAMta-dhIra-gaMbhIra banAvI jANa...prakRtine evI ThArI de ke game tevI paNa hAlatamAM e karelI ja rahe. ucATa, udvega, utpAtavALI prakRti palaTAvI nAkha. ene pUrNa samatAvALI banAvI de - tArA janmojanma sudharI jaze. potAnI ugra prakRti hoya to ene palaTavA jIve ghaNAM kALa sudhI ghaNo manosaMyama dAkhavavo ghaTe. jarAka potAno ahaM ghavAtA ja chaMcheDAya jato hoya to jIve samajavuM ghaTe ke potAmAM tIvra krodha-mAna paDelo che e nivAravA ghaNI gahana jAgRti vartavI paDaze. potAnI mAyA-kapaTapradhAna prakRti hoya to jIve enAthI khUba sAvaceta thavuM ghaTe che. mAyA prakRti badalAvavI AsAna nathI. saraLatAno khUba khUba abhyAsa pADavAmAM Ave ane mAyA udbhava na thAya enI takedArI rAkhavAmAM Ave to ja e prakRtimAM parivartana Ave, lobha prakRti paNa ghaNI baLavattara che. enI sAme audAryatAnA umadA saMskAra keLavavA paDe. lobha prakRti hRdayane saMkucita banAve che. anyo sAthenA vyavahAra anucita banAve che. potAne ane anyane e ghaNI phlezakara che te yatnapUrvaka paloTAvavI ghaTe. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 sAdhanApatha ane AtmajJAna potAmAM jyAre prakRti aMdarathI jora mAre tyAre e ja veLAe jIve prakRtine jItavAno yatna karavAno che. prakRtine tAbe na thavuM e ghaNI moTI sAdhanA che. TharIne ciMtana karIne, lAbhAlAbha vicArI vicArIne, prakRtinA tAbAmAMthI bahAra AvavuM joIe. potAnI prakRtigata kamajorIne nabaLAIne jIve supeThe oLakhavI joIe ke A mArI moTI nabaLAI che. sAmarthya keLavIne mAre e nabaLAI nivAravI joIe. mArI prakRtino lUlo bacAva mATe kadi na karavo joIeH blake, ekhalAsadilathI ekarAra karavo joIe. bhAI yuddhamAM hajAro mANaso para ekalahAthe vijaya meLavavo sahelo che paNa potAnI prakRti upara vijaya meLavavo kaThIna che. IrSAnI, napharatanI, asaMtuSTatAnI evI evI prakRti paDI hoya to koIpaNa bhoge e palaTAvavI ja parama zreyaskara che. potAnI prakRti je parama bhavya ghaDI jANe che e A janma ja nahIM, janamojanama sukhI thaI zake che. karelI prakRti jIvane ThAre che. prakRti ghaDavA jeTalo puruSArtha karIe teTalo ocho che. - kAraNa enA lAbho besumAra che. anaMtakALaparyata e lAbho maLe che. badhu ja kyuM. paNa jIve potAnA sukha-zreyano upAya khoLI jANyo nathI. jIvane thAtuM paNa nathI ke A badhu karavAno artha zo che? - hetu zo che? jIva je kAMI kare che e sukhanA mATe kare che. - paNa vAstavArthamAM e sukhI thAya che kharo ? to... kAMIpaNa karavAno hetu zo za bhagavAna mahAvIre A kALanA jIvone jaDaprakRtinA kahyA che. pote zuM kare che - zAmATe kare che - ItyAdi kAMI UMDANathI viloke-vicAre ja nahi. avicArI paNe evI evI vRtti ane pravRtti Acare ke jethI sukhanA badale ulTI duHkhanI vRddhi thAya. vaLI, bhagavAne A kALanAM jIvone vakraprakRtinA paNa kahyA che. pote to vicAre nahi paNa koI vicArakapuruSa - potAnI gahana vicAraNApUrvaka -vivekayukta mArga darzAve to paNa e mArge cAlavAnA badale ulTA avaLe raste cAlavA AgrahI bane.! Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIvanI jaDatA ane vakratA evI jAlima che ke jIva kArya karavAnI yathAyogya vidhi talAsavA paNa taiyAra nathI. mana mAnI dhAraNA mujaba ene kArya karavuM che - e kema bane ? jIva koI jJAnIjanane pUchato ya nathI ke mArA vAstavaH kalyANano 'acUka' upAya zuM che? 178 AjaparyaMta manamAnyuM karIne jIve potAnuM anaMta bagADyuM che. enA bhISaNa puruSArtho ulTAnA bhavahetu thayA che. mukti ulTAnI dUra gaI che. ahAhA... jIva keTaluM cUkyo che? paNa na to e 'jaDatA' khaMkheravA taiyAra che ke na to 'vakratA' dUra karavA taiyAra che. 70 1 eka nAnuM paNa kArya saMpanna karavuM hoya to enI eka nizcita vidhi hoya che - e vidhie ja e kArya saMpanna thAya che. to anaMtabhAvInA anaMtA duHkhomAMthI ugaravA arthe koI nizcita vidhi ja na hoya evuM kema bane ? enI khUba cokkasa vidhi che. - je gurugamathI ja samajAya. 1010 sadguru samAgamamAM rahI pahelA to prakRtinA vega-Avega atyaMta zamAvI devA rahe che. barhidRSTi nIvArI aMrtaLSTivAna banI javuM paDe che. svabhAvamaya banI javuM ghaTe che. pracUra svabhAvalInatA sAdhavI ghaTe che. potAnI prakRtine AkhIne AkhI AmUlaphUla palaTAvI levA je tatpara thAya che e ja anaMtahita sAdhavA adhikArI che. kadAca, jIvane A kArya khUba kaparU lAgeH paNa enA lAbha evA anaMtabhavya che ke jIvanuM anaMtabhAvI ethI sudharI jAya evuM che. 70 eka ja bhavamAM anaMtabhAvInuM aparimeya zreyaH sadhAtuM hoya to jIve tadartha kevA gaMbhIra banI javuM ghaTe kevA sthira ane zAMta banI javuM ghaTe ? kevA dhyeyaniSTha banI javuM ghaTe ? anya sarva jaMjALa kevI atyaMta gauNa karI devI dhaTe ? svabhAvamAM keTalA TharI javuM joIe ? @ kinAre besI chabachabIyAM kare kAma nahIM Ave - mahAsAgaranA peTALamAM DUbakI lagAvavI raheze. astitvanI gahana gaherAIomAM Asana jamAvavuM paDaze. anaMtasukhano patto to lAgaze. anaMta anaMta gaherAImAM samAvAnuM gajuM joIze. to anaMta sukha saMvedI zakAze. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 sAdhanApatha ane AtmajJAna krodha utpanna thavAmAM javAbadAra sAmo nathI - poteja che. pote jarAvAramAM mijAja kema gumAvyo e saMzodhavuM joIe. zuM potAno aham ghavAyo ethI krodha utpanna thayo ? potAnuM varcasva na jaLavAyuM ke potAnuM koI abhISTa na jaLavAyuM ? saMzodhavuM joIe. 706 krodha utpanna thAya te veLA ja sAvadha banI zIdhra samapariNati banAvI devA tatpara thavuM joIe. krodha UpajI ja gayo to ene vadhu vakhata hRdayamAM TakavA devo joIe nahIM. sAvadhAna thaI. krodhanA vicArothI mukta thaI, satvara zAMta bhAvamAM AvI javuM ghaTe. krodhanA AvezamAM koI prati kaTu vacana bolAya gayela hoya - napharata darzAvela hoya - sAmA prati Akramaka thaI gayela hoIe to enuM vAraNa kema karazo ? kaTu veNanI jagyAe mIThAveNa kahI zakazo? napharatanA sthAne prema ApI zakazo ? kSamA yAcI zakazo? potAnAmAM samAguNa vikasita thayela che ke nahIM. samatA AtmasAt thayela che ke nahIM enI kasoTI anya samaye sAcI nahIM thAya: enI kharI kasoTI to krodha utpanna thaI zake evI veLA Ave ane evI kharAkharInI veLAe paNa krodha-dveSa mukta rahI zakAya tyAre ja thAya. bhISaNa mijAja gumAvavAnA avasare paNa tame svabhAvamAM TharelA rahI zakazo to tamArA mana upara tamAro akathya kAbU Avaze. svabhAvanI mastI uttarottara vadhatI jaze. khare samaye svabhAvasthiratA jaLavAya enI kiMmata akathya che. sAmAnA Akrozano badalo upazAntithI Ape - napharatano badalo premathI Ape - apamAnano badalo sanmAnathI Ape enuM nAma to saMta che. viparita vartanArane paNa vimaLa samadaSTithI nihALI: rAgadveSa vimukta rahevuM e kharI sAdhutA che. samatAnI to khIlavaNI evI abhuta karavI joIe ke game tevA pratikULa saMyogamAM paNa samarasabhAva banyo ja rahe. are, pratikULa saMjogamAM to ulTo vizeSa samarasabhAva pragaTe ane sAdhakane gaherI samatAno pracUra anubhava thAya...evo abhyAsa keLavavo ghaTe. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 180 ghaNAM gIto sAMbhaLyA che...ghaNAM gIto sAMbhaLuM chuM... paNa aMdaramAM saMtoSa anubhavAto nathI. ulyuM aMtaramAM kamI mahesusa thAya che. thAya che ke A mArA AtmAnA gAna nathI. AtmAnA darzane jhaMkRta kare - AtmAnI vedanAone vAcA Ape, evA gAna kyAMya suNavA nathI maLatAM. s zahenAI sAMbhaLuM chuM.sitAra sAMbhaLuM chuM...vAyolIna sAMbhaLuM chuM...badhuM sAMbhaLI huM aMdaranI gaherAI - anaMta gaherAIne - sparzavA mathuM chuM - paNa joIe tevo saMtoSa nathI thato. huM koI anaMtagahana anubhUtine jhaMkhu chuM - astitva AkhuM dravI jAya evI koI anubhUti... mane niraMtara thAya che ke, mArI aMdarathI kazuMka anirvacanIya- kazuMka adbhuta - bahAra praphUTavA mAMge che... paNa prastUrAyamAna thaI zakatuM nathI. mArI koI pAtratAnI khAmI haze vA kudaratano zuM saMketa haze - paNa huM aMtara dhAryuM sarjana karI zakato nathI. bare ja ghaNuM kahevuM che - paNa evI maulika-mArmika abhivyakti thaI zakatI nathI. zAMti, prema, AnaMda ityAdi vize ghaNuM ghaNuM kahevA AtmAnI abhIpsA che. paNa koNa jANe kalama gati pakaDatI ja nathI. prema vize lakhatA to ghaNo khacakATa thAya che. vAsanAthI avAMtara vimaLabhavya evA koI premane duniyA keTaluM pIchANe che ? Atma anubhUti thayA vinA sAcI AtmiyatAno - AtmAnA premano paricaya kyAMthI thAya ? kahe che ke, "Izvara paNa premano bhUkhyo che. paNa e prema ApaNe samajIe chIe evo ??? A saMsAramAM bhaTakatA jIvane vimalapremamaya sAthI maLavo ghaNo duSkara che. - durlabha che. evo sAthI na maLe to akelA jIvI javuM bahetara che. AtmA ja AtmAno rUDo sAthI-saMgAthI banI rahe enA jevI rUDI bInA bIjI koI nathI. premahInA ane pAmara saMgAthI sAthe jIvavAnuM nirmANa hoya to aMdarathI alagArI banI Atmamasta jIvavuM ane AtmAe ja AtmAne asIma prema karavo e ja samucita nathI zuM? pAmarane arpaNa karavA mATe to ApaNuM saMvida (yuM... Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 sAdhanApatha ane AtmajJAna sAco prema AtmAne urdhvagAmI banAve che. prema ane vAsanA vacce kalpatarU ane bAvaLa jeTalo taphAvata che. adhyAtmIo je sAcA premane jANe che eno duniyAnA lokone to muddala paricaya nathI. ahAhA... evo prema kyAM vyakta karavo ? pAtratA vinA... 70 sAcA prema vize ghaNuM amApa kahevA aMtaHkaraNa talase che. paNa, prema zabda ja niMdha banI cUkela che. nirvyAja prema - nirmaLa prema - nikhAlasa prema - nisvArtha prema Aje duniyAmAMthI alopa-adazya thaI gayela che. khare ja duniyAnuM AthI moTuM durbhAgya bIjuM koI ja nathI. O Atmapremanimagna jogI-jogaMdharonI vAta nyArI che...paNa mAnavI-AmaAdamI prema vinA jIvI kema zakato haze - zA mATe jIvI jANato haze - e amane kemeya samajAtuM nathI. prema vinAnuM jIvana kevaLa boja ane baMdhana ja nathI zuM ? to - 70 = aDhI akSara premanA - e kabIrajI kevA premanI vAta kare che ? khare ja nirmaLakakSAnA, paramanirmaLakakSAnA premanI - AtmiyatAnI - ApaNane aMdaramAM gama ja nathI. jIMdagI eka boja ja banI rahe, jo kabIrajI kahe che evo premano paricaya na hoya to. 70T kAza, vAraMvAra khacakATa thAya che ke koI, AtmAnuM urvArohaNa sAthe evA pavitra premane samajI nahIM zake -- vizeSa zuM lakhavuM ? evI pAvana AtmadazA thayA vinA evA premano udbhava saMbhavita ja nathI. pavitradhArA...gaherIdhArA...akhaMDadhArA... NOGT rUDA samarpaNabhAvathI satsamAgama karanAra bhalA jIvane evA anaMtagaherA vimaLa premanA IzArA maLe che. janetA ane zizu jevo gAya ane vAcharaDA jevo - anahada prema pratIta thAya che - bAkI AtmA AtmAne prema varasAve e to ghaNI adbhuta bInA che. - 0 koInAya premanI apekSA rahe e to AtmaratInI kamI ja darzAve che. e sUcave che ke cetanA hajuM caitanyadeva sAthe otaprota thaI nathI. anAyAsa koI evo Atmiya saMgAthI maLI jAya to mahAbhAgya - bAkI apekSA rahe e to apUrNatAnI ja sUcaka che. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 182 pUrNane koInAya sAtha-saMgAthanI apekSA kyAMthI hoya ? ene koI karatAM koI jAtanI uNapa ja sAlatI nathI. paritRpta che e to javA do...zabdothI enI kRtyakRtya dazAne varNavI zakAya nahIM. apsarA AvI utare toya e to enI AtmamastImAM cakacUra rahe. AmaAdamI mATe A saMsAramAM koI durlabhamAM durlabha padArtha hoya to - dhana, vaibhava, pratiSThA Adi koI atI durlabha nathI - e padArtha che dilojAna sAthInI prApti. enA vikalpamAM traNabhuvananuM sAmrAjya maLe to paNa kaMI ja visAtamAM nathI. kahevAya che ke meghanuM svaccha jaLa pIvA na maLe to cAtakapakSI tarasyu marI jAya che paNa e sivAya bIjuM jaLa e pItuM nathI - ema mAnave nirmaLa premavAna sAthI na maLe to saMgAtha vinA rahevuM bahetara che. paNa jene tene mitra banAvavA vyAjabI nathI. A duniyAmAM jJAnIonI kamI nathI: samajuonI kamI che. kharekharA samaju AtmAnI saMgata maLavI e svargAdika meLavavAthI paNa moTI upalabdhi che. samaju kahetA ame kevA rUDA jIvanI saMgatanI vAta karIe chIe e virala ja koI samajI zakaze. kharekhara, viveka-zANapaNabharyA samaju jIvanI saMgata maLavI e ghaNuM moTuM saubhAgya che. emAMya pAramArthika vivekavaMta kalyANamitra maLavo enA jevuM saubhAgya anya koI nathI. evo paramamitra maLe to jIvanuM anaMtakALanuM bhAvadAridra dUra thaI jAya che. sajajana sAthInI saMgata pAmavA pote paNa kevA paramoccakoTInA pAtra thavuM paDe che ? pote jo evI parama pAtratA na dharAvatA hoya to e saMgata amita phaLadAyI banI zakatI nathI. pAtra thAya ene kudarata evo paramamitra meLavI Ape che. pavitra AtmAnI aMtaratamanI pipAsA paripUrNa karavA kudarata baMdhAyelI che. pipAsA aMtaranI gaherI hovI ghaTe. pavitra bhAvanAone nyAya karavA nisarganuM samasta taMtra kAryarata che. bhAvanA jeTalI pAvanabhavya - pariNAma eTaluM amitabhavya. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 sAdhanApatha ane AtmajJAna bhAI ! bhAvanAnI ghaNI amApa kiMmata che hoM...bhAvanA evuM ja bhAvi nirmANa thaze. eke bhAvanA niSphaLa nathI. kAza, jIvane jo bhalIpere bhAvanA karatAM AvaDatuM hota to eno uddhAra kyArano thaI cUkyo hota...bhAvanA ja sAcuM ciMtAmaNIratna che. 70 bhAI...! tame bhAvanAnI ajIbogajIba zaktine pIchANo. bhAvanA aparapAra phaLa bakSanAra che. sArI ke mAThI bhAvanA jIvanuM tathA prakAranuM bhAvi ghaDe che. bhAvanAnusAra bhAvinirmANa thatuM hoya: bhAvanAmAM khUba khUba takedArI vartavI ghaTe che. sAcI haiyAnI bhInI bhAvanAo to jIvane zIva banAvI de che. potAnI cetanAne bhagavadyutanA banAvavA je bhAvanAzIla che, - niraMtara e bhAvanA je khUba khUba bhAve che, - e avazya eka divasa 'bhagavAna' banI jAya che. hADA haiyAnI gaherI bhAvanA joIe. - @ bhAI...! bhAvanA ja mahAna AtmavizuddhikAraka che. jene potAnI samagra cetanAne parizuddha karavAnI prabaLa bhAvanA che ane dinarAta e ja laganI che, evo subhAgI jIva alpakALamAM vizuddha AtmadazA pAmI jAya che. nize. 70 potAno AtmA zuddha sphaTika jevo paramanirmaLa che - emAM koI azuddhi nathIH vikAra nathIH vibhAva nathI.' evI niraMtara bhAvanA, kharA hradayathI karanAranI cetanA evI sphaTika jevI nirmaLa banI jAya che. - emAM saMdeha nathI. 70 kalpanAnI mIThAza evI kAramI che ke jIva vAstavikatA vilokavA paNa taiyAra nathI ! kalpanAnA caNelA minArA tUTe tyAre jIvane vAstavikatA nihALavA avakAza thAya; paNa jIva jUnI kalpanAo tUTe te pahelA navI kaMI kalpanAo ghaDI le che. jIrU vAstavikatA vilokyA vinA jIvananuM ke jagatanuM sAcuM darzana thatuM nathI. paNa jIva AMkha mIMcI jAya che. narI vAstavikatA e nihALato ja nathI. kalpanAno paNa eka kepha hoya che. - jIva dinarAta e kephamAM cakacUra rahI - vAstavaH darzana kadI karato ja nathI. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 184 vAstavaH darzana nahIM karavAnA kAraNe jIvanI UMdha uDatI nathI. jIva potAnA sAcA hita pratye sajAga thaI zakato nathI. jIvane potAnI bUrI hAlatanuM bhAna paNa nathI. - tyAM emAMthI ugaravA e daDha saMkalyavAna thaI sakriya bane e kyA saMbhava che ? tharmomITara ghaNo tAva batAve to enA para roSa karI ene phoDI na nakhAya. sAruM che ke e vAstavaH sthitinuM hUbahU bhAna karAve che. ema jIvane enI vAstavaH dazA badAvanAra sadguru para roSa na thAya. - e to parama upakAranuM kArya kare che. jIvanI hAlata khare ja khataranAka gaMbhIra che. AdhyAtmika dRSTie jotA jIva ghaNo bImAra ane behAla che. cete nahIM to...khare ja jIvanuM bhAvi ghaNuM karuNAjanaka che. sadguru vinA jIvane enI sAcI hAlatanuM bhAna koI karAve ema nathI. jIve khare ja kaDavAmAM kaDavuM oSadha khAvAnI jarUra che - jo enuM hita e Icchato hoya. mIThAM bhojanathI to vyAdhi ghaNo vadhI bhayAnaka thavAno che. te jIva, thoDo zANapaNamAM Ave ane saddaguru pAse pahoMcI jA - to bhAvi mahAna ahitamAMthI UgarI zakIza. jJAnIo kahe che ke anaMtakALamAM A jIve manasvIpaNe cAlIne potAnuM kalpanAtIta ahIta karyuM che. vItarAganA badale kharekhara to jIve rAganI ja upAsanA karI che. kAramA rAga poSIne jIve, sAdhI sAdhIne kevala bhavabhramaNa ja sAdhyuM che. vItarAga mArganI upAsanA karatAM pahelA jIve haye hAtha mUkIne potAnI jAtane pUchavA jevuM che ke jIva. tane rAgIdazA ruce che ke vItarAgatA ruce che ? rAga-dveSamAMthI vimukta thavuM che ke rAga-dveSanA rasa poSavA che ? vItarAga thavuM che kharUM tAre ? Aje to AMdhaLo AMdhaLAne dore evI muktimArganI dazA che. vItarAgI zAMtino agAdha paricaya to zuM paNa alpa paricaya paNa nathI. prAya saghaLo samAja zubhAzubhabhAvo vacce jholAM khAya che - zuddhapariNatinI parakha paNa viralAne haze. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna AtmAnI zuddhapariNatimAM rasataraboLa nimagna hoya evA sadguru paNa maLavA ghaNAM durlabha che. mahAbhAgyavAna jIvane evA parama AtmArthI satpuruSano yoga lAdhe che... ane tyAre jIvane AtmajJAna ane AtmadhyAna thavA avakAza thAya che. 185 0 sAco AtmadhyAnI puruSa, AtmAnA UMDANamAM sthita hoya che. ene koI vAtanI caMcaLatA ke utsukatA hotI nathI. aMtarathI e parama nivRttipriya hoya che. lokonI saMgata ene suhAtI nathI. evA satpuruSane jotA jotA ja mana TharI jAya che. 70F sAcA AtmajJa saMto prAyaH duniyAne oLakhAtA nathI. aMtaHkaraNathI e sAva zizu jevA nirdoSa hoya che. emanA koI evA bAhyAcaraNa parathI emanA aMtaHkaraNanuM mApa kADhavuM e sarAsara bhUlabhareluM che. emano Azaya kevaLa sarvanA hitano ja hoya che. 70x hareka bAbatamAM AtmajJasaMtano Azaya zuddha-sphaTika jevo parama nirmaLa hoya che. emanA haiye to tamAmanuM hita ja vaseluM hoya che. cAhe tevA ugra zatrunuM paNa hita ja emanA haiye ramatuM hoya che. - koInuM ahita e Icche suddhAM nahIM. A saMsAramAM sujana AtmAno saMga maLavo AsAna nathI. evA sujana saMgAthInI durlabhatA keTalI che e jANanAra ja jANe che. kAMI nahIM bhAI...koI sAro saMga na maLe to je te saMga haragija karavo nahIM. AtmAe ja AtmAnA 52mamitra banI javuM. AtmamastI mANanAra mahAnubhAvane koInAya saMganI uNapa sAlatI nathI. ene to potAnI mastI evI jAmI che ke bIjA AvI vikSepa kare e suhAtuM nathI. khare ja AtmA nijAnaMdamAM nimagna rahevA mahAvaro pADe to kALAnukrame parama mastI anubhave. laganI lAge che ene bIjA lagavADo ApoApa chUTI jAya che. AtmArthI jIvane paMcAtapriya jananI sobata na hoya. potAnI laganImAM pUraka thAya evA paramamitra maLe to ThIka che - bAkI jenI tenI maitrI karavAthI zuM phAyado ? Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 186 jIvane kharekhara konAthI - keTalI -nisbata che e gaveSavA jevuM che. A gaveSaNa supeThe thAya to ghaNAM lagavADo chUTI jAya che. ane Atmahita mATe paryApta avakAza maLI rahe che. vAtevAte jIvane thavuM joIe ke - "je ho te mAre zuM nisbata ?" barA AtmArthI jIvane to kevaLa Atmahitane lagatI vAta sivAya koI vAtamAM aMtarathI bilakula rasa nathI, enA kutuhalo tamAma zamI cUkelA hoya che. koI evI vAta kare ne uparaTapake emAM bhaLavuM paDe toya aMtarathI e nirlepa hoya che. jagata to vicitratAothI ja bhareluM che ne sadAkALa vicitra ja rahevAnuM che. AtmArthI jIve jagatanI paravA na karatAM, jagatathI sAva nirapekSa thaI javA jevuM che. jagatanI pAse ene koI apekSA nathI - koI spRhA nathI. potAnI AtmadazA game tevI uccakakSAnI hoya to paNa jagatathI lavaleza mAnanI apekSA dharavA jevI nathI. are, jagata kadAca apamAna paNa Ape to lagIra kSobha pAmavA jevuM nathI. jIvane AMtarasukhathI nisbata che - jagatanA mAnApamAnathI nahIM. AMtaravizuddhi ane AtmasthiratA vadhatAM je gahanAnaMdanI anubhUti thAya che e pAmyA pachI sahaja ja bIjI koI karatAM koI spRhA rahevA pAmatI nathI. evA saMtanI nispRhatA kevI alaukika hoya che e jANanArA ja jANe che. spRhA ja khare duHkhanuM mULa che. jIva khUba AkaLavikaLa che. kAraNa ke enAmAM pAra vinAnI spRhAvAMchA paDI che. spRhArahita dazAnuM apUrva sukha jIvane anubhavagamya nathI. bAhyaspRhAonI upazAMti thAya to ja aMdaramAM TharI, Atmasukha saMvedI zakAya jIva sukhanA arthe spRhAo kare che paNa jANato nathI ke spRhA ja duHkhanuM mULa che. ekavAra jo sarva spRhAthI rahita thaI jIva svabhAvamAM supeThe Thare to ene svayaMbhu samajAya jAya ke pRhArahita citta kevI alaukika zAMti-prasannatA anubhavI zake che. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 sAdhanApatha ane AtmajJAna spRhA karavI ja hoya to...mana jyAM TharIne sahaja vizrAMtine pAme evA parama satsaMganI ja spRhA karavA yogya che. je saghaLI spRhAonA saMtApamAMthI jIvane ugArI le...jIvane kRtyakRtya banAvI de evo satsaMga ja ekamAtra vAMchanIya che. jIva ciMtana kare e rUDuM che - paNa, e ciMtana baMdha karanArUM bane che ke muktidAtA - e ghaNo UMDo savAla che. dhyAna-ciMtana jo AtmalakSI na rahe to khatarAno pAra nathI, mATe ekAMta-mauna-dhyAnanI sAthosAtha 'satsaMga paNa khUba khUba rAkhavA yogya che. mumukSu arthAt mokSAbhilASI jIve, labdha satsaMganI avagaNanA karIne, ciMtana-manana ke dhyAnAdinA ravADe caDhavuM sarAhanIya nathI. satsaMganI sAthosAtha potAnI bhUmikA anusAra ciMtana-manana ke dhyAna vigere ArAdhAya e zreyaskara che. chaOS nirvikalpa svarUpanuM dhyAna bahuM anokhI cIja che. svarUpabodha suspaSTa thayA pachI ja evuM AtmadhyAna uddabhave che. ahAhA...nirvikalpa svarUpanuM dhyAna e tribhuvanamAM zreSThamAM zreSTha evI adbhuta upalabdhi che. viralA jIvane e labdhi lAve che. dhyAnanA nAme bhaLatAM ravADe caDI gayelA jIvonI aparaMpAra dayA Ave che. aMdaramAM vicAronA vaMToLa ghumarAtA rahe ne jIva mAne ke mane dhyAna lAdhyuM che - AtmadhyAna lAdhyuM che - to enA jevI kAtila AtmavaMcanA bIjI ekapaNa nathI. saciMtana-manananA rAhe takedArIpUrvaka AgaLa vadhanAra mana, AtmAne nirvANa paNa sAdhI Ape che - ane - e ja mana jo rAga-dveSanA ravADe caDI jAya to AtmAnuM nakhkhoda paNa vALI nAkhe che - sAvake khUba khUba sAvadhatA vartavAnI AvazyakatA che. mana jyAM javA mAMge tyAM ene javA devuM ke mane je mAMge te ene ApI devuM ucita nathI. manano jaya karavo hoya to manane ruce evuM nahIM paNa, Atmanune hitakArI hoya evuM karavA manane manAvI levuM ghaTe che. AtmadaDhatA haze to manane avazya mAnI javuM paDaze. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 188 uddhata putrane vazamAM rAkhavA zANo pitA je kozala dAkhave ke uddhata ziSyane ThekANe lAvavA anubhavI gUrU je dakSatA dAkhave evI athavA ethI paNa adakerI kuneha dAkhavI AtmArthI sAdhake potAnA manane ThekANe ANavAnuM che. sukha vizenI bhramaNA ja jIvanA bhavabhramaNanuM mukhya kAraNa che. sukha to AtmAno sahaja svabhAva che. svabhAvane anusaro eTale sukha svataH hAjara thAya. paNa jIvanI bAhyavRtti maTatI nathI . kAraNa ke eNe bhrAMtivaza bahAranA sukhAbhAsane ja sukha kalpI lIdhela che. pratyeka prabuddha puruSo jIvanI sukha vizenI bhramaNA toDavA prayatna kare che. A bhramaNA ja moTuM mithyAtva che. jyAM sudhI jIvane daDhatA na thAya ke, sukha bahAramAM kyAMya nathIH sukha, sAcuM sukha kevaLa AtmAmAM ja che - tyAM sudhI adhyAtmayAtrAno prAraMbha thato nathI. je potAnI vartamAna sthiti che e pUrNapaNe sukhaprada ke saMtoSaprada to nathI - evuM mahadaprAya sarva koIne aMtarathI mahesusa thavAnuM ja...e sUcave che ke mAnavInA avyakta khyAlamAM koI nirALA sukhanI chabI avyakta vaselI che. - bhAI e sukha svabhAvaramaNatAnuM ja che. svabhAvathI vichoDAIne ghaNe dUra dUra nikaLI gayelA mAnavanuM mUka aMta:karaNa to talase ja che ke aMdarathI TharI javAya to sAruM...alabata, A avyakta jhaMkhanA che - buddhigamya nathI. paNa mAnava jyAM sudhI svabhAvamAM behada karavAnuM nahIM kare tyAM sudhI avyakta ajaMpo rahevAno ja. vicAraka ane vicakSaNa mahAnubhAvane evuM to mahesusa thavAnuM ja ke pote hajuM karavAnuM ThekANuM pAmyo nathIH hajuM karIne ThAma thayo nathI. Ano upAya to basa eka ja che svabhAva bAju vaLI DhaLI javuM svabhAvamAM TharIne jAma thaI javuM...bIjo upAya niSe traNalokamAM koI nathI. DS svabhAvamAM paripUrNa karI jaIne gahanasamAdhi vedavI enuM ja nAma paramArthathI mokSa che. mokSa e caitanyanI evI paramavimaLa sthiti che ke niSphaLa nijAnaMdanI nimagnatA sivAya jagatanA koI karatAM koI bhAvonuM tyAM smaraNa mAtra paNa nathI. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 sAdhanApatha ane AtmajJAna jAgRtipUrNa niSkriyatA amApa lAbhakArI che. tame saMpUrNa jAgRta ho paraMtu mana-vacana-kAyA taddana niSTa arthAta tamAma pravRtithI rahita hoya. - alabata AvI sajAgatA ane AvI niSkriyatA abhyAsathI sAdhya che. paNa e svAnubhUtinA dvAra kholI Ape che. mana nistaraMga sarovara jevuM nikala hoya ane tame pUrNa sajAga ho - kAyA mUrtivat sthira hoya; evI sthitimAM tame ghaDIbhara paNa rahI zako to AtmadhyAnanA dvAra khUlI jaI zake che. mAtra vAtothI A nahIM samajAya, paNa prayoga karazo to avazya siddhi sAMpaDaze. mananenistaraMga banAvavA prathama to vicAronA mAtra sAkSIrUpe tame tamane sthApo. mAtra sAkSIbhAve. je paNa vicAro uge.Athame ene jovAnA, sajAgapaNe. ane tame zuddha sAkSI cho - kaI paNa vicAromAM pheraphAra ke vadhaghaTa karanAra nathI e to bhUlavuM na ghaTe. tame mAtra cho' - evI tamArI hayAtInuM ja sabhAnapaNuM rAkho. e sabhAnapaNuM jema bane tema pragADha karatAM jAo. vicAro upara khAsa lakSa ja na ApatA tamArI hayAtI ja saghanapaNe lakSamAM lo. tame jANe manathI sAva bhinna paDI gayA cho evI gADha anubhUti jagAvo. prAraMbhamAM A navuM navuM lAgaze...paNa AgaLa vadhatA tamane samajAze ke tame svAbhAvikadazAmAM ja AvI rahyA cho. mana karatAM tamAruM astitva ghaNuM bhinna ane bhavya che eno anubhava romaharSaka banaze. mana sAthe tame bhaLo nahIM to kALAnukrame ene vizrAMta thaI gayA vinA upAya nahIM rahe. jaON hakIkata e che ke, manane baLa to cetanya pAsethI ja maLe che...cetanya mana sAthe bhaLe ethI ja manane navuM navuM baLa maLatuM rahe che. tame sAkSI banI jema jema mana sAthe bhaLavAnuM alpa karo ema mana nirbaLa thatAM anAyAsa e zAMta thatuM jAya che. bIjA pratye koI evuM vartana AcaratA pahelA...zAMta thaIne eTaluM avazya vicArI levuM ke, potAnA pratye koI evuM vartana dAkhave to potAne kevuM lAge ? ATalo ja nAnakaDo vicAra koInA ya pratye anucita vartAva karatA ApaNane rokI leze. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 190 kalpanAmAM ne kalpanAmAM gulatAna thaIne jIva pAyA vinAnA keTakeTalAya mahela caNe che. evA evA aramAno kare che je saphaLa thavA saMbhava ja na hoya, paraspara virUddha evA paNa pAra vinAnA manoratha kare che...kalpanAthI ghaDe ane kalpanAthI bhAMge evuM cAlyA ja kare che ! sabhya puruSArtha thavo ja durlabhamAM durlabha che...bAkI asamyapha puruSArtha to jIva bhISaNakakSAno karI che. jeTalo puruSArtha A jIve karyo che jIvanamAM enA hajAramAM bhAganoya jo samyagu puruSArtha saMbhavyo hota to jIvano niSe uddhAra thaI gayo hota. AtmahitanA nirbheLa lo, AtmajAgRtipUrvaka, yathArtha vidhie puruSArtha thAya to niSe bahu alpakALamAM jIvanuM paramAtmAna thayA vinA rahe nahIM. gurugama vinA mahaTTAya yathArtha sUjhabUjhapUrvakano puruSArtha saMbhavato nathI. AtmArthI sAdhakane koInAya paratve napharata dilamAM hoya ja nahIM. sarvane ekasamAna daSTithI nihALanArane napharata ugavA saMbhava ja nathI. sAdhaka evI ahI samadaSTi dharAvato hoya che ke game tevA pApI yA hIna jIvapratye paNa ene Atmavat bhAva hoya che. napharatanI vRtti uThe to e eTalA aMze dilamAM rAga-dveSanA kacarA paDelA che, ema sUcave che. taka maLatA ja bhItaranA rAga-dveSa upara ubharI Ave che. rAga ke dveSanA evA uddagamane tAbe na thatAM jIve te veLAe samadaSTi jagavavA yatna karavo joIe. jas rAganI vRtti uThe e veLA ja sAdhake sAvadha thaI vItarAgatAnuM dhyAna karavAnuM che. uThelI vRttine tatkSaNa udAsInabhAvamAM parivartIta karI detA AvaDe to jIva jaMgI lAbha khATI zake che. roga sAmo Ave te veLA ja ene parAsta karavAmAM mahAparAkrama raheluM che. aMtaramAMrAga-dveSanuM vAvAjhoDuM uThe tyAre to jIve jarApaNa gAphela rahevuM ghaTe nahIM. samabhAva keLavavAno AnAthI mahAna avasara bIjo koI nathI. khUba jAgRta thaI jIve AtmaciMtanamAM ke tatvAnuzIlanamAM otaprota thaI javuM ghaTe. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 sAdhanApatha ane AtmajJAna aMtaramAM ajJAna ane mohanI AMdhI uThe tyAre jIve potAnuM paramadhyeya utkaTapaNe smaraNagata karavuM joIe. svanA ane samaSTinA parama utkRSTa zreyanuM dhyeya yAda karI karIne aMtaranuM pariNamana punaH pAvana banAvI devuM ghaTe. T bhAI ! kha..re..kha..2 vRttionA tophAna vakhate ja vivekadIpa jalAvI rAkhavo e vRttivijayanI kharI sAdhanA che. tophAnamAM paNa je tattvajJAnane bhUlato nathI. - ulTuM, vadhu prakharapaNe smaraNamAM lAve che e sthitaprajJa banI jAya che. kadAca kamajorIvaza jIva aMtaramAM uThatA tAjA rAga-dveSane pUrNataH jItI na zake to paNa e rAga-dveSano rasa bane teTalo alpa thaI jAya ane Atmaruci bane teTalI vizeSa thAya ane rAga-dveSanI ruci vadhavA na pAme enI ugra takedArI rAkhavI ghaTe. (c) vItarAgatA ane AtmAnaMda sAdhavAnA A aNamola avasaramAM, rAga sAdhavAnuM karavuM e mATI meLavavA mATe maNi ApI devA jevuM che. jIvane vItarAgI zAMtino koI paricaya nathI eTale rAganuM mahatva ne mamatva manamAMthI khasavA pAmatuM nathI. (c)Th dila kyAM vahyuM gayuM che e zAdhakhoLa karIne ene punaH svabhAva tarapha vALI levuM e pratikramaNa che. dila pArA jevuM che. pakaDavA jatAM sarI jAya evuM che. paNa vAraMvAra khovAya jatA dilane khojI khojIne vAraMvAra svabhAva prati vALI devuM e ja karaNIya che. he prabhu ! kSudraAzayavAna amane tuM paramaAzayavAna banAva. amArI kSudra kAmanAo ane prArthanAo prabhu tuM mApha karaje. mAMgIe e tuM na ApIza - paraMtu amArI yogyatA anusAra tAre je ApavuM hoya te amone Apaje. 0 'satyam-zivam-suMdaram'nI alaukika mastI kyAM... ane vartamAna mAnavanuM viSAdamayI jIvana kyAM... jIvana vize sAccA tattvajJAnathI mAnava vichoDAya gayela che enuM ja A pariNAma che. mAnava anAtmabhAvomAM vadhu rAcaze to pariNAma duHkhada ja AvavAnuM che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 192 jenuM hRdaya suMdara che ane sarvatra saghaLuMya suMdara ja lAgavAnuM. suMdaratA ke kurUpatA bAhya padArtho ke paristhitimAM nathI paNa mAnavInA mananA valaNa upara che. khare ja mAnavI potAnuM mana pavitra kare to enuM vizvadarzana sAva ja palaTAya jAya evuM che. jIvane AtmadhyAnI thavuM che paNa nihetuka vRtti-pravRttithI viramavuM nathI ! dhyAnI e ja thaI zake che akAraNa koI ja viSayamAM matuM na mArato hoya...kadAca mAthuM marAya jAya to paNa tatkALa sAvadhAna thaI alipta banI jato hoya. bhAI ! pratyeka sAdhAraNa ke asAdhAraNa upalabdhinuM yogya mUlya cUkavavuM ja paDatuM hoya che to adhyAtmika mahAna upalabdhinuM evuM mulya zuM na cUkavavuM paDe ? ciMtAmaNine koI caNoThI ApI kharIdavA mAMge to e kAMI banI zakavAnuM thoDuM che? sAcA dhyAnI thavuM ja hoya to jIve caMcaLatA parihari devI ghaTe. caMcaLatAnA utpAdaka evA koI kAraNa sevavA na ghaTe. khAtA-pItA-sUtA-uThatA hareka veLAe potAnI svabhAvasthiratA jaLavAya rahe evI vizeSa kALajI rAkhavI ghaTe. khAsa karIne...anAyAsa caMcaLa banI ja javAya evA saMyogamAM paNa je sthiratA sAdhI rAkhavAno mahAvaro pADe che e mahAnubhAva anya veLAe to sahaja sthiratA rAkhI zake che. caMcaLa ane vyagra banAvI mUke evI veLAe paNa sahaja sthiratA jALavanArA vaMdanIya che. mAyA khare ja kAramI balA che...enuM vaLagaNa jIvane ghaNuM pragADha che. jIva potAnI manasUbI mujaba cAhe tevA kriyAkAMDo kare - to paNa, potAnA aMtarapeTALamAMthI mAyAno vaLagADa nivArI zakAto nathI. kAraNa ke, mULIyA kalpanAtIta De peselA che. varasothI zAstrAdhyanana karanAra bujharga puruSo paNa mAyAnA vaLagADathI vimukta thaI zakatA nathI. e tattvajJAnanI rUDIraDI vAto ghaNI kare che - paNa, bhItaramAM to mAyA ja khela khelatI hoya che. mAyAnI jALa samagra lokamAM jAlima patharAyelI che. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 sAdhanApatha ane AtmajJAna A duniyAmAM...jIva jene avallakoTInA sadguru mAnato hoya - paraMtu, emanI bhItaramAM paNa mAyA nAcatI hoya to e kaLAvuM durghaTa che. smaraNamAM nArAyaNa rame che ke 'nArI' 2me che; e to mAtra potAnA sivAya koNa jANI zake ? mAyAno bheda kaLAvo mahAduSkara che. 0 jIva mAyAnA mULa ghaNAM gaherA che...tuM je kAMI puruSArtha kare cho ne mAne che ke huM mahAna puruSArtha karU chuM - e saghaLA mahApuruSArthone ghaDIvAramAM bekAra banAvI devAnI kSamatA mAyA dharAve che. moTA jogaMdharoneya mAyA kaThapUtaLInI jema nacAvI zake che. - 70 sarvasaMgaparityAga karI nikaLI janArA - jotajotAmAM - navA saMga banAvI le che. e ziSya ziSyANIonA vartuLo ubhA karI de che. aMdarathI niHsaMga hoya evA caitanyalIna guru maLavA mahAdurlabha che, evA ni:saMgI puruSanA dAsAnudAsa thavAnuMya mahAsubhAgye sAMpaDe. dinadina vadhatA jatAM mAna-sanmAna paNa ulTA jeonI nirlepatAmAM vadhAro karatAM hoya: jeone vadhu udAsIna ane aMtarmukha banAvatA hoya; bhakto game tevA bhAvo batAve to ya je koI pratibhAva aMtaHkaraNamAM uThavA na detA hoya; e AtmArthI jIvonA guru thaI zake. jyAMjyAM parAbhava pAmela che tyAM tyAM punaH punaH prayatna karIne jIta pAmavA AtmArthI jIvane taDapana rahe che. hInavRttioe parAbhUta karela AtmA, jyAM sudhI e vRttio para vijaya na pAme tyAM sudhI cena pAmato nathI. mUka aMtaHkaraNa to raDatuM-kakaLatuM ane taDapatuM ja rahe che. 70Th he Atman ! tArI mahAna satyaniSThA kyAM gaI...? parama satyanA darzana karIne ene AtmasAt karavAnI tArI adamya taDapana kyAM gaI.. * ...? jAna paNa nyochAvara karIneya sat-cit-AnaMdane upalabdha karavAnI jhiMdAdila khumArI kyAM gaI..? satyano AnaMda mANavA nitanita abhinava puruSArtha karavo paDe che. vartamAnakSaNano tAjo puruSArtha hoya to ja vartamAnamAM sattnI mastI mANI zakAya che. jeTaluM AtmalakSa keLavAya ane tattvanuM anuzIlana thAya eTalI AtmajAgRti ane AnaMdadhArA anubhavI zakAya che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 194 koI kahe che ke A vizvavyavasthA niyamabaddha susaMvAdI ane paramanyAyapUrNa che. to koI kahe che ke vizvamAM trikALa arAjakatA ane khataranAka aMdhAdhuMdhI cAlI rahI che. jene aMdaramAM saMvAda che ene akhIla brahmAMDamAM layabaddha-saMvAditA bhAse che. aMdhAdhUMdhI tamAma mAnavInA aMtaramAM che. aMdarano raghavAyo jIva bahAramAM paNa badhe avyavasthA ja jue che. daSTi evI sRSTi - e kharUM ja che. jIva ! bahAramAM sudhAro karavAnI tajavIja tyajI de: ane aMdaramAM saMvAda-saMgatI pedA karavA yatnazIla thA. jIva ! bahAnA udhAmAM baMdha karIne aMtara sudhAraNAno yatna tuM kadI nahIM kare ? zuM bahAramAM ja ghaDabhAMgo karyA karIza ? tAruM aMtara kevuM astavyasta che - DAmADoLa che - ane tuM duniyAne sudhAravA kUdAkUda kare cho ? kyo kepha caDyo che tane ? jJAnIo amApa karuNAthI kahe che ke, prathamamAM prathama jIve saghanabhAve AtmAnuM kArya karavAmAM ja otaprota raMgAya javA jevuM che. duniyAbharanA tamAma kAryo bAju para mUkI daIne eka AtmoddhAranA ja kartavyamAM ekatAna thaI javA jevuM che. he bhavyajIva ! tAre jo mahAna AtmoddhAra karavo hoya to tamAma viSayo uparathI lakSa uThAvI laIne...ekamAtra AtmalakSa jamAvI devuM ghaTe che. aMtaramAM utara to kharo - pachI tane mAluma paDaze ke keTaluM a.gA..dha AtmakArya karavAnuM che. sAdhakajIva jo apramatta na rahe to - behozInI paLomAM - bhrAMti acUka vadhI javA pAme che. jUnA saMskAro jora mArI jAya che. aMtajJana satata sateja rahe to ja bhrAMtithI ugarI zakAya che. anyathA. jIvane khyAla paNa na Ave ema patana saMbhave che. potAnI uccabhUmikAthI nIco utarI jAya tyAre jIvane prAyaH e khyAla Avato nathI. athavA bahu moDemoDe khyAla Ave che. ane tyAre paNa punaH e uccasthiti prAyaH jhaTa pAmI zakato nathI. satata sajAga-sAvadhAna rahevuM e ja Ano upAya che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 sAdhanApatha ane AtmajJAna je bhUla batAya e bhUlanI 'bhaMDapa bhArobhAra najare caDhI AvavI joIe. pazcAtApa paNa thAya ane e ja kArya karavAnI ruci paNa banI rahe, e to aMtaryAmi sAthe chetarapIMDI ja che. ghaNIvAra jIvano pazvAtApa paNa kevo pokaLa hoya che e vilokanIya che. khoTI vRtti-pravRttino rasa maMda thAya evo saMniSTha prayatna thAya e kharUM prAyazcita che. e hetue ja satsaMga khUba khUba upAsanIya che. satsaMgano koI vikalpa nathI paNa enA abhAvamAM sasAhityanuM vAMcana-manana-anuzIlana ArAdhya che. dizAnI sUjha vinA doDhaMdoTa karavAno koI artha nathI. kharuM pUcho to spaSTa dizAbhAna meLavyA vinA eka kadama paNa na bharavuM joIe. sthira-zAMta thaI maMjhIla ane mArga supeThe dekhI-pekhIne ja yathArtha rAhano nizcaya karIne pachI ja - prayANa karavuM ghaTe. ToLuM joIne ja... ToLuM doDe ema doDI javAnI cAhata hoya enA mATe paramArthasAdhanAno paMtha nathI. paramArthapaMthamAM to aMtaprajJA jagAvavI paDe che, ane e prajJAnA prakAzamAM cAlavAnuM hoya che. mATe virala pAtratAvAna sAghaka ja paramArthapaMthamAM pragati karI zake che. ToLAno vyAmoha jenA dilamAM vasela che eNe khare ja adhyAtmapaMthamAM AvavAnuM soNaluM tyajI devuM joIe. ToLuM to kevaLa tamAtApriya hoya che - kautuka priya hoya che. sadbodha sAthe ene bahuM levAdevA hotI nathI. vItarAgI deva-gurunI koI aMtarapichANa paNa ene hotI nathI. ToLuM joIne je nAyaka manomana malakAya-porasAya che, e niSe patana pAmavAnA che. ToLAne rAjI karavA e satyanuM khUna karavA paNa lAlAyata thaI jaze - asatu vadatA paNa acakAze nahIM. aMdarathI e AtmalakSa cUkI jaI...svahitathI lAkho yojana dUra vichoDAya javAnA che. kAza... koI evI anokhI AtmakamANI vinA ja jIva ghaNuM mithyA malakAyo che ne ghaNuM mithyA murajhAyo paNa che...jIvanA harakha-zoka kevA tucchakoTInA che ? AvA zudra ubharAonA kAraNe ja Atmagata koI mahAna AnaMda ke mahAna viSAda jIvamAM pragaTato nathI. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 196 kevaLa paramArtha sAdhanArthe ja jIvana jIvavAno ekaveLA jeno pAvana saMkalpa hato evo A Atmadeva kevI kevI karaNI ne vicArasaraNImAM aTavAya cUkyo !? potAnA mahAna prayojanane dhIme dhIme visarato visarato e kyAMthI kyAM jaI caDyo !? che sAvaka! tArA jIvanamAM je kAMI sukha-saMtoSa-saMvAda-saMgIta che e tattvajJAnanA rUDA pratApe che - anukULatAone kAraNe nahIM - e tathya bhUlIza mAM. anukULatAo to game teTalI hoya paNa manosthiti jo rUSNa hoya to ? mATe satsaMgano upakAra mAno eTalo ocho che. vartamAna vizvamAM paNa tattvajJAnavihoNA mAnavo kevI avadazAmAM Ave che e to Thera Thera jovA maLe che. sukhanuM mULa kAraNa saMyogo nahIM - paNa, AtmAnI sAcI samajaNa che. e samajaNa purabahAra khIlavanAra sadguruono upakAra a..mA..5 che. laganInI vAta ja nirALI che kharekharI dilanI laganI lAge to puruSArtha sahaja thaI jAya che. - bhAre puruSArtha paNa haiyAnI haLavAzathI thaI jAya che...thAka ke kaMTALo pedA thatAM nathI. duniyAmAM paNa jeTalA mahAna kAryo thayA che e evI pragADha laganIthI ja thayA che. he jIva! bhUtakALamAM bhavADA pArAvAra karyA che evuM avAranavAra khyAlamAM Ave che ? to have navI bhUlo na thAya e arthe tuM zuM karI zake ema cho ? A janmamAM je bhUlo saMbhavI evI bhUlo bIjA janmamAM na saMbhave e mATe tuM kAMI karI zake ema cho ? vicAraje. vartamAna paNa sudhArI nathI zakato e AtmA paraloka sudhAravAnI khvAhiza dhare enA jevI bhramaNA bIjI ekeya nathI. jIva, vartamAna ja evo vimaLabhavya tirthasvarUpa banAva ke e vaDe sudharelI AtmadazA bhAvIne paNa evuM kalyANamayI banAvI rahe. anubhavanA gherA UMDANathI kahIe chIe ke vartamAna jeNe Atmazreyamaya banAvyo che eNe e bhAvanA vaDe evA saMskAra bIjo ropela che ke, niSe enuM bhAvI - vartamAna karatAM paNa - ghaNI ujjavaLa AtmapariNatimaya banI rahevAnuM che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 sAdhanApatha ane AtmajJAna bhUtakALa jevo gayo tevo... emAMthI bodhapATha laI levA sivAya ene bahu yAda karavA jevo nathI. bhAvIkALanI ciMtA alabata sArI che - paraMtu - jo vartamAna saMniSThapaNe sudhArI zakAze to bhAvI kALa ApoApa ja sudharI rahevAno che, e hakIkata che. he sAdhaka ! tAro AtmA khare ja khUba bhavya ane raDo che..kAza, vAta ema banI che ke tuM bIjuM badhu lakSamAM levA jatAM tArA bhavya AtmAne visarI gayo che. tArI guNagarimA tane je smRtigocara rahI nathI. bhAI ! tuM punaH AtmabhAna jagAve... bhAI ! satya to khUba nirALI vastu che... jagatamAM gAjatA paDaghamomAM satyano puro aNasAra paNa nathI. satya to anaMtamAdhuryathI chalakatI vastu che. jagata bAjuthI mukha pheravI tuM jAta tarapha supeThe najara karIza to e vastunI bhALa tane maLaze. bhAI.! badhuM ja paDatuM melIne.. tuM tArA anaMtaramya AtmAne pIchANa. khovAyeluM Atma smaraNa punaH pragaTAva...khare ja anaMtamahimAmaMDita che tAro AtmA...tuM zudhabudha visarI cUkela cho eTale anyano mahimA kare cho paNa AtmAno mahimA saMbhArato nathI. he bhavya AtmA...! visarAeluM AtmabhAna jo tuM jagAvI jANIza to tArI cAlacalagatamAM dhIme dhIme evuM Atmagaurava pragaTaze ke vizvavijetA samrATanI paNa evI AtmakhumArI nahIM hoya. basa, ekamAtra AtmasmaraNa ja supeThe jagAvavAnI AvazyakatA che. kyAreka kyAreka ekalo nayaNethI UnA nIra vahAvI lauM chuM. thAya che. vimaLaprema jevo parama zreSTha padArtha ja Ajano mAnavI keTalI hade visArI beThela che ? a-malIna prema jevI koI vastu ja jANe AjanA vizvamAM nathI rahI. abajo mAnavAmAM keTalA e vastu jANatA haze ? ahaMkAra jevo premano jAlIma duzmana ame koI jANatA nathI. paraspara taddana aham rahita vyavahAra saMbhave to ja kharI prIti jAmI zakavA avakAza rahe. premanI duniyAmAM koI nAno nathI ke koI moTo nathI. chatAM moTAI dAkhavavA jAya e mAra ja khAya che.' Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 198 ahaMkAra pachI premano ghAtaka koI hoya to te Agraha che. vyarthanI kheMcAtANI ubhaya hRdayamAMthI svAbhAvika premano lopa karI nAkhe che. AvI kheMcAtANI e kevaLa hRdayanI jaDatA sUcave che. evI khoTI kheMcAtANo karI, mAnava khAnAkharAbI sivAya kAMI pAmato nathI. Agraha premano dhvaMsaka che. nAnInAnI vAtomAM paNa 'huM sAco ne tuM khoTo' - karyA karavAthI ubhaya haiyAno saddabhAva naSTa thaI jAya che. Akramaka thaIne kakko kharo karAvavA jatAM pritanI hANa bolI jAya che. paraspara prema jALavavA cAhatA hoIe to nirAgrahI valaNa avazya rAkhavuM rahyuM. sAmAne bAMdhyA-baMdhAyelA khyAla mujaba ja joyA karavAthI aNagamAnI paraMparA cAlu ja rahe che. tame jevI daSTithI sAmI vyaktine jovo cho - e anusAra tame enI sAthe jANyuM ke ajANye evA ja vANI-vartAva karI beso cho. pUrvagrahathI koIne jovuM e pApa che. bahu mahatvapUrNa vAta che A. varasothI sAthe rahevA chatAM ubhaya haiyA ekabIjAnI gahana-saMvedanA na samajI zake e zuM sUcave che ? mAnavI ATalo hayAsuno kema banI gayela che ? khoTA tarkavitarko ane khoTA taraMgo, hRdayanI mAsuma saMvedanA naSTa karI 'alagAva pedA kare che. bhAI? sAco premALa koI sAthI-saMgAthI na maLela hoya to premano kRtrima dekhADo to rakheya karIza nahIM. - ethI to tAro AtmA gauravahIna thaze. bhAI...prema dekhADavo paDe e vAta ja ghaNI vicitra che...re...AjanI moTAbhAganI duniyA Avo dekhADo karI phAyado mAne che ! amane khUba khaTake che e vAta to e che ke vimala prema jevI koI vastu ja vizvamAM rahevA pAmI nathI. prema eTale ja malInabhAva, evI dhAraNA sarvatra che. nirvikArItA pUrvakano prema gurU-ziSya madhyeya jovA nathI maLato tyAM...! sAcA sadguru to vimaLa premano akhUTa bhaMDAra hoya che - paNa sAmAnuM pAtra khUba ja sImita hoya tyAM koI upAya nathI. premano akhUTa bhaMDAra jevA satyaruSo mAtra e ja kheda vAraMvAra anubhave che. paNa Akhare e AtmapremamAM ja ekatAna thaI jAya che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 sAdhanApatha ane AtmajJAna = he sAdhaka ! kharekhara karavA jevuM kAma to vAMchAonuM vizodhana che. jIvanamAM bharAyelI agaNita vAMchAonA sArabhUta prabhAva taLe bhAvImAM kudarata phaLa Ape che. agaNita vAMchAonA samuccayarUpe ja bhAvI janmonuM prArabdha ghaDAya che. vAMchAonuM vizodhana kArya ghaNI gaherI samajadArI mAMge che. ghaNuM gAMbhIrya mAMge che. jIvane sudhabudha ja nathI ke kharekhAta zuM vAMchanIya che - potAnI ja vAMchAo vaDe potAno vinipAta notarI, jIva potAnA ja paga upara kuhADo mAravAnuM kAma kare che. khUba khUba ciMtanIya muddo che A. niSkAma thavAnI vAto to khUba khUba nyArI pyArI sArI che. niSkAmadazAmAM je gahanasukha che evuM to koIpaNa vAMchAmAM nathI ja. bhAI...vAMchA mAtra navuM baMdhana sarje che ane baMdhana mAtra anaMta muktisukhano lopa karanAra nIvaDe che. badhI ja vAMchAono vilaya thaI jAya to avatAra dhAraNa karavAno raheto nathI. paNa koIpaNa spRhI vinAnI 'zuddhacaitanyadazA' kevI paramabhavya hoya e buddhithI jaNAya evuM nathI - enA mATe evI AtmAnubhUti pAmavA sivAya koI upAya nathI. zuddha caitanyadazA kevA anupama AnaMdanI janaka che e vAta sAmAnyataH sAdhakone paNa mAluma nathI ane mAlUma hoya to paNa evA anubhavanI jhAMkhI maLyA pahelA e vAta evI zraddheya banatI nathI. anubhava pAmavA prayatnazIla thavuM e ja tAtparya che. buddhinI pahoMca bahAranI je vAta che ane je vAta kevaLa svAnubhave ja gaNya thAya evI che eno vANImAM vyakta karavAno to koI upAya nathI; tema chatAM supAtra ziSya evA koI anubhavI puruSanI chAyAmAM rahI eno sabaLa izAro avazya pAmI rahe che. Atmatatva ja evuM anaMta anaMta bhavya che ke enuM varNana anaMtamA bhAge paNa saMbhava nathI. anaMta gaherAImAM utaro to paNa anaMta anaMta navI gaherAI kheDavAnI sadAkALa bAkI ja rahevAnI... anaMtanA yAtrIo A tathya supeThe jANatA hoya che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 200 bahu alpakALamAM nirvANa pAmavAnuM jenuM honahAra che evA anaMtarUDA nasIbavAna koIka viralA ja anaMta anaMta gaherI AtmamastIno anubhava pAmI zake che. - paNa hAthane pahoLA karIne samudranuM mApa keTaluM darzAvI zakAya ? AthI ja anaMtA saMto maunamAM DUbI gayA. anubhavIjano tamAma pokAra karI karIne kahe che ke he bhavya jIvo ! tame mAtra eka ja vAra gaherAIthI AtmAnubhUti karo...enA ja arthe taDapI raho...are, roI roIne nayana gumAvavA paDe eTalI virahavyathA anubhavo to paNa ochuM che. kone A samajAya ? bhaluM honahAra hoya ene ja. thAya che ke, bhoga ane yoga ubhayathI bhraSTa thayelA jIvo mATe kaMIka lakhuM...emanI sthiti kevI abhAgI che ? jIvanamAM rasa nathI ne jIvanamuktino AsvAda nathI. khare ja dusahya virahavyathA prajjavaLyA vinA A durnivAradazA sudhare evI nathI. AtmAnubhavano abhAva sAle - asahya rIte sAle...dhUpanI mAphaka jIva pratikSaNa jalyA kare...koI vAteya cena paDe nahIM... aMtaHkaraNa A pukAratuM hoya..evI unmata jevI bebAkaLI dazA banI jAya to yoga khacIta ghaTIta thAya...jIva sAco yogI banI jAya. jene kharekhara khapa che ane jenuM kharekharUM tapa che...virahanA mIThA tApamAM je kharekhara khUba zekAya che: evA sAdhakane enuM abhISTa ApavA kudarata karArabaddha che. AtmAnuM UMDuM darda jAge to abhISTapUrti na thAya ema traNakALamAM bane nahIM. jIvane jIva maTI zIva thavAno kevo khapa che - uparachallo ke ataLa UMDo - enA upara kudaratanI maherano madAra che... kudarata sAdhakanI kaparI kasoTI paNa kare che ke enI vedanAmAM saccAI kevI che...pipAsAnA pramANamAM pAritoSika prakRti Ape che. vAta ekanI eka cheH anubhavanA abhAvanI vyathAmAM AkhA ne AkhA DUbI javAnI. premIne enA pAtrano viraha jevo satAve evo ja sAdhakane svarUpano viraha satAve. A virahavyathAmAM paNa mAno to je vedanAmAdhurya che e advitiyakakSAnuM che. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna _201 AtmAnubhavanA abhAvamAM...sAdhakahyadayamAM evI paraMma gADha mAyusI patharAya ke zvAsa paNa thaMbhI jAya...jIva kyAMya hare nahIM...kazAnI ruci ke IcchA jAme nahIM...koInA dilAsAnI IcchA paNa na rahe...mAyusImAM ja maTI javAnuM dila rahe.. potAno bhItarano bhagavAna zuM karavAthI rAjI rahe - prasanna thAya. ane zuM karavAthI aMtaryAmi nArAja thAya enuM svaccha parijJAna sAdhakane hovuM ghaTe che. aMtaryAmi nArAja thAya evI koIpaNa vRttipravRttithI sAdhaka tvarAthI pAcho vaLI, niSkriya thaI aMtaryAminuM dhyAna kare che. manane mIThI lAge e vAta haMmezA sArI ja hoya ema nathI. je vAta sArI hoya e manane haMmezA mIThI ja lAge evuM paNa nathI. manane aNagamatI vAta Atmahitakara paNa hoya; ne manane gamatI vAta AtamahAnIkara paNa hoya. mananA sarTIphIkeTa upara madAra na baMdhAya. upalaka mana nahIM- paNa, bhItarano prabhu zuM kahe che...e upara koIpaNa karaNIno madAra bAMdhavo ghaTe. jo ke, manano Dhola vAgato hoya tyAM aMtarAtmAnI pIpUDIMsaMbhaLAvI kaThIna che...chatAM sAMbhaLavAvALA aMtarAtmAno nAda dhImo hoya to paNa sAMbhaLI le che ja. aMtaratamano spaSTa raNakAra guMjato hovA chatAM, ethI virUddha kArya karavA kyAreka mana jIvane majabUra karatuM hoya che. jIva supeThe jANato hoya che ke A kArya AcaraNIya nathI. chatAM - mananI nAdAna jIdanA kAraNe thoDuMghaNuM namatuM mUkavA sivAya chUTako paNa thato nathI. sAdhakane eno kheda rahe che. ja(c)ON: mananI koIpaNa nAdAna mAMgaNIne vaza ja na thAya evA AtmasaMyamavAna puruSo paNa mana sAthe bane eTaluM samajAvaTathI ja kAma le che - bane tyAM sudhI vigraha thavA detA nathI. nAdAna mana zANuM ane samajuM thAya e arthe sAdhake ghaNA pairyathI pratIkSA karavAnI che. mananI upekSAno paNa eka mArga che. ghaNIvAra samajAvavA jaIe to e urdu eno kakko ja jorazorathI raTavA lAge che. caDhatA tAvamAM davA ne apAya paNa utaratA tAvamAM ApI zakAya; ema mananA caDhatA AvegamAM ene upadeza paNa na apAya...enI sariyAma upekSA ja sArI. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 202 yuddha karavA jatAM nAdAna mana enI samasta tAkAtathI sAmuM thAya che...AthI kAcopoco sAdhaka ulTo muMjhavaNamAM mUkAya jAya che...AthI ja ame upekSAno rAha sUcavIe chIe, evI upekSA manane bhAre paDI jaze...eNe anivAryapaNe thoDAkALamAM ja zAMta thaI javuM paDaze. tame e tathya na bhUlo ke manane caDhAvanAra ane chuTTo dora ApanAra to tame ja cho. khera, Akhara tame mAlika cho ne mana sevaka che. sevaka bephAma kyAM sudhI vartI zake - mAlika bedarakAra rahe tyAM sudhI. mAlika jAgarUka bane to sevakanuM DIMDavANuM keTaluM cAle ? jarAya nahIM. bhAI ! parama prayojananI sAdhanA parama ekAkArapaNe sAdhavI hoya to kAmavijaya keLavavo ja rahyo. - alabata dhIme dhIme. kAma jIvane caMcaLa ane vyagra banAvI de che. ethI parama prayojana sAdhavA jogI ekalInatA ane svasthatA jaLavAtI nathI. agaNita agaNita mahApurUSoe pUrNataH kAmavijaya sAdhela che. sAmAnya mAnava mATe e eTalo jarUrI na paNa hoya - paraMtu - aMtarmajJo khIlavIne, jene paramotkRSTa prayojana sAdhavuM che eNe to kAmaurjAno apavyaya karavo ghaTe nahIM. ke sAdhaka ! tAruM paramabhavya sAdhItavya zuM che e tuM harahaMmeza smarato raheje...tArA koI evA mahAna prayojanane visArIne anyatra ratI matI-prIti tuM karIza nahIM. basa, prayojananI zIgha siddhi kema thAya - e arthe ja yatnavaMta raheje. para utkRSTa AtmotthAna kAje evI ghagaza ane dhyeyaniSThA jagAva ke anya kSudra jhaMkhanAo uThavAno paNa avakAza na rahe, bhAI sudra jhaMkhanAomAM baLyuM che zuM ? tAre "kRtakRtya' thavuM hoya to dra kAmanAonuM balIdAna devA tatpara thaI jA. sAcA sAdhakane to kALaje ghA vAgyA jevuM lAge - ene niratara thAya ke ahAhA..mahAna AtmotthAna sAdhavAnA avasaramAM meM AtmAnuM ja vismaraNa karyuM. aMdarathI enA prANano pokAra hoya ke, have to bIjI tamAma kaDAkUTa mUkIne AtmotthAnamAM ekatAna banuM. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 sAdhanApatha ane AtmajJAna premIne enA premIno eka nAnakaDo patra Ave tyAM e kevI pragADha premanI lAgaNI anubhave e khyAla che ? ekano eka patra vAraMvAra vAMce toya dharava na thAya...ema AtmotthAnanA kAmI jIvane jJAnInA ekaeka vacananI kiMmata premapatra karatAMya vadhu bhAse. 70 jJAnInA ekaeka vacana jIvanamAM ujaLI krAMti lAvavA samartha hoya che. enA upara jeTaluM ciMtanamanana-nididhyAsana thAya eTaluM emAMthI UMDANa maLI Ave. jIva pote enA upara AMtara-zrama kare nahIM to evA gahanalAbha e khATI zake nahIM. 0 uparaTapake ja najara pheravI javAnI ghaNAMne Adata hoya che. ene jJAnI vacanamAM samAyela anubhavanuM agAdha UMDANa parijJAta thatuM nathI. bAkI ekaeka vacano cAritryaghaDataranI cAvI jevA hoya che: jIvanuM bhavya cAritranirmANa karavA samartha hoya che. ON je AkhAne AkhA palaTAya javA arthAt potAnI samagra jAtanuM AmUla rUpAMtaraNa karavA hoMzIlA nathI enA mATe jJAnInA vacano khAsa kAmanA nathI. mAtra vAh vAhU pUkAre eTalA mAtrathI jJAnInA vacanonuM mUlya samajAya gayuM hoya ema nathI. --05 jJAnInA kathanAzayane arthAt kathanamAM rahelA gaMbhIra Azayane je jIva rUDIpere samaje che e to jJAnIno dIvAno banyA vinA raheto nathI. e paNa alpakALamAM jJAnI jevo banI gayA vinA rahe nahIM. jJAnInA kathanamAM khare ja ghaNo marma bharelo hoya che. 7-0 jJAnI aMtaraMgathI kevA amitasatvavAna hoya che ane emano aMtaraMga puruSArtha kevo utkRSTamAM utkRSTa hoya che, e jo ke jaNAvuM agamya jevuM ja hoya che to paNa jJAnI pratye evA ananya prItivaMta ziSyane enI ochIvattI jhalaka avazya maLe che. AtmahitanI adamya tamannA-tAlAvelI vinA jIva evA paramatAraka puruSane oLakhI zakato nathI. jJAnInA vacananuM yathArtha mUlya paNa bhAsatuM nathI. jIva potAnA ja paramahita pratye eTalo asIma bedarakAra che ke maMtra jevA mahAmUlA vacanoya samajAtA nathI. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 204 jJAnI kahe che ke... sAtamI narakanI mahAghora vedanAya sArI paNa jagatanI jIvane je mohinI che e ethIya kharAba che.' - A parama tathya jIvane yathArtha kyAre samajAya ? jJAnI paratve apAra Adara ane zraddhA hoya to ja evA vacanono yathArtha marma samajAya. jIvane mohinI to apAra ruce che...mohathI aMdha thayelo jIva, bhAvI unnati ke avanatino vicAra suddhAM karato nathI, mohamUDhatAmAM AtmAnuM kevuM anaMtazreya cUkAya rahyuM che eno aMdAja paNa jIvane nathI. mohane madirAnI upamA jJAnIo AthI ja Ape che ne ? jJAnIonI dRSTi to ghaNI ja vizALa che - dIrgha che. ajJAnI jIvonI sAva TUMkI dRSTi hoya mAtra A jIvananA hitane ke AvatIkAlanA hitane paNa e dekhI-pekhI zakatA nathI hotA. vaLI daSTi upara mohanA paDaLa evA bAjhavAM che ke aMdha jevI hAlata che. vaNI karuNa hakIkata to e che ke - anaMta durlabha A manuSyAvatArano anaMta mahimA jIva to thoDoya samajato nathI. kadiya e vicArato paNa nathI ke kevI aNamola takano kevo karuNa pheja pote bolAvI rahela che. karuNA ciMtavavA sivAya jJAnI zuM karI zake ? vaMToLamAM sukuM pAMdaDuM uDIne kyAnuM kyAMya pheMkAya jAya ema - maryA pachI - A jIva kyAno kyAM - kevI sthitimAM - pheMkAya jaze ne pachI zuM hAlahavAla thaze ?- e jIva lagIra lakSagata karato nathI ? mohe ene mUDha ane sAva majabUra banAvI dIdhela che. joke -"A bhava mIThAM to parabhava koNe dIThAM' - evI naradama bedarakArImAM jIvato jIva. potAnA bhAvAhitanI darakAramAM Ave e ghaNuM duHsaMbhava che chatAM, jJAnIo jIvane jAgRta karavA athAga prayatno karI chUTe che. s ahA! kharekhara to UnAM UnAM azruo vahAvI raDavA jevuM che ne gamAra jIvo gAMDAnI mAphaka hasAhasa kare che. - jJAnIo kahe che ke sannipAtanA rogInA hAsya jevuM A hAsya che. enA karatAM dardabharI AtmavedanA hajAra daraje vadhu sArI che. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 sAdhanApatha ane AtmajJAna AtmotthAnanI gADha vedanA jAgaze to ja jIva vAtevAte nijahitanI darakAra karato thaI zakaze. ane evI vedanAthI gherAze to ja enI behozI tuTavAnI che. AvI AtmotthAnanI gADha vedanA prajjavalIta thayA vinA adhyAtmanI zarUAta sAcI nathI. adhyAtmanI yAtrA e koI muphalisa madArInA khela nathI. kevI pUrva taiyArI joIe tyAre e yAtrAno kharo prAraMbha thAya che ? AgaLa AgaLanI yAtrA paNa sahelI nathI. jIva to jANe bALakanA khela hoya ema varte che. ahAhA..! AtmakalyANanI kevI parama avagADha laganI lAgI haze tyAre rAjA-mahArAjAo ane cakravartI jevA hajAro svarUpavatI strIone tyajI ane amApa ezvaryane paNa kUcA mAphaka tyajI daI phakIrI laI Atmamagna banyA haze ? choDavAnI vAta to pachInI che - paNa jeo mUcha arthAtuM gADha Asakti choDavA paNa tajavIja karatA nathI ane mokSa meLavavAnI maMchA rAkhe che evA mohamUDha jIvo apathya khAI khAIne bImArI maTADavAnI murAda rAkhe che ! tIrthakara ke cakravartI jevAoe je ukaraDAnI mAphaka tyajI dIdhuM e jIvane khUba khUba joIe che, ane vItarAganA mArge cAlavAno abhinaya paNa karavo che? khare ja A jIva baphamamAM jaya jaya bole che paNa vItarAgane lavaleza oLakhato nathI. jIvanI jAlima mUDhatA sAcA saddagurunA ghaNA samAgama vinA bhedAvI zakya nathI. saddagurunI vANI jIvamAM prakhara manomaMthana jagAve che - jIva gaherAIthI vicArato thaI jAya che. ethI kamekrame enI mUDhatA apAra cheDAtI che dAtI kSINa thAya che. jIvamAM pA..rA..vA..2 manomaMthana jAme tyAre ene mohanI mahAbhayaMkara hAnIkArakatA samajaNagocara thavA lAge che. e khIlelI samajaNa, aMtaranA UMDAmAM UMDA taLa sudhI pahoMce tyAre jIva mohanA pakSamAMthI khasIne mahAvIranA pakSamAM Ave che. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 206 jagatanA sAmAnya jIvo prAyaH jeTalA zudra ane chIcharAM hoya che eTalA ja AtmasAdhaka jIvo paNa aMta:karaNathI udAra ane gaMbhIra AzayavAna hoya che. sAcA AtmasAdhaka te ja che ke sudracaryAomAM jenI lagIra ruci nathI ne virATa svakAryamAM ja jenI apAra ruci che. koIpaNa rIteya...sAdhakane jo ekaveLA Atmika sukhano ke gADha samatAsukhano AsvAda mANavA maLI jAya to dunyavI sukho uparathI enI dRSTi pAchI vaLI zake. AtmasukhanI tulanAmAM bIjA sukho kevA hIna ane anarthakara ja che e samajAya. jIve AtmikasukhanI bhALa-saMbhALa karatA zIkhavADI Ape evA paramaguru to khoLavA ja paDaze. evA guru ke je AtmikasukhanI parama avagADhamastI anubhavatA hoya. e khoja vinA dunyavI sukho upara jaDAya gayelI jIvanI daSTi ukhaDI zakavAnI nathI. ahAhA..! sAcA AtmalIne guru kevA amalIna premavAna hoya che ? jIvamAtrane e potAnA Atmiya svajanatulya mAne che. jIvamAtrane e prabhusvarUpa pichANe che. emanuM pAvana sAnidhya kevI anirvacanIya AtmiyatAthI bharapUra hoya che. A jagatamAM bhaTakatA jIvane koI Atmiya saMgAtha maLyo nathI. badhAM bIcArA matalabanA saMgAthI che. koIno AtmA ja jAgRta nathI tyAM evI zuddha AtmiyatA lAve kyAMthI ? ekamAtra AtmajJAnI ja jIvane pragADha AtmiyatA mahesusa karAvI zake che. sadguru to anaMta premanA akhUTa bhaMDAra che...paNa jIvanI evI supAtratA hoya to ja e oLakhIpArakhI zake che. bAkI, varasonA varasothI sadgurunI samIpa vasanArAya gahanapremano evo anubhava pAmatA nathI. pAtra jevaDuM hoya eTaluM ja pAmI zakAya che. ahahA! gahana, anaMtagahana premanA bhaMDAra jevA uttamapuruSaneya je vyakti bilakula pAse rahevA chatAMya bilakula pichANI ja nathI zakatI e dharAra apAtra jIva ja che, emAM koI bemata nathI. jIvanuM honahAra ja evuM...!! Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 sAdhanApatha ane AtmajJAna anaMtakALathI bhavamAM bhaTakatA ApaNA jIvaneya anaMtavAra evA anaMtakaruNALu jJAnI puruSa maLyA chepaNa kyAreya A jIva yathArthataH oLakhI zakela ja nathI. eka arthamAM, ApaNe anaMtavAra sujJAnI puruSanI avagaNanA ja karI che. jJAnInA gahanahAI khUle nahIM tyAM sudhI to jIvane jJAnI paNa potAnA jevA ja che evI bhrAMti sahaja rahe...jJAnI sAthe evo apUrva AtmiyatAno nAto na baMdhAya tyAM sudhI prAyaH jJAnInA gahanahAI khulatA nathI. evA suyogya jIva...arthAt evI rUDI pAtratAvAna jIva vinA jJAnInI Atmika vANI paNa khulatI yA khIlatI nathI...jJAnIo mahadhyAya: mauna rahevAnuM ja pasaMda kare che. jenI tenI sAthe dharmacarcA mAMDI bese e kAMI jJAnInA lakSaNa nathI. sAcA jJAnI mananI anaMtamastI mANanArA hoya. e mastImAMthI bahAra AvavuM emanA hRdayane maMjUra nathI hotuM...evA suyogya jIvanI khAtara mauna toDe toya tvarAthI punaH maunamastImAM DUbI javAnI ja emane utkaTa jhakhanA rahe che. koI jIva pratye anAdarano bhAva jJAnIne hoto ja nathI paNa potAne hAnI thAya ane sAmA jIvane kAMI lAbha na thAya evI ceSTA jJAnI ochA ja kare ? na ja kare ne? jenI tenI sAthenI carcA khAtara potAnI gahana AtmamastI tajavAnuM munAsIba nathI. jJAnI karatAM paNa potAne vadhu jANakAra mAnanAra mUDhajIvo ghaNAM hoya che. e jJAnI pAse kaMI bodha levA nahIM paNa jJAnIne bodha devAnI murAdathI Ave che. abhimAna na mukanAra jIva jJAnIno alpa paNa lAbha hAMsala karI zakato nathI. moTo dhuraMdhara vaktA ya marIne, guna guna karatI mAkhI paNa banI jAya; moTo cakravartI marIne koI khaMDeranuM cAmAciDIyuM paNa banI jAya. koNa kyAMthI kyAM pheMkAya ne kevI kevI hAlatamAM saMDovAya jAya e kaMI kahevAya evuM nathI - jIva zenuM gumAna kare che ? Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 208 jIva jarA moTAI pAmatA - huM pahoLo ne zerI sAMkaDI' - evI bhramaNAmAM rAce che. ane mAne che ke AkhuM jagata mAruM mAna-sanmAna karI rahela che. garvamAM aMdha thayelA bApaDAne e khyAlamAM ja nathI AvatuM ke jagata jUTho bhAva batAvI pAchaLathI upahAsa ja kare che. kAza, sAco aMtaHkaraNano abhAva batAvanAra evA AtmajJAnI puruSane jIva mAmUlI samaje che ne kapaTathI saddabhAva batAvanAra jagatane ane jagatanA abhiprAyane kiMmatI lekhe che. laukika mAneSaNA kevI mithyA che enuM bhAna viralA jIvone ja lAve che. rAganI evI jAlimamAM jAlima tAkAta che ke koDa pUvanA arthAta abajonA abajo varasanA saMyamanA phaLane paNa e nAmazeSa karI nAkhe che. rAga-dveSa baMne jIvanA jAlima zatru che paNa jIvane e mitratulya arthAtuM khUba priya bhAse che! A jIve kroDa koDa pUrvanA dirdhasaMyama paNa pALyA che hoM - paNa e sarAgabhAve ja pALyA che. ethI gadika maLyA che paNa vItarAgI zAMti saMvedArI nathI. tethI jIvano moha, jaDamULathI nivartavA pAmyo nathI ne bhavabhramaNa to yathAvatuM rahyuM che. ahovItarAgI zAMtinI koI ja pahecAna A jIvane kadI thaI nathI. ethI e zuM cIja che e ene kyAMthI samajAya ? AthI ja jIva bahIdRSTi maTato nathI. jIva bhItarathI saMsAranA bhogapabhogonuM ja mahAmUlya mAnI rahe che. Atmika sukhanI anubhUtinA mArge javA ja mAMgato hoya to jIve enA jIvanano Akho DhAMco ja badalAvI nAkhavo paDaze...khUba khUba aMdaramAM TharI TharIne e sukhano patto meLavavo paDaze. aMdarathI patto meLavyA vinA vAtothI vaDAM thAya evuM nathI. mojanA raLIyAmaNAM svapna jIve anaMta janmomAM anaMtavAra sevyA che. bhekha paNa anaMtavAra lIdhela che ne AkarAmAM AkarI tapa-japa-vrata paNa anaMtavAra Acarela che. nirvANa sukhano sugADha paricaya 'AtmAmAM TharIne' kadIyeya meLavyo nathI.. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 sAdhanApatha ane AtmajJAna nirvANa sukhano khapa hoya to...nArIne visAravI paDaze...saghaLA saMbaMdho paNa visAravA paDaze. jUnA raMgarAgone visAravA paDaze...mAyAnA vamaLamAMthI manane game te bhogeya bahAra kADhavuM paDaze... khUba khUba TharIne aMtarmukha thaI javuM paDaze. dhIro thA...jIva, dhIro thAH nirvANapathano marma samajavA dhIra prakRtinI jarUrata che. prakRtithI paramasaumya banI javAnI AvazyakatA che. aMtaraMganA gahanasukhano anubhava utAvaLe nahIM pamAya. dareke dareka bAbatamAM adhIrAI tyajI devI ghaTe che. (c)Th cAlyA javuM to niyatI che...cAlyA javAno koI Dara nathI...paNa... khAlI hAthe cAlyA javAno Dara che...taLAvaparyaMta AvI tarasyA cAlyA javAno Dara che...anupamakoTIno satsaMga maLyA chatAM AtmAnubhavanI jhalaka pAmyA vinA cAlyA javAno Dara che. bAkI mRtyuno koI Dara nathI. cAlyA javAno koI kheda nathI...navuM ThekANuM nizcita karyA vinA cAlyA javAno kheda che...koI ujjavaLa bhAvInuM nirmANa karyA vinA cAlyA javAno kheda che...kalpanAnuM jaMgala vaTAvyA vinA ane vAstavikatAnA patha upara AvyA vinA cAlyA javAno kheda che. 70T cAlyA javAno raMja nathI...paNa...prakRti saumya-suMdara banAvyA vinA cAlyA javAno raMja che....bhUlabharelI agaNita bhramaNAo nivAryA vinA cAlyA javAno raMja che...koI mahAna saMskAronA bIja AtmAmAM ropyA vinA cAlyA javAno raMja che. 710 koI mahAna tRpti pAmyA vinA ja cAlyA jaIzuM zuM ? ATalA badhA viSayo jIve AjaparyaMta parisevyA chatAM atRpti Aja paNa evI ne evI che. kAza, to ya A avicArI jIvane bhAna AvatuM nathI ke tRptino rAha A nahI, koI bIjo ja che. 7000 sAcI sudha-budha jIvamAM zuM kadIya ugavAno avakAza che kharo ? ke behozI ne bebhAnatA ja enI sadAkALanI niyatI che ? jIva kyAM samaje che ke sAcI sudha-budha ugavI keTalI kaparI che ? jIvanamAM bIjI jarUrIyAto haze paNa parama jarUrIyAta to sudha-budha pAmavAnI ja che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva ! navuM navuM jJAna aMdaramAM bharavA ja prayatna karIza ke meLavela jJAnabhaMDArano sadupayoga karavA have prayatnavAna thaIza ? kaMjusa mANasa bheguM ja karyA kare paNa vApare nahIM - enA jevuM karavuM che tAre ? aMtarprajJA jagAva bhAI, aMtarprajJA jagAvIne hitakArya sAdhI le. 210 1811 ugra ke tAmasI prakRtino jIva - maha dnAHya - tattvajJAna pAmI ke pacAvI zakato nathI. kAramA rAga-dveSa karanAra, kAramI napharata karanAra, AkarA pratibhAva dAkhavanAra jIva, potAnI prakRtimAM puSkaLa parivartana na kare to tattva pAmavA-pacAvavA adhikArI nathI. prakRti palaTAvavI e jo ke kaThInamAM kaThIna zrama mAMge che - paNa enA lAbhe ya apAra che. prazAMta citta hoya to ja tattvajJAna suhAya che ane aMtaramAM UMDuM utare che. prakRti na palaTAvanAra jIva prakRtidoSanA kAraNe akAraNa klezonI paraMparA sarjI bese che. 7867 koInA Akrozano ke apamAnajanaka vartAvano bane to koI pratibhAva ja na Apo. hradayathI evA vartAvane nagaNya lekhI prakRti saMyamamAM rAkho. AvI rUDI samatA jIvanamAM vaNAya jAya to samatAveMta citta ja gaMbhIra tattvajJAna pacAvI zake che. @ koInA asa vartAvanI pratikriyA karavAnuM bilakula choDI do. evI veLAe ja mauna ane svastha rahevAno abhyAsa keLavo. kama se kama tame to sAmAnA vadhu anucita vartAvamAM nimitta na bano. tamArU ane anyanuM ethI ghaNuM ahita aTakI jaze. 70 je kharAbIne pichANavA ya yatna nathI karato e kharAbI nivAravA to yatna kyAMthI karaze ? potAnA prakRtidoSane svIkAravA ya viralA taiyAra hoya che. prakRtine supeThe dekhI-pekhIne prakRti upara vijaya pAmanAra jIva ja aMtarmukha thavAno adhikArI bane che. 70 sAmAnI bhUla kADhavI AsAna che...jIva potAne to mahaMta ja mAne che. sAmAnI cAhe tevI bhUlane paNa dilathI daragujara ka2vI ghaTe. kama se kama potAnA dvArA to sAmAnI AgamAM peTrola nAkhavAnuM kAma lagIra na thAya evI jvalaMta jAgRti joIe. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 sAdhanApatha ane AtmajJAna sAcA sajjana pratye paNa durjana to enA svabhAva mujaba vartavAnA. sajjana paNa saMyama cUkI evo ja vartAva karavA lAgI jAya to enuM sajjanapaNuM kyAM rahyuM che. sAmAnI game tevI geravartaNuka paNa sahajabhAve khamI khAya enuM ja nAma sajjana che. soya ane saujanyazIla prakRti hovI e ghaNI virala siddhi che. ghaNIvAra kahevAtA saMta mahAtmAmAM paNa jevI saumyatA nathI hotI evI saumyatA sAdhAraNa dekhAtI vyaktimAM sahaja hoya che. saumyaprakRti e ghaNI asAdhAraNa guNiyalatA che. je kAMI karavuM te saumyabhAve ja karavuM...koInA upadrava vakhate ke evI upAdhinI veLAe paNa saumyatA jALavI rAkhavI ane leza ucATa na anubhavavo e saMtahRdayanuM sUcaka che. AvI prakRti dharAvanAra svabhAvadharmane sahajapaNe sAdhI ArAdhI zakavA samartha che. prakRti ja na badalAvanAra vyakti A jIvanamAM paNa sukha-cena mANI zakato nathI. vaLI upalabdha bhogapabhoga paNa sArI rIte mANI zakato nathI. koInI sAthe nirmaLa premanuM AdAna-pradAna paNa karI zakato nathI. enuM jIvana khare ja khUba viSama banI jAya che. prakRtine udAra-saumya-prazAMta banAvI jANanAra, jIvananA sukha kevI rUDI pere mANI zake che e varNana mAtrathI samajAvI zakAya tema nathI. enuM A jIvana to dhanya banI jAya che...uparAMta, bhAvI janmo paNa ghaNAM raLIyAmaNAM banI jAya che. prema pavitra prema... vinA jIvana jIvavuM keTaluM kaparUM che ? jIvana jIvavAno koI artha ja e vinA Ama AdamIne raheto nathI. alabata, adhyAtmarasI puruSonI vAta nirALI che - jIvana jIvavAno gahero artha evI paramArthasAdhanAno ene lAvI cUkela hoya che. jIvana jIvavAnI hAma hArI cUkelA jIvo mahadghAya: premanA abhAve ja evI sthiti pAmyA hoya che. sivAya nircAjapremabharyA koI satyaruSa jIvananI A AkarI kamI purAnAra nathI. ahAhA...evA anaMtapremavAna koI saMtapuruSano samAgama maLe to ja uddhAra che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 212 praNayanI vedanA jene paricayagata nathI ene IzvaraprAptinI vedanA ethI ya kevI gahanatama hoya zake e khyAla nathI Avato. kahe che ke praNayanI zIkharIya paLonuM sukha hoya che ethI ya adakerU sukha brahmalInapuruSo rAtadina mANe che - jIvane A tathya kema karI samajAya ? 0 premamAM jeNe dago dIdho enuM paNa kalyANa thAvaH eNe to prabhu prApti prati vaLI javAnuM saubhAgya ApyuM. Akhare jagatanA tamAma premo palaTAnArA ke naSTa thaI janArA ja che ne ? anaMtakALaparyaMta Take evI zAzvataprita to mAtra AtmadevanI ja che. @ AtmaprItamAM jenI gADha suratA jAmI che e ja jANe che ke kevI anaMta madhuratA emA rahelI che. evI anodhI e prItanI jAta che ke jagatanI koI upamA ochI ja paDe. parama sukha-zAMti-saMtoSa-samAdhinI laherathI AkhuM jIvana kRtakRtya banI jAya che. jIvane zuM phumatI sujhI che ke jIvanamAMthI pavitrapremane tilAMjalI ApI e bIjI bIjI hajAro balAupAdhiomAM aTavAya paDyo che. bhUlI gayo che ke sAco prema saMpAdana karavA to upAdhio UbhI karelI ! kAza, upAdhiomAM aTavAyane keTaluM bhAna bhUlI gayo !!? 710 bhAI...! jIMdagInI barabAdI karI eTalI karI, have koI utkrAMta parivartana lAvavA prANamAM taDapana jagAva. ane upAdhionI vyarthatA samajavA ne ene pariharavA kaTIbaddha bana... jeTalI upAdhi ochI thaze eTalI upAsanA vadhu ne vadhu jAmI zakaze. 0 bismIllAkhAnanI zahenAImAM, ravIzaMkaranI sitAramAM, yahudI menuhInanA vAyolInamAM ke harIprasAdanI baMsarImAM je gaMbhIramadhura saMvAda che - evo saMvAda, evuM saMgIta tAre jIvanamAM gujAvavuM che ? to sAcA tattvajJAnIne khojI tattvopAsanAmAM taraboLa thaI jA. bhAI ! jIvanamAM je bagADo che e koI bAhyakAraNathI nathI - AMtarika kAraNathI ja che. e arthe aMdaranI dRSTi palaTAvavAnI ja parama AvazyakatA che. daSTikoNa palaTAvavA to ghaNuM vaicArika tapa karavuM paDaze. satsAhityanuM vAMcana, manana, anuzIlana karavuM paDaze. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 sAdhanApatha ane AtmajJAna bhAI ! daDhapaNe jANe ke tArA sukha-duHkha khAsa karIne manaHsthitine kAraNe cheH nahIM ke saMyogonA kAraNe. saMyogo eno e ja hovA chatAM, vAraMvAra tArI manodazA palaTAya che ema sukha-duHkhamAM vadhAro ghaTADo thayA kare che ne ? manodazA ja sukha-duHkhanuM kAraNa che. kharekhara suMdara zuM che e nakkI karI zakavAnI asaMyata mananI guMjAyaza ja nathI. ApaNuM mane to camAra jevuM che e cAmaDAnA sauMdaryane ja dekhI-pekhI zake che. guNIyalatA, khAnadAnI Adi AMtarika sauMdarya jovA jANe ApaNI pAse hRdaya ja nathI ! jas bAhyasaudaryathI abhibhUta thayelI duniyA nekadila'nAM sauMdaryane nihALavA aMdha ja che. suMdara stanano saune khapa cheH suMdara manano khapa koIne jaNAto nathI. dariyAva dilanA khapa koIne che ? rU5 khAtara premasaMbaMdha bAMdhanArA prAyaH thoDA kALamAM ja pastAya che, paNa... jaON pratyeka vyakti aMtaraMgathI rahasyasabhara che. ekabIjA varasothI sAthe rahevA chatAM, koI koInA aMtaraMgane pichANI-samajI zakatA nathI ke e arthe khAsa prayatna paNa karatA nathI. AthI hasavA maLavA chatAM koI koInA UMDA hArdanA sUra sAMbhaLavA-samajavA pAmatA nathI. ghaNIvAra bahArathI ApaNane sAva mAmUlI dekhAto mAnavI aMtarathI asAdhAraNa bhAvamayI hoya che-nebahArathI bahuM ADaMbara karato bolako mANasa aMdarathI sAva daridra paNa hoya che. mANasanA aMta:karaNane pichANavA evI gahanadaSTi ne gaMbhIratA joIe che. pratyeka kALamAM sAcA AtmapravaNa puruSone, enI najadIka rahenArAo paNa yathArtharUpe pArakhI zakatA nathI. AtmapravaNa puruSonA dila to dariyA jeTalA vizALa ne gaMbhIra hovA chatAM...evA pAtra jIva vinA e dila khulatA-khIlatA nathI. jJAnInA hArdanI bhavyatAno tAga na pAmI zake to e jIva pAmyo chatAM jJAnIne pAmyo nathI. ema keTalIkavAra sAva sAdA vezamAM - sAdA lebAsamAM koI AtmajJAnI maLI jAya to ene pichANavA asaMbhavaprAya ja banI rahe che...jIva evI AMtarasUjha lAve kyAMthI ? Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 2.1che. he jIva! jJAnI sAthe AtmiyatAno nAto tuM bAMdhI zake to tane be bAjuthI lAbha che. eka to tArI AtmArthItA pUrabahAramAM khIlI jaze ane bIjuM tane jagatamAM koI mArUM kharUM Aptajana che evo pragADha ahesAsa thatAM nirmaLa premanI tArI nigUDhanI bhUkha saMtoSAze. jJAnInA samAgamamAM jIvane potAnA atIta jIvananI asaMkhya bhrAMtionuM bhAna jAge che. pote kevA khyAlo ne khvAbo dharAvato hato ne satya keTaluM ethI dUra-sudUra hatuM enuM hRdayaMgama bhAna pragaTe che... AthI potAnuM mithyAbhimAna sahajatayA gaLI javA pAme che. jIvane amApa veDe pIDe che to e potAnuM mithyAbhimAna' ja veDe che. mithyA ghamaMDanA vegamAM jIva kevA kevA rAga-dveSo karI bese che - kevA taMta ane tophAna karI bese che - enuM hRdayavedhaka bhAna prajjavalIta thAya to jIva ghaNo namra ane saumya banI jAya. mithyAbhimAnanA pracaMDa vegamAM jIve kadI potAnI bhUla joI ja nathI. pote bhUlI zake, evI kalpanAne paNa avakAza nathI rAkhyo. vegamAM ne vegamAM vivekasmRta thaI na karavA jogA AkarA kapAyo jIve kalpanAtIta karyA che - ane besumAra karma bAMdhyA che. bhUlonuM yathArtha bhAna pragaTavuM paNa mahAna saubhAgyanI nizAnI che. je jIva AkarA karmabaMdhanomAMthI chUTavA talasato hoya eNe bhUlane aNadITha karyuM nahIM cAle. zAMta beThA hoya tyAre jIvananI tamAma bhUlo citrapaTanI jema najara samakSa taravaravI ghaTe. bhUlonuM parizodhana thavuM ghaTe - ke bhUla thavAnuM mULa kAraNa zuM? mAtra pazvAtApa kare nahIM cAle - bhUla kema saMbhavI e gajavuM paDaze. ajJAnanA kAraNe bhUla janmelI ke jANIbUjhIne jIve bhUlo karelI ? rucithI karelI ke majabUrIthI ? ityAdi gaherAImAM javuM paDaze. gaherAImAM jazo to mAlUma thaze ke, je kAryano ApaNe pazvAtApa karatA hoIe chIe e kAryanI sUci to hradayamAM - varasothI kheda karavA chatAM - evI ne evI ja che. ruci kSaya ke kSINa karavA ApaNe yatna karatA nathI ethI ja hajArovAra enI e bhUla saMbhavyA kare che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 sAdhanApatha ane AtmajJAna - murzItabhAve jeno pazcAtApa karIe chIe e kArya zuM ApaNane kharekhara aMtarathI bhUMDuM lAgela che kharUM ke rUDuM lAge che ? - to bhUla maTaze kema karI ? A ja jIvanuM mithyAtva che ke kuDuM ene rUDuM lAge che... "paramAM sukha che' evI bhrAMti nirmaLa thAya to ja bhUla maTe ne ? zAstrakAroe mithyAtvane sauthI moTuM pApasthAnaka kahela che. - ene badhA pApano bApa kahela che. - kAraNa ke, anaMtakALathI dharmakriyAo karavA chatAM, bhrAMti chedAya nahIM tyAM sudhI bhUla maTavAnI nathI. - sadguru maLe to ja jIvanI anAdi bhUla maTavA avakAza thAya. 05 bhAI. khare ja bhrAMtio samAna koI vyAdhi nathI. A mAnasika roga jIvane khUba khUba hAnI karanAra che - pIDA ApanAra che - parama taka cUkavI denAra che. bhrAMtivAna jIva khare ja pArAvAra duHkha ane durgati pAme che. bhrAMti janamojanama bagADanAra che. bhrAMti nivAravAno sugama upAya e che ke huM kAMI jANato nathI' evo khyAla rAkhavo. jJAna spaSTa prakAza na Ape tyAM sudhI khoTA khyAla upara rAcavuM nahIM. jJAna vadhu ne vadhu svaccha na thAya tyAM sudhI koI pravRti karavA to prerAI javuM ja nahIM. jIva kharekhara yathAtathya kAMI jANato nathI. uchInA jJAna upara ja e uchALA mAre che. ane jJAna to haMmezA sApekSa hoya che...ene aMtima satya mAnI kAMI paNa karavA kaTibaddha thaI javuM hitAvaha nathI. - paNa prathama jJAna bane eTaluM svaccha banAvavuM ghaTe. bhAI, nayavAda atidurgama hoya che. arthAt satya amuka daSTikoNathI ja sAruM hoya che. kaI vAta, kaI apekSAvizeSathI kahevAmAM AvI hoya che ne jIva e vAtane kevI rIte vaLagato hoya che e eka koyaDo che. nirAgrahI rahevuM. huM jANato nathI' ema sadeva khyAlamAM rAkhavuM. AvegamAM ApaNuM jJAna juduM ja kAma karatuM hoya che. evuM jJAna mukta thavAmAM madadarUpa thavAnA badale baMdhana vadhAranArUM banI jatuM hoya che. A satya ja chehuM je vicAruM chuM te satya ja che - evo aMtaramAMthI raNako na Ave tyAM sudhI bilakula nirAgrahI rahevuM. niSkriya rahevuM. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 216 AveganA vakhatamAM to ApaNane ApaNe ja bilakula sAcA lAgIe chIe. bIjA paNa sAcA hoI zake. - apekSAvizeSathI emanI paNa vAta sAcI hoI zake. ApaNe soe so TakA sAcA ja chIe ema paNa mAnI levuM e avicArIpaNAnuM lakSaNa che. jIva jo zAMtithI TharIne atIta jIvananA patha upara dRSTi doDAve to potAnA keI keTalAya khyAlo ane khvAbo kevA bhrAMta hatA - mithyAvezathI bharapura hatA e khyAla Ave. 'huM kAMI jANato nathI' - eTaluM ja satya jANavA mATe pArAvAra manomaMthana karavuM paDe che. jIva bhayaMkara hade taNAvamAM AvI jAya che e zuM sUcave che ? e batAve che ke jIva vicAro - khoTA vicAronA bhISaNa vamaLamAM aTavAyo che. manamAM paraNe ane manamAM rAMDe" - ema jIva pAra vinAnI ghaDabhAMgo manomana karI duHkhI thAya che. jIva khoTA khoTA anumAno paNa pAra vinAnA kare che. koIpaNa vyakti vize anumAnathI avaLIsavanI dhAraNA bAMdhI levI ne manomana kaSAyonI AgamAM jalavuM enA karatAM aNasamajaNapaNuM kabUlI taraMgarahita cittavALA rahevuM keTaluM sAruM che ? jaON bhAI.! koInA mATe koI jAtanI dhAraNA bAMdhI cittane ciMtita banAvIza nahIM. kAraNa koI sAthe TakarAmaNamAM utarIza nahIM. bane to kAraNa hoya to paNa koI sAthe TakarAmaNa ke TaMTA-risAda karavAnuM karIza nahIM. ethI phAyadhe nathI, hAnI che. bhAI.! kadAca sAmAnI ADoDAI jaNAya Ave - enI malIna murAda kaLAya Ave, to paNa tuM dilathI enuM bUrUM ciMtavIza nahIM. ane ADAnI sAme ADoDAI karavA dvArA tArI rUDI bhalamanasAI cUkI jaIza nahIM. - nahItara, Atmika rIte tane jatuM nukazAna pahoMcADIza. keTalI badhI pAra vinAnI urjAno vyaya mANaso vyartha vAdavivAdamAM ne vigrahamAM kare che ? kevA aNamola samaya emAM ja gumAve che ? - Akhara sAra to kaMI meLavatA nathI - zuM meLave che ? pote kleza pAme che ne bIjAne paNa klezanI hoLImAM nAkhe che. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 sAdhanApatha ane AtmajJAna jevuM vAvo evuM ja laNavAnuM che. evuM nathI ke tame AMbo vAvo ne bAvaLa ugI nIkaLe. kudaratano kAnUna aphara che. jIva behozInA kAraNe - gADha behozInA kAraNe evuM mAnI bese che ke meM vAvaNI to svarganI ja karI hatI paNa mane narka maLela che. nA..nA.. evuM nathI. vAvo tevuM ja laNo cho. eka vAte jIvanuM ThekANuM nathI...jIva toramAM ne mithyA tAnamAM game tema vicAre che. game tema vade cheH game tema varte che. moTAbhAge manuSya Aja ghaNI vikSiptatAmAM jIve che. pAgalapananI ghaNI mAtrA jIvamAM che. jIva to potAne ghaNo pAmara samajI, mithyAvezathI mukta thAya to ja sAruM che. jIva mAnavA taiyAra nathI ke mArA sukha-duHkha mArA ja potAnA kAraNe che. - mArI vicArasaraNI ane karaNInA kAraNe che. jIva A lagIra mAnavA taiyAra nathI. e to bhramathI mAne che ke mane duHkha bIjAnA kAraNe che - bIjAnA evA vartAvanA kAraNe che. A naradama jUThI bhramaNA ja che. mANasa manathI paNa bIjAnuM buruM ciMtave to - bIjAnuM to thAya vA na thAya- potAnuM avazya burU thAya che. pote mAnasika kleza tatkALa pAme che. mANasa kaTuvANI vadI mIThI vANInI ane napharata karI premanI apekSA rAkhe che - paNa bhUlI jAya che ke vAvyuM e ja laNavAnuM che. mANasa apekSAo to evI rAkhe che ke gagana enA upara niratara puSpavarSA varasAve. kAza, apekSAothI ja phaLa AvatuM hota to to...! pratyeka mAnavI mahAsukhI hota pratyekanA jIvana svarga hota...bhAI. jIvanamAM svarga utAravA mATe to jAtanuM purepurU rUpAMtara karavuM paDe che. bhAI: duniyA tane narka dekhAya che to emAM kAMI duniyAno nahIMtArI daSTino doSa che. daSTi sudhAra to darzana paNa palaTAya jaze ane AnI A ja duniyA tane svarga bhAsaze. ane jagata pratyeno dveSa paNa gAyaba thaI jaze. duniyA rAga ke dveSa kAMI karavA yogya nathI. rAgamAMthI ja TheSa janme che. kAmanA niSedhanuM eka kAraNa e che ke emAMthI hiMsA janme che. rAga dveSamAM rUpAMtara thaI jAya che. prema chUNAmAM rUpAMtara thaI jAya che. kAmamAMthI krodha utpanna thaI rahe che. teSaaruci-napharata-upekSA Adi bhAvo anurAgamAMthI ja utpanna thAya che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 218 kama se kama sAdhanA pratye ke koI sAdhaka pratye to napharatano bhAva - arucino bhAva - aNagamAno bhAva utpanna na ja thavo ghaTe. khare to koI vyakti pratye aNagamAdi bhAva na UpajavA joIe. ahita karavA mathanAra vyakti prati paNa samabhAva hovo ghaTe. pANI mAMgo tyAM dUdha hAjara thAya evI paristhiti hoya to cittaprasannatA jaLavAya rahe evo koI niyama nathI. dUdha mAMgo ne pANI ya na maLe to cittaprasannatA khoravAya jAya evo paNa niyama nathI. cittaprasannatA jIvanI samajaNa ane samatA jevI khIlI hoya e upara che. jIvana vedanA-saMvedanAonuM dhAma che. sArI-narasI agaNita vedanAonA tANAvANAthI jIvana gaMThAeluM hoya che. jo ke vedanA koI sArI ke mAThI kahevI e khoTuM che. vedanA to vedanA che. ene ApaNe manomana kevI rIte mUlavIe chIe - ke - mUlavatA nathI e upara badho madAra rahelo che. jJAnIo amApa karUNAthI kahe che ke tame mArUM I sArUM evo taMta mUkI do - ane "je sAruM hoya e mArUM' evo umadAbhAva rAkho - ghaNAM vikhavAda-vivAda ethI khatama thaI jaze. paNa...jIva kahe. amane to amAruM ja sAruM lAge che. bIjuM sArUM jaNAtuM ja nathI to e mAruM karavAnI vAta kyAM ? jJAnIo kahe che zAstrajJAna ane ciMtana moTAbhAge vivAda ane satAvezanuM kAraNa bane che. emAMthI huM sAco ne tuM khoTo evI kheMcAtANI ne kalaha janme che. jJAna to nirAgrahItA arthe che - koI upara Agraha ke AkramaNa jamAvavA arthe nathI - sahajabhAve koI samajavA mAMge to ThIka che - paNa !!! pustakamAM Ave che ke gulAbajAMbu mIThA - to vAMcavA mAtrathI ke jANavA mAtrathI AsvAda maLI jAya kharo ? pustakamAM AtmAnubhavanI anaMtamadhuratAnI agaNita vAto Ave paNa jIva AtmAoLakha pAmavA ya prayatnazIla na bane to AtmasthiratA sAdhI e parama sukhane kyAMthI pAme? ahAhA ! o jIve mAtra A jIvanamAM ja jeTaluM amApa jJAna saMpAdana karyuM eno hajAramo bhAga jJAna paNa AcArAnvita karyuM hota, - prayogamAM lIdhuM hota - to jIvanA jIvana AkhAnuM rUpAMtaraNa thaI gayuM hota - jIvana paramatIrthasvarUpa banI gayuM hota. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva keTalo vibhrAMta che - bhramaNAmAM jIvI rahyo che - eno ene aMdAja nathI. jIva jene jANapaNuM ke DahApaNa mAne che e enI mithyAdhAraNA paNa hoya zake che. khare... sAcI rIte jIva bahu alpa jANe che. yathArtha jANakArI hoya to jvalaMta AcaraNa janmyA vinA rahe ? 219 70 pUjApATha ke evI koI dharmakriyAo karatA jIva bhItaramAM saMsAranA rAga vAgoLato hoya to enI duniyAne khabara paDavAnI nathI. paNa zuM potAno aMtaryAmi jANato nathI ke A kevo kAramo daMbha cAlI rahela che ? pUjA vItarAganI ne manomana paMpALavAno rAga !!! 70 eka mahAna arthamAM to satya haMmezA pyArU pyArUM ja hoya che. paNa ApaNane e haMmezA pyArU ja lAge evo niyama nathI. alabata, kyAreka e akArU paNa bhAsI zake che. game tema paNa jo satyanI ja AzikI hoya to kaTu satya paNa mIThuM mANI apanAvavuM ghaTe. 70x jIvanamAM satyanuM amalIkaraNa karatA kyAreka, lADavA-lApasI choDI lUkhA roTalA khAvA jevo ghATa paNa thAya. satya haMmezA madhura ja hoya ke madhura haMmezA satya ja hoya evo niyama nathI. satyanA Azake kyAreka lADavA choDavAnI paNa taiyArI rAkhavI paDe che. UMghamAMthI paNa jagADanAra vyakti prAya jIvane gamatA nathI - kAraNa ke UMgha jIvane apAra pyArI che.AkhA jIvanamAM javalle ja koIkavAra jIvamAM thoDIghaNI jAgRti Ave che. bAkI, viTaMbaNA moTI to e che ke, jIva potAne 'ajAgRta' tarIke svIkAravA ya taiyAra nathI. 0 krodha-dveSa ityAdi utpanna ja na thAya e to bahu AgaLanI bhUmikAnI vAta che. evI bhUmikA badhA jIvonI hotI nathI. paNa uThelo krodha laMbAya nahIM enI kALajI sAdhaka avazya karI zake che. pANInA parapoTAnI jema krodha-dveSa uThIne tarata vilaya thaI javA ghaTe. (c)Th kAma ane krodhamAM jIva besumAra zaktino ne samayano vyaya kare che. e ja urjA jo tattvAnuzIlanamAM tattvamaMthanamAM vaparAya to agaNita bhrAMtio nirmULa thaI jAya. satyano ataLa paritAga pAmavA jogI sukSmaprajJAno khapa hoya enA mATe A vAta che. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 220 asvastha manodazAmAM to kAma-krodha nahIM ja sevuM: eTalo makkama nirdhAra hovo ghaTe. e veLA kAmamAM sarI paDavA mana jIvane majabUra karaze, paNa jIva thoDo kALa saMyama vartI pahelA mAnasika hAlata sudhare enI 'zAMta-pratikSA' kare to ghaNuM hitAvaha che. 0 jIvamAM adhIrAI ghaNI che. . . tana-mana asvastha hoya-vyagra hoya tyAre ja to khAsa svabhAvamAM TharavAno avasara che. kAraNa svamAM sthita thaze to ja svastha thaI zakaze. jIvamAM khAmozI nathIH khevanA nathI: potAnI svasthatA prati paNa lAparavAhI che ! 70 = mananI asvasthatAne paNa zAMtabhAve sahevI - enA sAkSI banI pote manathI bhinna asti che e khyAlamAM levuM - ane - khela mAphaka mananI taMgadilI jotAM rahevI. pote e prati lAparavA rahevuM. arthAt niSkriyazAMta thaI mAmalo svataH sudhare enI pratIkSA karavI. @N parakalyANano prabaLa rasa caDhe tyAre svahita dharAra upekSAya jAya che. thoDI paLo paNa svamAM vasavuM suhAtuM nathI... rAtadina duniyAne ja pamADavAnI ghelachA vadhatI jAya che. svamAM TharavAno upadeza alabata apAya che paNa pote AtmasthiratAthI dUra ne dUra rahe che ! 70 potAne AtmA ke AtmamagnatA ke AtmahitanI avagADha ruci ja na hoya ane lokone eno upadeza ApavA mathe to e vANImAM aMtaranI saccAI kyAMthI bhaLe ? astitvanI gaherAImAM jaIne je upadeza apAya te ja zrotAone paNa evI gaherI preraNA pAI zake. 70 mahAvIraprabhu mohaniMdrA toDavAmAM kevA amItanipuNa haze ke pratApI rAjakumAro ane svarUpavaMtI rAjakumArIo paNa sarvasaMgatyAga karI AtmahitanI sAdhanAmAM ja rasataraboLa banI jatA ! AvA taravarIyA yuvaka-yuvatione kyuM tattvajJAna pIrasANuM haze ? !! 1000 valUra vadhe ne jIva vadhu ne vadhu khaMjavALeH jema khaMjavALe ema valUra maTavAnA badale vadhu tIvra thatI jAya.. . Ano aMta kyAM ? ema bhoga-upabhoganA sevanathI paNa tRSNA zamavAnA badale vadhu vadhu tIvra banatI jAya che. chatAM, dIvAnu hradaya dizA-parivartana karatuM nathI ! Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva pUrvagraha arthAt pUrvanI grahelI mAnyatA ke A suMdara che vA kharAba che, e choDI daI; svasthaSTithI talAse ke viSayo Akhara keTalA sukhada che - keTalo kaMTALo UpajAvanAra che...tRpti ApanAra che ke tRSNA vadhAranAra - bahekAvanAra che...to enAM darzana badalAya rahe. jIvanamAM keTakeTaluMya meLavavA-bhogavavA chatAM Aja jo mana evuM ne evuM ja atRpta che - to e sUcave che ke, tRpti pAmavAno A rAha nathIA rAha to bharamAvanAro ane ulTAno maMjhIlathI dUra dUra laI jaI bhaTakAvI denAro che - ene rAha ja zuM kahIe ? sAco jitendriya e ja thaI zake che je dehathI potAne bilakula pRthapha jANe-mAne che. dehane mAtra vastranA jevuM eka upakaraNa mAne che...sAghana mAne che. deha-Indriya-mana ityAdithI potAnI bhinna asti mahesusa kare che ane astinI mastimAM rAtadina cakacUra rahe che. dAna Adi pravRti karI moTAbhAge to ApaNe kIrti ja kharIdavA mathIe chIe. aMdarathI polA chIe ne prazastipatrothI bharAvA mAMgIe chIe ! hAthI kAgaLano DUco khAI peTa bharavA mAMge e jevuM behudu kArya che evuM ja behudu prazasti vaDe aMdarano khAlIpo pUravAnuM kArya che. Atmadeva pramANapatra ApatA nathI ne jagatanA khokhalA pramANapatrothI aMtaraMgano khAlIpo bharavo che? bhAI abaja avatAra karIza to ya ema tAro khAlIpo bharAnAra nathI. e to AtmabhAna jAgaze - potAnA pUrNa svarUpanuM bhAna jAgaze - tyAre ja riktatA dUra thaze. saMgupta kIrtinI ja kAmanAmAMthI Upajela karuNAne ghaNA vAstavika karuNA mAnI bese che ! mana evuM vicitra che ke potAnI bhUkha poSavA e dharmarAjAnA pAThamAM ya AvI jAya che. avanavA agaNita prakAranA khela bhajave che. paNa acetana manamAM Azaya mAneSaNA poSavAno hoya che. lobhI ane parigrahI prakRti dharAvanAra ApaNe jJAnano paNa gAMDA banIne saMcaya karavA maMDIe chIe? saMcIta jJAnavaDe bhItaranI bhagavadazA khIlavavA bilakula yatna karatA nathI ! mULa dhyeya AtmotthAnanuM hatuM ke jJAnI tarIke paMkAvA-pUjAvAnuM e svapnamAMya gaveSatA nathI. PASS, AS PAY CENTERS US Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 222 jJAnIo sAphasApha kahe che ke, jIva koInA kAraNe nahIM - kintu, potAnI ja bhUlothI bhISaNa duHkhI thAya che.bhaTake che.bhaTakato rahevAno che. potAnI pAyAnI bhUlane pichANI parizodhIne nirdoSamUrti na bane tyAMsudhI e sukha-zAMti-utthAna pAmI zakanAra nathI. samasyAonI ajagaracUDa vaDe gherAyelo mAnava muktino AsvAda leza paNa mANI zakato nathI. e AsvAda kevo suramya hoya enI paNa mAnavane gama nathI. to e AnaMdanI adamya jhaMkhanA enAmAM prajjavaLe paNa kyAMthI ? gaMbhIra koyaDo che A. eka popaTanI vAta sAMbhaLelI. eno mAlika pIMjaruM khulluM ja mUkI rAkhato. popaTa paNa bahAra UDI pAcho ApameLe AvI jato : virATa vanavihAranI mastI paNa e bhUlI cUkelo ane pAMjarAmAM maLatA phalAdi e ja jIvanano AdhAra che ema mAnato...!! potAno Azaya ja jyAM sudhI spaSTa nathI ke pote kharekhara muktAnaMda mANavA mAMge che ke mohAnaMda - tyAM sudhI samyagu sAdhanAno udgama ja saMbhava nathI. jIve Azayazuddhi to sarvaprathama karI e mujaba ja sAdhanA karavI ghaTe. sAdhanAno prANa che. Azaya to. jJAna ja paramasukharUpa padArtha hovA chatAM...jJAnanI ja masti anubhavavAnA badale sAdhaka koI bIjA padArthanI apekSA dhare to e jJAnasukhane samajyo ja nathI. aMtaramAM ema thavuM joIe ke, huM jJAnAnaMda svabhAvI chuM' - jJAnAnaMda sivAya mane bIjI koI spRhA nathI. pratyeka prabuddha puruSoe paNa enA AjaparyaMtanA janmomAM ApaNI mAphaka ja pArAvAra pAgalapana parisevela hoya che. anubhavanI keTakeTalIya coMTa anubhavIne ja emanAmAM buddhatva pAMgaryuM hoya che. - zuM ApaNe hajuya coMTa ja anubhavazuM ke have cetIzuM ? jene satasvarUpano saghana paricaya thayo che ene jUTha lagIra paNa goThatuM nathI. satsukhano AsvAda lAdhI cUkayA pachI viSayasukhanuM bhUtakAlIna bhavya mahAtya osarI jAya che. viSayonA AbhAsI ane kaTuvipAkI sukha ene kALaje khAsa suhAtA nathI. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 sAdhanApatha ane AtmajJAna jene svabhAvajanya asalI AnaMda ane viSayajanya AbhAsI AnaMdanI parakhazakti - aMtarrajJA - khIlI uThI che ene baMne AnaMda sAva nokhA kaLAya Ave che. ethI svabhAvajanya sahaja sukhane oLakhavAmAM e kyAreya lagIra paNa thApa khAtA nathI. svabhAvasukha sivAyanA tamAma sukha nAmamAtra che. kalpanAnA bheLavelA raMgo emAMthI kADhI nAkho to e jarAya ramya nathI. jIva viSayomAM ramyapaNAnI kalpanAo karI karI, kalpanAno AnaMda lUMTe che. bAkI vAstavadaSTithI vilokatA emAM kAMI ja mAla nathI. viSayonA sukha to - UMTa lUkhA rasakasahIna bAvaLa cAve ne e jaDabAmAM vAgatA, jaDabAmAMthI vahetA raphatanA kAraNe bAvaLa paNa svAdamaya lAge - evA ja bhrAmaka che. sat -sukhano jeNe anubhavagata AsvAda mANyo che ane evA AbhAsI sukha taddana rucatA nathI. (c)(c)s kalpanAnA jore to tuccha padArtha paNa mahAmahimApUrNa bhAsI zake che. jyAre kalpanAnuM jora maMda paDe tyAre pAchA enA e ja padArtho bekAra bhAsavA maMDe che.vaLI, jIva to bodhapATha levAnA badale bIjA padArthanI ramya kalpanAmAM caDhI jAya che ! (c)OS kAlpanika nahIM paraMtu vAstavika evuM anupama sukha AtmAmAM ja che. duniyAnA AbhAsI sukho karatA e anekagaNuM caDhiyAtu che ane eno mahimA hRdayamAMthI kyAreya ghaTavA pAmato ja nathI. vaLI uttarottara e sukha gahanagADha thatuM jAya che. AtmasvarUpanA gADha paricaya ane emAM gADha tanmayatA vinA AnaMdanI evI gahana anubhUti koI kALe paNa lAdhatI nathI. he rasajJa jIva ! tane jo paramarasano satata khapa hoya te tuM tArI zAzvata astine pichANI emAM ja tanmaya thavAno udyama kara. jagatanA sarva jIvo svarUpasamAdhimAM DUbI jAo... sarva jIvo prati sauhArdabhAve amArI zubhakAmanA che ke sArUM ya vizva vibhAvathI vimukta thAya ane svabhAvathI saMyukta thAva... amArI A zubhabhAvanA ataLa UMDA uramAMthI udbhavatI che. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 224 jIva jo sadeva svabhAvamAM ja jIvavAno Azaka banI jAya to sadeva ene sonAno sUraja ugavA maMDe... enA jIvananI eka eka paLa para maMgalamayI banI jAya. sadeva thAya che ke, parama tirthasvarUpa banI jAya evuM brahmaniSTha sahunuM jIvana bano... mULa vAta I che ke, coryAzInA cakkaramAM mAre bhamavuM-kAravavuM nathI - koIpaNa upAye ya ghora paribhramaNamAMthI mAre ugaravuM che evI tamannA-tAlAvelI na jAge, evI-gahana samajadArI jIvamAM na uge tyAMsudhI sAcI adhyAtmarucIno ke evA apUrva adhyAtmika puruSArthano prAraMbha thato nathI. je pravRtti karavAthI paribhramaNa na maTavA pAme e koI pravRtti paramArthathI dharmasAdhanA'nathI. jIve khUba khUba gaMbhIra banI gavejavuM joIe ke mArI dharmakriyA baMdhAvAnuM kAraNa to thatuM nathI ne ? dharmakiyA karatA karatA huM bhItarathI bhavaruci to mamaLAvato nathI ne ? bhAI! bhavabhramaNanA varNana na thaI zake evA du:kho kyAreya visarI javA yogya nathI. satata e smaraNamAM rahevA joIe. ahAhA... kevI mAThI hAlato anaMtavAra A jIve veThelI che ? satata thavuM joIe ke have punaH evI bhISaNa hAlatamAM pahoMcI javuM nathI, dharmIjIvane bhavabhramaNa'-no vicAra niraMtara Avavo joIe. emAMthI ugaravAnI UMDAmAM UDI abhIpsA pragaTavI joIe. dharma kAMI eka ja jIvana sudhAranAra nathI... e to bhAvI anaMtakALa sudhArI ApanAra che. je jIvanuM honahAra bhalu hoya ene ja dharmano anaMtagahana marma samajAya che. bare jajIva behada behoza rahe che. bhAvI janmono e vicAra paNa karato nathI. kyAMthI nIkaLI kyAM pheMkAya javAze, ne zuMnI zuM hAlata thaI jaze e vicAra ja mUDha jIva dhyAna para leto nathI ! potAnuM ja bhAvI sudhAravA jogI yogyatA khIlavavAnI khevanA paNa ene nathI ! he mUDha jIva! bebhAnapaNAmAM bahu bahu kALa vItAvyo - have to tuM hozamAM Ava... vicAra ke, huM koNa chuM ? zA hetuthI A avatAra grahela che ? jIvanano hetu zo che ? jIvanano paramahetu mane kema lakSamAM Avato nathI ? anaMtadurlabha taka huM kema cUkI jAva chuM? zuM thaze mArUM?, Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 sAdhanApatha ane AtmajJAna mANasa mAthe dhUna savAra thAya che parane sudhAravAnI... emAM svahitanI kAramI upekSA thAya che. paraklyANa kharAba nathI paNa, emAM svahitanI darakAra bhUlAya jAya e ghaNuM ghaNuM aniSTa che. paropakAranI dhUnamAM, potAnI prakRti sudhAravAnuM parama uttama kArya jIva dharAra cUkI jAya che ! 0 duniyA moTAI ApavA maMDe pachI potAnI prakRttimAM rahela doSa dekhAvA paNa asaMbhava banI jAya che. jIva potAne zreSTha mahAtmA mAnI, sarvathI caDhIAto mAnavA mAMDe che. AthI svacAritrya sudhAravAnI vAta enA draSTipathamAM ja AvatI nathI... tyAM... hajAro - lAkho - karoDone bodha devo e kAMI khAsa kaparuM kAma nathI. paNa e ja bodha-prabodha potAnA ja jIvanamAM utAravAnuM kArya khUba kaparuM che. jIvamAM ghaNI vinamratA, saraLatA ne svanI khAmI-kharAbI jovAnI rucI hoya to ja svajIvanamAM bodha utAravAnuM bane che. 0 gamA-aNagamAnA bhrAMta khyAlo ja AtmAnI sahaja-samAdhinA ghAtaka che. jIvane kazuM game-na game evuM nahIM hovuM joIe. gamA-aNagamAnA khyAlamAMthI ja tIvra mAnasika kleza-krodha-hatAzA Adi Upaje cheH mana vAraMvAra asvastha banI jAya che. 70T kevaLa udAsInabhAve AkhA jagatane mUlavavAnI majA ja koI ora che. ethI cittapariNati sahajatAthI svabhAvamAM sthira rAkhI zakAya che. cittanI caMcaLatA-malInatA-udvIgnatA gAyaba thaI jAya che ne agaNita viSAdo-vikhavAdo-valopAtomAMthI ugarI javAya che. 0 rAga ane dveSa ja karmabaMdha karAvanAra che. koI vastu ke saMyoga rAga-dveSa upajAvatA nathI paNa ApaNI cittadazA ja rAga-dveSa upajAve che. jeTalA pramANamAM jIva rAga-dveSathI vegaLo rahe eTalA pramANamAM cittasthiti samatvayukta banI karmo baMdhAtA aTakaze. 0 jeTalA jeTalA pramANamAM rAga-dveSa maTavAnA eTalA pramANamAM svarUpalInatA vadhavAnI. ane - jeTalA jeTalA pramANamAM svarUpalInatA vadhavAnI eTalA pramANamAM rAga-dveSa paNa ghaTavAnA. mATe samacittavAna banI..., svarUpalInatA jema bane tema vRddhigata karavI. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 226 varasaparyata rUDIrUDI vAto karavA chatAM jIva jove evo paramArthasAdhanAmAM pravaNa thato nathI - emAM zuM kAraNa haze ? saMsArabhramaNanI dArUNa bhayAnakatA ane bhAsI nahIM hoya ? dunyavI sukhonA mUlya khUba bhAsatA haze ? jIvanI nIyata ke niyati ja kharAba haze ? * jIva muktimArganI sAdhanA to vipula pramANamAM kare che paNa, sAdhanAmAM je sAtatya hovuM ghaTe - satata dhArA jaLavAvI joIe-enA badale madhya madhye maMdatA AvI jAya che. ethI moha pAcho jora mArI jaI jIvanI dazA hatI evI ne evI ja karI nAkhe che. vAraMvAra sAdhanAnuM sAtatya kema tuTI jAya che ? - e toDI nAkhanArA paribaLa kyA kyA che ? jIvanI rucI ghaDIkavAra vitarAga thavAnI rahe che ne ghaDIka pAchI rAganI rucI jora mArI jAya che. jIve pAyAmAM ja pUrNa thavAnuM dhyeya sudraDha karyuM nathI ethI AvuM thAya che. bhAI! sAdhanAnuM sAtatya jaLavAvuM e ghaNI mahAna vAta che. potAnuM paramadhyeya sudraDhapaNe nirdhArita karela hoya, e dhyeyapUrtimAM ja macyA rahevAnI dhagaza hoya ane zIgha pUrNanirdoSa thavuM hoya.e ja laganI jAmI rahetI hoya to sAdhanA satata vRddhivaMta ja rahe. DOS manarUpI darpaNa sAva khAlI thAya to emAM anAyAsa potAnI sanAtana jAtanuM pratibiMba upasI Ave... mananA darpaNane cokhkho karavAnI ane anya tamAma pratibiMbothI mukta banAvavAnI AvazyakatA che. anya joyone bhUlI eka AtmAne jovAno che. jevI che evI, jAtane AdarapUrvaka jovI rahI...e pApI hoya ke puNyazALI hoya... malIna hoya ke cokhkhI hoya... ullAsamaya hoya ke udAsa hoya... jevI paNa hoya evI pUrNaAdarathI prekSavI rahI. enI sAthe dostI karavI rahI - to ja ene sudhArI, suMdara banAvI zakAze. sAmethI jagatane jovA-jANavA pravRta thavuM enuM nAma jJAtA-draSTApaNuM nathI. jIve pote to darpaNavata rahevAnuM che - ne anAyAsa je pratibiMba jJAnamAM jhaLake e zunyamanaskabhAve jhaLakavA devAnuM che. jovA chatAM jotA nathI ne jANavA chatA jANatA nathI evI nirlepatA'. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227. sAdhanApatha ane AtmajJAna saheje kAMI jovAya jaNAya jatuM hoya to eno bAdha nathI. ethI jJAnamAM je paNa chabI uThe ene rokavA ke avarodhavA prayatna karavAno nathI. paNa joyu chatAM aNadekhyuM ane sAMbhaLyuM chatAM aNasAMbhaLyuM karavAnuM che. darpaNa jema chabIne saMgharI na rAkhe ema pratipaLanA bhAvo bhUlatA javAnA che. vAta ekanI eka cheH- mana jeTaluM khAlI darpaNa jevuM raheze eTale emAM AtmAnuM pratibiMba uThavAno avakAza thaze. je paLe, je paNa bhAva uThe enI chabI pakaDI rAkhavA yatna na karo. darpaNa jema sArUnarasuM evI evI khatavaNI karatuM nathI tema tameya koI khatavaNI na karo. koI bhAvane pakaDI rAkhavA prayatnazIla na thAva... paLe paLe je natanavA bhAva uThe te uThavA do ne ApameLe ja ene zamavA do... tame anurAgathI koI bhAvane pakaDI rAkhavA lAlAyata na bano - to tame apUrva mAnasika samAdhi-sthiratA-prasannatA pAmI zakazo. drazya mAtra uparathI draSTi uThI javI joIe - to ja adrazyane khojavA draSTi kAryarata banI zake. drazya padArtha para ja jo draSTi vyasta ke vimohIta thaI jAya to e adrazyane pAmavA aMtarmukha kyAMthI ja thaI zake ? drazya mAtra uparathI draSTi udAsa thaI javI ghaTe. DO AtmA saMvedanagamya padArtha che... cAmaDAnA cakSuthI bhALI na zakAya evo e "arUpI padArtha che... ene dehika cakSuthI jovA talasanAra bhUlamAM che... AtmA aMgenA tamAma anumAno, khyAlo visArI jaI; parama aMtarmukha ane aMtarlIna thaI ene grahavA prayatna karavo ghaTe. AtmA kaLAyA-bhaLAyA pachI, emAM TharavAnuM tallIna thavAnuM sugama banI rahe che. jo jIva TharI javA mAMgato hoya to karavAnuM e ajoDamAM ajoDa sthAna che. emAM jema jema TharAya ema ema jJAna, AnaMda Adi anaMtaguNonI aharniza vRddhi thAya che. AtmalInatA lAdhyA pachI jagata AkhuM arthahIna - ceSTAomAM ja parivyasta thayeluM lAge che. moTA rASTrapatithI mAMDI tamAma jIvo vyarthanA udhamAtamAM homAelA lAge che. Avo apratima AnaMda sUkIne jagata kevA kevA bhrAmaka rAhe bhaTakI gaela che e dekhAya che. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 228 koIne alaukIka AtmAnaMda na ja mANavo hoya to emanI marajI, paNa AMkha mIMce ne hAjara thaI jAya evo A alaukIka AnaMda che. yogIone to covIse kalAka A AnaMda mANavA maLe che, paNa jIva jo ghaDI-be ghaDIya Ano AsvAda le to... adhyAtmanA yAtrIe badhu joyuM-jANyuM-mANyuM bhUlI jaI; eka AtmasvarUpa jANavA-mANavA gADha pipAsAvaMta banI javuM joIe. enI ja pragADha pipAsAmAM anya tamAme tamAma pipAsAo visarI javI ghaTe. AtmasvarUpa jANyuM hoya to e pracUrapaNe mANavA macI javuM joIe. 70 AtmA koI drazya nathI ke draSTivaDe dekhAyaH e to svayam draSTA che, jonAra ane jovAno padArtha abhinna che. khojanAra ane khojanI vastu jUdA nathI. pote potAne gotavA nIkaLe evo ghATa che. AnA upara gambhIra thaIne vicAra karavA jevo che. potAnuM tamAma lakSa, potAnI ja astine grahavA tatpara bane arthAta jJAna saMpUrNataH aMtarakendrita banI potAne ja mANavA mazagUla bane enuM nAma AtmAnubhava che. zuddha, atIzuddha AtmAnubhava sAdhavA bIjuM saghaLuM ya bhUlI javAnI paramaAvazyakatA che. (c) jIvanamAM yogano ujAsa pAtharavA... haMmezA thoDo thoDo vakhata manane tamAma vRtti-pravRttithI vegaLuM rAkhavAno mahAvaro pADo. ghaDI-beghaDI to acUka Ama karo. alabata zarUmAM A abhyAsa asAdhya jevo lAgaze; paNa dhIraja ane dhagaza haze to acUka saphaLa thavAze. bhAI ! ApaNI moTAbhAganI vRtti-pravRttio keTalI vyartha ja hoya che ? are anarthakara paNa hoya che? enI vyarthatA-anarthakatAnuM bhAna jeTaluM prakhara thaze eTaluM eno rasa tuTaze ne jora maMda thaze...ane ema ema jora kSINa thatA 'sahajayoga'mAM AvI zakAze. (c)Th mananA vega zame eTale zvAsozvAsanI gati ApoApa zAMta-saumya thaI jAya che. jANe zvAsozvAsa cAlatA ja na hoya evuM jaNAya che. zvAsane bhItaramAM rokI rAkhavA koI khAsa AyAsa-prayAsa paNa karavA paDatA nathI. sahajayoga ghaTIta thAya che. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 sAdhanApatha ane AtmajJAna tatsamaye citta saMpUrNa nirviSayI na thaI rahe to svarUpadhyAna kahevAtuM nathI. cittamAM koI viSayanuM smaraNa ja na rahe evuM nirviSayI thaI emAM kevaLa astitvanI chabI upasI rahe enuM nAma ja AtmadhyAna che - je parama avagADha thaye muktino AnaMda anubhavAya che. sAdhanAnA prabhAve game tevI AtmakhumArI ke Atmamati pragaTI Ave to paNa e aMge koIne kahevAnI utkaMThA sAdhakane muddala thatI nathI. basa pote ekalo ekalo anahada mastI mANI rahe che. - koIne e aMge kAMI kahevA-kAravavAnuM kAMI prayojana nathI. sAcA svAnubhUti pAmanArA sAdhakanI AtmatRpti' kevI apratimakoTInI hoya che eno jagatane koI paricaya nathI. parapadArtha prati saheje ja sAdhakanuM mana lalacAtuM-lobhAtuM nathI. enuM kAraNa aMdaramAMthI uThatI aMtahIna saMtoSanI saravANIo ja che. jIvanamAM kharekhara khUTe che kAMIka juduM ja - ane - mAnavI kamI mahesusa kare che kaMIka judAnI. vizvamathI e mAne che ke koI bhautika kamI-khAmIne laIne huM parezAna chuM. A vibhrama evo gojhAro che ke jIvane sAcI upalabdhi karavA yogya upAsanAmAM AvavA deto nathI. dipa peTAvo to timira ApoApa haTI jAya...samajaNano dipa pragaTe to, aNasamajaNanA kAraNe ja UbhA thatAM agaNita doSo ane duHkha-dardo ApoApa dUra thaI rahe. keLavAyelI samajaNa e to mAtra A janmanuM ja nahIM paNa bhAvI anaMtayAtrAnuM pAtheya che. bhAI?samajaNane savaLI karavA sivAya siddhi prAptino bIjo koI upAya nathI ema ni:zaMka jANajo. samajaNa avaLI che ethI ja agaNita bIjA doSo paNa UbhA che. kharUM mAno to - avaLI samajaNathI ja sarva avanati che ne savaLI samajaNathI ja sarva unnati. kaphakarUno bahuM lagavADa sAro nathI. varasothI evA lagavADa chatAM AtmAnuM Atmagata rIte kartavya zuM che e khojIne, ApaNe havAmAM sthApita karI zakyA nathI. ghaDIka A karIye, ghaDIka peluM - hajAro kartavya karavA chatAM paramakartavya zuM e khojI zakatA nathI. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 230 jJAnInI vANI kevI zIgha bhrAMti chedaka che - agaNitakALanI daDha thayela bhramaNAo e kevI camatkRtithI bhedI zake che - eno paricaya jyAre jIvane lAve che tyAre enuM aMtaHkaraNa jJAnI pratye ahobhAvathI ubharAyane vizeSa vizeSa satsaMganI rucivALuM thaI jAya che. AtmArthI sAdhaka chakIne kyAreya... ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, aparigrahanI AcArasaMhitA leza cUkato nathI, enI nyAyaniSThatA apratima hoya che ane cAhe tevA pralobhano ke cAhe tevA parisahomAM paNa acUka jaLavAya rahetI hoya che. mAro aMtarAtmA - mAro aMtaryAmi - mAruM UMDAmAM UMDuM aMtaHkaraNa jemAM saMmata na hoya evuM kArya huM - cAhe tevuM mana thatuM hoya to paNa - AcaravA mAMgato nathI. AnaMdanA badale huM pragADha udAsI paNa pasaMda karIza, - jo aMtaryAmine e saMmata hoya. dunyavI alpa AnaMda levA jatAM... aMtaryAminA abolA veThavA paDe evI bhUmi huM have nahIM ja karUM. astitva AnaMda Ape to AnaMda bhalo - ane astitva udAsI Ape to udAsI bhalI. huM to astitvane ja AliMgI jIvavA cAhuM chuM. mANasa pAse sAdhana-saMpatti keTalo che enA upara mAtra parigrahano AdhAra nathI, paNa emAM e kevo Asakta che manomana eno kevo rasa vede che. enI sAra-saMbhALamAM e kevo vyasta ne vyagra rahe che enA uparathI parigrahI ke aparigrahanuM mApa nIkaLe che. mana kevuM nakAmuM ane naThArUM ciMtavyA kare che...ciMtavyA ja kare che. mananA doryA cAlavAnA badale aMtarAtmAno gahananAda sUNI enA doravyA cAlavAnuM karavA jevuM che. e na bane to jJAnIno Adeza zirodhArya karI e Adeza mujaba cAlavuM paramahItAvaha che. pAtratAnI vAta evI mahAna che ke - jagatanA jIvomAM jo jJAnIne hArdathI pichANavAnI ane jJAnInA bodhane AtmasAta karavAnI pAtratA hota to anaMtA jJAnIo A avanI choDI siddhalokamAM cAlyA gayA na hota. lAkhomAM lAdhe nahIM ane karoDomAMya koIka" - pAtra hoya to. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 sAdhanApatha ane AtmajJAna sAdhanAne vRddhimaMta rAkhavA, samyajJAna... ane samyajJAnane jhaLahaLatuM rAkhavA evA jJAnIjananA satsaMganI AvazyakatA che. uparAMta satsAhityanuM UMDuM vAMcana-manana-ciMtana vi. jarUrI che. huM Atmagata ciMtana ne bane to dhyAna paNa jarUrI che. prabhu! Aje to mArI tane eTalI ja prArthanA che ke... huM tane hAIthI pichANI zakuM evuM pavitrahradaya tuM mane Apa - je vaDe tArI AtmadazAnI anaMtabhavya garimAne huM pichANuM. khare ja AjaparyaMta pUjavA-bhajavA chatAM parama arthamAM meM tane leza pichANela nathI. prabhu ! mArI tane ekanI eka aMta:karaNanI prArthanA che ke... tuM mane sAcI prArthanA karatA zIkhava. tArI hajAro-lAkho prArthanAo karI che paNa, mane yathArtha prArthanA karatA ja mudala AvaDatuM nathI. vaLI. prArthanAbhInuM aMta:karaNa kevuM guNIyala hoya enuM paNa parijJAna mane nathI. prabhu! mane zuM joIe che e mahatvanuM nathI - paNa - tuM mane je ApavA mAMge che e ja mahatvanuM che. prabhu ! mArI anucita mAMgaNIo tuM daragujara karaje - kSamA karaje. mArI koI mAMgaNI mujaba mane ApavAnuM na karIza paNa tuM je Icche te ApavAnI kRpA karaje. ahAhA! zuM meLavavA AtmA A avanI para avataryo haze ? enA UMDA aMtaramAM zenI pipAsA haze? zuM sApaDe to A jIva paritRpta paritipta thAya ema che? jene kAMI khabara nathI evA A jIva upara he prabhu! tuM karuNA karI...kRtakRtya thavAno mArga dekhADaje. jIvanarUpI de.. enA amuka amuka aMgono vikAsa ghaNo - jarUrata karatAM ghaNo vadhAre - thayelo che. - ne - amuka amuka aMgono vikAsa - jarUrata karatAM ghaNo ocho thayelo che. pariNAme beDoLa beDoLa banI cUkela A jIvanano samuddhAra koNa karaze ? mAruM Atmakartavya adA karavA jyAre jyAre tatpara thAva chuM tyAre huM vimAsaNamAM mukAya jAuM chuM... mArUM kharUM kartavya zuM? - kharekhara mAre karavuM zuM? e ja sudhabudha lAdhatI nathI. ethI huM kIMkartavyamUDha banI rahuM chuM. prabhu mane sAcA kartavyanuM paramabhAna Apo. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna he nAtha ! jIvanamAM meM je kAMI lAkhkhogame karaNI karI che e badhI ucita ja karI che evo mAro dAvo nathI - balke, bahubhAga to anucita ja karI che. prabhu, mane ucita zuM ane anucita zuM enuM yathArthabhAna paNa nathIH huM mUDha kevaLa tArI kRpA jhaMkhu chuM. 232 70 jJAnIo to kahe che ke dharma to pragaTa sukha denAra che. dharma Aje karo ne sukha kAle yA ghaDI pachI maLe. ema paNa nahIM. - dharma to rokaDIyo vepAra che. have kahoH dharma karatAnI sAthe ja paramasukhanI saMvedanA anubhavAya evo svabhAvadharma ApaNe jANIye chIe kharA ? @> vyakti ane samaSTinA saMbaMdhonI upara pApa ane puNyanI paribhASA che. koInuM hita ciMtavo yA hita karo e puNyaka2NI che... koInuM paNa - nAnAmAM jaMtunuM paNa - ahita ciMtavo yA ahita karo to e pApakaraNI che. 0 AtmasvabhAvamAM rahevuM e dharma. bIjA jIvo sAthenA vyavahAro puNya-pApamAM AvI jAya. AtmAno potAnA AtmA prati hitakArI vyavahAra e dharma; ane AtmaahitakArI vyApAra e adharma. dharma. adharma vastutaH Atmahita sApekSa che. (c) sAdhakanI jyAMthI asamarthatA anubhavAya che tyAMthI prArthanAno enAmAM udaya thAya che. jeTaluM potAnI pAmaratA ane puruSArthahInatAnuM bhAna pragaTe che eTalI prArthanA gherI ArtanAdamayI banI rahe che. prArthanA aMtaHkaraNane pAtra ane UMDuM banAve che. 0 kyAreka duniyA AzirvAdathI ubharAtI lAge che... to kyAreka abhizApathI bharelI. kyAreka e phulavADI jevI sohAmaNI to kyAreka ApaNane khAvA dhAtI hoya evI bhAse che. veLA veLAe raMgo badalatI duniyA vAstavataHmAM kevI haze e to akaLa koyaDo ja che. pote bekAra bhaTakato hoya to jIvane muMbaI nagarI khAvA dhAtI hoya evI bhAse cheH ane vipula arthopArjana thavA maMDe to e ja nagarI alakApUrI jevI ramya bhAse che. vAstavaHmAM sArA-narasApaNuM sApekSa che, mATe gamA-aNagamAnA khyAla tajI devA ghaTe che. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 sAdhanApatha ane AtmajJAna ahiMsA paramadharma kahevAya che emAM paNa gahanAzaya Atmahitano ja rahelo che. vyakti sarvasaMbaMdhothI nipesa thaI AtmaparicayI banI rahe to puNya-pApanA baMdhanathI bacI jAya che. munione AvI abaMdhadazAmAM - kevaLa AtmaparicayamAM - rahevAnI jinAjJA che. zAnIdhyAnI AtmAoe paNa - sarva saMbaMdhanA baMdhana chedIne - AtmaparicayI banI javAnuM che. basa jenA pariNAme Atmasukha Upaje ema vartavuM e dharma ane viparita vartavuM te adharma. - mATe Atmasukha UpajAvanAra evA jJAna-dhyAnAdika sarva upAyo dharma che. jJAnI kahe che ke, jagata dharma dharma karatuM phare che paNa dharmano marma jANatuM nathI. karmabaMdhathI viramAya evI AtmadazA e dharma che. Asava (karma AvavAnA prakAro) badhA baMdha karI devAya ne svabhAvasukhamAM ja ekatAna jAmI rahevAya e vAstavika dharma che. tamAme tamAma anAtmabhAvo sAthenuM tAdAtya chUTI jAya; ekamAtra AtmabhAvamAM ja tanmaya-tallIna banI javAya; tyAre AtmA nathI koI karmano kartA raheto ke nathI koI karmano bhoktA raheto - rahe che sAkSImAtra.... A ghaNI mahAna AtmadazA che. AtmabhAvanI ArAdhanA karatI veLAe mane karmanaDe che mATe ArAdhanA aTakI che' - evuM kahenAra gADha brAMtimAM che. karmavAdanI phIlasUphInA gahanamarmo e samajyo nathI. AtmA jAgRta banI rahe to ArAdhanAmAM koI karma ADA AvI zake evI vastusthiti ja nathI. dila ke dimAgamAM koI padArtha vA bhAvonuM smaraNa na hoya, citta nirava-nistabdha thaIa-mana jevI avasthA hoya; AkhuM astitva zAMtisAgaramAM DUbI gayuM hoya; kevaLa zuddhacetanA vilasI rahI hoya enuM nAma AtmadhyAna che - vANIthI keTaluM kahI zakAya? chaONS vRttio viSayomAM bhaTake che tyAM sudhI jIvanuM bhavaraNamAM bhaTakavAnuM arthAt janma-maraNa karavAnuM baMdha thavAnuM nathI. viSayono rasa jema jema maMda thato jAya tema AtmavRtti pragADha bane che. AtmavRtti paripUrNa thaI rahe tyAre ja bhavabhramaNa paripUrNa baMdha thAya che. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 234 yogIzvaro paNa onuM nitya dhyAna kare che. e tamAma anya vikalpone bhUlavAnA hetuthI ane mauna samAdhI jamAvavAnA hetuthI kare che. aMdaramAM maunanI masti chavAya jAya pachI to, jApa paNa mUkI, e ja mastimAM ekatAna thaI rahevAnuM che. manuSya bhalA bUrAnI je kAMI dhAraNAo bAMdhI le che e badhI kAMI yathArtha ja hoya evuM nathI. zakya che ke e jene bhaluM mAnato hoya e bhaluM na paNa hoya, ulTAnuM bUra paNa hoya ane jene bUrU mAnato hoya e bUrU na paNa hoya; ulTAnuM e bhaluM paNa hoya. amuka vastu Ama ja thavI joIe' - evI AgrahabharI pakkaDa mithyA che. jJAnIo ene hiMsAnuM mULa kahe che. Agraha mujaba na thatAM anAyAsa krodhano Aveza pedA thAya che. tamAma vastu potAnI manasubI mujaba ja karavAno abhiprAya kevaLa jaDatA ja che. mAnavInI mati ahaMkAragrasta bane che tyAre e tuccha bAbatomAM paNa tIvra haThAgrahI banI klezanI hoLI saLagAve che. prANa jAya to ya huM A pakkaDa nahIM choDuM. evI AkarI jIda karI bese che. jIda pUrI na thAya to jIva bALI bALIne nAhakanA durgAna kare che. DOS mAnavInI mati jyAre mohagrasta banI jAya che tyAre tuccha padArtha paNa ene mahimApUrNa ane koI paNa bhoge meLavavA yogya bhAsavA maMDe che. jyAre e mohanI AMdhI osare tyAre vicAraka jIvane brahmajJAna lAve che ke huM kevo mithyA AvegamAM taNAyela hato. bhAI anya tuccha padArtho tane mahimAvaMta bhAse che paNa tAro mahAna AtmA mahimAvaMta kema bhAsato nathI ? AtmAnA mahimAthI hayuM kema ubharAtuM nathI ? ahAhA... Atmadeva jAgRta thAya to anaMtaguNa khIlI nIkaLe ema che...sarva siddhio sulabha thaI jAya ema che. tuccha evuM vijAtIya pAtra paNa mohanA AvezakALe potA karatAM ghaNuM mahAna bhAsavA maMDe che. AtmabhAne visarAtA potAno mahimA bhUlI jIva bIjAnI stavanAmAM lAgI jAya che. paNa... e pachI vicAre to ene potAnI mohAMdhatA kevI jAlima che e samajAya che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 235 saMsArane asAra samajavA mATe enA UMDA anubhavomAMthI anekavAra gujaravuM paDe che. pUrvanA saMskArI jIvanI vAta judI che... jo ke anekaveLAnA anubhavamAMthI paNa aMtarbodhana pAmanArA hoya che. kAza, je pragaTa anubhavathI paNa bodha pAmatA nathI; e anya kyA upAyathI pAmaze? manamAM jyAre dvIdhA pedA thAya ke A hitAvaha ke peluM hitAvaha - tyAre zAMtabhAve AMtaramaMthana-zodhana karavuM...jarUra paDe bhejAnuM dahIM thaI jAya evuM AMtaramaMthana karavuM. jIva hitAhitano sacoTa nirNaya nahIM kare to sAdhanA prANavaMta kadIya banavAnI nathI. bhAI ! gametema karIneya - koIpaNa bhogeya - mananI dvIdhAbharI sthiti nivArI devI ghaTe che. dhIdhAvAna koIpaNa purUSArtha karI zakato nathI. athavA e puruSArthamAM prANano taravarATa bhaLato nathI. dvIdhA pramAda jagAve che. nirasatA, upekSA Adi ghaNA doSa jagAve che. DOS prasaMgaprasaMge... paLepaLe... je parama ucita hoya e ja karavAnI mArI murAda che. mArA nAtha ! mane dareka veLAe je parama ucita hoya enuM bhAna tuM karAvaje. mArI pAse ucita ke anucitano evo gahero viveka nathI - vicAraNo nathI - jAgRti nathI. . prabhu ! ucita hoya e ja pALavAnI zakti tuM mane Apaje. koI kamajora paLe huM anucitano Azaka na banuM... koI pralobhanane vaza thaIne paNa anucita kArya karuM nahIM evI niSThA tuM Apaje. utkRSTapaNe je ucita hoya e ja pALavAnI mArI prANajhaMkhanA che. pAtratAnI vAta evI adbhuta che ke pAtra jIva bodhamAMthI kadI kaMI avaLuM grahaNa karato nathI. arthano anartha e kadIya karato nathI. pratyeka bodha ene sugamatAthI pariNamato hoya bodhadAtAne paNa dilano dariyo ThAlavavAnuM mana thAya che. ame anubhavathI jANyuM che ke saraLatAthI koI pAse kArya je sahajatAthI karAvI zakAya che e kArya vakatAthI ke jorajulamathI amApa dhamAle ya karI zakAtuM nathI. potAnuM ISTa sAdhavA jIve premathIvinamratAthI prayatna karavo ghaTe. AkramakatAthI nahIM. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 sAdhanApatha ane AtmajJAna prabhu! huM abudha zuM karI zakuM chuM? mArI pAse evo vimaLabodha nathI... vastuonuM jJAna-vijJAna nathI... evu ke gAMbhIrya nathI... satya-nyAya pratye evI niSThA nathI. huM to bhInAbhAve Ajadinaparyata meM abudhe Acarela aparAdhonI kSamA yAcuM chuM. mAnavIne khabara na paDe ane enAthI bhUlo thaI jAya e kSamya che. paNa Avo buddhizALI jIva, sAcI samaja pAmavA prayatna na kare e lagIre kSamya nathI. mAnavI ajJAnamAM ja zAM mATe rahevA mAMge che ? e samyajJAna jhaLahaLAvavA zA mATe prayatna karato nathI ? thoDo to dhyAnano abhyAsa keLavo... bhAI jIvananI taMgadIlIo ane tabAhIothI bacavA dhyAna karo. zAstrIya saMgIta ke vAdyasaMgItanI keseTa dhImA svare mUkI thoDA sthira-zata-nirvikalpa thavAno mahAvaro pADo... ema ema karatAM dhyAnaniSTha thavAze... thoDo thoDo abhyAsa keLavo. je potAnA doSa jotA-jANatA nathI zIkhyo e kadI uddhAra pAmavAno nathI. potAnA yathArtha doSonuM, yathArtha jJAna-bhAna khIle nardhI tyAM sudhI nirdoSa thavA yatnavaMta kyAMthI thavAya ? darpaNamAM jema cahero hUbahU batAya ema jJAnamAM potAnI jAta jevI che tevI' batAvI ghaTe. koI vyakti sAthe ApaNAthI geravartaNuka thaI hoya to mAtra manomana enI kSamApanA karavI e paryApta nathI. khUba jarUrI che ke rUbarU e vyaktine maLIne tame kSamAyAcanA karo ne vyaktine haLavI banAvo. kSamApanA kharI to rUbarU jaIne ja yAcI zakAya. bhAI ! tuM bhUlIzamAM... jagatamAM je kAMI rUpo dekhAya che e kAMI suMdara nathI. suMdara to e che je aMtaHkaraNathI saraLa hoya... suMdara to e che ke je aMta:karaNathI saMtoSI hoya... suMdara to e che ke je aMta:karaNathI sahiSNu ane kSamAvaMta hoya. sAcuM zuM che enI jIvane kAMI gama nathI to ya jIva phogaTanuM gumAna kare che. satyavastu ghaNI gahanamAM gahana che. ghaNA gaMbhIra manomaMthana pachI enI kAMIka bhALa maLI zake che. jIva pAse evI sAgaradila gaMbhIratA ke evA manomaMthana kyAM che? Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 237 jUdAMjudAM dRSTikoNathI jotA... satyAsatyano aMtima nirNaya ati kaThina che. koI mAnI bese ke huM satyano aMtima tAga pAmela chuM to e sUMThanA gAMgaDe gAMdhI banI javA jevuM bAlIza che. kha..re....2 satyano aMtima tAga pAmavo duSkara che. mAnavIne kharI AvazyakatA bAhya rUpa-raMganI nathI; paNa aMtaranI sarUpatAnI ja che. hRdayanI surUpatA hoya to mAnavInA jIvana kevA suMdara-stuSTa banI zake che. jIvanane svarga samAna rUDuM ne raLIyAmaNuM to hRdayanI rUDape ja banAvI zake che. jabs bhAI! kharekhara sAca-jUThano aMtima nirNaya sAdhavAnuM kArya ghaNuM kaparuM ane asaMbhava jevuM ja che. satya ke jUTha, sarva paDakhethI yathAtatha - jema che tema ja - samajAvuM mahAduSkara che. potAne je lAge e ja aMtima satya mAnI AgrahI thaI javuM ucita nathI. moTA dhuraMdhara jJAnInuM paNa e gajuM nathI ke hitakara satyano aMtima nirNaya e karI zake. alabata, satyane samajavA pote purato prayAsa karI chUTyA bAda, nirmaLajJAnamAM je samucita jaNAya te samAcaravuM - paNa e ja aMtima satya che evA AgrahathI sadAya mukta rahevuM. bhAI ! A jagatamAM mArI ja vAta sAcI' e dhAraNA para agaNita phlezo ane hiMsAo thAya che. pote sAmAnI jagyAe hoya to e ja vAta kevI rIte tye e koNa gaNe che? sahu samajANuM hoya to paNa emAM pote oLaghoLa DUbavAnuM che, bIjAne parANe DUbADavAnA nathI. eka zANI-saluNI mAtA potAnA zizune je mamatAthI samajAve evI rIte bIjAne satapaMtha samajAvavA yatna karavAno che. pote game tevo ugra satyaniSTha hoya to paNa bIjA jIvane to enI bhUmikA-yogyatA joIne ja satya samajAvavAnuM che. A graMthanI zarUAtamAM ja prathama pAne ame vAkya mukela che ke.. badhA ja satyo sApekSa hoya che - ene evI apekSAvizeSathI samajavA ghaTe. A ghaNI mahAna vAta che. bhAI koI satyane tANathI ke torathI grahavAnuM nathIH sApekSabhAve samajavAnuM che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna he nAtha ! jANye-ajANye khoTAne poSaNa-uttejana ApyuM hoya to kharA dilathI kSamAvuM chuM... jANyeajANye paNa koI jIvonA ahitamAM nimitta thaI javAyuM hoya to bhInA daye kSamAvuM chuM - bhAvImAM evuM mArAthI kadIpaNa na thAo ema prArthu chuM. 238 bhAI ! sthitaprajJonI vAta nirALI che. - bAkI, kheMcAtANInI paLomAM satyanA svaccha saMpUrNadarzana lAdhavA saMbhava nathI. AgrahanI paLomAM satyano nirNaya thaI zakato nathI. kAraNa ke ApaNuM mana ApaNane haMmezA 'huM ja sAco' ema manAvavavA majabUra kare che. prabho ! svanuM ane samaSTinuM saMtulIta hita sAdhavAnuM ja mArU ekameva prayojana che. mArA mana-vacanakAyA emA sahAyaka thAo - bAdhaka na thAo. dainaMdina e paramaprayojanamAM lIna thato huM e sivAyanuM saghaLuMya bhUlI javA cAhuM chuM. (c)Th hradayanA nigUDhamAM nigUDha koI pradezamAMya mAyA na rahe evI paramanirmaLatA huM jhaMkhu chuM. kyAreya mArA vaDe mAyA na thAya ne bhalI saraLatA sadaiva banI rahe e mArI UMDI maMchA che. prANAnte paNa huM aMtaHkaraNathI saraLa ane sarvahitalakSI banI rahuM. (c)` bALyA evA baLIzuM ane ThAryA evA TharIzuM' - e kadIpaNa bhUlavA jevuM nathI. koIno jIva baLe evuM kArya karela haze to niSe bhAvImAM ApaNe paNa evuM ja mAThuM phaLa bhogavavuM paDaze. nAnA jaMtune paNa dubhavavo nahIM e sarva dharmanI prathama zikSA che. jIruM nyAyano viSaya ghaNo gahana che. jIvanabharamAM jANye-ajANye kyAreya paNa amArA vaDe koIne anyAya thayo hoya to bhInAhradaye kSamAvIe chIe. bIjo janma jo amAre levo ja paDe ema hoya to ame nyAyavizuddha jIvanadhArA jhaMkhIe chIe. 7/0 svanuM ane sarva jIvonuM je koIpaNa prakAre atyadhika zreyaH thAya ema ja vartavAno amAro hradayAzaya che. paramAtmA amane evI sanmati Apo ke svanuM vA koInuM leza paNa hita na thavAya ane sva-para ubhayanuM saMtulIta utkRSTa zreyaH sadhAya ema vartI rahIe. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 239 prabhu! huM ane mArA virodhI e bemAM je sAcA hoya ene tuM jIta Apaje. mArA virodhIne paNa sArI rIte samajavAnI udAra daSTi tuM mane Apaje. ane mane sArI rIte samajavAnI dRSTi tuM teone Apaje...svanuM ane sarvanuM maMgala thAo e ja abhyarthanA che. | Os jJAnIo to siMhanAdathI kahe... ghaNuM kahe... paNa jIvanA potAnA jJAnamAM sApha nirNaya Avavo joIe ne ? jIvanuM potAnuM jJAna aMdarathI saMmatino sUra pUrAve tyAM sudhI kAma kema bane ? - jIva e vinA anAdinibaddha mAnyatAo kema badalI zake ? bhISaNa bhrati kema chedI zake ? loko kadara karaze evA AzayathI koI sarjana karavuM vyAjabI nathI. sarjana to AtmAnI mastimAMthI sahaja phalIta thavuM joIe. potAno aMtarAtmA gahana prasannatA pAme e sarjana zreSTha che. pramANapatronA AzayathI koI sarjana na thAya e ja sAruM che. prabhu ! duniyA AkhI bhale khuzI mAMge vA game te mAMge, huM to aMta:karaNanuM darda mAMgu chuM. evuM gahana daI mAMgu chuM ke jenA anubhavamAM samagra astitva ekarUpa banI jaI mArI akhIla asti mane supeThe vedanA-saMvedanA maLe. kaNa... mAnavIne koI paramodAtta abhipsA karatAM ya nathI AvaDatuM. bahu ochA mAnavI e gahana rahasya jANe che ke mAnavI jevI mahecchAo kare che - jevA khvAbo dhare che - evuM ja enuM ujjavaLa bhAvI ghaDAya che... "bhAva tevuM bhAvI' - e aphara satya che. nAtha ! huM kaMI mAMgato nathI... zuM mAMgavAthI mAruM parama hita thAya enI paNa mane khabara nathI. nAthA mArA jIvananI bagaDelI bAjI tuM sudhArI Apaje athavA - mane evI sanmati Apaje ke e vaDe huM utkRSTa satpuruSArtha AcarI bagaDela bAjIne pUrNa sudhArI zaku. ahAhA ! jIvananA AraMbhakALanA aneka aneka ramya-bhavya-divya svapno to kyAMya dUra rahI gayA... jIvanano ATalo badho vinIpAta mAnavIne kema koThe paDI cUkyo haze ? ? mAnavI enA asalI svabhAvathI keTalo dUra dUra nIkaLI gayo... ? Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 sAdhanApatha ane AtmajJAna AtmajJAnInA parama ujAsamayI cetanAjagatane bahu ochA pichANI zake che. enI AsapAsanA svajano-snehIo ke samAgamamAM AvanArAmAMnA paNa enI paramabhavya manodazAne khAsa pichANI zakatA nathI. kaLI zake to to nije kalyANa thaI jAya. jIva keTalIka jIMdagI hasavAmAM vitAve che - to keTalIka jIMdagI rovAmAM vitAve che. paNa harSa-zokathI para evI upazamabhAvasabhara umadA jIMdagIne eNe na to kadIya jANI che ke na to kadIya mANI che. - anyathA jIvananI rasama ja samULagI badalAya jAya. vayanI vRddhi sAthe anubhavajJAnanI paNa abhivRddhi khUbakhUba thavI ghaTe. javAnI gumAvI dIdhAno paritApa thAya che paNa ArAdhanAno kharekharo suvarNakALa gumAvI dIdho eno paritApa thato nathI ! buddhi maMda paDyAno paritApa che paNa viveka maMda paDyAno paritApa nathI ! cetanAnuM ghaNuM udhvarohaNa pAmyA pachI paNa paDI javAnuM kAraNa kutUhala che. svAnubhavamAM to apAra sukha che - paNa, viSayomAM paNa thoDuM sukhe to haze ne ? evA kutUhalavaza paramabrahmanI masti cUkI javAya che. viSayasukhanuM kutUhala bilakula bhUlI javA jevuM che. duHkha jyAre gheruM bane che tyAre prAya: cetanAnI paNa evI UMDI gaherAIne sparzI zakavAnI kSamatA pedA thAya che. saMpUrNa svIkArabhAve duHkha saMvedAya to tyAre cetanAnI paNa evI ja gaherAIno anubhava lAdhI zake che. vAta che... prema-saMpUrNa svIkAravAnI. cAhe tevA bhISaNa-bhayAnaka duHkhano paNa tame karela haye- paripUrNa prasannatAthI - svIkAra karI lyo ane te veLAe paNa aMta:karaNanI samatAmayI sthiti banAvI raho to duHkha paNa duHkhada nahIM rahe - sukhada paNa banI jaI zake che. koI anucita pravRtti manane khUba ja rucikara lAgatI hoya to e pravRtti tyAgavA para prathama jora na mAratA; eno rasa kSINa karavA yA ghaTADavA prayatna karavo ghaTe che. samyapha-vicAraNA dvArA sahaja viveka pragaTe che ne vivekathI rasa moLo paDavA maMDe che. pachI sahaja ja tyAga saMbhave che. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 241 mane A nathI phAvatuM. 'mane A nathI phAvatuM - evo mo-pATha zarU kare che tyAre mAnavI khUba asahiSNu banI jAya che. e duHkhane keIgaNuM vadhArI mUke che. pratikAra pIDAne anekagaNI vadhArI mUke che - ethI du:kha vAstavaH karatAM anekagaNuM vadhI jAya che. jIvane bIjA badhA ja nukazAnono spaSTa khyAla Ave che ne khaTake paNa che; paNa amulya samaya nirarthaka vRtti-pravRttimAM vahyo jAya che e nukazAna bhAsatuM paNa nathI, ne have kadi baTakatuM paNa nathI - anyathA jIvanI AvI bismAra hAlata hoya ja nahIMne? jI... eTale ja sukha-duHkha baMnenuM mizraNa, ghaNI paristhiti to mAno to sukha che ane mAno to e ja duHkha che. duHkha ke sukha bhAsavAno ghaNo AdhAra mAnyatA upara ja che. bhAI duHkha to samajo to samatA-samAdhi keLavavAnI moTI nizALa che. * sukha-duHkhamAM ekasamAna manobhAva dharI rAkhanAra, - arthAta duHkhaveLA jevI manovRtti hoya evI ja sukhaveLA - ane - sukhaveLA jevI manovRtti hoya evI ja du:khaveLAe paNa dharI rAkhanAra mahAnubhAva sAcA arthamAM saMta banI jAya che. mahAvIrano mArga kevaLa kaSTa sahevAno mArga nathI, paraMtu AtmaramaNatA sAdhIne alaukika sukha-zAMtisamAdhi pAmavAno e rAha che. dhIre dhIre AgaLa vadhatA paripUrNa AtmaramaNatAmAM ekatAna thaI... nizkevaLa nijAnaMdanA bhogavaTA karavAno e rAha che. svAdhyAya-dhyAna ityAdi vaDe cetanAnuM bhavya udhvarohaNa sAdhatA jene AvaDe che evo AtmA jo ema karavAnA badale paMcendriyanA viSayomAM hAthe karIne vyasta thato hoya to e sahajasukha avagaNIne akAraNa klezane ja notare che. Atmadevane rahevAnA mahela jevuM.... A deharUpI devaLa jayAre kALakrame jarjarIta thAya che tyAre nAnAmoTA agaNita ko-phlezono gaMja khaDakAya jAya che. aparihArya evA A badhA klezone-kone adInapaNe sahevA ane rUDI prasannatA banAvI rAkhavI. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 sAdhanApatha ane AtmajJAna nadImAM kASTanI mAphaka jevRttionA vegamAM taNAya jAya che e game tevA jJAnI kahevAtA hoya to paNa vivekI nathI. vivekIne to bhogamAM ya yoga ja sAMbharyA kare, e vRttione AdhIna nahIM paNa vRttio ene AdhIna hoya - enI upara enuM prabhutva hoya. sukha ke duHkhanA badhAM khyAlo khoTA che. aMtasamAMthI sahaja AnaMdanI ambalItadhArA prastUTatI nathI tyAM sudhI ja bAhyasukha ke bAhyaduHkha mahatva dharAve che. atIndriya AnaMdano bhogavaTo thavA lAge to dunyavI sukha-du:kha svataH bevajUda banI jAya che. mahAvIra jevA puruSoe prabodhyuM kAMka; ane emanA moTTAbhAganA anuyAyIo samajyA kAMka. vANImAM pUrNasatya AvatuM ja nathI. ame je AzayamAM kahIe chIe e ja pramANe e vAta vAcaka samajaze evI AzA bahu alya che. viralA ja yathAtatha satya samajI zake che. jaDOS tattvajJAnavihoNA jIvo to pAra vagaranA vRthA klezo bhogave che. moTTAbhAganI manopIDAo to jIvanA avicArIpaNAne laIne ke pachI vicAraNA yathArtha na karI zakavAnA kAraNe ubhI thatI hoya che. vicAraNA bhrAmaka to dinarAta cAle che yathArtha vicAraNA ugavI ja durghaTa che. mArAmAM kharekhara zuM khUTe che ? enI mane khabara nathI ke enI khoja paNa nathI. alabata koI avyakta kamI huM dinarAta mahesusa karI rahyo houM evuM lAge che. vastutaH mane zeno khapa haze ? ke koI khapa nathI ? A ja gahana saMzodhanano viSaya che. jIvanamAM kyAreka kyAreka Atmadeva jAge che tyAre... jIvanamAM AmUla parivartana ANavA huM dRDha nirdhAra karUM chuM... koI adbhUta krAMti ANavA huM saMkalyavAna thAva chuM... paNa jIvana sAdhucarita bane bane tyAM pAchuM mana. !! e sadA ya eno bhAva bhajavI ja jANe che. I DONS AtmonnatinA mArge cAlatA cAlatA... agaNita vAra - paDI javAya to paNa kSobha pAmavAnI ke hAma hArI besavAnI jarUra nathI... paDIe to tatkALa ubhA thaI - dhULa khaMkherI - mArgamAM AgekUca karavAnI che. maMjhIla pAmIne ja jaMpIza' - evo makkama nijaya rAkhavAno che. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 243 barA AtmajJapuruSane koI viSayo - AtmasmaraNamAM thoDo vikSepa thavA sivAya - lAMbu nukazAna pahoMcADI zakatA nathI. balka ethI enI AtmavRtti vadhu sateja thAya che. vaLI e puruSo tuTelI sAdhanAno dora punaH sAMdhI levAmAM paNa bemisAla nipuNa hoya che. jJAnIo bhUtakALane jhAjhuM rotA dhotA nathI. potAnA ujamALa bhAvIno saMketa emane maLI gayo hoya che. teo asmalitapaNe unnatikramamAM AgaLa ne AgaLa ja vadhatA jatAM hoya che. - pAchA paDavAnI to emane have kalpanA paNa hotI nathI. koI moTo doSa to thavAnI saMbhAvanA paNa nathI; paNa nAnAmAM nAnA doSane ya jJAnI upekSanIya samajatA nathI. AMkhamAM kaNanI mAphaka e emane khUMce che. jemane paripUrNa nirdoSa thavAnI utkaTa tAlAvelI che emane laghudoSa paNa asahya banyA vinA kema rahe ? jIva guNone AtmasAta karavA ane doSone nirmaLa karavA nekadilathI talapato hovA chatAM guNadoSa saMbaMdhI je virATa parakha hovI joIe - evI parakha pAmavA jevI je sukSmaprajJA hovI joIe - ane - tadartha je tIvra jAgRtatA hovI joIe e virala jIvamAM hoya che. jaON bhayaMkara duHkhamAM paNa hRdayamAM prasannatA bharI rakhAya - citta bhArobhAra samatAthI bharapUra rAkhI zakAya - to samatAnI e saghana anubhUtimAMthI svAnubhUti paNa svataH pragaTI javAnI khUba-jhAjherI saMbhAvanA khaDI thaI jAya che. nAtha ! mArI koI gaherI samaja nathI... huM mane khUba samaju mAnuM chuM paNa evI apratima samajadArI mArAmAM nathI. jAtabhAtanA vikalpo karI mAnuM chuM ke khUba tattvaciMtana karuM chuM. jAtajAtanA taraMgo karato rahI mAnuM chuM ke dhyAna karUM chuM - AtmadhyAna lagAvuM chuM! jJAna nirmaLa banAvavA je DI vicAraNA ane manomaMthana cAlavuM joIe te cAlatuM nathI. bhrAMti bhedavA je aMdaramAM uhApoha macavo joIe te paNa nathI. satsaMga ane sadvicAraNA paNa evI ruciprIti-laganIthI sevAtA nathI. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 sAdhanApatha ane AtmajJAna varasothI ATaATalo ciMtanano purUSArtha hote chate bhrAMti ane mohamUDhatA kema maMda paDela nathI - te jIva kema vicArato nathI ? ciMtana cAle che ke cakarAvo ? khare to jIva pAse evuM ujamALa samyaphajJAna nathI ne samyaphajJAnIno supere satsaMge ya nathI. duHkhe peTa ane kUTe mAthuM - evI ja jIvanI hAlata che. potAne zuM duHkha che - e zA kAraNe che - enI ja jIvane spaSTa gama nathI. darada bIjuM che ne davA bIjI ja kare che. agaNita auSadha karyA chatAM roga masyo kema nahIM- e talAsato nathI. jJAnIo kahe che ke, sukha-duHkha e to kalpanA che mananI khUba yathArtha hakIkata che. A jagatamAM jaMgI sukhane ya duHkha manAvI AkuLa-vyAkuLa rahenArA jIvo che. ane jAlima duHkhane paNa sukha manAvI AnaMdarasa pInArA subhAgIjIvo paNa che. bhItaramAM ghaNuM bharyuM che - bhAI bhItaramAM aparaMpAra bhareluM che. agaNita yugonA citravicitra pAra vinAnA saMskAro ApaNI cetanAnI bhItara dharabAyela che. aMta:karaNanuM parizodhana karavuM e nAnuM sUnuM kArya nathI - e to bhagIratha puruSArtha mAMge che. vivekane sabaLa jagAvIne eka mohane parAsta karazo to bAkInA tamAma AMtarazatru to sahajamAM jItAya jaze. mohanI sAme laDI zakavA 'viveka' ja samartha thaI zake. jJAna dhyAna, satsaMga, svAdhyAya Adi vaDe vivekane khUba sabaLa karavo joIe. sajajana purUSane nIti pALavI nathI paDatI paNa sahaja paLAya rahe che. sajjanatA mUkIne game tevo durlabha lAbha maLato hoya to paNa AtmArthI evI pravRtti karatA ja nathI. ane sajjanatA jALavatAM kadAca paNa nukazAna thatuM hoya toya e nItigmata thatA nathI. cittanA be mahAna doSo - caMcaLatA ane malInatA - AtmadhyAna vaDe nivartI zake che. AtmadhyAna arthe AtmajJAnanI arthAt AtmAnI kharekharI pichANanI AvazyakatA che. e pichANa pAmavA khUba khUba aMtarmukhI banI rahevAnI AvazyakatA che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna sadguruno anugraha thAya tyAre jIva emanI pAsethI dharmano gahanamarma jANI zake che. dharmanA marmo kaLAtA to AmUla krAMti sarjAya che. AkhI dRSTi ja samULagI palaTAya jAya che. zubhAzubhabhAvonI mohinI osarI, zuddhabhAvamAM jIva Tha2vA lAge che. (c)Th 245 koI paNa kArya banavAmAM ghaNAM paribaLo kAma karatA hoya cheH mAtra ApaNI AzA-IcchA emAM kAragata thatI nathI. mATe kudarata je kAMI kare che te sArA mATe'-ema mAnI; citta-vRtti enI ciMtAmAMthI uThAvI laIne AtmahitanI ciMtAmAM lagAvI devI yogya che. jIruM jJAnIono saMdeza che ke sahana karo. sahana karIne zuddha thAo. samabhAve sahevAthI aMtaryAmi niSe prasanna thAya che. samabhAve sahevAthI karmo pAra vinAnA kharI paDe che. ane navA besumAra karmo baMdhAtA aTakI jAya che. 'sahana karIne zuddha bano'-A maMtra che. 7000 AtmAne anaMtanirvikAra paramAtmasvarUpa jANI; enuM avagADha dhyAna karAya to gupta bhagavatsvarUpa pragaTamAna thayA vinA rahe nahIM. zuddha sphaTIkaratna jevo... paramanirmaLa ciMtavI AtmAnuM dhyAna karavuM e jIvamAMthI zIva thavAno amodha upAya che. karma kAMI nathI naDatA... jIva bhramathI mAne che ke karma naDe che. hakIkatamAM avaLI samajaNa, avaLI mAnyatAo, avaLI kAmanAo, avaLA abhiprAyo, avaLA Agraho, avaLA anumAno ItyAdi naDe che. karmanuM to bahAnuM cheH doSa jIvano potAno che. 40x he jIva, je kAMI tuM Aje karI rahela cho evA to tamAma bhAvo te bhUtakALamAM paNa anaMtavAra karyA che. zuM AvuM ne AvuM ja karyA karavAno tane koI kaMTALo nathI Upajato ? jo kharekhara kaMTALyo ho to vRttikRtino rAha badalAvavA deDha-saMkalpavAna thA. - bhagavatsvarUpa --0 prabhu..prabhu...pukAratA astitva arthAt potAnuM ja mULarUpa grahaNa thAya to pArAvAra lAbhanuM kAraNa banI rahe. prArthanA bhItaramAM chUpAela bhagavAnane uddezIne karavAnI che. pote potAnA parama AtmAne ja prArthavAno che... -- Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva AtmotthAna arthe game teTalo jaMgI yatna kare... ane game teTaluM utkRSTa utthAna sAthe paNa jo satsaMganuM sAtatya na rahe to patana pAmavAno sahaprAyaH avakAza rahe che. mATe satsaMga tathA savAMcanaciMtananI othe rahevuM zreyaskara che. je jIvane cagatInA cakkaramAMthI chUTavAnI maMchA ja nathI ugavA pAmI; uchuM jene bhavabhramaNano rasa che; evA viparita rucivALa jIvone joI jJAnI mauna thaI rahe che. madhubiMdunI lAlacamAM devavimAnanI paNa avagaNanA kare evA jIvane zuM kahevAya? mULataH muktinA ja anaMtamahAna AzayathI tamAma dharmakriyAo goThavavAmAM Avela che. bhAvI anaMtakALanI mukti sAdhavA ja adhyAtmano alokIka mArga che. pratyeka Aryadharmoe muktinA aparaMpAra guNagAna amastA nathI gAyA hoM... vitarAga paramAtmA sAthe bhAvavibhorapaNe tanmaya-tadupa thaI javuM enuM nAma kharI bhakti che...prabhumaya banI javAnuM che...jANe pote ja anaMta-nirmaLa, paramanirvikAra paramAtmA hoya ema - AMkho mIMcI - aMtaradhyAnastha thaI javAnuM che. potAnA paramadhyeyanuM bhAna jIvaMta rahe to jIva ghaNo aMkuzamAM rahe che. paramadhyeyane bAdhaka thAya evuM koIpaNa kArya karatA e acakATa anubhave che. dhyeya virUddhanI hoya evI koIpaNa vRtti ke pravRtti AdaravA enuM hRdaya sammata ja nathI thatuM. ' AtmArthI sAdhakane jagata pratye sahajatayA viraktI rahe che. akhIla jagatanA tamAma bhAvothI e sahaja ja udAsa rahe che. traNabhuvananA tamAma bhAvo ene nirmulya bhAse che. enA hRdayamAM paripUrNa AtmahitanuM ja paramamUlya hoya che. GE. ahAhA... evo supAtra-suyogya jIva hoya to... satyaruSanA samAgamamAM rahevA mAtrathI paNa abhUta AtmotthAna sAdhI jAya che. bhale sasuruSa khAsa kaMI bodha na kare paNa emanI caryA, emano cahero. emanI cittaprazAMtI vi. joIjoIne e pAmI jAya che. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 247 paMcadriyanA viSayomAM vyasta thato jIva... potAnA jJAnAnaMdI svabhAvane cUkI jaI anaMta nukazAna vahore che. khare ja jJAna jevo koI AnaMda nathI chatAM anAdinI avaLI gRhIta dhAraNAone kAraNe, AbhAsI sukhomAM bhAna bhUlI; jJAnAnaMda cUkI jAya che. kAlu nAmanI mAchalInA mukhamAM, svAti nakSatranA meghanuM baMda paDe to e buMda motI banI jAya che. tema sadgurunA vacanarUpI baMda, pAtratAvAna jIvanA kAne paDatA - ene kALaje soMsaravaTa coMTa lAgI - cIrasthAyI bodhanA motIrUpe pariName che. A akhIla brahmAMDamAM naisargika ja acUka nyAyataMtra pravartI rahela che. jema sUraja caMdra, tArA, graho. nakSatro badhAMnisargatayA ja niyamabaddha gati kare che, ema koInA ya saMcAlana vinA paNa niyamabaddhapaNe eka virATuM vyavasthita taMtra satata kAryarata che. svAnubhUtinI sahaja rasamasta pragaTAvavA sivAya, mukti pAmavAno ke mukti rucavAno bIjo koI upAya nathI. AtmAnubhUtinI rasadhAra jemajema saMvedAya emaema dunyavI tamAma sukho AbhAsI, upAdhirUpa ane Akhare mAThA vipAkane denArA kaLAya jAya che. (c)OS aMtaramAMthI rAgano tyAga eja paramArthe tyAga che. tyAgI to A jIva anaMtavAra thayo che paNa, aMtaraMgamAMthI rAgano tyAga kyAreya saMbhavyo nathI. kharekhara dUSkara tyAga to e ja che. prakhara jJAnadazA pragaTa thaye ja rAga-dveSano aMtaramAMthI parityAga thavo saMbhave che. Akhara to AtmadhyAnamAM ja ramamANa thaI javAnuM che. samasta saMsArano tamAma rAga pariharIne kevaLa nijasvarUpamAM ja nimagna thaI javAnuM che. jIva ! vahelo ke moDo tAre AtmadhyAnano ja mahAvaro keLavavo paDaze - e vinA to mukti saMbhava ja nathI. dharma to vastuno svabhAva che. potAno svabhAva saMbhALavo enuM ja nAma vastutaH dharma che. svabhAvamAM pragADha lInatA-ramaNatA sAdhavI ne ethI svabhAva sivAyanA tamAma bhAvonI ruci-2sIkatA gauNa gaNa atyaMta gauNa thaI rahevI e paramArthe dharma che. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna viveka, vairAgya ane draDhasaMkalpanA baLathI vicAro na rokI zakanAra mATe jApa vicArone rokavAnuM eka sAdhana che. jApamAM ekatAna thaI jagatanuM vismaraNa karavAnuM che. AtmA chuM huM AtmA chuM' 'huM zuddha cIdrupa chuM' 'huM sata-cit AnaMda svarUpa chuM' ItyAdi. 248 @> jApano hetu jagatanI vismRti karavI e ane potAnI mULa astine smRtimAM lAvavI e hovo ghaTe. zarUAtamAM evI AtmatanmayatA na khIle, paNa jema jema ekAgratA vadhaze tematema AtmasvarUpanuM vizeSa bhAsana thavA maMDaze - pachI to jApamaya banI javAze. jApa sahaja smaraNarUpa banI jaze. = (c)Th alabatta, prathama AtmAnubhava veLAe to AMzIka ja sukhanI anubhUti thAya - jemajema AtmasthiratA vadhatI jAya emaema e sukha saghana thatuM jAya - to paNa prathama anubhava paNa sAdhakane apUrva apUrva AhlAdathI abhibhUta banAvI denAra hoya che. TM AtmAnubhava thayA pachI sAdhaka niHzaMka thaIjAya che ke karavA yogya mahadkArya to A AtmAnubhUti ja che. basa... A AtmAnubhUtimAM otaprota rahevuM eja have mArU paramakartavya che, nizcayathI... bIjuM kazuM ya karaNIya nathI. 1811 bIjuMbIjuM karavAmAM je sAdhako svAnubhava pAmavAno prayatna karavo cUkI jAya che te sAdhako jJAnIjananI karuNAnuM ja bhAjana banI jAya che. AtmAnubhava vinA to bIjuM badhuM ja ekaDA vagaranA mIMDA jevuM che. prathama AtmAnubhavano ja udyama karavA jevo che. 70(c)Th AtmAnubhava pAmIne, eka AtmA sivAya, tamAma anAtmabhAvothI pote nyAro-nirALo che evuM anubhavI; tamAma anAtmabhAvo bAjuthI lakSa pAchuM kheMcI levuM e nizcayathI pratikramaNa che - ane -- samagra lakSa AtmAmAM ja jamAvI devuM e sAmAyika che. (c)T satsaMga ane svAdhyAya be pAMkho che...je vaDe - deharUpI pIMjarathI chUTI - jIvarUpI paMkhI potAnA caitanyAkAzamAM viharI zake che. jJAnIjananA samAgama vize ghaNuM kahevAya gayuM che to paNa, punaH punaH kahevAnuM dila thAya che ke satsaMga to kemeya cUkavA jevo nathI. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 249. satsaMga dvArA vizvanI vastusthiti jema che tema spaSTa jJAnamAM Ave che. jovAnI draSTi ja AkhI ethI saMpUrNa badalAya jAya che. satsaMga dvArA jIvamAM dhIragaMbhIrapaNuM Ave che... yathArtha darzana - yathArtha jJAna ane yathArtha cAritra khIlI uThe che. ApaNuM darzana keTaluM bhrAMta hatuM enuM sacoTa bhAna satsaMga dvArA lAdhe che. eka navI ja draSTi khUle che. sanzAstro yA sArA pustako - je svabhAva bhaNI javAmAM sahayogI thAya e - navI draSTi ughADI; eka arthamAM jIvano navo janma karanAra banI jAya che. AtmAnI ananya rUcI pragaTe ane AtmalInatA jAmavA maMDe tematema sAdhakanI dharmazraddhA svataH pragADha thavA lAge che. pratyakSa sukhano anubhava thatA koIne pUchavA paNa nathI javuM paDatuM. basa svabhAvaramaNatArUpa dharma ja enuM jIvana banI jAya che. AtmajJAna mAtra AtmAnA AdhAre ja arthAt AtmAnA ja avalaMbana vaDe upalabdha thAya che bIjA koInuM avalaMbana emAM kAma lAgatuM nathI. jJAna ghaNuM hoya to AtmajJAna thAya ke tapa ghaNuM hoya to AtmajJAna thAya - ItyAdi koI prakAre AtmajJAna saMbhava nathI. kArya thavAnI eka nizvita vidhi hoya che. e vidhino Adara karyA vinA, manamAnI game te rIte koI siddhi meLavavA koziza kare ke pracaMDa prayatno suddhAM kare to paNa hetu sarato nathI. mATe sAdhake enI vidhi anusAra ja AtmajJAna pragaTAvavuM ghaTe. vikalpo arthAt vicArataraMgo. mAruM mULa svarUpa sarva vikalpothI rahita nirvikalparUpa che. vikalpo to vyAdhi che - enAthI koI hetu sarato nathI. zubha vikalpo paNa vyAdhi che. huM nirvikalpa svarUpI zuddhAtmA chuM' evuM aMtarmukha banIne khUbakhUba raTaNa karavuM. jas sAdhakane madhyamAM zubhabhAvo sahaja pragaTe - pragaTe enI nA nathI - paNa AtmAnuM mULasvarUpa tamAma zubhAzubha bhAvothI paNa nirALuM che. e svarUpa kevuM adbhuta haze e jANavAnI utkaTa jijJAsA janmavI joIe. aho, akalpanIya che svarU5 e. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 250 ekavAra sahajAnaMdI zuddhasvarUpanI lijjata-mastI anubhavAyA pachI, utkRSTa kakSAnA zubhabhAvo pragaTa toya sAdhaka e prati udAsIna rahI zake che. zubha ane azubha baMnethI pAra evA zuddhabhAvamAM ja enI prIti jAmelI rahe che. vitarAgatA vadhAravI eja adhyAtmapaMthano paramotkRSTa uddeza che. jema jema karIne rAganI ruccI ghaTe. tema tema pravartavuM e ja mokSamArgano mahAna uddeza che. A uddeza ja visarAya jAya ane ulTAnI rAganI rucI vadhavA lAge to te nitAMta unmArga ja che, samyagdaSTi AtmAne rAga rucato na hoya... alabata, rAga haju hoya; paNa rAganI ruci to hoya ja nahIM. vItarAgatAnI ruci ja enA hRdayamAM bhArobhAra paDI hoya. vItarAga-paNa ruce ne rAga paNa ruce - svAthya paNa ruce ne bImArI paNa ruce - evu kadI na bane. cAragatimAMthI koIpaNa gati sAdhe to e adhyAtma nathI. jJAnI kahe che. "je kiriyA karI caugatI sAthe, te na adhyAtma kahIe re." aho adhyAtma kone kahevAya enI paNa gama spaSTa na hoya to e sAdhaka mahAna AtmotthAna sAdhI zake ja kyAMthI? ho... adhyAtma eTale to AtmaramaNatAno mArga... koI anAtmabhAvono emAM Adara kema hoya zake ? anAtmabhAvonI ruciprIti gaLatI jAya ane AtmabhAvanI rUci gADha-pragADha thatI jAya e ja prakriyA kharA arthamAM adhyAtma che. AtmA jJAnAnaMda-svabhAvI vastu che. jJAna e ja AnaMda che. jJAna arthAta mAtra jANavuM: rAga-dveSa karavA nahI. je rAga-dveSa thAya che e jJAnAnaMdI svabhAvathI bhinna che. arthAt te AtmAno mULa svabhAva nathI. - te AtmAno dharma nathI. kevaLa jJAtAbhAve TakI rahevuM... rAga-dveSamAM taNAya na javuM... e ja sAdhanAno sAra che. e arthe atyanta utkaTa evI AtmajAgRtinI AvazyakatA che. satata avirata adhyAtmaciMtana cAlu ne cAlu ja rahe to evI AtmajAgRti ghaDI zakAya che. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 251 rUDo abhyAsa paDI cUkyA pachI to... nAnA moTA upasarga ke vino Ave to paNa enA kevaLa jJAtA rahI, enAthI avicalIta rahI zakAya che. ane sahajapaNe samAdhi jALavI zakAya che. game tevA kaSTo paNa AnaMdasamAdhine DahoLI zakatA nathI. jJAnIo kahe che ke anya koI jIvono doSa nathI - paNa bhogavanAre pote ja evA karma bhUtakALamAM bAMdhela che mATe viSamasthiti bhogavavI paDe che. viSamadazAne paNa sama pariNAma bhogavatA jUnA kharI jAya che ane navA anubaMdho baMdhAtA nathI. (c)OS pote pUrve na bAMdhela hoya evA bhogavaTA koI jIvane bhogavavAnA AvatA nathI. karma bAMdhatI vakhate sevela hoya evA bhAvo-manobhAvo jIvane bhogavatI veLAe punaH thAya che. te na thavA detA, mAtra samatAbhAve jUno hisAba patAvI devo ghaTe che. jIva jo karmanA udaya sAthe bhaLe nahIM... alipta rahI, sAkSImAtrapaNe karmathI ubhI thayela viSamatAno mAtra jonAra-jANanAra banI jAya ane harSa-kheda na kare to jUnA apArakarmo nirjarI arthAtuM nivartI jAya ane navA bilakula baMdhAvA na pAme. karmodayanI AMdhI Ave evA samaye paNa AtmasthiratA TakAvI rahe te aThaMga sAdhaka banI jAya che. kasoTInI e veLAe paNa zAMta svabhAva na cUkanAra gahanamAM gahana zAMti-samatA-samAdhi pAmI. sadAkALa sahaja samAdhimAM jhUlato thaI jAya che. svabhAvamAM je karela che - svabhAvajanya sahajasukhathI je paritRpta che ene viSama udayo paNa viSama lAgatA nathI. evA udayo ulTA enI svabhAvamagnatA vadhAranAra banI jAya che. svabhAvasukha ja evuM addabhuta che ke bAhya viSamatA nagaNya banAvI de che. pUrvakarma anusAra bAhyajIvana jevuM paNa vyatIta thAya evuM pasAra thavA devAno ane atyaMtara jIvanamAM ja mastAna rahevAno sAdhakano svabhAva hoya che. aMtaraMga jIvanamAM e evo gulatAna hoya che ke bAhyajIvananA upadravo ene asarakartA banI zakatA nathI. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 sAdhanApatha ane AtmajJAna - zuM karavAnuM che - ane - zuM huM karI rahyo chuM... evI khaTaka sAdhakahRdayane niraMtara sAlatI hoya che. potAne jAvuM che dUra sudUra... ane paga haju paNa UMdhI dizAmAM paDatA baMdha thatA nathI. eno parikheda sAdhakahRdayamAM satata-avirata prajjavaLato hoya che. AtmabhAvamAM abhivRddhi kare... Atmarucine pragADha kare... e ja vastutaH dharmakaraNI che. jene mISe paNa AtmasvabhAvamAM lakSa ne laganI jAme te sarvaniyathI dharmasAdhana che. koIpaNa dharmakaraNI karatA jIva Atmatanmaya thavAnuM ja lakSa rAkhe e paramazreyakara che. gahana AtmAnurAga UpajavAnuM avalla sAdhana to dhyAna che. je je prakAre dhyAnamagnatA jAme vA dhyAnano abhyAsa paDe tevI karaNI karatAM... kyAre huM dhyAnamAM paramalIna thAuM - e ja lakSa rAkhavuM ghaTe. paramadhyAnamAM DUbavAnI gahanagADha abhipsA rahevI ghaTe. AtmadhyAna vaDe ja rAga-dveSa ane enA mULa evA ajJAnano vilaya saMbhave che. mATe AtmadhyAnastha thavAnuM pracUraghana lakSa rAkhavuM. evA dhyAnIjananI khUbakhUba saMgata karavI ke jenI cittavRtti parama upazAMta ne Atmamaya banI cUkI hoya. saMsAra aNagamato lAge to haju vairAgyanI prAthamika sthiti che. gADha vairAgyamAM to saMsAra prati gamA ke aNagamAno koI bhAva raheto nathI. enA pratye sahaja virakti rahe che. saMsAra enA arthe kUDo paNa nathI ane rUDo paNa nathI. saMsAra prati sariyAma upekSA ja sahaja hoya che. anaMtasamartha jJAnI purUSo kahe che ke saMsAramAM taNakhalAnA be TUkaDA karavAnuM ya amArUM sAmarthya nathI" -ne mUDha jIva baDAzo mAryA kare che ke huM Ama karI nAkhuM ne huM tema karI nAkhuM! kharekhara jIvanuM dhAryuM keTaluM thAya che e eka gaMbhIra savAla che. AtmAnuM amitabhavya svarUpa jeNe supeThe jANuM mAryuM che, evA AtmajJapuruSa vinA bIjA kalpanAthI bhale cAhe tevI vAto kare paNa e AtmasvarUpa yathArtha varNavI zake nahIM. prAptapuruSanI vANImAM je sAmarthya hoya che e kalpanAvAnanI vANImAM kadI hotuM nathI. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 253 = = satsaMgI vyakti - ke jeNe satsaMga pacAvyo hoya che e - saMsAra supeThe calAvavA kadI samartha rahetI nathI. - kAraNa evo rAga kSINaprAya: thaI cUkyo hoya; saMsAra kAryomAM emano pratApa khAsa jaNAto nathI. emAM bAhozI batAvavAnI maMchA ya marI paravArI hoya che. AtmajJAnI-dhyAnI puruSo saMsAra calAvavA kAyara jevA thaI jAya che. emanuM tamAma satva ane sAmarthya AtmahitanI ja darakAramAM vaparAtuM hoya che. vaLI, saMsArano evo koI rasa paNa nathI ke saMsAranA sudrAkAryo karavA virya evuM ullasIta thaI uchaLI zake. jJAnIoe 'abhaya' akheda', "adveSane sAdhanAnI pAyAnI bhUmikArUpe jarUrI gaNela che. sAdhakanI manodazo ja evI hovI ghaTe ke koI vAtano bhaya nahIM.kheda nahIM-dveSa nahIM. arthAt arucino bhAva nahIM. sAdhaka to nirbhayama khUmArI ne nijAnaMdathI chalakAto hoya. ghaNuM karIne. deha eno bhAva bhajavyA vinA raheto nathI. roga-jarA kamajorI ne IndriyonI tejahInatA ityAdi bhAvo enA kALe bane ja che. AMkha, kAna, hAtha, paga Adi avayavo barAbara kArya kare tyAM sudhI ThIka che - paNa dehano bharoso karavA yogya nathI. jaON dehanA duHkha-dardane dUra karavA jIva tAto puruSArtha kare che. tadartha apAra valakhAM mAre che. paNa AtmAnA duHkha-darda pichANavA ya koziza karato nathI ! A ja jIvano dehAdhyAsa che. anaMta janmo dehanI kALajI to karI: A janme AtmAnI tamA rAkhavAnuM bane to ? anaMtabhAvI ujamALa thaI jAya. dehanI pratikULatAmAM Atmahita na ja thaI zake evuM nathI. alabata lakSa dehanA vicAro parathI haTAvI AtmaciMtanamAM joDI devuM paDe. jIMdagIbhara sAro evo satsaMga karyo hoya; sAruM evuM Atmahita sAdhyuM hoya to rogAdi veLAe paNa AtmahitamAM DUbI zakAya. ja(c)OS mAMdagI to manane zAMta-sthira-zuddha ane AtmalIna banAvavAno rUDo avasara che. emAM koI khoTI hAyavoya na karatAM, samabhAvamAM rahevAya ane banI zake eTaluM tattvaciMtana thAya to jIva paNa AnaMdamAM Ave ne mAMdagI AtmakamANIno apUrva avasara banI jAya. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 sAdhanApatha ane AtmajJAna kaI gatimAM ne kaI hAlatamAM jIve gumAna nathI karela ? game tevI sAmAnya ne tuccha hAlata hoya to paNa jIva garva bhulyo nathI ! potAnI hAlatane prAya sau jIvo zreSTha ja mAne che! UMDe UMDe dareka mAnavI potAne sahuthI zreSTha mAnato hoya che ! kevI mithyA mAnasaMjJA !? pramAda thavA jogI veLA thavA Ave tyAre AtmArthI sAdhaka prakhara tattvaciMtana jagAve che. "jAga jAga ema saMbodhI AtmAne DhaMDhoLe che. pramAdanA pravAhamAM e ghaNuM taNAtA nathI. kadAca thoDuMghaNuM taNAya javAya to paNa pAcho puruSArtha phoravI apramattasthiti saMbhALI le che. saMsArano moha kSINa karIne... svarUpano anurAga jagAvI dhe te dharma zreSTha che. bhavabhramaNamAMthI ugaravAnI utkaTa abhilASA jagAvI Ape te guru zreSTha che. A be sAdhana supeThe sadhAya to jIvanI anAdinI mAThI hAlata bhAvI anaMtakALa mATe sudharI zake che. jIva potAne bAhya paristhitithI duHkhI mAne che e mithyA che. e prakAre potAne duHkhI mAnI levo samucita nathI. jIva mAne to du:kha che ane mAne to duHkha nathI. mAnyatA para ghaNo madAra che. ekavAra mAnyatA paloTAvI juo to A tathya supeThe samajAya jaze. khATI baTAyelI chAza pIve ne zIrazUla thAya to kono vAMka ? karmano ? prArabdhano ? ke nIyatIno " ke bIjA koIno ? ke pachI jIvanI ja nAdAnagIno geravartaNukano ? Ama dareka viSayamAM vastutaH doSa kono che. zA kAraNe che. e pramANikapaNe zodhavuM ghaTe. jIve haMmezA potAno doSa talAsI levo joIe. potAnA ja ajJAna, moha, pramAdAdi doSa duHkhanuM kAraNa nathI ne? - e gajavuM joIe, jIva prAya to potAnI avaLI samajaNane kAraNe ja ghaNo du:khI raheto hoya che ne doSAropaNa karyAdika para kare che ! jaIOS doSa jenA kAraNe uddabhavato hoya che kAraNa barAbara samajyA ne nivAryA vinA mULamAMthI doSa nivRta kyAMthI thaI ja zake ? mULa kAraNa na maTe to doSa vAraMvAra uddabhavyA ja karavAno che. prAya e mULakAraNa jIvanI mithyA-mAnyatA ja hoya che. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 255 jIvanI apAra bhrAMtio chedI nAkhI je nirmaLa vastudarzana karAvI Ape te satzAstra che - te samyag ciMtana che. bhUla bharelI bhramaNAonuM bhAna thAya ne tadartha nekadilano pazcAtApa prajjavaLI uThe to bhrAMtinA melo saLagI jaI, nirmaLajJAnanI prApti thAya. 70 saghaLuM jonAra ane saghaLuM jANanAra je ApaNI bhItaramAM beThela che ene ja jovo ne jANavo e dharmano pAyo che. jIva apAra jANe cheH paNa bhItaramAM je jANanAra sattA che enI ja jANakArI nathI ! e paramasattAne pichANI emAM ja paramalIna thavAnuM che. . (c)` jherI sApa karaDela hoya to enuM viSa jyAM sudhI dehamAM mojuda hoya tyAM sudhI kaDavo lImaDo khavaDAvyA kare to paNa e lagIra kaDavo lAgato nathI. ema bhrAMtinuM viSa hradayamAM mojuda hovAthI kaDavo saMsAra paNa jIvane kaDavo mAluma paDato nathI. 70 jherI melerIyA thayela hoya to madhura pakavAna paNa rUce nahIM - e khAvAnuM nAma lyo to paNa game nahIM - ema mohajvara hovAnA kAraNe - madhura pakavAna samo rUDo ne ramya svabhAvadharma (svabhAvaramaNatArUpa dharma) A jIvane rucato-jacato nathI. 70 bhAI ! svabhAvane pichANI svabhAvamAM TharyA karavAnuM che: bIjuM kAMI karavAnuM rahetuM nathI. ahAhA... kevI saraLa sugama chatAM kevI anaMtamadhura ArAdhanA che A ? jIva jo AvI sugama sAdhanAmAM otaprota thaI jAya to zIghra nirvANa sukhane pAmI jAya. emAM koI saMdeha nathI. 0 AtmamagnatAnuM kArya vastutaH to... eTaluM saraLa, sugama, sahaja, svAbhAvika che ke dharmarucivaMta badhA AtmAothI e sahaja banI zake. ananya AsthA joIe. A mArge jIva thoDA kadama mAMDI jue to ene svayaM rAha ghaNo sugama jaNAya Avaze. 70 zarUmAM thoDokALa AtmAne oLakhavA - AMkho mIMcI, aMtarmukha thaI - prayAsa Adaravo ghaTe. ekavAra supeThe AtmA oLakhAyA pachI e oLakha kadI bhUlAtI nathI. jyAre mana thAya tyAre e jJAnaAnaMda-zAMtinA sAgara'mAM DUbakI lagAvI zakAya che. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 sAdhanApatha ane AtmajJAna huM A paMcabhUtanuM putaLuM nathI. astavyasta mana te huM nathI. bebAkaLI buddhi te huM nathI. vividha vicAro uThe te huM nathI. uThatI avanavI saMvedanAthI paNa huM bhinna chuM. huM to jhaLahaLAyamAna caitanya-jyoti chuM' - evI raTaNA satata cAlavI joIe. ekavAra sahaja svabhAvanI masti vedAya pachI jIvane divA jevuM samajAya che ke A AtmabhAva sivAyanA tamAma bhAvo para che . vibhAva che. e koI karatAM koI vibhAvamAM rAcavA jevuM nathI. sarvabhAvo prati audAsInyatA dharavA jevI che. tamAma vibhAvothI svabhAva aLago che... AthI cAlu tamAma bhAvo veLAe potAnI alaga asti grahavA saMniSTha yatna karavo. asti pakaDANI ke koI bhAvonuM mUlya enA karatA adhika nahIM bhAse. ethI pachI koI bhAvomAM coMTavApaNuM nahIM thAya. pote kharekhara koNa che? enI pichANa thaI Ave to bAkInA dehAdi badhA bhAvo svataH potAthI bhinna bhAsI jAya, paramAM Atmabuddhi e ja mithyAtva che. ane potAnA sanAtana zAzvata rUpamAM AtmapaNAnI svapaNAnI buddhi e ja samyakta che. khUba khUba vicArajo A tathya. zarIranI mamatA bhUlavA jevI che. eka arthamAM zarIra AtmArUpI paMkhIne puranArUM pIMjaruM chekedakhAnuM che. kyA karamanI sajAe A keda AtmAne vaLagI cUkI che ne kyA bharanA kAraNe e keda kaThatI paNa nathI ?? saMsAramAM sAra hota to jJAnIo ene asAra kaheta nahIM. mULa to svabhAvamAM sthiratA nathI thaI . svabhAvasukha supere bhogavAyuM nathI - ethI ja tuccha saMsArasukhamAM sArapaNAnI buddhi rahI che. e nivarte nahIM tyAM sudhI nirvANanI prApti saMbhava nathI. svabhAvamAM rati-prIti thavA cittanI sthiratA-svacchatAnI jarUrata che. caMcaLa citta anyatra ja bhaTakatuM rahe to svabhAvanI ramaNatA kyAMthI lAve ? mATe cittane asthira karanArA tamAma kAryo tyajI devA: athavA eno atyaMta saMkSepa karI nAkhavo. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 257 sukhaduHkha to jJAnI ke ajJAnI darekane yathAprArabdha vedavA paDe che. paNa jJAnI AtmavRttimAM otaprota hoya, kevI nitAMta nirALI rIte udayakarmane kheravI nAkhe che. e to jJAnI thAya e ja athavA jJAnInA nikaTavartI evA paramapAtra jIva ja jANI zake che. nIDara thaIne. paMcendriyanA viSayo - zoca vinA - bhogavanAra jIva atIndriya sukhano adhikArI ja nathI. jenA cittamAM naisargika vairAgyabhAva nathI e AtmAnA jJAna-dhyAna pAmavA pAtra nathI. paNa naMdina jenI viSayaruci maMdamaMda thatI jAya che e ja pAtra che. bahirbhAvonI tucchatA, kSaNikatA, khedakArakatA, paravazatA, upAdhiyuktatA ane enA viSamavipAko vigere ciMtavI ciMtavI, je bahirbhAvothI nivRtta thavA, ane sahajAtmabhAvamAM zIghatizIvra nimagna thavA talase che e ja muktino adhikArI sAdhaka che. tIrthakara jevA paramasamartha puruSoe niHsaMga thavAno nirdhAra zA mATe karela haze ? zuM emane koI paramapriyajanano sAtha nahIM maLela hoya ? zuM emane paMcendriyanA viSayono paricaya nahIM hoya? zuM vicArakatAnI kamI haze ?zuM, zuM kAraNa haze vicAryuM che kadiya? (c)OS cakravartI jevAo... ATalI badhI rUparamaNIone tyajI nIkaLyA haze e zuM premavihoNA haze ? dila vA dimAgavihoNA haze ? emanA hRdayamAM kaI evI gahanasUjha ugI haze ke domadoma sAhyabIne paNa nakhanA melanI mAphaka pariharIne nIkaLyA haze !? DO sAdhakane joga sadAya pharI pharI sAMbharyA ja kare... kyAre jogI thaIne cAlI nIkaLuM vanajaMgalanI vATe . evI bhAvanA ghuMTAtI rahe. kAraNa ke vikSepathI sadhAtI AchI-pAtaLI AtmaraNitA pAlavatI nathI. vikSeparahita pracUra AtmaramaNatAne enuM jIgara dinarAta jhaMkhatuM hoya che. gharabAra che tyAM sudhI nAnImoTI upAdhi che. ethI AtmaraNitAmAM ocho-vatto vikSepa thAya ja che. munimArga parama ekatAna thaI AtmaraNitA pAmavA arthe prabhue yojela che. e mArgana grahI zakAya to bane teTalI upAdhi atyaMta ochI karavI e ja taraNopAya che. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 sAdhanApatha ane AtmajJAna potAnA svarUpanI jhAMkhI thavI e eka vAta che ane pUrNapaNe svarUpa pichANamAM AvavuM e bIjI ja vAta che. emAM ghaNo samaya lAgI zake che. ghaNA kALanA prayatna-dhyAna pachI e saMbhava bane che. uparanA mojA mAtra dekhavAthI sAgaranI laMbAI-pahoLAInuM mApa thoDuM ja maLI Ave ? agaNita asaMkhya hINA bhavonA paryaTana pachI A mAnava tana maLela che. eno saduupayoga bhavabhramaNa aTakAvavA mATe thAya to sArI vAta che... bAkI to bhUtakALanI jema ja asaMkhyagatiomAM behAla bhaTakavAnuM thavAnuM... mAnava tana mULa vatana hAMsala karavA arthe ja che. vartamAna dharmasamAjomAM adhyAtmano viSaya khAsa nathI cAlato. adhyAtmanI gahanavAto suNavA maLavI paNa durlabhaprAya: thaI cUkI che. adhyAtmanA tRSAtura evA parama jijJAsu dharmAtmAo paNa ochA che. lAkhe ekAda evo adhyAtmabodha-pipAsu jIva hoya to... suMdara svarUpavAna nArI hoya potAnA priyatamane e khUba pyArI hoya to laukikamAM ene khUba saubhAgyazALI kahevAya che. adhyAtmajagatamAM to jeno deha nahIM paNa cetanA suMdara hoya; je svarUpamAM susthita hoya; e ja saubhAgyavaMta che. - bAkI badhA dayApAtra jIvo che. sukha-saubhAgya to enuM nAma che ke je sadAkALa TakI rahe. kSaNabhaMgUra upalabdhi ke je kSaNika AbhA dekhADI gAyaba thaI jAya - ene saubhAgya zuM kahevuM? evA sukha ke saubhAgya to atItakALamAM jIve anaMtavAra meLavyA che ne anaMtavAra gumAvyA che. emAM sAra nathI. jagatanA sukha kSaNabhaMgUra to che ja paNa enuM eka udhAra pAsuM e paNa che ke tamAma sukho duHkha mizrita che. sukha saMvedana thoDuM che ne duHkhavedana jhAjhuM che. jyAre Atmika sukha parama alaukikakakSAnuM ane duHkhanA mizraNathI taddana rahita che. AdhyAtmika sukhano IzAro maLyA vinA, bhautika sukhanI keIprakAranI tucchatA-hInatA heye satI nathI. ethI jIva mAyika sukhono pakSa mUkI Atmika sukhano ananya Azaka banI zakato nathI. ethI parama arthamAM jene sAdhutA kahevAya evI sAdhutA pAMgaratI nathI. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 259 jyAM mAnAdika ke svargAdika koIpaNa prakAranI spRhA che tyAM svAbhAvika sAdhutA khIlI zakatI nathI. koIpaNa prakAranI spRhA na hoya evI parama nispRhadazA hoya tyAM ja parama yogIdazA - parama AtmalInadazA sahaja phulephAle che. viSayo ane kaSAyonI atyaMta nirmaLatA AtmajJAna-AtmadhyAna vinA thatI nathI. bAkI maMdakaSAyI to jIva anaMtavAra thaI ucca svargomAM jaI Avyo che. ethI kAMIbhavabhramaNa macyuM nathI. prakhara AtmajJAna vinA niSkaSAyI thaI zakAtuM nathI. mana mAnavIne gajabanAka chetarI jAya che... e kahe che ke - basa thoDuMka viSayasukha huM AsvAdI lauM. pachI huM enAthI taddana vimukta thaI jaIza. mananuM e thoDuM kyAreya pUrNa thatuM ja nathI. AvA vAyadAo to mana anaMtajanmothI ApatuM Avela che. AtmAnubhavanuM apUrva sukha saMvedAya ane sAdhakane manomana thAya ke pUrNa-upAdhirahita ane sahajasAdhya evuM A sukha ja have mane AdaraNIya che, A ja sukhane AsvAdato thako huM anaMtakALa sarva kaDAkuTone klezothI vimukta banI rahyuM - pachI viSayo nirmaLa thAya che. jJAnIo kahe che ke... citta sarva klezarahita, sahaja prasanna ane sarva saMzayarahita banI rahe e ja jJAna pAmyAnuM sAcuM phaLa che. ahI..hA cittavRtti sarva klezathI rahita banI rahe to e AnaMda kevo bhalo ne bhavya che e to kevaLa enA bhoktA ja jANe. pratyeka mAnavI nirUpAdhikadazA to cAhe ja ne ? bIjo avatAra maLe to emAM A avatAra jevI koI upAdhina ho evuM pratyeka mAnavahRdaya Icche... paNa upAdhi jene mUkavAnI sAcI bhAvanA che. eNe sarva upAdhinA mULa evI mohinImAMthI citta uThAvI levuM ghaTe. jJAnIo sAphasApha vAta kahe che ke, parivAranI vacce rahI jIva parivAra jevo pAmara ane paMgu thaI gayela che. potAnI asmitA bhUlI e anyonA prabhAvaLe AvI gayela che. ekalo Avyo ne ekalo ja javAno. bhAI, gADaranA samuhamAM rahI tArUM siMhatva kAM bhUle ? Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva lAcArI kare che ke, parivAra vinA huM ekalo kema jIvI zakuM? paNa hamaNAM ja jo kALa AvI jAya to badhAne tyajI tAre ekalA ja cAlyA javuM rahene? to parivAra vinA jaI zakIza ? re... ema anaMtA parivAro vichoDyA... koI parivAra jIvano raheto nathI. DONS ahIMthI alavidA thayA pachI, anaMta dirdha yAtrAmAM koNa pharI kyAM maLavAnuM che, pAchuM? maLavAnuM che kadIya ? bhAI nA, koIkanI urdhvagati thaze to koIkanI adhogati. koI uttara dizA bhaNI jaze to koI dakSiNa. koNa zuM banI jaze e paNa kone khabara ? juvAnInA jora-toramAM nathI samajAtuM ke A kAyA kedakhAnuM che. jyAre jarAvasthA Ave tyAre ja e brahmajJAna lAve che. kyAre A pIMjarAmAMthI chuTuM.. kyAre chuTuM.. ema tyAre thAya che. kAza. to ya azarIrI banI, brahmAnaMdamAM lIna thavAnuM mana thatuM nathI ! AtmajJAnIne koI avasthAno kazo harSa-zoka hoto nathI. avasthA mAtrathI e to pAra uThelA hoya che. emanuM sukha svarUpa-sthiratAnuM ja che. AthI sarva udyama vaDe teo pracUra svarUpasthiratA jALavI jANe che... ne avasthAthI be-tamA rahe che. svarUpasthiratAmAM vikSepa utpanna thAya e vikSepa ja jJAnIne vyAdhi lAge che. dehanA vyAdhinI emane paravA hotI nathI. vyAdhi madhyeya samapariNatinuM sukha to jJAnI aparaMpAra anubhave che. ethI vyAdhimAM ya emane ghaNIghaNI samAdhi hoya che. satsaMgano yoga maLe chate jo jIva AtmadazAmAM AmUla parivartana na sAdhI zake to jIvanuM honahAra ja evuM samajavuM rahe. satsaMga to pArasamaNi che. e loDhA jevA jIvane ya kaMcana jevo sukumALasuMdara banAvyA vinA rahe nahIM. ahAhA...satsaMganA bodhane jIva jo rUDIpere AtmasAta karI le to enuM jIvana evuM adbhuta palaTo khAya jAya ke jenuM varNana thaI zake nahIM. sAcA saMtanI barobarI karI le evuM pAvanabhavya jIvana banI rahe. mahAna tIrthatUlya jIvana banI jAya. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 261 doSa hakIkatamAM doSarUpe jaNAya Ave to doSanI nAbUdI thavI AsAna che. jJAnIo jIvane paLepaLe potAnA doSa jovAnuM sUcave che. je potAnA doSo yathArtha rIte dekhI-pekhI zake che e avazya doSane nAbUda karavA banato badho ja prayatna pUrNaniSThAthI karaze ja. jaDGE AtmahitArthI sAdhakane harahaMmeza - so so vAra potAnA parApUrvanA cAlyA AvatA doSo dekhavAmAM Ave che ne aMtaramAM e khUba khUba khaTake che. enI AtmavizuddhinI prakriyA zvAsozvAsanI mAphaka avirata cAlu ja hoya che. paripUrNa nirdoSa thavA prANa taDapatA hoya che. cittanI caMcaLatA ane malInatA jeTalI jeTalI ghaTADavAmAM AvI haze eTale eTale aMze sabodha gahana pariNamavAnI sAnukULatA raheze ane sadbodha jema jema UMDo pariNamaze ema ema cittanI azuddhi ane asthiratA paNa alya alpa thatI jaze. sakaLa dharmasAdhanAonuM prayojana Akhara to svarUpamAM jIvanI supeThe sthiti saMbhave e ja hovuM ghaTe. jIva svabhAvathI behada khUta thayo che. enI saghaLI viTaMbaNAonuM mULakAraNa to svabhAvanuM behada vismaraNa ja che - bIjuM koI kAraNa nathI. brahmacarya eka udAtta arthamAM anya koInA paNa saMgAtha-sahavAsanI AkAMkSAthI vimukta thaI AtmamastimAM ja ekatAna thaI javuM e che. basa pracUra Atmarati keLavIne emAM ja cakacUra rahevuM anya koInI paNa apekSAthI atyaMta nirapekSa rahevuM. saMgamAtra, AtmasmaraNa bhUlAvanArA ane aMtata: bhavaraNamAM rUlAvanArA che. Azrayabuddhine kAraNe saMgamAtra AtmAne nirbaLa ane paravaza banAvanAra che. saMga vinA huM AnaMdarahita, jIvI kema zakIzaAthI moTI jIvanI koI bhrAMti nathI. prAjJa Atmana ! A saMsAra kSaNIka kadAca tane salAmata sthAna jevo bhAsI rahe, to ya tuM bharame bhUlIza nahIM palaTAtA saMyogo, kyAre ne kaI ghaDIe na kalpelA raMgaDhaMga darzAvI rahe... e kahevAya evuM nathI. saMsAra sadAya parivartanazIla che hoM. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 sAdhanApatha ane AtmajJAna koI saMyogo manadhAryAM sadAkALa TakatA nathI ja. indra thaIne ya AtmA pAcho iyaLa suddhAM banI rahe che! manabhAvana meLA badhA AMkhanA palakArAmAM vikharAya jaIne alabhya banI jAya che... ne lohI pInArA sAtha, saMgAtho, sahavAso gherI vaLe che. sAdhanA sAthe aMtaramAM akhUTa saMvAda jAme tyAre... sAdhakane bAhya duniyA paNa AkhI saMvAdamadhura bhAsavA maMDe che. - paNa te tema nathI. saurabha svadehanI nAbhImAMthI AvI rahI che. e bhUlanAra kasturIyA mRga jevI hAlata na banI jAya e sAdhake jovAnuM che. sAdhanApasAthe pradipta thayelA vivekane kAraNe, saMsAra evo duHsahya mAra jIvane prAya mArI zakato nathI. samatAnI DhAlanA kAraNe jIva evA prahArothI bacI jAya che, e kharuM. paNa tethI karIne ya saMsAra rAcavA-bhAcavA-nAcavA jevo to nathI ja. jIva jo satvare cetIne cikupAnaMdI na banyo to, kALAMtare to saMsAra avazya jIvanuM tamAma vivekAna lUMTIne... jIvanI gatine vibhramanI AMdhImAM aTavAvIne yogabhraSTa banAvI... punaH coryAsInA cakkaramAM rakhaDato-rajhaLato karI mUke che ja. he jIva! jo sabhaMgAdinA prabhAve... tArAmAM paramArtha.paMthano viveka ugela hoya: are, thoDo paNa viveka jAgyo hoya to satvare AtmasthiratA sAdhI laI A saMsArane Aga cAMpI devA jevI che. taka cUkelA agaNita jIvo saMsAramAM anaMtakALa AthaDe che, hoM. DON pralayakALanI AMdhImAMya kadAca ughADo dIpaka aNabUjha rAkhavo sahelo hazepaNa A saMsAramAM janamojanama jAgRta-viveka sahita jIvavuM saheluM nathI. e jo AsAna hota to to anaMtA jJAnIoe siddhalokanI chellI saphara kadAca kheDI ja na hota. vAta ekanI eka che... saMsAramAM zAzvata vasI, svanirdhArita sukha-cena-saMtoSAdi mANI rahevAnuM jIvanuM koI Ayojana bara Ave evuM nathI. jene paNa zAzvata sukhano khapa che - nirAbAdha sukhano khaya che. eNe koI pAMcamI gati sAdhavA puruSArtha karavo rahyo. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 263 hakIkata che ke Aja vidyamAna je saMyogo che ene jIve zAzvata ja mAnI lIdho che. jANe badhuM salAmata rIte sadAkALa abAdhita TakI rahevAnuM hoya ema jIve vartI rahela che ! A mIThA jhera jevo jAlima bhrama tyajAya nahIM tyAM sudhI sAco dharma saMbhava nathI. jIva, jo kAle kAramAM kalpAMtathI jhUravuM na hoya to, badhA bhrama puruSArthapUrvaka nivArI de ne vahelAsara sajAga thaI saghana svarUpasthiratA sAdhI le. Akho mArga badalAvI le. anaMtavAra avasara cUkyo ne rajhaLyo, have "saMsAra mUka ane AtmAmAM jhUka'. vAMchAonuM paripUrNa vizodhana ane vilinIkaraNa na saMbhavI zakyuM to jJAnIne paNa - mane ke kamane . be-traNa janama jagatamAM levA paDe che. vAMchAmAtranuM AtyaMtika vilinIkaraNa thaI cUkyA bAda ja jIvAtmAnI carama-mukta daza nIpaje che. siddha thavA mAMhyalo taDapI taraphaDIyA mAre parAkASTAe jhUre, to ya gahana aMtasa-sattAmAMthI vAMchAmAtranuM niravazeSa nirmulana thayA vinA, siddhalokanI khepa koIthI pUrI karI zakAtI nathI. vAMchAmAtrathI mukti e ja kharI mukti che. kUvAnI chAyA paNa sadAya kUvAmAM ja samAya rahe, tema cetanA anaMtakALa cetanyamAM ja samAyelI rahe enuM nAma mokSa che. ene cetana-cetanAnI anaMtapraNayasamAdhi paNa kahI zakAya. je samAdhimAMthI pachI saMsArane jovA kadiyeya AMkha ja kholAtI nathI. huM strI chuM - mane to mArA svAmI vaDe ja sarva prakAranA sukhanI upalabdhi thAya che - ke, huM purUSa chuM - strI ja mane saukhyadA che - ema mAnavuM - e sarva mAnyatA parAzrayI sukhabuddhinI che. svAzrayIalaukika-sukhanI gama nathI. ethI AvI bhrAMti thAya che. parAzrayI sukhanI pragADha AsaktimAM je muMjhAyelA che enA prati jJAnIone saghana karuNA vahe che ke A bIcArA jIvone alaukika evA sukhasvabhAvano muddala paricaya ja nathI. bAkI, pArasamaNi jenI pAse upalabdha hoya ene suvarNahArano mahimA ocho ja Ave ? Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 sAdhanApatha ane AtmajJAna abhinnahRdayanI pramadA maLe ke samAna aMtarAlayavAlo priyatama maLe - paNa UMDI AtmasthiratAmAMthI je umadA sukhanI akhaMDa srotasvinI sAMpaDe che, enI koI tulanA ja thaI zake nahIM... anubhave gamya evA e sukha sotano mahimA ja anirvacanIya che. cAtakapasI megha sivAyanA bIjA jaLane pIye nahIM. ema alaukika sukhano Azaka to svapnaya suddhAM laukika sukhanI pyAsa dhare nahIM. laukika ane alaukika sukhamadhye kevo akalpanIya taphAvata che e to mAtra evA paramAgaDha AtmAnubhavI puruSo ja jANe che. AtmAzrita AnaMda nakalaMka motI jevo che ne parAzrita AnaMda pANInA manohara parapoTA jevo ja che. pragADha svAnubhUti jeNe mANelI nathI ne adhyAtmanI moTI vAtothI ja jeo saMtoSa mAnI beThA che. enI to ajJAnI karatAMya adhika adhika dayA ciMtavavA jevI che. ahAhA.... Atmika sukha to ekoeka vAte alabeluM ane adbhuta che... nathI to enI sAthe saMkaLAyelA koI karatAM koIbhayo... nathI saMkaLAyela koI upAdhio... nathI saMkaLAyela koInI parAdhInatA... nathI enI akhUTadhArAnuM koI kALe paNa khUTavApaNuM. sukha ApaNe jhaMkhavuM ja nathI ke nathI enI pratIkSA karavI... ApaNe to phakIra jema udAsInabhAvamAM ja otaprota rahevuM che. sukhane ApaNI garaja haze to sAmethI e ApaNane khoLatuM Avaze. AvI nispRhatAnI nItaratI khumArI ja sahajasukhanI jananI che. phakIrImAM Ava ne jIva... phakIrImAM AvI jA ne... bApu kyAM sudhI phIkara karIza sukhonI ? sukhaduHkhanI sabhAnatA visArIne, nispRhabhAvamAM ja nimagna thaI jA... to tuM choDavA mAMgIza to ya sukha tane choDaze nahIM. kharuM sukha to saMpUrNa udAsInabhAvamAM ja che hoM. vicArI vicArIne ya Akhara koI sArabhUta niSkarSa para keTalA AvI zakAya che e gaveSaNIya che. Akhara koI sacoTa ujAsamAyI samAdhAna keTaluM lAdhe che? mAnavamana keTaluM amApa vyartha zoce che ? e atyaMta duHkhI to A ja kAraNathI che ne ? Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 265 ghaNIvAra vicAratA vicAratA... 'khodyo DuMgara ane lAdhyo UMdara' jevo ghATa thAya che. mAnava vicArone zAMta karI aMtarmukha thavAno yatna kadIya karato nathI ! A mana paNa Akhara zuM che - sukhotpAdaka che ke duHkhotpAdaka che ? A mananuM karavuM zuM ? 1001 atyaMta atyaMta prayatno karavA chatAM koI samAdhAna ane sthiratA nahIM pAmI zakatuM mana... jo samyaktva pedA thAya - mati samyak bane to saheje sarva samAdhAna ane svabhAvasthiratA pAmI zake che. A samyaktva eTale zuM - samyak mati eTale zuM ?? 05 samyak thatA dRSTi kevI dharamULathI palaTAya jAya che. ane jAtane ke jagatane jovA kevI abhinava - kevI alabelI - kevI avallakoTInI nirmaLa najara pedA thAya che... jagatane jANavA-nANavAno dRSTikoNa ja kevo palaTAya jAya che e akathya che. 70 abhinava dRSTi arthAt jagata viSe AjaparyaMta bAMdhelA - mAnelA tamAma khyAlo, tamAma pUrvagraho, bilakula pariha2I daIne... navesa2thI nuttana najare jagatane UMDANathI jovA-jANavA... e jevuM che evuM jovA-jANavA purI prAmANikatAthI prayAsa karavAno che. VOGN bhAI ! vizvanuM jevuM che tevuM darzana lAdhavuM e koI sAmAnya vAta nathI hoM. baMdhAyelA agaNita khyAlo. abhiprAyo, mAnyatAo, dhAraNAo je kaho te khUba ADA Ave che. tamAma mAnyatAo mUkI daIne.. svataMtrapaNe darzana-jJAna pedA karavA e khela nathI. jIru anAdinibaddha bhrAMta mAnyatAo ayathArtha darzana karAve che. koI karatAM koI mAnyatA yathArthadarzana sAdhavAnA saMniSTha-prayAsamAM ADI na AvI jAya e sAdhake jovAnuM che. enA mATe samaya samayanI ugra-jAgRti joIe che. e rahevI khUba kaparI che. (c)Th laukika arthAt jagaprasiddha mAnyatAmAM je kartavyarUpa jaNAtuM hoya e samyagdaSTinA ujAsamAM kartavyarUpa na paNa bhAse evuM banI zake. puNya-pApanA jagatanA dhoraNo karatA nirALA dhoraNo paNa najarapathamAM AvI zake.. AkhuM darzana ja apUrva che. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 sAdhanApatha ane AtmajJAna samyagdaSTivAna- svanA ke paranA - koInAya hitane khaMDita thavA de nahIM. hita viSenI potAnA haiyAmAM je anerI ne gaherI sUjha che e vaDe e sarva koInuM banI zake eTaluM mahattama Atmahita sarjAya ema ja. paramajAgRtipUrvaka - pravarte che. samyagdaSTivaMta, samaSTinA hitanA bhoge svanuM hita ke svahitanA bhoge samaSTinuM hita sAthe nahIM. svapanazreyanuM kevuM adbhuta saMtulana e sAdhI rahe te varNana thaI zake nahIM. svayaM sahajasukhanA sAgaramAM DravyA rahe ane pAtrajIvane e mArga dekhADe. sAdhanApathanI ja jene spaSTa rUparekhA-gatAgama nathI e anaMtanI yAtrA zuM karaze ? vizuddhajJAnamAMthI pragaTatuM amitasatva e kyAMthI pedA karaze ? puruSArthanI anaMta gherAza kyAMthI ANaze ? cetanAnuM asIma udhvarohaNa e kema karI sAkAra karI zakaze ? pote zuM sAdhavA talase che. e kyA upAyathI sAdhya bane tema che ? enuM to 'vizadajJAna sAdhakahRdayamAM khIleluM hovuM joIe. kharekhara bahumAM bahubhAga jIvone AvuM kazuM jJAna-parijJAna ja nathI ! dhamAdhamo ghaNI thAya che paNa jJAnamArganuM lakSa ja nathI !!! samyagdaSTi evA cakravartIo tathA rAjA-mahArAjAone - eka arthamAM - jJAnIo 'aparigrahI' kahe che. kAraNa, sAmagrImAM emane koI mArApaNAno bhAva muddala nathI. ahAhA...! ATalA vaibhavo maLe paNa Asaktirahita rahetA e dharmAtmAo kevA 'AtmajAgRta' haze !? saMbaMdhone jIvo sukhanuM kAraNa mAne che. jJAnIo kahe che ke saMbaMdhamAtra duHkhanA kAraNa che. jIva jeTalo saMbaMdhane vaLagelo che, eTalo e avazya gherA vijogaduHkhane pAmavAno che. sarva prakAre, saMpUrNapaNe Atmanirbhara thaI javuM e ja sarvaduHkhamuktino upAya che. agaNita parivAra ane snehIjanothI viMTaLAyelA chatAM aMdarathI akelA 'Atmamasta' ja rahetA samyagdaSTi cakravartIAdi kevA prajJAvaMta - prabuddha haze ? emano tattvabodha kevo vizadakoTIno haze ? ke sarva parivAra pariharI jogI banI jatA haze ? Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna svarUpasthiratAne ja nizrayadaSTithI cAritra-bhAvAritra kahela che. e cAritra abAdhita rAkhavA bAhya tamAma jaMjALono tyAga saMbhave e vyavahAracAritra che. bAkI svarUpamAM ramamANatA jeTalI avagADha thAya eTalI cAritranI vRddhi lekhAya che. sarvasaMgathI rahitapaNe... svabhAvanI anahada masti ekaveLA anubhavANI pachI saMganI spRhA rahetI ja nathI. svabhAvamastimAMthI evI anirvacanIya tRpti lAve che ke sarvasaMga vyartha bhAse che. eTaluM ja nahIM vikSepa karanArA bhAse che. je jagatathI alipta nathI thato e kadi AtmalIna banI zakato nathI. kAdavamAM janmela kamaLa jema kAdava ane jaLathI suddhAM alipta banI jIve che, ema jJAnIo saMsAramAM janmela hovA chatAM saMsAra ane vibhAvothI tamAmathI paNa alipta banI jIvatA hoya che. anahada Atma-tallInatA sAdhavA anya koInA paNa snehathI udAsIne thaI javuM ghaTe che. paramAtmA mahAvIra kahe che ke -sneharAga moTuM baMdhana che." sukha mATe bIjAnI othanI jarUrata rahe to e anaMtasukhanA sAgara evA AtmAnI abodhatA sUcave che. vRttinuM AtmAmAM samAyane rahevuM e ja paramArthathI saMyama ane tapa che. vRttine bahAra kyAMya bhaTakavA javAno avakAza ja na rahe evI pracUra AtmalInatA sAdhavI ghaTe che. AraMbhamAM to sAdhake udhamapUrvaka vRttine Atmastha banAvI rAkhavAnI che. adhyAtmajJAna yathArtha pariNamyuM hoya to AtmA phUla jevI haLavAza anubhave che. kAraNake vRtti sahajatayA Atmastha rahevA lAge che. eka gharI prazAMtI cetanAne gherI vaLe che. haLavAza ne prazAMtI na anubhavAya to jJAna yathArtha pariNamela nathI. upAdhi alpa na thAya to AtmavRtti parama ekAkArapaNe jAmatI nathI. upAdhI ochI-vatti asthiratA to lAve ja che. mATe asthiratA dUra karavA IcchatA AtmArthI jIve, taddana na ja choDI zakAya eTalI ja upAdhi rAkhI; bAkInI tamAma parityajavI dhaTe che. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 sAdhanApatha ane AtmajJAna ahaha....AvuM AtmalakSI jJAna suNavA-vAMcavA maLe e paNa paramabhAgyanI nIzAnI che. je mumukSajIva niraMtara TakatI AtmajAgRttine jhaMkhe che, eNe A grantha mAtra vAMcI javo nahIM paraMtu vAraMvAra enuM vAMcana-manana-anuzIlana karavuM ghaTe che. A AtmahItakara bodha je UDI rucithI AtmasAt karaze e attakALe avazya samAdhi.zAtA ane zreyaH saravANIne pAmaze. vaLI bhavAMtaramAM paNa ucca AtmabhAvanA pAmI - AtmadhyAna ArAdhI - TuMkA gALAmAM niHzaMka nirvANane varaze. gaccha ane matanA AgrahamAM jIva keTakeTaluM gumAve che - keTaluM amApa nukazAna pAme che - eno hisAba mAMDavo muzkela che. hitArthI jIvane matArtha hotA nathI. AgrahI jIvane aMtaravRtti thavI ghaNI kaThina che. ne e thayA vinA koI prakAre ya jIvanuM anaMtahita thavuM saMbhava nathI. Agraha ane abhinivezamAM paDI jaIne... abudha jIvo, AtmA paranA AvaraNa ghaTADavAnA badale ulTA AvaraNa vadhArI bese che. mithyA matAgrahamAM ja mastAne rahI e dharmano vizabodha - marma pAmavAnuM cUkI jaI aNamola avasara cUkI jAya che... anaMta bhrAMtio nivAravAnA kAraNabhUta evuM jJAna paNa apAtra jIvane prAyaH brAMti vadhavAmAM nimitta thAya che ? Agraha ane abhiniveza vadhavAmAM nimitta thAya che ? AvaraNa vadhavAmAM nimitta thAya che ? ahaMkAra vadhavAmAM nimitta thAya che...! upalabdha jJAnano upayoga bIjAne hataprabha karavAmAM je kare che, te ghora apayaza nAmakarma bAMdhe che. potAno prabhAva pAtharavA jatA... sAmo jIva hInatA ke glAnIne pAme evuM buddhinuM pradarzana karanAra, jJAnane AvaranArA evA ghora karmone bAMdhe che. jJAnI hovA chatAM - sAmA jIvanuM hitAhita vicArIne - samayocita mauna dhArI rahenAra, bhale kadAca koInI najaramAM ajJa ke alpajJa jaNAya, - paNa jJAnane eNe kharekhara aMtaramAM pacAvyuM che... nirmaLa jJAnAnaMda mANavAnA e paramaadhikArI che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 269 jJAna prabhAva pAtharavA mATe nathI : AtmabhAva pragADha karavA mATe che. koInI upara chApa pADavA jJAnano upayoga karavAnuM sUjhatuM hoya to... evI jJAnavRddhi na thAya to sArI. svaparanA zuddhahitArthe ja jJAnano viniyoga karavo samucita che. jaIs loko vAha vAha pukAratA hoya chatAM, aMtarathI je potAne ekalo-asaMga anubhavI: kIrtithI jaLakamaLavatuM alipta rahe che ne sAva niSkAmabhAve ja bodha ApI jANe che - lokonI tArIpha aMzamAtra paNa aMtara aDavA deto nathI - te kharo sAdhu che. jJAnanuM kharUM phaLa Atmarati che. evI pracUra-Atmarati ke jagatanA tamAma padArthonI rati osarI jAya. jJAnanuM phaLa virati kahevAya che. arthAt jagatanA tamAma padArthonI rati UDI jaI.., kevaLa sahajAtmadazAmAM ja rati jAmI rahe. - A jJAnanuM phaLa che. aMtarmukha thavAnuM gahane ruce e paNa mahAbhAgyanI vAta che. je jIvanuM bahirmukha valaNa ghaNuM vaTavA pAmela che evA bhavya jIvane ja aMtaramAM karavAnA oratA thAya che. AtmArthI jIvane to kyAre aMtarmukha thAuM... aMtarmukha thAuM ema satata rahyA kare che. AtmA sAdhakane to vRtti bahirmukhI thAya ke kheda kheda ja rahyA kare che...thAya che ke kema karIne zIvra pAcho aMtarlIna banI jAuM...aMtarmukha na thavAya tyAM sudhI enI vikaLatA maTatI nathI. vadhu ne vadhu pragADhapaNe e AtmabhAva pakaDavA taDape che. satsaMga na upalabdha hoya tyAre AtmArthI jIva svayam khUba sAvadhAna rahI savAMcana - sanzAstronuM punaH punaH adhyayana kare che. pragaTa satsaMga cAlato hoya evA AdarapUrvaka e sadvAMcana-manana-ciMtana ghaNI gaMbhIratApUrvaka karato rahe che, anAdinA asaMyamI evA jIvane saMyamane vize virSollAsa thavo prAraMbhamAM kaThaNa paDe e svabhAvika che. paNa saMyamanI ruci dhImedhIme vadhAratA javAthI kALakrame saMyamanI svabhAvika ruci pedA thaI asaMyamano anurAga ghaTavA lAge che. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 sAdhanApatha ane AtmajJAna asaMyamanA bhAvo jora karI jAya to... tyAre saMyamarucivaMta jIvane aMtaramAM ghaNo kheda ane khInnatA UpajI Ave che. enuM aMtara asaMyamanI punaH punaH niMdA karI rahe che. ene uMcA mane thAya che ke niSThika saMyama huM kyAre pAmIza?" aMtaHkaraNamAM asaMyamano ghaNo ja kheda hovA chatAM, hatAza thaIne sAghaka hAma hArI jato nathI. puna: punaH cittavizuddhi sAdhavA e dharakhama yatna kare che. eka divasa huM avazya paripUrNa nirdoSa banI jaIza' - evI ene ujAsamayI zraddhA hoya che. sAdhaka jIvanamAM haju bAkabhAvo vidyamAna hovA chatAM, sAdhakane jeTalAM jeTalA aMze AtmAnaMdItA Upajela che eTalA aMze have jaMpa paNa hoya che. have pote nile paripUrNa nirmaLadazA pAmavAno che evI daDha-pratItithI apUrva-toSa paNa hoya che. sAdhakane manamAM thAya che ke, jIvanamAM Avo AtmAnaMda saMvedavAmAM meM keTaluM moDuM karyu? - have pUrNatA pAmavAmAM huM lavaleza vilaMba nahIM karuM. koI bAdhabhAvo mArAthI sevAya na jAo. mArI AtmasAdhanAmAM have kadi maMdatA ke vikSepa na Avo. sAdhaka avasthA haju apUrNAvasthA che... emAM haju paripUrNa nirmaLatA nathI. paNa zIdhrAtizIvra hu paripUrNa nirmaLatA varI jAuM' evI sAdhakane talapa lAgI hoya che. e tIvra-talapanA kAraNe ja sAdhaka harahaMmeza UMcA mane ne Atura hRdaye jIve che. A sAruM A kharAba evA bheda sAdhakane bahu ja maMda thaI gayA hoya che. lagabhaga to koI padArtha ke koI bhAvamAM ene sArA-narasApaNAno abhiprAya thato nathI. aMdaranuM sahajasukha ja sAruM che - bAkI bahAranA tamAma bhAvo kevaLa upekSavA yogya lAge che. ekamAtra sahajasukha sAdhavAnI jene gahana abhisA che evo sAdhaka to sahajasukhamAM ja dinarAta tallIna rahevA cAhato hoya, koI anya pravRttimAM prAyaH e pravartato nathI. kadAca koI pravRttiomAM pravRta thavuM paDatuM hoya to ya amanaskapaNe ja pravarte che. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 271 " huM A zarIrAdi nathI paNa eno kevaLa jANanAra evo jJAyaka-AtmA chuM mAruM kArya zarIra-mana AdinA pravartatA kAryane jANavAnuM ja che.' - AvuM vicArI sAdhakaAtmA zakyataH zarIrAdinA kAryamAM mAthuM mAravA utsAhita thatA nathI - udAsIna rahe che. Avazyaka kAraNa vinA dehanI khAsa paLojaNa - ALapaMpALa karavI sAdhaka hRdayane pAlavatI nathI. jema rAjAnI koI sAva aNamAnItI rANI hoya ne rAjA enA prati sahaja upekSAbhAve vartato hoya che. ema sAdhaka zarIrAdi pratye saheje upekSAvaMta hoya che. anya saMsArIjIvone jeTalI kiMmata vastranI hoya che, eTalI paNa kiMmata jJAnIne A dehanI hotI nathI. arthAta ajJAnIjIvone vastrAdi pratye paNa gADha mUcha-Asakti hoya che - jyAre jJAnIne deha paratve paNa eTalI Asakti hotI nathI. kamaLa kadI kAdavamAM Asakta thAya to... AtmArthI jIva jagatanA jUThA saMbaMdhomAM Asakta thAya - paNa evuM kadI banatuM nathI. Atmasukhano Acho paNa paricaya jene lAdhyo che; ene mana e sivAya bIjuM kazuM sukharUpa - sukhadAyaka jaNAtuM ja nathI. (c)OS gametevI anukULatA ke game tevI paNa pratikULatAmAM paNa samAna hRdayabhAva jALavI rAkhavo e ghaNo utkRSTakakSAno puruSArtha che. sadAkALa- cAhe tevI sthiti paristhitimAMya - hRdayanI dazA sadAya ekasamAna prasanna banI rahe e ghaNo bhavya puruSArtha che. A anukULa ke A pratikULa evI dhAraNA ApaNA pUrvagrahane laIne ja che. AtmavRtti jenI pragADha thaI che ene anukULa ke pratikULa jevuM kazuM khAsa che nahIM. kAraNake enA sukha-duHkhanuM kAraNa bAhyasaMyogo nathI; paNa AMtaradazA ja che. DiOS parapadArthamAM harSa thavo e udAsIna pariNatIthI cUta thavA jevuM che. udAsInadazA - ke je sahajasukhanuM kAraNa che - enAthI nahIM vichoDAvAnI kALajI sAdhakane sadeva varte che. ethI koI parabhAvomAM e harakhaghelA ke zokAtura thAya e saMbhava nathI. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 sAdhanApatha ane AtmajJAna pracUra udAsInabhAve arthAt harSa-zokathI rahitapaNe vartanArane navA karmono baMdha thato nathI ne jUnA sahajapaNe kharI jAya che. paNa AtmajJAna vinA evI pragADha udAsInatA AvatI nathI ke TakatI nathI. sahajAtmadazAmAM ja evI udAsInatA hoya che. sarva dunyavI bhAvo nirmUlya bhAsyA hoya to ja pragADha udAsInatA jAmI zake che. AtmA atyaMta mahimApUrNa bhAsyA vinA anya padArtho - bhAvo nirmUlya bhAsavA asaMbhava prAyaH ja che. mATe satsaMgAdi vaDe anaMta AtmamahimA supeThe pichANavo. (c)` vastranA mela dhovA jevA AsAna che evA mananA mela dhovA AsAna nathI. acetana mana upara bAlyakALathI je saMskAronI gahana chApo paDelI che te eTalI badhI prabaLa che ke ghaNAM lAMbAkALanA jAgRtipUrNa AMtarayatna vinA e bhUsAvI saMbhava nathI. 70Th mana mAMkaDuM zAMta besatuM ja nathI : eka pachI eka viSayanI jhaMjhaTamAM e paDatuM ja rahe che. jAgarUkatApUrvaka mananA vyApAro joI e talAsavAnuM che ke Akhara emAMthI manane upalabdha zuM thAya che? mananA vyApAronI vyarthatA samajAze to e doTa maMda paDavA lAgaze. (c) vividha manasubA karyA karavAthI... jo abhiSTa sAMpaDI jatuM hota to to jIva atyAra sudhImAM nyAla thaI gayo hota. agaNita manoratho sevyA chatAM, mojuda rahelA AMtaradAridrane nihALIne ya jIva bodha pAmato nathI ke manovyApAro badhA kevA vyartha vyartha che. 70Th mAnavIne maMchA sAcosAca jJAnI thavAnI nathI, paNa jagatamAM jJAnI tarIke paMkAvAnI che. ethI sAcuM jJAna AtmasAta ka2vAne badale e bIjAonA hradayamAM ja jJAnano ujAsa pAtharavAnI pracaMDa ceSTAo kare che ! kAza, AmAM aMtarzana ughaDe ja kyAMthI ? 70 adhyAtmajagatamAM saune jhaTapaTa jagataguru thaI javAnI mahecchA che. aMtaramAM samAyane agamarasa pIvAnI maMchA koIka viralA subhAgIne ja hoya che. svalakSe bodha samajI aMdaramAM samAya jAya che eja parama AtmAnaMda bhogavI zake che. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna pratyeka zvAsezvAse sahajAnaMda jeone askhalItapaNe vedanamAM AvI rahyo che evA adhyAtmayogIpuruSacAhe tevI virodhanI paristhitimAM paNa sakaLa jIvo pratye nirapavAdapaNe AtmavabhAva sahajata: mANI zakeche. 273 svanuM ane samaSTinuM hita saMpUrNa saMtulItapaNe jaLavAya rahe evo vivekapUrNa vyavahAra AtmArthI jIvano sahaja hoya che. na samaSTinuM hita thavAya ke na svanuM hita ghavAya evI evI vartanA ghaNI tIvra jAgRti ane samadRSTi khIlyuM ja saMbhave che. na 0 svabhAvika samadRSTi khIlyA vinA parama-utkRSTa nyAyapUrNa aMtaHkaraNa thatuM nathI. kevaLa nyAyazAstro bhaNavAthI ke nyAyaviSayaka bhASaNo ApavAthI ke nyAyanI lAMbIcoDI carcAo karavAthI kaMI aNizuddha nyAyI thaI javAtuM nathI... sAdhakahradayanuM sat pokAre che ke mane to kevala hita hita ane hitanuM ja prayojana che. koIpaNa prakAreya anaMtakALathI AthaDatA svAtmAnuM ke saMparkamAM AvanArA tamAmanuM jhAjherU hita sadhAya evI ja manavacana-kAyAnI vRtti-pravRtti huM jhaMkhu chu. sadvyavahAra zuM? durvyavahAra zuM ? jenA vaDe potAno AtmA ke anya AtmAo sAcA sukhane pAmanAra thAya evo tamAma vyavahAra savyavahAra che ne jenA vaDe potAno ke anyano AtmA duHkha ke duHkhanA kAraNane pAme te saghaLo durvyavahAra che. he vikaLamana ! tane vAtsalyapUrvaka eka vAta samajAvuM chuM ke, tArA duHkhanuM kAraNa tArA potAnA sivAya bIjuM koI nathI. tuM bhaluM thaIne ATalI vAta avazya mAna ke tArA sukha athavA duHkhanuM pradhAna kAraNa to tArI potAnI ja tevI samajaNa che. A jagata to prAHya guNavAna AtmAno dveSa ja karanArU che. A jagatamAM koInIya mahattA sAMkhI levA koI taiyAra nathI. AthI ja kharA saMta potAnI ghaNI mahattA chUpAvIne - laghumAM laghu banI - jIve che. jethI koIne nAhaka adekhAI na Upaje. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 = sAdhanApatha ane AtmajJAna he sAdhaka ! A vicitra jagatano tArA paratveno vyavahAra game tevo sAro ke naraso hoya paNa tuM e prati pUrNa upekSAvaMta raheje... aMtarathI evo parama udAsIna ane alipta raheje ke, jagatanA koI vyavahArano pratibhAva manamAM paNa UpajavA na pAme. karamakarama vadyA karavAthI zuM vaLe ? koIpaNa kArya banavAmAM ghaNA kAraNo kAma kare che emA puruSArtha paNa eka kAraNa hoya che. jIva ugrapaNe puruSArthI bane to AtmakAryanI siddhi avazya thAya che. mATe AtmahitamAM to puruSArthane ja mukhya karavo. amIra, rAjA, mahArAjA ke cakravartI hoya paNa haiyAmAM jo tRSNA ja khadabadatI hoya to e bhIkhArI ja che. ane sAva sAdhAraNa sthiti dharAvanAra paNa jo saMtoSa bharapUra hRdaya dharAvato hoya to e amIra che - rAjarAjezvara che... devo paNa bIjA vizeSa-RddhivAna devone joIne jale che. evI Rddhi meLavavA taDapatA hoya che. e na maLe to kheda-khinna thAya che. khare ja heyAmAM tRSNA khadabadatI hoya to e deva paNa bhIkhArI ja che. saMtoSavAna jIva ja kharA arthamAMdeva che. parapadArthomAM sukha che evI bhrAMti jyAM sudhI pravarte che tyAM sudhI paramArthathI nigraMtha kahevAtA nathI. mArUM sukha mArA nijasvabhAvamAM ja bharapUra rahyuM che. e sivAya kyAMya nathI. evI niHzaMka AMtarapratIti jene varte che te kharA nigraMtha che. cAhe tevA azubha udayo paNa... prAjJajIvanA aMta:karaNane jhAjhuM duHkhIta karI zakatA nathI. e to azubhadayamAM paNa ujjavaLa samajaNo khIlavI ulTA vadhu svarUparamAtA sAdhI jANe che. navA karmo na baMdhAya ema e bhalIpere vartI jANe che. jaONS zubha ke azubha saghaLAya udayone kSaNabhaMgura jANI, prAjJajIva emAM lAbo rasa kadI dAkhavatA ja nathI. tIvra udaya veLA e tIvra jAgRta banI potAnI sahajatmasthitine ja vizeSe jALavI jANe che... teo sukha-duHkhanA bhoktA nathI paNa svabhAvanA ja bhoktA che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 275 tIvra jAgRti rAkhavI jo ke prAraMbhamAM kaparI che. paNa enA lAbha paNa aparaMpAra aparaMpAra che. huM AtmA chuM- zarIra, mana vi,thI bhinna astitva chuM evuM bhAna rahe ne pote je paramadhyeya-siddhi sAdhavA nIkaLela che enI niSThA hoya to utkaTa jAgRti saMbhava che. pUrNa nirvikArI thavA... ghaNAM lAMbAgALAnI... dhIrajapUrvakanI tapazcaryA Avazyaka che. hRdayamAM je paravaDe sukha evI bhrAMti chavAya cUkI che e toDavA, nizadina tAto puruSArtha karavo ghaTe che. pUrNa nirvikArI thavAnI adamya.pyAsathI UnAMnAM azru vahAvavA paDe che. jJAnIo kahe che ke, paripUrNa nirvikArI thavAno je alaukika AnaMda che te varNavyo jAya evo nathI. kevala anubhava vaDe ja e kaLAya evo che. e paramAnaMdanI apekSAe paripUrNa nirvikArI thavA Apavo paDato bhoga-mahAbhoga paNa kaMI visAtamAM nathI. pUrNa nirvikAra thavAnA abhilASI jIve kyAMya koI vyaktimAM ke vastumAM Asakti na jAmavA pAme enI tIvra takedArI rAkhavI ghaTe che. te mATe khUba khUba anAsaktayoga sAdhatA rahI, mohanA mahAprabaLa AkarSaNo-AkramaNo khALatA rahevAnuM che. mohanA AkramaNo bhedavA kevI anahadakakSAnI AtmajAgRti apekSita che e jIva jo samaje to e mahAna AtmayogI banI gayA vinA rahe nahIM. khAtA, pItA. sUtA, cAlatA ke vidhavidha pravRtti karatAM paNa evI AtmajAgRti kema banI rahe e jovAnuM che. manuSyanuM AyuSya khare ja kSaNajIvI che. jotajotAmAM keTalo kALa nirgama thaI jAya che? re... varSo upara varSo vyatIta thatA ja jAya che ? kALa to pUrapATa vege gati karato ja jAya che. ahIM, Ama ja pramAdamAM manuSyajIvana pUrNa thayuM to jIvanuM pachI zuM thaze ? mAthe kALa bhamato hovA chatAM, atIndriya sukhanI bhALa meLavavAnA badale Indriya sukhomAM ja vRddha rahenAra bALajIvo che. bALaka jema peMDo maLatA suvarNanI vIMTI ApI de, ema mAnavo Atmika sukha tyajI, hika sukha meLavI khuza thAya che. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna AkAMkSAo jyAM sudhI maryAdita nathI banatI... tyAM sudhI ApanAra prati paNa aMtarano ahobhAva udbhavato nathI - kAraNa je kAMI maLe e paryApta ja nathI bhAsatuM. pariNAme ApanAra pratye je rUDo kRtajJatAno bhAva pragaTavo joIe e kadIya pragaTato nathI. 276 70 `kRtajJatva' e ghaNo mahAna sadguNa che. koIe pAnI paNa pAyuM hoya to enA prati paNa ahobhAva pragaTavo joIe... to pachI .. jeoe cirakALa sukha-zAMti-saMtoSaprada evuM tattvajJAna pIrasela che evA sadguru paratve to kevo apratima ahobhAva pragaTavo joIe ? 70F sAcuM sAhitya sarjanAra... sAhitya sarjatA sarjatA sAthosAtha potAnI jAtane paNa nuttanarU peNa sarje che. sarjana ja eno zreSTha AnaMda hoya che. duniyA kadara ka2ze vA nahIM enI ene tamA hotI ja nathI. lokonuM hita thAya e ja enI moTI kamANI hoya che. NOGT ApyA karo to ja tame priya lAgo evo ja saMsArIono prema che. e prema nathI paNa sodo che. dAma Apo to to vezyA paNa prema batAve - enI mahattA zuM che ? jIvane vAstavikatAnuM bhAna karavuM goThatuM ja nathIH mATe parivAra pAchaLa pAgala pAgala thaI potAnuM paramahita khove che. 70Th - lenA denA gaMDuM kA kAma' * samajI je levAdevAnI kaDAkUTathI mukta thayela che, arthAt leNAdeNIthI udAsIna thayela che; e ja AtmA AtmatRpta thaI zake che. jagatathI ene kaMI levAnoya umaMga nathI ke devAnoya umaMga nathI. aMtaramAM jagatathI koI levAdevA ja rahI nathI. 70Th levA mATe jhAMvA ghaNokALa nAkhyA... paNa jenI jenI pAse hAtha laMbAvyo e badhAya bhIkhArI ja bhAsyA... Akhare sAna ThekANe AvIH levA devAnI vyartha durAzA zAMta thaIne 'AtmA' ja AtmAno ekameva saMgAthI banI rahyo... avadhUtayogI banI rahyo. (c) 'premamAM paDyo' evI bhASA bolAya che. arthAt belensa gumAvI paDI gayo. arthAt pAgala banI ApavA lAgyo - paNa - thoDo kALa pachI rikta thayo bhAsatA pastANo. A badhuM bhrAmaka che. anaMtapremabhaMDAra AtmAnI ja dostI mANavI paramazreyaskara che. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 277 matalabI duniyA to levA beThI che. tame bharyA sarovara ho tyAM sudhI paMkhIo AvIne vAsa kare ne khAlI sarovara thatAM koI bhAva paNa pUchanAra nathI ke zA hAla che tamArA ?' mATe matalabI jagatane nava gajanA namaskAra karI je AtmarativAna banI gayA te ja prAjJa che. ahAhA...! jIva mAtranI bhItara rahelo bhagavAna AtmA AnaMdano akhUTa bhaMDAra che. paNa AtmAno jemajema paricaya vadhe.dhyAna vadhe-emaema e bhaMDAra khulavA pAme che. zarUAtamAM alpa AhUlAda sAMpaDe paNa dhIredhIre emAM addabhuta vRddhi thavA pAme che. aho...! nirmaLa prema ApanAra guru vi. ke mAtA vi.no je droha kare che enI khare ja ghora avanati thAya che. duniyAmAM sAco prema sAMpaDavo keTalo durlabha che enuM e nagharoLa jIvane bhAna nathI... khareja kRtajJatA ke vizvAsaghAta samAna koI pApa nathI. (c)ON jIvanI jIvanavADI phUlIphAlI emAM keTakeTalAya mALInI mAvajata ane mahobbate kAma karela hoya che? AdAnapradAnanI samatulA paNa je samajatA nathI e nyAyI nathI. jIvana upara to guptapaNe paNa koInI duA - koInA AziSa varaselA hoya che. jIvana khare ja ghaNuM rahasyamayI che. emAM koNa zuM ApI gayuM ne koNa zuM laI gayuM- eno kevaLa ughADo hisAba nathI. avyakta saddabhAva darzAvanArane duniyA pichANIya zakatI nathI. ghaNAM mahAna vizvahitaciMtakone paNa duniyA lavaleza pichANI zakI nathI. AtmAnubhava pazvAta emAM tallIna banI rahevAnuM gheluM lAge che. evuM gheluM lAge che ke anya koI karatAM koI vyavasAya gamatA nathI... nAnuM paNa kArya moTI upAdhirUpa bhAse che. e upAdhithI Upajato vikSepa asahya banI jAya tyAre sAdhaka muni thavA talapApaDa bane che. nigraMtha muni eTale nivRttino parama pragADha anubhava, tana, mana AdinI tamAma ciMtA-paLojaNa jemaNe parityajI che. ekamAtra AtmahitaciMtA sivAya koI aMgata ciMtA jemane nathI. basa kevaLa nijAnaMdamAM ja nimagna che te nigraMtha muni. SSSSSSSSSS Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 = sAdhanApatha ane AtmajJAna sarva paLojaNathI parimukta banI, sahajAnaMdanI parama zasti anubhavavAnuM kevuM apratima sukha che e mAtra enA anubhoktA ja jANI zake che. sarva upAdhithI alipta thavA talasanAra sAdhaka ja munimArgano kharo adhikArI cheH upAdhipremI nahIM. ja0 AtmamastI jeTalI gahanagADha anubhavAya eTalI caitanyatA arthAt cetanAnI pradiptatA anubhavavAmAM Ave che. AtmA to caitanyano akhUTa jharo che. jeTalI AtmadhyAnanI gaherAI vRddhimAna bane eTalI saMcetanA sahaja khIle che. jaON AtmadhyAna paNa jeTaluM gaherUM, jeTaluM pragADha, jeTaluM sAtatyayukta... eTalo AnaMda paNa agAdha hoya che. AtmAnaMda magna munivara agAdha AnaMdanI asmalita rasamasti anubhave che teno AMzika paNa paricaya upAdhivAna gRhasthane nathI. jJAnI kahe che ke A vizvamAM parama nirapakSa hoya arthAtu tamAma pakSApakSI je tuccha gaNatA hoya; evA avadhu koIka virala ja hoya che. nigraMthane vaLI kono pakSa ? sarva AtmAmAM ekasamAna jyota nihALanArA kone mArA ke kone parAyA kare ? avagADha AtmasthiratA anubhavavA... pahelA dunyavI tamAma padArthonuM - sajIva ke nirjIva tamAmanuM - mUlya sAva osarI javuM joIe. to ja upayoga arthAt jJAnanI dhArA anya sarva sthAnethI pAchI vaLIne zuddhAtmamAM bhaLI jAya. jJAnanI dhArA jagata bAju vaLe to te vibhAva upAsanA che, arthAt te saMsAravardhaka che. jJAnanI dhArA bahAra kyAMya bhaTakavA na jatAM, kevaLa AtmAmAM ja DhaLIbhaLI rahe to e svabhAva upAsanA che. te anukrame pUrNamukti apAvanArI che. jas samasta cetanAnuM pratikramaNa thaI caitanyamAM sthira jAmI javuM e parama sAmAyika che. e paramadharma che. A paramadharma ArAdhatA AtmA kRtakRtya kRtakRtya thAya che. cAregatinA attahina duHkhamaya paribhramaNano sadAne mATe aMta AvI jAya che. AtmA 'siddha' bane che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 279 he jIva! cAragatinA paribhramaNanA amApa duHkho je jJAnIkoe varNavyA che teno tuM vAraMvAra vicAra karaje ane cAragatinA paribhramaNamAMthI ugaravA niratara utkaMThIta thaje. paMcamagati (mokSa) jevuM parama nirbheLa-nirALuM sukha kyAMya nathI. e bhUlIza nahIM. cAragatinA cakkaranA duHkho jene najara samakSa rahetA nathI enI nirvANapathanI sAdhanAmAM uSmA AvatI nathI. nirvANa nirvANa vadyA karavA chatAM e kharekharo Azaka banI zakato nathI ke anyane paNa e nirvANanA sAcA Azaka banAvI zakato nathI. cAragatinA duHkho najara samakSa taravaratA rAkhavAthI sAdhanAmAM eka avalakoTInI bhInAza Ave che-niSThA Ave che. bAkI, jinamArganI vAto kare ane khudane jina thavAnI koI utkaMThA na hoya e to narI AtmavaMcanA ja kahevAya ne ? samasta jJAnIono aMta:karaNano eka pokAra kadIyeya na bhUlazo ke sukha AtmAmAM ja che bahAra bhaTakavAthI e maLaze nahIM. bahArathI sukha maLatuM bhAse to ya e bhrAMti ja che. mATe sukhanI talAsa karavA bhItaramAM jAvAnuM che - bhItaramAM karavAnuM che. satsaMganA sthAne kusaMga prApta hoya - ane sasAhityanA sthAne je te sAhityanuM adhyayana hoya to jIva nile bhrAMtimAM paDyA vinA raheto nathI. sukha viSe bhrAMti thatAM ja jIva bahAvaro banI bahAramAMthI sukha meLavavA jhAMpA nAMkhavA lAge che. he jIva...! satsAdhana alpa apanAvI zakIza to cAlaze paNa asatu upAya to kadIya ajamAvIza nahIM. bhrAMti toDavA AyAsa alpa thaze to cAlaze paNa bhrAMti vadhAre evo koI karatAM koI AyAsa karIza mAM. tvarAthI vizuddha AtmadazA pAmavAnI ja jene ananya jhaMkhanA che eNe e hetumAM bAdhaka evA chApAM ke megejIno vAMcavAnuM paraharI devuM bhaluM che. TI.vI. vigere jovAnuM paNa choDI devA jevuM che. tvarAthI zuddhAtmadazA' sAdhavI hoya to... Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 sAdhanApatha ane AtmajJAna dehAdhyAsa jeno maMda paDI cUkela che evA jIvane dehanI puSTatA ke kSINatA thatAM koI harSa-viSAda prAya uddabhavatA nathI. dehanA sauSThavanuM ke dehanA sukhanuM ene jhAjhuM mUlya rahetuM ja nathI. ugra AtmaciMtA. dehanI ciMtA uddabhavavA detI nathI. krodha-mAna-mAyA-lobha vi. utpAdaka vAtAvaraNa vacce vasanAra sAdhaka jo e kaSAyathI alipta rahevAno saphaLa abhyAsa keLave to e ghaDAya ghaDAyane evI jaLakamaLavatu nirlepatA pAmI jAya ke samapariNatimaya svabhAva banI jAya. kAca muvina vitareva muvijJAA arthAta kaSAyathI mukti eja kharekhara mukti che. krodha, dhRNA. TheSa. aruci, mAnApamAna, mAyA-kapaTa, lobha-tRSNA tathA sukSmamAM sukSma evo rAga vigere tamAma vibhAvothI chUTI sahaja svabhAvamAM vasavAnuM che. parapadArthamAM mArApaNAnI mati sarva kapAyabhAvonuM mULa che - sarva AMtara klezanuM ane bahIra-klezanuM mULa che. eka mAtra jJAnAnaMdI AtmAmAM ja mArApaNAnI buddhi karavA sivAya anyatra kyAMya evI buddhi karavA yogya nathI. ahAhA....! kyAMya karatA kyAMya mArApaNAnI buddhi na rahe to jIva kevo tamAma tAmasabhAvothI vimukta thaI kevI apUrva evI cittaprasannatAne pAmI rahe e kevaLa anubhave ja gamya thAya tevuM che Avo jIva AtmAnubhavano adhikArI che. (c)(c)es huM kAMIka chuM - evo adabhAva ane mAruM kAMIka che - evo mamatabhAva chUTI jAya to jIva alokIka prasannatA - pavitratAne pAmI rahe. AtmAnubhava upalabdha karavAnA kAmI jIve huM-paNuM niravazeSa ogALI nAkhavA jevuM che. he jIva!tuM netra kholI jo to kharo ke jIvo kevI kevI karmanI sajA bhogavI rahyA che. mATe karma bAMdhatI veLA khUba khUba cetaje. karma bAMdhavA sahelA che paNa e jyAre bhogavavAnI veLA Ave tyAre... jonArane paNa kamakamATI UpajI Ave evA hAla thaI jAya che hoM. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIvane moTAbhAganuM bhAna to pAchaLathI Ave che... veLA vItI gayA bAda eno viveka jAgRta thAya che. ArAdhanAnI mahAdurlabha mosama vyatIta thaI cUkyA pachI jIva lohInA AMsu sAre ke lAkha pastAvA kare paNa ... gayelo samaya ... ! 281 70(c)Th jIve koI mahAna upAsanA paripUrNa javalle ja karI che. eNe hajAro upAsanA karI che paNa adhUrI adhUrI... kAraNa, jIvamAM evI sthiratA-dhIratA-gaMbhIratA bIlakula nathI. koI kArya hAthamAM lIdhuM ke ene sAMgopAga pUrUM karavuM evuM nizcayabaLa nathI. 70 huM manuSya chuM - evu bhAna bharapura che - paNa - huM jhaLahaLatI caitanyajyota chuM - evuM bhAna lagIra nathI. potAne purUSa mAnI ke strI mAnI varte-pravarte che, paNa potAne zuddha cidrupa mAnI jIvatA nathI. zuddha cidrupamAM kaMI purUSa-strI evA bheda nathI. 70 anaMta vyatItakALamAM jIve agaNita vezo dhAraNa ryA. ahA...hA... jyAre je khoLIyAmAM (dehamAM) rahyo, evo ja potAne tadrupa mAnI rahyo ! huM kutaro, huM kAgaDo, huM bALaka-yuvAna-vRddha-purUSa, strI, napuMsaka ema deha anusAra ja potAne mAnI rahyo ! 0 nAma-rUpamAM evo gulatAna thayo ke pote 'arUpItatva' che e bhAna ja visarI gayo ! svapne paNa yAda na AvyuM ke potAnuM koI nAma ke rUpa nathIH AkAra ke varNa nathI. anaMta deho badalavA chatAM sthAyI rahenAra pote koNa che e kadi pichANyuM ja nahIM ! --0 harSanuM mojuM Ave tyAre jIva evo unmAdI thaI jAya ke jANe sarvasva pAmI lIdhuM ! -kRtakRtya thaI gayo! zokanuM mojuM Ave tyAre jIva evo hataprabha thaI jAya ke jANe sarvasva gumAvI dIdhuM ! paNa pote to harSazoka tamAmathI nirALo nAtha che e bhUlI gayo. (c)` sAta dhAtuthI banelo A deha jUdo che ne AtmAnI dhAtu (jAta) sAva jUdI ja che. AtmA to jJAnaAnaMda ItyAdI anaMtaguNathI bharelo che. alabata, AtmA dehapramANa vyApta che to paNa, balbamAM vIjaLInI jema e dehathI nyAro nyAro che. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 sAdhanApatha ane AtmajJAna jJAnIo kahe che: he jIva... thobha...zobha... nahIMto thAkI jaIza. jarA TADho paDaH jarA utpAta ochA karaH jarA to aMtaramAM Thara, doTAdoTa karI tAre zuM meLavavuM che? kadIka to jarA zAMta-stabdha thaI vicAra ke ATalI pAgala doDano artha zuM che? prabhumaya jIvana jIvavuM che eNe, pote kema vartI javuM e ja gaveSavAnuM che. jaganA loka to lAkha vicitratAthI bharelA che... koI game tevo vicitra vartAva dAkhave - bekadara ke bevaphA paNa bane - paNa pote kema vartI javuM e ja atyaMta zocanIya che. ApaNA jIvananI sauthI moTI viTaMbaNA to e che ke mathavA chatAM ghaNIkharI bAbatonuM spaSTajJAna ja lAdhatuM nathI - AthI ApaNe kartavyavimUDha thaI jaIe chIe... ema jotAM, jIvana keTaluM akaLa ne rahasyamayI che ne bekAbu che. adhyAyane vize bahu ochA jIvonI ruci hoya che... khaMta ane khevanAthI svAdhyAya karanArA paNa viralA hoya che. Avo bIjI bIjI ciomAM -bIjI bIjI karaNIomAM khUba khUba rAce che. paNa svAdhyAya jevuM paramatapa kema goThatuM nahIM hoya ? bIjI karaNIo gauNa karIne ya svAdhyAya -arthAta jAtanuM adhyayana jAtanuM avalokana, jAtanuM saMzuddhikaraNa karavAmAM otaprota thavA jevuM che. tadartha khAvuM pIvuM suvuM besavuM haLavuM maLavuMItyAdi sarva atyaMta gauNa karI nAkhavA jevuM che. khare to eTaluM amaryAda-maMthana' cAlavuM joIe ke e sivAya bIjI koIyeya karaNImAM na to mana lAge ke na eno samaya bace. spaSTajJAnano ujAsa pAmavA ekAgra thaI evuM AkaruM maMthana cAlavuM joIe ke niSkarSa pAmIne ja jIva jaMpe. mohavazAt jagatano mAmUlI padArthone je moTA moTA mUlyAMkana ApI dIdhA che ene toDavA tAto manomaMthanano puruSArtha kheDavo jarUrI che. ane anaMta mUlyavAna AtmAne mUlya ApyuM nathI e ApavA. AtmAnI oLakhano zrama karavo jarUrI che. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna Atmasukha mANyuM nathI evA jIvane jagatanA strI-dhana kIrti vi.nA sukha ja zreSTha lAge emAM Azcarya nathI. gaMdharva saMgIta jeNe suNyuM ja na hoya ene Dhola-nagArA zreSTha lAge e svabhAvika che. Atmasukhane dekhavA-pekhavA zuM karIzuM ?? 283 AtmIka sukha pAmavA AtmAmAM TharavuM joIe. AtmAmAM tyAre TharAya, jyAre AtmA sivAya bIjuM badhuM ja nagaNya thaI jAya eka AtmAnI ja laganI lAge. prathama to AtmA supeThe oLakhAvo joIe. jeTalI UMDI oLakha eTalI gADha lagana jAme. - 70 gurUgamathI paramazraddheya bhAve AtmAno apAra mahimA jANavo joIe. mahimA parakhAya to Atmaruci avagADha bane ane citta AtmamahimAthI - AtmarucithI raMgAya. AtmA para oLaghoLa thaI citta... anAtmabhAvothI ApoApa virakta thAya che. 700 jemajema AtmadhyAna jAme tema tema AtmAno mahimA vadhe che ne jema jema AtmAno mahimA pragADha thAya tema tema AtmadhyAna parama avagADha thAya che. mATe gurugamathI Atmatatvano anUTho- advitiya mahimA pichANavo joIe. 70 sAdhaka pote paNa aMtarmukha banI - cittane zAMta pADI daI - AtmAvalokanano niSThayatna kare. jethI AtmA - anaMtasukhamaya padArtha - abhijJAta thatAM eno apUrva mahimA Ave. basa AtmAnubhava pachI AkhI duniyAno mahimA osarI jAya che. 70 jagatano mahimA sAva osarI jAya ne zuddhAtmano mahimA parAkASTAe vadhI jAya tyAre ja jIvanA UMDAmAM UMDA aMtaHkaraNamAMthI mokSanI maulika mAMga uThe che arthAt jIva paramArthathI mumukSu tyAre ja thAya che. GN ahIM...... paramArthathI je mumukSu che e jIva saMsAramAM hovA chatAM have saMsArano rahyo nathI. enI cetanA samULagI rUpAMtarita thaela che. e to samaye samaye mokSanA bhaNakAra aMdaramAMthI sAMbhaLe che. ene anaMtA siddhonuM notarU maLeluM che. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 sAdhanApatha ane AtmajJAna mokSanI talapa jemajema vadhatI jAya, arthAta zuddhAtmAmAM samAya javA prANa adhIrA thaI jAya: emaema sAthe sAthe anaMtA karmonA AvaraNo kharI javA pAme che. samaye samaye AtmAnI apAra vizuddhi sarjAtI jAya che.. tatva zuM? ... tatva zuM?... tatva zuM? ema tIvratama talAza cAlavI joIe. vAtevAte gahana jijJAsA uThavI joIe ke tatvataH hakIkata zuM? hakIkatane hakIkatarUpe samajavA tIvra vicAraNA - manomaMthana UhApoha Adi cAlyA ja kare enuM nAma sAdhakadazA che. tatvanA abhyAsa- saMzodhana ane anuzIlana - parizIlanathI samakti nirmaLa thAya che. AthI sAdhake tatvAdhyayananI upekSA karavI ghaTe nahIM. evI sthiti banI javI joIe ke, avasara lAdhe ke tatkALa tatvamaMthanamAM DULyA vinA rahevAya nahIM. sAdhake cittane susta ke pramAdI na thavA devuM. alabata, svarUpamAM vizrAma pAmI citta zAMta-niSkrIya thatuM hoya to alaga vAta che. bAkI jJAnamAM zithilatA na Ave ane jJAna niraMtara sateja sateja banyuM ja rahe e jovAnuM che. zAstrAdhyayana ke savAMcana paNa svane vismarIne karavAnuM nathI. kharekhara to e svanuM smaraNa sugADha banAvavA ne svahitaparAyaNa banavA arthe karavAnuM che. eka ja janamamAM, AtmAnuM anaMtahita sAdhavA kevI pragADha darakAra joIe ? jyAre vivekano dIpa atI prayAse ya prajjavalIta nathI thato tyAre sAdhakahRdaya apAra paryAkULa banI jAya che. ahIM sAdhakahRdaya virahiNI satI nAra mAphaka nisargataH ja jhUre che. vivekadIpa sateja thAya pachI ja ene have jaMpa pragaTe che. moTAmoTA mAMdhAtAonI ya jarAvasthAmAM kevI majabUra sthiti bane che e jotA, ane deha choDatI veLA mahArathIonI ya kevI dayanIya hAlata banI rahe che e joIne jIve gumAna mUkI devA jevuM che. na mAlUma potAnI paNa dazA...? Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna kuTuMbIono manoramya meLo maLyo hoya to jIva emAM mohAsikta banI AtmabhAna samULagu visarI jAya che. A badhA anitya-saMyoga che.' e ene sAMbhaLavuM paNa goThatuM nathI. AtmabhAna visarAvuM e kevo ghora aparAdha che - paNa !! 285 jJAnI ke ajJAnI sarvane niyata prArabdha to veThavuM ja paDe che. jJAnI aMdarathIra nirlepa rahI - nyArA rahI, e prArabdha alInapaNe - adInapaNe bhogavI jANe che. sArA prarabdhanA udayamAM e rAcatA nathI ke naThArA udayamAM e dIna-hIna thatA nathI. jIruM ahIM....... anaMtaanaMta kALa cakro vityA ne hajuM ya vitaze - paNa caitanyanI sattA na to kadI naSTa thavAnI che ke na to kadI kSINa thavAnI che. AvI amarasattAne bhUlI ApaNe nazvaramAM keTalA niHsIma vyAmohIta ne vimUDha thaI jaIe chIe ? 70rU - a....2...2.. manomaMthano ane tatva-anveSaNonA tapa tapI tapIne, jJAnIoe je tathyo . jhaLahaLatA sUrya jevA prakAzamanta - dIThA che e kevaLa niSkAma-karuNAthI ApaNane pratibodhelA che... ene samajavA ApaNe banato prayAsa paNa karatA nathI ! - 70 kazuM paNa ISTa mAnI ene meLavavAnI mathAmaNa ke aniSTa mAnI ene TALavAnI mathAmaNa ene jJAnIjano ArtadhyAna - durdhyAna kahe che. ethI kevaLa AkuLatA sivAya kazuM maLatuM nathI. e AkuLatA ja pApanuM mULa che. (c)Th je prArabdha jIve bhogavye ja eno chUTakAro thavAno che e prArabdhane saharSa svIkArI laI, sahajabhAve - samapariNAme kAM na bhogavavuM ? ene atIpyArUM gaNI laI kazIya rAva-pharIyAda vinA bhogavI levuM e parama utkRSTa tapa che. jagatanI mohinI koIpaLeya gaphalatathI gothuM na khavarAvI de e arthe uttama jJAnIjanane paNa pratisamaya takedArIthI jIvavuM rahe che, to ApaNI zI vAta ? je ajAgRta bane che e amUlya Atmadhana khove che emAM saMdeha nathI. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 sAdhanApatha ane AtmajJAna bhA...I? jeonA hRdayane viSe bodhanI ghaNI ujjavaLa spaSTatA varte che evA jJAnIjanane paNa Atmasvairya pAmavA-TakAvavA amita puruSArtha phoravatA ja rahevuM paDe che to... alpajJa evA ApaNe puruSArthahIna banazuM e kema cAlaze ? prakhara prabuddhadazA prAdurbhata thayA vinA anaMta rAga ane anaMta SathI vimukta thavAnuM saMbhava nathI... mATe... jIve garva gALI ; jJAnadazA nirmaLa karavA tAto puruSArtha phoravavAno che. satsaMga-sarvAcana AdimAM otaprota rahevAnuM che. pote je parisevela che ane ghaNI sevI rahyo che evI vRtti-pravRttinI asAratA bhAsIta thavI ghaNI durghaTa che. tIkSNa vicAradazA pedA thAya ne aMtarmukha karIne tatvakhojamAM khovAya zakAya to ja asAratAnuM pragADha jJAna-bhAna lAdhI zake che. bhogo udAsInabhAve bhogavAya jAya ane karma kharI paDe, tathA navA na baMdhAya; evuM banavA, kevI nirlepa AtmadazA hovI ghaTatI haze ?bhAI... A koI sAmAnya vAta nathI hoM... khAdhA chatAM upavAsI lekhAya evI ajIbogajIba vAta che. jJAnIjanonA cAritramAM rahela gahana marma pAmavA kevI gahanagADha ciMtavanA joIe ? jIva vAta sAMbhaLI jAya che paNa kAMI zocato-vicArato nathI! bharapUra-bharyAbhAdaryA saMsAra madhye paNa mahApuruSo jaLakamaLavat ye jIvatA haze ? e samajAya to to ..... ahAhA...! AtmAnA akhUTa jJAnasAmarthyano jene paricaya lAdhe che enA jIvanamAM jaMgI parIvartana AvI jAya che. jJAnapuruSArtha e ja enuM jIvana banI rahe che. ajJAnI abajo varaso tapa tapIne ya je Atmavizuddhi na sAdhe e teo kSaNabharamAM sAdhe che. aho! je je bhoga-upabhogathI saMsArI jIvo baMdhAya che ethI ja jJAnI ulTA apAra mukta thAya che. khara ja jene mukta thavuM che ene bAMdhanAra koI nathI. jAgRta AtmadA pAse karmanA udayanuM kaMI cAlatuM nathI. duniyAnuM koI paribaLa ene bAMdhatuM nathI. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 287 gharamAM sukha-duHkhanI bhrAMti na thAya to karmabaMdhanane avakAza raheto nathI - karma kharI paDavAnI - bhrAMtio chedAya javAnI zakyatA rahe che. khare ja darzana-jJAnanI nirmaLatA hRdayamAM bhrAMti ke vyAmoha nipajavA detI nathI. jIve potAnuM anaMta adbhUta svarUpe kAMI gumAvyuM nathI - enuM smaraNa ja gumAvela che. jJAnIo A anaMta vimaLa svarUpanuM bhAna karAvI de che. potAne visarI aMdhAre aTavAya gaela te potAne yAda karI. parama prakAzamAM jIvato thaI jAya che. pulathI bhinna potAnuM sukSma svarUpa supeThe kaLAvA maMDe to enA vicAra, vANI, vartAva ApoApa palaTAya rahe che. adazyanI ruci jAmatI jAya tema tema dazya padArthonI ruci osaratI jAya che. jIva saheje adhyAtmayogI banavA lAge che. pote rUpI zarIra nathI paNa emAM vasanAro sanAtanapuruSa che, evuM brahmajJAna kAyAnA mamatvane ogALI nAkhe che. pachI kAyA kevaLa eka upakaraNa banI jAya che. muktino puruSArtha kheDavAmAM kAyA apratikULa thaIne AjJAMkita dAsI jevI banI jAya che. kharuM pratikramaNa to e che ke pApa prAraMbhAtA pahelA ja paramavivekathI tema karatA aTakI javuM. mULapaNe paDikkamaNuM bhADuM, pApa taNuM vaNa karavuM re, zIdhra svarUpabhAnamAM AvI samAdhi sAdhI, pApanI ratithI viramI javuM - pApakRtithI bacI javuM. evuM pApa punaH na ja karavAno sudaDha saMkalpa pragaTavo joIe. pApa karatA rahevAnI ne pazvAtApa paNa karatA rahevAnI Adata paDI jAya to zA kAmanuM ? e pazvAtApa sAco nathI. punaH pApa karavAnI abhilASA ja bhItaramAM na bace tyAre mULathI zuddhi kahevAya. je karma thaI cUkyuM te to thaI cUkyuM e have aNa thayuM thavAnuM nathI. pazvAtApano mULa uddeza evuM karama punaH na thAya evI makkamatA ane nirmaLatA pedA karavAno che. kathanAzaya e che ke doSa pratyenI abhirUcI ja baLI javA pAme ema thavuM joIe. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 sAdhanApatha ane AtmajJAna punaHpunaH e ja pApa karavAnuM mana paNa rahyA kare to to pApa hAnirUpa bhAsyuM ja nathI ne ? to pazcAtApa kevo ? mArA AtmAne AthI hAni pahoMce che evuM hRdayavidArI jJAna na uge ne e hAnithI AtmAne choDAvavAnI utkaTa jhaMkhanA na pragaTe to pazvAtApa sAco nathI. sAcA sAdhakamAM jarA ya durAgraha hoto nathI. khoTI-nAhakanI kheMcAtANI karI ja na zake evuM parama saraLa enuM kevuM hoya che. sAcI paNa vAta sAmo na ja svIkAre to potAnA Iye anuddhagabhAva dharI. kevaLa karuNA ciMtave che. dhRNA nahIM paNa karuNA'. -DOS : Atmika sukhano paricayavAna arthAta pArakhu jIva Indriyasukhano Azaka hoya e saMbhavIta ja kyAMthI hoya? pazinI nArano prItama koI jaMgalanI bhIlaDImAM AzikI ochI ja dAkhave ? kadAca meghanuM jaLa na maLe to ya cAtaka pakSI bIjuM pANI na ja pIve ne ? sAdhanApathamAM IndriyasukhanI rati nisargata kRSNapakSanA caMdranI mAphaka dainaMdina alpa thatI jAya che. enA AkarSaNa aharniza oTanI mAphaka osaratA jAya che. atIndriya sukhano haju aMzataH anubhava che paNa e ya evo gahanAnaMdakAraka che. saMgamAM rahetA rahetA A jIva evo emAM lapeTAya gayo che ke nisaMgadazAnI nirALI masti ene lagIra bhAnagata nathI. bApaDA jIvane vibhrAMti che ke, nisaMga thAu to huM nirAdhAra thaI nirAza nirAza banI rahuM... paNa e enI sarAsara bhramaNA che. saMyoga vaDe huM sukhI - enA jevI jIvanI jAlima bhramaNA bIjI koI nathI. pote anaMtasukhano sAgara che ne Atmagata rIte sahaja nijAnaMda - nimagna rahI zake che, e paramatathya ene jarA ya suhatuM ke samajAtuM nathI. e ja moTI viDaMbanA che. jeonI pAse tribhuvananA sarvazreSTha saMyogo hatA e ene pariharIne jogI thaI gayA... to zuM saMyoga vinA rAMka ane duHkhIta thaI gayA ? - ke bahArathI akIcana hovA chatAM bhItaramAM aparimeya Atmavaibhava pAmI parikRtArtha thaI gayA? Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 289 bhikhArI hoya ne tuTeluM bhikSApAtra mAtra hoya; paNa enA paranI thanagADha muchanA kAraNe e mahAparigrahI che... ane... bhale cakavartI hoya paNa bhItarathI virakta hoya; bhogopabhoga ke enA sAdhano prati mUcha na hoya to paramArthathI e aparigrahI che. mohAMdha jIvone sAva nAcIjha jevI vastu khAtara paNa vivAdane vikhavAda karatA joIe chIe tyAre thAya che ke A jagata para mohanuM kevuM jAlima jora che? moha jIvone AMdhaLobhIMta banAvI bhaTakAvI de che... zreyapaMtha cUkAvI gumarAha banAvI de che. mahino javara tIvra caDhayo hoya evA bApaDA jIvane aNamola evo satsaMga paNa rucato nathI ! vairAgyanI vAto ke evI vAta karanAra paNa rucatA nathI : savAMcana-ciMtaneya pAlavatuM nathI. kALAnukrame mohanavara maMda paDye ja vAta kAMka rAge paDe che. kAyAnI mAyAnA phAMsalAmAMthI jIva bahAra AvI jAya to ati ugra AtmapuruSArtha caravo paNa AsAna thaI paDe che. tana-mana sevaka jevA banI, paramauddezanI pUrtimAM e purakabaLa jevA banI rahe che ne jIva sAdhanAmAM ekatAna banI zake che. jIvanI sAdhanA paratve je paramAvagADha niSThatA joIe e Aje mahaddaprAyaH kyAMya karatA kyAMya jevA maLatI nathI ! jagatanI tamAma moha kIDAo balArUpa bhAse evI parama avagADha Atmarati kyAMya jAmelI jovA maLatI nathI ! jaIONS AtmArthI jIve AtmajJAna-dhyAna-magnatA arthe pAtra thavA pAMca mahAvrato sahaja svAbhAvika AcaraNarUpa banAvI devA ghaTe che. pAMca mahAvratonuM utkRSTa bahumAna heye avadhArI... enA paripAlanamAM koI vAte ya kamI na Ave e jovuM ghaTe che. alabata, mahAvratapAlana jeTalo ja maryAdita munidharma samajI levA yogya paNa nathI. paramArthathI munidharma to layalIna evI AtmaramaNatA e ja che. nivRttiyogamAMthI pravRttiyogamAM AvatA... ekapaNa mahAvrata khaMDIta na thAya tenI takedArI jarUrI bane che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 sAdhanApatha ane AtmajJAna muni mahadhyAyaH to niHsaMgI ane nijAnaMdamAM khovAyelA hoya che. nijAnaMdanI helI caDhI hoya tyAre mahAvratAdinA vikalpa paNa bAdhArUpa bane che. koIpaNa vikalpa te samaye to bAdhArUpa ja che. pAchA savikalpadazAmAM Ave tyAre vratAdi-vikalpa hoya che. jaIs sukSmamAM sukSma jaMtu paNa lavaleza pIDAya nahIM evI utkRSTa kakSAnI ahiMsA pALatA hovA chatAM abhavya jIvane AtmaramaNatA ke enI ruci muddala hotI nathI. ethI to enA utkRSTa evA yama-niyama pAlananI paNa janamArgamAM kiMmata aMkAtI nathI. AtmAnubhava pAmyA vinA mohajvara mULathI naSTa thato nathI. bAkI maMdakaSAyI to jIva anaMtaanaMta veLA thayo che. bhadrika ane saraLa pariNAmI anaMtavAra thayo che. mohano jaDamULathI nAza AtmAnubhavanI saghanatA saMvedyA vinA saMbhava nathI. AMtarasukhano apUrva paricaya lAdhatAnI sAthe ja bIjA bAhyasukhonA badhA duHSaNo ApoApa daSTigocara thavA lAge che. bIDIno baMdhANI ekAeka eno parityAga na karI zake to ya ene hAnikara to mAne ja mAne ema bAhyasukha tamAma hAnikara bhAse che. svabhAvika vairAgyanI pragADha pariNati pedA thaI jAya pachI to jIvane aMtarbodha pratipaLa sahaja udita thato raheto hovAthI, ene upadezanI jarUrata ja rahe evuM khAsa hotuM nathI. kAraNa evo pariNata AtmA pote potAne ja prabodha ApI ghaDato ja raheto hoya che. cetanAne comerathI bAMdhI cagade tenuM nAma parigraha. mAnavI manomana dhana-vaibhavanI gaNatrI karyA karI kevo malakAya che kevo hIjarAya che... vaLI navuM navuM meLavavAnI maMchAmAM kevo vyasta-vyagra rahe che - enA parathI - e kevo gADha parigrahI che e nakkI thAya che. vartamAna kSaNe ja...je koI paristhiti che emAM kazAya pheraphAranI tamanAthI rahita thaI... je paNa sthiti che enA saharSa svIkArabhAvamAM AvI... parama avyAkuLadazAmAM AvI... jIvane khUba khUba ThArI devo... enuM nAma saMtoSa che - e paramadharma che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 291 koIpaNa hAlatamAM... parivartana ANavAnI pipAsAthI pari mukta thaI huM UMDo UMDo aMtarmukha thaI AtmasthapaNe jIvavA cAhuM chuM. pharatI sthitimAtra pratye udAsIna thaI Atmasthitine ja huM trikALa ekasamAna jALavI rAkhavA mAMguM chuM... A che saMtoSI sAdhakano saMkalpa. jaIONS ahAhA.... koIpaNa bAhyasthitithI pheraphAra pAmavAnA abharakhAmAMthI jIva jo ugarI javA pAme to e jIvananI keTakeTalI AkULatAomAMthI ugarI zake ? sAdhanA mATe atyAvazyaka evI cittaprasannatA - cittanI haLavAza ene kevI saheje upalabdha banI rahe ? A bahu AgaLanI bhumikAnA sAdhakonI vAta che. je kSaNe sthitimAM pheraphAra karavAnI tamAma tAlAvelI zamI e kSaNe ja samAdhinI gahana chAyA aMtaramAM patharAvA lAge che. ko..I....Na.. sthitino haLavAzathI svIkAra'- e samAdhinuM mULasUtra che. Amoda-pramodanI hoya ke vilAsanI - cAhe koIpaNa sthiti hoya- enI sAthe na bhaLI jatA... basa. svabhAvamAM ja TharI rahevA manane khUbakhUba keLavI devuM joIe. koIpaNa sthitithI bhAvAvegamAM AvI javAnI mananI Teva che e Teva kADhI nAkhavI ghaTe. bhAI : sthiti sAmu jUo nahIM tame aMdaramAM TharelA raho. mana vartamAna sthitithI nAsI javA mathe ke turta ja ene vArIne aMtaramAM ThArI devuM joIe, Adatavaza mana bhAge ke bhagna na thaI jAya enI satata kALajI rAkhavI ghaTe. koI amuka sthiti saMbhavaze tyAre huM sukhI thaIza - A nitAMta bhramaNA ja che. he jIva, hRdayamAM dRDhapaNe AlekhI le ke; kAM tuM A paLe ja sukhI cho ane kAM koIpaNa sthiti Adhyeya tuM sukhI nahIM thaI zake. sukha vastune sthiti sAthe jhAjho saMbaMdha nathI. sadAya sthiti aMge kacavATa-kakaLATo karIne... sadAya upalabdha sthitithI avAMtara anya sthiti vAMchI vAMchIne to anaMtakALa vitAvyo re kAmelI sthiti ya anaMtavAra maLI toya, e maLI tyAre enA vaDe sthira-zAMta kadI na thayo; basa sadAya bIjI sthiti ja vAMchI !! Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva Aje je avasthA vAMche che e bhUtakALamAM evI avasthAmAM anaMtavAra jaI Avela che... paNa tRpta thayo nathI ! sukha zuM koI avasthAmAM haze ? nA..bhAI..nA.. sukha to ethI pAra thaI Atmastha thavAmAM ja che - basa, e sivAya traNakALamAM sukha labdha thanAra nathI. vikArI mana natanavI vAMchAo karyA kare che. A vAMchAo ja pApanuM ne duHkhanuM mULa che. sukha to vAMchA rahita thavAmAM che. ekaveLA tame saghaLI vAMchAne vidAya ApI jUoH jUo ke tatkALa kevI gaherI sukha-zAMtInI saravANIo e pachI saMvedAya che. mULamAMthI vAMchA jaze to mana turta ja nirvikalpa samAdhimAM pravezaze. AraMbhakALamAM to alabata mana chaTakI chaTakIne vAraMvAra vAMchAonA ravADe caDhI jaze, anAdino evo abhyAsa che ne? paNa Akhara vAMchA tuTatA, samAdhino dora saheje saMdhAto jaze. sAruM ke narasuM e badhu mana sApekSa che. manano ja AtmAmAM laya thaI jAya to pachI zuM sAruM? - zuM naThArUM?... e pachI to eka AtmA sivAya duniyAnA tamAma viSayo prati evI pragADha udAsInatA uddabhave che ke sArA-narasAnA bheda jevuM khAsa kaMI rahetuM nathI. yoganA carama zikhare pahoMcI parama cetanyAnaMda anubhavavo hoya to amana dazAmAM AvyA vinA manano AtmAmAM pUrNa laya karyA vinA - chUTako nathI, kAraNa badho zorabakora ne utpAta manano ja che. eno laya thatAM ja anirvacanIya zAMti pragaTe che. mana vagara tRSNA na jIvI zake ne tRSNA vagara mana na jIvI zake. tRSNA upazAMta karo to mana ApoApa upazAMta thaI rahe che. mAre kazuM ja joItuM nathI.' - evo AtmanAda guMjI uThe to manane upazAMta thaI.. AtmAmAM bhaLI javA sivAya upAya rahe nahIM. viSAdapUrNa cittasthiti hoya to hoya..., huM e cittasthitino kevaLa jANanAra chuM vedanAra nahIM. viSAdabhAvano ya mane InkAra nathI. huM ene ya pUrI prasannatAthI svIkArI laUM chuM. huM sthitino jANanAra chuM palaTAvanAra nahIM A bhAva rahe to sthiti zIdhra sudharI zake che. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 293 sthitinA saprema svIkArathI samatva khIle cheH jIva Tharelo rahe che... InkAra karatA je uttejanA ne udvega pedA thAya che te svIkAra AvatA zAMta thaI jAya che. kyAreka sukha hoya to kyAreka udAsI paNa hoya - je ho te - huM to eno mAtra jJAtA chuM. - jJAtA ja rahIza. T have mane koI avasthAnI ItarAjI nathI. khUbInI vAta che ke evo sukSmadveSano - arucino bhAva manamAMthI kADhI nAkhyo tyArathI viSAda paNa vhAlo lAge che - arthapUrNa lAge che.AtmAnA ataLamAM utaravAmAM viSAda kAMI bAdhArUpa nathI paNa apekSAe sAdhaka che. kudaratI, akaLa rIte je kAMI - prasannatA ke pIDA-UpajI Ave che e khare ja rahasyapUrNa hoya; phUdarate bakSelI koIpaNa sthiti aMtaHkaraNanA ahobhAvathI svIkArya ja lekhavI... ane pracUra prazamarasamAM DUbyA rahevuM - e to jIvana jIvavAnI utkRSTa kaLA che. 718 loko, khare ja kahIe to jIvatA ja nathI... kharekhAta jIvana to che jIvananA tamAma raMgonA hradayabhera svIkAramAM... jIvanadevatA jyAre paNa je upahAra Ape eno upakRtabhAve sAbhAra svIkAra karI, 'samatva' akhaMDapaNe jALavI rAkhavuM enuM nAma jI. . va..na.. che. 70 `mAre kaMI ja joItuM nathI' - je paNa che enAthI mane 52ma saMtoSa che - ema samajI tuM IcchAmAtrano mULathI vilaya karI nAkhaH to tuM A paLe ja paramayogI cho. bAkI na ja pAmavo hoya to to tuM cakravartIya ezvarya pAmIne paNa saMtoSa pAmI zakanAra nathI. (c)Th bhAI ! ApaNane je pAtra para roSa udbhavato hoya - to bahu gahana gaveSaNA karatA - e pAtra... krodhanuM bhAjana che ke karuNA nuM ? - e spaSTa kaLAya Ave che. jagatanA AtmabhAna rahita ne asvastha cittavAna jIvo kharekhara khophanA nahIM paNa gaherI karUruNAnA ja bhAjana che. 70Th vAta muddAnI e che ke ApaNA krodhanuM keme ya karIne gaherI karuNAmAM rUpAMtara thaI javuM ghaTe. mAnava jo mAnavanI vikSipta sthitine khUba samaje... evI vikSipta manodazAnA kAraNe enA jIvananI thatI viDaMbanAne samaje... to krodhanuM sahajatayA karuNAmAM rUpAMtaraNa saMbhave che. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 sAdhanApatha ane AtmajJAna bIcArA jagatanA jIvo... eTalA badhA vyagra che ane viSama manosthiti dharAvanAra che ke emanA cAhe tevA citravicitra vANI-vartAvano koI dhaDo levA jevo ja nathI. kAraNa, AtmabhAnavihoNA teo zuM karI rahyA che enuM koI samujjavala bhAna teone nathI. A duniyAmAM vizALahRdayathI ghaNuM badhu daragujara karI javA jevuM che. duniyA cheH bhAI, duniyA to do. raMgI cheH ghaDI ghaDImAM e raMga badalanArI che. duniyA to bhAI ema ja cAlavAnI - e sadAya divAnI ja rahevAnI. mATe kSamAvaMta banI saune daragujara karavA. # nahIM, karuNA." atuTa mastIthI jIvavAnuM A paramasUtra che. dhRNA nahIM karuNA', koInIya anaucityabharI vartanA jUo to dhRNA na karo paNa bhInI karuNA ciMtavo. koIne paNa dekhI hRdaya AdararahIta banAvo nahIM: sone Atmavat Adara Apo. nAnA moTA tamAma mANasone ekasamAna Adara ApI jANo. kharUM samajo to koIneya nAno na jotA. pratyekamAM paramezvara nihALI raho. tamArI jAtane koInAthI mahAna paNa na mAno ne hIna paNa na mAno - darekamA caitanyajyota to samAna ja che ne? premALa jananI jema potAnA melAghelA-gaMdA-gobarA bALa prati paNa pavitrahayAnuM pUrNa vAtsalya dAkhavI rahe ema jIvamAtra prati punitahRdayanI vAtsalyadhArA vahAvo. koIne nokara na samajo paNa Atmatulya jANI sauhArdabhAve vartana karo. koI karatA koIno paNa aMtarAtmA koI prakAre ya potAthI leza phaleza na pAme evI jIvaMta takedArI rAkhavI ghaTe. jo ke AtmAnubhava khIlela hoya evA sAdhakane to A takedArI rAkhavInathI paDatI: saheje rahetI hoya che. jIvamAtrane e AtmavatuM cAhe che. kinnAkhorI arthAtu badalo levAnI bhAvanA, ahaMkAra ghavAvAthI pedA thAya che. jIva evo tIvra mithyAbhimAnI che ke vAtavAtamAM eno ahaM ghavAya jAya che. ahanA kAraNe potAnuM ja dhAryuM karAvavAnI murAda pragaTe ne e bara na AvatA badalo levA vRtti thAya che. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna kSamAzIla vyaktie koInI geravartaNukano pratibhAva dAkhavavA tatpara na banavuM joIe. eNe khamI khAtA zIkhavuM joIe... uttama kSamAdi guNo potAmAM keTalA khIlyA che enI kasoTI ahi thAya che. kSamA samAcaravA vIra-dhIra-gaMbhIra ne udAra thavuM ghaTe che. 295 70x nirvANa pAmavAno paMtha ghaNo agama che... enI gama... evA samartha jJAnIpuruSanA samAgame ja pAmI zakAya che. ghaNo sukSma upayoga ne jhINavaTabharyuM avalokana na hoya to chUTavA jatA ya baMdhAya javAya che. jeno anurAga choDavAno che eno anurAga vadhI javA pAme che. 70T vRttio kyAMya koI anyabhAvomAM na vahe ane kendrita thaI AtmabhAvamAM ja rahe ene paramArthathI saMyama kahela che. vRttione bahAra javApaNuM jema bane tema alpamAM alpa rahe e hetuthI parigraha ane ene lagatI paLojaNa paNa jema bane tema saMkSepa karavI. 70 bahArathI parigraha ghaNo alpa karavA chatAM... jo e pratinI mUrchA arthAta Asakti alpa thaI nathI: mana to sImita parigrahamAM paNa aTavAyeluM ja rahe che - ne e kAraNathI AtmabhAvamAM lakSa lAgatuM nathI - to parigraha parisImita karyAnuM prayojana zuM saryu ? 70TM bahArano pathAro ja jene priya lAge che ne evo pathAro je vadhArato ja jAya che e kharA arthamAM AtmArthI nathI. sAdhaka to saghaLA bAhya vyavahAro khUba sImita karavAmAM mAne che. sImita paNa upAdhi ene goThatI nathI. - balke khaTake che. 70 AtmaramaNatA evI atyugra jAme ke IcchA utpanna thaI zake evI manodazA ja na rahe evI sahaja udAsInatA hradayamAM patharAya jAya... basa... baraphanI pATamAM jema pANI jAmI gayuM hoya ema samagra cetanA svAtmAmAM ja jAmajAma thaI cUkI hoya. 70x jIMdagIne mANavI hoya to bhale paNa..., ATaluM to avazya karo ke; koI bhAvathI coMTI na raho - koI bhAvAnubhUtine pakaDI-jakaDI rAkhavA prayAsa na karoH je paLe je paNa mANavA maLe ene ja manabhera mANo. chatAM eno viyoga nizcita che eTaluM to bhUlo nahIM. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 sAdhanApatha ane AtmajJAna sAkara paranI mAkhI enI mIThAza manabhara mANe kharI paNa e coMTI javAnI nathI: mana thaze ke tatkALa uDI javAnI che. ema kyAMya aMdhAnurAgathI jhAjhu coMTI na jAva. vakhata Avye sahajabhAve choDIne anyatra uDI zakAya evI guMjAza rAkho. 70 AdhAra to ekamAtra AtmAnaMdano ja keLavI jANo. je sadAya, anaMtakALa tamArI sAthe ne sAthe ja rahI zake. je kAle choDavuM ja paDe evA anitya saMyogo para AdhArabuddhi rAkhavAmAM koI zANapaNa nathI. mATe svabhAvAnaMdathI ja masta masta raho. 70 koIpaNa kArya karavAnI khoTI adhIrAI na hovI ghaTe. AvI adhIrAI e kartAbhAvanI avagADhatA ja sUcave che. karUkarUno Avo vadhu paDato lagavADa khUba hAnikara che. AthI sahajatA - svabhAvikatA - svasthatA na rahetA kArya paNa bagaDe che. 70 aMdarathI kartAbhAvanI caTapaTI upaDatI hoya to dhairya ke gAMbhIrya rahetA nathI. ethI Avazyaka vivekavicAraNA thavI paNa saMbhavatI nathI. karUkarU - nI uttejanAthI zvAsanI gati aniyamita thAya che. lohInuM dabANa paNa astavyasta thaI jAya che. bhAI...! koIpaNa kArya to enA niyamAnusAra ja thAya che. kArya thavA ke na thavAmAM aneka aneka paribaLo kAma kare che. lAgaNImAM taNAyane, parANe koI kArya ubhuM karavA jatA kaMI kAma to banI jatuM nathI paNa potAne nukazAna niyamathI thAya che. 0 mATe 'sahajatA' rAkhavI... sahajabhAve ucita udyama karavo paNa vadhu paDatI evI AzAnI uttejanAmAM taNAvuM nahIM ke kAla hatAza thavuM paDe. bhAI, bahAramAM kaMI jIvanuM rAja cAlatuM nathI. hA, svabhAvaramaNatAnuM kArya jIvane svAdhIna jarUra che. 73 potAnI dhAraNA mujaba cAle evI vizvavyavasthA nathI. tIrthakara jevA purNapuruSonuM paNa dhAryu thayuM nathI emanI amitabhavya bhAvanAo anusAra vizvanuM taMtra cAlyuM nathI. hAM, jIva paripUrNa saphaLa thaI zake cheH- svAtmAnuM pUrNa zreyaH sAdhavAmAM Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 297 = anubhavI prabuddhapuruSoe jIvane ekatAnathI AtmahitapravaNa banI rahevAno prabodha karela che. prathamamAM prathama - vizvakaruNAnA badale - ekatAnapaNe AtmayanI ja ghanagADha sAdhanAmAM DUbI javA jJAnIo UMDo pokAra kare che. jJAnInI AjJA matabhedothI udAsIna ane madhyastha rahevAnI che. svaparanuM zreya ja agrIma rAkhavuM. sva ke para koIne ya lAbha na thAya evI kheMcatANI karavAno zuM artha? sArI ane sAcI paNa vAta Agraha ke taMtamAM jAya tyAre ulTI arucikara banI jAya che. ahAhA.virATuM vyatItakALamAM... A jIve kalpanAtIta azAtAo bhogavI che. Aje zAtAmAM paDela che eTale bhUlI jAya che ke Atmahita na sAdhyuM to evI evI azAtAomAM punaH paTakAvuM paDaze ke jenuM kalpanAcitra paNa kALajuM kaMpAve evuM che. (c)(c)e bhA...I...A manuSyajanma evo addabhUta che ke jo AtmA sAvadha ne sajAga bane to anaMtakALanA duHkha-darda-durbhAgyathI ugarI jaI..., bhAvI anaMtakALa paramAnaMdano bhoktA banI zake che. mATe A vilAsano nahIM paNa viveka jagAvI taravAno samaya che. DONS bhAI ! gumAna na karIza ha... moTA moTA pUrvadhara jevA mahAjJAnIo paNa cheka ekendriya dazAmAM sabaDatA thaI gayA che, anaMtakALaparyata... mahAtapasvIonI paNa evI sthiti thaI che. mATe mArI evI hInadazA nahIM thAya evA garvamAM bilakula rahevA jevuM nathI. jaDAS pIDA dehane thAya tyAre pIDA "mane thAya che - "mane vedAya che - e khyAla tatvataH sariyAma khoTo che. alabatuM, AtmAne pIDA jaNAya che kharIH deha ke mana pIDAya rahyA che evuM jJAna jarUra thAya che. paNa jANanAra to jANanAra' rahe che - jANanAra pote jarAya pIDAto nathI. rauravanarkanA hAhAkAra vartAvatA asIma duHkho madhyeya - jenA aMtaramAM pUrvasaMskAravaza samyajJAnano udaya thAya che e to potAne jANanAra ja mAne che - vedanAra nahIM. arthAta karapINa du:kho ene vedAtA nathI: kevaLa, jJAnamAM jaNAya che. khUba gahanavAta che A. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 sAdhanApatha ane AtmajJAna hADAhayAnuM pratadAna jhIlIne... sAmethI pote paNa evI ja heta-pItanI helIo varasAvI jANe evA sujanasAthI A nagUrAM saMsAramAM bahudhA sAMpaDatA nathI. toya evA aneka jIvanasAthI jene sAMpaDelA evA puNyazlokapuruSo, nisaMga thaI nijAhitamagna kema thayA haze ? evI koI supAtratA ke saMniSThatA nihALyA vinA ja mohAMdhapaNe janamajanamanA sAthanA svapnA jonAra... sAcI majA jhaMkhI rahyA che ke mAThI sajA jhaMkhI rahyA che e gahana koyaDo che. mohamUDha jIvo gaganacuMbI ImArata caNavA mathe che - pAyAmAM gAro bharI bharIne !!! vimohavaza jIva mUDha bane che ane pote jaI rahyo che e mArga nirbhaya-ni:zaMka che ke kevA kevA AtmaghAtI khatarAothI bharelo che e talAsavuM cUkI jAya che. bilADI mAtra dUdhane ja dekhI laTu thAya ne DaMDo ugAmI ubhela zakhsane jUe nahIM evI jIvanI dazA che. mohavaza jIva talAbha pAmavA dhase che ne hRdayadhana lUMTAvI lhAya baLe che... A duniyA lebhAgu ne luMTArI na hota, neka, nyAyI ne prItivaMta hota.., AdAna pradAnanuM samyagu saMtulana jALavanArI hota... to bharatharI jevA bhavatyAga karI ochA ja nIsarI jAta ? gurU luTArU ane ziSya lebhAgu... evo ghATa dharmajagatamAM ya ThekANe ThekANe jovA maLe che ! to saMsArIonA samAgamamAM to evo ghATa jovA maLe enI zI navAI ? paNa jyAM sudhI jIva ghaNI Thokaro na khAya tyAM sudhI saMsAranuM daMbhIsvarUpa enA khAsa lakSamAM AvatuM nathI. 70 jJAnI puruSo saMsArIonI prItane pAradhIe bIchAvelI jALanI upamA Ape che. kadAca A atIzayokti lAge - vAta kaDavI paNa lAge - paNa vAtamAM vAstava tathya che e kabulavuM ja rahyuM... luMTAyA - kUTAyA pachI paNa brahmajJAna na lAve evA ApaNe satya zuM samajIzuM? matalabI saMsAra moTebhAge - svArthanI bra' thI bhareluM - kUDuM heta dAkhave che. garajavAnane akkala na hoya ema jIva bebUdhapaNe ene ja rUDuM mAnI bese che. karuNatAnI parAkASTA to e che ke niSkAma hitasvI evA koI jJAnI puruSane ya jIva pichANI zakato nathI. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 299 jJAnIo game teTaluM pokAre... vinavI vinavIne cetave... paNa jIvanuM honahAra ja evuM che ke jIva saMsAranuM sAcuM svarUpa dekhavA-pekhavA udyamavaMta ja thato nathI. Thokaro khAyakhAyane paNa enAmAM TharelapaNuM ke svahitanI sAcI darakAra ugatI nathI tyAM zuM thAya ? he utapta cetanA pahelA tuM ekavAra TADhI paDI jA... zAtta ane saumya thaI jA... pachI tuM je mAMgIza te huM ApIza paNa ekavAra tuM upazAMta thaI jA. tAro ukaLATa, tArI mithyA uttejanA tuM zamAva... tane kharekhara zeno khapa che e tuM nahIM huM jANuM chuM. mAnavInuM mana. agaNita kalpanAo evI kare che ke jene koI dharohara ja hotI nathI. arthAt e bebuniyAda ja hoya che. kalpanA manamAM je Aveza ane Avega pedA kare che enAthI mAnavInuM bahubhAga baMdhana ghaDAya che. muktinA abhilASI jIvo paNa...! jIvanaviSe. Ama hota to ThIka" - athavA - 'amuka samaye meM Ama karyuM hota to ThIka hatuM - evA badhA vikalpo vyartha che. je kALe je banavAnuM hatuM te ja banela che. samajo to je kaMI thAya che e bhalA mATe ja hoya che. bhalA burAno toDa pADavA ApaNe kaMI samartha nathI. prabhu, mArI pAse evI koI meghAvI zakti nathI yA evI koI gahana aMtarjha nathI ke huM jIvanamAM pagale pagale yathArtha nirNaya karI zakuM ne samucita vartAva dAkhavI zakuM. huM buddhine bahu kasI ya jANato nathI ke evI koI vyApaka UDI vicAraNA ya nathI. prabhu, tane rIjhavatA mane lagIra nathI AvaDatuM- huM zuM karuM? te aMtaryAmi tuM kaI rIte rIjhe enIya mane sudha budha nathI. tArA prasAda vinA mAre jhUrI maravuM joIe paNa evI koI sUraNAya mArAmAM nathI. mAtra tArA prasAda vinA ujjaDa jIvana jIvuM chuM ghaNA loko svArthamAM ja evA cakacUra che ke paranA hitanI emane koI paravA ja nathI ! to ghaNA paropakAramAM evA cakacUra che ke svahitanI sariyAma upekSA dAkhavI rahyA che. kharekhara to saMtulana rahevuM joIe samasta jIvonA ane svanA sAcA hitanuM. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 sAdhanApatha ane AtmajJAna mAro ja bhUtakALa yAda karuM chuM to thAya che ke parahitanI gAMDItUra lagana hatI. varSoparvata kevI bemaryAda A lagana hatI te varNavI nahIM zakuM. svahitanI pArAvAra upekSA vartatI hatI. urjAno nisima vyaya... kharUM svaparahita zAmAM che enI yathArtha gama na hatI. nirdoSapaNe sugADha svahita sAdhavuM e khoTuM ochuM ja che ? anAdinA bhaTakelA bhrAMtigrasta AtmAnI to asIma dayA UpajavI joIe. jene anaMtakALathI behAla bhaTakatA potAnA AtmAnI anukaMpA nathI ane anya AtmAonI evI anukaMpA..... aho...! jIvonA svAtsahitanA ja haju koI ThekANA nathI hotA ne paranuM hita sAdhavA gAMDA-utsuka thaI jAya che ! bhISaNa bhAvAvega hoya che - bhaTakI gaela jagatane mArge lAvavAno. re. pote keTalo rAMka ane asamartha che e paNa nahIM jovAnuM? jJAnIo kahe che ke je nirguNI haju pote ja karela nathI e parane zuM khAkha tAraze ? pote haju pArAvAra bhrAMtimAM gaLakAM khAya che - nibhratti darzana sAdhyuM nathI, ane astitvanI agAdha gaherAIo kheDI nathI. evA koI sadguru paNa khojyA nathI. jIvananA pUrvArdhamAM meMya parahitanA pracanTa bhAvAvega niraMtara sevyA che. pachI zuruthI samajAyuM ke A to jAlima nukazAnIno vyApAra che. daridri dAnavIra thavA nIkaLe evI pAmara ceSTA che. ne meM svahita bAju mahAmahenate lakSa vALyuM. prabaLa AtmalakSI banIne je 'AtmAnubhava' gADhapaNe anubhavatA nathI eno moha naSTa thato nathI mukhathI vairAgya kathe ne aMtarathI moha na chUTela hoya evA jIva jJAnIono ane nijAtmAno droha ja kare che. prathama svayaM nirmohI banavuM ghaTe. atyaMta nimanibhAve kahevuM che ke meM je AnaMda jANela-mANela che e avarNanIya che nijahitanI tIvra lagana mArAmAM zrIgurue peTAvI. ethI apUrva AtmAnaMda mANavA maLyo. khare ja nijahita koIe paNa gauNa karavuM yA cUkavuM ghaTe nahIM. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 301 sAdhuone zrI jinanI daDha AjJA che ke vadhune vadhu svahitanI dhArAmAM ja DULyA rahevuM. astitvanA mahAsAgaramAM nimajjana karavuM ne tadartha tamAma anya pravRttinI upekSA karavI. nijAnaMdamAM nimagna rahevAtuM hoya to bAkI badhuM visArI devuM. sAdhake parapravRttino rasa jeTalo bane teTalo ghaTADI nAkhavA jevo che. svahitakAryamAM nimagna thaI zakAya eTalA vadhu ne vadhu thaIne eno ja pragADha rasa keLavavA jevo che. ahAhA... sAco sAdhaka keTalo pragADha rasathI nijahita nimagna thaI cUkela hoya che ! he svaparahita sAdhaka bhavyAtmA ! vizva kalyANanI tArI mahecchAnI bhItaramAM UMDe UMDe rAja zuM che? talAsa kara ke UMDe UMDe ya kyAMya vizvazreSTha thavAnI ahaprerIta murAda to nathI ne ? tuM gaherAIthI aMtaratalAsa karaje ke tArI mahecchAnI bhItaramAM zuM che? he AtmArthI mumukSu ! tArA aMtaratamamAM garbhItapaNe paNa bIjA badhA karatA zreSTha thavAnI murAda rahI hoya to tuM enuM parizodhana ne nivartana karI deje. kAraNake sarva AtmAmAM purNataH samadaSTi khIlyA vinA tArI sAdhanA purNatAne pAmI zakaze nahIM. potAnAmAM paNa ghaNI kamajorIo ne ghaNAM viparyAso yadyapI mojuda che evuM sacoTa bhAna sAdhakane garvathI unmata thatA bacAve che. AtmanirikSaNa karatA ja rahenArane uparyukta bhAna javalaMtapaNe rahe che. ethI e koIthI potAne uMco manAvavA utsuka ja nathI. jaDOS A paNa khUba ja sAcuM che ke - jenA gupta manamAM bIjAthI potAne UMco banAvavAnI maMchA haze e ataDo thaze ne ulTo badhAthI avagaNanA pAmaze. e koIthI AtmiyatA sAdhI nahIM zake. vaLI na bhUlo ke... bIjAnI mahattA sAMkhavA A duniyA kadI taiyAra nathI. jene ahaMpaNu che ene ja anyanuM apamAna lAge che. jene huMpaNuM nathI ene to mAnApamAnanA koI khyAla ja nathI. ethI apamAna jevuM kazuM ene khAsa bhAsatuya suddhAM nathI. bIjAnA apamAnajanaka vartAvathI ene haiyAmAM kaMI coMTa lAgatI ja nathI. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 sAdhanApatha ane AtmajJAna ApaNA Atmagata puruSArthanI eTalI kamI che ke koI vRtti vA pravRtti ApaNane khoTI bhAse to paNa tatkALa eno parityAga karI zakatA nathI ane koI pravRtti paramahitakara bhAse toya tatkALa ene apanAvI ke AcArAnvita karI zakatA nathI. che sajajana puruSa ! tuM koI anyanI phIkara zA sAruM kare cho ? manamAM paNa bIjAne sArA ke naThArA TheravI - sAcA ke khoTA TheravI - tAre zuM kAma che ? to zA mATe koIne sarTIphIkeTo ApavA ? bIjAonuM bIjA jANe.. tuM AtmAnuM ja saMbhALI rahene... bhAI ! tuM sajjana ho to khUba sArI vAta che... paNa tArI sujanatAnA pratibhAvarUpe bIjAe paNa evI sujanatA dAkhavavI joIe ja evo tAro Agraha mithyA che. e Agraha tArA cittamAM dveSa ane kleza UpajAvaze... ethI svapara ubhayane vadhu nukazAna saMbhavaze. mahAnubhAva! jo tame tamArA huMkArane haThAvI zakazo to kALAnukrame sarva sadguNo tame saMpAdita karI zakazo, emAM koI ja saMdeha nathI. svapara zreyanA vimaLabhavya paMthamAM huMkAra ja moTAmAM moTI bAdhA che. 'huM kAMI ja nathI. evuM ujAsamayI bhAna pragaTavuM ghaTe. 05 UMDAmAM DuM aMtaHkaraNa zuM kahe che e suNavA sAdhake gaherUM aMtarlakSa karavuM ghaTe. UDu aMta:karaNa nAsaMmata hoya evI vRtti-pravRtti pratyethI ruci pAchI vALI devI ghaTe. UMDAmAM UDuM aMtaHkaraNa eTale zuM? ene tathA enA avAjane parakhavo ghaTe. re. jagata AkhuMya bicArUM AtmabhAnarahitapaNe bebhAna hAlatamAM jIvatuM hoya tyAM koInAya ucita-anucita vartAvanA lekhA-jokhA zuM karavA ghaTe? AthI sAdhaka dharmAtmA to anya sarva AtmAonA AcaraNa tamAmane khUba haLavAzathI ja le che. icchavA chatAMya, badhA jIvone dhAryA saMtoSa ApI zakAya evI jagatasthiti ja nathI. alabata pote sAmAM jIvane dhAryo mahattama saMtoSa ApavA mahattama prayatnazIla jarUra rahevuM . paNa sAmo jIva ja asaMtuSTa prakRttino hoya to bhagavAna paNa saMtoSa na daI zake. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 303 bhagavAnanI ya hayAtI veLAe... bhagavAnanI paNa bhUlo kADhanArAne bhagavAnane paNa nakalI kahenArA jIvo hatA. mATe AvA jagata pAse potAno bhAva pUchAvavAnI apekSA rAkhavI vyartha che. bhagavacetanA pAmelA agaNitanuM saMsAra koI bhUla karI zakela nathI. upalabdhi pAmela dharmAtmAe A bebhAna jagatamAM bahuM bahuM sAvadhAnI vartIne jIvavuM ghaTe che. potAne bebhAnIno cepa na lAgI jAya mATe evA jIvothI prabhAvita thayA vinA ke evA jIvothI TakarAyA vinA paramasajAgapaNe" jIvavuM ghaTe. je AtmadhyAnInara ToLuM bheguM thatAM... enAthI prabhAvita thaI jAya che. e AtmadhyAna ane AtmajJAna baMne gumAve che. mAtra ToLAthI prabhAvita thayA vinA je aMtarathI alagArI banI rahe che - aharniza ekatvabhAvanA bhAve che - e ja bacI zake che. vyaktitvanA vikAsathI jIvane vibhrama thAya che ke AtmavikAsa thayo che. paNa vyaktitvanA vikAsathI svatvano vikAsa kaMI ja thato nathI. vyomohita thaI jAya to svatvano vikAsa ulTo raMdhAya jAya che... agaNita jIvonuM AvuM banyuM che. ToLuM bahuM bahuM to tamArI smazAnayAtrAmAM sAthe Avaze - tamArI eTale tamArA dehanI; tame to ekalA aTulA na mAlUma kaI gatimAM... lAkho devo tamArI sevAmAM hoya toya zuM? Akhara to tame ekalA ne ekalA ja mAtra AtmaAdhAre rahevAnA cho. mAnavInuM acetana mana... ahAhA... agAdha gaherUne amApa vicitratAothI bharyuM che. ethI ja mAnavI kyAreka sudhabudha gumAvI atyaMta vicitra bhAse evuM vartana kare che. jJAnI A tathya jANatA hoya, e evI koI vartaNukane gaMbhIratAthI letA nathI. potAnA doSathI pUrNapaNe sabhAna thayA vinA behozImAM ja mAnavI mAphI paNa mAMge che. ne punaH punaH evI bhUlo paNa karyuM jAya che. bhUla pratye e aMtarathI sabhAna thato ja nathI. mAnavIne to bhUla paNa karyo ja javI ne kSamA paNa mAMgye javI evuM pAkhaMDI valaNa phAvI gayuM che. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 sAdhanApatha ane AtmajJAna pastAvAno pAvaka to kharekhara evo prajjavalIta thavo joIe ke eka doSanI sAthe aneka bIjA doSo paNa baLIne bhasmIbhUta thaI jAya... ane samagra cetanAnuM zuddhikaraNa thaI navo ja avatAra dhAraNa karyo hoya evI bhagavatIcetanA khIlI rahe. 0 varasothI pratikramaNa karavA chatAM... jo mAMhyalo Akho ne Akho rUpAMtara pAmI na rahe ane evo ne evo ja kAmI-krodhI-lAlacu-daMbhI-ghamaMDI ne irSALu banI rahe to pratikramaNa karyAnI phaLazruti zuM ? punaH pApadoSa na thAya evI parama kALajI pragaTavI joIe. @> jIva garva le che ke ame to ATalA varSothI nitya ATalI sAmAyika karI - paNa, jo svAbhAvika samabhAvanI pariNati potAnA jIvanano paryAya na banI cUkI to enI phaLazruti zuM ? bhAI.. sAmAyika eTale ja to samabhAvano saghanaghana abhyAsa. 0 jIva tatvAbhyAsano garva le che paNa - jo mamatA marANI nathI ke moLI paNa paDI nathI to tatvAdhyayananI phaLazruti zuM ? mamatA vilIna na thAya ne samatA mahorI na uThe to varasonA varasonI jaMgI jIvana sAdhanAnI paNa phaLazruti bIjI zuM ?? . 70 re dharmAtmA tarIke paMkAvA chatAM, mamatA jene pUrvavat ruce che ene samatAsukhanI jhAMkhI maLI nathI. AtmikazAMtinI eNe carcAo karI jANI che paNa buMdeya cAkhyuM jaNAtuM nathI. vAto karanArA gameteTalA ho paNa eno AsvAda mANanArA to ? 70 svabhAvasukhanuM bUMda paNa jeNe cAkhyuM - e pachI eno paramapUrNa Azaka banyA vinA rahe nahIM. e jhalaka lAdhyA pachI emAM je DUbI javAnA badale mamatAne mamaLAvavAnuM je cUkatA nathI e to taLAve AvI tarasyA rahenArA jevA hatabhAgI ne dayApAtra che. 70 he jIva ! mamatAne to te anaMtavAra ajamAvI joI che. ethI Akhara tane zuM maLyuM eya spaSTa che. have ekavAra samatAne dilerIthI ajamAvI jo. khare ja tArU caritra AkhuM badalAya jaze. sAdhupuruSa banI jaIza. sAcA arthamAM Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 305 jenI cetanA a.vi..2..... samabhAvamAM ja jhaboLAyelI rahe che ane mane jagatanA sukho sAva phikkA banI jAya che ne duHkho ya nagaNya thaI jAya che. jagatanA tamAma bhAvono e taTasthaSTA banI rAgadveSa-kleza ityAdithI alipta thaI jAya che. jIva vAto bhale adhyAtmanI kare ane vicAraNA paNa adhyAtmaviSayaka karyA kare... paNa AtmAnI unnatino kharo madAra to enA manamAM gUDhapaNe zenI ruci che enA upara ja che. e rucinuM parizodhana-parivartana karavA to agAdha gaherI samajaNa khIlavavI paDe che. samajaNa paherI zI rIte thAya ? gahana prItithI satsaMga karavA vaDe - tathA - jeTalA bane teTalA aMtarmukha banI UMDI tatvavicAraNA ane tatvasaMzodhana karavAthI samajaNamAM dhIme dhIme gaherAI Ave che. chIcharAM prayatno kAragata thatA nathI. jema bane tema UMDANa joIe. uparaTapake ja dareka viSayane grahavAnI ApaNI daDha AdatanA kAraNe koI viSayanI taLasparzI gaherAImAM ApaNe jatA ja nathI. ghaNAM viSaya bhale na kheDIe - paNa koI eka viSayanA taLIyAM sudhI pahoMcavA dhIrapaNe prayatna karIe to ghaNI sukSmaprajJA khIlI zake. mananA gahana pravAhonuM jhINavaTathI avalokana karanArane ja khyAla Ave che ke tyAM zenI Asakti paDI che. jIva bhramamAM hoya che ke mane to adhyAtmanI ja ruci-prIti che. paNa mananA pravAhanuM sthirapaNe avalokana kare to ja khyAla jAge evuM che ke bhItara zeno rasa che. vAto ane vicAraNAo AtmA saMbaMdhI hoya, paNa manamAM saMgUDhapaNe anAtmabhAvonI ja ruci rahetI hoya to kahevAnI jarUra nathI ke jIvanI gati zI thAya, AtmA spaSTa anubhavanamAM na Ave tyAM sudhI Atmaruci saMvedAya ke anAtmaruci osare e duHsaMbhava che. sukSma vicAraNArahita mUDha jIvane e mAluma ja nathI ke bhItaranI Asakti chedavI e kevuM kaparuM kArya che. AsaktinA mULo aMtasamAM keTalA UMDA UMDA UMDA che e ya jIvane gama nathI. mULa sudhI kArya karavA mATe kevA UMDA jJAna ane dhyAnanI jarUrata paDe e mAlUma ja nathI. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 sAdhanApatha ane AtmajJAna sAdhake e bhUlavuM na joIe ke eNe adhyAtmasevana dvArA AkhA ne AkhA palaTAya javAnuM che. potAnI jAtanuM samULaguM rUpAMtaraNa karavAnuM che. Akho navo avatAra ja dhAraNa karavA jevo parivartanano krAMtikArI puruSArtha samAcaravAno che. je pratisamaya palaTAvA tatpara nathI - jUnI ghareDatamAma palaTAvavA je samutsuka nathI - jIvanazailImAM AmUlacUla palaTo karI nAkhavAnI jenAmAM jhiMdAdilI nathI; enA mATe adhyAtmano rAha ja nathI. bhAI, A to marajIvA mAnavIono mArga che. jene UMDo 'AMtarasaMzodhana' no puruSArtha karavo nathI ne bAhya kriyAkAMDa karIne ja toSa mAnavo che - ane - ema ja meM ghaNuM karyAno harSa vedavo che - garva karavo che...ahAhA, bhAI ! evA jIvo mATe kaMI mahAvIrono mAraga nathI bodhAto hoM. bhAI ! AtmAnuM rUpAMtaraNa... samajaNanA rUpAMtaraNathI thAya che. avaLI samajaNathI ja AthaDavAnuM che ne savaLI samajaNathI ja ugaravAnuM che. sahelo gaNo ke kaparo gaNo... samajaNa sudhAravAno puruSArtha thAya e ja sAco sanmArga che, e ja sAco upAya che. jIvane jyAre aMtaHkaraNathI mahesusa thAya ke huM kAMI ja yathArtha jANato kAravato nathIH huM kAMI ja karI zakavA samartha nathIH mane koI ugaravAno yathArtha upAya bhAsyamAna thato nathI; tyAre enuM haiyuM gadgadita thAya che ne evA bhInAM haiyAmAM prArthanAno udgama thAya che. paramAtmAne pukAra... arthAta bagaDI bAjI sudhAravAnI potAnI koI ja kSamatA nathI evo aMtarathI ekarAra, jIvana keTaluM anaMta rahasyamayI che - ajJAta-akaLa che! Ama AdamI jIvanane - enA agaNita pAsAone - samajI suddhAM nathI zakato tyAM sudhArI to kema zake ? ghaNIvAra jIva prArthanAdi paramakAryomAM rAce che to ghaNIvAra prabhunA Adezane avagaNI svacchaMdI vRtti pravRttimAM vyasta thaI jAya che. mAnasarovarano haMsa, motIno cAro caNavAnA badale kyAreka kAdava paNa cUMthavA lAge evI jIvanI vicitradazA ya thaI jAya che. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 307 - zubhAzubha pravRttionA hiMDoLamAM jIva AmathI tema jholAM khAya che, paNa sarvakarmathI rahita evI zuddhadazAno ene sula paricaya ja nathI... khare ja sarvakarmanA AstravathI rahita hoya evI 'abaMdhadazA' kevI adbhUta ne alokIka che eno jIvane paricaya ja nathI. ratnaciMtAmaNI tUlya eka eka paLa A jIMdagInI - eno zuM zuM sadupayoga karavo enI ghaNAM mUDha evA A jIvane sudhabudha ja nathI. jIvanamAM sAcuM zuM cUkAya gaela che - sAdhanAnI kaI paramavidhi sUkAya gayela che - eno jIvane koI zoca-vicAra nathI. bhISaNa karamo bAMdhavA mATe kaMI jIvane lAMbA samayanI jarUrata che evuM nathI. eka kSaNamAM are kSaNAmAM evuM gADhakarma baMghAya ke je varSo vItye ya na baMdhAya. eka paLamAM mAnavI jItanI bAjI hAramAM ke hAranI bAjI jItamAM paloTAvI zake che. ahA..hA. rAgAdi AveganI eka paLamAM, koDo vaSonuM pALeluM saMyama paNa phaLazUnya thaI jAya che. - zunyavat thaI jAya che... anaMtanI yAtrAethI jIva pAcho paDIne... na mAluma... kyAM no kyAMya pheMkAya jAya che. aMtahIna vinipAta thaI jAya che. guNasthAnakanA agIyAramAM sopAna jevI paramocce dazA para ArUDha thaela jIva paNa patana pAme ne na mAlUma... kyAM pheMkAya rahe evI vizvasthiti hoya; A jIve keTakeTalA jAgarUka thavAnuM che ne satata sarvajJadazA paryata jAgRti TakAvI rAkhavAnI che. mohanI AMdhI uThe ne aMtaHkaraNamAM vivekano dIpa TakAvI rAkhavo atyaMta muzkela banI rahe evI veLA to gadgadye paramAtmAne prArthavA eja zreSTha upAya jaNAya che. pote pAmara kaMI jJAnapuruSArtha karI zake ema nathI evA bhAnapUrvaka bhakti thavI ghaTe. vItarAgano mArga to anaMta pavitratA sAdhavAno mArga che. AtmAnI avirata parizuddhi sAdhatA ja rahevAno A mArga che. paripUrNa nirdoSa na thavAya tyAM sudhI jarAya jepIne na besavAno A mArga che. nAno paNa doSa hayAmAM tikSNa zULa mAphaka khUMce e A mArga che. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 sAdhanApatha ane AtmajJAna samajI samajIne vaLI vaLI bhUlyo che A jIva... ahAhA, eNe samajaNo keTalI karI ? AkhA vyatIta jIvanane vilokIe to vipula granthabhaMDAra sarjAya eTalI samajaNo eNe karI.-paNa - mohanuM jora evuM niHsIma che ke, to ya vArevAre jIva bhUlo paDe che ! huM koNa chuM -huM koNa chuM - enA mAtra jApa karavAnA nathI paNa gaMbhIra ane aMtarmukha banI potAnI sanAtana-zAzvata asti mahesUsa thAya evI mauna-pratIkSA karavAnI che. jyAre sahaja aMtarbhAna ugI Ave ke huM traNekALa TakanAra padArtha chuM tyAre jaMpavAnuM che. pIyu paradeza gayela hoya ane enA koI vAvaDa na hoya to satInAra enA vAvaDanI kevI AturapaNe pratIkSA kare ? saMbhAravuM na paDe - ene eja sAMbharyA kare. pIyunA patranI pratIkSAmAM ja enI samasta cetanA tanmaya thaI gaI hoya - bIjA kazAmAM ya dila lAge nahIM. jeTalA vadhu prazAMta thaIne... jeTalA vadhu stabdha thaIne... jeTalA vizeSa dhIragaMbhIra thaIne... jeTalA vadhu gamagIna thaIne.... jeTalo vadhu nirvikalpa thaIne..., AtmadarzananI pratIkSA thAya - cAhe teTalo kALa e pratIkSAmAM jAya - basa emAM ja otaprota rahevuM ghaTe.. mane kema haju 'Atmadarzana nathI thatuM ??? - evA uchAMchaLA thaI javAnI jarUra nathI. A to anaMtadharyanuM kAma che... sAdhakanA pairyano kyAre paNa aMta Avavo joIe nahIM. mane acUka acUka AtmAnubhava sAMpaDaze ja evI atuTa-amITa AzA hovI ghaTe. cAha haze to rAha maLI Avaze ja.'- samasta cetanAnI cAha haze to caitanyadeva chUpAyelA nahIM rahI zake. aMtaranI gahana abhIsAvALA sarvane e caitanyajyota pragaTa anubhavamAM Avela che. abhIpsA jeTalI avagADha thaze eTaluM vaheluM kAma banaze. amane lakhatA ya raNajhaNATI thAya che evuM madhurasukha to enI pratikSAmAM paNa rahyuM che. e pratikSA ja pragADha thaye, jIvane bIjI tamAma jaMjALa bhUlAve che. e pratikSA ja cittane stabdha.zAMta-prazAMta banAvI de che. prazAMta cittamAM sahaja AtmabhAna ugI Ave che. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 309 ahAhA, caitanya kevo bhavya padArtha che... anaMtakALa to e hInamAM ho evI nigoda avasthAmAM rahyo...anaMtavAra narakanA bhISaNamAM bhISaNa duHkhamAM rahyo...re...toya enI jJAnazakti buddhi nathI thaI gaI ne Aje paNa evI tIkSNa dhAradAra che !!! malayagIrInA caMdanavananI samIpa jatA ja jema zItaLa-sugaMdhI vAyuno anubhava thavA lAge ema potAnA sanAtana-zAzvata astitvanI sanmukha thatA ja gahanazAMtinI apUrvadhArA anubhavAvA lAge che to 'tadrupa-anubhava' to chAno kema ja rahe ? caitanyadarzananI cIrapratikSAmAM... jyAre vicAro zAMta thaI mane sAva stabdha thaI jAya che - ane sahasA potAnI mULa hastInuM bhAna dipta thAya che tyAre AtmAnA acarajano koI sumAra raheto nathI ke ahAhA, huM kevo kahevAuM - mane khudane ja bhUlI gaela !? ApaNe ApaNane nAma-rUpavaMta mAnI lIdhela che e ja moTI bAdhA che. nAma, rUpa ane enI AsapAsa khaDI thaela vyaktitvanA ahanI divAla ja kharI asti dekhavA-pakhavA detI nathI.ApaNe sAva bhUlI gaela chIe ke ApaNe to arUpI tatva chIe. bIjuM badhuM smaraNamAM lAvatA enI evI bhArI bhIDa khaDI thaI gaI che ke svasmaraNano jIvane avakAza ja rahevA pAmela nathI. ene eka aDadhI ghaDI ya AtmasmaraNa tAjuM karavA arthe phUrasada nathI.re... bIjuM saghaLuM pAra vinAnuM kare che paNa AtmasmaraNa jagavavA....! bhAI ! satata thatuM rahetuM AtmasmaraNa saghaLAya guNonI khIlAvaTanuM prabaLa kAraNa che. AtmasmaraNa jAgatuM rahe to AtmahitanI khevanA paNa jAmelI rahe che... ane ethI doSo ApoApa dabAyelA rahe che ne naMdina gaLatA jAya che. e smaraNano mahimA advitiya che. pote dehAdi nathI ne caitanyamUrti AtmA che evuM sabhAnapaNu ja jIvanA didAra pheravI nAkhe che. huM anAdi anaMta vidyamAna evuM amara tatva chuM e bhAna thatA A bhava mAtranI ciMtA gauNa thAya che ne anaMtabhAvI ujamALa karavA jIva laganIvaMta thAya che. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 sAdhanApatha ane AtmajJAna anyane bhalA dekhAvA khAtara ke jagatamAMthI kIrti saMpAdana karavA khAtara potAnuM cAritrya jeNe ghaDela che. enuM cAritra e ene ja bojharUpa banI rahe che. kevaLa Atmika AnaMda khAtara pavitra cAritrya je khIlavI jANe che e phula jevA haLavA rahI zake che. saccaritra e AtmAno sahaja svabhAva che - paNa, svabhAvaparaka sahajajIvana jIvavuM ApaNe eTalI hade bhUlIgayA chIe ke svabhAvika cAritra saMbhava thaI gaela che. keLaveluM cAritra ane svabhAvodita cAritra e be vacce to Abha - jamInanuM aMtara che. potAnI raheNIkaraNI palaTAvavI e eka vAta che ne potAnI mULabhUta jAta ja AkhI ne AkhI palaTAvavI e bIjI ja vAta che. pote ja navajanmanI mAphaka palaTAya javAnuM che. potAne niraMtara bhalIpere dekhe-pekhe ane ambalItapaNe vizuddhi vadhArI rahe. mULa svarUpe pote sarva malinatA rahIta sphaTikara tulya che enuM satata dhuMTAtuM bhAna vidhutanA AMcakAnI mAphaka prabaLa jhATakAthI AvaraNane chede bhede che. pote siddha samAna zuddha-buddha-caitanyaghana che evuM bhAna ja karmarajonA thoka uDADI mUke che. bhAI.! tAro AtmA bhagavAnatulya che - are... e ja sAkSAta bhagavAna che. mAtra enuM bhAna visarAvAthI ja saghaLI viTaMbaNA ubhI thaI che. potAnA anaMta mahimAne bhUlI vibhrAMta thaela jIva svabhAvane badale vibhAvamAM rAcI rahela che -- vikAramAM rAcI rahyo che. vikAramAM rAcavA chatAM, AtmA potAnuM nirlepa svarUpa khoIne vikArI thaI gaela nathI. A ja tathya samajAvavA sphaTikaratnanI vAta karAya che. kALA kAgaLa pAse rAkho to e kolasA jevuM dekhAya. paNa dekhAya che e bhrAMti che. ratna to evuM ja zubhra-dhavala che. taTastha prekSaka banIne je paNa mananA nATaka ane zorabakorane jUe jANe che emane avazya khyAlamAM Ave che ke mana kevA kevA vyartha pralApo karI karI AtmAne taMga karI rahela che. tame eka prekSakanI adAthI mananA aneka nATako jovAnuM karo. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 311 tame manathI tAdAtmayatA toDIne arthAt bhinna paDIne khela jonAra tarIke raho. mAtra tamArI bhinnaasti bhAnamAM rAkhoH to e khela jotA jotA ja tame prabuddha thavA lAgazo. mananA kAvAdAvA tamArA khyAlamAM Ave - sacoTa khyAlamAM Ave e jarUrI che. manane tame oLakhI lezo eTale ApoApa enA kArastAna ghaTavA lAgaze. tamArUM ja baLa meLavI meLavI mana baheluM che. tame manane oLakhI enAthI udAsIna thazo to mana moLuM paDI jaze... enA vega-Avega-udga nA pUra osaravA lAgaze. tamAre manobaLanA Azraye nahIM paNa AtmabaLathI jIvavAnuM che. mane to tamAro munIma che svAmI tame pote ja cho. svAmInI najara sAvadha bane eTale munimanA goTALA to kyAMya gAyaba thaI jAya. jhAjhuM zuM karIe ? manane sAdhavuM e ja mahAsAdhanA che. aMtaHkaraNamAM samyagu jJAna-bhAna ke samyapha sUjha-bUjha ughaDyA vinA koI vAstavArthamAM svataMtra thaI zake e saMbhavIta nathI. jeNe potAnA sukhano madAra bIjAnA Azraye kalpela che. mAruM sukha para vaDe che evI jene bhrAMti TaLI nathI e parama arthamAM svataMtra kema thaI zake ? strI-dhana-pratiSThA ItyAdi manadhAryA padArtho maLe to huM sukhI thaI zakuM--evo khyAla dharamULathI khoTo che. bhAI ? e khyAla dharAra mithyA che. kazA paNa joga-saMjoga vinA, A ja paLe tuM sukhI thaI zake cho - parama sukhI thaI zake cho. brAMta-pyAlo tajI zake to. kalpanAthI tuM je je vAMchIta padArthonI upalabdhi vaDe jaMgI sukhanI dhAraNA kare cho,, e padArtha upalabdha thaI jAya to bahu ja alpakALamAM enA mUla tArA hRdayamAMthI osarI jaze... ane vaLI tuM navA ja padArthonI evI ja durAzA sevato thavAno che. upalabdha saMyogo karatAM upalabdha nathI evA saMyogonuM ja mUlya manane pArAvAra hoya che. upalabdhanuM mUlya to be cAra divasamAM ja nagaNya thaI jAya che. kalpanAmAM jene kAmadeva jevA ke rati jevA mANela hoya e jo labdha thaI jAya to koDI jevA thaI jAya che. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 sAdhanApatha ane AtmajJAna bhAI.! parapadArthamAM potAnuM sukha kalpavuM enA jevI karapINa bhUla bIjI koI nathI.jIva jo IcchAothI mukta thAya - tamAma IcchAothI virAma pAmI rahe - to hRdayamAM je saMtoSa-zAMti-samAdhi nI saravANIo phuTe enAthI jIva tarabatara banI jAya. mamatAne aLagI kara... he mugdha jIva... mamatAne aLagI kara. mamatAne mAryA vinA aMtaravRtti thavI atyaMta dohyalI che. aMtavRtti thayA vinA Atmadarzana lAdhavuM dohyaluM che; ane e vinA apUrva AtmasthiratA ane AtmaraNitA paNa kyAMthI lAve mamatA mAtrane mUkIne.., AtmaramaNa thaelA munI evI gahanagADha sukhadhArA vedatA hoya che ke suralokanA sarvocca kakSAnA sukha paNa enI barobarI karI zakatA nathI. jeTalI AtmasthiratA avagADha eTalI sahaja sukhanI dhArA paNa parama avagADha lAve che. ani... ke jemane saMsAra ane mokSa pratye paNa zuddha samabhAva varte che. emane jagatanA koIyeya bhAvo paratve to pasaMdagI-nApasaMdagI rahevAno savAla ja kyAM che? pasaMda hoya to eka mAtra AtmA pasaMda che e sivAya sarva saMyogo pratye madhyasthabhAva che. cA..ro. sAdhaka, navA koI karmanuM baMdhana thAya evI ekapaNa vRtti-kRtti sevavA Icchato nathI. azubhanI to vAta kyAM paNa utkRSTa evA zubhakarmanA pralobhathI e para hoya che. enI sarva sAdhanAno uddeza pUrvakRtanI nirjarAno ja hoya che. koI karmabaMdhano nahIM. koI karma karavuM paDe to phaLAkAMkSAthI rahitapaNe karavuM ema kahevAya che paNa vartamAna dharmajagata phaLAkAMkSAthI ja keTaluM behada gherAya cUkela che? prAyaH pratyeka satkarma phaLAkAMkSAthI ja abhaDAyeluM jovA maLe che. A paNa vAsanAno ja vistAra che ne? khare to IcchA-kAmanA-vAsanAthI vimukta thavA dharma che - enA badale dharmanA mISe ja vAsanA-lAlasA besumAra bahekI jAya evuM bane to to...!! bhAI sukha IcchA-AkAMkSAnI vRddhimAM nathI tRSNAnA tophAnamAM nathI. e to naryuM duHkha che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 313 koIpaNa prakAranI tRSNAmAM jene svAbhAvikapaNe ja AkuLatA vedAtI nathI eNe dharmadhyAnanI arthAt AtmadhyAnanI gahanamAdhuryabharI lijjata mANI nathI ema niSita thAya che. ekavAra svabhAvasukhanI lijjata mANanArane vibhAva tamAma AkuLatApreraka bhAsI rahe che. rAga AgarUpa che' - ema dimAgathI bolI de tethI zuM? rAganA udaya veLA enI AkuLatA satAve che. kharI ? vItarAgI zAMti e veLA yAda Ave che ? jIva jo ImAnadArIthI A nirIkSaNa ne parIkSaNa na kare ne mAtra bhejAmAM Ave te uccAryA kare to ethI koI artha sare nahIM. AtmazreyanA pathamAM ImAnadArI e bahu moTI vAta che - khUba khUba moTI vAta che. jJAnIo bhale kahe - paNa potAno aMtarAtmA pokArIne e tathyo saMmata kare che kharo ? aMtarjha ughaDyA vinA - jJAnInI vAta sAthe eno tAla maLyA vinA - vAtothI kaMI vaLe nahIM. adhyAtmajagatanI e karuNa bInA che ke ghaNAMkharAM dharmanAyako suddhAM ImAnadAra nathI ! teo UMcI UMcI Abhane AMbatI vAto karyA kare che - paNa - emanA aMtarAtmAno dhvanI emAM tAla purAvato hoto nathI. AvA vAcALa nAyakothI khUba cetavA jevuM che. vAta vasamI lAge kadAca... paNa Ajaparyata beImAnadArIthI bAMdhelA dimAgI khyAlo tamAma bhUlavA paDaze. huM koNa chuM? mArI bhUkha zenI che ? - enI navesarathI khoja karavI paDaze. jIvane jaMjALo ruce che ke gahana saMtoSa priya che e ImAnadArIthI talasavuM paDaze. saMtazradaya pokArIne kahe che ke ImAnadAra bano. bhItaramAM bhauttikatAnI mIThAza vedavI ane vAto AtmarasanA mAdhuryanI karavI evI apramANika vartanA hiMmatathI mUkI do. prathama pragADha Atmarasa pI jANo pachI enI vAta karo - kAM enI vAta ja na karo. mAnavabhejAnI vicitratAno ya koI pAra nathI. e duHkhI thAya che potAnA avaguNanA kAraNe ne doSa karamano kADhe che ! potAnI avaLI samaja... avaLA Agraho ItyAdinA kAraNe e duHkhI thAya che evI kabUlAta karavA ya e dharAra tatpara nathI ! Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 - sAdhanApatha ane AtmajJAna mANasa duHkhIta ane patIta to potAnA vicitra svabhAvanA kAraNe ja thAya che paNa doSa karamano kADhe che. potAnA asaMtuSTa ane asaraLa svabhAvanA kAraNe pote duHkhI che evuM mAnavA suddhAM e taiyAra nathI ne nasIbano - nIyatIno vAMka kADhayo kare che ! mANasanA umadA ke gaMdA jIvanano madAra karmo upara che ke enI samajadArI para che ? potAnAmAM rahela uNapa ke UMdhAI dekhavA-pekhavA ya mAnavA taiyAra nathI. kAza, avaLI samajaNa jo savaLI kare to jIvanano raMga samULago palaTAya jAya tema che... paNa - kevuM bhagIratha kAma karavAnuM che sAdhake - avaLI samajaNo tamAma savaLI karavAnuM. ahAhA...! A kevuM virATuM kArya che ke jIvana AkhuM samarpa do tyAre emAM saphaLatA maLe... e mATe to bhekha levo paDe... e mATe satata-anavarata magna banI javuM paDe. mANasa paramAtmA pAse pratidina pAra vagaranI kAkalUdIo karyA kare che. paNa je meLavavuM che e meLavavA pAtra thato nathI. apAtrane paramAtmA ke prakRti kaMI ja ApatA nathI. na bhUlo: pAtra thayA vinA... supAtra thayA vinA... kazuM ja maLatuM nathI. mAnavInI badhI ja prArthanAo jo phaLIbhUta thatI ja hota to A jagata para hAhAkAra ja hota. mAnavI kevI kevI behudI ne svArthI prArthanAo kare che ke bhagavAna paNa enA zorabakorathI tobA pokArI jAya che. niHzabda "mauna e moTI prArthanA che. potAnI bhItaramAM vasela bhagavAnanuM smaraNa-dhyAna karI, mAtra e prabhu pAse kRpAnI ja yAcanA karavI. enI kupArUpe je paNa upalabdha thAya . dhanipaNuM ke nirdhanatA - sukha ke duHkha - jIta ke hAra - je paNa upalabdha thAya e paramavaradAna che. jaDON bhItaranA bhagavAna kevA paramanirvikAra che ? emanI samIpe zI yAcanA thAya? satInAra pati pAse zuM yAe ?- caraNanI cIrakALa sevA sivAya ene zI umeda hoya ? ema aMtaryAma pAse kazI yAcanA na zobheH sivAya abhedabhakti. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 315 paramAtmA sAthe evA tanmaya banI javAya ke potAnA vikArI svabhAvanuM smaraNa paNa visarAya jAya. - pote ja parama nirvikAramUrti che evuM mahesusa thavA mAMDene sphaTikaratna jevI sadAnirmaLa potAnI mULa jAta pragaTa anubhavamAM taravarI rahe bhA..I..tane vAraMvAra samajAvIe chIye ke tAre nekIpUrvaka AtmotthAna ja karavuM hoya to enI nidhita vidhi che. e tuM jANa, vidhi samajayA vinA pAra vinAnA prayAso paNa niSphaLa ja jaze. ne vidhivaDe kArya tAjuba thavAya evI AsAnIthI thaze. jIvana khataranAka durAgraha I che ke e puruSArtha to pracaMDa karavA mAMge che paNa potAnI manamAnI rIte ne yathArtha upAya jANyA vinA ja ! dharmajagatamAM puruSArtha karanArA kroDa che . paNa, gurugamathI yathArthavidhie puruSArtha AdaranAra to koIka viralA ja che. bhavatRSNAthI bhalIpere vimukta thavuM kema ? e bhArI samasyA che. tRSNAne lIdhe ja saMsAra che ne tRSNA zame to saMsAra zamI jAya evuM che. paNa AdhyAtmika sukha-zAMti-samAdhino sAkSAta anubhava thayA vinA tRSNA zamavI saMbhava nathI. saMsAra viSayaka samasta kalpanAone... kalpanAnI khaDI karela virATa-sRSTine... eka ja dhaDAke topanA goLe uDAvI devA jIva taiyAra thaI zake to manAya ke eNe Atmikasukha jANuM mAryuM che. e vinA koI potAne prabhu ke payagaMbara manAve to e narI AtmavaMcanA sivAya kazuM nathI. mahAvIranI sAdhanAno mULabhUta uddeza to karmanI paripUrNa nirjarAno che. sakaLakarmathI sariyAma vimukta evI zuddha-caitanyadA' zIghatizIvra pAmavA arthe e sAdhanA che. koI karmano Azrava karavAM nahIM kintu tamAma kamIzava thatAM rokavA sAdhanA che. -DOS jinanA mArgano marma samajelA koI koIeya karma bAMdhavA utsuka hotA ja nathI. A mArga saMvarano arthAt karma UpajatA rokavAno karmabaMdhanathI aTakavAno mArga che. kaI evI paramanirlepa caitanyadazA khIlavavAmAM Ave to karmabaMdhana rahita thaI zakAya ? Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 sAdhanApatha ane AtmajJAna AvaDA moTA virATa jIvanapravAhanI saMzuddhi koNa karI zake ? bhAvanAnI lAkho saravANIo jemAM maLelI che evA jIvanasAgaranI pariddhi zA vaDe thAya? aho, mAnavInuM jIvana keTakeTalI umadAbhavya saMbhAvanAo dharAvI zake che. paNa... ATaluM asIma pAmara ane asIma mUDha jIvana... mAnavI ApaghAta kema karI nathI leto? kathanAzaya e che ke mAnavI kema nabhAvI le che. ATaluM vimUDha jIvana lAkho bhAvanAonI phaLazruti zuM che ? Akhara kema jIvavuM e niSkarSa para mAnavI kema kadIya AvI zakato nathI ? anaMta bhAvanAo jyAMthI uddabhava pAme che e cetanyabhUmi mAnavI kema sparzato nathI ? anaMtabhAvadhArAnA udgama-kendrarUpa paramasattA kema pichANamAM nathI AvatI ? ahAhA.. e sattA sAthe tadupa-tanmayatallIna thavAya to bhAvamAM kevI ataLa gaherAI pragaTe? jIvananI DhaLatI saMdhyAe paNa mAnava nirNaya nathI karI zakato ke jIvananuM paramagaMbhIra kartavya zuM che. bIjA sAmAnya kartavyo to lAkho adA thAya che. ThIka che. paNa enI ja ADamAM jIvananuM sarvotkRSTa kartavya DhaMkAya jAya che . rahI jAya che. ne jIvana vilIna thaI jAya che. kevIkevI dhAraNAo hoya che ane jIvana kevo akalpanIya palaTo laI le che ! chatAM mAnavI samajato nathI ke enuM dhAryuM thanAra nathI. jIvanadhArA je samaye jevo paNa vaLAMka le ene prekSakabhAve nihALatA rahI, jIvanathI sAva alipta banavuM e ja jIvanamukti che. ghaNI kaThina vAta che. mokSamAM AtmA ekalo che chatAM khAlIpaNAno anubhava nathI. nijAnaMdathI chalochalapUrNapaNAno anubhava che. ekalApaNuM tyAM sAlatuM nathI paNa suhAya che. pratisamaya AtmA pUrNa AnaMdathI chalakato saMvedAya che. A vAta AtmadhyAnI svAnubhavathI jANe che. sadehe muktino anubhava jene lAve che ene ja khyAla Ave che ke ekalI cetanyalIna muktadazA kevI aciMtya rasasaMvedanAthI sabhara che... kevI addabhuta kRtArthatA ahIM saMvedAya che, e vacanagocara nathI. paNa jIva dhAre to avazya eno tAga svAnubhavathI meLavI zake che. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 317 AtmadhyAnamAM DUbI - AsvAda laI - jIva sahelAIthI tAga pAmI zake che ke muktAvasthAmAM kevuM apratima sukha che. bhAI mokSanI vAto mAtrathI kaMI nahIM vaLe... eka ja IzAro jo lAdhI jaze... jarAka namUno jo jovA maLaze... to jIva anahada dIvAno Azaka banI jaze. anubhavayogI ane zuSkajJAnImAM taphAvata A che :- anubhavajJAnI AsvAda laI laIne bole che. enI vANImAM saccAIno raNakAra che... jyAre zuSkajJAnI zabdonA sAthiyA pUrve jAya che paNa AMtarasaMvedana evuM sUrIluM na hovAthI vANImAM sahuno raNakAra nathI. bhAI. anaMtagaNI majA anubhavamAM che - vAtomAM nahIM. vAto karavAnuM baMdha karI pahelA anubhava pAmavA ekalIna thA. anubhavanI jhalaka pachI... karuNAthI thoDuM bolavuM thaze to eya pasaMda nahIM hoya. maunanA anaMta udadhImAM DULyA rahevAnuM dila banI jaze. vAcakamAM anaMtanI yAtrA kheDavAnA gahanamadhura aramAno jagAvI zake to A graMtha lakhyo sArthaka mAnuM chuM. khera mArI guMjAyaza keTalI ? koDabharI kanyAnA hRdayanA pIyumIlananA jevA aramAno aharniza uchaLatA hoya che evA cetanyamIlananA gahanamadhura aramAno... bhaTakela mAnavajAtane jarUra che evA adhyAtmayogIpuruSanI... je enI suSupta cetanA paripUrNa jagAvI zake ane e pUrNacatanAnuM caitanya sAthe sAyujaya karI Ape. mAnava cAhe tevA utkRSTa bhogathI nahI paNa yogathI ja anaMtatRpti pAmI zakaze. A lakhuM chuM ne samaya paNa thaMbhI gayo mAluma paDe che. mArA hRdayamAM je gahana prazAMti che eno hUbahU anubhava vAcakane paNa karAvavA haiyuM thanagane che... paNa vAcaka jyAM sudhI anubhava sAdhavA saMniSTha prayatnazIla ne saghana pipAsAvaMta na bane tyAM sudhI...? mokSa arthAta AtmAnI paramazuddha dazA... mokSamAM anaMta sukha che evuM devA mAtrathI enI anaMtazraddhApratIti nahIM udbhavI zake. tadartha samasta saMsAranuM vismaraNa karI sahajAtmabhAvamAM taraboLa thavuM raheze. jIva abhyAsa kare to avazya saphaLa thaze. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 sAdhanApatha ane AtmajJAna cakravartI hoya ane eka cAkaranI mAphaka prabhumArganA dAsAnudAsa thaI rahe e A mArga che. jinamArga ahaMnA AtyaMtika vilaya mATe che. huMcakravartI hato ne badhuM tyAgI muni thayo chuM evI vAta e koIne na kare... are manamAMthI paNa evI moTAI bilakula kADhI rahe. potAnI jAta vizenuM yathArthabhAna jIvane ghaNAM mithyAbhimAnomAMthI choDAve che. potAnI kAryakSamatAnuM bhAna jIvane AMdhaLukIyA karatA bacAve che. potAnA doSonuM bhAna jIvane vinamra ane laghu banAve che. AMthI jIva bIjA jIvo pratyenA anAdaramAMthI bacI jAya che. A ON " jJAnamAM krAMti Ave to ja cAritramAM krAMti Ave. jJAnamAM jyAM sudhI bhrAMtio paDela che e nirmaLa na thAya tyAM sudhI AcaraNamAM kharI krAMti AvI zakatI nathI. mahAna cAritrya khIlavavA jJAnane jema bane tema nibhrAMta-nirmaLa ane nyAyI banAvavuM ghaTe che. rAga ke dveSamAM taNAya na jAya evuM sazakta-jJAna ja vAstavikatA nihALI zakavA samartha thAya che. vAstavikatA yathAtatha nihALanAra jJAna ja svabhAvika-vairAgya pedA karI zake che. Avo sahaja vairAgya ja sAdhutAne pUrNakaLAe khIlavI zake che. jIvanI matinI gati tRSNA prati che ke tRpti prati? alabata aMtataH to sahu koI tRpti ja talase che. jIiva sAdhano chUTAvIne ya Akhara to tRpta thavA ja jhaMkhe che. ahAhA...! gahanatRpti kyAM haze ? mAnavI bIcAro zodhe che kyAM ne vastu che kyAM ? hRdayamAM tRSNA che tyAMsudhI vicAronuM tAMDava maTavuM saMbhava che ne ethI dhyAna jAmavuM paNa duHsaMbhava che. dhyAna na jAme to vicAronuM tAMDava maTe nahIM ane vicAronuM tophAna maTe nahIM tyAM sudhI dhyAna jAme nahIM. kevo jaTIla ulajhanabharyo koyaDo che A... jIvanamAM eka tabakke arthopArjana dvArA DhaganA Dhaga ekatra karavAnI pragADha jhaMkhanA hatI. sukhanA thokabaMdha sAdhano ekatra karavAno thanaganATa hato. sadgurunA pratApe e badhI anaMta anubaMdhaka ruci paloTAyane paramArtha-sAdhanAnI parama abhipsAmAM rUpAMtarIta thaI. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva jo bhauttikasukhanI gahanabhUkhanuM parama avagADhAtmarucimAM rUpAMtaraNa ka2vA pAme to a.. naM. ta sukha-zAMti-samAdhinA-anaMta tRptinA-dvAra khulI jAya che. enI samasta tRSNA dhIme dhIme mULamAMthI vilIna thaI 2he che- sadgurunI kRpAthI A sahaja bane che. 319 muktimArga eTale tRSNAmAMthI tRpti tarapha javAno mArga: anAtmabhAvonA aDAbADa araNyamAMthI 'AtmabhAva'nA alaukika patha prati javAno mArga: jaganA saMga samastathI paravArIne parama niHsaMgapaNe nijAnaMdanI nibiDaghana mojo mANavAno mArga. ahAhA... enI kathA avarNanIya che. ON tRSNAnI khINamAMthI dhIre dhIre urdhvagamana karI karIne, tRptinA caramazRMge jaI bIrAjavAnI paramasAdhanA enuM nAma mokSamArga che. sAdhake satata samasta cetanAnuM urdvArohaNa sAdhI sAdhIne-madhyamAM kyAMya rokAyA vinA - kaivalyadazAnA sarvocca zikhare pahoMcavAnuM che. (c)` mAnavI kharekhara yathArtha rUpamAM nipaTa ajJAnI ne anADI che. enA ajJAnanI koI sImA nathI chatAM...e potAne parama sarvajJa mAnI varte pravarte che. A garva ja enA jJAnAvaraNane dRDha kare che - Ava2Na bhedAtuM nathI ne aMtarzanano virATa khajAno khulato nathI. (c) mAnavInuM jJAna evuM ekAMgI che ke prAyaH mAnavI haMmezA-sikkAnI eka ja bAju jovAnI jema - koIpaNa tathyanuM eka taraphI ja jJAna kare che. jyAre ekataraphI jJAnanuM tAna caDhe che tyAre bIjI bAju jovA e lagIra taiyAra thato nathI. ekataraphI jJAna ajJAnathI ya bhUMDuM che. (c) jIvane AtmahitanA anaMta AkAzamAM uDDayana karavuM che ne dazA to eka pAMkha kapAyelA paMkhI jevI majabUra majabUra che. enI pAse syAdvAdanA bodharUpI baMne pAMkha nathI. prANamAM asIma utkaMThA hIloLA le che paNa kema uDavuM ? pramANajJAnanI pAMkho to che nahIM. he AtmArthI sajjana...! koI veLA tuM kadAca matta-pramatta ke unmata thA to paNa vizuddha nyAyaprajJA to dhArI ja raheje. jevuM tAruM dila che evuM ja jIvamAtranuM dila che. koInAya dilane IjA pahoMcI jAya evuM uddAma-vartana tuM kadIyeya karIza nahIM. paramasaMyamamAM raheje. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 sAdhanApatha ane AtmajJAna mumukSu sAdhaka koIe na ApelI hoya evI vastune kadI grahaNa to karatA ja nathI, paNa ema grahI levAnI IcchA paNa karatA nathI. mAlikanI saMmatI vagara koI vastu e letA-vAparatA nathI. koInuM kaMI haDapa karI levAnI vRtti to enAmAM svane ya hotI nathI. mULa vAta to e che ke.. mumukSunA manamAM eka AtmArtha sivAya bIjI koI vastunuM mUlya ja hotuM nathI. ethI tamAma cIjo ene nirmAlya bhAse che. koI Ape toya levAno bhAva mahAprAyaH che nahIM, tyAM vaNaapAyelI vastu haDapa karavAnI vRtti to muddala na ja hoya ne ? jJAnI kahe che ke "jenAmAM laukika nyAya-nitinA ya ThekANAM nathI enAmAM alaukikapathanI sUjhabujha hoya e traNakALamAM saMbhavIta nathI. re AtmA mAtrane AtmavatuM jonAra koI AtmAno droha-dago kare e to sUraja pazcimamAM uge to ya banI zake ja nahIMne? ahAhA...! khare ja vizvAsaghAta jevuM vikarALa koI pApa nathI. mahApuNyodaye maLelA uttama saMbaMdho jeNe kadaradAnIthI jALavI jANela nathI ane ApasamAM droha karela che e kudaratanA mahAaparAdhI che. bhAvI amApakALAparyata e uttama sAthI-saMbaMdhI pAmanAra nathI, he niSThAvAna sAdhaka sunizciMta raheje... kyAreka to jarUra tane tArI prAthelI mahAna maMjhIla maLaze ja. tArA pathanA timira tamAma adazya thaze ne vimaLa ujAsa patharAze. tArI tamAma muMjhavaNano jarUra aMta Avaze ne sarva prakAre sarvotkRSTa samAdhAnane tuM pAmIza. has niSThAvAna sAdhakane parama nyAya ApavA nisarganA tamAma baLo kAryarata che. sAcI niSThA kadiyeya niSphaLa jatI nathI. nibiDa bhavaraNamAMthI je zIgha ugarI javA ja cAhe che jene ekamAtra nirvANano ja udeza che enuM honahAra khUba ja rUDuM che - khUba ja rUDuM che. prabhu, mArI AjaparvatanI agaNita upAsanAo badhI ja adhurI ne sadoSa che - emAM zuddhi ane vRddhinI apAra AvazyakatA che. mArA jevo sudra ne pAmara AvuM virATuM kArya karI zakanAra nathI. tuM karuNA karane jIvana sAdhanAne taddana navo ja opa Apa. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 321 prabhu, svanA ane samaSTinA saMtulIta carama utkRSTa zreyanA mArA parama uddezane bhUlIne huM kyAreya koI unmArge caDhI gayela hoMu to aMta:karaNathI kSamAvuM chuM. prabhu, mane sadAya paramaprayojanasAdhanAmAM ja rata rahevAnuM manobaLa tuM Apaje. Ama joIe to vartamAna mAnavajIvanamAM mahephila mahephila jAmI che. Aja mahephilanA apUrva sAdhano upalabdha che. paNa, ahahA, tadartha mAnavahRdayanI pAtratA arthAta atyanta Avazyaka evI saMyamazIlatA - vivekaparAyaNatA keTalI alpa thaI cUkI che ? nAtha ? khoTuM ciMtavana ghaNuM karyuM che... vyartha vicAronI uDjhanamAM aTavAyane akAraNa aMtarAtmAne duHSIta-duHkhIta paNa pArAvAra karela che... mana evuM vicitra jAtanuM che ke vyartha valopAto cheDI cheDI... akAraNe AtmAnI zAMti-samAdhi DahoLI nAkhe che. jahas miththA Dara paNa keTalo mAjhAhIna bharyo che mAnavamanamAM.. e nirdoSa evA nuttanasukhanA mArge jatA paNa Dare che ! A ajJAta bhaya koNe ropela haze ? zuM Ama ja DarIne e mahAna maMjhIlathI dUra ne dUra ja raheze ? re to to anaMta tRpti ane mukti e kema karI pAmaze ? nAtha ! meM jANe ajANya - ciMtavanAmAM paNa nyAyamArganI avagaNanA karI hoya to bhInAzradaye kSamAvuM chuM. koInuM hita ghavAya e rIte mAruM hita ke mAruM hita ghavAya e rIte koInuM hita huM sAdhavA mAMgato nathI. prabhu mane svaparanuM saMtulIta zreyaH sadhAya evI prajJA Apo. jIva abhAgIyo kyAreka kevI luka cIja mATe lAlAyata thaI bhIkhArAveDAM kare che ! tuccha vastumAM e svargabhALe che ! ahAhA... ? samrATano putra potAnI okAta bhUlIne jenI tenI pAse sIgAreTa mAMge to e jevuM niMdya che, evI niMdyadazA che A jIvanI. asaMyamanA kAraNe Aja mAnavagaNa ati kamajora thayela che. enA aramAnono pAra nathI - paNa, asaMyamanA kAraNe tRptithI hajAro mAIla dUra che. saMyama yathAyogya pramANamAM na hoya to mAnavI samyagna prakAre bhogavI ya zakato nathI e hakIkata che. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 sAdhanApatha ane AtmajJAna . mAnavIne enI UMDI bhUlacUka sudhAranAra kalyANamitra jo maLe to e ghaNuM moTuM sadbhAgya che. sAdhAraNataH jIvane potAnI bhUla batAvanAra goThatA nathI. - paNa jene bhUla batAvanAra ruce che enuM honahAra khare ja rUDuM che. evA jIvo ja AdhyAtmika vikAsanA adhikArI che. huM kahuM tema bIjAe cAlavuM ja joIe evo Aveza e dveSano bApa che. - e moTo adharma che. sarva jIvanI svataMtratA prasannatAthI samata karI madhyasthatA dhAravI joIe. kadAca potAnI sAcI ane atyanta hitakArI vAta paNa koI na mAne toya samabhAva jALavavo ghaTe. evuM zuM che ke je meLavyA vinA AkhI duniyA maLe to paNa nirarthaka che ? evuM zuM che ke je maLyA vinA anaMta puruSArthayukta evI dharmasAdhanA paNa sArthaka nathI ? kaI evI pAyAnI bhUla che ke jenA kAraNe zAzvata nirdoSa dazA uddabhavatI nathI ? mAtra adharmathI bacI javuM eTalo parisImita artha dharmano nathI. dharmanuM ghaNuM mahAna vidheyAtmaka svarUpa paNa che. vastuno svabhAva te vastuno dharma'- e nyAyathI AtmAnA svabhAvane ughADe-khIlave. praphulAve.vikasAve enuM nAma dharma che. AMtaracAthI yathAtathya avalokyA vinA, othe odhe thatI badhI ja zraddhA aMdhazraddhA che. dekhatI zraddhA kone kahevI ane aMdhazraddhA kone kahevI e gahana gaveSaNAno viSaya che. alabata, potAnI zraddhAne aMdha kahevA koI taiyAra nathI. paNa - . keTalAya tatvajJAnIonI asara A jIvana upara thaI che... tyAre jIvana kaMIka pazutAmAMthI bahAra Avela che. jIvanamAM je kAMI sukha-cena-zAMti-saMtoSa-samAdhi che e koI dunyavI parIbaLono pratApa nathI paNa parisevela tatvajJAnano ja rUDo pratApa che. @ s he nAtha ! sugama rAha mUkI kaThora rAhe cAlavuM paDe to mane maMjUra che. paNa, parama udezanI sAdhanAmAM satata AgaLa vadhavAnI mArI prANatkaThA che. parama uddezanI pUrti arthe je kAMI karavuM paDe te karavA: je kAMI tyAgavuM paDe te tyAgavA huM taiyAra chuM. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 323 jagatane kalyANa na karavuM hoya to tuM lAkha vAteya parANe te karAvI zakanAra nathI. khera parakalyANano vimoha tajI tAre jAtanuM kalyANa sAdhI levA jevuM che. bAkI, saMsAramAM haju jene hAthe karIne bhaTakavuM che ene bhagavAne ugArI zakanAra nathI. A duniyAmAM nirvANa sukha kone joIe che ? re, e kevI guNamAnuM che enI ya gama kone che jene haju saMsAra UMDe UMDe ruce che te vezamAM hoya ke nagna hoya paNa bhAvathI sAdhu nathI.nirvANa sukhano namUno paNa jeNe cAkhela nathI ene zuM kahevuM ? jIva, bharamamAM paDIza mAM... nivasanI vAto karanArA badhA kAMI enA ananya Azaka hotA nathI... vAto kare tethI zuM ? sAcA mumukSue evA vAta-zUrAothI cetavA jevuM che. gurUnA nirmohIpaNAnI to mumukSue pUrepUrI talAsa karI levI ghaTe. , yogano bhekha rahI gayela hoya ne aMdarathI yogabhraSTa thaI cUkela hoya evA keTalAya hoya che. yogabhraSTa thayAnuM gahanadaI paNa jenA dIlamAM nathI - evAo yoganI vAto kyA moDhe karatA haze e keme ya samajAtuM nathI. lAkhone sAthe laI mokSamAM javAnI murAda ThIka che. paNa, koI karatA koI sAthe na Ave to ya muktisukhanuM mUlya ghaTI jatuM nathI. sAco Azaka ToLAnI paravA karato nathI. ToLAne javuM hoya tyAM jAya; potAnuM gaMtavya sthAna e cUkato nathI. jas je paramAtmAne pote pAgala banIne upAse che e paramAtmAe saMsArane anaMta duHkhanuM mULa kahela che ne muktine anaMtasukhanuM kAraNa kahela che e kema sammata karato nathI ? - UMDA aMta:karaNathI kema e sammata karato nathI ? to pachI pAgala pUjAno artha zo ? vItarAganI pUjA-prazaMsA pArAvAra karavI ne rAgarasa sevavAnuM to choDavuM nahIM- rAgano to gADharasa parisevavo, A vAta kevIka nyAya saMgata che ? jenI pUjA kare enI AjJA mAnavAnA badale sAva avaLuM ja vartana kare - eno kheda paNa nahIM- to e pUjaka kevo ? Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 sAdhanApatha ane AtmajJAna kharuM kaho to... jIvane vItarAgI zAMtino koI paricaya ja nathI tyAM vItarAgarUpa thavAnI ananya AkAlAM kyAMthI enAmAM prajavalIta bane ? AtmAnubhava vinA AtmadhyAna jAme nahIMne AtmadhyAna vinA vItarAgI zAMtino paricaya thAya nahIM. zAnI jeTalI UMcAIe na pahoMcI zako to ya jJAnInI adekhAI kadI na karajo. emanA nirmAThipaNAnI nirmaLadIlathI prazaMsA karajo. emanA nijAnaMdane dekhI pekhI dIlathI prasanna thajo. emanI ubharAtI AtmastinI aMtarathI anumodanA karajo. jJAnI kahe che tuM vicAra kara to pAmIza. DI vicAraNA jAmavI joIe, vicAraNAo karI karI ne... agAu je dunyavI padArthone mahA moTuM mUlya Apela che te aMge pharI navo niSkarSa sAvavAno che. dUnyavI padArtho vize sArApaNAno je pUrvagraha che e toDavAno che. samajaNano viparyAsa TALavAnuM kAma UMDI vicAraNA kare che. vicAraNAmAM jema jema gaherAI Ave - gaMbhIratA vadhe - ema ema gADha viparyAso paNa vidAya thavA lAge che.gahanavicAraka sAdhaka sadeva pAra vinAnI brAMtIothI mukta thato jAya che. kartavya ane ahaMkArane - rAtrI ane timira - jevo ja nAto che. ahaMkAra rahIta kartavya uddabhave e ghaNuM duHsaMbhava che. ahaMkAra kartavyane ane kartavya ahaMkArane baLa Ape che. kevaLa svaparahitArthe ja koI kartavya thAya e ghaNuM ghaNuM duHsaMbhava che. zAnInI nirmaLadaSTie jemAM kaMI mAla nathI dekhAto emAM jIva kema mAla dekhe che ? jJAnI to spaSTa rIte jANe che ke koIpaNa sthAne mohAvuM e Atmadhana khovA barobara che. Atmahita sivAya kyAMya dila ApavA jevuM nathI. jaIs bhAI duHkhane dUra karavA thatAM Arta rodra-dhyAna e ghaNAM navA duHkhane notare che. enA valakhAM duHkhane dazaguNuM vadhArI mUke che. duHkhamAMthI chUTavA mathavA karatA duHkhane dIlerIthI apanAvI jANo... to duHkha eTaluM tIvra nahIM rahe paNa sahya banI jaze. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 325 sukhane pAmavA valakhavuM e ja sukha hovA barobara che. jarA gaMbhIratAthI A tathya samajajo. sukha meLavavA valakhAM mAravAthI duHkha ja vadhe che. valakhAnA kAraNe saMtoSa dUra rahetA ubhuM sukha dUra jAya che. asvastha thavAthI to vidyamAna sukha paNa bhogavI zakAtuM nathI. saMyogavo sukha jeNe mAnela che, ene saMyogo vikharAtA duHkhano anubhava thavAno ja. mATe to jJAnIo saMyogane duHkha-paraMparAnuM mULa kahe che. saMyogomAM rAcanArane enA abhAvamAM khAlIpo sAlavAno ja. saMsAramAM koIpaNa saMyogano abhAva to avazya thavAno ja? @ jIve sAMsArika sukha mANela che ema adhyAtmasevanathI upajatA saMtoSa-samatA-samAdhi vi.nuM sukha kadI mANela che kharuM?to bane sukhonI tulanA karI e svataH arthAta ApameLe nirNaya laI zake ke nirvANa AdaraNIya che ke nazvara jagata ? jas jIvanamAM je kaMI zAtA-zAMti che e ghaNo satsaMgano pratApa che. - nahItara A jIva besumAra ukaLATa ane utpAta ja anubhavato hota. samAhitacitte jIvananirvAha saMbhave che e sadguruno pratApa che. jIve A mahAna upakAra kadIya paNa visaravo ghaTe nahIM. (c)(c) madhupramehano rogI hoya e potAnA manane sAkara na khAvA kevI rIte samajAve ? ema jIve rAgarasa na mANavA potAnA manane vAravuM - samajAvavuM ghaTe. hRdayamAM khUba ghuMTavuM joIe ke, rAganA vipAka khUba bhaMDA che enI mIThapa mANavA jevI nathI. jIva sAdhanAmArge khUba AgaLa vadhe pachI eka evo tabakko Ave che ke eNe be vikalpamAMthI - arthAta rAga ke vItarAgatAmAMthI - ekanI spaSTa pasaMdagI karI ekane sariyAma bhUlI javAnuM hoya che. ghaNI paripakava prajJAthI A nirNaya thAya che. AtmahitanI vAtane vAyade nAkhavI ke, kAla karIza - pachI karIza - enA jevI mukhami bIjI ekapaNa nathI, jIve keTakeTalI vAto atyAra sudhImAM vAyade rAkhI ; pariNAma zuM AvyuM e spaSTa nathI toya jIva zA mATe vAyadA karavAnuM baMdha karato nathI ? Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 sAdhanApatha ane AtmajJAna pAra vagaranuM zocI-ciMtavIne ya jIva jo niSkarSa para na AvI zakyo hoya tyAjaya ane grAhya arthAta upAdeya bhAvono nirNaya na sAdhI zakela hoya; zuM karavuM... e vimAsaNano spaSTa toDa na pAmI zakela hoya; to e manomaMthananuM mUlya keTaluM? jIvane jyAre potAnA mULasvarUpanI jhAMkhI thAya che tyAre ene kaLAya Ave che ke kroDo-abajo. asaMkhya varaso pahelA paNa pote mULa svarUpe jevo hato evo ja bIlakula Aje che... ane... asaMkhyakALa vItaze to ya pote to sadAya evo ja raheze - jevo che. bhAI ApaNA AtmAnuM mULasvarUpa to sphaTikaratna jevuM che. e mULarUpamAM koI malInatA-jAmIkharAbI kadIyeya pedA thatI nathI. traNekALa e eka samAna rahe che. yogIo A mULasvarUpanA dhyAnavaDe ja siddhadazAne prApta kare che. potAnA trikALazuddha bhagavaddasvarUpane pichANavA sAdhake gherI dhyAnamagnatA keLavavI ghaTe che. e bhagavarUpane bhajatA bhajatA AMkhomAMthI nIranI dhArAo vahevA lAge che ke AvuM mArUM anaMta nirvikAra svarUpa kyAM ne mArI vartamAna hAlata kyAM? samrATano putra potAnuM Atmagaurava bhUlI sAmAnya mAnavI pAse pAna-bIDInA paisA mAMge to e kevuM lAMchanaprada lekhAya? jIva paNa potAnuM paramAtmasvarUpa bhUlIne jagata pAse jAtabhAtanI bhIkha yAce che. pudgalamAM sukha mAnyuM e ja bhrAMti che. jJAnI potAnI bhItaramAM rahelA bhagavAnane bhalIpere jANe-pichANe che. e paramAtmAnI paramabhakti pratipaLa emanA aMtasamAM uchALA letI hoya che. ahAhA... ! emanI paramocca Atmabhakti... eno alpa paNa aMdAja sAmAnya mAnavIne hoto nathI. e ekadama spaSTa vAta che ke - jene rAganI tIvraruci che ene vItarAgI avasthA abhIsita ja nathI. ene vItarAga vAstavamAM rucatA nathI. vItarAgI zAMtinA paramagahana sukhano paricaya paNa ene lAdhyo nathI - ene AtmAnubhava nathI. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 327 = - kahenAra AptapurUSe bodhelI vAta - jema bodhI che tema ja, yathAtatha - samajAvI e mahAna sadbhAgyanI vAta che nahIMtara to kahenAra kahe kaMIka ane sAMbhaLanAra samaje kaMIka, khare ja jJAnIpuruSanA virAT hArda kaLavA e mahAbhAgyanI bInA che. 05 `sagAvahAlA' zabda vaparAya che. sagA sAthe vahAlA vizeSaNa joDAya che - paNa, vastutaH koNa sagA, kone keTalA vahAlA che e gaveSaNAno viSaya che. alabata vahAlA hovAno dekhAva arasaparasa ghaNo karavAmA Ave che - paNa.....! 70T avallakakSAnA kalyANamitra banI rahe evA sujana-sAthIne UMDA hArdathI jhaMkhI rahyo chuM. jenAmAM gahana samajadArI... gahana vivekazIlatA... gahana tatvaruci... guNanI kadaradAnI ane adhyAtmanI nItanavI gaherAIo kheDavAnI kheladilI hoya... (c)` prabhu ! prabhu ! dvidhAmAM ne dvidhAmAM sAdhakanI bahumUlya zaktino ane samayano keTalo durvyaya thAya che ? sAdhaka spaSTa nirNaya kema nahIM karI zakato hoya ke muktinI vATa pakaDavI che ke mAyAnagaranI ? dorAhA sthitithI to apAra nukazAna thAya che. 05 haiyuM aharniza navI navI haraNaphALa bharavA Icche che. dUra-sudUra javA taDape che... paNa rAhabhAna nathI. niraMtara A ja vimAsaNa cAle che. zocI zocIne haiyuM niraMtara thAka anubhave che. suvarNa piMjaramAM besavuM ke anaMta muktAkAzamAM viharavuM? (c) maLyuM to che aNamolamAM aNamola jIvana - paNa mAnavI pAtra nathI. gamAra AdIvAsIne gaMdharvanA gAna suNavA maLyA jevuM thayuM che. A khare ja karuNa hakIkata che ke mAnavIne zuM maLyuM che enuM ene khUdane kAMI jabhAna nathI. mUDha... avicArI...!! madhurajanInI veLAe koI, mAmulI bAbatanI mAthAphoDa karavA besI jAya to e kevI behada behudI ghaTanA lekhAya ? ema satya ArAdhavAnA aNamola avasare jeo vAdavivAdamAM vyasta rahe che e kAgaDAne uDADavA kohInUra pheMkI de che. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna vAcako! kahevuM to amAre apAra che... hRdayamAM to aparaMpAra bhAvodadhI uchaLe che... paNa badhuM lekhInImAM lAvI zakAtuM nathI. sarasvatInI koI mahera amArA para nathI. ame koI kavi nathI. khare ja hadayagata saMvedanA yathArtha vyakta thatI nathI. sAdhakane bhAvanA to amApa Atmahita karavAnI che paNa, je nathI karavuM e ja anicchAe karavuM paDe che. AvA viSama takadIrano trAsa sAdhakane gagadIta kare che. magna rahevuM che ane vizuddha AtmAnaMdamAM ja..hA! yathocita AcaraNa pragaTavA ghaNI vivekasabhara prajJA apekSIta che. sAdhake sadeva kArya prajJAne parama vivekI karavAnuM ja karavAnuM che. tadartha mohanuM jora maMda paDavuM paNa Avazyaka che. jJAna-vairAgyanI jeTalI bane teTalI vRddhi tadartha jarUrI che. jIvanamAMthI anaMtAnubaMdhI dveSane dUra karavo haze to evo ghanagADha rAgane paNa dUra karavo paDaze. rAga ane dveSa baMne eka ja sikkAnI be bAju jema sAthe hoya che. mATe ugra dveSa-kleza nivAravA haze to ugra rAga paNa pariharavo ja paDaze. Aje mAnavInuM jIvana bhayAnaka klezothI bharapura che. bhAI-bhAI mitra-mitra, pati-patnI madhye paNa kleza-kaMkAsa chavAyA che. bhAI ! rAganuM ja dveSamAM rUpAMtara thAya che ho. vItarAgane haiye vasAvI rAgane jaDamULathI nivAravA jevo che. je mAnavI manomana potAnI jAtano Adara karI zake evI sthitimAM nathI e bIjA AtmAono Adara karI zake e saMbhava ja nathI. jenuM AcaraNa evuM che ke potAnI jAta pratye niMdA pravarte che e anyanI paNa niMdA ja karavAno. aparimaya atRptithI grasIta Ajano mAnava khUda ja saMtoSathI lAkho mAIla vegaLo che tyAM e bIjAne saMtoSa-zAtA-samAdhi pamADI zake e saMbhava ja nathI. mAnavInI prathamamAM prathama jarUrIyAta dhyAnamAM utarI javAnI che. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 329 sahu jANe che ke Aja sAco prema sAco bhAva - sAcuM vAtsalya kyAMya rahyuM nathI. mAnavI potAnA sahaja svabhAvathI amApa vegaLo thaI cUkela che enuM A pariNAma che. bAkI, aMdaramAM to anaMtaguNonA bhaMDAra paDelA che. mAnava jyAM sudhI AMtaravaibhavano AvirbhAva nahIM kare tyAM sudhI na to e pote tRpta thavAno che ke na . to koIne paNa tRpti pamADI zakavAno che. potAnA kalyANanI gaherAI sAdhyA vinA koI anyanuM paNa gaherU hita sAdhI zakAtuM nathI. jJAnIo kahe cheH bhAI tuM aMtarmukha thaIne AtmadhyAna kara ne parama svastha tho: prathama tArI ja bImArIo dUra kara... pachI jagatanI bImArI dUra karavA udyamavaMta thaje. prathama Atmavizuddhi sAdhavA ja tanmaya-tallIna thaI javA jevuM che. bhAI: paranI raheNI-karaNI ke vicArasaraNI parane AdhIna che. sau jIvo svataMtra che. emane badalAvavA tuM baLa karIza to kAma nahIM Ave. tuM tArA ja AtmAne preraNA karI karIne evI paramadazAe pahoMcADa... pachI emAMthI koIne svataH preraNA levI hoya to le. bhAI tane paramavAtsalyabhAve vinavuM chuM ke... paranuM karavAnI paMcAtamAMne paMcAtamAM tuM svahita rakheya cUkI jaIza mA. ToLA bhegA thAya to paNa mAnI na besIza ke saune zAzvatahitanI darakAra jAgI che. khare ja nijAtmAnA zAzvatahitanI darakAra koIkane ja pedA thAya che. Avo aNamola A graMtha lakhyo... paNa... keTalA jIvo paramasatno sAkSAtkAra karavA samutsuka thaze enI amane khabara che... ame to svanA svAdhyAyanI puSTi arthe ja sahajabhAve je aMtarjha ugI e mujaba A graMtha lakhela che. viralA koI enI utkrAMta asara jhIlaze. jaDGE bhAI: badalo levAnI bhAvanA bahuM bUrI cIja che. koI mAnabhaMga kare ke pratikULa vacano kahe eTale eno saNasaNato pratyuttara ApavA uttejIta thaI javuM sAruM nathI. koInA geravartAvathI ginnAIne potAno rUDo viveka AtmArthI sAdhaka kadiya cUke nahIM. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 sAdhanApatha ane AtmajJAna cAya to e che ke durjana jo eno kUDo svabhAva cUkato nathI to sajjane paNa kemeya potAno rUDo svabhAva tyajavo ghaTe nahIM. potAno svabhAva - koIpaNa sthitimAM ya na cUkavoH sadAkALa potAnI sahajA--dazAmAM layalIna rahevuM e AtmArthInuM paramakartavya che. bhogavIne saMtoSa pAmI pachIthI bhogothI nivRtta thaI javuM - evo mArga keTalAka sUcave che. teo kahe che ke jenI jhaMkhanA na ja zamatI hoya ene bhogavI lo ane pachI... paNa, keTaluM bhogavI letA mana upazAMtI pAmaze ? saMbhava che mana urdu vadhuM lAlAyata banI jAya. jIvanasukAna potAnA hAthamAM ja rAkheH jIvananayAnuM sukAna paramAtmAne soMpe nahIM. sukAna prabhune saupIne paNa jAte ciMtA karyA ja kare - utpAta karyA kare - ane pachI jIvana na sudharatA doSa prabhune mAthe nAkhe e kAMI sAcA bhaktanA lakSaNa nathI. bhakta to jIvananA mAlika rahevAnuM nathI... jIvana saMpUrNa samarpita karI eNe to dAsavat rahevAnuM che. eNe atyaMta vinamra vinamra banI javAnuM che. dareka sArI-narasI pratyeka vAte ene thavuM joIe ke... 'jevI mAlikanI marajI'. jebane teno saMpUrNa svIkAra. karmanA kAraNe hAnI thaI mAno-kabUlo cho to evA hAnIkartA karma have na baMdhAya enI kALajI kema karatA nathI ? karmanA hIsAbe je kAMI saMbhave te parama prazAMtabhAve svIkArI: navA karma na baMdhAya e arthe ucATa-udvega-uttejanAdithI agaLA rahevuM ghaTe. e kema karatA nathI ? ahAhA.. jagatanI viSama sthiti to jUo. jIvo AkarA karma bhogavIne bApaDA phUTatA nathI. ulTAnA uhApoha macAvI, navA AkarAmAM AkarA karmo bAMdhe che. he jIva! game tevA kaThaNa udayane paNa samabhAve.parama samatAthIbhogavI levAmAM ja parahita che. bhIDanI vacce vasato mAnava paNa kevo ekaloaTUlo che ? ahIM dilanI hamadardI batAvanAra koNa che? ahIM mAnavanA sAgara samA saMvedanane ya samajanAra koI nathI. chatAM mAnavanI pAmaratA che ke e bhIDathI aMjAyane svadharma sUke che. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 331 aneka Adhi-vyAdhi ane upAdhiomAM aTavAyane AtmabhAna bhUlelA loko saMvedanajaDa banI gayA che. jANe mAnavamAM AtmA ja nathI. khAlI khoLIyuM bhame che. hradayanI mAsumatA marI paravArI che. mahAmAnava thavAnI vAta to dUra dUra paNa mAnava thavAne ya pAtra! 70 jAnamAM koI jANe nahIM ne huM varanI phoI' - jevI jIvanI dazA che. jarAka samUha madhye jAya ke jarAka koInA saMparkamAM Ave tyAM jIvanI aMdarano ahaM phUMphADAM mAravA mAMDe che. moTAbhAganA tamAma mAnavI potAnA karatA tamAma mAnavIne tuccha samaje che. jJAnano rasAsvAda jANyo-mANyo nathI e badhA khUba abhAgI jIvo che. jJAnano rasa kevo amRtathI ya amRtathI ya adakero che e to jANanAra ja jANe che. khare ja samyajJAnanA AnaMdanI tole tribhuvanano anya koI AnaMda nathI. jJAnInaMdI jIvana e ja kharU jIvana che. (c)Th jJAna jeTaluM nirmaLa eTaluM e zaktizALI. jJAnamAM jeTalI nirmaLatA vadhu eTalI enI tIkSNatA paNa vadhu ane rakheTalI enI bhrAMtio bhedavAnI samarthatA paNa vadhu. jema jema jJAna nirmaLa thatuM jAya tema tema sukhadAyaka zakti paNa vadhu hoya che. enI tamArI vAta game teTalI parama satya lAgatI hoya paNa sAmo vyakti kaI apekSAe vAta karI rahela che e samajavA jarA TharIne yatna karo. nAno vyakti paNa ghaNIveLA moTI satya vAta karato hoya che. mATe tuccha mAnI enA maMtavyane avagaNo nahIM. sArUM ke mAruM e saMzodhavA jIve bhejAnuM dahIM karavuM ghaTe che. jIvane je sArUM ke mAThuM jaNAya e vAstavaHmAM kevuka sArU yA mAThuM che e gaMbhIra savAla che. yathArthadarzana karavAmAM pUrvagraho ane pUrvanibaddha saMskAro pAra vinAnA - bAdhArUpa bane che. jIvane dRSTipathamAM to ghaNuM ghaNuM Ave che paNa e yathArthadarzana che ke kema eno nirNaya nathI thato. *ghaNIvAra to so TakA sAcuM darzana thavA chatAM paNa jIva saMbhramamAM rahe che - dvIdhAmAM rahe che ne satyane pUrI kheladilIthI apanAvI zakato nathI. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 sAdhanApatha ane AtmajJAna kartutvabhAve kazo pheraphAra karavAnI caLavaLa zamAvI zakAya to AsAnIthI zuddha sAkSI banI - koI paNa paristhiti madhyamAM - sthitaprajJa rahI zakAya. to paristhitio vaDe pedA thatA tamAma taNAvo upazAMta thaI jIvana haLavAzabharyuM ne sahaja jIvavA lAyaka banI jAya. jIvanamukta eTale jIvana saMdarbhanI moTInAnI tamAme tamAma jaMjALothI vimukta evI dazA. kharA arthamAM to e mahAjIvana che. ApaNe jIvIe chIe e vAstavamAM jIvana nathI - jhaMjhaTa che. jIvana kevuM agAdha AnaMdapUrNa che e to jIvanamukto ja jANe che. A jIvanI sAna ThekANe koNa lAvaze ? indriyonA viSayamAM rAcI mAcIne e potAnuM keTaluM amApa nukazAna karI rahela che ? Atmahitano anaMta durlabha avasara e kevA zudra hetusara hArI rahela che ? re... jIvanano paramahetu enI yAdadAstamAMthI paNa nIkaLI gayo che. ahAhA... jIva saghaLuM ya bhUlI jAya che. coryAsI lAkha yonInA paribhramaNamAM A jIve kevI kevI kAramI yAtanAo veThI che ke e smaraNamAM Ave to ya kaMpArI vachUTI jAya... jJAnIo gadgad heye jIvane cetave che ke A avasara pAmI anaMta paribhramaNa TALI devA jevuM che." vartamAna sukha-sagavaDanA saMyogo joI jIva enA kephamAM ja gAphela banyo che. kSaNabhaMguratAnuM bhAna bhUlI, jANe badhuM zAzvata hoya ema e naciMtapaNe jIvI rahyo che. saMyogothI chUTA paDavAnI vAta ene sAMbhaLavI suddhAM gamatI nathI. to choDavAnI veLA Avaze tyAre ? A jIva zA mATe bIjAnI sahAyanI jhaMkhanA kare che ? svataMtrapaNe potAnI saMprajJA e kema khIlavato nathI ?..khare to ene nIjahitanI khevanA ja nathI. jo evI utkaTa garaja hota svahitanI... to anubhavajJAnIono eka IzAroya paryApta banata. are jIva ! duHkha-dardanI veLA koInIya sahAyanI apekSA dharIza nahIM. tuM kAM bhUlI gayo ke anaMta avatAromAM to te kevaLa akelA akelA ja asIma asIma pIDA-yAtanA veThI che... jIva! Akhara tArA karma ja tArI sAthe rahevAnA che, mATe tuM karma sudhAra. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 333 saMyamano kharo artha maryAdA thAya che. samyagu-yama thAya che. arthAt samyagu niyamana- sapramANa niyamana. AtmahitanI lAgela laganInA pramANamAM upAdhio saMkSepI levI enuM nAma saMyama che. svarU pasAdhanAmAM Avazyaka evo tyAga sahajapaNe saMbhave te saMyama. AtmajJAna vicAraNAthI thatuM nathI. sAmAnyataH jJAnano udgama vicAraNAthI thato hoya; ApaNe jJAnaprApti mATe gahana vicAraNAmAM utarIye chIe. paNa AtmajJAnanI vAta nirALI cheH tamAma vicAraNAo zamI jAya tyAre e ugavAno avakAza che. samajo to svabodha thavo e kAMI kaparuM kArya nathI. bIjA tamAma vicAro zAMta thaI jAya... cetanA nistaraMga sarovara jema sAva TharI jAya... ane eka kSaNArdhamAM aMdaramAM prakAza thaI jAya ke A huM ema potAnI kharI asti saMvedanamAM AvI jAya... satya vizenI tamAma vibhrAMti - brAMta mAnyatAo . paraharI do... to sahu pAmavAno mArga atyaMta sugama thaI raheze. badhI bhrAMta dhAraNAo phagAvI do: zunyacitta thaI kevaLa gahana pratIkSA karo. thaze to kArya eka kSaNamAM ja thaze. gahana pratIkSA jarUrI che. jaDO pati dezAvara gayela hoya to virahaNI satinAra enA vAvaDa-samAcAranI kevI pratIkSA kare ? ema zAMta-stabdha thaI satune samajavA mATe parama Atura banI raho. bIjuM saghaLuMya bhAna visarI madhura pratIkSAmAM magna magna raho. eka kevaLa sat sivAya badhuM ja nissAra che. pachI e rajakaNa hoya vA akhIla brahmAMDano vaibhava hoya - badhuM ja nissAra che... he AtmArthI ! tame sarvatrathI lakSa haThAvI . atarmukha thaI. svabodha pAmavA parama Atura banI raho... jagata prati AdarabhAva ke tiraskArabhAva jevuM kazuM na rahe. arthAta jagatanA koI karatA koI bhAva prati Adara nahIMte tiraskAra paNa lavaleza nahIM- evI anupamadazA uddabhave tyAre jIva AtmajJAnadhyAnamAM ekAkAra thaI zake che. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 sAdhanApatha ane AtmajJAna gRhastha sAdhakane keTalAka bAhyabhAva jakaDI rAkhe che ne pragADha Atma-ekAkAratA thavA detA nathI e amuka aMze kharU - paNa, keTakeTalAya bhAvo kaMI jIvane vaLagyA nathIH jIva ja ene vaLagyo che. dhAre to jIva ghaNAM ghaNAM bhAvo prati udAsIna thaI zake che. saMsAramAM rahIne ya jIva nirNaya kare ke huM saMsAramAM bhale rahyuM paNa saMsAra mArAmAM na raho to e ghaNuMkharU phakIra jevuM jIvana jIvI zake che. abhyAse AvuM jIvana sahaja jIvI zakAya che. mohanA gharamAM rahI mohane mAravo e kevuM ajoDa parAkrama che !!! (c)T satnI zAzvata madhuratAne pAmavI hoya to madhura bhAsatI bhrAMtio nirmamapaNe mUkI devI paDaze... mIThI madha jevI bhAsatI mohinIo melI devI paDaze. bhrAmaka kalpanAonA svargane Aga cAMpI devI paDaze. AmUlakrAMti sarjavI paDaze. pUrNa puruSa thavA arthe sAdhake apAra apAra bhrAMtio bhedavI paDe che. dina-rAta AtmanirikSaNa cAle ane guNadoSano aMtarbodha tIvratama thato rahe tathA abhinavadarzana ughaDavAnI sAthosAtha vicAra-vANIvartAvamAM niraMtara utkrAMta parIvartano thatA jAya. (c)Th navodita nirmaLa darzanane niSTha rahI... samaye samaye... tadanurU5 AcAra-vicAra paNa parIvartIta karatA rahevA e utkaTa jAgRtivAna puruSathI ja saMbhava che. parApUrvathI cAlyA AvatA abhiprAyo-khyAlo palaTAvavA arthe satata-anavarata prajJA-puruSArtha joIe. 1001 sattA niHzabda anubhavana sivAyanA, tamAma satyo sApekSapaNe sAcA cheH paNa nirapekSapaNe sAcA ja che evuM nathI. bhAI, ghaNI gaMbhIra vAta che. vAta e che ke tamAma pUrvanibaddha dhAraNAothI vimukta thaI, navesarathI satya khojavA mathavAnuM che. vAdavivAda karavA jaze e vAta cUkI jaze. vivAda nahIM: khoja karavAnI che, khaMtathI. bhAI...! satyano rAha ghaNo alAyado ane agamya che. kheMcAtANImAM paDavA jevuM nathI. khojI ja kharekharI vastusthiti vilokI zakaze. parama vinamrapaNe khojI banI jIvavuM. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 335 potAnI ghaNIbadhI pAmaratAnuM prakRSTa bhAna pragaTe tyAre "akartA thavuM AsAna bane che. prajJAno ujAsamayI prakAza lAdhyA vinA pAmara jIva karI paNa zuM zake ? bIjuM kaMIpaNa karavA javuM e eka arthamAM AtmasmaraNa cUkavA jevuM banI rahetuM nathI zuM?? cakravartIpaNAno amApa amApa vaibhava pariharIne... muni thayA bAda paNa jo ahaMkAra rahe ke meM keTaluM domadoma aizvarya tyAguM - to saMyamanuM je anaMtaphaLa upalabdha thavuM joIe e thAya nahIM. pUrve parisevela bhoga-upabhoganuM paNa smaraNa kharA muni kadIya karatA nathI. cakravartI muni bhUtakALamAM jevA pravRttimAM pracUra DUbelA hatA evA ja muni thaIne parama nivRttimAM gaLAbUDa DUbI jAya che. bhogamAM zUrA hatA ethI ya adakarAyogamA zUrA thaI e ahorAtra AtmatallIna banI jAya che. bhUtakALa yAda paNa Avato nathI. jIve zuM apUrva meLavavA athAga abhyAsa karyo ? zuM apUrva meLavavA lagna karyA ? zuM apUrva meLavavA vipula dhanopajana kyuM ? agaNita puruSArtho zA mATe karyA? Akhara badhu karIne ya jIva zuM meLavavA mathato hato ? ane vastutaH eNe zuM meLavyuM? jIva satata-anavarata gAMDA ghelA udhAmAo karyuM jAya che -paNa - aMtarAtmAne gahana tRpti zenAthI thAya e gaNato nathI. keTakeTaluya mathavA chatAM- keTakeTaluya karavA chatAM - gADha tRpti pAmavI to dUra, paNa AkarI atRptatA veThI rahyo che. eka rAha gahana AtmabhAvamAM TharavAno che ne eka rAha viSayo arthe utapta thavAno che. sAdhakanA jIvanamAM evI paLo Ave che ke A be rAhamAMthI ekanI eNe daDhapaNe pasaMdagI karavAnI che ne bIjo rAha makkamapaNe mUkI devAno che. syAdvAda eTale maryAdAbhAna. koIpaNa tathya keTale aMze arthAtu kaI sImA sudhI sAcuM che ane keTale aMze - kaI sImA sudhI khoTuM ya che - tathA - enI virUddhanuM paNa tathya kaI sImA sudhI sAcuMkhoTu che enuM pramANa bhAna enuM nAma syAdvAda jJAna. aho, keTaluM asIma ujjavaLa-jJAna: Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 sAdhanApatha ane AtmajJAna aDadhA bharelA pAtrane koI bhareluM kahe to enI vAtamAM amuka hada sudhInuM tathya che ne koI ene khAlI kahe to enI paNa vAtamAM amuka hada sudhInuM tathya che. AthI koI vAtane utAvaLe pUrNasatya ke utAvaLe pUrNa asatya samajI levI vyAjabI nathI. saMsAramAM prAya badhA svArthanA sagA hovA chatAM kyAMka nisvArtha prema paNa asti dharAve che. je jeTalo sahayoga Ape eno eTalo upakAra mAnavo ja rahyo. pratyeka satya-tathyane enI eka maryAdA hoya che... e bhUlavuM na ghaTe. sAdhake koInA maMtavyabhedane dilerIthI khamatA-pacAvatA zIkhavuM ghaTe. svabhAvika che ke vyaktie vyaktie kAMIne kAMI to maMtavya bhinnatA rahevAnI ja. koInA maMtavyabheda prati arUci na dAkhavatA sAmAne ya samajavAno mahattama prayAsa karavo ghaTe. sAmAnI vAta vAjabI na lAge to ya enA prabhutulya AtmA prati lagIreya napharata karavI ghaTatI nathI, sAdhaka jo bIjAnA doSa bane teTalA atyaMta gauNa karatA zIkhI jAya to premAdara bhAva akhaMDa rahI zake - sarva prati Atmavat premAdara jaLavAya zake. dareka manuSyAtmA bhAvanAno to mahAsAgara che. e bhAvanAone samyagu-vaparahitalakSI moDa ApavAnuM mahatkArya mArgadaSTA puruSonuM che. bhAvanA eka mahAna zakti che - eno parama sadupayoga kema saMbhave e sadguru zIkhave che. bhAvanA AtmAnuM avalla ghaDatara kare che. AtmAne e navuM ja jIvana bakSe che, khare bhAvanA ja karmanIsukha duHkhanI nirmAtA che. prazasta bhAvanA parama sukhadAtrI che. emAM ya vizuddha AtmabhAvanAno to mahimA anaMta anaMta che. he sAdhaka ! tuM jo jIvanane kharekhara ramya-bhavya banAvavA cAhato ho - atyaMta umadAbhavya jIMdagI jIvavA cAhato ho to - bhAvanAne vimaLabhavya banAvI jANa, tadartha zakya vadhu ne vadhu satsaMgasavAMcanane tatvaciMtana seva. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 337 sAdhakane amuka hada sudhI prazasta-kaSAya hoya che enI nA nathI. paNa ghaNI ghaNI zocanIya vAta e che ke 'prazasta' kahevo kone ? jIva ApameLe mAnI le ke mAro kaSAya prazasta che - to e enI bhUlabhramaNA paNa hoI zake che. - 710 sva-paranA hitanI ja bhAvanA bharapUra hoya, ane parama AtmasthabhAve sevAto hoya, dunyavI koI kAmanA - lAlasA na hoya, je AtmAne lagIra becena nahIM paNa ulTo svastha banAvI rAkhato hoya to e kaSAya prazasta kahI zakAya. 710 je sat joyuM-jANyuM... eno aMtaranA UMDANamAMthI pratItipUrNa raNakAra guMjavo ke aho... A parama satya che : A ja paramahitakArI patha che. ne hradaya bhaktibhAvapUrNa banI ahobhAvathI chalakAya javuM banne tenuM nAma samyakzraddhAna che. (c) sattnI - aMtasthalamAMthI uThatI - pragADha zraddheyatA e parama AtmotthAnanI jananI che. satya samajavuM ane enI agAdha ahobhAvanA pedA thavI e alaga ja vastu che. sadarzana pazcAta Upajato naisargika ahobhAva alaukika vastu che. 70 satyane jANyA pachI... 'e ema ja che' evo gaherAImAMthI aMtarnAda guMje ane hradaya Adara-bhaktithI ubharAya rahe - aMtaHkaraNamAM saMpUrNa niHzaMkatA vyApI jAya - enuM nAma samyagdarzana che. sat ane sva ubhaya ekarUpa bhAsI rahe che. pote ja sat' cheH anaMta satyonuM udgamasthAna. 10 sau rUDA vAnA thaI raheze... badhuM ja sArU banI raheze... evI gahana AsthAvALo jIva je kAMI bane te sakaLa sArU ja mAne che. mArU sarva prakAre sArU banI raheze evI sAdhakahradayamAM UMDI ne ujAsamayI dharapata hoya che. kudarata khUba dayALu che - e aMtarAtmAnI sAcI bhAvanAne nyAya Ape ja che. 1001 koIne rUDuM lagAvavA satyanI avagaNanA karavI ke avamUlyana karavuM e kAtila mAnasaMjJA che. lokone khurA karavA satyanuM khUna karAya nahIM. hA, sAmo apAtra jaNAya to mona jarU2 sevAya paNa bhaLatI vAtamAM bhaLI jaI asatyane samarthana apAya nahIM. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 sAdhanApatha ane AtmajJAna koIne sArA lAgavA mATe vAcALa thavuM ane sAcI vAta karavAne badale sAmAnI ajugatI vAtamAMya hA pUryA karavI e satyano droha che. saMyama-suvinayapUrvaka paNa zakya asatyano pratikAra khUmArIthI karI satya sthApavuM joIe. T kyAreka sAmAnuM ahita thatuM aTakAvavA evA samartha rtha puruSa puNyaprakopa paNa dAkhave. potAno kakko kharo karAvavA nahIM ke potAnuM jJAnIpaNuM - mahaMtapaNuM sthApavA nahIM kintu, kevaLa sAmA jIvanA hitanA AzayathI thoDo ghaNo prakopa dekhADavo paDe. sAmAnA hitanuM bahAnuM AgaLa dharI potAnI prakRtti - viSama prakRtti - no kaMI bacAva karavAno nathI. sAdhake sarva prathama kArya potAnI prakRtti aviSama banAvavAnuM karavAnuM che. syAdvAdapaNe svaparahita sAdhI jANavuM e ghaNuM ja duSkara kAma che. 70 bhAI ! ajJAna jeTaluM bhayaMkara nathI ethI kaMI guNo ahaMkAra bhayaMkara che. A jIva bhUtakALamAM anaMtavAra mahAjJAnI to thayo che paNa ahamUthI aLago thayo nathI. jIvanuM anaMtavAra sAdhanApathathI pathabhraSTa thavuM ahaMkArane kAraNe ja saMbhavyuM che. 1601 bhAI ! ApaNe anaMtakALathI sAdhanAne nAme aparaMpAra karyuM che. anaMtavAra karyuM che. paNa badhAmAMthI ahaMkAranuM viSa nirmULa karyuM nathI. ApaNo kartAbhAva ja pragADha thayo - akartAsvabhAva to cheka ja visarAya rahyo. kartAbhAvano tyAga kadI saMbhavyo nahIM. VOGN kartAbhAvanA prAbalyathI jIva jyAM ne tyAM vagara vicArye DahApaNa DoLato rahe che. duniyA AkhIne vaNamAgI salAha Apato phare che ke tame Ama karo - tema karo - paNa pa2manirmaLa jJAna upalabdha na thAya tyAM sudhI mauna rahevAnuM munAsIba mAnato nathI. (c) prema jevA paramocca viSayanI vArtA ja jJAnI mahAHya cheDatA nathI. e vArtA karavAnuM eo TALe che. kAraNa vimaLa AtmapremanI jagatajIvone kAMI sudhabudha nathI. jJAnI zuM anaMta uMcAInI vAta kare che jIvo zuM kSamatAthI e samaje che ? Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 339 nArI eka prabaLazakti che - paNa vimArge caDhI cUkela che. alabata puruSa paNa vibhrAMtinA vamaLamAM ja aTavAya cUkela che. nArI preraNAmUrti banI zake - paNa koI virala nArI... bAkI to e svayaM ja sudra vAtomAM aTavAyela hoya tyAM !! 10 AtmabaLa gumAvI beThelo Ajano mAnavI bhItarathI ghaNo kamajora banI cUkela che. ene maMchA che merUparvatanI Toce virAjavAnI - paNa paMgutA evI pArAvAra dunirvAra che ke... ATaluM badhuM AtmabaLa e kema gumAvI beThela haze ? potAnA ja AtmAno - parama AtmAno - mahimA... pote ja bhUlela che. - ane huM vAmana, huM kaMgALa. huM karmAdhIna... evA evA jUThA khyAlomAM aTavAya gayela che. AthI Atmagaurava bhUlI e atyaMta kSudrabhAvomAM rAcI-mAcI rahela che. ra aMtaranI gUDha ulajhanomAMthI Atmadevane - Atmadeva sivAya - bIjo koNa ugAre ? koI bIjo paramAtmA nathI ke je aMtaranA pratipaLanA dhabakArane sAMbhaLe, jJAnIo kahe che ke bhAI, tAro paramAtmA - tAro nAtha tuM svayaM ja cho. tuM ja svayaM jAgI svayaMne ugAra'. F pAyA vinAnA totiMga mahelo caNavAno koI artha nathI. sAdhanAmahelano pAyo samyajJAna che. pAyo samajaNanI saccAI che. mATe samajaNa pUrNa khIlavI koI paNa aramAna karatAM pahelA enI yathArthatA - ayathArthatAno ane hitakArItAno nirNaya ka2vo ghaTe. 70 bhAI ! AtmAnI vedanA ghaNI amApa mahAnamAM mahAna vastu che hoM. jIvananuM khoyela sAphalya - khoyela anaMtamAMgalya - upalabdha karavA AtmAnI cacaratI utkaTa vedanA Avazyaka che. gahanagADha vedanA prajjavaLe to ja pUrNapuruSa thavAnA aramAna phaLI zake. brahmacarya eTale rAga-anurAganA tIvra-maMda tamAma vikalpathI bacavAnuM che. mAtra satvanuM skhalana na thAya tenI darakAra eTalo maryAdita artha brahmacaryano nathI. tamAma rAgaciMtanothI bacI; vItarAgIsvabhAvamAM vAsa karavo enuM nAma naikhIka brahmacarya che. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva pote vikAragrasta hoya jJAnIne paNa vikArI kalpI le che. potAnI jevI vRtti hoya evA vRttivAna e badhAne kalpI le che. pote hInavRtti hoya, bIjAnI paramodAtta vRttinI pichANa ke jhAMkhI ene mahaprAyaH thatI nathI. 05 mAnavInuM jIvana eTale eka vyartha khoja. jyAM je nathI tyAM tenI taMtabharI talAsa. jJAnIo khojanI dizA nirALI sUcave che. paNa jIvano taMta evo tIvra che ke nirALI dizA bhaNI najara doDAvavAya e tatpara thato nathI tyAM... khUbakhUba TharIne... prazAMtadhIrabhAve... vyatIta jIvananI agaNita ghaTanAone smaraNamAM lAve to mAnavIne avazya vizabhAna lAdhe ke kevA kevA vikarALa ajJAnanA pote poSaNa karyA che - vAta khUbakhUba TharIne atItakALa nihALavAnI che. gaI kAle je amApa mUlyavAna bhAsatuM hatuM e Aja sAva nirmUlya paNa bhAsI zake che. gaI kAle jenI khAtara AkarA kleza-saMklezo karyA hatA e Aja sAva nirarthaka paNa bhAsI zake che - jo TharIne vyatIta jIMdagInA smaraNa vilokavAmAM Ave. - -0T koIne upadeza ApavAno prasaMga upasthita thAya to zravaNa karanAra AtmAnI ruci khAsa cIvaTathI cakAsavI. sAMbhaLanArane ulTI satunI aruci pedA thAya ke kaMTALo pedA thAya evuM na bane tenI sadaiva takedArI rAkhavI ghaTe. evuM jaNAya to mauna ja rahevuM ghaTe. (c)` sAmAno geravartAva e eno gUno che. - e e jANe - paNa e prati gusso pragaTavo e ApaNo aparAdha che. - ApaNo avaguNa che. bhAtabhAtanI prakRttinA jIvo bhAtabhAtanuM vartana-valaNa dAkhave. sAdhake to rUDI madhyasthabhAvanA dharI rAkhavI ghaTe. 0 sAdhake to ghuMTIghuMTIne dharmavIratva evuM avagADha AtmasAta karI levuM ghaTe ke game tevI kaparAmAM kaparI kasoTInI veLA Ave to paNa AtmA kAyara na bane - hatAza na bane. kasoTI kALe paNa potAnI sahajAtmadazA evI ne evI ja akabaMdha jALavI zake. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 341 mAnavI garvamAM gulatAna thaI phare che tyAre bhUlI jAya che ke garva tamAma palakArAmAM gAyaba thaI jAya evI aNaciMtavI ApadA AvI zake che. rUpano, baLano, Arogyano ityAdi prakArano mada seve che paNa e saghaLAnI vinazvaratA lagIra lakSagata karato nathI ! 0 jIvane kRtArthatA - jIvananI kharekharI sArthakatA - pAmavAno upAya to sAva nirALo ja cheH ane jIva tadartha je kAMI upAyo kare che e taddana alaga ja che. jIvananuM kharU saubhAgya zuM che ? jIva TharIne sAcA upAyane vare nahIM tyAM sudhI mahAna kRtArthadazA saMbhava nathI. he parama AtmA ! tuM nathI koIno putra ke nathI koIno bApaH nathI koIno pati ke nathI koInI patnIH koIno zeTha ke koIno gurU ya nathI ke koIno sevaka yA ziSya paNa nathI. e badhI bhrAmaka dhAraNAo bhUlI jA - tuM to 'zuddhacaitanyajyota' sivAya kazuM nathI. paramArthadRSTithI prekSatA... jIvane koI baMdha-saMbaMdha nathI. jIvanuM mULabhUta svarUpa trikALa nibaMdhamuktagagana jevuM che. jIvane koIthI kaMI ja leNAdeNI nathI. jo marma pAmI zake to jIva A paLe ja zIva samAna ne zuddha-buddha che. 70 mArA prabhu tamane koNe kahyuM ke tame puruSa cho ke yA tame strI cho ? khoLIyAnI oLakha e kAMI tamArI khUdanI kharI oLakha nathI. tame khoLIyAthI taddana nyArI evI adbhuta caitanyajyota cho. tame strIpurUSa ke napuMsaka cho e vAta ja bhUlI jAo. tame to trikALavartI caitanyamUrti cho. he paramAtmA (parama AtmA)... tame para-AtmAne to khUbakhUba upAsyA. have potAnA 52mAtmAne arthAt svane pichANo... tame to bhagavatsvarUpa cho... tamArA e aMtaryAmine ArAdho ane bhItaramAM dharabAyelI anaMtazaktino AviSkAra karo. 1801 AkhuM jagata dharma dharma lavyA kare che. paNa, gharmano marma lagIre ya jANatuM nathI. e marma pAmavA to mahAsAgaranA maMthana karavA jevI AkarI vimAsaNo karavI paDe. marma zuM ? gahana marma zuM ? evI anavarata talAsa jAme to marma kaLI zakAya. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 sAdhanApatha ane AtmajJAna bhagavAnanI anaMta bhagavattA e kaI alaukika - adbhuta vastu che e jANyA-pichANyA vinA bhajana konuM ? anaMta bhagavattAne bhalIpere jANatA-pichANatA, jIgaramAMthI jeniravadhI ahobhAvanI lAgaNIo prasphuTe e ja 52ma bhakti che. NOG bhakti karavI nathI paDatI. - premanI mAphaka e sahaja udbhavI jAya che. prabhuno ke paramaguruno mahimA cittamAM chalakAya tyAre hradaya saheje Aphrina pukArI phIdAphIdA thaI e parama vibhUti pratye laLI-DhaLI jAya che e tattvataH bhakti che. (c)` saMsArI jIvane... koI suMdara yuvati jotA enI stavanA karavAnuM zIkhavavuM paDe che ? ke hradaya svataH stavanAmAM sarI jAya che ? ema guNanA premI jIvo kyAMya rUDI guNIyalatA jue ke svataH enI stavanAmAM sarI paDe che - e kAMI zIkhavavAnuM na hoya. 70` dhananA rucivAna jIvane jema dhanikanI vArtAmAM 52marasa uchaLe che - yuvAhradayane jema premanI vArtA suNatA romAMca udbhave che - ema dharmAtmA jIvane saMta-sAdhunI kathAmAM gahanaruci svabhAvataH' *rAyamAna thatI hoya che. -70Th bhaktinI gaherAIne pAmavA matha - he bhavya jIva - bhaktinI ataLa gaherAIne pichANa, sAcA premamAM jevI agAdha gaherAI che evI anaMta agAdha gaherAI bhaktimAM che. gahana aMtarALamAMthI udbhavatI sahaja bhaktidhArAmAM che : je bhaktane bhagavAna banAvI de che. 70x A deha to kharekhara eka muThThI rAkhanI DhagalI che. khoLIyAnI oLakha e AtmAnI oLakha nathIH paNa sagA-saMbaMdhI sau mUDha che. e khoLIyAne ja jUe - rUe che. ApaNA AtmAthI ke AtmAnA anaMtahitathI koIne kAMI nisbata ja nathI. 70T tamAro samAja to tamArA vaibhava-kIrtine ja oLakhe che. tame rakhe ya vibhramamAM na rahazoH tamane khudane arthAt tamArI zAzvata astine oLakhanArU koI nathI. tamArI kone paDI che ? jannatamAM jAva ke jahannamamAM jAva - tamArI koIne paDI nathI. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 343 Ajano mAnavI keTalI pAra vinAnI paMcAto kare che ! e duniyAbharanI navAjUnI carcA DAhyo dekhAvA mathe che. ene kharekhara DAhyA thavuM nathI paNa DAhyA dekhAvuM che ! dekhAvAnI A bhrAmaka dhUna khAtara e dinarAta vyartha vAtomAM ja racyo-pacyo rahe che. (c)` ApaNo AtmA haLukarmI to anaMtavAra thayo che... haLavA karmanA pratApe e devalokamAM paNa anaMtavAra jaI Avyo che. paNa... niSkarmI thavAnI nema eNe kadI dharI nathI. sakaLakarmathI vimukta evI siddhadazAnI abhIpsA enA dilamAM ugI nathI. 70 hakIkata e che ke nirvANasukhano koI namUno jIve kadIyeya dilabhara AsvAdyo ja nathIH niSkarmI thavAnI nema e kyAMthI dharI zake ? jo ekavAra paNa nivArNasukhanI nAnI zI jhAMkhI jANavA-mANavA pAme to niSe enI nIyata palaTAya jAya. 70 nirvANasukhanI jhAMkhI maLI zake to nijasvarUpanA dhyAna dvArA ja maLI zake tema che. AthI jIve prathamamAM prathama kArya kevaLa nIjasvarUpanI bhALa pAmavAnuM karavAnuM che. bIjA badhA anuSThAno karavA karatA upayukta kArya ja sarva prathama' karavuM ghaTe che. mumukSunI A buniyAdI jarUriyAta che. 0 sukha game tyAre paNa Upaje che to bhItaramAMthI ja Upaje che: e bahArathI Avatu dekhAya to e bhrAMti che. sahajasukha ApaNo svabhAva che. gulAbamAMthI sugaMdha prasare ema sahajataH AtmAmAMthI sukha pratikSaNa prasarI rahyuM che. sukha mATe mAtra lakSa svabhAva bAju vALavavAnuM che. (c)Th rAga-dveSa Adi hradayamAM utpanna jana thAya evI prakhara jJAnadazA khIlavI jANavI e kharI AlocanA che. rAgAdinI vyarthatA ane vinipAtakatAnuM evuM vizadbhAna khIlI Ave ke ene utpanna thavA avakAza ja na bace e kharekharuM prAyazcita che. 70 rAga mArA sukhanuM kAraNa che evI mati e moTuM mithyAtva che. e mithyAtva nivAre nahIM ane AlocanA karyA kare - vikAranuM prAyazcita karyA kare - to ema koI kALe ya rAgAdi mULathI dUra thAya nahIM. 'rAga mArA sukhanuM nahIM paNa duHkhanuM kAraNa che.' - evuM sacoTa bhAna joIe. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 sAdhanApatha ane AtmajJAna jJAnIo kahe che ke prakhara jJAnajAgRtti e ja cAritra che. rAgAdi doSa che ne e nizce duHkharUpa che evuM hradayaMgama bhAna khIlI uThavuM e ja rAgAdinA vilayanI prakriyA che. mATe, rAga-dveSa heya che evuM bhAna ghUMTI ghUMTIne matimAM dRDhIbhUta karavuM joIe. 70 bhAI... ! tuM cAritra sudhAravA jhaMkhato-taDapato ho to jJAnamAM heya-upAdeyano viveka khUba jagAvaje. mAre heya arthAt tyAjya zuM che ane mAre upAdeya arthAt AdaraNIya zuM che eno suspaSTa citAra potAnA jJAnamAM khaDo karavo ghaTe. 70 moTuM mana rAkhavuM. jagatanA pAgala lokonI tamAma geravartanAone dariyAva dilathI daragujara karavI... alabata, moTuM mana rAkhavuM AsAna nathI - emAM ghaNuM jatuM karavuM paDe che. paNa ema jatuM karanArane kudarata ghaNuM alaukika ApI rahe che e hakIkata che. = 0 dhaNInA manamAM koIka jUdI ja ramatI hoya to dhaNIyANInA manamAM ya koIka jUdo ja ramato hoya che-- evo A saMsAra ! saMsAra chalanAothI bharelo che. niSThAvAna vyaktine paNa niSThAvAna ja pAtra sAMpaDe evuM nathI. jema tema jhaMpalAvIne dila ApI devA jevuM paNa nathI. gaMbhIra thavuM ghaTe che. (c)` jIvana vyavahAramAM jema jeo samajIne cAlyA che e ja sukhIyA thayA che ne samajyA vagara cAlanArA bhayaMkara du:khI thayA che ema adhyAtmamArgamAM paNa jeo vastusthitino gahanamarma samajIne vartyApravartya e ja paramAnaMdanI amaradhArA pAmI zakyA che. bAkI to khUba bhaTakI gayA che. (c)Th prathama to... anaMtakALathI AthaDatA ne anaMtayAtanA bhogavatA rahelA evA potAnA AtmAnI amApa dayA UpajavI ghaTe. jene potAnA AtmAnI evI avagADha anukaMpA Upaje ene ja anyajIvonI sAcI anukaMpA svataH AvI zake - bIjAne nahIM. (c)Th A jIvane anAdikALathI AjaparyaMtamAM kyAreya potAnA patIta ane pIDAtA AtmAnI evI parama avagADha anukaMpA UpajI ja nathI. jo e ekavAra paNa Upaje to jIva anya saghaLuM gauNa karIne dinarAta AtmahitanI ja ciMtAmAM lAgI jAya. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna jIvano svabhAva che ke jenI ciMtA jAge eno ukela zodhavA e anAyAse mathato thaI jAya. khoje ene kharekhara maLI ja rahe che. ciMtA prabaLa jAge to ukelanI khoja paNa prabaLa thaI rahe. aMtara ulajhanano ukela na maLe tyAM sudhI kyAMya-kazuMya game nahIM evI sthiti thAya. 345 satya jyAre kathanamAM Ave tyAre... amuka apekSA vizeSathI ja amuka tathya kahevAtA hoya che. badhA paDakhA kaMI vANImAM ekasAthe abhivyakta karI zakAtA nathI hotA. keTaluka kahevA chatAM keTaluka adhyAhAra paNa rahI jatuM hoya che. Ama thavuM anivArya che. F manoraMjananI Ama AdamInA jIvanamAM thoDIghaNI AvazyakatA haze paNa kharI - paraMtu - ATalA badhA manoraMjananI -- manane ATaluM badhu bahelAvavAnI jarUrata che kharI ? mAnavInA satvanuM zuM ? enI sAtvika prayojananI niSThAnuM zuM ??? kahevAya che ke ati sarvatra varjayetu' - arthAt ati sarvatra varjaya che. koIpaNa vastunI ati sArI nathI. saMyatabhAve darekano samAdara thAya eja samucita che. je svastha nathI e saMyamI nahIM rahI zake.ne.je saMyamI nathI e svastha nahIM rahI zake. 710 pramAdano artha bahudhA loko ALasa eTalo ja kare che paNa pramAda eTale AtmajAgRttinA abhAvamAM je kAMI thAya te pramAda che. paMcendriyanA viSayomAM gulatAna thavuM ke krodhAdi kaSAya poSavA e paNa pramAda che. pramAdanA saMskAra anAdirUDha AtmAne vaLagyA che. 70 zuddhAtmAnI AnaMdadhArA kevI avagADha ane kevI avallakoTInI hoya che e pAmara ane pramAdI jIva jANato paNa nathI. pramAdanI atyadhikatAnA kAraNe zuddhAtmAnuM lakSa paNa sadhAtuM nathI tyAM e laganamAM magana thavAnuM ne AnaMdadhArAmAM mahAlavAnuM to saMbhave ja kyAMthI ? (c)Th zabdAdi viSayonI Asakti alpa karato rahI jIva jo supeThe aMtarmukha thavAno mahAvaro kare ne bhalI pere aMtarlIna thAya to ene apUrva AnaMdAnubhava saMvedAya ane enI tulanAmAM sahaja ja dunyavI tamAma sukho phIkkA bhAsatA hoya eno sahaja tyAga saMbhava banI rahe. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 sAdhanApatha ane AtmajJAna saMsArI jIvo jema paMcendriyanA viSayomAM magna thaI Atmahita sarAsara cUkI jAya che tema AtmArthI jIvo AtmahitamAM magna thaI paMcendriyanA viSayo sAva bhUlI jAya che. vAta mahatvanI magnatAnI AtmabhAvamAM magna thavuM ke anAtmabhAvomAM e ja nirNaya karavAno che. ahAhA... AtmasukhamAM magna thayelA mahAmunivaro samasta saMsArane evA anahada bhUlI jAya che ke jANe anAdikALathI pote virakta na hoyaH jANe anAdikALamAM kyAreya saMsArasukha anubhavela ja na hoya ne nitAMta nijAnaMdanI mastImAM ja nimagna hoya. bhAI ! AtmAnaMdamAM magnatA ja mohano kepha utArI zakaze. e manatA ja sahaja-vairAgyano prAdubhAva karaze. zabdAdi pAMca viSayano vyAmoha abrahma che. brahmAnaMdamAM lInatA lAve to abrahmano parihAra thavo sahaja svAbhAvika che. to ja naSThika brahmacarya niSpanna thAya che. 70 AtmAnaMdamAM otaprotAoLaghoLa thaI zakanArane bIjuM karavAnuM zuM che ? - kazuM ja nahIM. je bImAra nathI - saMpUrNa svastha che ane kyAM auSadhanI AvazyakatA ? basa, svAthya banI rahe eTaluM ja jovAnuM che. svamAM sthita che e svastha ja che ne svastha ja rahevAno che. svarUpadhyAna AraMbhAya ke tatkSaNa eTalo badho gahana AnaMda na anubhavAya paNa jema jema dhyAnamAM gaherAI AvatI jAya - bIjA vicArataraMgo moLo paDavAthI AkuLatA jema jema alpa thatI jAya - tema tema AnaMda dainaMdina gADha-pragADha thato ja jAya che. ApaNA duHkhono ghaNo kharo madAra paristhiti para nathI, paraMtu manosthiti upara che. kharUM kahIe to badho ja madAra manosthiti para ja che. amuka paristhiti hoya tyAre amuka ja prakAranI manosthiti hoya evo koI niyama nathI. manosthitino madAra ApaNI samajaNa upara che. paristhiti badale vA na paNa badale paNa dhyAna manaHsthitine to AmUla badalAvI zake che. dhyAna manane nistaraMga banAve che. vyartha taraMgo vidAya thatAM tanya AkuLatA paNa vidAya thaI jAya che. ahAhA... dhyAna manaHsthiti kevI maMgaLamaya banAvI zake !!! Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 347 mana svastha ane vidheyAtmaka bane eTale e khoTA, kharAba ke AzaMkA-kuzaMkAnA vicAra karatuM nathI. balka dareka bAbatamAM e zubha saMketa ja nihALI rahe che. je thAya te bhalA mATe" - mAnI mana pAra vagaranI mAThI ciMtavanAothI bacI jAya che. mAThI ciMtavanAo dUra thAya eTale magaja uparanI khoTI tANa paNa dUra thaI jAya che. hRdaya phUla jevuM haLavuM ane prasanna banI jAya che. lohInuM dabANa susaMvAdI banI jAya che. svastha tana-mana hoya sAdhaka prasannabhAve potAnuM paramaprayojana sAdhI zake che. mahAnubhAvo! tamAre sarvaprakAre sukhI sukhI thavuM hoya to dhyAnano abhyAsa keLavo. enA lAbho aparaMpAra che. mArAthI dhyAna thaI zake nahIM evA bhrAMta-pyAlo kADhI nAkho. nAnI ATha varSanI bAlikA paNa dhyAnano abhyAsa sAdhI emAM nipUNa thaI zake che to... dhyAnanI. zarUAtamAM thoDI ruci keLavavI paDe che . pachI to dhyAna dvArA je cittanI zAMti, pavitratA. prasannatA anubhavavA maLaze ethI ApoApa emAM utkaTa ruci khIlI jaze. dhyAna vinAnuM jIvana ujjaDa verAna bhAsaze. dhyAnathI navajIvana lAdhyAno anubhava thaze. jJAna dvArA dhyAna vikasita thaze ane dhyAna dvArA jJAna vikasita thaze. jJAna-dhyAnanA sathavAre tame je vipula Atmahita sAdhavA samartha thazo e khare ja avarNanIya che. te mumukSu bhavyAtmAo...! jJAna-dhyAna ja muktimAM mULahetu che e bhUlazo nahIM. koI mAnavI keTalo pragADha mUDha che e ene svayaMne sahaprAya: khyAlamAM AvatuM nathI. moTAbhAge tamAma mAnavI potAne prAjJa ane paramavicAraka ja mAne che. potAnA vicAromAM keTalI avAstavikatAayathArthatA rahI che e evuM avalokana karanAra koIka ja dekhI zake che. mana ghaNuM ja aTapaTuM, ALavitaruM ane anADI che. ghaNo vicitra padArtha che e. enI vAto sAva khoTI ja hoya che ema nathI kahevuM- paNa enI vAtomAM utAvaLathI kadI levAya javA jevuM nathI. mananA pratyeka taraMgono talasparzI abhyAsa karavo ghaTe che. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 sAdhanApatha ane AtmajJAna - manathI alaga tamArI astine oLakhI, manathI bhinna paDatA zIkho. AtmAne dhyAnamAM ane nijAhitamAM magna na thavA devA mana kevI kevI cAlabAjI rame che eno avalokanapUrvaka abhyAsa karo... khare ApaNuM mana ja abhyAsano mahAnamAM mahAna viSaya che. " OS jIva samyapha rIte zoca-vicAra karato nathI e ja moTI viTaMbaNA che. phaTakaDIyA motI jevA kAlpanika sukhone eNe khUba moMghAmUlanA mAnI lIdhA che. enI kalpanAnA gaDhamAM e jarAya gAbaDuM paNa paDavA deto nathI. AthI ja jIvamAM tattvadaSTi khIlatI nathI. jagatanA badhA sukho kSaNika raMga darzAvanArA che. sthAyI sukha to mAtra AtmadhyAnanuM che. jIva to pote kalpelA sukho jANe zAzvata TakavAnA hoya evA ja tAnamAM jIve che. arthAt kSaNika ane zAzvatano koI viveka mohamUDha jIvane ugavA ja pAmato nathI. jaIOS jyAM sudhI jIva kalpanAjanya mIThAza vedavAnuM tyajato nathI tyAM sudhI enAmAM yathArtha vicArazIlatA ke yathArtha vairAgyabhAvanA ugavAno saMbhava nathI. bAkI vAstavikatA vilokanArane tAtvika vairAgya uddabhavavo atyaMta AsAna che. jIvane eTaluM bhAna to avazya thavuM ghaTe ke enI unnatimAM moTI bAdhA utpanna karanAra to e pote ja che. jIvane kaDavuM lAgaze paNa e pote ja potAno hitazatru che. avaLA abhiprAyo ane avaLA aramAno sevI sevI jIva pote ja potAno prabaLa zatru banI rahyo che. hAthe karIne potAnA ja paga upara kUhADo mAravAnuM kAma koNa kare ? kAza, atyaMta mohamUDha jIva bilakula evuM ja kAma anAdithI karI rahyo che... evuM nathI ke jIva samajato nathI: e samaje che badhuM paNa hAthe karIne samajaNa visAre pADI avaLI vartanA bhaje che. kharuM che ke, vastunA saddabhAvamAM vastunI vAstavika kiMmata samajAtI nathI. thoDI paLo prANavAyu na maLe to enI kiMmata zuM che e samajAya. sujana sAthInI kiMmata jIvanamAM keTalI amApa che enuM hRdayavedhaka bhAna paNa enA abhAvamAM ja thAya che. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 349 jIvana keTaluM rahasyamayI che...? emAM jANyuM karatA ajANyuM pArAvAra rahI jAya che. are enA rahasyano tAga meLavavA mathanAra paNa bahu alpa ja tAga meLavI zake che. ulTu jema jema tAga meLavavA matho ema e anaMta 2hasyamayI kaLAtuM jAya che. 0 jIvana vize mAnavI manomana samIkSA kare ke A sAcuM ne A khoTuM...' ThIka che, paNa jIvananuM gaNita ghaNuM akaLa che. bhUlo karIneya mAnavI moMgho anubhava meLave cheH namra bane cheH (prAyazcita vaDe) vizeSa zuddha bane che. gaMdA kIcaDamAMthIya kamaLa khIle ja che ne ? 70 prabhu ! AvaDA moTA virATa jIvanamAM meM tane keTakeTalIya rUDI ne ramyabhavya prArthanAo karI che ? tuM jANe mArA haiyAmAM virAjato ho ema tArI sAthe agaNita garavI goThaDIo meM karI che... mArI jIgaranI gahanagaMbhIra prArthanAo tuM bhUlI to nahIM ja gayo ho... 0 jIvanI sthiti evI moha mUDha che ke na rAcavAnI jagyAe e pAra vagarano rAcela che. kevI kevI tuccha bAbatomAMya e kevI tIvratAthI rAce-mAce che ! ane kharekhara jyAM rAcavA jevuM che tyAM e taddana nahIvat ja rAcela che - AmA jIvanuM mahAna utthAna thAya kyAMthI ? 0 citta jyAre vibhAvarasanA cakarAve caDhayuM hoya ne ethI atizaya DAmoDoLa thaI cUkela hoya tyAre evI veLAe pariNamana sudhAravAno AyAsa kAragata nIvaDavAno saMbhava bahu ocho che - mATe evo AyAsa karavAne badale vizrAmamAM AvI sUnamUna rahevAnI jarUra che. ghaNIvAra thoDA kALa mATe sAva zAMta-niSkriya thaI javAthI DahoLAyeluM pariNamana ApoApa sudhare che. pariNAma sudhAravAno AyAsa vyagratA UpajAve che jyAre prazAMta thaI javAthI manano mithyA vegaAvega TADho paDe che. e pachI nirmaLa sUjha ugavA avakAza bane che. 0 cittavRttine ThAryA pachI - parama upazAMta karyA pachI - je sAdhanA saMbhavaze e kharekhara uttamakakSAnI thaze. keTalIka veLA cittane kAbUmAM levA jatA eno upadrava vadhI jato hoya che. tyAre 'upekSAbhAva' dharI thoDo samaya enA udhAmA zamavAnI vATa jovI hitAvaha che. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 sAdhanApatha ane AtmajJAna azAMta citte parANe parANe sAdhanAno prayAsa karavA jatAM emAM sahajatA ke svabhAvikatA rahetI nathI. emAM muktisAdhaka bhAvanA badale virUddhabhAva sevAya javAno saMbhava che. kathanAzaya e che ke manane zAMta-svastha karyA pachI ja sAdhanA jamAvavI ghaTe. 70 kyAreka manane manAvavuM AsAna nathI hotuM. eno udvega samajI paNa na zakAya evo akaLa hoya che. AmAM jora-julama kAMI ochA ja kAma Ave che ? sAdhakanI e majabUrI che ke e potAnA ja manobhAva spaSTatayA samajI-pichANI nathI zakato. 70 jyAre mana nirUpradravI hoya - haLavuM ane AhalAdbhaya hoya - tyAre kharekharo avasara che. ahIM sAdhake samyag - puruSArthanI parama taka cUkavA jevI nathI. sat zravaNa-vAMcana-ciMtana-manana-nididhyAsana ityAdi sarva bane teTaluM savizeSa sAdhI levAno e suvarNa avasara che. 70 sAdhake kamANInI taka pichANavAmAM kasUra karavI ghaTe nahIM. kyAreka sAva sAmAnya kamANI thatI hoya che to kyAreka alpa AyAse aDhaLaka kamANI thatI hoya che. sAdhaka to kuzaLa vyApArI jevo che. sAdhanAnuM AvuM kauzalya keLavI levA jevuM che. kAma to AtmAnI vizeSa vizeSa vizuddhi sAdhavAnuM ane svabhAvaramaNatA vadhAravAnuM karavAnuM che. parApUrvathI ke pUrvajanmothI cAlI AvatI bhrAMtio jJAnakauzalyathI bhedavAnuM karavAnuM che. cittanI vizuddhatA ane svairyatA dinaMdina vadhAratA javAnuM che. 05 jIva, jarA jarAmAM ane jyAM ne tyAM lakSa nAkhI nAkhIne nakAmI ceSTAomAM coMTI javAnI tArI phuTeva nahIM sudhAra to svabhAvamAM sthira thavAnuM saMbhavaze kema karIne ? kAM svabhAvamAM sthira thavAnuM zamaNuM choDI deH kAM jyAM ne tyAM mAthuM mAravAnI murAda choDI de. 7800 parama dhyeya sAdhavAnA punita pathamAM... jyAM ne tyAM mAthuM mAravAnI Adata jevo bIjo koI avarodha nathI. jIvane evI jAlima Adata paDI gaI che ke na cAhe to paNa jarA jarAmAM chaTakIne mana lakSacyuta thaI jAya che ne sAdhanAnuM sAtatya' jAmI zakatuM nathI. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 351 zIkhaMDa ke sAlamapAka enI nizcita vidhie thAya cheH dUdhamAMthI ghI enA nizcita krame thAya che: jagatanA tamAma kAryo enI yathAyogya rItarasamathI ja thAya che. to anAdinI bhrAMtio bhedI 'nirbhrAtadarzana' sAdhavAnuM bhavya kArya saMpanna thavAnI koI niyatavidhi nahIM hoya ? 70 sAlamapAka banAvavAnI vidhi jANavA-samajavA mAtrathI kaMI peTa bharAyane paritRpti thaI jatI nathI. jIvane badhuM jANavAno zokha to bahu ja che. paNa jANyA pachI jANeluM caritArtha karavA ane paramasiddhi hAMsala karavA kadama mAMDavAno zokha paNa bharapUra hovo ghaTe ne ? 70 thoDuM paNa jANyuM ghaNuM sArthaka che - jo e jJAna zIghra AcArAnvita karAya. jhAjhuM zuM kahIye ? je jJAna labdha thatAnI sAthe ja AcArAnvita paNa thavA lAge e ja jJAna sArthaka che. jJAna kharekharU rucyuM hoya to e AcaraNarUpa anAyAsa ja banI jAya che. 70 killolatI cetanA kone na game ? evI umadA uraprasannatA pAmavA ane sadaiva TakAvI rAkhavA, tarotAjA tatvajJAnanI keTalI amApa jarUrata che e kahevAnI jarUra nathI. tatvajJAna harahaMmeza tAjuM rAkhavA 'nityanuttana' ciMtana-manana paNa cAlu ja rahevuM joIe. 70 sukha-duHkha baMnethI beparavA banI rahe eja sahaja nijAnaMda pAmavA adhikArI bane che. ne e AnaMdanI paNa paravA nahIM: tamA nahIM: lAlasAnahIM; evI mastarAma manosthiti sarjavI ghaTe. AnaMdanI paNa apekSA to nahIM ja - pachI anya konI apekSA hoya ? koInIya nahIM. @NT garvamAM gulatAna jIva bhale na mAne paNa jIve jIMdagImAM DahApaNanA kAma jeTalA ka2ela che enAthI anekaguNA ghelachAnA kAma karela che. jIMdagInuM evuM gahana nirIkSaNa nathI ethI khyAla Avato nathI - bAkI jIvanI ghelachAno - muDhatAno - pAmaratAno koI pAra nathI. 70 mArA parama AtmavikAsamAM sauthI moTI bAdhA mArI potAnI ja che - arthAt mAro mithyA ghamaMDa ja mahAna bAdhArUpa che. potAnI jAta vizenA khoTA khyAlo pratyeka mAnavImAM hoya che. potAnI sAcI jAta oLakhavAmAM Ave to ja parizodhana thAya ne ? paNa - Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 sAdhanApatha ane AtmajJAna bare ja mAnavIne enA potAnA anavaghI ajJAnano aMdAja nathI. jJAnIo to jANe che ke jIvanA jJAnanuM - jIvanA sAna-zAnanuM eke vAte ThekANuM nathI. hajAro vAtomAM ekapaNa vAta enI paripUrNa yathArtha nathI. ahI... chatAM jIvano jAlima ghamaMDa joI jJAnIne zuM thatuM haze ? Akho loka ajJAnanA niravadhi aMdhakArathI vyApta che. Akho loka mohano jAlima gulAma che. Akho loka pramAdarUpI pakSaghAtanA vyAdhithI grasIta che. A ajJAnaH moha: pramAdanuM kevuM durnivAra duSaNa duniyAbharamAM vyApeluM che ke duniyAno uddhAra koI kALe ya saMbhava nathI. vartamAnayuganA eka prakhara ciMtake kahyuM che ke kartavya jevo koI gaMdo zabda nathI. apekSAe AvAta kharI che. tAmasasvabhAvI mAnavI kartavyanA nAme je toramAM rAce che. ghamaMDamAM rAce che - taMta ane tarakhATamAM rAce che - tophAno kare che... e badhu ghaNuM ghaNuM zocanIya che. akasvabhAva jANavA-jovAnuM ke emAM jAmI javAnuM mAnavI muddala munAsiba lekhato nathI. karUMkarUno eno lagavADa AtmavismaraNanA hetuthI ja hoya evo ghATa che. karavuM nahIM karavuM che" - e sUtra sadeva smaraNamAM rAkhavA yogya che. TharavAnI vidhi pUchatA ho to vidhi A ja che ke jJAnanuM lakSa je anya bAju che ene ulaTAvI savaLI bAju karavuM - arthAta bIje badheyathI pAchA vaLI jaI AtmAbhimukha thavuM. badhu ya bhUlI javA yogya che: kAMI karatA kAMI yAda rAkhavA yogya nathI. sivAya ke svabhAva. kartavyanI salAha devAnA nAme mAnavI bIjA upara AkramaNa kare che. eka arthamAM e baLAtkAra kare che. sAmAnI koI svataMtratA ja na rahe evI sthiti sarje che. enuM na cAle to pAra vinAnA phleza-kaMkAsa kare che. potA para to lAde che paNa bIjA upara paNa bojha lAdI vaimanasya vadhAre che. kartavyabhAva kALajAmAMthI sahaja ugato hoya to alaga vAta, paNa haTha karI - tANItuNIne evo bhAva haMkAravAmAM koI sAra nathI. jAta sAthe AvA jora-julama karanAra bIjA upara paNa Akramaka banIne kartavya lAdI de che. e ulTAnI sAmA jIvanI rahIsahI ruci paNa khatama karavAnuM kare che. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 353 nAtha....mane eTalI buddhi to avazya Apo ke thayelI bhUlonuM huM bhAvImAM punarAvartana to kyAreya na ka... prajJAno eTalo ujAsa to avazya jhaMkhuM chuM. thayelI bhUlonuM ja punarAvartana thayA kare to to jIvanI mUDhatAnI ne mUrkhatAnI koI sImA nathI. jIvathI pAra vinAno dharma mohaprerita thAya cheH lobhaprerita thAya che, ahaprerita thAya che. Aveza prerita thAya che: mAyA kapaTathI thAya che. vizvakalyANanI enI bhAvanAnA Avega pAchaLa paNa ahaMkAranuM ja jora prabaLa hoya che. gaherAImAM jaI gUDhabhAvone jIva oLakhato nathI. garabaDa goTo - "mAstara moTo ne garabaDa goTo' - jevI ja jIvanI dazA che. jAtamAM garabaDa ne goTALAno sumAra nathI ne e jagatano sAheba banavA mathe che. garabaDIyA jJAne ja ene svanuM ke samaSTinuM sarvotkRSTa hita sAdhavuM che. gaTaranA pANIthI goLapApaDI karavI che ! mUDha arthAt avicAraka jIvo ja mAne che ke mArA jevo DAhyo-zANo bIjo koI nathI, vicAraka jIvane to potAnI tamAma maryAdAonuM vizadabhAna hoya che. asaMbhavano AyAsa karavA vicAravAna jIva ughukta thatA ja nathI. - jyAre mUDhajIvo emAM ja apAra urjA kharce che. rAta thoDI ne veza jhAjhAM - ema samaya khUba alya che ane jIve sAdhavAnuM apAra che. moMgho samaya ne moMdhI urjA mAjhAhIna veDaphAya rahI che. jIve miththA unmAda maMda maMda pADIne khuba zANA banI javAnI jarUra che. kama se kama potAnI paMgu hesiyata jANI prArthanAbhInA thavAnI jarUra che. sArA arthamAM sarjana thavuM saheluM nathI... e mATe to mULamAMthI melo dUra karI pavitra thavuM ghaTe. paNa aparaMpAra aMtarazuddhi karavI paDe che pahelA. aMdaranA UMDANamAM kyAMya kacaro thoDo paNa rahI gaela haze to taka maLatA te avazya bahAra Avaze ja... ghaNuM kaparuM kArya che A. mANasanI durjanatA Akharato ene potAne ja naDe che. durjana mAnavI koIne priya raheto nathI. khuda potAthI paNa pote sukhI thaI zakato nathI. sajjana mAnavI kudaratI ja hRdayathI prasanna rahe che. sajjanatAnI saurabha sarvatra prasare che ne sajjana mAnavI sarvane priya thaI rahe che. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 sAdhanApatha ane AtmajJAna caMdana baLe toya suvAsa prasarAvavAno potAno svabhAva jALavI rahe ema naisargika sajjanatA paNa cAhe tevI kasoTInI kaparI veLAyeya, satunI suvAsa-bhalAInI maheka - prasarAvI rahe che. keLavAyelI sajjanatAnI A vAta nathI paNa pavitra AtmadazAmAMthI pAMgaratI prAkRtika sajjanatAnI vAta che. divAla upara pheMkelo daDo potAnI upara ja pAcho Ave che ema anyoprati ApaNe jevo vyavahAra dAkhavIe chIe - bahubhAga - evo ja pratibhAva ApaNane pAcho sAMpaDI rahe che. Apa bhalA to jaga bhalA' - e ghaNI mArmika hakIkata che. mAnavIno ahaM apAra pIDA UpajAve che... vAte vAte e ghavAya che ne roSa-raMja pedA thAya che - heluM saLagI uThe che. ahaMkArI mAnavIne najIvI vAteya pAra vinAnuM vAMku paDI jAya che. khare to sukhane ane mAnavIne bahu cheTuM nathI - jo ahaMkAra vilaya karI zakAya to... jIvana pratye jene Adara-ahobhAva nahIM hoya; ulTo napharatano ja bhAva haze, ne kevaLa pharIyAdo pharIyAdo ja phAlIphUlI haze to mAnavI, anya sAthe bhalAIbharyuM vartana dAkhavI zakaze nahIM. jene jIvana pratye - jAta pratye Adarano bhAva nathI e anyono paNa Adara karI zakaze nahIM. jenAmAM AtmapIDananI vRtti haze ene nakkI parapIDana paNa eTaluM caze. potAnI jAta pratye jeno vartAva kumAzabharyo. samaja ne sulehabharyA haze: e ja anyo sAthe kumAzabharyo salukAIbharyo vyavahAra dAkhavI zakaze. mATe jAtano samAdara karatAM prathama zIkho duHkhI mAnavI vibhramathI potAnA duHkhanuM kAraNa bIjAne mAnI le che ane bIjAo prati dveSa-dAjathI ubharAya rahe che. vastutaH sukhaduHkhanuM kAraNa bhItaranI bhAvasthiti ja che. anyo to nimitta mAtra ja che. mATe sujana AtmAe anya koIne doSa devo ghaTe nahIM. bhAI ! duSaNa ke bhuSaNa bahAramAM nathI. bAhya jagata to aMdaranI bhAvasthitinuM pratibiMba mAtra che. duHkhIne badhA duHkha denArA bhAse che ne sukhIne badhA sukha denArA bhAse che... paNa A to bhAsa mAtra ja che. sukha ke duHkhanuM mULa kAraNa khare ja ApaNI bhItaramAM ja che hoM. Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna * 355 sukha ke duHkha bhItarathI Ave che ema jANavuM mAnavuM te samyagumati che ne sukha ke duHkha bAhyakAraNathI Ave evuM jANavuM mAnavuM te miththAmati che. potAnA sukhaduHkha mATe potAnA ja karmo, bhAvo javAbadAra che ema jANI bhItaranI bhAvadazA ne karmo sudhAravA kaTIbaddha thavuM. (c)OS aho... A saMsAra khare ja ghora bhayAnaka che... jIve naciMta thaI sUvA jevuM nathI. jJAnIo e keTalI agAdha gaherI daSTithI avalokIne saMsArane asAra asAra kIdhela haze ? vAstavikatA khare ja evI dArUNa che ke jIve samajI vicArIne zIdhra saMsArabhaNIthI ugarI javA jevuM che. jvALAmukhInA uddagama kendra upara koI jAjaramAna mahela caNI moja mANatuM hoya to e bApaDAne khabara ja nathI ke kyAre ne kaI kSaNe visphoTa thaI kevI karUNAMtikA sarjAya jaI zake che. ema saMsArIjIvo paNa mojamAM gulatAna banyA che paNa bhAna nathI ke kAle zuM thavAnuM che. vartamAna sukha-zAMti-salAmatI joI jIva vilAsamAM gaLAbUDa DULyo che. ajJAtabhAvIno koI bhaya najare taravarato nathI tyAM paraloka mATe koI paramArtha sAdhanA pAMgaravAno rUDo avakAza ja kyAM che ? AthI ja sAcA dharmano udgama thato nathI. traNalokanuM tamAma svarUpa jJAnacakSuthI nihALanArA jJAnI bhagavaMtoe emAM kyAMya sAcuM sukha ke karavApaNuM nihALela nathI. sAcuM sukha ene ja kahevAya ke cIrakALapayata ekasamAna TakI rahe ne emAM anaMtakALaparyata nimagna rahevA hRdaya talasI rahe. svabhAvanuM sukha ja AvuM che. pratyeka Aryadharmo ekamate eka ja dhvani guMjave che ke sAcuM sukha kevaLa molamAM che. saMsAramAM e kyAMya nathI. chatAM jIva kahe che ke huM mAnuM... huM to talAza karIza ke saMsAramAM vadhu sukha che ke mokSamAM. paNa svAnubhUti vinA mokSanA sukhano leza aMdAja kyAMthI Ave ? goTALAnA gaMja taLe dabAyela mAnavI mithyA garva le che ke huM jJAnI chuM... enA manomana mAnelA samAdhAnoya khoTA che ne ene cAlatA asamAdhAnoya khoTA che. enA tamAma hisAba-kitAba khoTA che. kAza, hisAbIbuddhithI jeno ukela ja nathI...!! Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 sAdhanApatha ane AtmajJAna mAnavI jene khoTuM mAne - gahana arthamAM - e khoTuM ja hoya - ke e jene sAcuM mAne e sAcuM ja hoya evo niyama nathI. kharekhara to sAcA-khoTAno nirNaya karavA je gahana aMtarjha hovI joIe ke evI aMtarrajha ugADavA je maMthananI tapazvaryA hovI joIe e kyAM che ? satyanI khoja karavA to dimAganuM valoNuM karavuM paDe che. sthitaprajJa thavuM ghaTe che. satya... aMtimasatya hAtha AvavuM e vinA AsAna nathI. manomaMthana ane hRdayajhUraNAnI mahAna tapazvaryA joIe che ne dIrdhakALanI akhUTa dhIraja paNa joIe. saMyogamAM jIva rAce che tyAre bhUlI jAya che ke sikkAnI bIjI bAju jema saMyoganI sAthe viyoga jaDAyela ja che. jeTalA paNa saMyoga malyA che e tamAmano viyoga thavo nizcita che. saMyogamAM jeTaluM malakAze eTaluM viyogamAM jhUravuM paDaze, nizcitapaNe. jIva nAnInAnI bhUlonuM parimArjana to agaNita kare che - sAruM che . paNa badhI bhUlonA mULamAM kaMI mukhya bhUla rahI jAya che e zodhato-parizodhato nathI, e bhUla 'mithyAtvanI che. mAruM sukha bAhyasAdhana saMyogamAM che. e mAnyatA ja mukhya bhUla che. paralakSathI thaMbhI jaIne... AtmalakSa prati pariNati vege vahetI thAya e pratikramaNa che. pratikramaNasAmAyika paralakSanI ruci maTADavA arthe che. paNa jyAM sudhI AtmahitanI utkRSTa sAna khIlatI nathI tyAM sudhI lakSa para bAjuthI sva tarapha vaLatuM nathI. sAdhaka AtmAne aMdaramAM satata saMgharSa cAlyA ja karato hoya che. AMtarazatruo jora karI sAdhakane dhyeyamUta karavA dhamAla kare tyAre to kharAkharIno jaMga jAmato hoya che. AvA TANe sAdhaka vivekane vizeSa dipta karavA sarva yatna-prayatna karI chUTe che. puNya paravAre tyAre moTA mAMdhAtAnIya dazA magatarA jevI mAmUlI thaI jAya che. moTo mahArathI paNa marIne macchara-mAkhI thaI jAya evuM bane che. jIva kaMI madAra para jAlima gumAna kare che ? are bhAI pusthAI to pANInA parapoTA jevI che. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 3pa7 jIvane meM ghaNuM karyuM - ghaNuM karyuM . ema lAge che. paNa kArya karavAnI koI vidhi rIta to pote jANato ja nathI. avidhie AkarAM prayatno karyA - udhe mAthe tapa tapyAM. paNa ema kAMI bAjI ochI sudhare ? kartApaNAnA kAramAM madamAM jIva A vicArato nathI. pahelA to potAnI paramArtha sAdhanAnI bAjI behada bagaDI cUkI che enuM coMkAvanArUM bhAna ane have huM pAmara zuM karuM - evI vimAsaNa thavI joIe. pachI sAcA sadgurunI khoja pedA thavI joIe... ene evA paramagurune samarpita thaI javAnI pipAsA pragaTAvI joIe. aMtaranI agAdha zAMti anubhavAyA pachI jIva makkama nirNaya karI zake che ke viSayo rAkhavA yogya nahIM paNa pariharavA yogya che. viSayo pariharavA mATe ene pachI jora nathI karavuM paDatuM. zAMtidhArA saMvedavAmAM nimagna citta viSayone ApoApa ja bhUlI rahe che. jaON bhAI! tamane A nahIM samajAya... paNa ... aMdaramAM TharIne AtmAnaMdIpaNe je jIvana jIvAya e jIMdagI kevI gahanamAdhuryathI bharelI che e kahyuM jAya evuM nathI. jIvana agAdha AnaMdamayI banI rahe che ne duHkhamAtra sAva nagaNya ane nahivat jevA banI jAya che. adhyAtmapravaNa puruSo je saghana saukhyapaNe jIvana jIve che e devone paNa kalpanAmAM na AvI zake evuM che. gahero gahero ati gahero AnaMda AThe pahora anubhavAya che. A AnaMdamAM unmAda nathI - uchAMchaLApaNuM nathI: che gaherI pragADha prazAMti... huM je kAMI karuM te mArA aMtaryAmane maMjura che ke nahIM enI mane satata khevanA rahe che. aMtaryAmine nAmaMjura evuM koIpaNa kArya karavA huM lagIra usuka nathI. aMtaryAmino maMjulamAM maMjula dhvani paNa suNavA mAruM hRdaya sadaiva tatpara rahe che. chaOS je nAdAna mAnavI aMtarAtmAnA pavitra avAjane suNavA kALajI karato nathI ne e sUranI virUddha karaNI karavA lAgI jAya che e mAnavI mahAduHkhI ja thAya che. enuM aMtaHkaraNa cetanArahita banI jAya che. aMta:karaNanI prasannatAno paramAnaMda e khoI bese che.. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 sAdhanApatha ane AtmajJAna mAnavI tuM lAcAra jIvone lUMTe cho paNa... tArA lobhanA kAramA pariNAma ja AvavAnA che. tAre vyAja zIkhe cUkavavuM paDaze - eTaluM ja nahIM - uparathI bhayAnaka zikSA paNa bhogavavI paDaze. nisarganuM nyAyataMtra koIneya choDatuM nathI. 7817 koIthI kazuM levAnI lAlasA ja anyAya-anItinuM mULa che. jIva vRthA vibhrAMta che. bAkI ene zI kamI che ke koIthI kazuM levuM rahe ? jIva potAnA sanAtana astitva prati dRSTi kare to ene paripUrNatAno anubhava thAyaH koI vAteya kamI nathI e samajAya. 70 kharekhara pratyeka jIva svarUpathI ja 'pUrNa' che... e A kSaNe ja pUrNa che. zAstro kahe che ke enAmAM koI adhurAza nathI ke atRpti UpajavA avakAza rahe. mAtra svarUpathI vimukha che ethI paramatRptino pragADha ahesAsa nathI thatoH svarUpa sanmukha thAya to kRtakRtya thaI jAya... evuM che. saghaLIya samasyAno ukela to eka ja che ke jIva svarUpa sanmukha thaI jAya. jyAM sudhI parasanmukha che tyAM sudhI tRSNAno tarakhATa che..che.. ne che. tyAM sudhI vivaLatA ne viSAda che. jIva vyAkuLatAno IlAja bAhyopalabdhithI karavA mathe che e ja enI mahAmurkhAmI che. 70d bagaDelI jIvanabAjI sudhAravA talasatA jIve eka-be vAra nahIM paNa anekavAra aneka dRSTikoNathI vicAravuM-zocavuM ghaTe che. koI dRSTikoNa khyAlamAM levAno zeSa na rahI jAya enI kALajI vartavI ghaTe che. tadartha 5rama nyAyI aMtaHkaraNa ane parama jAgRta prajJAnI AvazyakatA rahelI che. 0TM vANIthI to bhAI, keTaluM samajAvI zakAya ? paNa bagaDelI bAjI vyavasthita karavI e AsAna kAma nathI. e kAMI nAnImAnA khela nathI. sakala dRSTikoNathI zuddha evo prayAsa. e to paramAtmAno anugraha varase to ja saMbhavIta che. bAkI to ArovAro nathI. 70 jIva jeTalo apAtra - eTalo enI apAtratAno aMdAja ene ocho Ave. bahu supAtra jIvane ja potAnI tamAma apAtratAo dekhAya-pekhAya che. potAnI apAtratA jANavA mATeya ghaNI uccakakSAnI pAtratA hovI ghaTe che. koI saMta ke saMtanI samIpa rahenAra ja evA pAtra hoya che. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 359 varaso junA sAdhakane koI ema kahe ke "tane ekaDe ekathI mAMDI so sudhImAM kAMI gama nathI paDatIH tuM to sUMThane gAMgaDe gAMdhI thavA nikaLyo che' - to e kevo ginnAya jAya - kevo gusse thaI pratyAkramaNa karavA taiyAra thaI jAya ? paNa... vastusthiti zuM evI ja nathI ?? 1017 mAnavahRdaya pAra vagaranI dvidhAothI gherAyeluM che. kahevAtA paMDita-vidvAno paNa bhItaramAM duvidhAothI gherAyelA hoya che. nirNaya ja svaccha na thAya to tyAM sudhI samyakramArgano saMpUrNa svIkAra kyAMthI thAya ? sAco mArga pekhAvoya durghaTa che tyAM e paLAvo to...? T jIva potAnA bhayaMkara svacchaMdane jANe che kharo ? dharma ene khUba karavo che paNa manamAnI rIte ! enA manamAM je mAnyatAo-dhAraNAo paDI che e badhI kevI tuccha ane tIrachI che e ene koNa jJAta karAve ? potAnA jANapaNAnuM gumAna chalochala bharyuM hoya tyAM... ? 7) mahAjJAnI ane atizaya pratiSThAvaMta AcArya hoya ane pAchalI jIMdagImAM e pada, pratiSThA, vizALagaNa ityAdi badhuM pariha2Ine ekalAaTulA AtmasAdhanArUpI vanamAM khovAya jAya. eka sAdhAraNa sAdhu mAphaka e svahitasAdhanAmAM pravaNa thaI jAya. evo anUTho mAraga che muktino. 70 sAcA hitanA Azaka sAdhake jhagArA mAratuM vyaktitva bhUlI; svatva khIlavavA - suSupta Atmazaktio khIlavavA - agaNita AtmaguNa khIlavavA arthe, bhItaramAM khovAya vuM ghaTe. vyaktitva nahIM paNa svatva jhaLakAvavA ughukta thavuM ghaTe. 70 jIva jo sAcuM samaje ane sAcI dAnatathI svatva khIlavavA samutsuka bane to ene tana-mananI koI kamajorI na naDI zake evuM aparimeya AtmabaLa dareka jIvamAM che. kharekhara jIvane khudane ja potAnAmAM dharabAyelI akhUTa tAkAtano aMdAja nathI. 0 jIva pote ja potAno mahimA pichANavA yatna karato nathI ! keTakeTalIya umadAbhavya saMbhAvanAo jIvamAM suSupta paDI che. sva tarapha lakSa vALe eTaluM ja paryApta che. aMtasamAM paDela anaMtazaktiono bhaMDAra, dhyAna sva tarapha vALavAthI khUle che. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 sAdhanApatha ane AtmajJAna prabhubhakto kahe che ke koIpaNa sthiti - saMjogomAM - koIpaNa kArya karatAM paNa - prabhune yAda rAkhoH paLapaNa prabhune visaro nahIM. adhyAtmapravaNa puruSo kahe che ke tame khUda bhagavatsvarUpa choH tamArA e parama AtmasvarUpane eka paLa paNa visAro nahIM. (c)Th moharAjA jIvane satata samajAve che ke he jIva, ApaNo saMbaMdha anAdino che. e saMbaMdha visAravA tuM vicArato paNa nahIM. dharamano bhekha bhale dhare paNa bhItarathI ApaNA pakSano banI raheje. bhUlecUkeya bhoLavAyane tuM pakSapalaTo karIza nahIM. 70 arjunane mahAbhArata khelatA - saMbaMdhIo para bANa pheMkatA - jevI avaDhava thayelI evI ja vimAsaNa jIvane anAdinA saMgAthI moha sAme jaMga khelatA thAya che. e jaMga khelatA enuM jIgara kamajorI anubhave che. sadgurunA preraNAbaLanI jarUra paDe che. moha sAmeno saMgrAma samajaNanI kevI spaSTatA ane bhAvanAnI kevI saghanatA mAMge che e anubhavI sivAya anyane aMzAMza jeTaluM paNa samajaNamAM AvatuM nathI. 52ma satvazIla puruSonAya pANI mapAya jAya evo A bhISaNa saMgrAma che. 0 AMtarazatru sAme athAga jaMga khelIne jeo jina thayA che emaNe kevuM anaMtabhavya parAkrama karyuM che e jenA khyAlamAM AvI zake che enAmAM ja kharI paramAtmabhaktino udbhava thAya che. evI bhakti bhaktaneya bhagavAna banAvIne ja paripUrNa thAya che. 0 jenI bhakti kare che. jIva jo evo thaI na jAya. . . to bhaktimAM jarUra khAmI vA kharAbI che. khUba kharU kahIe to ApaNI bhaktithI bhagavAna-aMtaryAmi khUba parezAna che. je emane bilakula pasaMda nathI evuM ja ApaNe satata mAMgamAMga karIe chIe ! jI mahAvIranI bhakti karavI hoya to mAyakAMgalApaNuM mUkI devuM joIze. AtmAne oLakhI-dhyAvIne Atmazaktio sphUrAyamAna karavI joIze. AtmalInatA vadhA2Ine anaMta AtmAnaMdanA udadhimAM DUbI javuM joIze. mahAvIra banI javAya e ja mahAvIranI kharI bhakti che. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 361 mAnavInA manorathomAMya koI gagana aDatI cAI nathI. kevA manoratha karavA ke kevI prArthanA karavI enI koI gama mAnavane nathI. potAnI dIna-tuccha vAMchAo puravA pAgala banela mAnava, prabhu samakSa zuM bolAya enoya viveka dAkhavato nathI. mAnavane niSkAmabhAve paramAtmAnI guNastavanA nathI karavI. prabhune e eTalA mATe ja smare che ke potAnuM tuccha kAma prabhu sAdhI Ape ? potAnA kAma sivAya rAmaneya yAda karavA mANasa rAjI nathI. ene prabhunuM nahIM paNa manamAM kAmanuM ja mUlya che. ja0= jyAM sudhI mAnavI svastha nathI - mAnavInuM hRdaya svastha nathI - tyAM sudhI enI prArthanA visaMvAdI ja rahevAnI. raNa hRdayanI Arajhu paNa rUNa ja hovAnI. atyaMta bhaluM to e che ke mAnavI prabhu samakSa mUka Ubho rahI kevaLa kRpA karavAnI ja yAcanA kare. khUba bimAra bALaka cokaleTo mAMgamAMga kare to karuNALu mAtA ochI ja Ape ? ApaNuM dila ane dimAga bALakathI paNa nAdAna che. prabhumAtA ja ApaNI mAMgaNI mujaba badhu ApI raheta to ethI kaMI rUDuM na thAta... prabhu evI prArthanA kema pUre ? prArthanA eTale stavana nahIM paNa mAMgaNIo ja mAMgaNIo; evo artha thaI cUkela che. zuM mAnavI kaMI mAMge nahIM to karuNALu prabhu Ape nahIM kazuM, evuM che ? prabhu Ape e levuM che ke manamAnI rIte kAMI meLavavuM che ? samarpaNabhAva zemAM rahelo che ? jIvanamAM je kAMI ghaTe eno saharSa svIkAra karavA je tatpara che... kazAno InkAra karavAnI ke kazAnI IcchA karavAnI jenI murAda ja nathI evo AtmArthI sAdhaka to prabhune paNa ema ja kahe ke prabhu! mane kaMI karatAM kaMI ja joItuM nathI. nirika arthAtu IcchArahitadazA e ja nirAmayatA cheH e ja AtmAnuM Arogya che. IcchA to vyAdhi che. Akhara to muktinIya IcchA AkuLatArUpe jANIne pariharavAnI che. khare ja jene koI IcchA nathI enA jevo paramasukhI koI nathI. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 sAdhanApatha ane AtmajJAna mAjhama aMdhArI rAte koI sUryaprakAza pAmavA ke amAsanI rAte caMdraprakAza jovA game tevI citkArabharI prArthanA kare to paNa phaLe kharI ? bAvaLa vAvIne AMkho khIlavavA koI cAhe tevI dardIla prArthanAo kare to paNa bAvaLa ja ugavAno che. . amAro kathanAzaya e che ke vizvanA zAzvata niyamo paramAtmA paNa palaTAvI zakatA nathI. mATe samya puruSArtha sahita yathAsaMbhava evI prArthanA sAdhaka kare to e nizcita phaLavatI bane che. khUba gaMbhIra thaI samajI levA jevI A vAta che. vicitrakoTInI prArthanAo kare to enuM bIjuM kazuM phaLa AvatuM hoya ke nahIM e vivAda javA do - paNa evI prArthanAo hRdayane to viSamagati banAve ja che. bhAvadhArA jevI - saMvAdI ke visaMvAdI - hoya. evI zAtA-azAtA tallaNa lAve che. sAdhake nAhaka durAzAmAM taNAvuM nahIM joIe. keTalAya aramAno evA hoya che je kadIya phaLavA saMbhava hotA nathI. kharekhara to koI aramAna karavA jevA nathI. sAdhanAnA phaLasvarUpe kazuMya vAMchavuM e sAdhakanA mATe lAMchanarUpa che. koI kheDuta khetInuM sAdhaMta kArya na kare ane rAtadina prArthanAmAM macI rahe ke prabhu mane mabalakha pAka utArI Apo, to e kevI bAlizatA kahevAya ? mAnavI enAthIya vadhu gamAra che - e harahaMmeza asaMbhavamAM asaMbhava prArthanAo ja karyuM jAya che. pratyeka mAnavI mAMge evI badhI ja prArthanAo nizcitapaNe phaLI jatI hota to to sRSTi ghaNI kadarUpI ne klezamaya ja banI cUkI hota. mAnavI bIjA upara baLAtkAra karavAnI prArthanA paNa kareta. bIjAnA hitanA bhoge paNa e nijI svArtha sAdhata. mAnavI bedhaDaka gUno kare ane prabhune prArthanAo paNa kare ke korTa mane sajA na kare evuM karo ? prabhu parama dayALu che ke AvI prArthanA karanArane zikSA karatA nathI. pApa karIne mAnava sAMtvanA laI le che ke mAphI mATe meM prabhune manAvI to lIdhA che ! Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 363 kharI premikA e che je priyatama pAse jIvanabhara kazuM ja yAcatI nathI. priyatama sAmethI je Ape eno prasAdarUpe parama prasannatAthI svIkAra kare che. priyatama paNa hradayathI ene saghaLuM Ape che. prabhu ane bhakta madhye paNa Avo gahana premavibhora saMbaMdha hoya to ? 70 ApaNane priyapAtranuM smaraNa karavuM ochuM ja paDe che ? e to ApameLe thAya cheH ulTu rokyuM rokAtuM nathI. prabhusmaraNa karavuM paDe e prabhu pratyenA ApaNA premanI kamI sUcave che. vismaraNa thavAno avakAza hoya tyAre ja smaraNa karavuM paDe ne ? 70 prabhu ApaNI prArthanAne nyAya Ape ke na Ape paNa ApaNane to avazya nyAya Ape che. - arthAt koI rUDI prArthanA niSphaLa to jatI nathI ja. e ApaNA hradayane gadita karI paramAtmAno parama zreSTha prAsAda pAmavA adhikArI banAve che. koI paNa nikhAlasa prArthanAnA mISe ApaNo paramAtmA sAthe paricaya pragADha bane - prabhumaya banI ApaNe jAtanuM bhAna bhUlI rahIe e prArthanAno pa2malAbha che. paramAtmA sAtheno anAdino tuTelo saMbaMdha punaH joDAya e bhaktinI sArthakatA che. 70 prabhu pAse motIno cAro mAMgatA pahelA jIve kAga maTI haMsa thavuM ghaTe che. je pAtra thAya che ene mAMgavAnI paNa jarUrata rahetI nathI - maLI ja rahe che, nizcita. mATe pAtra bano ! pAtra bano ! pAtrane paramapadArtha vaNamAMgye ja maLI rahevAno che. @> kharI hakIkata che ke... prabhu svayaM ApaNane akhUTa varadAna devA talase che. paNa prabhu vATa jUe che bhakata pAtra thAya enI. pAtra thayA vinA jIvane AkhuM svarga ApI devuM paNa hitakara nathI. bhakti pAtratA khIlavavAnuM parama sAdhana che. ONT AMbo vAvIne enA madhura phaLo pAmavA varasonI dhairyatA joIe che. ema prArthanA karyA bAda enA paramaphaLa pAmavA dhairyapUrvaka yogya samayanI vATa jovI ghaTe che. dhairya gumAvyA vinA je 'niSkAmabhakti cAlu rAkhe che e to anaMta rUDA phaLo avazya pAme che. Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 sAdhanApatha ane AtmajJAna mananI tamAma uttejanAo upazAMta thavA bhakti jevuM parama sAdhana bIjuM nathI. bhakti bhItaramAM TharI javA anupameya sAdhana che. bhagavAne jema anaMtatRSNAo upazAMta karI che tema sAdhake paNa prabhune nihALI nihALIne tamAma tRSNA ThAravAnI che. ApaNo ApaNA Atmadeva prati atibhISaNa aparAdha eka ja che ke kadIyeya ApaNe svamAM TharavAnuM karyuM ja nathI. svarUpamAM DUbelA jinane joIne paNa ApaNane jina thavAnI abhilASA thaI nathI. jinane sAcA arthamAM oLakhyA ja nathI. ahAhA.. jJAnI kahe che ke A jIve anaMtavAra deva banI, maNIratnonA dIvAthI bhagavAnanI AratIo utArI che. - paNa - bhagavAnanuM bhagavadsvarUpa zuM che e oLakhavAnI darakAra paNa karI nathI ! oLakhyA hota to khuda bhagavAna thaI jAta. cakravartI saghaLuMya tyAgI jogI thayA hoya... ane yAda Ave ke bhUtakALamAM eka dAsI pratye potAno kaMIka aparAdha thayo che... to e khUda dAsI pAse jaI gaLagaLA hRdaye kSamA mAge. ahaMbhAvano tyAga karyA vinA Avo mahAna saMmAguNa khIlavo saMbhava nathI. he nAtha ! huM jagatanA tamAma jIvone kSamAvuM . mAro koIpaNa aparAdha koInA dilamAM yAda na rahe ema IcchuM chuM - tema ja - mArA dilamAM paNa koIno kaMI aparAdha yAda na raho. huM sarvane kSamA ApuM chuM sarva jIvo paNa mane premALabhAve kSamA Apo. koI jIva pratye.. koIpaNa vAtano badalo levAnI mane muddala bhAvanA nathI. sau jIvo kSamAne pAtra che. premane pAtra che.Adarane pAtra che. mane sarva jIvo pratye nItarato prema ane sadbhAva che. sarvajIvonuM vadhumAM vadhu hita thAya e ja mArI uranI utkaMThA che. koI jIva aNasamajaNathI mArA pratye - pUrvanA evA koI kAraNe - vairathI vartaze... to e cAhe tevuM pracaMDa verIpaNuM paNa dAkhave toya huM samabhAvathI mRta thaIza nahIM. huM mArA hRdayanA khuNeya prativerano ke pratikArano koI bhAva uThavA daIza nahIM. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 365 koI jIva sAthe viSama anubaMdho na baMdhAya javA pAme enI mane sadeva - harapaLe kALajI banI raho. kSamA, samatA ityAdi mArA sahaguNo che. enAthI mRta kadI na thAva. kyAreya evI behozImAM na AvuM ke uparokta kALajI ane visarAvA pAme. koInA game tevA viSama-vartAvathI paNa mAruM hRdaya kaThora na thAya. pratyeka prasaMgamAM mArA hRdayanI sukumAratA akabaMdha banI raho. basa, hRdaya kadI dveSa ke klezathI malIna na bane ane enI pavitratApremALatA sadeva banI rahe e arthe jAgarUka rahuM. bhAI, hRdayanI sukumALatA naSTa thaI jAya evuM koI kArya kyAreya karazo nahIM. kRtrima jora ApI sAdhanA karavAthI paNa hRdayanI komaLatA haNAya jAya che. khoyelI kula jevI hRdayakomaLatA pAchI meLavavA je paNa tapa karavuM paDe te karavA zIgha tatpara thajo. jJAnI kahe che ke jene kharekharI lAgI che e ja pIyu pIyu (prabhu prabhu) pokAre che. jene potAnI anaMta asamarthatAnuM bhAna che ne jene sabhAnatA che ke anaMtakArya karavuM haju bAkI che e potAnI pArAvAra kamajorI nihALI nihALIne prabhu prabhu pukAre che. sAdhaka jema jema sAdhanApathamAM AgaLa vadhato jAya tema tema ene virAkArya karavAnuM najara samakSa dekhAtuM jatuM hovAthI - tadartha potAnI asamarthatA nihALI enuM mAna gaLI jAya che. AthI gaLagaLA hadaye paramAtmAne prArthI uThe che. mANasa kharekhara mahAmUDha che... jJAna cokhu thayA vinA - sAco mitra che ke zatru e jANyA vinA - e goLIbAra karavA lAge che. kAza e hitasvIne zatru mAnI le che ne ahita karanArane mitra mAnI varte che. ane jJAna cokhkhuM thayA pahelA to - jJAnamAM paripakva nirNaya thayA pachI ja pagalA bharavA jogI dhIraja ane gaMbhIratA mAnavajAtamAM nathI. mAnavInI adhIrAI ane avicArakatAno koI pAra nathI. buMdathI bagaDyuM hojathI paNa na sudharI zake evo ghATa thAya che. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 sAdhanApatha ane AtmajJAna mANasane enuM pa2mahita karanAra upara paNa acaLa vizvAsa nathI. niSkAma hitastrI mArgadaSTAne paNa mAnavI niHsaMdeha prItithI apanAvI zakato nathI. dUdhano dAjhayo chAza paNa phUMkIne ja pIve evI - ethI ya badatara hAlata che mAnavInI. 1 70 AjanA mAnavImAM moTAmAM moTo abhAva hoya to AtmazraddhAno che. potAnA aMtaryAmi pratyeya mAnavanI zraddheyatA rahI nathI ! jAtamAM ja jene zraddhA nathI ene anya koImAM zraddhA na umaTI zake e svabhAvika che. pariNAme 70 mArI jAtasudhAraNA karavA huM koI rIte samartha nathI evuM hADohADa bhAna jyAM sudhI pedA na thAya tyAM sudhI mAnavI sAco sahAro khojavA maraNIyo banI zakato nathI. tyAM sudhI enA prANamAMthI paramagurune pAmavAno pokAra guMjato nathI. (c)` potAnI dIna-hIna-malIna hAlatanuM bhAna ghaDIe ghaDIe khaTakatuM na thAya ane prANamAMthI parIvartana pAmavAno karuNa pokAra pedA na thAya tyAM sudhI AMsUbhInI aMtaranI prArthanAno udgama thato nathI ne tyAM sudhI aMtaryAmine DhaMDhoLI zakAtA nathI. 70 bhAI...! saghaLI vipadAono - saghaLI vimAsaNono - parama ukela eka ja cheH svabhAva bAjuM DhaLI javuM.. ' dhyAnanI gaherAImAM - anaMta gaherAImAM - utarI javuM. anaMtaanaMta duHkhamAMthI ugaravAno advitiya upAya A ja che. 70 paisA mATe jIvana che ke jIvana arthe paiso che enI paNa zudhabudha bahubhAga mAnavIne nathI. jIvana suMdara jIvavA arthe saMpatti hovAnA badale jIvananA ya bhoge paiso upArjavA jAlima AvegathI maMDI javuM, emAM mAnava kyuM DahApaNa dekhato-pekhato haze ? 70T bAlyakALamAM to mAnavI sonerI svapnA nihALato hoya che ke ghaNA paisA pedA karI pachI huM vizrAma laIza ane Amoda-pramodamaya jIvana ghaDIza... paNa pachI to jIvanane pIsI nAkhIne ya paiso ja ekaTho karavAnI dArUNa ghelachA !!! Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 367 - sAdhano tamAma jIvana sucArUM jIvavA arthe che. jIvana khAtara sAdhana cheH sAdhana khAtara jIvana nathI. A paramatathya bhUlela mAnava sAdhanonA vyAmohamAM ja vyasta thaI sucArU jIvanane to jANe sariyAma bhUlI ja gayela che. vAta e karavI che ke, Ajano mAnava sAdhanono gulAma che - svAmI nathI. e sAdhanane dorato nathI paNa sAdhana ene dore che. sAdhanano saMyamapUrvakano maryAdita sadupayoga karatA jo mAnavajAta zIkhela hota to sRSTi svarga baneta. batrIza zAka ne tetrIsa pakavAna maLe ke lUkho roTalo mAtra maLe - jJAnIne mana badhu ekasamAna che. koI AdarathI jamADe ke anAdarathI jamADe, jJAnIne koI taphAvata nathI. jJAnIno AnaMda enI jJAnamastIno cheH anya AnaMdanI paravA nathI. AtmajJAnanI vAta nyArI che. - bAkI - bAhyajJAnathI mAnavI potAne mahAjJAnI mAne-manAve to eno e mithyAbhrama ja che. jIMdagI ghaNI TuMkI che ne agaNita rahasyo evA che ke jenuM AMzIka jJAna paNa lAvyuM nathI. mATe nirAbhimAnI rahevuM. kharekhara jotA to mAnavIe ekapaNa tathyano talasparzI tAga meLavyo nathI hoto ne e potAne mahAjJAnI - rahasyavetA mAne manAve che. khare to mAnavI jeTalo chIcharo ne skulajJAnI. eTalo eno jJAnano mada vizeSa pragADha jovA maLe che ? pRthvI parano pratyeka AdamI jo potAne 'ajJAnI samajato thaI jAya ne avanIparathI jJAnIpaNAnuM abhimAna ja alopa thaI jAya; to suSTi kevI namra ane saraLa banI jAya? pratyeka mAnavI, mAnavIne keTalo ghamaMDa rahitapaNe Adara deto thaI jAya !? jyAM sudhI potAnuM paramAtmasvarUpa bhaLAtuM nathI tyAM sudhI tamAma prANIomAM prabhunA darzana thatA nathI. ethI ja uca-nIcanA bharama rahe che. mAnavIno aham ja ene badhAthI vikhUTo pADI mAnavane ATalo badho ataDo ne asabhya banAve che. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 sAdhanApatha ane AtmajJAna jIva anyane to dUra paNa potAnA AtmAne ya yathArtha nyAya ApI zakato nathI. evI ujAsamayI sukSmaprajJA paNa jIvamAM nathI. ImAnadArIthI svAtmAno sUra pakaDavo pichANavo ne ene nyAya ApavA prayAsa karavo e kazu ya ApaNAthI banI zakatuM nathI. jagatamAM sukha sagavaDanA sAdhano khUba vadhela che paNa bharyAbhAdaryA vaibhava vacceya mAnava aMdarathI ati anahada kaMgAla thato jAya che. enI vikSiptatA avarNanIya che. khera, jagatane to nahIM sudhArI zakAya paNa potAnI jAtane to avazya sudhArI levA jevI che. mithyAdaSTivAna jIva svasthatAthI bhogavI zake e ya saMbhavIta nathI, bhogavavA jatA e khuda bhogavAya jAya che. mAnavI Aja ghaNo hInasatva thaI cUkela che. saMyama, tapanA to jIvanamAM nAmanizAna nathI. pariNAme bhoga rogarUpa banyA che. bhogo tyAgIne yogano paramAnaMda pAmavAnI alaukIka vAto to dUra dUra rahIM paNa saMyamapUrvaka bhogavatA ya nathI AvaDatuM. saMyamano artha ja maryAdA thAya che - arthAt koI atirekamAM na taNAvuM - ATaluM paNa mAnavajAta saveLA samaje to sAruM koIpaNa nirNayamAM atizaya levAya na javuM. samajavuM ke sakaLa daSTikoNathI zuddha evo nirNaya pAmavo e kaparuM kArya che. sarva apekSAthI saMtulIta evo nirNaya e kAMI nAnImAnA khela nathI. mATe potAnA nirNayamAM pheraphArano avakAza to rAkhavo. ajJAnI ne alpamatI jIva, mArganA gahanamane jANato na hoya ... koI vAtanA vAjabI- geravAjabIpaNAno aMtima pheMsalo e zuM ApI zake ? pote je kaMI jANe che e caramahade vAjabI ja che evA vibhramamAM rAcavA jevuM nathI. jIva jo khAmoza thaIne khUba zAMtithI vyatIta jIvananI agaNita ghaTanAo vilokavAnuM kare to khacIta ene mAlUma paDe ke keTakeTalAya nirNayo Avegayukta ane geravAjabI hatA. mATe potAnI nirNaya zakti para rada karavA jevo nathI. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 369 sanmArgano sacoTa nirNaya karavo e jIvananuM parama Avazyaka kArya che. mArA bhAvI anaMtahitano acUka upAya A ja che evI acala-zraddhA e paramapUrlabha saubhAgyanI ghaTanA che. AvA niza6nirNayanaMta jIvo ja nirvANanA adhikArI che. saMzayavAna jIva koI siddhi arthe samyagu-saMpUrNa puruSArtha karI zakato nathI. nirvANamAM asIma-anaMta sukha haze ke kema - evo saMgupta paNa saMzaya rahe to enI sAdhanAmAM prANAdhika prema ane ananyaruci kyAMthI umaTaze? prathama.... kAMI karavAnI jarUra nathI paNa karavAnI ja jarUra che. nirmaLa nirNaya pAmyA pachI ja puruSArtha phoravavAno che. zraddhAvihoNA asIma puruSArthane paNa prabuddhapurUSo prazasya lekhatA nathI. nirmaLazraddhA jhaLahaLe pachI ja samyagu sAdhanAno prAraMbha thAya che. jJAnIneya asthiratAjanya rAga, dveSa, kleza, udvega haju saMbhavI zake che. alabata evA bhAvo jJAnIne goThatA nathI - aMdaramAM khaTake che. paNa sthiratA na sadhANI hoya tyAM sudhI evA bhAvo thaI jAya che. e veLA paNa emanuM aMtaradaLa to udAsIna hoya che. s jJAnInI unmata jevI ceSTAthI kyAreka annajIvone saMdeha thAya ke AvA kaMI jJAnI hotA haze ? game tevo jhaMjhAvAtI sAgara paNa enA bhItarIya daLamAM to sthira ane zAMta ja hoya che, ema jJAnI paNa harahAlatamAM aMdara to khUbakhUba TharelA ne ucATarahita hoya che. jJAnI kyAreka rotA paNa batAya to paNa aMdaramAM e harSa-zokathI para thayelA che te para ja che. aMtaraMganI TADhaya to vedanAra ja jANI zake - bIjA e kyAMthI dekhI zake ? narakamAM ya samyaphadaSTi hAyavoya karatA hovA chatAM bhItaramAM to gherI prazAMti patharAyelI hoya che. kharekharA AtmadhyAnanI vAta to khUba nyArI che - paribhASAthI e samajAvI na zakAya. e dhyAna karavuM nathI paDatuM e to zvAsozvAsanI jema sahaja cAle che. koIpaNa pravRtti karatA thakA paNa bhItaramAM e dhyAnanI dhArA atUTa cAle che. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna atmadhyAnanA mukhya be phAyadA che. eka to tadveLA koI azuddhi AtmAmAM pravezI nathI zakatI ke AtmAmAM utpanna nathI thatIH bIjuM bhItaramAM rahelI pUrvasaMcita azuddhio e kalpanAtIta tvarAthI dUra kare che. ethI zuddhinI amApa vRddhi thAya che. 370 @ sAdhanAnI AgaLanI bhumikAmAM dhyAna e karavAno viSaya nathI paNa e svataH thAya ja che. dhyAnacyuta thavAtuM ja nathI. dhyAna siddha thaI gayA pachInI A vAta che. AgaLanI bhumikAmAM tamAma sAdhanA sheje thaI jAya che - karavI nathI paDatI. @ anaMtanirvikAra AtmatatvanuM dhyAna - jema jema avagADha thatuM jAya tema tema aMtasamAM nirmaLatAnI amApa abhivRddhi karatuM rahe che. ekavAra vega pakaDAyA pachI to dhyAna vadhu ne vadhu pragADha thatuM jAya che ne enI mohinI vadhatI ja jAya che. 0 jIvane je kAMI baMdhana che e ajJAnathI cheH badhA baMdhanonuM mULa jIvanuM bhArI ajJAna che. ajJAna dUra na thAya tyAM sudhI mukti saMbhava nathI. ATaluM nizcita jANI mukta thavAnA paramakAmI jIve ajJAna dUra karavA saMniSThapaNe yatnavAna thavuM. 70* bhUlanuM bhayAnaka bhAna thavuM ja agharU che. bhUlanI bhayAnakatA jIvane bhArobhAra bhAse to bhUla dUra karavI to AsAna che. ajJAnI jIva ogheoghe mAne che ke bhUla bhayaMkara che - paNa bhUlanA bhayathI ene kaMpArI thatI nathI: ethI bacavA bApokAra thato nathI. jIrU kharekhara jIvane bhUla tharatharAvI mUke evI bhayAvaha lAge che ? evA sujJAnI guru vinA jIvane enI gahanabhUlonuM gaMbhIra bhAna koNa karAve ? badhI bhUlonA pAyAmAM mULabhUta bhUla kaI che e paNa jJAta thavuM ghaTe che. evA paramavivekI guru ja e jJAna karAvI zake che. jI anaMta vizuddhinuM kAraNa 'AtmajJAna' ane 'AtmadhyAna' che. bekhabara jIvane mAlUma ja nathI ke AtmajJAnano jAdu kevo ajIbogajIba che. ahAhA... vANIthI e adbhUta varNana saMbhava nathI paNa sAcA yogI thavuM hoya to e ja upAya che. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna 371 jIva tuM duniyAne dekhADavA ja dharma karato ho to e aMge amAre kAMI kahevuM nathI. paNa tArI dharmakaraNInA mULamAM ananya Atmahitano ja uddeza hoya; AtmahitanI tArI gahanagADha lagana hoya to AtmalIna gurune gotI tuM zIghra AtmalIna thaje. (c)Th jIva pramANikapaNe pAmaratAno ekarAra karato thaI jAya toya ghaNuM ghaNuM kAma banI jAya evuM che. sAdhanApathamAM nikhAlasa ekarAranI kiMmata apAra che. nirdabha hradayI sAdhako potAnI guMjAza keTalI parisImIta che e supeThe kabUlI zake che. (c) AdhyAtmika ciMtana-manana ane nididhyAsana e to AtmAno khorAka che. paNa AdhyAtmika-pAtheya ArogavAnuM sariyAma bhUlI jIva nakarU bhauttikanuM bhojana ja ati mAtrAmAM karavA lAge to AtmAnI becenagI ne pIDAya mAjhA mUke ja. jIrU Aje mAnavasamAjamAM AtmAnuM to gaLuM ghoMTAya rahyuM che. AtmAnI ATalI badhI ghora upekSAthI ja mAnava vikSipta ane vedanAgrasta che. mAnavano AtmA guMgaLAyane gokIro karI rahela che, ethI ja zAMti-saMtoSa-samAdhi durlabha thayA che. re.. dATa vaLI gayo che ApaNA jIvanano. jJAnIo jene jIvavA jevuM kahe che e jIvana zuM vastu che eja ApaNe jANatA nathI. jIvanatIrthanI je mAThI vale Ajano mAnava karI rahyo che e nihALI jJAnInA netra UnAUnA azU vahAve che. jIvananI sanAtana bhUkha premanI che: vAsanAnI nahIM. mAnavajIvananI je dArUNa vicitratA comera batAya che enA UMDA mULamAM, mAnavamAtra Aja sAcA premathI ane parasparanA pavitra Adara-sadbhAvathI atyaMta vaMcIta thayela che e ja che. 0 kahevAya che ke Izvara paNa sAcA premano bhUkhyo che.' vAtamA tathya che. alabata, Izvara to AtmatRpta cheH kRtakRtya cheH ene koI bhUkha nathI. paNa mAnavano aMtarAtmA sadaiva sAcA prema khAtara taraphaDe che. kAza, mAnava pote paNa potAne prema nathI karato!!! Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 sAdhanApatha ane AtmajJAna mAnava potAnI ja jAtane prema karI nathI zakato kAraNa e svastha ja nathI. e ya hakIkata che ke je jAtane ja prema karI nahIM zake e kadI anyane paNa sAco prema karI zakaze nahIM. ane je sAco prema ApI nahIM zake e sAco prema pAmI paNa nahIM zake e ya hakIkata che. 710 gulAbamAMthI sugaMdha jema svabhAvataH prasare ema svastha mAnavamAMthI sarva prati prema paNa ApoApa ja prasare che. svastha kema thavuM e ja samasyA che, jene AtmAnuM bhAna ke bahumAna nathI e na to svastha thaI zake che ke na to nirmaLapremano pamarATa prasArI zake che. prabuddhapurUSo nirmaLa prema kone kahe che e nAdAna jIvo lagIra samajI zakavAnA nathI. aMtaraMgamAM kevI anupameya zuddhi ane jJAnacetanA pragaTe to e pavitrapremano pratipaLa romaharSaka anubhava thAya e mUDha mAnavIne kyAMthI jJAta hoya ? 0 ame evA vimaLapremanI vAta karIe chIe jesatata...niraMtara...nirAbAdha pravahIne cetanAnuM urdvArohaNa sAdhyA kare. Avo pavitra-prema AtmAne bAMdhato nathI paNa ulTo vimukta kare che. anAdinI tRSA zamAvI e AtmAne tRSNA-vimukta kare che. 0 prathama to mAnavI jevI che evI' jAtano ane jevA che evA jagatvono' pUrNa Adara karatA nahIM zIkhe tyAM sudhI koI taraNopAya jaNAto nathI. jAta sAthe prema vinA jAtanI vizuddhinuM virAT kArya AsAna banI zakavAnuM nathI. @> aMtaraMga pavitratA vinA vimaLaprema saMbhava nathI. vimaLaprema vinAnA tamAma gRho ane gRhamAM vasatA jIvonA jIgaro ujjaDa che. mAnava mAnava vikSipta ne rUgNa che. rUggahradayanA sarjano paNa evA ja hoya; tyAM mAnavano aMtarAtmA zAtA pAme kyAM ? 70 jIvana kharekhara jIvavA jevuM che paNa mAnavIne muddala jIvatA AvaDatuM nathI. ethI ja e AtmaghAtanA vikalpo karyA kare che. maruM ke mAruM zocato mAnava, jIvananuM mUlya ja zuM samaje che ? ahA... kevuM aNamoluM jIvana e kevA AkarA anAdarathI vitAve che ! Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna bacapanamAM sevela bhavya aramAnobharI jIMdagInI cheka AvI vale ? zuM emAM mAnava pote paNa javAbadAra nathI ? samAjavi. thoDAghaNA javAbadAra haze paNa mahAna javAbadAra to mAnavI pote ja che. kAza, hajuya... satsaMga... sAMcana-ciMtana... dhyAna... 373 va zrIgurunI jIvane moMgherI zIkha che ke badhu ya gauNa karaje paNa satsaMgane rakheya gauNa tuM karIza nahIM. game tevI jIvanajaMjhALamAM jakaDAyo ho ke game tevI ulajhanamAM tuM ulajelo ho paNa satsaMga vinA kadI na rahevuM evo dRDha nirdhAra rAkhaje. 70 agaNita bhramone dUra nivAravAnI kSamatAvALuM samyagajJAna hoya che. jJAnacakSu ughaDe to agaNita bhramo nirakhI-parakhI zakAya che. ane e bhramonuM vizodhana karI zakAya che. jJAnacakSu ughaDayA vinA samyag AcaraNa saMbhavatuM nathI. saMbhavI zake paNa nahIM. (c)Th paradeza vasela priyanA patranI pratIkSA kevA AtUra hradaye rahe che ? ema sadbodhanI enI gahanamadhUra pratIkSA banI rahe to evo parama bodhadAtA maLyA vinA rahe nahIM. prANa samastamAM e mIlana arthe taDapanabharI AturatA jAgI uThavI joIe. 70 jIvana sameTI levuM maMjUra che paNa sadbodha vinA ke sadAcaraNa vinA kSudrajIvana jIvavuM maMjUra nathI. vinipAtI vamaLamAM sapaDAyelA jIvananAvane ugAravA je kAMI udyama karavo ghaTe vA je kAMI bhoga Apavo ghaTe te paramapremathI ApavA jIve tatpara thavuM ghaTe. 70 sadguruthI sanmArga samajI e ja parama satya che evo acaLa nirNaya karavo ane bIjuM sarva gauNa karI e mArganI upAsanAmAM lAgI javuM. sAcA mArgano spasTa nizcaya thavo ane ananya rati-prItithI enuM ArAdhana thavuM e parama saubhAgya che. 0TM jIve darada paNa kalpI lIdhela ane davA paNa kalpI lIdhela. mithyA IlAjo karI manomana saMtoSa mAnyo. na to sAcA nidAna karelA ke na to sAco IlAja, pAmara jIva kaMI jANato na hovA chatAM kalpanA mujaba karaNIo karI karI kRtrima toSathI ubharAyo. Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna bhUtAviSTa mAnavI zuM kare enuM ene bhAna na hoya ema ja kalpanAnI bhUtAvaLamAM phasAyela jIva taddana bhAnarahitapaNe bhavADAM karye jAya che - ene zudhabudha leza nathI. jIvano anaMtakALa Ama nijakalpanAmAM ja vyartha gayo che. 374 70 ema manamAnI rIte jIva koTIgame IlAja karaze toya eno bhavaroga maTavAno nathI. karuNatAnI parAkASTA to I che ke jIva je kAMI karI rahela che ethI to ulTo AMtaravyAdhi vadhI-vakarI rahyo che... e chatAM jIva jAgato nathI ! 70T vyAdhi paNa vahAlo lAge evI jIvanI viSamadazA thaI cUkI che. jJAnIo kahe che te jIvanI mahAna samasyA bhavaroganI che. saMsArarasanI bImArI jIvane evI jAlIma lAgelI che ke kyo upacAra emAM kAragata nIvaDe e ya moTI samasyA che. 70 nagna satya svIkAravuM rahyuM ke jIvanI nAdAnagInI koI hada nathI. emAM I sAco viveka khIlavI vimaLa puruSArtha sAdhI zake ja kyAMthI ? e vinA jIva vimaLaAnaMdanA pUra mANe zI rIte ? ane e vinA to bhavAbhinaMdIpaNu maTe ja kyAMthI? 0TM jIva jo taraMgI avasthAmAM ja rahevAno hoya to kadI aMtaHsthalamAMthI tatvabodha udita thavAno nathI. jIve taraMgIpaNu tyajavuM ja paDaze..ane tatva zuM ? tatva zuM ? ema dinarAta talAza calAvavI paDaze. tatvakhoja khAtara UMcA mane jIvavuM paDaze. 0 potAnI pratyeka vAta ke vicAraNAmAM tathyagata draSTie jotA tathya keTaluM che e gaMbhIratAthI gaveSavuM ghaTe. potAne je parInI jevuM priya lAge che emAM prIti karavA lAyaka tathya che ke kema ? - che to keTaluM che ? enI utkaTa talAza karavI ghaTe. 70 ApaNe vAmana chIe. kAraNa ke ApaNe mohaghelaDA chIe. mohanA kAraNe tuccha vastuomAM tIvra rAcIye chIe. niyama che ke jenI ruci tuccha enuM hradaya tuccha. virATa hradaya pAmavA - kSudraruciothI viramI - unnatarucio ugADavI paDaze. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanApatha ane AtmajJAna ahAhA...! AzcaryanI vAta che ke ApaNane ApaNA ja AtmAnI ruci-prIti nahivat che. ApaNe ApaNA ja AtmAnA duzmana jevA thaI cUkyA chIe. mahAna Atmaruci prajjavalIta thaze to ja anaMta kSudratAmAMthI bahAra avAze. 375 710 AtmAnuM dAridraya dUra karavuM e dhImI ane dIrgha prakriyAnuM kAma che. jemajema AtmalInatA vadhe tema e jAmavA lAge e pachI to dainaMdina svapna sAkAra thaze. lInatA jAmavA lAgatA samaya lAge che lakhalUTa kamANI thavA lAge che. - 710 sadguru to ApaNane aMgUlInirdeza karI chUTe. nirdiSTa maMjhIle pahoMcavA pramANika udyama ApaNe jAte karavAno che. akSarajJAna AtmajJAna thavAmAM pratyakSa kAraNa nathI. chatAM khapI jIvane ATalo IzAro paryApta banI raheze emAM koI saMzaya nathI. 0 bhAI ! jJAna ArAdhyAnuM sAphalyapaNuM hoya to svabhAvamAM TharI; anya tamAma bhAvothI viramI javAmAM che. vizvanI Asakti aLagI karI; AtmAnI rati vadhAravAmAM che. jJAnIo kahe che : svamAM vasa, parathI khasa' - basa ATalAmAM to sarva Agamono sAra che. (c) pyArA sAdhaka ! zarUAta haMmezA nAnI ja hoya che - aMta mahAna hoya che. tuM AjathI ja svamAM TharavAnI nAnI paNa zarUAta karaje. bhale AraMbhamAM evo gahanAnaMda na paNa saMvedAya paNa AgaLa jatA avazya varNanAtIta AtmavikAsa sAdhI zakAze. 70 he sAdhaka ! tuM jemajema svarUpastha thato jaIza ema ema kALAMtare tane bhItarathI bhALa lAdhaze ke AtmAnI avagaNanA karI AjaparyaMta keTaluM apAra nukazAna vahoryuM che. gaLagaLAhradaye tane e nukazAna sarabhara karI levAnI tIvra tamannA jAgaze. (c)` Atmahitano mArga evo durgama nathI. hAM, e karavAno kRtanizcaya joIe. mAre have kemeya mArU svahita sAdhI ja levuM che' - evA puNyasaMkalpavaMta jIvane arthe kaMI A mArga kaThina nathIH dUra nathIH duHsAdhya nathI. sAdhanAno saMkalpa joIe. Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 sAdhanApatha ane AtmajJAna u.....AM..ya..ra vartamAna dharmasamAjamAM AtmajJAna jevA mahAna viSayanI carcA nahivat che. prastuta graMtha A saMdarbhamAM preraNAdAyI bane ane anubhavI ane viziSTa puNyavAna dharmanAyako samAjamAM A kSitija supere khole ema aMtarathI jhaMkhu chuM. 70 apAtranA hAthamAM AvelI koIpaNa vastu sadupayoga to pAmatI nathI paNa durUpayoga ja pAme che. emAM koI vastuno kAMI doSa nathI. bhAI, AtmajJAna ghaNI dhaNI gaMbhIra pAtratA mAMgI le che. e pAtratA keLavavA paNa graMthamAM ThekaThekANe kahelI vAto mAmUlI na samajazo. jIrU ghaNuMghaNuM lakhavAnI tIvra utkaMThA hovA chatAM e lakhavuM ame choDI dIdhuM che. vaLI lakhavA jatAmAM ja keTaluka to anAyAsa chUTI gayuM che. kalama doDI zakAya eTaluM doDI to paNa uchaLatA udadhI jevA bhAvAvegane e pUrato nyAya ApI zakI nathI. jIruM koIpaNa graMtha ke pustakane pUrNajJAna mAnI levAnI bhUla karavI joIe nahIM. sAhitya, saMgIta, zilpa vi. to jhalaka ApI zake... pUrNajJAnano prAdurbhAva rasajJanA hradayasthalamAMthI thAya evI preraNA e pIrasI zake. bAkI jJAnabhaMDAra to aMdaramAM ja che. @> graMthamAM evA sthAne koI jJAnInA nAmano ullekha karela nathI. kAraNa prastuta graMthaviSayaka koI pUrvagraha koIne baMdhAya javA na pAme ane tamAma saMpradAyanA jijJAsAvAna jIvo Ano bahoLo upayoga karI zake eja amAro hradayAzaya che. matAmatamAM amane muddala rasa nathI. rasa che sarva koInA zAzvata AtmahitamAM. khare ja A graMtha supAtra jIvonuM gahana Atmahita jagAvavA samartha che. AnuM vAraMvAra adhyayana anuzIlana karaze e akathya Atmahitane pAmaze e niHzaMka che. 70 aMtamAM... sakaLa mAnavasRSTi sAdhanAjIvananA rasamAdhuryathI bharapUra bano. saunA jIvanamAM sahajasAdhanAno ramyabhAva udgama thAo ane sarvonA AtmAno akalpya vikAsa thAo. sau svAnubhavanA amRtAnaMdathI tarabatara bano.. Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA 377 sAdhaka ane saraLatA "prabhu jo eka ja guNa mAMgavAnuM kahe to Akho miMcI saraLatA mAMgI levA jevI che." vizvavyavasthAnuM svarUpa jema che tema yathArtha samajI; prasannatAthI e vyavasthA svIkArI laI, e pratI koI zikAyata ke glAnI cittamAM na uThavA detA - parama samabhAvathI - e vyavasthAno svIkAra tathA Adara karI sadAya aSa pariNAmavALA rahevuM e parama saraLatA che. parivartana koI vizvavyavasthAmAM nathI lAvavuM - paNa - sRSTine nihALavAnI je potAnI dRSTi che emAM ja dharamULathI parivartana ANavA prayatnavaMta thavAnuM che. 'dRSTi evI sRSTi' mAphaka nija dRSTi nirmaLa karavA neka-prayatna karavo e mahAna saraLatA che. vizvasvabhAvane samajIe to pachI e prati dveSanA ke AkrozanA bhAvo rahe nahIM, ane dhIre dhIre samatvathI vizvanA - sArA narasA tamAma - pAsAone rAga-dveSarahitapaNe vilokatA thaI jaIe. parama saraLa thavAnI A kUMcI cheH vizvavyavasthA pratye koI rAva-pharIyAda nahIM. kharuM to e che ke sArAnarasAnA bheda pADavAnuM ja ApaNe baMdha karIe ane vizvanI tamAma cIjone ruci ke aruci UpajAvyA " vinA vilokIe. kaMcana ane kAdava baMnene samAna dRSTithI jotA zIkhIe. parivartana kAMI vizvamAM ANavA udyamavaMta ghavAnuM nathI. paNa vizvane jovAnI je potAnI dRSTi che e ja sarAsara palaTAya jAya e arthe yatna karavAno che. nAnakaDA zizu mAphaka vizvane saraLabhAve - pUrvagraharahitapaNe - dekhIe - mUlavIe. bhAI, saraLa thavuM e ghaNA lAMbA kALanI jahemata mAMgI le che. saraLa AtmA koI vAtanI gAMTha na bAMdhI rAkhe. bALaka jema jarAvAramAM ropa-AkroSa bhUlI jaI zake che ema hRdaya evuM sAlasa ane nikhAlasa kAnAvI devuM ghaTe ke emAM koI pratye durbhAva-abhAva udbhavavA ke TakavA ja pAme nahIM. vakra sAthe paNa vakra na thatAM, saraLapaNe vartI javuM e kevI parama umadA hRdayasthiti sarjAya tyAre saMbhava bane? sAmo agni jevo dhagI uThe tyAre paNa pote pANI jevA zItaLa banI rahevuM ane sAmAne paNa ThAravA e kevI saraLa pariNati hoya to saMbhave ? ADoDAI karanAranI sAthe paNa salUkAIbharyo sumeLabharyo vartAva rAkhI jANavo e saraLatA che. khare ja saraLatA ghaNo ghaNo mahAna saguNa che. saraLa aMtaHkaraNamAM bIjA tamAma guNo sahajasAja khIlI-pAMgarI zake che. * Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA sa2La mAnavIne koI bAbatanI vyartha kheMcAtANI hotI nathI. tuccha bAbatonA Agraha-jIda-haThamAM e kadI rAce nahIM. saraLa mAnavI mahAyaHkoI sAthe kleza-saMkleza karavA rAjI nathI. pote namatuM mUkI - jatuM karIne ya - e vyartha vAda, vivAda ke vitaMDAvAdathI sadA ya dUra ja rahe che. sa2La AtmA potAnI jANakArI na hoya evA viSayamAM vivecana calAvatA nathI paNa saraLatAthI kahI de che ke A viSayamAM mArI jANakArI nathI. A bahuM mahAna sa2LatA che hoM. potAne jANakArI na hoya evA viSayamAM vArtAlApa nahIM ka2vAnuM jo dharmIjano zIkhI jAya ane aNajANa viSayamAM mauna seve - potAnI ajJatAno sa2LapaNe ekarAra kare to akalya lAbha thAya evuM che. paNa evI mahAna sa..2..La..tA.. virala jIvomAM ja hoya che. potAne satno sAkSAtkAra na thAya tyAM sudhI taviSayaka saMpUrNa mauna dharI rAkhavuM e ghaNI mahAna pAtratA che. je koI viSayamAM potAnI vizad jANakArI na hoya evA koIpaNa viSayamAM vApravAha na calAvavo e hradayanI bharapura sa2LatA hoya to ja saMbhavI zake che. are. pote jANatA hovA chatAM sAmAnI bhAvormine vega ApavA enI vAta - potAnuM jANapaNuM darzAvyA sivAya - rasathI sAMbhaLI 2he. saraLa AtmAnI vAta ja nirALI che. 378 sa2La AtmAne sArI vAtomAM rasa cheH mata-paMtha-vADAnA bheda hotA nathI. potAnI paMDitAI na darzAvatA e koInI paNa sArI vAtane zAlInabhAve sAMbhaLe-prazaMse che. potAnA jJAnano jarApaNa mada na hoya e sAmAnA suMdara jJAnano bharapura samAdara karI jANe che. koInA paNa guNa dekhI enuM hradayakamaLa praphullI rahe che. koInA paNa doSa dekhe to e dekhyA chatAM adekhyA jevuM karI sarva prakAranA durbhAvathI dUra rahe che. hazuM evA ApoApa dekhAzuM' - ema samajI sa2La AtmA koIpaNa prakArano dekhAva karavA kadI utsuka thatA nathI. sArA thavA e jarUra prayatna kare paNa sArA dekhAvA mATe koI tajavIja e karatA nathI. ahAhA... kazoya dekhAva ka2vAnI tajavIjamAMthI mAnavahradaya mukta thaI jAya to e keTakeTalA utpAtomAMthI ugarI jAya ? bIjAne potAnA prabhAvathI AMjI devA ke abhibhUta-parAbhUta karavA..., evI umeda sa2LahradayanA insAnane hotI nathI. sAmAne paNa e to Atmavat Adara ApavA utsuka hoya che. dekhADo, karavAnI vRtti nAbUda thAya to mAnava ghaNo namra-sa2La-sAlasa-nikhAlasa ane milanasAra svabhAvI banI zake che. sAmarthya vi. hoya enA karatA adhIka-atyadhIka batAvavA mathyA karavuM e sa2LatAno abhAva sUcave che. sa2LatA to hoya eno paNa dekhADo karavA nathI mAMgatI. potAnA sadguNathI pote svayam tRpta cheH koInA pramANapatronI ene kazI AvazyakatA nathI. dekhADo ka2vA khAtara mANasa jIvanane keTaluM taMga ane bojhIla banAve che ! sa2La AtmA haLavA phUla jevA hoya che. kAraNa dekhADo karavAnI koI taMgadilI enAmAM hotI nathI. sa2La AtmAnuM dharmAcaraNa ke bhaluM AcaraNa koIne dekhADavA arthe hotuM nathI. enuM samagra AcaraNa svaparanA sAcA zreya arthe hoya che. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA 379 sa2La AtmA haMmezA aMtaryAminA avAjane anusare che. ethI aMtara saMmata na hoya evI koI AcaraNA - haTha ke jorathI - karavA e tatpara thatA nathI. saraLahradayI AtmAnuM sarva AcaraNa sahajabhAve hoya che. potAnI mAsuma cetanA upara baLAtkAra karIne koI kArya karavA e taiyAra thatA nathI. saraLa AtmAnI sAdhanA cAhe tevI prakRSTa hoya to paNa emAM sahajatA hoya che. ahaM ke Avega prerIta jusso emanI sAdhanAmAM hoto nathI. e kharuM che ke sa2LahradayavAnane sarva sAdhanAo sugama banI rahe che. saraLa AtmA samajaNanA baLe AgaLa vadhe che - haTha ke kRtrima jora-jussAthI nahIM. aMtara saMmata na hoya to ya haThathI - jIdathI vrata-tapa-japa vi. mAM e jhaMpalAvatA nathI. sa2La AtmA aMtaranA sUra sAthe tAla mIlAvIne puruSArtha samAcare che. - saraLa AtmAnI svabhAvika rIti ja evI hoya che ke jevuM haiye evuM ja emanA hoThe hoya che. haiyAmAM kAMIka ane vANImAM kAMIka evI vicitra rasama emanI hotI nathI. haiyAmAM rAgano rasa paDela hoya - tIvra rasa sevAto hoya - ane mukhathI nirmohI thavAnI moTI moTI vAto karavA mAMDe evI rasama to mAyAcArI jIvonI hoya che. saraLa AtmA to mona ane mItabhASI hoya che. jyAM ne tyAM, jematema bodhano lavAro e kadI na kare. hradaya saMmata thaI tAla na purAve evuM tattvajJAna ke evA tathyo e koIne ya kahevA utsuka thatA nathI. AthI ja saraLa AtmA ghaNuM karIne mItabhASI hoya che - vAcALa hotA nathI. hradayanA sUrane anusarIne ja haMmeza cAlatA hoya saraLa AtmA sahradayI hoya che. pratyeka ghaTanAne e mAtra dimAgathI nahIM paNa dilathI mUlave che. pote sahradayI hoya; sAmAnI hradayagata bhAvanAo e supeThe samajI zake che. ethI koInA hradayane Thesa pahoMce evuM koI AcaraNa kadApI karatA nathI. saraLa AtmA vizALahradayI hoya che. enI audAryatA sahu koIne prasanna karanAra banI rahe che. saraLa AtmA satno sAkSAtkAra pAmavA khUba khUba supAtra hoya che. enA vicAra-vANI-vartananI saccAI ene satnI jhalaka pAmavA supAtra banAve che. sa2LahradayamAM sattnuM pratibiMba satvara jhaLakI uThe che. hradayamAM koI khoTI ATIghuMTI na hoya, zrIgurunA vacananA marmane e sugamapaNe grahI enuM saraLapaNe amalIkaraNa karI zake che. AtmAnubhavI puruSono prabodha jhIlavA saraLahradayavAna insAna ja paramapAtra che. sa2LahradayI zrotA hradaya saMmata na thatuM hoya evI koI vAtamAM hA-jI-hA bhaNatA nathI. e saraLatAthI kahe che ke mane samajAtuM nathI. saraLahradayI zrotA vAraMvAra puchavAmAM paNa nAnapa anubhavatA nathI. potAnI caturAI dekhADavA e prazna karatA nathI paNa sAcI jijJAsA pUrNa karavA ja prazna kare che. sa2Lahradaya khoTA tarka-vitarka ka2vAmAM mAnatuM nathI. saraLahradaya nAhakanI AMTIghuMTImAM paDIne khoTI samasyAo khaDI karavAmAM mAnatuM nathI. potAnuM ghaNuM ajJAna saMmata karI e ajJAnano sahajapaNe svIkAra kare che. - paNa ajJAnathI AkaLavikaLa banI, asvastha thaI jatA nathI. prabodhakane muMjhavaNa thAya evA ke prayojanavihina prazno sa2La AtmA karatA Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 sAdhaka ane saraLatA nathI. hRdayamAM jijJAsA na hoya ne nAhaka vArtAlApa calAvyA kare evI rIti emanI hotI nathI. vivAdanA viSayamAM mAtra potA taraphI hoya evA ne eTalA ja zAstrapramANo ekatra karavA e bhArI asaraLatA che. potAnuM maMtavya ja kharuM karAvavA AvegazIla ke Akramaka thaI javuM e saraLatA nathI. pratipakSane paNa prazAMtabhAve sAMbhaLI-samajI pachI tattvanirNaya karavo e saraLatA che. "satyAgrahI na thaI jatA satyAgrAhI' thavuM vadhu bahetara che. satyano paNa evo Agraha na hovo ghaTe ke sAmAne baLAtkAra saMmata karAvavA dhasI javAya. enuM maMtavya ene mubAraka samajI zAMta thaI javuM emAM saraLatA rahelI che. saraLahRdayamAM vastusthitinuM pratibiMba vizada paDatuM hovAthI saraLa AtmA potAnuM svakArya haju keTaluM bAkI che e supere jANatA hoya che. ethI svakArya avagaNIne paranuM hita karavA dhasI javAnI caTapaTI ene thatI nathI. potAnI uNapano enA UramAM svIkArabhAva vartato hoya e uNapa dUra karavA e ghaNA vyasta rahe che. potAnI jAtane khoTI vaDI kalpI laI gajA uparavaTanuM koI kArya karavA e kAmI thatA nathI. A saraLa AtmA sarvakoInI vAtamAMthI savaLuM levA ja prayatna kare che. bane tyAM sudhI koInI koIpaNa vAtamAMthI avaLuM pakaDI dhokho karavAnI emanI Adata ja hotI nathI. saraLa AtmA sAthe sAmA paNa moTAbhAge saraLa ja vAta kare che. paNa kadAca koI asaraLa vAta kare to paNa saraLa AtmAnA dilamAM DaMkha pedA thato nathI. saraLa AtmAM koInA ya kaTuveNano jalada pratibhAva dAkhavatA nathI paNa haLavAzathI pratyutara pAThave che. saraLahRdayI insAna koInA upara potAno adhikAra sthApIta karatA nathI. koI potAnA mujaba na cAle to paNa roSa-raMja dAkhavatA nathI. e sarva jIvanI svataMtratA samajatA hoya, potAnI manasubI mujaba koIne ya calAvavA udhukta thatA nathI. koI pAtAnA virUddha cAle to ya e dilathI daragujara karI jANe che. saraLahRdayI sAdhaka tattvanI moTI moTI - prayojana vagaranI - vAto karatA hotA nathI. e evA vAcALa ke ADaMbarI hotA ja nathI. potAnA doSano saraLapaNe ekarAra karI e dilathI sAcuM mArgadarzana mAMgatA hoya che. bahuM ochA jIvo AvA supAtra hoya che. saraLahRdayI jIvo sadgatimAMthI AvelA hoya che ane sadgatimAM janAra hoya che. potAnA uramAM koI ulajhana hoya to enI ja e pRcchA kare che. bAkI nAhakanA prazno cheDI DahApaNa DahoLavAnuM e kadI karatA nathI. saraLa hRdayamAM behada ulajhano paNa khaDI thatI nathI. koInI paNa vAtane e salUkAIthI - sumeLathI samajavA yatna kare che - utAvaLo pratikAra karatA nathI, saraLa hRdayI insAna koInI sAthe adhirAIthI taDa ne phaDa jabAna vAparatA nathI. utAvaLathI koI sAthe saMbaMdha toDI pADatA nathI. koInI game tevI vAtanuM e vAMku letA ja nathI. vAte vAte vAMku paDe e to vakrahradayI jIvo hoya che. saraLahRdayI jIvo to mahadghAyaH savaLuM ja le che. saraLahRdayI jIvo nokarane ya bhrAtA mAphaka samaje che. sAmAnyamAM sAmAnya mANasa sAthe paNa e Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA 381 adhikArabuddhithI nahIM paNa bhAIcArAthI vyavahAra kare che. svabhAvamAM ja tucchatA hotI nathI ethI koI pratyeya tuccha vartAva e dAkhavatA nathI. saraLahRdayI sAdhaka sAdhanApathanI zobhA che. AvA sAdhako kadI potAnA doSa chAvaravA ke koInA doSa ughADavA yatna karatA nathI. doSano kadIya bacAva karatA nathI - banatA sarva prayatna doSane dUra karavA ane guNane khIlavavA prayAsa kare che. koInI niMdA to e karatA ja nathI paNa koInI niMdA suNavAno paNa emane rasa lagIra nathI hoto. koI game te kareH pote zuM karavuM e ja emanuM lakSa hoya che. saraLahRdayavAna jIvo saheje AtmalakSI banI nijahitanimagna thaI zake che. guru ke vaDila samakSa hA jI hA kare ane AcaraNA to potAnI ja manasubI mujaba karatA hoya e karyA kare evI asaraLatA emanAmAM hotI nathI. vacana bolyuM pALanArA hoya che. kaheNI kaMIka ane karaNI kaMIka evI kUcAla emanAmAM bilakula hotI nathI. saraLa AtmA potAne aMtarbodha hoya evI ja vAta uccAravAmAM mAnatA hoya che. paNa, uchInA satyo sAMbhaLI unmAdathI rajuAto karanArA hotA nathI. punarjanma ke evA je koI viSayanuM potAne mArmika ane talasparzIya jJAna na hoya evA viSayomAM bephAma vApravAha calAvatA hotA nathI. vagara vicAryuM vadI e vivAdano madhapUDo cheDatA ja nathI. ene koInA guru thavAnI paNa kAmanA hotI nathI. vaNamAgI koIneya kazI salAha e ApavA utsuka thatA nathI. gAmanI paMcAta emane hotI ja nathI. svakArya karavAmAM ja tatparatA hoya che. gurunuM nAma gopavIne potAno anubhava hoya evuM dekhADavAnI murAda ene manamAMya hotI nathI ane potAnuM maMtavya e koI gurnAdikanA nAme raju paNa karatA nathI. potAnA hRdayamAM vAta judI bhAsatI hoya to koI vyakti ke ToLAnA prabhAvamAM AvIne koI vAtane samarthana ApatA nathI. koInIya baMdha na besatI hoya evI vAtamAM e TApasI purAvatA nathI. potAnA annapaNAno saraLabhAve ekarAra karI jANe | saraLahRdayavAnane saraLa upadezo khUba ruce che. pote eka "dI khAlI hAthe cAlyA javAnuM che. sAthe zuM laI javAnuM che ?'- e khyAlathI e vinamra ane nirAgrahI varte che. bodha karanAra bhale vidvAna na paNa hoya paraMtu saraLapaNe sAco bodha karatA hoya to saraLahRdayIne e sarvAdhika ruce jace che. ADaMbarI vaktAo moTA ToLA khaDA karatA hoya to paNa saraLahRdayI sAdhakane e dilathI rucatA-jatA nathI. paramArthanA kAryane koI paNa kAraNa vinA,.. pachI karIza... kAle karIza - ema vAyade nAkhavuM saraLa AtmA pasaMda karatA nathI. e komaLa hRdayavAna hoya; mRbhuminI mAphaka bodhanA vArI emAM tatkALa UMDA jatA hoya che. pratyeka bodhano zakya tvarIta amala e sahaja ja karatA hoya che. saraLa sAdhaka potAnI vRttinuM damana karatA nathI paNa zamana karavA sarva kAMI karI chUTe che. khoTI haTha-jIda emanAmAM na hoya, damana thavAno prasaMga ja prAyaH upasthita thato nathI. manonigraha vagere vAto Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382. sAdhaka ane saraLatA paNa saraLahRdayamAM saheje samyakarUpeNa ja pariName che. jagata sAthe jema emano vyavahAra saraLa hoya che ema potAnI jAta sAthe paNa emano vyavahAra saraLa ane suvivekI hoya che. kyAMya potAnAthI asaraLatA ke kSati sevAya jAya to paNa saraLadila insAna satvare e kSati sudhArI le che. "huM sAco ja hatoH mArI bhUla ja nathI' - evA taMtamAM saraLahRdaya taNAtuM ja nathI. saraLa jIvo palaTAvyA turata ja palaTI janArA hoya che. khoTI jakkI cAla emanI hotI nathI. pakaDyuM te prANAte paNa mUkavuM ja nahIM evI mithyA mamata emane hotI nathI. koI bhUla batAve to sAbhAra svIkArIne. satvare bhUla sudhArI paNa letA hoya che. saraLa AtmAne vadhu ne vadhu saraLa banI javuM suhAtu hoya che. saraLacitta sAdhakane e sabhAnatA che ke sAdhanAnA mISe meM je kaMI karyuM te svahitArthe ja karyuM che - guru ke samAja para upakAra karyo nathI - ethI koI pAsethI mAnAdi ke sthAnAdinI koI apekSA e aMtaramAM dharatA nathI. pote potAnuM ja hita sAdhyuM emAM zuM navAI karI ? - ema sahajapaNe ja e sAdhanAnA sarTIphIkeTothI ane sirapAvathI nirapekSa hoya che. saraLahRdayamAM koI AMTIghUMTI na hoya lAMbI bhAMjagaDa hotI nathI. AthI saraLa jIvanuM haiyuM Tharela ane prazAMta hoya che. AthI Tharela heye e badhI vAtanA sArAsAra gaveSI zake che. ghaNIvAra moTA paMDito na karI zake evI ulajhanonA ukela e saraLatAthI - sugamapaNe karI zake che. bhalI saraLatA bharapura hoya koInI sAthe paNa vakra AcaraNa enAthI thaI ja zakatuM nathI. svabhAvikapaNe ja sarva sAthe bhalamanasAIbharyuM vartana saMbhave che. kuTIla mANasonI jema khaTapaTa karavAnuM vicArI paNa zakatA nathI. jJAnIone saraLa AtmA jeTalA ruce che eTalA anya koI rucatA nathI. saraLahRdayamAM samyajJAna udita thavAno khUba khUba avakAza che. guru vi. nA nihALavA yogya ghaNA guNo na nihALatA emanA koI sAmAnya doSana ja mukhya kare e jIvamAM saraLatAno abhAva varte che. saraLa AtmAmAM doSadRSTi tIvra hotI nathI. e to guNajJa arthAt guNapremI-guNagrAhI ane guNanI kadara karanAra hoya che. saraLa sAdhakamAM pramodabhAvanA bharapura hoya che. bIjAnuM sAruM dekhI enuM hRdaya haMmezA pramudita thAya che. guruguNanI stavanA enuM pAvanaheyu vAraMvAra kare che. saraLahRdaya hoya tyAM bIjA ghaNA ghaNAM guNo sahajapaNe khIlI rahe che. saraLa AtmA pote bahuguNasaMpanna hovA chatAM bIjAnA alpaguNanIya ghaNI kadara karI jANe che, paNa anyane hIna tarIke jotA ja nathI. sarvane Atmavat Adara ApI jANe che. AthI enA saMbaMdho Atmiya hoya che. sarva janomAM e svAbhAvika rIte ja priya banI rahe che. paranA doSa bahu daSTipara AvavA e saraLahaiyAno abhAva sUcave che. potAnI sAcI bhAsatI vAta sAmo na mAne to manAvavA baLajabarI karavI e vAta to dUra rahI . paNa potAnuM na mAnyAno raMja rahevo e paNa saraLatAnI kamI sUcave che. parama saraLa AtmA sarva AtmAonI svataMtratAno samAdara karatA hoya, koI upara baLajabarIthI bodha lAdI devA udhukta thatA ja Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA 383 nathI. svAtmAne ja bodha karavA e utkaMThIta hoya che. potAnI jAtane hajuM ghaNo bodha pariNamavAno bAkI hoya tyAM anyane bodhIta karavAnI caTapaTI zuM hoya? hotI ja nathI. saraLa AtmA aMtaranA avAjane anusarIne cAle che. aMtarAtmAne kharekharo khapa zeno che e gaveSIne -e iSTa prApti arthe - samyagu yatna karI jANe che. paNa koIpaNa iSTaprApti arthe nyAyamArgathI mUta kadI thatA nathI. iSTaprApti na thAya ke emAM vilaMba thAya to paNa adhIra thatA nathI. AtmAnA sAcA avAjane oLakhavA ane nyAya ApavA e yatnarata hoya che. ene AtmAnA sAcA sukha-zAMti-saMtoSathI matalaba hoya che. ethI nijahitanuM prayojana sAdhavAmAM e nimagna hoya che. koI vyartha vRtti-pravRttimAM e svabhAvataH ja rAcatA nathI. saraLa AtmA mRdu haiyAnA hoya che. kaThora hotA nathI. sarva koI sAthe emano vyavahAra mRdu hoya che. potAnA mana sAthe paNa e ghaNu karIne mRdutAthI-samajaNathI kArya pAra pADe che. AthI saraLa AtmAne iSTasiddhi thavI sugama-saraLa hoya che. | saraLa AtmA dekhAdekhI khAtara udhamAto karI jIvanazAMti jokhamamAM mUkatA nathI. dekhAdekhIthI koI vastu ke vaibhava meLavavA e lAlAyata thatA nathI. koInI koIpaNa sArI sAmagrI upara e evI najara nAkhatA nathI. koInA dhana-aizvaryA-rUpa ityAdi dekhI IrSAvaMta thatA nathI ke tRSNAtura thatA nathI. nAnA zizu jevI nirdoSatA hoya che emanI. puruSArthamAM haMmezA sahajatA rAkhavI e saraLadila sAdhakanuM sAdhanAsUtra hoya che. hRdayanI bhalI saMmati vinA haThathI ke haDathI koI abhiyAnamAM dhasI javuM saraLa AtmA munAsiba lekhatA thiI. svahitano nakkara puruSArtha choDI; khoTI haDIyApATuM karavA e kadI tatpara thatA nathI. saraLatA kharekhara saghaLA guNemAM advitiya evo zreSTha guNa che. saraLatAvihoNI jIMdagI e ghaNI ja kanISTha jIMdagI che. saraLatA che tyAM ja sAcuM suramya-jIvana che. saraLa AtmA potAnI AMtarapariNati bhAvavibhora rAkhe che. AMtarapariNatinA lakSa vinA kevaLa korA kriyAkAMDa sAdhIne paramArtha sAdhI lIdhAnA vibhramamAM rAcavuM saraLadilanA sAdhaka pasaMda karatA nathI. saraLahRdaya bhAvanA pradhAna hoya che. saraLahRdayamAM agaNita zubhrabhAvanAonI saravANI vahetI hoya che. saraLahRdayanI saMvedanAzakti ghaNI tIkSNa hoya che. hRdayanI haLavAzanA kAraNe emanI saMvedanakSamatA ghaNI utkaTa hoya che. e saMvedanajaDa ke lAgaNIvihina hotA nathI paNa karuNALu-kSamAvAna-premavaMta ane sadbhAvabharyA hoya che. sevA-sahAnubhUtithI bharelA hoya che. sapuruSonA bodhane sarvAdhika pAtra hoya to e saraLa AtmA che. saraLa AtmA khoTI zaMkA-kuzaMkA ke tarkavitarka karanAra hotA nathI bodhamAMthI potAnA prayojananuM tathya tAravI tAravIne e AtmasAt karI letA hoya che. prayojananI vAta grahaNa karavAmAM e svabhAvikapaNe ja nipuNa hoya che. AvA AtmAne IzAro paDA kAphI hoya che. A to meM sAMbhaLeluM che' - "A to huM jANuM ja chuM - evuM vicArI e Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 sAdhaka ane saraLatA hitabodha ne haDaselo mArI detA nathI. paNa nuttana abhisAranI mAphaka tarotAjA rucI - prItithI e preraNA grahI le che. jANa chatAM paNa ajANa thaIne... tatva levuM tANI'- e emanuM jIvanasUtra hoya che. saraLatAthI sAcA sukhanI vATe cAlyA javuM eja jIvananuM mahAna dhyeya hoya sa2La AtmAne evo satsaMga prANAdhika ruce che. potAne prayojana to ekamAtra sAcA sukhanuM ja hoya - eno mArga batAvanAra rAhabara paNa ene paramapriya hoya che. saraLa AtmAne koI khoTI khaTakhaTa pasaMda hotI nathI paNa prayojanathI ja 52ma nisbata hoya che. jIvane bIjI jhaMjhaTathI zuM phAyado ? - prayojana to sAcA sukhanuM ja che ne ? sa2La AtmA ADAavaLA cIlA cAtarI bIjA-trIjA raste jatA nathI. paNa jJAnIpuruSa batAve teja rAhe cAlanArA hoya che. jJAnInI AjJAnuM ullaMghana e kadI karatA nathI. jJAnInA Adezo haiyAmAM jaDI rAkhe che. sa2La AtmA bIjA upara hukama-hakumata karI kArya karAvanAra hotA nathI paNa samajAvaTathI kArya karAve che. sAmo na samaje toya Akrozita thatA nathI. samajAvIne, bIjAnuM dila jItIne kAryasaMpanna karAve che. pote dhaNI hoya toya rUAba-rophathI nahIM paNa zAlInatAthI-vinamratAthI kAma letA hoya che. dhaNIpaNAno koI mada ke huM'kAra emanAmAM hoto nathI. nAnA nokarano paNa dilathI Adara karI jANe che. sa2La AtmA koInA bola nahIM paNa eno Azaya pakaDe che. koI game tema vAta kare paNa e eno sArAMza grahI le che. vacanane vaLagI paDI vivAda na karatA vacananA marmane pakaDI sAmAne nyAya ApanAra hoya che. sAmA hradayanI saMvedanAne samajavA sarvAdhika yatna karI; sAmAnI lAgaNIne mAna ApI jANe che. saraLahradayI jJAnIpuruSa ajJAnInA bhAvAvegane pichANI zake che. potAne mana vAta mAmUlI hoya toya sAmAno bhAvAvega upazAMta karI ene jJAnamArge caDhAve che. prAyaH koInI vAta e jhaTa avagaNatA nathI. RjuhradayanI vAta ja evI nirALI hoya che. saraLa AtmAnA aneka guNiyala pAsA hoya che - varNana keTaluM thaI zake ? saraLa AtmAnI vANI kaThora ke karkaza hotI nathI. AMdhaLAne AMdhaLo kahevo ke akkala vagaranAne murakha kahevo ke koIpaNa jIvane evo pragaTa upAlaMbha Apavo e saraLahradayI InsAna karatA ja nathI. saraLa cittavAna sAdhaka sarvakoIno samAdara karI sahune priya vacanathI saMtuSTa karanAra hoya che. saraLahradayI AtmA kAraNa vinAnI AkhA jagatanI paMcAta karatA nathI. koI evI paMcAta karatA hoya to ethI dUra rahe che athavA dilathI emAM bhaLatA nathI. saraLahradayavAna paMcAtapriya hotA nathI. bIjAo zuM kare che - zuM vicAre che - enI IrtejArI emane hotI nathI. svabhAvamAM TharelA rahevuM emane sulabha hoya che. kAraNa vinA koI upAdhi ke jhaMjhaTamAM e paDatA nathI. AtmA potAnI sahaja-svabhAvika sthitimAM sthita rahe ne koI kutuhalAdi na kare e ghaNI moTI saraLatA che. saraLa AtmA tIvra ullAsa ke tIvra udvega dharatA nathI. game te thAya to paNa emanA mananI sthiti samatola banI rahe che. sa2La AtmAe sadbodha pacAvyo hoya emanA manamAM koIpaNa ghaTanAnI tIvra Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA 385 pratikriyA thatI nathI. thavAnuM hatuM te thayuM - ema samajI e samabhAva dhArI rahe che jIvana jIvavAnA keTalAya sAdA satyo emaNe khUba UMDA pacAvela hoya che ethI koIpaNa sthitimAM e bahudhA samabhAvamayI banI rahe che. dehatyAganI veLA Ave to paNa hRdayanA khUNeya mAyA na thAya - cAhe tevI sthitimAM paNa, karavA mAMge toya mAyA na karI zake - evI pragADha-saraLatA sAcA sAdhakanI hoya che. badhu ya mUkavAnuM AsAna lAge paNa saraLasvabhAva to mUkI ja na zake evI sthiti emanI hoya che. sAcA bhAvamuninI saraLatAno to A jagatamAM joTo nathI. jagatanA eka paramANu mAtrane ke dehanA ya aNu mAtrane paNa e mAro mAnatA nathI. jaganA tamAma jaDa-cetana padArthathI emaNe mamatva, buddhi nivArI dIdhI che. koI dehanI cAmaDI utaraDI nAkhavA Ave to paNa ene sauhArdatAthI pUche ke "bola, bhAI... huM kema ubho rahuM to tane agavaDa na paDe?"... khareja A saraLatAnI parAkASTA che. sAcAmuni zuddhAtmA sivAya kazuM ja potAnuM mAnatA nathI. ziSya ke anuyAyIne paNa e aMtaraMgathI to potAno mAnatA ja nathI. pote zuddhAtmA che ane jagatanA jaDa-cetana tamAma padArthothI potAne aMtaraMgamAM koI ja nisbata nathI ema samajI sahajAnmasvarUpamAM saMlIna rahetA munivara parama parama saraLatAvaMta hoya che. 'huM ekalo ja - khAlI ja hAthe - Avela chuM . ne . jevo Avyo tevo ja javAno chuM - e khyAla mAnavIne mithyA mamatathI mukta banAve che. ane mamatA alpa hoya eja AtmA saraLatA samAcarI zake che. sAmAne bahu gamatuM hoya to e ene dilerapaNe ApI jANavuM evI saraLatA mamatarahita mAnavI ja dAkhavI zake. tuccha padArtho mATe takarAro karavI-korTa karavI evuM badhuM saraLa AtmAne jarApaNa rucatuM nathI. potAne khAsa upayoganI na hoya ane anya koIne e cIja atyaMta kAmanI hoya - chatAM - ApavAnA pariNAma na thavA e saraLatAno abhAva sUcave che. saraLa AtmA sahelAIthI ApI jANe che paNa levA arthe lAlAyita hotA nathI. potAnI ja manamAnI karIne... sAmA AtmAnuM paNa mana rAjI rahe ema vartavA vivekazIla na thavuM ne nAnI vAtamAM sAmAne, AgrahathI vartIne nArAja karavA e saraLa AtmAthI saMbhavatuM nathI. saraLahRdaya to sAmAnI prasannatA joI joIne ja pramudIta thanAra hoya, zakya prayAse sAmAnI ruci mujaba vartavA ja tatpara rahe che. apekSA mAtra, gaNo to asaraLatA che. saraLa AtmA paranI AzA upara avalaMbatA nathI. para anukuLa na varte to paNa khedakhinna thatA nathI. paranI pAse lAMbI apekSA ja na hoya e para vaDe nArAja thatA nathI. paraprati apekSA ja na rAkhavI e saraLajIvana jIvavAnI mukhya kUMcI che. saraLa AtmA paranI na-deNagIne potAnI asaMtuSTatAnuM kAraNa mAnatA nathI. paNa potAnI nAdAnagI - nA samajane ja potAnI asaMtuSTatAnuM kAraNa jANe che. ethI samajaNa khIlavavAno kharo upAya e khaMtathI ajamAve che. saraLa AtmA svabhAvataH ja kRtajJa hoya che. koIe potAnI prasannatAnuM nAnuM paNa kArya karyuM hoya Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 sAdhaka ane saraLatA to e AbhAra mAnavAnuM cUkatA nathI. potAnA jIvana upara guru vigereno tathA mAtA vigereno je mahAna upakAra hoya che e teo sadaiva smaraNamAM rAkhI; emanA prati suvinaya dAkhavI rahe che upakArIne visa2vAnuM kAma e kadi karatA nathI. upakArIne dubhavavAnuM to e ciMtavI paNa zake nahIM. u5kA2ne e parama kadaradAnIthI mUlavI jANe che. pratyupakAra vALavA paNa hradayabhera utkaMThIta hoya che. sa2La AtmA sadaiva pUrNanirdoSa thavA talase che. bIjA aparaMpAra jIvonA bhoge cAlato potAno jIvanavyavahAra joI-jANIne e udAsIna rahe che - paNa jIvanamAM unmAdamAM AvatA nathI. ahiMsAdi pALavA e jhaMkhanAzIla rahe che. AthI hradayathI e muni thavA mahecchAvaMta hoya che. munionA 52ma nirdoSa jIvananA e parama prasaMzaka hoya che. potAnA jIvanamAM ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, aparigrahanI banI zake eTalI vadhumAM vadhu pratiSThA kare che. saraLadila insAna prabhunA mArge cAlI prabhumaya-jIvana jIvavA utsuka hoya che. saraLatA eka ja guNa evo che ke bIjA agaNita guNonI vaNajhAra ApoApa enI pAchaLa AvI rahe che. kamabhAgye Aja mAnava saraLa rahyo nathI - ethI enA jIvanamAM jarAya svAbhAvikatA nathI rahI. ethI ja jIvana ATaluM badhu viSama ane bojarUpa banI cUkela che. saraLatA hoya to prabhumaya jIvana asulabha nathI. pote bhalo banI jAya to jaga paNa bhalu banI 2he ema che. sa2La sAthe sahu prAyaH saraLa vyavahAra kare che. saraLahradayanI saurabha bIjAnA dilamAM paNa UMDI vasI jAya che. zuM laI javuM che mAnavIne ? - mAna| zA mATe sa2La nathI thato ? khare ja mAnavInI akkaDatA ene akAraNa ghaNo duHkhI banAve che. aMtarathI namra thayA vinA saraLatA samAcarI zakAtI nathI. saraLatA sAthe ghaNA guNo avinAbhAvI hoya che. bhAI ! saraLatA AvavI sahelI nathI hoM. mAnavIe enI AkhI prakRti dharamULathI palaTAvavI paDe... tyAre saraLatAno uddagama thAya che. AtmArthi sAdhake to kevA ati ati sa2La thaI javuM ghaTe? saraLa banI rahetA kyAreka bhoga paNa ApavAnuM thAya - ghaNuM jatuM paNa karavuM paDe - paNa saraLatA jaLavAya to aMtarano paramAtmA ati prasanna rahe che e jevo tevo lAbha che ? sa2LatA sAdhakano evo svabhAva guNa banI javo joIe ke mAyA yA vakratA e ka2vA mAMge to paNa karI ja zake nahIM. maravuM bahetara lAge paNa mAyAcaraNa karavuM munAsiba na jaNAya. AtmArthi sAdhakane sa2LatA to jIvathI ya jhAjherI vhAlI hoya enA pratipaLanA pratyeka AcaraNamAM saraLatA guMthAyelI hoya. sAdhaka eTale ja saraLatAnI mUrti. prabhu jo eka ja guNa mAMgavAnuM kahe to AMkho miMcI saraLatA mAMgI levA jevI che. saraLa AtmA manomana khoTA taraMga-tukkA laDAvatA nathI. e khoTA anumAno karIne ke khoTI gaNatarIo karIne manane vyartha doDamAM vyasta rAkhatA nathI. koInA viSe khoTI dhAraNAo e bAMdhatA nathI. potAne tAga na maLI zake evI bAbatomAM khUba buddhi laDAvI laDAvIne uTapaTAMga taraMgo pedA thavA Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA 387 detA nathI. potAnI jJAnamaryAdA jANI ane potAnA ghaNA ajJAnathI vAkepha rahI e maryAdA bahAra buddhino vyApAra karatA nathI. karoLIyAnA jALA mAphaka kalpanAnI jALa gUMthIne emAM phasAvAnuM e karatA nathI. bahu ochA vikalpa kare che. 'manamAM paraNe ne manamAM ja rAMDe' evI mithyA bhAMjagaDo enA bhejAmAM cAlatI nathI. sa2LapaNe samajAya eTaluM samajI; enI maryAdAmAM e pagalA bhare che. potAnuM jJAna na pahoMcI zake evA viSayamAM udAsIna ane madhyastha rahe che. koI khoTo nirNaya to bAMdhI letA ja nathI. khoTuM DahApaNa e jarA paNa laDAvatA nathI. mana-buddhine bekAbU-belagAma thavA detA nathI. buddhithI jeno tAga na AvI zake evA agama viSayomAM e buddhinI jhAjhI kasarata karatA nathI. paNa anubhavano ujAsa udita ka2vA saMniSTha prayatno kare che. jJAnInA vacanamAM gahana zraddhA rAkhe che. potAnI prajJAthI na samajAya to potAnI evI yogyatA nathI ema samaje che. Aja nahIM to kAla samajAze ema dhIraja dharI dharmabhAvanAmAM sthira rahe che. gahana gurugama pAmavA utsuka rahe che. garavA guru upara zaMkA ke azraddhA ugavA detA nathI. gurunA AzayagaMbhIra vacano e UMDANathI grahaNa karI; samajavA-marma pAmavA-prayatna kare che paNa adhIra thaI inkAra karI detA nathI. sa2La AtmAnA sarva vyavahAramAM anerUM 'ocitya' sahaja hoya che. sa2Lagurune sa2LaziSya hoya tyAM bhavanistAra sa2LatAthI arthAt AsAnIthI saMbhave che. - jJAnIjana koI paNa prakArano rAga choDAvI 'vItarAga' thavA preratA hoya to sa2Lacitte e preraNA jhIlI vItarAgI zAMtinI jhalaka pAmavA pipAsAvaMta ane prayatnavaMta rahe che. vItarAga thavAnuM vimaLadhyeya najara samakSa rAkhI e jJAna-dhyAna-pUjA-bhakti Adi upAse che. rAga vadhA2vAnuM dhyeya hotuM nathI: ghaTADavAnuM dhyeya hoya che. zuddhabhAvano potAne paricaya na hoya to aMtarmukha banI enI jhalaka pAmavA sadA Atura rahe che. kevaLa zuddhabhAva ja nirjarAnuM pratyakSa kAraNa jANI, sa2La mumukSu zuddhabhAvAnubhUti pAmavA gahana rucivaMta rahe che. sAcA Azaka-upAsakane abhipsIta padArtha maLI ja rahe che evI hradayamAM bharapura zraddhA hoya che. haju mArI satyanI zodhano aMta kema Avato nathIH haju anubhUti kema thatI nathIH haju sahajAnaMda kema saMvedAto nathI - evA evA adhIra vikalpo saraLa AtmA karatA nathI. adhIra thaIne mArgatyAga e karatA nathI. emaja pAmI cUkAyAnA pokaLa bhramamAM paNa e sarI paDatA nathI. bhAvI anaMtakALane ujamALa kare evI upalabdhi pAmavA kevI gahe2I dhI2ja-samatA joIe e samajI; e cittane akSubdha ane acala rAkhe che. khoTA tarka-vitarka karatA nathI. dhImI paNa makkamagatie sanmArgamAM AgaLa vadhatA rahe che. iSTasiddhimAM vilaMba thAya to paNa arucivaMta thatA nathI. dainadina ruci-prIti-bhakti vRddhimAna karI vATa jue cheH sAkSAtkAranI. svAbhAvika dhIrajanA badale pratyeka kAryamAM adhIratA-utAvaLa e saraLatAnI kamI sUcave che. kAryane enI svAbhAvika gatimAM thavA devuM ghaTe. AMbo vAvI enA tarata amRtaphaLa khAvAnI tvarA ochI yogya Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 sAdhaka ane saraLatA lekhAya? koI paNa kArya sAkAra thavAno paNa yogyakALa hoya che. kALa pAke enI pratIkSA karavI ghaTe. khoTI utAvaLa karavI e saraLatAnI khAmI sUcave che. vaLI kAryasaMpanna thavAnI koI nizcita vidhi paNa hoya che. e visarI kRtrima jorathI kArya karavA AgrahI thavuM e asaraLatA che. vastuvijJAnano saraLapaNe svIkAra karI tadanurUpa sAdhanA sAdhavI e sAdhakanI saraLatA che. je kAMI bane teno sahajazAMta svIkAra karavAne badale uttejIta manathI enI vAraMvAra TIppaNI karyA karavI ane asamAdhAna vedyA karavuM e asaraLatA che. koI paNa ghaTanA haLavAzathI levAne badale enA ugra vikalpo karyA karavA e cittanI asaraLatA che. saraLa sAdhaka sahajabhAve sarva ghaTanAono svIkAra karI tIvra pratibhAva darzAvavAmAMthI mukta rahe che. potAno jovA-jANavAno svabhAva cUkIne - asvabhAvikapaNe - ulajhI ulajhI kartA thavA mathavuM ke karuM karuM - nA vikalpamAM phasAyA rahevuM e asaraLatA ja che. saraLa thavuM hoya to vRtti-pravRttino vRthA vyApa ghaNo ghaTADI devo ghaTe che. banatA mahattama prayAse jJAtA-draSTA rahevuM e kharekharI saraLatA che. kevaLa potAnI ja mahattAmAM ja rAcI - sAmAnI mahattA upekSavAnuM kArya saraLa AtmA karatA nathI. tema ja sAmI vyaktine baddha thayela pUrvagraha anusAra pichANavAnuM anucita jANI; vyaktinI tarotAjA pichANa e kare che. koI paNa tathya jema che tema yathAtathya jovA-jANavA-svIkAravA tatpara rahevuM e ghaNI uccakakSAnI saraLatA che. koI paNa tathyane yathAtathya nihALavA; - sarva pUrvagraho, graMthiothI vimukta evuM - atyaMta imAnadAra dila joIe che. vastusthiti jema che tema vilokavI e ghaNI mahAna saraLatA che. saraLa AtmA koI navo dRSTikoNa maLe to tadanusAra potAnI mAnyatAmAM palaTo lAvavA satvara tatpara ja hoya che. pUrvanuM prabaLa maMtavya paNa palaTAvatA emane leza khacakATa thato nathI. A ja ghaNI moTI saraLatA che. navo dRSTikoNa lAdhatA turata ja potAnA pradaDha maMtavyamAM paNa sAhajIkatAthI sudhAro karI; namrapaNe nuttana dRSTikoNa paNa apanAvI levI e ghaNI mahAna saraLatA hoya tyAre saMbhava bane che. kahevAtA dharmadhUraMdharomAMya A saraLatA ochI jovA maLe che. ghaNA kharA dharmAtmAo ekAMgI dRSTimAM evA vimohIta thaI jAya che ke sarvAgI darzana sAdhI satyAsatyano nirNaya karI zakatA nathI. dareka vastu ke vastusthitinA sArA-narasA aneka pAsA hoya che. sarva pAsA prekSI ne madhyasthapaNe satya nirNaya karavo e hRdayanI bharapura saraLatApakaDarahitatA hoya to ja saMbhave che. - gharamAM koI yoddhAnuM citra hoya ane bALaka enAthI bItuM ja hoya - kemeya eno Dara jato na hoya - to, emAM Dara jevuM tattvataH koI kAraNa na hovA chatA ApaNe citra kADhI nAkhIe chIe. ema bALajIvonI manovedanA - bhale emAM ApaNI dRSTie kAMI tathya na hoya to paNa - supeThe jANIsamajIne bALajIvone anurUpa evo ukela sAdhavo te saraLatA che. samajAya to A ghaNI mArmika vAta che. bALajIvonI ya vedanA to sAcI che ne ? enI vedanA zAMta karavA yathocita upacAra karavo e kharI Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA 389 sa2LatA che. bALajIvonI utkaTa lAgaNIne Thesa pahoMcI jAya e prakAre satyAsatyanuM maMDana-khaMDana karavA macI paDavuM e ucita nathI. sa2La AtmA koInI evI lAgaNIne nirmamapaNe chedatA nathI. paNa dhI2jakuneha ne saMyamapUrvaka enI marAmata avazya karI jANe che. nirhetuka koInA hradayane nAnIzI Thesa pahoMcADavI paNa saraLa AtmAne pasaMda hotI nathI. saraLa AtmA sAmAnuM aMtarathI parivartana thAya e jovA utsuka hoya, e ghaNI dhIrajathI ane dhagazathI upacAra karatA hoya che. mULabhUta hetu ja mAryo jAya evA AkhAbolA ke evA niDa2vaktA e thatA nathI. sAmAnuM hita thatuM hoya evo ane eTalo ja yatna ka2vo; bAkI svahitamAM ja jhAjhA utkaMThIta rahevuM e ghaNI mahAna sa2LatA che. sAdhanAmArgamAM potAnI kakSA arthAt bhumikA dhyAnamAM laIne sa2La AtmA yathocita puruSArtha ka2vA tatpara bane che. mAna-sanmAna yA anya hetuthI koI ja dharmAcaraNa e sevatA nathI. potAnA gajA bahAranI sAdhanA sAdhavA e udhukta thatA nathI. tema sAmarthya gopavIne maMda puruSArthI paNa thatA nathI. potAnuM sAmarthya vadhu ne vadhu khIlavavA e sadA umeda paNa rAkhe che. khare ja sAdhanAmAM saraLatA hoya to sAdhanA ghaNI sugama banI rahe che. jJAnIjana sIdho sAdo ane suspaSTa mArga batAvatA hovA chatAM e mArge cAlavAnA badale... potAnI manasubI mujaba... bhaLatA mArge ke bhaLatI keDIe cAlavAnI ceSTA e sa2LahaiyAno abhAva sUcave che. sa2La AtmA to satpuruSo je mArga ke upAya batAve ene saMniSTha rahI AtmavikAsa sAdhe che. AthI saraLa AtmAne bhaTakI javAnI bhItI bahu alpa hoya che. saraLa AtmA kevala potAnI manasubI mujaba na cAlatA sAmAnI marajIno paNa sauhArdabhAve vicAra karatA hoya che. e nirhetuka sAmAnI bhAvanA avagaNavAnuM ka2tA nathI. potAnI karatAya sAmAnI marajIne e vadhu mAna Ape che. rAMka thaIne rahevAmAM ene vizeSa AnaMda Ave che. bIjAthI potAne vadhu ucca dekhADavA ke koI upara chAko pADavA e kadI utsuka thatA nathI. dInabaMdhu 5ramAtmAnI mahe2 meLavavA e dIna thaIne rahe che. laghutAmAM ja sAcI prabhutA rahelI jANI e sadaiva laghu banI jIve che. aMtavRttine dekhyA-pekhyA vinA, koI akaLa to2mAM ne toramAM AkarA vrata-tapa-niyamamAM jhukAvavuM ne kAramA mada sevI potAne mahAtmA mAnI besavuM, evuM badhu sa2La AtmAne svapne ya suhAtu nathI. saraLa AtmA niyama le to koI paNa bhoge e pALI jANe che. gurunA khAsa Adezane e 52ma zraddheyabhAve zirodhArya karI koI paNa bhoge pALavA tatpara rahe che. haiyAmAM prema na hoya ne premano dekhADo karI jANavo ke haiyAmAM jeo prati Adara-sadbhAva na hoya teono Adara dekhADavA ceSTA karavI e saraLahradayavAna sAdhakathI saMbhavita nathI. jo ke enA sAlasa haiyAmAM koI prati asadbhAva ke anAdara hoto nathI. mahadvrAyaH sarva prati Adara-sadbhAva ja hoya che. paNa haiyAnI saMvedanA na hoya to khoTo dekhAva karavAnI ceSTA e karatA nathI. saraLa AtmA sAmA koIne potAnA kAraNe bilakula takalIpha na paDe ema jIvavA utsuka hoya che. Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 sAdhaka ane saraLatA potAnA kAraNe koIne paNa agavaDamAM mUkavA e ene pasaMda hotuM nathI. potAnI dhUna mujaba jIvavuM ane sAmAnI takalIphano koI vicAra ja na karavo evo asabhya vartAva sa2La dharmAtmA bhajatA nathI. jJAnIe kIdhuM te mAnI levuM - paraMtu, potAnA anubhavano tAla e sAthe maLe che ke nahIM e prekSavA puruSArtha ja na ka2vo e paNa saraLatAnI kamI che. sa2La AtmA saMtanA vacano svAnubhavathI pramANa ka2vA prayatnavaMta hoya che. jJAnI je tathya - jema kahe tema ja - teTalA pramANamAM svIkAravAnA badale potAvaDe atIreka ka2vo arthAt atipariNAmI thavuM e paNa asa2LatA che. saraLa AtmA je tathya jevA vajanathI kahevAya te pramANe ja svIkArI jANe che. jJAnInI AjJAmAM potAnA gharanuM kAMI bheLavatA nathI. aMtaramAM kAmanA vikalpo ja cAlyA karatA hoya ane brahmacArIpaNAno Theko rAkhI pharavuM e mahA asa2LatA che. ema aMdaramAM vikalpo ja vikalpo cAlyA karatA hoya ane dhyAnI hovAno Theko rAkhI pharavuM; AvuM badhu asa2La AcaraNa sAcA sAdhaka bhajatA hotA nathI. sa2La AtmAe lokonA khoTA mAna-sanmAna grahavA nahIM joIe. aMta2mAM 2maNI 2matI hoya ne rAmabhakta kahevaDAvI pharavuM saraLa AtmAne to jarApaNa suhAtuM nathI. sarvasaMgaparityAganI arthAt asaMgI thavAnI vAta bahu dUranI che. prathama to aMtaHkaraNathI asaMgIekAkI ne AtmaramaNa thaI jANavAnuM che. enA badale aMtarathI evI nirlepatA pAmyA pahelA, bahArathI tyAgI thaI javuM e potAnA AtmA prati asa2LatA che. mana barobara mUMDAvyA pachI mAthuM mUMDAvavuM ghaTe. sAdhanAmArgamAM kramikavikAsa sAdhavAnA badale kramanuM ullaMghana karavA lAlAyita thaI javuM e saraLatAnI khAmI sUcave che. sa2La AtmA ajJAnI jIvonI cAhe tevI paNa ceSTAnA lAMbA lekhA jokhA karatA nathI ke ajJAnIjananA koI AcaraNano manamAM ugra zoca-zoka karatA nathI. kAruNyabhAve evuM badhu paranuM vartana kSamya lekhe che. mana upara enI ghaNI asara paNa jhIlatA nathI. heya-upAdeyano aMtaraMgamAM viveka pradipta thayA pahelA, grahaNa ke tyAganI kaDAkUTamAM paDI javuM ane eno aMdaramAM ahaMkAra sevavo e badhI asa2La AcaraNA che. vastunI mUrchA prathama tyajavAnI cheH eno tyAga to e pachI sahaja saMbhave che. paraMtu, mUrchA choDyA vinA mIlakata choDavA AgrahI thaI javuM e sa2LatAno abhAva sUcave che. sAdhake banatA sarva prayAse sahaja-svabhAvika-samasthitimAM rahevAnuM che. svabhAvamAM TharelA rahevAnA badale, kazuMka ne kazuMka ka2vA ja uttejIta rahevuM - karuM'-karuM' - no lagavADa na choDavo e svAtmA prati asa2LatA che. sAdhake potAno jJAtA-dRSTA svabhAva pichANIne - ae prakAre - jJAtAbhAvamAM gulatAna rahevAnuM che - akartA banI javAnuM che. sAdhakanI A ghaNI moTI saraLatA che. doSa-durguNane... dhairya ane gAMbhIryathI... bhalIpere dekhyA-pekhyA vinA; arthAt doSane hAnIkArakarUpe yathArtha jANyA vinA... ema ne ema ene kADhavA jora lagAvyA karavuM e Atmagata saraLatAnI uNapa Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA 391 sUcave che. hRdayamAM hAnIkArakatAnuM evuM haDAhaDa bhAna UpajAvavuM ke doSatyAga saraLatAthI - AsAnIthI saMbhavI jAya e kharI saraLatA che. pote vAstavArthamAM - sacoTa anubhavagata rIte - khAsa kaMI jANato na hovA chatAM, potAnuM taviSayaka ajJAna na kabUlavuM ane jussA-ThassAthI jema tema prarUpaNa-pratipAdana karyuM javuM e upadezakanI ghaNI moTI asaraLatA che. mAhitijJAnane - maMthanAdi upAyo dvArA - anubhavajJAnamAM rUpAMtarIta karavA satata prayatno karavA ane anubhUta jJAnanuM ja nirUpaNa karavA umaMga dharavo e upadezakanI saraLatA che. prathama aMtaramAM bodha ujAgara karavA banI zakato badho ja yatna karIne pachI ja prabodha karavA tatpara thavuM e sAdhaka AtmAnI rUDI saraLatA che. jJAnInI koI AjJAno gahana marma gaveSI zakato nahIM hovA chatAM potAne mahaMta mAnI phUlAto phare potAne jJAnano agrIma anuyAyI mAne manAve e badhI asaraLatA che. sAco ArAdhaka to pote hajuM kaMI ja jANato nathI ema samajI potAne pAmara lekhAve che. pote jJAnInA dAsano ya dAsa thavAne pAtra nathI ema sahRdayatAthI jANe che. ethI agrIma anuyAyI ke mahaMta manAvavAnA ene oratA ja thatA nathI. loko prazaMsA kare ke TIkA kare ethI mArA sAdhanAjIvanamAM mane koI lAbha ke hAnI nathI - ema samajIne svarUpasAdhanAne vize ja niSThAvaMta rahevuM ane manamAM koI kSobha pedA thavA ja na devo e sAdhakajIvananI saraLatA che. saraLa sAdhaka lokonI prazaMsAthI prerAIne koI sAdhanA karavA samutsuka bane nahIM. temaja lokonI TIkA-TAppaNInA bhayathI potAnI samyaka sAdhanA choDI de nahIM. jagatanI stutiniMdAthI parama nirapekSa rahI paramArtha sAdhanAmAM pravaNa rahevuM e sAdhakajIvananI mahAmUlI saraLatA che. jagata game tevI ThekaDI kare ke game tevA aMtarAyo paNa ubhA kare to ya svaprayojananI gherI sAdhanAmAM utkRSTa niSThAthI nirata rahevuM ane jagatanA bhAva-pratibhAvanI bilakula darakAra na karavI e ja saraLa sAdhakanI sAdhanA-saMhitA hoya che. manamAM garIbAIlaghutA na rAkhatA, bIjA sAdhakothI potAne ucca dekhADavA mathavuM - ame kAMI jevA tevA nathI' - ema potAno kAko arthAt ropha pADavA mathavuM ane anya sAdhakono anAdara sevavo arthAtu anya sAdhakonI kiMmata ja na karavI e badhI asaraLatA che. pote vikAsakramamAM pAcho paDelo potAne jaNAya ke potAnAmAM zithilatA AvI cUkelI jaNAya tema chatAM - edIta thavAnA badale utsu magarUrIthI haravuM-pharavuM e saraLa sAdhakanA lakSaNa nathI. pote maMda puruSArthI thAya tyAre jJAnI upAlaMbha Ape - Thapako Ape to saraLa AtmA salUkAIthI arthAtu vinayI vartAvathI e svIkArI le che. gurnAdi samakSa potAnI zithilatA e vAraMvAra niMde che. maMda puruSArthI maTI prabaLa puruSArthI thavA e banatuM badhuM ja karI chUTe che. puruSArtha pAcho sateja na thAya tyAM sudhI jaMpatA nathI. potAne sAdhaka lekhAvatA e manomana kSobha-lajjA pAme che. koI potAmAM pravartatA doSanI sAcI vAta kahe Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 sAdhaka ane saraLatA to prasannatAthI svIkAravAnA badale manamAM gupta pIDA thavI e saraLatAnI kamI sUcave che. jagatanA koI bhAvo na to AtmAne iSTabuddhi karavA yogya che ke na aniSTabuddhi karavA yogya che - ema chatAM - iSTa, aniSTanI kalpanAo karyA karI; ratI-aratI karyA karavI e asaraLatA che. sAdhaka AtmAne ekamAtra potAno aMtaryAmi AtmA ja paramaiSTa che - e sivAya koI bhAvo evA iSTa nathI ke aniSTa paNa nathI. AthI iSTa-aniSTanI tamAma kalpanAothI alipta rahevuM e sAdhanA jIvananI mahAna saraLatA che. bhAI... saraLa sAdhakanuM mahAbhyagAna vANIthI keTaluM thaI zake ? evA parama saraLa sAdhaka to viralA ja jovA maLe. lAkhomAMya lAdhe nahIM ane karoDomAMya koIka ja hoya che. evI rUDI saraLa pariNati jyAM che tyAM parama utkRSTa siddhi paNa saheje sAkAra thaI rahe che. vilakSaNatA e ja jeno svabhAva che evI vizva sthiti jANI... 'A kema ?" - "AvuM kema ?" - "AvuM kema banyuM?' - "AvuM kema banI ja zake? - evA koI vikalpo jJAnIjana karatA nathI. vizvamAM je kAMI bane che e badhu cokkasa niyamathI bane che... kazuM banavA saMbhavavAmAM ghaNA ghaNA gahana kAraNo kAma karatA hoya che. jJAnInA jJAnamAM badhuM ja vyavasthita niyamAnusAra bhAse che. evI ja vizvasthiti jANI koI bAbatano kazo ja ucATa-uga na dharavo e sAdhakanI bhalI saraLatA che. je AvavuM hoya te Ave ane jAvuM hoya te jAya - saMpattinA AvAgamanamAM kSobha-lobha rahita rahevuM e sAdhaka dharmAtmAnI muThThi UMcerI saraLatA che. paramAtmAno jApa jape rAkhavo... paramAtmAnA yazogAna gAye rAkhavA... bhaktigAno gAya rAkhavA ane chatAM paramAtmAnuM sAcuM svarUpa jANavA-samajavA kadI darakAra ja na karavI - ane potAne mahAnabhakta manAvavo - A badhI ArAdhakanI asaraLatA ja che. A jIve atItakALamAM evI ja asaraLa rIti asIma asIma Acarela che. kasturIyA mRganI nAbhImAMthI ja jema suvAsa AvatI hovA chatAM e bahAra ja daze dizAmAM khoje che ema sahajAnaMda potAnA svabhAvamAMthI ja Avato hovA chatAM jagatanA viSayomAMthI e AnaMda Avato hovAnI bhrAMti sevavI e moTAmAM moTI asaraLatA che. jJAna, AnaMda, tRpti vi. bhItaranA bhaMDAramAMthI Ave che ke bahArathI - e khojavA saMniSTha yatna ja na karavo e sAdhakanI asaraLatA sUcave jJAnI je kahe te uparachalluM ja mAnI levuM ane UMDANa kheDavA khaMtathI yatna ja na karavo tathA jJAnInA vacanono potAnA anubhava sAthe tAla mIlAvavA yatna na karavo e ziSyanI saraLatAnI kamI sUcave che. uchInA jJAnane "anubhavajJAna' banAvavA ghaNo utkaTa AMtarayatna karavo paDe che. e karavAnuM TALI rahevuM te sAdhakajIvananI moTI asaraLatA che. koIne paNa potAnA kAraNe takalIpha na paDe tema athavA alpamAM alpa ja takalIpha paDe tema jIvavuM Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka ane saraLatA 393 e sajjanahRdayanI sahajarIta hoya che. sAmAne avAranavAra takalIpharUpa banavuM. sAmAnI takalIphano koI vicAra ja na karavo - ne - potAnI dhUna mujaba ja jIvavuM e saraLatAno sarAsara abhAva ja sUcave che. sAdhake to banatA prayAse parecchAnusArI banI jIvavuM ghaTe. potAnI icchA karatA paNa sAmAnI icchAne vizeSa mAna ApI rahevuM e saraLatA che. zukravAtomAM jhAjho rasa levo ne paramArthanI carcAmAM evo utkaTa rasa na dAkhavavo e sAdhaka mATe ghaNI bAdhaka evI asaraLatA che. saraLa sAdhaka koI zudravAtamAM rasa dAkhave nahIM. jIvanamAM sArI ke narasI je kAMI ghaTanA ghaTe ene - gamA ke aNagamAnI lAgaNI vinA - zuddha jJAyakabhAve svIkAravI te mumukSu sAdhakanI mahAna saraLatA che. koI bAbatamAM gamo-aNagamo na karatA sahaja udAsInabhAve pratyeka bAbata nihALavI e ghaNI saraLatA keLavANI hoya tyAre saMbhava bane che. je thAya te bhalA mATe - ema samajI; samapariNatimaya jIvavuM e AtmArthI sAdhakanI sadAnI rIti hoya che. svAbhAvika dhIraja - zAMtinA badale pratyeka kAryamAM adhIrAI adhIrAI dAkhavavI - akAraNa utAvaLo karavI - temaja sAdhanAnA viSayamAM phaLa prApta karavAnI adhIrAI bhajavI e saraLatAnI ghaNI kamI sUcave che. dunyavI bAbatonI evI AturatA AtmArthIne zobhatI nathI. nispRhatA e mahAna saraLatA che. jene jagata pAsethI kaMIpaNa levAno abhiprAya nathI balka, saghaLuya tyAgIne kevaLa AtmavaibhavamAM ja - jJAnAnaMdamAM ja mahAlavAnI manISA che, evA munio - yogIo parama saraLa che saraLa AtmA nispRha hoya che. sAmAM vyaktine, koIpaNa pUrvabaddha dhAraNA vacce lAvyA vinA; navI dRSTithI nihALavo - mUlavavo. e ghaNI agatyanI saraLatA che. koIne baMdhAyela pUrvagrahathI jovA vyAjabI nathI. vyakti sAthe vAMdho paDe tyAre - e vAMdhAne ja lakSamAM na letA - Akho bhUtakALa ukheLavo e paNa saraLa AtmAne zobhAspada nathI. bhUtakALane yAdadAstamAM pakaDI rAkhavAthI punaH punaH rAga-dveSa udbhavyA ja kare che. saraLa sAdhaka bhUtakALa satvara bhUlI jaI, tarjanya takarAranuM punarAvartana karatA nathI. satsaMgasabhAmAM potAnAthI koI asatya vAta uccArAya gaI hoya - eno potAne spaSTa khyAla AvI javA chatAM - e vAta sudhArI levAnA badale e ja vAtano dora laMbAvavo e ghaNI moTI asaraLatA che. athavA potAnI vAta sAcI karavA zAstronA managhaDaMta arthaghaTana karavA vi. pravRtti paramArthasAdhanAniSTha sAdhaka kadI karatA nathI. sAmI vyaktine ApaNA prati dhRNA - Akroza ke abahumAna thavAnuM gahanakAraNa khojyA vinA ja ene virUddha paDelo ke krodhI-duSTa mAnI enA bolanI avagaNanA karavI - e upara TharIne vicAra na karavo - e ghaNI rUDha asaraLatA che. sAmAne roSa-Akroza thavAmAM pote jANye ajANye koI rIte nimitta to thaela nathIne ? - e khojI kADhI, sAmA prati aSanA pariNAma dharavA... sahAnubhUti pUrvaka enI vedanA - saMvedanA samajavA ne e saMvedanAne nyAya ApavA tatpara thavuM e sAdhakahRdayanI saraLatA che. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 sAdhaka ane saraLatA sAmAnA roSa-AkrozamAM pote keTalo nimitta che e parizodhavA gahana AtmanirIkSaNa karavuM ghaTe che. pote ugra cAritravAna hoya - siddhAMtavAdI hoya - niyamapremI hoya; to ThIka vAta che; paNa bIjA AtmA pAse paNa evA ugra nIti-niyama paLAvavA jIda sevavI e saraLatAno abhAva sUcave che. A jIve jIvanamAM ghaNA prasaMge ghaNI asahajatA dAkhavI che evuM vizadbhAna thavuM ne pastAvo thavo e vizeSa saraLa thavAnI kUMcI che. UMDuM AtmanirIkSaNa karanAra potAnA jIvanamAMthI tamAma asaraLatAo dUra nivArI zake che. bhANAmAM je Ave tene sAruM-narasu lekhyA vinA, prasannatAthI jamI levuM e saraLatA che. A saraLatA abhyAsagata bane to jIva ghaNo samapariNAmI banI rahe che. jJAnIo kahe cheH badhu bhAvaze - phAvaze ema rAkhavuM. saraLa AtmA zikAyato karavAmAM nahIM paNa svIkAra karavAmAM mAne che. prArabdhAnusAra je paNa padArtha jevo maLela che teno premathI svIkAra e ghaNI zreyaskara saraLatA che. AtmAne rAga ke dveSanI AMdhImAM paDato bacAve evA tamAma pagalA e saraLatA che. banatA prayAse vadhumAM vadhu samabhAva AdarI; rAga-dveSarahita jIvana jIvI jANavuM e sAdhaka jIvananI bunIyAdI AvazyakatA che. | saraLahRdayI sAdhaka, sarvaprathama 'svahitanimagna thavAnI jJAnInI AjJA zIre caDhAvI, emAM ja ekatAna banI rahe che. koIpaNa mISeya e svahitasAdhanAnI upekSA karatA nathI. svahitanA bhoge koIpaNa pravRtti karavA e lAlAyita thatA nathI. parahita paNa svahitanA bhoge sAdhavA kaTIbaddha thatA nathI. tRSAthI potAnuM ja gaLuM sukAtuM hoya ne anyane pANI pAvA utsuka thaI javuM e adhyAtmapaMthamAM hitAvaha nathI - arthAta, jJAna-dhyAna vaDe niSpanna thatuM saMtoSa-samAdhinuM gaherUM sukha svayaM saMvedyA vinA anyane e arthe moTA moTA upadezo karavA maMDavA e to AtmaghAtI pravRtti hoya: saraLa AtmA evo atikrama karatA nathI. svahitanirata thavA AgaLa ghaNuM kahevAya gayela che. saraLahRdayI sAdhaka jJAnInI AjJA anusAra svahita sAdhanamAM ja savizeSa DUbelA rahe che. | saraLa banavuM... saraLa banavuM e sarvazreSTha siddhi che... jJAnInI koI AjJAnuM ullaMghana na thAya enI tIvra takedArI rAkhavI. bAkI, saraLatA guNa sarva guNomAM zreSTha ane apratima zreyaskara che. e eka guNa rUDIpere AtmasAtuM thaI jAya to bIjA anekAneka guNanA gulazana ApoApa khIlI jAya evuM che. AtmajJAna pAmavAmAM paNa saraLatA samAna sAdhana nathI. - arthAta - saraLa AtmAne svabodha khulavA - khIlavAno parama avakAza che. paNa bhAI.... kharekharA saraLa AtmA to lAkhomAM eka lAdhe nahIM evI ajIbogajIba vAta che. saraLa...saraLa... atyaMta saraLa thaI. sarva AtmAo gahana svabodha ane svaramaNatA sAdho e ja maMgalakAmanA. # zAMti zAMti zAMti Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThakonI noMdha mATe 395 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 pAThakonI noMdha mATe Page #406 -------------------------------------------------------------------------- _