Book Title: Dan Dvantrinshika
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004661/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA viracita zabdaza: vivecana QORON 4000 % : vivecaka : paMkic: Eii gALIyA caMdra khImajI motAjaw.jainelibrary.org Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che namaH | OM hrIM aha~ namaH / OM hrI~ zrI zaMkhezvarapArzvanAthAya namaH / mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAja viracita dvAdiMzaddhAtrizikA aMtargata II dAnadvAciMzikA || zabdazaH vivecana AzIrvAdadAtA + paramapUjaya vyAkhyAnavAcaspati, zAsanaprabhAvaka AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA tathA SadarzanavettA prAvacanika pratibhAdhAraka sva. paramapUjya munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAjA tathA vartamAna zrutamarmajJAtA vidvAna gaNivarya paramapUjaya zrI yugabhUSaNavijayajI mahArAja kavivecaka - paMDitavaryazrI pravINacaMdra khImajI motA saMkalana-saMzodhanakArikA 7 pa. pU. bhaktisUrIzvarajI mahArAjAnA samudAyanA prazAMtamUrti gacchAdhipati pa. pU. premasUrIzvarajI mahArAjAnI AjJAvartinI sAdhvIjI surendrazrIjI mahArAjanAM ziSyA sAdhvIjI bodhiratnAzrIjI R : prakAzaka : tANa mATe 5, jaina marcanTa sosAyaTI, hapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnatAsiMzikA ja vivecanakAra ja paMDitavaryazrI pravINacaMdra khImajI motA vIra saM. 2531 vi. saM. 2011 AvRttiH prathama nakala H pa00 mUlya rU. 30-00 Arthika sahayoga : ghAne nivAsI caMdanabena kanaiyAlAla pAnazovoTA A : mukhya prAptisthAna : * *, mAtA che. , (4) pa, jaina marcanTa sosAyaTI, phlehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. * mudraka , mudreza purohita sUryA ophaseTa, AMbalIgAma, seTelAiTa-bopala roDa, amadAvAda-58 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FH prAptisthAna: F * amadAvAda : zrInaTavarabhAI ema.zAha(AphrIkAvALA) gItArtha gaMgA 9, parizrama beMka opha InDIyA sosAyaTI, 5, jaina marcanTa sosAyaTI, vijayanagara krosIMga pAse, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7 amadAvAda-13 1 (079)-26604911, 30911471 2 (079)-27478512 * muMbaI * zrI nikuMjabhAI Ara. bhaMDArI zrI cImanabhAI khImajI motA viSNu mahala, trIje mALa, 9/1, gajAnana kolonI, javAharanagara, garavAre pevelIyananI sAme, goregAMva (ve), muMbaI-400012 DI-roDa, carcageTa, muMbaI-20 4 (022)-28734530 4 (022)-22814048 * pUnA * zrI lalitabhAI dharamazI Shri Maheshbhai C. Patwa 1/14, Vrindavan Society, 302, caMdanabALA epArTamenTa, B/h. Mira Society, javAharalAla naheru roDa, Nr. Anand Marg, sarvodaya pArzvanAtha nagara, Off. Shankar Sheth Road, jaina derAsara pAchaLa, muluMDa (ve), muMbaI-80 Pune-411037 = (020)-26436265 4 (022)-25680614, 25689030 surata : * rAjakoTa : DaoN. praphulabhAI je. zeTha zrI kamalezabhAI dAmANI DI-1, arpaNa epArTamenTa, "jinAjJA", 27, karaNaparA, bAbu nivAsanI galI, rAjakoTa-360001 TImalIyAvADa, surata. : (0281)-2233120 (0261)-3013244 ja beMgalora : * jAmanagara : Shri Vimalchandji zrI udayabhAI zAha C/o. J. NEMKUMAR & COMPANY Clo. Heldz 240L2017 afzu Kundan Market, D. S. Lane, C-9, supara mArkeTa, jayazrI TokIjhanI sAme, Chickpet Cross, Bangalore-53. 1 jAmanagara. 8 (080)-(O) 22875262, (R) 22259925 deg 8 (0288)-2678513 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L prakAzakIya , "gItArtha gaMgAnuM mukhya lakSya to ApaNA upakArI pUrvAcAryo jevA ke 5. pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI ma. sA., pa. pU. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI ma. sA. Adi racita jetazAstromAM patharAyelAM vividha paramArthabhUta tattvonAM rahasyonuM laya, nikSepa, vyavahAra, nizcaya sApekSa arthagAMbhIryapUrNa vizleSaNa karavAnuM che, jethI zrI jainasaMghane te te padArthonA sarvAgI bodhamAM sahAya maLe. A kArya atyaMta vistAravALuM ane gahana che. ghaNAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto AmAM sahAya karI rahyAM che. zrAvako ane zrAvikAo paNa sau saune yogya kAryo saMbhALI rahyAM che te anusAra kAma bahAra AvI rahyuM che ane kramasara AvatuM raheze. daramyAna zrI saMghamAMthI jijJAsu mumukSuo tathA zrAvako-zrAvikAo taraphathI evI mAMga vAraMvAra Ave che ke pU. munirAjazrI mohajitavijayajI ma. sA. tathA pU. gaNivaryazrI yugabhUSaNavijayajI ma. sA. nAM apAyelAM judA judA viSayo paranAM vyAkhyAno tathA paMDitavarya zrI pravINabhAI motAe vividha zAstrIya viSayo para karelAM vivecano chapAvIne taiyAra karavAmAM Ave to sakaLa zrI saMghane cokkasa lAbhadAyI nIvaDe. AvI vinaMtIone lakSyamAM rAkhIne TrasTe nakkI karyuM che ke AvAM vyAkhyAno tathA vivecanonA viSayo aMgenAM pustako prakAzita karavAM ane tene mAtra eka saMlagna pravRtti tarIke svIkAravI. A kAma gItArtha gaMgAnA mULa lakSathI saheja phaMTAya che, bodhanI vividhatA ane saraLatAnI dRSTie paNa bhinna prakAre che, chatAM tattvajijJAsu mATe hitakArI hovAthI tema ja ati mAMgane kAraNe uparyukta vinaMtI lakSamAM rAkhIne A pravRtti cAlu rAkhela che. tatvajijJAsu jIvo mATe AvAM pustako samyagujJAna-darzana-cAritranI ArAdhanAmAM upayogI thaze, tevI AzA sahita - 5..jena marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. TrasTIgaNa gItArtha gaMgA sarva hakka gItArtha gaMgA TrasTane AdhIna che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgA dvArA prakAzita vyAkhyAnanA graMtho gujarAtI) vyAkhyAnakAra :- pa. pU. munirAja zrI mohajitavijayajI (moTA paMDita ma. sA.) 1. Azrava ane anubaMdha 2. pudgala vosirAvavAnI kriyA 3.cAritrAcAra mA vyiAkhyAnakAra :- pa. pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI (nAnA paMDita ma. sA.) 1. cAlo, mokSanuM sAcuM svarUpa samajIe 2. cittavRtti 3. zAsana sthApanA. 4. karmavAda kaNikA 5. bhAgavatI pravajyA paricaya 6. prasnottarI 7. darzanAcAra 8. sagati tamArA hAthamAM 9. yogadaSTi samuccaya 10. anekAMtavAda 11. manovijaya ane Atmazuddhi 12. bhAvadharma bhAga-1 (praNidhAna) 13. bhAvadharma bhAga-2 14. lokottara dAnadharma "anukaMpA" (pravRtti, vidhvajaya, siddhi, viniyoga) pa. pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI (nAnA paMDita ma. sA.) saMpAdita, 1. zrAvakanAM bAravratonA vikalpo (dinI) vyArAvAra - . pU. gatizrI yugabhUSavinAyanI (nAnA paMDita ma. sA.) 1. jainazAsana sthApanA 2. cittavRtti 3. zrAvaka ke bAraha vrata evaM vikalpa 4. praznottarI saMpAdaka:- pa. pU. gaNivaryazrI arihaMtasAgarajI mahArAja sAhaba 1. pAkSika aticAra Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgA dvArA prakAzita vivecananA graMtho (gujarAtI) vivecanakAra :- paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA | 1. yogaviMzikA zabdazaH vivecana (aprApya) 2. adhyAtmaupaniSat prakaraNa zabdazaH vivecana 3. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-1 4. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 5. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-3 6. viMzativiMzikA zabdazaH vivecana pUrvArdha 7. viMzativiMzikA zabadazaH vivecana uttarArdha. 8. ArAdhaka virAdhaka caturbhagI zabdazaH vivecana 9. samyakatva SaTrasthAna caupaI zabadazaH vivecana 10. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-1 11. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-1 12. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-2 13. kupadAMta vizadIkaraNa zabdazaH vivecana 14. paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 (sUtra 1-2) 15. sUtranA pariNAmadarzaka yatnaleza bhAga-1 16. paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 17. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 18. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 19. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-3 : tha,gItArtha gaMgA aMtargata gaMgotrI graMthamALA dvArA prakAzita graMtho 1. dharmatIrtha bhAga-1 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnatAsiMcikA/prastAvanA | 'dvAciMzadvAaizikA" graMthanI dAnadvAciMzikAnA zabdazaH vivecananA saMkalana-saMpAdananI veLAe prAstAvika upakArIonA upakAranuM smaraNa :-: yena jJAnapradIpena nirasyAbhyaMtaratamaH / mamAtmA nirmalIcakre tasmai zrIgurave namaH / / : svAntaH suplAya' - AraMbha karela, nyAyavizArada nyAyAcArya mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAja dvArA svapajJa TIkAyukta 'dvatrizaddhAtrizikA' graMthanI prathama dAnadvAtrizikA jyAre "gItArtha gaMgA" saMsthA dvArA prakAzita thaI rahI che, tyAre tenA pAyAmAM mArA jIvanamAM jemanI divya kRpAvRSTi thaI che teonI yAda, teonuM smaraNa satata dhabakatuM hovAthI ApoApa teozrInI smRti hRdaya samakSa taravare che. ajJAnapaMkamAM magna, agRhatasaMketA karatAM paNa maMda buddhivALI chatAM saMyama grahaNa karavAnAM svapna sevI rahelI evI mane yogamArgano bodha karAvavAmAM mArA mATe dharmabodhakara, zratanidhAna, parahitadaSTA, vidvad vibhUSaNa, niHspRhI, yogamArga marmajJa, paMDita birudane gRhasthapaNAmAM ja dharAvatA pa. mahendrabhAInI prathama kRpA mane mArA gRhasthapaNAmAM prApta thaI. bhAvanagaranI saMskRta pAThazALanA paMDitavarya zrI caMdrazekhara jhA pAse mahendrabhAI gRhasthapaNAmAM "nyAyakhaMDakhAdya' graMthano abhyAsa karatA hatA. abhyAsa daramyAna paMDitajI pAsethI mahendrabhAInI buddhipratibhA, tarkazakti ane prakAMDa vidvattAnI prazaMsA sAMbhaLI hatI ane pratyakSa mulAkAta thatAM paNa tevo ja AnaMda anubhavyo hato. dharmanI sanmukha laI jaI saMyamanuM ghaDatara karanAra paramopakArIpU. cAritrazrIjI mahArAjanAM ziSyaratnA pU. hemalatAzrIjI mahArAja ane temanAM ziSyaratnA pa. pU. nayaprajJAzrIjI mahArAja tathA mane saMyamamArganuM kheMcANa karAvanAra sahAdhyAyI pU. bhaktidharAzrIjI mahArAjanA anugrahathI koIka puNyaghaDIe jANe "ghera beThAM gaMgA AvI" hoya tema paM. mahendrabhAI pAse "muktAvalI'no abhyAsa karavAno suavasara prApta thayo. eTaluM ja nahIM sAthe sAthe yogagraMtho, adhyAtmagraMtho, upamitibhavaprapaMcAkathA, lAtrizaddhAtrizikA, adhyAtmasAra, jJAnasAra, yogadRSTisamuccaya, upAdhyAyajI mahArAjanAM 125, 150 ane 350 gAthAnAM stavano ane ziramora graMtharatna zrI vizeSAvazyakabhASyanA adhyayananI paNa suvarNa taka maLI. koNa jANe temaNe mArAmAM kAMIka utthAnarUpa bhAviyogyatA nirakhI haze ke jethI teo paropakAraparAyaNatAnA svabhAve niHsvArthabhAve pradAna karatA gayA, ane jainazAsananAM anupama tattvono rasAsvAda mANatI ja gaI. emaNe mane puNyathI prApta thayelA, durgatine haranAra, mahAnidhAna evA jinamatanuM darzana karAvyuM ane mAre mATe AMtarika aMdhakArathI vyApta ane nahIM dekhAtA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAtrizikA/prastAvanA apragaTa mokSamArgane prakAzita karyo. vicakSaNa ane kuzAgra prajJAnA dhAraka evA temanA zabda zabdamAM mane jinavacanono ati Adara jaNAto rahyo ane mArA saMyama levAnA koDamAM prANa purAyA, e mArA jIvananI zreSTha, dhanyatama kSaNo hatI. zilpI mUrtine AkAra ApavAmAM ane citrakAra rekhAone upasAvavAmAM je mahenata kare, tenA karatAM paNa kaMI gaNI adhika mahenata karI temaNe mane sanmArga batAvyo ane jJAnayoganI sAdhanAnI ruci jagADI, jethI mArA jIvanamAM turning point - vaLAMka Avyo ane jJAnaprApti pratyeno jIvaMta pakSapAta nitya rahyA karyo; paNa jyAM doDha varSa sudhI jinavacanAmRtano rasAsvAda karyo tyAM to mahendrabhAIe pravrajyA svIkArI sAdhanAnA paMthe prayANa karyuM ane paM. mahendrabhAI zrIzramaNa saMghanA virala, tejasvI tArakapU. munirAjazrI mohajitavijayajI mahArAja (pU. moTA paMDita mahArAja) banyA ane pachI paNa temanI vizeSa upakAravarSA cAlu rahI. kharekhara ! 'ajJAnapaMkamagnAyA mohajitaguruvarya ! tvameva mandabhAgyAyA mamottAraNavatsalaH / / ' jAgRta karelI jijJAsAnI pUrti mATe pUjyazrIe jinavacanamarmajJa, sadaiva svAdhyAyamagna temanA ja vaDIlabaMdhu suzrAvaka paMDita zrI praviNabhAIno mane saMparka karAvyo hato, jethI mArI dIkSAnI pUrve paM. pravINabhAI pAse mAruM adhyayana kArya cAlu rahyuM ane temaNe mane prasaMgopAta pAlItANA, pATaNa ItyAdi sthaLe abhyAsa mATe sAmethI bolAvI, to kvacitu. bhAvanagara sthiratA karIne paNa kaMI kacAza rAkhyA vinA sarva samayano bhoga ApI satata yogagraMthonuM adhyayana karAvI mArA para ananya upakAra karyo. jJAnayoganI sAdhanAnA koDathI saMyamamArge prayANa arthe gurunI zodha karatAM sarjiyAbhiruci pa. pU. bhaktisUrIzvarajI mahArAjanA samudAyanAM saraLasvabhAvI pa. pU. hemazrIjI mahArAjanAM ziSyA jJAnaruci, sadeva jJAnAdhyayanasaMgI pa.pU. surendrazrIjI ma. no saMparka thatAM temanA caraNe jIvana samarpaNa karyuMane temaNe paNa avasare avasare pravINabhAI pAse pAlItANA, surendranagara, amadAvAda ItyAdi sthaLe jJAnaprAptine yogya saMyogo anukULatA mujaba goThavI ApI mArA para asIma kRpA varasAvI. gItArtha gaMgA' saMsthAnuM sthApana thayAnA samAcAra maLatAM pUjyazrI pAsethI prApta thayela jJAnazaktinuM yatkiMcit yogadAna ApI jJAnabhakti karavAnI IcchA jAgRta thatAM amadAvAda AvavAnuM thayuM, ane punaH jyAre pravINabhAI pAse pU. haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAnA tathA pU. upAdhyAyajI mahArAjAnA graMthonuM koDIMga karavA adhyayana cAlu thayuM, tyAre bhUtakALamAM paNa jeno paricaya ane vidvattAnI prasAdI maLI hatI tevA sUphamaprajJAsaMpanna pravacanaprabhAvaka vidvareNya gaNivarya pU. yugabhUSaNavijayajI mahArAjano nikaTathI paricaya thayo. pUjyazrInI vicakSaNatA evI ke jenI je zakti hoya tene te rIte jJAnanA A Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadrAsiMzikA/prastAvanA kAryamAM joDI pravartAve. koDIMganuM amArAthI zakya graMthonuM kArya pUrNa thatAM thoDuM dUpha aMgenuM kArya karyA bAda A badhA graMthomAM AvatA padArthonA bheda-prabhedone chUTA pADI "TrI' rUpe banAvavAnuM kArya teozrIe soMpyuM, sisTama batAvI, jyAM jyAM nahotuM samajAtuM tyAM tyAM amUlya samayano bhoga ApI evo ananya upakAra karyo ke jethI zAstrono bodha kAMIka UMDANathI thayo ane ghaNA graMthonuM parizIlana thayuM. te samaya daramyAna jaMghAbaLa kSINa thatAM mAre amadAvAda mukAme sthiravAsa karavAnuM banyuM ane jJAnadhana, sUkSmaprajJAsaMpanna suzrAvaka paM. pravINabhAI pAse yogaviSayaka ane adhyAtmaviSayaka saMvegavardhaka graMthonA abhyAsano suMdara suyoga prApta thayo. adhyayana karatAM karatAM temanI satata preraNA ane kRpAthI te te graMthonuM lekhana kArya paNa sAthe ja cAlu rahyuM, jenA phaLasvarUpe sau prathama "sUtranA pariNAmadarzaka yatnaleza' pustaka prakAzana thayuM. tyArabAda upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja kRta "sAmAcArI prakaraNa" bhAga-1 ane bhAga-ranuM prakAzana thayuM ane pU. haribhadrasUrIzvarajI mahArAja kRta "yogazataka' graMthanuM zabdazaH vivaraNa saMkalana thaI cUkyuM che, je avasare prakAzita thaze. hamaNAM "kAtrizaddhAtrizikA' graMthanuM lekhanakArya cAle che, jemAMthI A prathama "dAnadvAtrizikA'nuM saMkalana guruvaryonI satata varasatI asIma kRpAthI pUrNa thayuM che. vastutaH to yogamArgajJa, samyajJAnanA niraMtara vahetA jharaNA jevA paM. pravINabhAIe je jainazAsananA jJAnanidhine ajavALavAnuM kAma cAlu karyuM ane yogagraMthomAM je yogamArga batAvyo che tene jagata samakSa vaheto mUkyo, tenI saMkalana karavArUpe huM to mAtra nimitta ja banI chuM. eTaluM ja nahIM, AvA mahAupakAraka yogagraMthonI saMkalanAnI pravRttithI mArI nAdurasta tabiyatamAM satata prasannatA jaLavAI rahI, saMveganI vRddhi thaI ane azAtAvedanIya karmanA udayamAM UbhA thatA zArIrika praznomAM ArtadhyAnathI bacI zakI ane svAdhyAyamAM manane satata sthira rAkhI saMveganA mAdhuryano rasAsvAda mANI zakI chuM. mArA jIvanamAM cittanI prasannatA mATe svAdhyAyarUpa saMjIvanIe auSadhanuM kArya karela che. lekhana kArya karatAM paNa satata te padArtho guMjana thatAM AnaMda anubhavyo che ane zrutabhaktino yatkiMcit lAbha maLatAM dhanyatA anubhavI che. kharekhara, yogamArga pAmavo to bahu duSkara che, paNa teno bodha karavA mATe saMyama grahaNa karyA pachI Aja sudhI je jIvaMta cetanA rahI tenA pAyAmAM A sarva guruvaryonuM pIThabaLa che. tenA ja kAraNe A prayAsa saphaLa thayo che. AvA lokottara kalyANakArI tattvanI prApti karAvanAra guruvaryone koTI koTI vaMdana. 'bhavadIyaM bhavadbhyaH samarpayAmi / prIyantAm guravaH' / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAgiMzikA/prastAvanA graMthakAra mahopAdhyAyajI mahArAja ane temanI kRtino yatkiMcit paricaya : AjathI lagabhaga 350 varSo pUrve yazode thayelA, Itara dharmanA paMDito pAse jainazAsananI vijayapatAkA sthApita karavAnA kAraNe kAzInA dhuraMdhara vidvAno dvArA "nyAyavizArada' ane "nyAyAcAryanuM mAnavaMtuM biruda pAmelA, gaMgAne kinAre che kAranA jApathI sarasvatIne prasanna karIne "sarasvatIputra' tarIke suprasiddha thayelA, gauravavaMtA jaina ItihAsamAM laghuharibhadra'nA upanAmathI biradAvAyelA, svaparadarzananiSNAta, prakAMDa vidvAna, samartha sAhityasarjaka, mahAjJAnanidhAna mahApuruSa eTale mahAmahopAdhyAya upAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjA. jemaNe potAnI nAnakaDI jiMdagInI paLepaLa sArthaka karIne sacoTa, spaSTa ane saMdehamukta, vistRta, vipula jaina sAhityanuM sarjana karyuM che ane ApaNane Agamone oLakhAvyAM che, je AkhI jiMdagI ApaNe abhyAsa karIe to paNa vAMcI na zakIe. eTaluM ja nahIM, potAnA ghaNA graMtho upara graMthamAM nihita padArtha ane paramArthane pragaTa karatI svapajJa TIkAo paNa temaNe racI che. temanA graMthonA mukhya viSayo - (1) nyAya, (2) Agama, (3) yoga, (4) bhakti ane (5) AcAra che : jene anulakSIne temaNe aneka nAnA-moTA graMthonuM sarjana karyuM. ATaluM adbhuta zAstrajJAna dharAvanAra temanA pachI koI thayA nathI, evA teo apratima buddhizALI hovAthI temanuM vacana TaMkazALI ane sarvamAnya gaNAya che. pUrvadharonuM jJAna kevuM hoya tenI jhAMkhI karAvanAra A kALamAM pUjya upAdhyAyajI mahArAja che. AgamanuM eTaluM pAna karI, vAgoLIne Agamone uthalAvI gayA ne parizIlana karI, dohana karI, sAhityanuM sarjana karyuM. hajAro zAstro teo kyAre bhaNyA, jyAre parizIlana karyuM ane kyAre sarjana karyuM, tenI kalpanA paNa ApaNane na thAya; ane vizvAsapUrvaka teo pote ja kahI zakyA ke "vANI vAcaka jasa taNI, koI naye na adhUrI re.' vaLI saraLa gujarAtImAM paNa sIdhAM zAstronAM kvoTezano banAvI pradAna karyuM te paNa ApaNAM ahobhAgya che. paraMtu ApaNuM kamabhAgya che ke pUjyazrInA ghaNA graMtho mAtra 350 varSanA TUMkA gALAmAM luptaprAya: thaI gayA; Ama chatAM je paNa sAhitya upalabdha che te paNa satya rAha batAvavAmAM mahAna upakAraka che. jIvana TUMkuM ane kArya ghaNuM karavAnuM hovAthI jANe pUjyazrIe saMkSipta vAkyomAM ghaNuM rahasya ThAMsI ThAMsIne bharI dIdhuM che. navya nyAyanI zailI temanA graMthomAM gUMthAyelI che. tethI lagabhaga zrAvaka-zrAvikAomAM ke sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtomAM A graMthonuM vAMcana ochuM thAya che, topaNa AnaMdanI vAta che ke yogamArganA arthI jJAnaruci jIvo AvA ucca koTInA graMthonuM ghaNA parizramathI parizIlana karI spaSTa sacoTa mArgane pAmI sAdhanA kare che ane karAve che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAtrizikA/prastAvanA 'hAtrizadvAciMzikA' : dAnahAniMzikA - sarvanayamaya vANI vahAvanAra mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjanI 5050 zloka pramANa adbhuta, arthagaMbhIra ane adhyayanIya tattvArthadIpikA' nAmanI svopajJavRttithI samalaMkRta eka adbhuta ane amara kRtirUpe A 'dhAtrizadvAtrizikA" graMtharatna che. pUjyazrIe zrutasAgaranI agAdha jalarAzine valovIne niSpanna amRtane graMthagAgaramAM ApaNane pIrasyuM che. pUjyazrInI eka eka kRti master piece - namUnArUpa che, je temanA UMcA bauddhika staranAM darzana karAve che. A graMthanuM adhyayana karatAM abhuta padArthonuM yuktisabhara nirUpaNa joI graMthakArazrI upAdhyAya yazovijayajI mahArAjanI tarkazaktine, tIvra medhAzaktine biradAvyA vinA rahI zakAtuM nathI. A graMtha sIdho AgamagraMtha nathI, paraMtu AgamanAM rahasyonuM udghATana kare tevo saraLa arthabodhaka graMtha che. mATe ja upAdhyAyajI mahArAje paNa mAtra durgama ane durbodha zabdonuM ja TIkAmAM spaSTIkaraNa karela che. dvAtrizaddhAtrizikA graMtha' samyajJAnano dariyo che. temAM AgamanA gaMbhIra padArtho, yogamArganA atIndriya bhAvo, dArzanika padArtho ane AcArasaMhitA paNa gUMthAyelI che. eTaluM ja nahIM, A sarva padArthonuM saMkalana ane vizadIkaraNa paNa A graMtharatnamAM karavAmAM AvyuM che. jema pU. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAje svaracita graMtho SoDazaka prakaraNa, aSTaka prakaraNa, viMzati vizikA AdinAM nAmAbhidhAna, tenA tenA vividha zlokasamUhane AzrayIne Apela che, tema ahIM vividha viSayone nirUpaNa karatAM cokkasa aMkasaMlagna 32 prakaraNane racyAM ane eka ekamAM 32-32 zlokonAM jhUmakhAM mUkavA dvArA mukhya 32 viSayonI saMkSipta chatAM sAMgopAMga ane arthagaMbhIra vizada chaNAvaTa karela che, evo A mahAna graMtha che. tethI maulika svarUpe A graMtha ati bhavya che. TUMkamAM prastuta kRti dvAtrizaddhAtrizikA' yoga, Agama ane nyAyanA ziramora samAna eka aNamola, anupama ane addabhuta mahAna graMtha che. khare ja, A zAstrono vAraso A kalikALamAM ApaNane prApta na thayo hota to ApaNe AtmakalyANa sAdhI na zakata. vartamAnamAM tattva ke sAra pAmavA mATe AlaMbanarUpa A zAstro amUlya khajAno che. A graMthanuM A prathama prakaraNa "dAnAtrizikA" che, jemAM mukhyatve dAnadharmanuM varNana kareluM che. dAna kyAre apAya ? kyAre na apAya ? utsargathI-apavAdathI, vyavahArathI ane nizcayathI dAna karyuM ? laukika dAna-lokottara dAnanuM svarUpa ItyAdi vivecana khUba UMDANathI karela che. pUjyazrInA dareka graMthanI zarUAta sarasvatInA bIjamaMtrarUpa zabdathI hoya che ane dareka batrIzInA aMtamAM "paramenanTa' zabda jovA maLe che, te eka vizeSatA che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dAnAsiMzikA/prastAvanA hAlamAM paNa 'dvatrizaddhAtrizikA' graMthanI anya dhAtrizikAonuM zabdazaH vivecana lakhAI rahyuM che, je avasare avasare gItArtha gaMgA dvArA prakAzita thaze. A graMthanA prapha saMzodhananA kAryamAM mRtopAsaka, zrutabhaktikAraka, suzrAvaka zAMtibhAIno suMdara sahayoga prApta thayo che ane teoe paNa potAne AvA uttama graMtharatnanA svAdhyAyanI ane vAMcananI amUlya taka sAMpaDI te badala dhanyatA ane upakRtatAnI lAgaNI anubhavelA che. sahAdhyAyI jJAnapipAsu 5. pU. sA. caMdanabALAzrIjI mahArAje graMthamAM thayelI alanAo dUra karI graMthane subaddha banAvavA suMdara sahayoga Apela che. sAdhvIjI dRSTiratnAzrIno tathA sAdhvIjI ArjavaratnAzrIno A graMthanA sarjanamAM suMdara sahAyakabhAva prApta thayo che. gurukRpA, zAstrakRpA ane graMthakAranI kRpAthI graMtharacanAno A prayAsa saphaLa thayo che. A graMthanA vivaraNamAM ke saMkalana-saMzodhanAdi kAryamAM sarvajJakathita padArthonuM kyAMya avamUlyana na thaI jAya te mATe pUro prayatna karela hovA chatAM chadmasthatAne kAraNe koI truTi rahI hoya agara taraNatAraNa zrI jinezvaradevonI AjJAviruddha ke graMthakAranA Azayaviruddha anAbhogapaNe kyAMya padArthanuM nirUpaNa thayela hoya to trividha trividhe "micchA mi dukkaDa' mAMguM chuM ane zratavivekI jano tenuM parimArjana kare ema IcchuM chuM. prAMte svaadhyAtmanI nirmaLatA mATe karAyela A prayAsa svapara upakAraka bane ane A lekhana anubhavamAM palaTAya ke jethI huM AtmaguNonI anubhUtimAM ramaNatA karuM, bhavya mumukSu sAdhako A graMthanA paThana-pAThana-zravaNa-ciMtana-manana-nididhyAsananA baLathI vahelI take parama ane carama zAzvata vizrAMtisthAnane pAme ane huM paNa bodhibIjane prApta karuM e ja abhyarthanA. - "chatyAmasu sarvanISAnAma - caitra suda-1, vi.saM. 2010, tA. 21-3-2004 302, vimalavihAra, sarasvatI sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-380007. vairAgyavAridhi pa. pU. bhaktisUrIzvarajI mahArAjAnA paTTAlaMkAra gacchAdhipati pa. pU. premasUrIzvarajI mahArAjAnA AjJAvartinI sAdhvIjI jaya-lAvaNyahemazrIjI ma. sA. nA ziSyA tapasvIranA svAdhyAyapriyA pa. pU. sA. surendrazrIjI ma. sA. nA ziSyA sAdhvIzrI bodhiratnAzrIjI - pa ka Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnatAsiMzikA/saMkalanA H "trizatrizA' graMthanI prathama "hAnatrazirA'nA padArthonI saMkalanA : anaMta upakArI, anaMta jJAnI, anaMta karuNAnA bhaMDAra zrI arihaMta paramAtmAoe jagatanA jIvonA uddhAra mATe dAna-zIla-tapa ane bhAva : e cAra prakAranA dharmanI prarUpaNA karI. A cAre prakAranA dharma mokSanuM kAraNa che, tethI parama maMgalarUpa che. A cAra dharmomAM dAnadharma prathama che ane anya traNa dharmo karatAM dAnadharma sukara che. vaLI dAnadharmathI dharmano prAraMbha thAya che, tethI bhagavAne prathama dAnadharma batAvela che. A dAnadharma be prakArano che :(1) anukaMpAdAna (2) supAtradAna (1) anukaMpAdAna : anukaMpAdAnamAM anya jIvonAM duHkhone dUra karavAno adhyavasAya che, tethI tene hendrazarmajharva arthAt Indra saMbaMdhI sukhane ApanAruM kahyuM che ane te anukaMpAdAna paNa paraMparAe mokSanuM kAraNa che. jo anukaMpAdAna mokSanuM kAraNa na hoya to jinapUjAmAM zrAvakane je prakAranI anukaMpA batAvI che, te paNa mokSanuM kAraNa nathI tema mAnavAno prasaMga Ave. eTaluM ja nahIM paNa bhagavAne raMkane devadUSya vastranuM je dAna ApyuM ane Aryasuhasti mahArAje paNa je anukaMpAdAna karyuM, te mokSanuM kAraNa nathI, tema mAnavAno prasaMga Ave. vaLI dAnane parama maMgala kahyuM, e batAve che ke parama kalyANanuM kAraNa dAnadharma che, ane tenA be bhedo che. tethI jo anukaMpAdAna mokSanuM kAraNa na hoya to tene parama maMgala paNa kahI zakAya nahIM. ahIM je dAnamAM bhAvaanukaMpA nathI, te dAnane anukaMpAdAna tarIke svIkArela nathI; kema ke tevI anukaMpAmAM ghaNA jIvonI hiMsA che ane alpajIvone sukha thAya che. AthI ISTakarmamAM ane pUrtakarmamAM anukaMpA nathI, tema kahela che; ane pUrtakarmamAM dAnazALAno samAveza thAya che, tethI dAnazALAmAM paNa anukaMpA nathI, chatAM kAraNika dAnazALA ghaNA jIvone dharmanI prAptinuM kAraNa hovAthI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAliMzikA/saMkalanA temAM anukaMpA svIkArela che. tethI arthathI e phalita thAya ke je anukaMpAdAnathI yogya jIvone bIjAdhAna thAya tevuM hoya, athavA je anukaMpAdAna na karavAmAM Ave to zAsananuM mAlinya thAya ke jethI ghaNA jIvonuM ahita thAya tema hoya, tevA samaye bhagavAne anukaMpAdAnano niSedha karela nathI. jema koI anukaMpAnA nimitte dhanasaMcayano prayatna lokamAM thato hoya, ane zrAvaka kahe ke "AvI anukaMpA ame karatA nathI' to ziSTa lokane paNa lAge ke "A dharma bIjA jIvonI pIDAne paNa jonAra nathI, tethI du:khI jIvonAM duHkhane dUra karavA mATe paNa dAna ApavAno niSedha kare che ane te samaye lokomAM A dharmanI hInatA dekhAya to koIka jIvane dharmanI aprAptinuM kAraNa bane ke durlabhabodhinuM kAraNa bane. tenA nivAraNa arthe vivekI zrAvaka te anukaMpAnA kAryamAM paNa zakya sahAyaka bane, ke jethI lokone lAge ke A bhagavAnanuM zAsana bIjA jIvonA duHkhanA nivAraNa mATe paNa yatnavALuM che; ane Ane sAme rAkhIne bhagavAne kyAMya anukaMpAno niSedha karyo nathI, e prakAranuM vacana che. tethI AvA sthAnamAM zAsananA mAlinkanA parivAra arthe paNa anukaMpAdAna karavAno vidhi che. AthI koIne bIjAdhAna thAya tevuM jaNAya tyAre sAdhu paNa apavAdathI anukaMpAdAna kare che, mATe bhagavAne paNa brAhmaNane bIjAdhAna arthe apavAdika anukaMpAdAna karyuM che. (2) supAtradAna - guNavAna pAtrane guNavAnarUpe jANIne temanI bhaktinA AzayathI supAtradAna karavAmAM Ave che. tethI supAtradAna sAkSAt guNaniSpatti dvArA mokSanuM kAraNa che. A supAtradAna paNa utsargathI sAdhune nirdoSa AhArAdinA dAnarUpa che ane apavAdathI saMyamavRddhinA arthe vivekapUrvaka ApavAmAM Ave to azuddha AhArAdinA dAnarUpa paNa che. mugdha jIvo kyAre zuddha dAna ApavuM ane kyAre azuddha dAna ApavuM tevA vivekavALA nathI, topaNa "guNavAnanI bhakti karIne huM mArA AtmAnuM hita sAdhu" - tevA nirmaLa adhyavasAyavALA che. teonuM supAtrane azuddha dAna paNa Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAtrizikA/saMkalanA ghaNI nirjarAnuM kAraNa bane che ane alpa karmabaMdhanuM kAraNa bane che. jeo bhagavAnanA zAsana pramANe tattvane jANavA pratye anAdaravALA che ane susAdhune paNa azuddha dAna Ape che, tevA abhiniviSTanuM saMyamIne apAyeluM azuddha dAna durgatinuM kAraNa bane che. asaMyatane susaMyatanI buddhithI apAyela dAna ekAMte karmabaMdhanuM kAraNa che; Ama chatAM, asaMyamIne paNa anukaMpAbuddhithI apAtA dAnano bhagavAne niSedha karyo nathI. chatAM jo asaMyamInA asaMyamanI puSTi thatI hoya to anukaMpAbuddhithI paNa dAna ApavAno niSedha che; kema ke je dAna sAmI vyaktinA ghaNA ahitanuM kAraNa hoya tyAM paramArthathI anukaMpA nathI. jema koI mAMdo mANasa apathya padArtha khAvAnI IcchA kare ane koI anukaMpAthI tene apathya padArtha khAvA mATe Ape, to sthUlathI e mANasa mAMge che to mAre ApavuM joIe" evI anukaMpA che, paNa paramArthathI te mAMdAnuM ahita kare tevI pravRtti hovAthI anukaMpAdAna nathI. tethI vivekIe anukaMpAdAna paNa tevuM karavuM joIe ke jethI sAmenI vyaktinA pAramArthika hitanI upekSA thAya nahIM. tethI e phalita thAya ke, potAnA Arthika saMyogAdinI maryAdA pramANe vivekapUrvaka supAtrane apAyeluM dAna supAtranA guNonI anumodanA dvArA mokSanuM kAraNa che. vaLI, sAdharmikavAtsalyAdi kriyAmAM AraMbha hovAthI koIne zaMkA thAya ke "game tevo zubhAzaya hovA chatAM je pravRttimAM AraMbha-samAraMbha che, te pravRttinA AraMbha aMzane AzrayIne to karmabaMdha thavo joIe." tenuM nirAkaraNa karavA mATe graMthakAre zloka-31mAM spaSTatA karI ke "zAstravidhi anusAra guNavAnanI bhaktinA adhyavasAyathI yukta ane yatanApUrvaka, sAdharmika vAtsalya je zrAvaka karato hoya temAM thatI virAdhanA leza paNa karmabaMdhanuM kAraNa nathI. eTaluM ja nahIM, vyavahAranayathI sAdharmikavAtsalyanI kriyAmAM thatI te virAdhanA paNa nirjarAnuM kAraNa che'; kema ke sAdharmikavAtsalyAdi arthe karAtI kriyAthI "huM A guNavAnonI bhakti karIne saMsArasAgarathI taruM" e adhyavasAya puSTa bane che ane puSTa thayelo te adhyavasAya ghaNI nirjarA karIne saMyamaprAptinuM WWW.jainelibrary.org Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 dAnatAsiMzikA/saMkalanA prabaLa kAraNa bane che. nizcayanayathI to sAdharmikavAtsalyakALamAM vartato : (1) zAstravidhi anusAra ucita yatna, (2) guNavAnanI bhakti karavAno adhyavasAya ane (3) yatanAno pariNAma nirjarAnuM kAraNa che, bAhya kriyAo nahIM; topaNa vyavahAranayathI te bAhyakriyA zubha adhyavasAyanA prakarSamAM kAraNa paNa che. AthI sAdharmikavAtsalyAdimAM yatanAnA pariNAmapUrvaka thatI virAdhanAne nirjarAnuM kAraNa kahI che. A graMthamAM batAvela dAnavidhinA rahasyane jANIne te vidhi anusAra ucita bhAvone karavAmAM dhIra puruSa potAnI zakti pramANe anukaMpAdAna kare ke supAtradAna Ape to avazya paramAnaMda padane=mokSane prApta kare che. chadmasthatAne kAraNe A graMthanA vivecanamAM vItarAga paramAtmAnI AjJAviruddha ke graMthakArazrInA Azaya viruddha ajANatAM kaMI paNa lakhAyuM hoya to trividhe trividha "micchA mi dukkaDa' mAMgu chuM. - pravINacaMdra khImajI motA vi. saM. 2070, phAgaNa vada-1, tA. 7-3-2004, 302, vimalavihAra, sarasvatI sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-380007. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAiizakA/anukramaNikA je anukramaNikA 2-5 5 zloka naM. viSaya pAnA naM. | maMgalAcaraNa 1. (i) dAnanA be bheda : (1) anukaMpAdAna (2) supAtradAna. (i) anukaMpAdAna ane supAtradAnanuM phaLa. 2. anukaMpAdAna ane supAtradAna karavAnAM sthAno. pa-13 anukaMpAdAnaH 3. anukaMpAdAnanuM svarUpa 13-18 4. (i) jyAM thoDA jIvone upakAra ane ghaNA jIvono AraMbha tyAM anukaMpA amAnya. 18-19 (ii) iSTApUrta karmanuM svarUpa. 20-22 pa-7. (i) puSTAlaMbanane AzrayI dAnazALAdi kRtyamAM anukaMpA. 23-30 7. (i) vyavahAranayathI pAtranA bhedathI phaLabheda. (ii) nizcayanayathI bhAvanA bhedathI phaLabheda. 31-33 8. yogya kALe alpadAnanI paNa upakAritA. 33-35 9. avasarAnusAra anukaMpAdAnanA prAdhAnyanuM bhagavAnanA vArSika dAnanA dRSTAMtathI samarthana. 10. sAdhune puSTAlaMbanane AzrayI supAtradAna iSTa che. tenuM Aryasuhasti mahArAjAnA dRSTAMtathI samarthana. 11. sAdhune kAraNikadAnamAM adhikaraNano abhAva. 41-44 12. (i) gRhasthanI vaiyAvaccano utsargathI niSedha. | (ii) utsargathI niSiddha pravRtti paNa apavAde karaNIya. | 45-46 13. dAna viSe virodhI jaNAtA "sUyagaDAMga sUtranA vacananuM tAtparya. 47-50 35-38 39-41 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zloka naM. viSaya 14. (i) anukaMpAdAnajanya puNyabaMdha sAdhune iSTa nathI. (ii) sAdhune pracchanna bhojananuM rahasya. dAnadvAtriMzikA/anukramaNikA pAnA naM. 15. sAdhune pracchanna bhojananAM kAraNonuM spaSTIkaraNa. 16. sAdhune anukaMpAdAna aniSTa-pUrvapakSa. 17. zAstrAnusArI anukaMpAdAnathI thatuM puNya kalyANanuM kAraNa. 18. apavAdika anukaMpAdAnathI baMdhAtuM puNya vivekanI prAptinuM kAraNa. 19. AcArya haribhadrasUri mahArAjano saMvignapAkSikarUpe svIkAra. supAtradAna 20. (i) bhaktipUrvakanA supAtradAnanuM phaLa. (ii) bhaktinuM lakSaNa. (iii) bhaktinuM anya prakAre lakSaNa. 21. dAnaviSayaka caturthaMgI. 22. sAdhune apAtA zuddha dAnanuM phaLa. 23. kA2Ne saMyatane azuddha dAnathI gRhitR ane dAtR baMnene lAbha. 24. azuddha dAnathI thatA nirjarArUpa phaLamAM pakSAMtara. 25. azuddha dAnane viSe 'ThANAMga sUtra'nI vicAraNA. 26. susAdhune bAhya zuddha-azuddha dAnanA bhedathI phaLabhedano asvIkAra. 27. caturthaMgInA aMtima aniSTa phaLavALA be bhAMgAnI spaSTatA. 50-51 51-54 54-57 56-61 61-64 64-67 06-65 25-65 69 70-73 73-74 75-77 78-80 81-84 84-92 92-93 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che? " kema ke pAnA ne. 4 , ke raMga ... 94-93 96-97 dAnahAniMzikA/anukramaNikA zloka naM. viSaya 28. zithila sAdhunA doSonuM poSaNa thAya tema hoya to anukaMpAthI paNa dAna ApavAno niSedha. 29. supAtradAnamAM pAtranI parIkSAnI vidhi. 30. (i) supAtradAnamAM apekSita viveka. (ii) sarvasaMpankara dAnanuM svarUpa. 31. vivekapUrvakanA supAtradAnamAM bAhya hiMsA hovA chatAM leza paNa karmabaMdhano abhAva. 32. mokSa prApta karanAra zrAvakanuM svarUpa. 98-99 99-118 118-119 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalAcaraNa OM ai namaH / OM hrI aha~ namaH / OM hrI~ zrI zaMkhezvarapArzvanAthAya namaH / nyAyavizArada-nyAyAcArya-zrImad yazovijayopAdhyAyaviracitA . dvAtriMzadadvAtriMzikA aMtargata / / dAnadvAtriMzikA / / 1 / / bhaMgalAyara : aindravRndavinatAMghriyAmalaM yAmalaM jinapatiM samAzritAm / yogino'pi vinamanti bhAratI bhAratI mama dadAtu sA sadA / / 1 / / martha : IMdronA samudAyathI namAyelA caraNayugalavALA jinapatine samAzrita evI jeNIne yogIo paNa atyaMta name che, te bhAratI=bhagavAnanI vANI, sadA mane bhAratIne Apo bhagavAnanA vayananA samyaka pariNamanarUpa zruta-cAritranI pariNatine Apo. ll15 * yogino'pi' maDA. 'api' thI me 43 cha magavAnanI pIne chndriirAjA-mahArAjAo vagere to name che, paraMtu yogIo paNa name che. savatara : zreyobhUtAnekazAstrArthasaGgrahaM manasikRtya dvAtriMzikAprakaraNamArabhamANo granthakAro dAnadharmasya prAthamyena paramamaGgalarUpatvAdAdau taddvAtriMzikAmAha - avatarazilArtha :zreyobhUta evA aneka zAstranA arthanA saMgrahane manamAM karIne, batrIza Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAviMzikA/zloka-1 prakaraNane AraMbha karanAra graMthakAra, dAnadharmanuM prathamapaNArUpe parama maMgalarUpapaNuM hovAthI, AdimAM "trizirA 'nI AdimAM, tenI dvAaizikAnetradAnanI dvAaizikAne, kahe che - bhAvArtha - saMsAranAM anya maMgalo karatAM cAra prakArano dharma parama maMgala che; kema ke cAre prakArano dharma bhAvamaMgalarUpa che, ane cAre prakAranA dharmamAM dAnadharma prathama hovAne kAraNe graMthakAre prastuta batrIzIomAM prathama batrIzI dAnadharmathI prAraMbha karela che; ane A graMthanI racanA karatI vakhate graMthakAre AtmakalyANanA kAraNabhUta aneka zAstronA arthanA saMgrahane manamAM rAkhela che, tethI A graMthanA adhyayanathI kalyANanA kAraNabhUta aneka zAstronA arthanI prApti thAya tema che, te vAta ghotita thAya che. ahIM vizeSa e che ke dAna, zIla, tapa ane bhAva : e cAre prakAranA dharmomAM pUrva pUrva karatAM uttara uttarano dharma zreSTha che. tethI A cAre dharmo karatAM dAnadharma prathama hovAne kAraNe parama maMgala che ema kahI zakAya nahIM; kema ke tema kahIe to evo artha phalita thAya ke cAre prakAranA dharmamAM parama kalyANanuM kAraNa dAnadharma che, ane zIlAdi dharmo tenA karatAM ochA kalyANanA kAraNa che. vastutaH dAnadharma karatAM zIladharma adhika kalyANanuM kAraNa che, te rIte zIla karatAM paNa tapa ane tapa karatAM paNa bhAvadharma adhika kalyANanuM kAraNa che; topaNa anya sarva dravya maMgalo karatAM A cAre prakArano dharma parama maMgalarUpa che ane temAM dAnadharma prathamapaNArUpe parama maMgala che. tethI graMthakAre ahIM dAnabatrIzI prathama kahela che. ahIM "prAthaccena' zabda svarUpa arthamAM tRtIyA che, hetu arthamAM nathI. zloka : aindrazarmapradaM dAnamanukampAsamanvitam / bhaktyA supAtradAnaM tu mokSadaM dezitaM jinaiH / / 1 / / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAna dvAciMzikA/zloka-1 anvacArya : bine=bhagavAna vaDe, manuSpAsamanvitaMtraanukaMpApUrvakanuM vAnaM dAna drazarmaprarvaka Indra saMbaMdhI sukhane ApanAruM, mA tu=vaLI bhaktithI apAyeluM supAtrAnaM= supAtradAna mokSadaM=mokSane ApanAruM rezitaM kahevAyuM che. AvA zlokArca - bhagavAna vaDe, anukaMpAthI samanvita dAna Indra saMbaMdhI sukhane ApanAruM, vaLI bhaktithI apAyeluM supAtradAna mokSane ApanAruM kahevAyuM che. III TIkA : aindreti - anukampAsamanvitam-anukampApUrvakaM, dAnam / indrasya sambandhyaindraM yaccharma tatpradam / sAMsArikasukhAntarapradAnopalakSaNametat sveSTabIjapraNidhAnArthaM cetthamupanyAsa: / bhaktyA supAtradAnaM tu jinaiH bhagavadbhiH , mokSadaM dezitaM, tasya bodhiprAptidvArA bhagavatyAM mokSaphalakatvAbhidhAnAt / / 1 / / TIkArya : anuSpA .... mokSa karnavatvamAnad sAkA anukaMpAthI samanvitaanukaMpApUrvakanuM dAna, e=IMdra saMbaMdhI, je sukha tene denAruM che. A=IMdra saMbaMdhI sukha denAruM che e kathana, sAMsArika anya sukhane ApavAnuM upalakSaNa che ane potAnA IbIjanA=graMthakArane ISTa che kArarUpa sarasvatInA bIjanA, praNidhAna mATe=upasthiti mATe, A rIte zarmajharva e rIte, upanyAsa karela che. vaLI bhaktithI supAtradAna jinezvaro vaDe mokSane ApanAruM kahevAyeluM che; kema ke tenuMebhaktithI karAyela supAtradAnanuM, bhagavatIsUtramAM bodhinI prApti dvArA mokSaphaLapaNAnuM kathana che. [1] bhAvArtha - A zlokamAM dAnanAM be bheda batAvyA : (1) supAtradAna :- bhaktithI karAyela supAtradAna mokSane ApanAruM che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAtrizikA/zloka-1 (2) anukaMpAdAna - anukaMpApUrvakanuM dAna IMdra saMbaMdhI sukhane ApanAruM che. ahIM "manuSpAsamanvita' no artha anukaMpAyukta karavAno nathI, paraMtu anukaMpApUrvaka karavAno che. tethI e prApta thAya ke jIvamAM anukaMpAno adhyavasAya thayo hoya ane tenA pUrvaka apAyeluM dAna te Indra saMbaMdhI sukhane ApanAruM che, anya adhyavasAyapUrvakanuM nahIM, arthAt kIrti AdinI AzaMsAthI ke anya AzaMsAthI apAyeluM dAna Indra saMbaMdhI sukhane ApanAruM nathI. ahIM anukaMpApUrvakanuM dAna Indra saMbaMdhI sukhane ApanAruM che, e kathana, sAMsArika sukhAMtaranA pradAnanuM upalakSaNa che. tethI e prApta thAya ke anukaMpAthI yukta dAna saMsAranAM sarva sukhone ApanAruM che. ahIM prazna thAya ke, sAMsArizarmapra' ema na kahetAM "ndrizarmavuM kema kahyuM ? tethI kahe che - potAne ISTa evuM sarasvatInuM bIja 'che, tenA praNidhAna mATe tenI upasthiti mATe, hendrazarmapravaM e rIte upanyAsa karela che, paraMtu sAMsArizarmajharva ema upanyAsa karela nathI. vaLI bhaktithI karAyeluM supAtradAna mokSane denAruM kahevAyeluM che. ahIM bhaktithI' kahevAthI e phalita thAya ke supAtramAM vartatA guNo pratyenI bhaktithI jo supAtradAna thayuM hoya to te mokSanuM kAraNa che, paraMtu supAtramAM vartatA guNonI upasthitipUrvaka bhakti ullasita thaI na hoya ane mAtra supAtrane dAna apAyuM hoya to te dAna mokSanuM kAraNa nathI. supAtradAna mokSanuM kAraNa kema che ? temAM yukti Ape che - bhaktithI karAyeluM supAtradAna bodhinI prApti dvArA mokSaphaLavALuM che, ema bhagavatIsUtramAM kahyuM che. tethI e phalita thAya ke guNavAna evA supAtrane guNavAnarUpe upasthita karIne karAyelI bhaktithI potAne bodhinI prApti thAya che ane jo bodhinI prApti thayelI hoya to janmAMtaramAM tenI prApti sulabha thAya che, ane jo kSAyikabhAvanI bodhinI prApti thayelI hoya to naizcayika bodhinI prApti thAya che ane tenA dvArA mokSanI prAptinuM kAraNa supAtradAna bane che. AthI kSAyika samyagdaSTi paNa bhaktithI supAtradAna kare to te Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAciMzikA/zloka-2 supAtradAna nizcayanayane mAnya evI apramatta munibhAvarUpa bodhinI prApti dvArA mokSanuM kAraNa bane. ahIM vizeSa e che ke bhagavAne kaheluM anukaMpAdAna paNa bhagavAnanA vacanAnusAra hovAthI paraMparAe mokSanuM kAraNa che ane supAtradAna paNa bodhinI prApti dvArA paraMparAe mokSanuM kAraNa che; topaNa je dAnamAM bIjA pratyeno anukaMpAno bhAva che, te bhAva bhautika sukhanI prAptinuM prabaLa kAraNa che ane bhagavAnanA vacanAnusArI hovAthI paraMparAe mokSanuM kAraNa che; ane supAtradAnamAM sAkSAt guNavAnanA guNo pratye bhaktino pakSapAta che, tethI supAtradAna karavAthI guNonI prAptimAM pratibaMdhaka karmonuM vigamana dAtArane mukhyatayA thAya che, tethI supAtradAnane samyakatva Adi guNanI prApti dvArA mokSanuM kAraNa kahela che. AvA avataraNitArtha - pUrvagAthAmAM dAnanA be bhedo batAvyA ane tenuM phaLa batAvyuM. have te be dAnamAMthI anukaMpAdAna kyAM karavAnuM che ? ane supAtradAna kyAM karavAnuM che? tene spaSTa karavA arthe kahe che - zloka : anukampA'nukampye syAd bhaktiH pAtre tu saGgatA / anyathAdhIstu dAtRNAmaticAraprasaJjikA / / 2 / / anyathArtha - manuSpaSnuvacce anukaMpyamAM anukaMpA, pAtre tu matiH vaLI pAtramAM bhakti, satA cA=saMgata thAyaaucita phaLa ApanArI thAya. anyathAthItu vaLI anyathAbuddhi anukaMpyamAM supAtrabuddhi ane supAtramAM anukaMpyabuddhi, ra =dAtArane kSativAra sannivA=aticAranI prasaMjikA che=samyakatvanA aticArane prApta karAvanArI che. rA. zlokArtha :anukaMgamAM anukaMpA, vaLI pAtramAM bhakti, saMgata-ucita phaLane Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAtrizikA/zloka-2 ApanArI thAya. vaLI anyathAbuddhi, dAtArane samyakatvanA aticArane prApta karAvanArI che. III TIkA : anukampeti-anukampA'nukampye viSaye / bhaktistu pAtre sAdhvAdau saGgatA syAt= samucitaphaladA syAt / anyathAdhIstu anukampye supAtratvasya supAtre cAnukampyatvasya buddhistu, dAtRNAmaticAraprasajjikA-aticArApAdikA / atra yadyapi supAtratvadhiyo'nukampye'saMyatAdau mithyArUpatayA'ticArApAdakatvaM yujyate, supAtre'nukampyatvadhiyastu na kathaJcit, tatra glAnatvAdidazAyAmanyadA'pi ca sveSToddhArapratiyogiduHkhAzrayatvarUpAnukampyatvadhiyaH pramAtvAt, tathApi svApekSayA hInatve sati sveSToddhArapratiyogiduHkhAzrayatvarUpamanukampyatvaM tatrAprAmANikameveti na toSaH | TIkArya :- - anuSpADanuvacce .... na koSaH anukaMpA anukaMpya viSayamAM, vaLI sAdhu Adi pAtramAM bhaktisaMgata che=samucita phaLa denAra che. vaLI anyathAbuddhi= anukaMpyamAM supAtranI ane supAtramAM anukaMpAnI buddhi dAtAne aticAra ApAdaka che=samyakatvanA aticArane ApanArI che. ahIM joke anukaMpya evA asaMyatAdimAM supAtrabuddhinuM miththArUpapaNuM hovAne kAraNe aticAra ApAdakapaNuM ghaTe che, paraMtu supAtramAM anukaMpyabuddhinuM koIka rIte aticAra ApAdakapaNuM ghaTatuM nathI; kema ke temAM supAtramAM, glAtatyAdi dazA samaye ke avyadA paNa duSkALa Adi samaye paNa, vaiSNoddhAra= anukaMpA karanAra anukaMpakane ISTa evo je uddhAra=anukaMpakane ISTa evo je du:khano uddhAra, (yI uddhAra: satiyoni e vyAyathI) teno pratiyogI je sAmI vyaktimAM rahela=anukaMpya vyaktimAM rahela duHkha, teno Azraya sAmenI vyakti, te vyaktimAM rahela duSkaAzrayatnarUpa dharma anukaMpyatva, te anukaMpyatva dharmamAM anukaMpyatvabuddhinuM pramApaNuM che= pramANikapaNuM che. tethI supAtramAM anukaMpyabuddhinuM koIka rIte aticAra ApAdakapaNuM nathI, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAna dvAciMzikA/bloka-2 ema avaya che. topaNa svaapekSAe=anukaMpaka vyaktinI apekSAe, hIlapaNuM hote chate=anukaMpakanI buddhimAM anukaMpyanuM hInapaNuM hote chate, svaISTa uddhAra pratiyogI duHkhaAzrayatnarUpa anukaMpyapaNe tyAM supAtramAM, aprAmANika ja che. ethI supAtramAM anukaMdhyatva buddhi aticAra ApAdikA che, ema je gAthAmAM kahyuM e doSarUpa nathI. * "HdhyA' ahIM 'A' thI zrAvaka ane samyagdaSTinuM grahaNa karavuM. 'saMghatAvI ahIM asaMta' zabdathI sAdhuvezamAM rahelA pAsatyAdi ke anyadarzananA liMgadhArIone grahaNa karavAnA che ane 'sAri' thI bhikhArI Adi mAMganArAone grahaNa karavA. 'jJAnavAri' ahIM "i thI upasargAdi thatA hoya tenuM grahaNa karavuM. 'cavADa'i ahIM sacavAgari'=duSkALa AdimAM paNa, ema artha karavo ane 'gari' thI glAnatyAdino samuccaya che. bhAvArtha : anukaMpyamAM anukaMpA ane supAtramAM bhakti karavAmAM Ave to samucita phaLane ApanArI thAya; paraMtu anukaMpya=anukaMpAne yogya, evA jIvomAM supAtrabuddhi ane supAtramAM anukaMpyabuddhi aticArane prApta karAvanArI che. Azaya e che ke asaMyata jIvo bhaktipAtra nathI, paraMtu anukaMpApAtra che. tethI teomAM supAtrabuddhi karavAmAM Ave to viparita buddhi hovAthI samyagdaSTi jIvane samyakatvamAM aticAra lAge. Ama chatAM AdidhArmika jIvo sarva saMnyAsIone supAtrabuddhithI dAna Ape, tene aticArarUpa ahIM kahela nathI, paraMtu te bhUmikAmAM te dAna teo mATe ucita che ema yogabiMdumAM kahela che. supAtramAM anukaMpAbuddhi koIka sthAnane AzrayIne samyaktvanA aticArane ApAdana karanAra che ane koIka sthAnane AzrayIne samyaktvanA aticArane ApAdana karanAra nathI. te A pramANe - koI sAdhu glAna hoya athavA to koI sAdhune upasargAdi thatA hoya tyAre te sAdhune vartatI duHkhavALI avasthAne joIne huM temanA duHkhane dUra karuM', tevI buddhi thAya to te doSarUpa nathI; kema ke dayALu haiyuM koInAM paNa duHkha dUra karavA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . dAnadvAtriMzikA|zloka-2 prayatna kare che, to ahIM guNavAna evA sAdhunA paNa duHkhane dUra karavAno pariNAma thAya to te anucita nathI. paraMtu jyAre 'A sAdhuo mArAthI hIna che,' tevI buddhipUrvaka sAdhuonA duHkhane dUra karavAno pariNAma kare to te doSarUpa che; kema ke guNavAna evA supAtramAM potAnAthI hInapaNAnI buddhi te mithyArUpa che, mATe tevI buddhi samyaktvamAM aticAranuM ApAdana kare che; ane prastuta gAthAmAM potAnI apekSAe hInabuddhipUrvaka supAtramAM anukaMpAbuddhine grahaNa karIne, dAtAne aticAra ApAdaka kahela che, mATe koI doSa nathI. 'pratiyo|' zabda SaSThI vibhaktinA arthamAM vaparAya che; kema ke 'pazrcartha pratiyobhitva' - e pramANenuM vacana che. tethI e prApta thAya ke 'jeno uddhAra te pratiyogI.' jema prastutamAM glAnAdi sAdhumAM rahela je duHkha che, teno uddhAra karavAno pariNAma thAya che, tyAre te duHkha potAne ISTa uddhAranuM pratiyogI bane che; ane te duHkhano Azraya te glAna sAdhu che ane te sAdhumAM rahela duHkhAzrayatvarUpa dharma anukaMpyatva dharma che, ane tevA dharmane AzrayIne koI vyaktine anukaMpAbuddhi thAya to te doSarUpa nathI, e prakArano bhAva che. paraMtu kyAreka koIka vyaktine evo pariNAma paNa thAya ke, 'huM A badhA sAdhuonI saMbhALa ka2nA2 chuM, huM A badhA sAdhuonuM pAlana karanAra chuM, tethI huM adhika chuM ane teo mArA Azrita che, mArA upara jIve che,' evI buddhipUrvaka sAdhuo pratye anukaMpAbuddhi thAya to te doSarUpa che; kema ke vastutaH guNavAna evA sAdhu guNathI potAnAthI adhika che. vaLI te sAdhuo mahAsAttvika che, jyAre pote to saMyamamAM yatna karI zakato nathI, tethI teothI hIna che. mATe temanA pratyeno pUjyabhAva haNAya nahIM te rIte temanA duHkhane joIne duHkha dUra ka2vAno abhilASa kare to samyaktvamAM aticAra lAge nahIM. TIkA H apare tvAhuH tatra prAguktaM nirvizeSaNamanukampyatvaM pratIyamAnaM sAhacaryAdidoSeNa yadA hInatvabuddhiM janayati tadaivAticArApAdakaM nAnyadA, anyathAdhiyo hInotkRSTayorutkarSApakarSabuddhayAAdhAnadvAraiva doSatvAt / - Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAniMzikA/zloka-2 TIkArya - upare svAdu - tatra roSatviAn ! bIjA vaLI kahe che - tyAM supAtramAM, pUrvamAM kahela sivizeSaNa evuM anukaMpyatva=Inatve ti' vizeSaNathI rahita "vaiSNoddhAratiyogikuvAzrayasvarUpanuvAkhyatve, pratIyamAna=pratIta thatuM, sAhacaryAdi doSathI=mAgatArA AdimAM vartatA hItapaNAnA sAhacaryAdi doSathI, jayAre hInatyabuddhi utpanna kare che supAtramAM hItapaNAnI buddhi utpanna kare che, tyAre ja aticAra ApAdaka che. sacavA supAtramAM hIrapaNAnI buddhi utpanna na kare tyAre ja aticAra ApAdaka nathI; kema ke anyathAbuddhinA=anukaMpyamAM supAtranI buddhinA ke supAtramAM anukaMpyatvanI buddhinA, hItamAM utkarSanI buddhinA ane utkRSTamAM apakarSanI buddhinA AdhAna dvArA ja doSapaNuM che. bhAvArtha : bIjAnA mata pramANe koInA paNa duHkhanA uddhArano pariNAma te anukaMpA che ane te anukaMpA hInapaNAnA sAhacaryAdi doSane kAraNe hInabuddhi utpanna karavA dvArA samyaktvanA aticArane utpanna kare che, ane A doSane kAraNe hInatvabuddhi utpanna na thAya to supAtramAM paNa anukaMpAnI buddhi doSarUpa nathI; kema ke anukaMpyamAM supAtrabuddhi hInamAM utkarSanI buddhi utpanna karavA dvArA doSarUpa che ane supAtramAM anukaMpyatvanI buddhi utkRSTa evA supAtramAM apakarSanI buddhi utpanna karavA dvArA doSarUpa che. Azaya e che ke supAtramAM anukaMpyatvanI buddhi te anyathAbuddhi che, to paNa je vyaktine mAganArA sAthe sAdhuonuM sAhacarya che arthAt jema mAganArAo mAgavA mATe Ave che, tema sAdhuo paNa yAcanA karavA mATe Ave che e rUpa sAhacarya che, e prakAranI buddhi na thAya, ane sAdhuonA malina vastrane kAraNe teomAM hInatvabuddhi na thAya ane mAtra temanA duHkhane dUra karavAno pariNAma thAya to te doSarUpa nathI. paraMtu jyAre koIka zrAvakane sAdhunA glAnAdi bhAvo joIne anukaMpAbuddhi thAya ane te anukaMpAbuddhithI evI buddhi thAya ke "mAganArA badhAnuM huM pAlana karanAro chuM ane A glAnAdi sAdhu paNa yAcanA karanAra che, mATe huM temanuM paNa pAlana karanAro chuM, mATe mAre temanA pAlana mATe yatna Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 dAnadvAtriMzikA|zloka-2 ka2vo joIe' arthAt 'teo mArA karatAM hIna che ane huM pAlanakartA chuM' - AvI hInatvabuddhi aticArane pedA karAvanArI che. paraMtu sAdhuo pratye jene haiyAmAM pUjyabhAva che ane sAdhuonAM malina vastrane joIne paNa teo tyAgI che, tapasvI che mATe pUjanIya che, tevI buddhi haiyAmAM vartatI hoya; Ama chatAM jyAre glAnatvAdinA kAraNe ke upasargAdinA kAraNe teonA AvelA duHkhane joIne haiyAmAM anukaMpA thAya=teonuM duHkha dUra karavAno pariNAma thAya, te pariNAma doSarUpa nathI arthAt aticAra ApAdaka nathI, paraMtu pUrvamAM kahyuM te rIte 'pendrazarma' denAra che-sAMsArika sukha denAra che. prathama ane dvitIya pakSa vacceno taphAvata H (1) prathama pakSa pramANe supAtramAM anukaMpA (1) prathama pakSa pramANe supAtramAM anukaMpA thAya che, tenA be bheda che : (i) svaapekSAe hInatvabuddhithI yukta :- svaapekSAe hInapaNAnI buddhithI viziSTa sAmenI vyaktinA duHkhane dUra karavAno pariNAma ke je samyakRtvanA aticArarUpa che. (ii) svaapekSAe hInatvabuddhi rahita H- svaapekSAe hInapaNAnI buddhi vinA mAtra sAdhumAM rahela duHkhone dUra karavAno adhyavasAya. A adhyavasAya supAtramAM anukaMpArUpa hovA chatAM samyaktvamAM aticArarUpa nathI, paraMtu sAMsArika sukha ApanAra che. -: (2) dvitIya pakSa pramANe supAtramAM anyathAbuddhi :- supAtramAM thayelI anukaMpAbuddhi anyathAbuddhi hovAthI aticArane pedA karanAra che, paraMtu te buddhi sAkSAt aticArane pedA karatI nathI, paNa supAtramAM hInatvabuddhi pedA karavA dvArA aticAra pedA kare che. jema saMsAranI bhogAdinI pravRtti cittanA mAlityane pedA karavA dvArA karmabaMdhanuM kAraNa thAya che, tema supAtramAM anukaMpAbuddhi hInatvabuddhi pedA karavA dvArA karmabaMdhanuM kAraNa thAya che. tethI jema bhogAdinI kriyA vivekIne varjya che, tema supAtramAM anukaMpAbuddhi paNa varjya che. Ama chatAM jene supAtramAM anukaMpA thaI che, tene hInatvabuddhi na thAya to aticArarUpa doSa lAge nahIM. supAtramAM thayelI anukaMpAbuddhi anyathAbuddhi hovAthI hInatvabuddhi utpanna Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 dAnadvAtriMzikA,bloka-2 karavArUpa vyApAra dvArA aticAra utpanna karanAra che. mATe A bIjA pakSa pramANe supAtramAM anukaMpAbuddhi karavI ucita nathI, e artha prApta thAya. tethI graMthakArane A mata ISTa nathI, tethI prathama potAno mata batAvyA pachI 'apare tu' thI A bIjo mata batAvela che. TIkA : ata eva na cAnukampAdAnaM sAdhuSu na saMbhavati, "AyariyaaNukaMpAe gaccho aNukampio mahAbhAgo" (aSTakaprakaraNa-27/3 vRtti) iti vacanAdityaSTakavRttyanusAreNAcAryAdiSvapyutkRSTatvadhiyo'pratirodhe'nukampA'vyAhateti / TIkArya H ata eva 'nummADavyA teti / AthI ja=prathamapakSamAM sthApana karyuM ke supAtramAM hInapaNAnI buddhi na hoya to supAtramAM anukaMpA aticAra ApAdaka nathI, paraMtu hInapaNAnI buddhi hoya to supAtramAM karAyeluM anukaMpyatvapaNuM apramANika che, tene AzrayIne zlokamAM anyathAbuddhi dAtArane aticAraprasaMjaka kahela che, mATe zlokanA kathanamAM doSa nathI, AthI ja, "AcAryanI anukaMpA karAye chate mahAbhAgyazALI evo gaccha anukaMpA karAyo" - e prakAranuM vacana hovAthI, sAdhumAM anukaMpAdAna saMbhavatuM nathI ema nahIM; e pramANe aSTakavRttinA anusArathI AcAryAdimAM paNa utkRSTa buddhinA apratirodhamAM anukaMpA avyAhata che=anukaMpA saMgata che. 'kRti' zabda kathananI samAptimAM che. - ..... 'AvAryAtipi' ahIM 'vi' thI upAdhyAya, sAdhu, saMgha, zrAvakanuM grahaNa karavuM ane 'vi' thI e kahevuM che ke anukaMpyamAM to anukaMpA thAya; paraMtu AcAryAdimAM paNa anukaMpA thAya che. bhAvArtha H - aSTakaprakaraNanI TIkAmAM TIkAkAre kahyuM che ke "AcAryanI anukaMpA karAye chate mahAbhAgyavAna evo gaccha anukaMpA karAyo" - e prakAranuM Agamavacana che, mATe sAdhumAM anukaMpA na ja thAya evo niyama nathI. A prakAranA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 dAnahAviMzikA/zloka-2 TIkAkAranA vacana pramANe AcAryAdimAM utkRSTapaNAnI buddhi haNAya nahIM to anukaMpA ucita che, paraMtu doSarUpa nathI. TIkA : etannaye ca supAtradAnamapi grahItRduHkhoddhAropAyatveneSyamANamanukampAdAnameva, sAkSAtsveSTopAyatveneSyamANaM cAnyatheti bodhyam / / 2 / / TIkArca - taMtra ...vAdhyam Ara . A vayamAM=aSTakavRttinA vacanathI sthApana karyuM ke anukaMpAdAna sAdhumAM saMbhave che e tayanA matamAM, supAtradAna paNa grahaNa karanAranA duHkhanA uddhAranA upAyapaNA vaDe karIne IcchAtuM ApanAra dvArA IcchatuM, anukaMpAdAna ja che; ane sAkSAt svaISTa upAyapaNArUpe IcchAnuM evuM dAna=potAne ISTa evI je supAtradAnathI thatI nirjarA teno upAya A supAtrane apAtuM dAna che te rUpe IcchAnuM evuM supAtramAM apAtuM dAna, anyathA che=pUrvamAM kahyuM ke supAtrane apAtuM dAna paNa anukaMpA che tenA karatAM juduM che arthAta anukaMpAdAnathI avya evuM supAtradAna che, e pramANe jANavuM. garA 'supAtratAnamAM' ahIM 'va' thI e kahevuM che ke anukaMpAdAna to anukaMpAdAna che, paraMtu grahaNa karanAranA duHkhanA uddhAranA upAyapaNA vaDe ApanAra dvArA IcchatuM tevA prakAranuM supAtradAna paNa anukaMpAdAna che. bhAvArtha - vyavahAranaya anukaMpya evA asaMyatAdimAM apAyeluM dAna anukaMpAdAna kahe che ane supAtra evA sAdhu AdimAM apAyeluM dAna supAtradAna kahe che; kema ke vyavahAranaya pAtranA bhedathI dAnano vibhAga kare che. nizcayanaya dAna ApanAranA pariNAmanA bhedathI dAnano bheda kare che. tethI supAtrane AvelA duHkhane joIne temanA duHkhane dUra karavAno adhyavasAya thAya to anukaMpAdAna kahe che ane supAtrane joIne temanA pratye bhaktino adhyavasAya thAya to supAtradAna kahe che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-3 13 ahIM 'aSTakaprakaraNa'nI vRtti dvArA sAdhumAM anukaMpAdAna saMbhave che, ema sthApana karyuM, e nizcayanayanuM vacana che; ane e nayanA mata pramANe jema anukaMpya vyaktimAM anukaMpAdAna saMbhave che, tema supAtramAM paNa anukaMpAdAna saMbhave che. AnAthI e phalita thayuM ke supAtrane temanAM duHkha dUra karavAnA AzayathI dAna Ape tyAre te dAna anukaMpAdAna che, ane te anukaMpAdAna sAkSAt sAMsArika sukha ApanAra che ane paraMparAe mokSane denAruM che; ane supAtrane joIne "A supAtra che, mATe temanI bhakti karIne huM paNa temanI jema saMyamane anukULa zakti utpanna karuM ke jethI A mahAtmAnI jema huM paNa A saMsArasAgarathI pAra pAmuM" - AvA AzayathI dAna kare te supAtradAna che ane te dAna sAkSAt nirjarA ka2AvIne mokSanuM kAraNa bane che. Ama nizcayanayathI supAtrane apAtuM dAna eka apekSAe anukaMpAdAna ane anya apekSAe supAtradAna che. 2 // avataraNikArya : prathama zlokamAM anukaMpAdAna ane supAtradAnanuM phaLa batAvyuM. have anukaMpAdAnanuM svarUpa batAve che - zloka H tatrAdyA duHkhinAM duHkhoddidhIrSAlpAsukhazramAt / pRthivyAdau jinArcAdau yathA tadanukampinAm || 3 // anvayArtha : tatra=tyAM=bhakti ane anukaMpAmAM apAtuzramAt=alpajIvone asukha thAya tevA prakAranA zramathI yatnathI, dulinAM duHkhIonAM, du:oniIvA=duHkhanA uddhAranI IcchA bAghA=anukaMpA che; cathA=je pramANe taddanumminAm=tenA anukaMpAvALAonI=pRthvI Adi jIvonA anukaMpAvALAonI, rRcivyAno= pRthvI Adi viSayaka binArvAi=jinapUjAdimAM anukaMpA che. / / 3 / zlokArtha : tyAM=bhakti ane anukaMpAmAM, alpa jIvone asukha thAya tevA prakAranA yatnathI, duHkhIonAM duHkhonA uddhAranI IcchA AdhA= anukaMpA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 dAnahAtrizikA/zloka-3 che; je pramANe pRthvI Adi jIvonI anukaMpAvALAonI, pRthvI Adi viSayaka jinapUjAdimAM anukaMpA che. llall TIkA : tatreti-tatra-bhaktyanukampayormadhye, AdhA-anukampA, duHkhinA-duHkhArtAnAM puMsAM, duHkhoddidhIrSA-duHkhoddhArecchA, alpAnAmasukhaM yasmAdetAdRzo yaH zramastasmAt / itthaM ca vastugatyA balavadaniSTAnanubandhI yo duHkhiduHkhoddhArastadviSayiNI svasyecchA'nukampeti phalitam / udAharati-yathA jinArcAdau kArye pRthivyAdau viSaye tadanukampinAm itthambhUtabhagavatpUjApradarzanAdinA pratibuddhAH santaH SaTakAyAn rakSantviti pariNAmavatAmityarthaH / yadyapi jinArcAdikaM bhaktyanuSThAnameva, tathApi tasya samyaktvazuddhyarthatvAttasya cAnukampAliGgakatvAttadarthakatvamapyaviruddhameveti paJcaliGgyAdAvitthaM vyavasthite rasmamaragevabhum zarU II TIkArya : tatra=...mirathevamu rUAtyAM=bhakti ane anukaMpAmAM, alpajIvone asukha che jenAthI evA prakArano je zrama yatna, tenAthI te yatnathI, duHkhIonA-duHkhathI pIDita evA puruSonA, :odithISa=du:khanA uddhAranI IcchA, anukaMpA che; ane A rIte=alpa jIvone asukhavALI pravRttithI duHkhIonA du:khanA uddhAranI IcchA anukaMpA che e rIte, vastugatithI= vastusthitithI, "baLavAna-aniSTa-anubaMdhI evo je duHkhIonA duHkhato uddhAra, tenA viSayavALI potAnI IcchA anukaMpA che" e pramANe phalita thayuM. udAharaNa Ape che-pUrvamAM karAyela anukaMpAnA lakSaNanuM udAharaNa Ape che ke je pramANe tenA anukaMpAvALAonI=pRthvI AdinI anukaMpAvALAonI, jinAcadi kAryamAM pRthvI AdiviSayaka anukaMpA che, ema avaya che. te artha spaSTa kare che - AvA prakAranI bhagavAnanI pUjAnA pradarzanAdithI pote je rIte lokottama Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 dAnahAviMzikA/zloka-3 vidhithI bhagavAnanI pUjA kare che evA prakAranI bhagavAnanI pUjAnA darzana AdithI, pratibodha pAmelA chatA=jinamata pratye rAgavALA thayA chatA, chakAyanuM rakSaNa karanArA thAo, e prakAranA pariNAmavALA evA zrAvakonI jinAdi kAryamAM pRthvI AdiviSayaka anukaMpA che, ema avaya che. joke jinAdika bhaktianuSThAna ja che, topaNa tenuM=jinAcanuM, samyaktva-zuddhi-arthakapaNuM hovAthI ane tenuM samyaktvanuM, anukaMpAliMgakapaNuM hovAthI tadarthakapaNuM paNa anukaMpAarthakapaNuM paNa, aviruddha ja che; e hetuthI "paMcaliMgI' AdimAM, A rIte pUjA anukaMpAarthaka che e rIte, vyavasthita hovAthI =kathana hovAthI, amArA vaDe paNa=graMthakAra vaDe paNa, A pramANe pUjA anukaMpAarthaka che, e pramANe, kahevAyuM. IMa ja ninAdro ahIM ' thI jinabhavana nirmANa, upAzraya nirmANa vagerenuM grahaNa karavuM. 'pRthivyAvo', ahIM 'ti thI jalAdi jIvonuM grahaNa karavuM. A pradarzanAvinA ahIM ri' thI sAMbhaLavAthI pratibodha pAmelAnuM grahaNa karavAnuM che. 'tavarthatvama' ahIM pa thI e kahevuM che ke bhagavAnanI pUjAdi bhaktiarthaka to che ja, paraMtu anukaMpAarthaka paNa aviruddha che. paMniyAvI' ahIM '"i A kathanane kahenArA anya graMthonuM grahaNa karavuM. bhAvArtha : vivekavALI anukaMpAne ahIM anukaMpAthI grahaNa karela che. koInAM paNa duHkha dUra karavA mATe pote yatna kare, tenAthI thoDA jIvone asukha thAya ane ghaNA jIvonAM duHkha dUra thAya tevI anukaMpA te vivekavALI anukaMpA che. A kathanathI e phalita thayuM ke bIjAnA duHkhano uddhAra karavAno je pariNAma che, te anukaMpA che, ane te duHkhano uddhAra karavAnI pravRttimAM thoDA jIvone upakAra thAya ane ghaNAne pIDA thAya, tevuM baLavAna aniSTarUpa phaLa na hoya tevI anukaMpA te vivekavALI anukaMpA che. jema bhagavAnanI pUjAmAM zrAvaka vidhithI yatna karato hoya tyAre tenA haiyAmAM evo adhyavasAya hoya ke, "huM lokottama evA bhagavAnanI pUjA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 dAnahAniMzikA/zloka-3 karIne evuM karuM ke jethI mArI pUjAthI jema mAruM kalyANa thAya tema yogya jIvone paNa bhagavAnanA zAsananI prApti thAya ane bhagavAnanA zAsanane svIkArIne saMyama grahaNa karI chakAyanA jIvonuM rakSaNa kare." A prakAranA adhyavasAyapUrvaka zrAvaka pUjA kare che tyAre puSpAdi jIvonI je hiMsA thAya che, temAM alpa jIvone pIDA thAya che tenA karatAM ghaNA adhika jIvonI pIDAno parihAra paNa thAya che; kema ke bhagavAnanI pUjAthI pratibodha pAmelA yogya jIvo je rIte chakAyanA jIvonuM pAlana karaze, tenAthI je ahiMsAnI paraMparAnI prApti thaze, te sarva A pUjAnI kriyA vinA saMbhavita nathI. vaLI pUjAnI kriyA karatAM paNa je thoDA jIvone pIDA thAya che, e paNa zrAvakane ISTa to nathI ja, topaNa te hiMsA baLavAna aniSTanA phaLavALI nathI; kema ke te jIvone pIDA thayA sivAya bhagavAnanI pUjAno saMbhava nathI, ane bhagavAnanI pUjAnI pravRttithI je rIte jagatamAM bhagavAnanA zAsananI vRddhi thaze ane tenA kAraNe ghaNA jIvo A zAsanane pAmIne chakAyanuM pAlana karaze, e anya rIte saMbhavita nathI. tethI pUjAmAM thatI hiMsA balavadU-aniSTa-ananubaMdhI che arthAt baLavAna aniSTa phaLavALI nathI ane duHkhI evA chakAyanA jIvonA duHkhanA uddhAranA viSayavALI che. ahIM prazna thAya ke bhagavAnanI pUjA to bhaktianuSThAna che ane pUjAno Azaya to guNavAna evA bhagavAnanI bhakti karIne potAnAmAM guNaprApti karavAno che, tethI pUjAnA anuSThAnane anukaMpAnuM anuSThAna kema kahyuM? tethI kahe che - pUjAnuM anuSThAna samyaktvanI zuddhi mATe che ane anukaMpA sabhyatvanuM liMga che. tethI anukaMpAarthaka paNa pUjAnuM anuSThAna che. Azaya e che ke pUjAnuM anuSThAna bhagavAnanI bhakti karIne sarvaviratinI prApti karavA arthaka che ke jethI zIdhra mokSanI prApti thAya. vaLI pUjAkALamAM bhagavAnanA guNomAM upayoga hovAthI vItarAga pratyenI ruci atizayita thAya che, je samyaktvanI prAptinuM ke zuddhinuM kAraNa che; kema ke tattvane jovAthI tattvane dekhADanAra dRSTi nirmaLa bane che, ane bhagavAnanI pUjA karatI vakhate vivekIne bhagavAnanA pAramArthika svarUpanI upasthiti hoya che, jenAthI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-3 17 samyaktvanI zuddhi thAya che. tethI samyaktvanI zuddhino arthI jIva paNa bhagavAnanI pUjA kare che. vaLI samyakRtva anukaMpAliMgavALuM che; kema ke jIvamAM tattvane jovAnI dRSTi pragaTe tyAre tene vicAra Ave che ke 'manuSyabhavane pAmIne saMyamamAM yatna ka2vo joIe, jethI chakAyanA jIvonuM rakSaNa thAya.' tethI potAnAmAM saMyamano pariNAma pragaTe, te mATe paNa zrAvaka pUjA kare che, je saMyamano pariNAma chakAyanA jIvo pratyenI anukaMpAnA pariNAmavALo che. vaLI zrAvaka vicAre che ke 'jo jagatanA jIvone A lokottama zAsana maLe to tene pAmIne sarva yogya jIvo chakAyanA 2kSaka bane. mATe huM te rIte bhagavAnanI pUjA karuM ke jethI mArI pUjAne joIne yogya jIvone bhagavAnanuM zAsana maLe ane saMyama grahaNa karIne chakAyanA rakSaka bane.' AvA prakArano anukaMpAno pariNAma samyagdaSTine hoya che. tethI samyakRtvanuM anukaMpA liMga che. mATe pUjA karIne samyakRtvanI zuddhi karavA mATe yatna karAya che, je yatnathI haiyAmAM anukaMpAno pariNAma paNa prakarSavALo bane che. tethI jema bhagavAnanI pUjA samyakRtvanI zuddhi mATe che, tema haiyAmAM anukaMpA pedA ka2vA arthe paNa che. AthI vivekI zrAvaka bhagavAnanI bhakti kare che tyAre, bhagavAnanI bhakti samaye vartatA bhagavAnanA vItarAgAdi bhAvomAM upayogane kAraNe samyakRtvanI zuddhi kare che, tema jagatanA jIvone A bhagavAnanuM zAsana prApta thAo, tevo viveka paNa dhAraNa kare che, jethI tenI vidhine joIne yogya jIvone e adhyavasAya thAya ke, 'A bhagavAnanA zAsanamAM kevI vivekavALI pravRtti che ke jethI A zrAvaka A rIte vivekapUrvaka bhagavAnanI bhakti kare che !' ane A rIte pratibodha pAmIne te yogya jIvo paNa chakAyanA rakSaNavALA thaze. bhagavAnanI pUjAnI pravRtti samaye thatA adhyavasAyo : (1) bhagavAnanI bhaktino adhyavasAya. (2) samyaktvanI zuddhino adhyavasAya. (3)'yogya jIvone bhagavAnanA zAsananI prApti thAo' tevo adhyavasAya ane Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 dAnahAniMzikA/bloka-4 (4) "yogya jIvo bhagavAnanuM zAsana pAmI zakAyanA rakSaNa karanArA thAo' tevo adhyavasAya. A rIte aneka prakAranA vivekavALA pariNAmanA samUhathI upayukta evo bhagavAnanI pUjAno adhyavasAya che. lla avataraNikA : alpAsukhazramAdityasya kRtyamAha - avataraNikArya : sAsunatyastha =pUrva zloka-3mAM anukaMpAnA lakSaNamAM paMcamI vibhaktithI batAvela vizeSaNarUpa "abhyAsuvazvamA' e prakAranA, AkAra 'satyAsumA e paMcamyattapadanA, kRtyane kahe che - bhAvArtha : pUrva zlokamAM "andhAsumAt' e pada anukaMpAnA lakSaNamAM vizeSaNarUpa che; kema ke "alpa jIvonA asukhanA yatnathI du:khIonA duHkhanA uddhAranI je IcchA te anukaMpA" AvuM lakSaNa che. tethI paMcamI vibhaktivALuM vizeSaNa te sivAyanI anya duHkhIonA uddhAranI IcchAnuM vyAvartana kare che, to te konuM vyAvartana kare che, te batAvavA mATe kahe che - zloka - stokAnAmupakAraH syAdArambhAdyatra bhUyasAm / tatrAnukampA na matA yatheSTApUrtakarmasu / / 4 / / anyathArtha : citra=jemAM=je kRtyamAM mUyasa-ghaNAonA=ghaNA jIvonA sArAma= AraMbhathI tovAnA=thoDAone=thoDA jIvone pAra =upakAra thAya tatra tyAM anuvempA anukaMpA ne matA=manAyela nathI thA=je pramANe rUApUrtamaisura ISTApUrtakarmamAM anukaMpA manAyela nathI. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 dAnahAtrizikA/zloka-4 zlokArca - je kRtyamAM, ghaNA jIvonA AraMbhathI thoDA jIvone upakAra thAya tyAM anukaMpA manAyela nathI, je pramANe IcchApUrtakarmamAM anukaMpA manAyela nathI. TIkA - stokAnAmiti-spaSTaH / navaramiSTApUrtasvarUpametat - "RtvigbhirmantrasaMskArairbrAhmaNAnAM samakSataH / aMtarvedyAM hi yaddattamiSTaM tadabhidhIyate / / 1 / / vApIkUpataDAgAni devatAyatanAni ca / pravAnanetA pUrta tattvavido vidura ra aa" rUti sArA TIkArya - aSTa: ..... kRti kA toverAnamati spaSTa =zlokano artha spaSTa che. phakta ISTApUrtanuM svarUpa A che - "yajJa karanAra vaDe karaNabhUta evA maMtrasaMskAro dvArA brAhmaNonI samakSa tenAthI anya brAhmaNone aMtarvedImAM je hiraNyAdi apAyuM, te ISTa kahevAya che." "vAva-kUvA-taLAva, devAyatana-devanI vasatinAM sthAna, ane annapradAna tat A=vAva vagere tuparvamUtaM AvA prakAranuM tattvanA jANanArAo pUrta kahe che." (yogadRSTisamuccayabloka-11-117) 'ti' ISTApUrtanA svarUpanA uddharaNanI samAptimAM che. bhAvArtha - vAva-kUvA-taLAva vagere banAvavAM, dAnazALA ke devAlayonAM nirmANa karAvavA vagere kRtyomAM kevaLa thoDA jIvone upakAra thAya che arthAt bAhya rIte thoDA jIvone anukULatAnI prApti thAya che ane ghaNA jIvono vinAza thAya che, tevI pravRttiomAM anukaMpA manAI nathI. ahIM vizeSa e che ke je pravRttithI koI jIvone bIjAdhAnAdino saMbhava hoya tevI laukika upakAranI koIpaNa pravRtti, saMyamanI prApti dvArA ghaNA jIvonI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 dAnahAniMzikA/zloka-4 ahiMsAnuM kAraNa bane che, ane tevI loka upakArArthe karAyelI sarva pravRttiomAM anukaMpA manAyelI che. jema pUrvazlokamAM batAvyuM ke bhagavAnanI bhaktithI ghaNA jIvonI rakSA thAya che tethI temAM anukaMpA manAyelI che; paraMtu je dAnazALAnI pravRtti, je devAyatananA nirmANanI pravRtti Adi kRtyathI ghaNA jIvone upakAra thAya tevuM na hoya tyAM anukaMpA manAyela nathI. eTaluM ja nahIM paNa, kadAca te pravRttithI koIka jIvane dharmanuM valaNa thAya tevuM hoya tevA jinAyatananI nirmANanI kriyAmAM paNa nirmANa karanArano evo Azaya na hoya to te jina bhavananA nirmANanI pravRttimAM anukaMpA nathI. A arthano vicAra karavA mATe jijJAsue yogadaSTisamuccayagraMtha'nA zloka-121 ane 124nuM nirIkSaNa karavuM. jema bhagavAnanI pUjAmAM anuSThAnamAM pUjA karanArane adhyavasAya hoya che ke, "mArI pUjAthI pratibodha pAmelA jIvo chakAyanA rakSaNa karanArA bano' tethI te adhyavasAya anukaMpArUpa bane; paraMtu jeone jinamaMdiranirmANa vakhate tevo koI adhyavasAya nathI, mAtra mAre jinamaMdira baMdhAvavuM che evo adhyavasAya che, ane potAnA mobhA pramANe potAne A kRtya karavuM joIe, eTalo adhyavasAya che; to e adhyavasAyamAM paNa anukaMpA nathI ane bhakti paNa na hoI zake, ane evI jinabhavananirmANanI pravRtti paNa "devatAAyatana zabdathI grahaNa thAya che, mATe tyAM anukaMpA nathI paraMtu AraMbhanI pravRtti che. ISTApUrta karmanuM svarUpa : ahIM vizeSa e che ke ISTane je sAdhe te ISTakarma kahevAya. goro vaDe maMtrasaMskAra dvArA brAhmaNonI samakSa vedikAnI aMdara hiraNyAdi apAyuM teegoro dvArA apAyeluM hiraNyAdi, yajJa karAvanAra evA yajJanA kartAnA ISTane ApanAra che, ema vaidika vacana kahe che, tethI tene ISTakarma kahevAya. tema vivekInI bhagavAnanI pUjA paNa pUjakane ISTa evo mokSa athavA ISTa evI nirlepa dazA athavA ISTa evI sarvaviratinI prApti karAvanAra che, tethI ISTakarma che. prastutamAM ISTakarmarUpa bhagavAnanI pUjAmAM ghaNA duHkhIonA duHkhano uddhAra thAya che ane alpajIvone pIDA thAya che, te vAta zloka-3mAM batAvI ane temAM anukaMpAnuM lakSaNa saMgata che, tema batAvela che. ane vaidika darzanane mAnya Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAviMzikA/zloka-4 21 tevAM ISTakarmomAM ghaNA jIvonA duHkhane dUra karI alpajIvone pIDA thAya tevuM kRtya nathI, paraMtu ghaNA jIvonI hiMsApUrvaka arthAt pazuvadhAdi nahIM paNa yajJanI kriyAmAM thatI agni Adi jIvonI hiMsApUrvaka yajJa karAvanArane vedavacana pramANe ISTa evuM phaLa prApta thAya che, tethI te anuSThAnamAM anukaMpA nathI, tema batAvela che. pUrta eTale jenAthI anya jIvone pUrti thAya te pUrta kahevAya. vAvaDIo, kUvAo, taLAvo vagere khodAvavAthI anya jIvone jalAdinI prAptirUpa pUrti thAya che athavA devatAnAM Ayatano karAvavAthI anya jIvone devatAnI pUjA vagere karavAnI anukULatAnI prApti thAya che, tethI te pUrta karma che; ane A devAyatanamAM jinamaMdiranA nirmANano paNa saMgraha che ane annapradAnamAM kAraNika dAnazALAno paNa saMgraha che. tethI e prApta thAya ke lokone upakAra thAya tevAM koIpaNa kRtyo pUrtamAM saMgRhIta che. paraMtu A je lokamAM kUvA vagere khodAvavAnI kriyA ke devAyatanone banAvavAnI kriyA ke dAnazALAnI kviA lokone bIjAdhAnAdinuM kAraNa na hoya to temAM lokone jalAdinI prAptirUpa alpa lAbha che ane ghaNA jIvonI hiMsA che, mATe te sthAnamAM anukaMpA saMgata nathI; jyAre kAraNika dAnazALAmAM ke vivekapUrvakanI jinabhavananirmANanI kriyAmAM zrAvakane evo adhyavasAya hoya che ke, "A nimittane pAmIne loko bhagavAnanA dharma pratye bahumAnavALA thAo ane bIjAdhAnAdinI prApti dvArA kramasara saMyamane prApta karIne chakAyanA jIvonuM rakSaNa karanArA bano" - Avo nirmaLa adhyavasAya ghaNA jIvonA duHkhane dUra karavAnA pariNAmavALo hovAthI anukaMpArUpa che. tethI tyAM anukaMpA saMgata che. ahIM ISTa ane pUrta zabdathI jema laukika ISTa ane pUrta karma abhipreta che, tema lokottara evA ISTa ane pUrta karma paNa abhipreta che; kema ke "yogadaSTi samuccaya' graMthamAM zloka-115-111-117mAM ISTApUrta karmanuM svarUpa batAvyuM ane tyAra pachI zloka-123nI TIkAmAM sadanuSThAnanuM lakSaNa batAvatAM kahyuM ke "ISTAdimAM yatnAtizayarUpa Adara anuSThAnanuM lakSaNa che" - A kathanathI e nirNaya thAya che ke jema laukika ISTapUrtakarma che, tema manuSThAna paNa ISTa ane pUrtarUpa che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA|zloka-4 vaLI koI jinAlayAdi nirmANa karatA hoya tyAre evo koI viveka na hoya ke "A prasaMgane pAmIne jagatanA jIvo bhagavAnanA zAsanane pAmo ane chakAyanA rakSaka bano" to te jinAlayane baMdhAvavAnI kriyA paNa laukika pUrta karma bane ane ghaNA AraMbha-samAraMbhavALI bane, tethI temAM paNa anukaMpAnuM lakSaNa saMgata thatuM nathI. 22 Avo adhyavasAya ka2vA mATe samyagdaSTi adhikArI che, tenuM kAraNa e che ke samyagdaSTi AtmA sarva upadrava vagaranI, phakta jJAnamaya jIvanI pariNatine 'yogadRSTisamuccaya graMtha'mAM zloka-157mAM lakhyuM e pramANe 52mArthathI hitarUpa jue che, ane manuSyabhavane pAmIne te pariNatine pragaTa karavA mATe saMyamane anurUpa mana-vacana-kAyAnI pravRtti tene ISTa dekhAya che, ane te pravRtti sarvaviratirUpa che. vaLI potAnAmAM te zakti pragaTa karavA arthe te bhagavAnanI pUjA kare che ane vicAre che ke, "A bhagavAnanI pUjA karIne huM paNa bhagavAnanI AjJA anusAra saMyamamAM yatna karavAnI zaktivALo thAuM ane mArI ucita pravRtti joIne loko paNa bhagavAnanA zAsana pratye bahumAnabhAvavALA thAo, jethI teo paNa sarvavirati guNasthAnaka svIkArIne chakAyanA jIvonA pAlana karanArA bane." AvA prakArano sUkSma bodha samyagdaSTine hovAthI te bodhane anurUpa uttama bhAvo karavA dvArA lokonA bIjAdhAnanuM kAraNa bane tevI ucita pravRtti kare che. vaLI samyagdaSTi jIva jANe che ke mAtra dhanavyayathI lokomAM bIjAdhAna thatuM nathI, paraMtu jema bhagavAnanI bhaktimAM udAratAno Azaya apekSita che, tema tenA urjita AcAro-uMcA prakAranA AcAro, paNa apekSita che; ane AvA urjita AcArothI te jyAre bhagavAnanI bhakti karato hoya tyAre tenI bhaktine joIne vicArakane bahumAna thAya che ke 'A zrAvaka A rIte bhagavAnanI bhaktimAM kevo tallIna che ! tethI dekhAya che ke AvA prakAranA dharmane batAvanAra bhagavAnanuM zAsana kaMIka vizeSa haze." AthI tene zAsana pratye pakSapAta thAya che. jema raMkane khAvA mATe Aryasuhasti mahArAjAe dIkSA ApI ane atizaya khAvAthI jyAre tene dehanI pIDA utpanna thAya che, tyAre je zeThiyAo bhikhArI avasthAmAM tenI sAme paNa jotA na hatA, te Aje tenI bhakti kare che, te Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA|zloka-5/6 23 joIne tene vicAra Ave che ke, "khAvAmAtranA AzayathI meM A saMyama lIdhuM topaNa mane A loko ATalo Adara Ape che, to kharekhara ! A saMyama keTaluM mahAna haze !" A rIte saMyamanA vizeSa bodha vagara paNa oghathI saMyama pratyeno bahumAnabhAva tene jainazAsananI prAptinuM kAraNa banyo; tema zrAvakanI urjita AcAravALI pravRtti joIne bhagavAnanA zAsana pratye vizeSa bodha vagaranA paNa yogya jIvone bahumAnabhAva thAya che ane tenAthI bIjAdhAna thAya che. tethI e prApta thAya ke ucita sthAne vivekapUrvakanI karAyelI jinapUjA anukaMpAnI nimittatAne oLaMgatI nathI. avataraNikA : nanvevaM kAraNikadAnazAlAdikarmaNo'pyucchedApattirityata Aha avataraNikArya : 'nanu' thI pUrvapakSI zaMkA kare che ke A rIte=pUrvagAthAmAM pUrtanuM lakSaNa karyuM temAM annapradAnanA sthAnanuM grahaNa che, e rIte, kAraNika dAnazALAdimAM karmanA paNa ucchedanI prApti che, AthI graMthakAra kahe che - bhAvArtha : zloka-3mAM anukaMpAnuM lakSaNa karyuM, te lakSaNa pramANe to kAraNika dAnazALAmAM anukaMpA saMgata che. Ama chatAM zloka-4mAM ISTakarmamAM ane pUrtakarmamAM anukaMpA nathI, ema kahyuM; ane pUrtakarmamAM dAnazALAno samAveza che, tethI dAnazALAmAM paNa anukaMpA nathI, ema jaNAya. tene sAme rAkhIne pUrvapakSIne zaMkA thaI ke A rIte to kAraNika dAnazALAmAM paNa anukaMpA nathI, tema mAnavAnI Apatti Avaze. tenA samAdhAnarUpe graMthakAra batAve che zloka H puSTAlambanamAzritya dAnazAlAdikarma yat / tattu pravacanonnatyA bIjAdhAnAdibhAvataH / / 5 / / bahUnAmupakAreNa nAnukampAnimittatAm / atikrAmati tenAtra mukhyo hetuH zubhAzayaH / / 6 // - Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA|bloka 5/6 yat=je vAnazAstAviE=dAnazALAdi kRtya puSTAttamyanatvi=puSTAlaMbanane AzrayIne che, tattu=te vaLI pravacanonnatyA=pravacananI unnati dvArA, vInAdhAnavimAvataH=bIjAdhAnAdino sadbhAva hovAne kAraNe vahUnA=ghaNAnA 3parena=upakAra dvArA anujampAnimittatA=anukaMpAnI kAraNatAnuM na pratiSThAti=atikramaNa karatuM nathI, tena=te kAraNathI tra=ahIM=anukaMpAnA ucita LamAM, mukyo hetu=mukhya hetu zubhAzaya =zubhAzaya che. pACA zlokArtha : 4 anvayArtha : je dAnazALAdikArya puSTAlaMbanane AzrayIne che, te vaLI pravacananI unnati dvArA bIjAghAnAdino sadbhAva hovAne kAraNe bhAvathI ghaNAnA upakAra dvArA anukaMpAnI kAraNatAnuM atikramaNa karatuM nathI, te kAraNathI ahIM mukhya hetu zubhAzaya che. pAkA TIkA H puSTAlambanamiti -puSTAlambanaM = sadbhAvakAraNamAzritya yaddAnazAlAdikarma pradezisampratirAjAdInAm / tattu pravacanasya prazaMsAdinonnatyA bIjAdhAnAdInAM bhAvataH siddheovAnAm / / 9 || bahUnAmiti tato nirvRtisiddherbahUnAmupakAreNAnukampAnimittatAM nAtikrAmati / tena kAraNenAtrAnukampocitaphale mukhyaH zubhAzayo hetuH dAnaM tu gauNameva, vedyasaMvedyapadastha eva tAdRgAzayapAtraM tAdRgAzayAnugama eva ca nizcayato'nukampeti phalitam / / 6 / TIkArya : puSTAlambanaM = nitam / / / / puSTAlaMbanane=sadbhAvarUpa kAraNane AzrayIne arthAt sAmI vyaktine bIjAdhAnAdi thAya tevA prAmANika kAraNane AzrayIne, pradezI, saMprati rAjA AdinuM je dAnazALAdi kRtya che, te vaLI pravacananI unnatithI lokone bIjAdhAnAdino bhAva hovAthI= lokone bIjAdhAnAdinI siddhi hovAthI, ghaNA jIvonA upakArane kAraNe anukaMpAnI timittatAnuM atikramaNa karatuM nathI; kema ke tenAthI=te dAnazALAdi ..... Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 dAnahAviMzikA/zloka-pa6, kRtyathI thayelA bIjAdhAnAdithI, nivRtinI siddhi=mokSanI prApti, che. te kAraNathI puSTAlaMbanathI thayela dAnazALAdikarmamAM bIjAdhAnAdi dvArA anukaMpAnI limitatA che te kAraNathI, ahIM=anukaMpAtA ucita phaLamAM, mukhya hetu zubhAzaya che, vaLI dAta gauNa ja che. vedhasaMvedyapadavALo ja tevA prakAranA AzayanuM pAtra che=dAnazALAdi kRtyamAM lokone bIjAdhAnAdi karAve tevA prakAranA AzayanuM pAtra che, ane tevA AzayanuM anugama ja= dAnakriyAkALe tevA AzayanuM anusaraNa ja, nizcayathI nizcayanayathI, anukaMpA che, e prakAre phalita che. pAchA bhAvArtha : avataraNikAmAM zaMkA karela ke annapradAnAdi kRtyomAM anukaMpA nathI, tema kahenArAone, kAraNika dAnazALAdi kRtyamAM paNa anukaMpA nathI, tema mAnavAnI Apatti Avaze. tenuM samAdhAna karatAM graMthakAra kahe che ke pradezI, saMprati rAjA Adie je dAnazALAdi kRtya karela te puSTAlaMbanane AzrayIne hatAM arthAt lokone bIjAdhAna karAve tevA sabhAvarUpa kAraNavALAM hatAM. te kRtyothI lokomAM pravacananI prazaMsA Adi thAya che, ane lokomAM bhagavAnanA zAsana pratyenA rAganI vRddhi thavAthI yogya jIvone bIjAdhAnAdi thAya che ane te bIjAdhAnAdi dvArA krame karIne jIvo mokSamAM pahoMce che. tethI te kAraNika dAnazALAdi katyamAM je thoDA jIvonI hiMsA thaI. tenA karatAM ghaNA jIvone upakAra thAya che; kema ke eka paNa jIva A dAnazALAnA nimittane pAmIne mokSamAM jAya to tenAthI chakAyanA jIvonuM pAlana thAya che arthAtu dAnazALAnA nimittane pAmIne jIva mokSe jAya che tyAre sadA mATe te jIvathI hiMsAnI pravRtti ake che. Ama, dAnazALAmAM je hiMsA thayela, tenAthI ghaNA adhika jIvonuM rakSaNa thayuM. AthI gAthA-3mAM batAvela anukaMpAnuM lakSaNa pradezI, saMprati rAjA AdinI dAnazALAmAM saMgata thAya che, mATe te dAnazALAdi karma anukaMpAnI nimittatAne atikramaNa karatuM nathI. ahIM vizeSa e che ke anya dAnazALAomAM AhArAdi vAparIne lokone tRptino anubhava thAya che, paraMtu lokone tRptinA anubhavarUpa je upakAra Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 dAnatAsiMzikA/zloka-pa/6 thAya che tenI sAme te dAnazALAdi kRtyamAM je AraMbha-samAraMbha thAya che, temAM ghaNA jIvonI hiMsA thAya che. mATe haiyAmAM lokonA upakAranI bhAvanAthI paNa karAyelI dAnazALAmAM anukaMpAnI nimittatA nathI; kema ke ghaNA jIvonA AraMbhathI thoDA jIvone khAvAmAtranuM kSaNika sukha prApta thAya che. tethI te vivekapUrvakanI anukaMpA nathI. jyAre pradeza rAjA AdinI dAnazALAmAM loko AvatA hatA ane teone paNa AhArAdi vAparIne tRptino anubhava thato hato ane tyAM paNa ghaNA AraMbha-samAraMbha hatA; Ama chatAM bhagavAnanA zAsananI unnatinuM A dAnazALAdi prabaLa nimitta hatuM ane tevA nimittane AzrayIne te dAnazALAnuM kRtya hovAthI te dAnazALAnA nimitte je koI jIvone bIjAdhAnAdinI prApti thaI, ane A saMsArathI je koI taraze, te sarvamAM te dAnazALA kAraNa hatI. tethI te dAnazALAmAM je AraMbha-samAraMbha thayela, tenA karatAM je jIvo bhagavAnanA zAsanane pAmIne chakAyanA jIvonuM rakSaNa karaze, tenAthI ghaNA adhika jIvone abhayadAnanI prApti thaze. mATe te dAnazALAnI pravRtti anukaMpAnuM nimitta kAraNa che; jyAre puSTAlaMbana vinAnI dAnazALAo tevI na hovAthI anukaMpAnuM nimitta kAraNa nathI. jema vIra paramAtmAe brAhmaNane vastra ApyuM ane te vastrano upayoga te brAhmaNe potAnI AjIvikAmAM karyo hato, chatAM bIjAdhAnAdinuM kAraNa hovAthI te vastradAna anukaMpAnuM kAraNa hatuM, tethI bhagavAnanI vastra ApavAnI kriyA bhagavAna mATe karmabaMdhanI prAptirUpa adhikaraNa na banI; ane tevuM koI puSTAlaMbana na hoya, paraMtu duHkhIonAM duHkha joIne sAdhune haiyAmAM anukaMpA thAya ane te anukaMpAthI prerAIne potAnAM vastro te duHkhIone Ape to te vastrothI je kAMI AraMbha-samAraMbha thAya, temAM sAdhunuM vastradAna kAraNa bane. tethI te vastradAnanI kriyA sAdhu mATe adhikaraNa bane che. tema niSkAraNa karAyelI dAnazALA adhikaraNarUpa che, paraMtu anukaMpArUpa nathI; jyAre kAraNika dAnazALA bhagavAnanA vastradAnanI jema anukaMpArUpa che, paNa adhikaraNarUpa nathI. - ahIM vizeSa e che ke vivekI evA saMprati Adi rAjAoe prAmANika kAraNane joIne dAnazALAo karI ane te rIte anya koI paNa vivekI jIva prAmANika kAraNane joIne dAnazALA kare ane tenI dAnazALAnA nimittane Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che dAnahAtrizikA/zloka-pa/6 pAmIne bhavitavyatAnA yoge koI jIvane bIjAdhAnAdi na paNa thAya athavA thAya, topaNa dAnazALA karanArano zubhAzaya hato, ane te zubhAzaya prAmANika kAraNane avalaMbIne pravartato hato, tethI te dAnazALAnI kriyA anukaMpAnuM nimitta che. ane je jIve loko pratyenI dayAmAtranA pariNAmathI dAnazALA karI hoya, ane bhavitavyatAnA yoge te dAnazALAnA nimitte koI jIvane saMyamano pariNAma thAya, ane saMyama grahaNa karIne mokSamAM paNa jAya, topaNa te dAnazALA karanArano tevo zubhAzaya nahIM hovAthI te dAnazALA anukaMpAnuM kAraNa nathI, paraMtu ghaNA jIvonI hiMsArUpa kRtya hovAthI karmabaMdhanuM kAraNa che. tena zArIna' pUrvamAM sthApana karyuM ke puSTAlaMbanathI karAyelI dAnazALA pravacananI unnati dvArA anukaMpAnuM nimitta che. tenAthI zuM phalita thAya che te jaNAve che - anukaMpAne ucita phaLamAM mukhya hetu zubhAzaya che, dAna vaLI gauNa ja che. Azaya e che ke puSTAlaMbanathI jyAre dAnazALA karavAmAM Ave che, tyAre karanArano Azaya e hoya che ke "A dAnazALAnA nimittane pAmIne yogya jIvone bhagavAnanA zAsananI prApti thAo" ane Avo Azaya anukaMpAdAnanA phaLanI prAptinuM kAraNa che arthAt gAthA-1mAM kahyuM ke, "anukaMpAdAna zarmaprava che" te rU5 phaLanI prAptimAM Avo zubhAzaya kAraNa che ane te vakhate karAtuM dAna gauNa ja che. AnAthI e phalita thayuM ke dAnazALAmAM apAtI dAnanI kriyAthI anukaMpAnuM phaLa maLatuM nathI, paraMtu ApanAranA haiyAmAM vartato vivekapUrvakano pariNAma anukaMpAdAnanA phaLamAM mukhya kAraNa che ane te pariNAma utpanna karavAmAM dAnanI kriyA gauNa kAraNa che. tethI e ghotita thAya ke "dAnanI kriyAthI viziSTa vivekavALo anukaMpAno pariNAma "ndrazarmapraha che." A vacanamAM dAna vizeSaNarUpa che tethI te phala pratye gauNa hetu che, ane te dAnanI kriyAthI viziSTa evo vivekapUrvakano anukaMpAno pariNAma te vizeSya che, tethI phala pratye te mukhya hetu che. AthI kvacit anukULa saMyoga na hoya to dAnanI kriyA na paNa thAya topaNa tevA prakArano zubhAzaya vartato hoya to anukaMpAdAnanuM phaLa maLe che; ane jo Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 dAnahAtrizikA/zloka-pa/6 tevo pariNAma na hoya to mAtra dAnanI kriyAthI tenuM phaLa maLatuM nathI. AthI kAraNika dAnazALA sivAya anya dAnazALAomAM anukaMpAdAnanuM phaLa maLatuM nathI, tema pUrvamAM kahela che. tethI phaLa pratye mukhya kAraNa zubhAzaya che ane te zubhAzayanI niSpattimAM dAnanI kriyA aMgarUpa che, mATe gauNa che. 'vedasaMvedapI ' | vaLI AvA zubhAzayano adhikArI vedyasaMvedyapadavALo jIva che, tema kahyuM. tenAthI e prApta thAya ke vedasaMvedyapadavALo jIva samyagdaSTi che ane munionuM pAramArthika lokottara svarUpa samyagdaSTi jIva jANe che, ane "manuSyajanmanuM kharuM sAphalya mana-vacana-kAyAne atyaMta saMvRta karIne kevaLa bhagavAnanA vacanAnusAra samiti-guptimAM pravartAvavAmAM che, ane tema pravartAvavAmAM Ave to AtmAnuM hita thAya. Ama chatAM huM samiti-guptimAM yatna karIne manuSyabhavane saphaLa karI zakuM tevI zaktivALo nathI, topaNa tevI zaktinA saMcaya arthe mAre lokottama evA bhagavAnanI bhakti karavI joIe ke jethI temanI bhaktinA baLathI temanA vacanAnusAra jIvana jIvavAnI mArAmAM paNa zakti pragaTe." Avo uttama zubhAzaya samyagdaSTi jIva dhAraNa kare che. vaLI huM mArI zaktine anusAra tevI dAnazALAdimAM pravRtti karuM ke jethI - (1) lokone bhagavAnanA zAsana pratyenuM valaNa thAya, (2) bhagavAnanA zAsanane jANavAnI jijJAsA thAya, ane (3) A bhagavAnanA zAsananI oLakha thatAM teone A zAsana ekAMte kalyANanuM kAraNa che, tevI buddhi pedA thAya; jethI (4) teo joI zake ke manuSyabhavanuM sAphalya bhagavAnanA vacanAnusAra jIvana jIvavAmAM che ane (5) teo paNa mArI jema sarvaviratinI lAlasAvALA thaIne sarvaviratinA bhAvane prApta kare. Avo paNa uttama Azaya samyagdaSTi jIvone hoya che. tethI teonI dAnazALAdi pravRttimAM paNa anukaMpAno pariNAma che; kema ke yogya jIvone Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-5/6 20 bIjAdhAnAdi dvArA mahAahiMsAnuM kAraNa bane tevI ucita pravRtti karAve tevo jIvonA hitano pariNAma hoya che. jyAre je jIvone haju samyaktva pragaTyuM nathI, tevA jIvo kadAca vicAre ke 'mArI A dAnazALAnA nimittane pAmIne loko saMyamanA pariNAmane prApta karo' topaNa te svayaM saMyamanA pAramArthika svarUpane samajelA nahIM hovAthI, potAnI samaja anusAra lokone mATe saMyamanI prAptino adhyavasAya kare, topaNa samyagdaSTi jIva jevo anukaMpAno adhyavasAya, veghasaMvedyapadamAM nahIM rahelA jIvo=mithyAdRSTi jIvo, karI zakatA nathI. tene sAme rAkhIne ahIM graMthakAre kahyuM ke tevA prakAranA AzayanuM pAtra vedyasaMvedyapadastha jIva che, anya nahIM. 'vedyasaMvedyapada'nA arthanI jijJAsAvALAe 'yogadRSTisamuccayagraMtha' zloka-73 jovo ane tenuM vizeSa varNana amArA vaDe lakhAyela 'yogadRSTisamuccayagraMtha'mAMthI maLaze. vaLI tevA prakAranA Azayano anugama ja nizcayathI anukaMpA che, ema TIkAmAM kahyuM. teno Azaya e che ke samyagdaSTi jIva pAramArthika rIte saMvRta gAtravALA, saMvRta manavALA ane saMvRta vacanavALA evA cAritranA bhAvane joI zake che, ane 'tevo cAritrano bhAva jagatanA jIvone prApta thAo,' tevA AzayapUrvaka puSTAlaMbanane AzrayIne dAnazALAdikRtyamAM pravRtti kare che. tethI tevAonI vivekapUrvakanI dAnazALAdi pravRttimAM lokone 'bhAvathI saMyama prApta thAo' tevA AzayanuM anusaraNa varte che ane tevA Azayane nizcayanaya anukaMpA kahe che; kema ke 'koI jIvonA du:khane joIne duHkhanA uddhAranI IcchA te anukaMpA che.' e niyama pramANe je saMsArI jIvo A saMsAranA paribhramaNarUpa duHkhamAM paDacA che, te du:khomAMthI teono uddhAra karAvavA arthe 'te jIvone saMyamanI prApti kema thAya, ke jethI teo sadA mATe sarva duHkhathI rahita evA mokSasukhane pAme,' tevA zubhAzayapUrvaka teo dAnazALAdimAM pravRtti kare che ane Avo dayAno pariNAma pAramArthika anukaMpA che. te sivAyano mAtra du:khI jIvonA duHkhano uddhAra karavA arthe ghaNA AraMbha-samAraMbha Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAna dvAciMzikA/bloka-pa/6 karAvIne teonAM sudhAdi alpa duHkhone dUra karavAno pariNAma tevo nathI. tethI nizcayathI te anukaMpA nathI. pUrvamAM zloka-2mAM kahyuM ke "AcAryanI anukaMpA karAye chate mahAbhAga evo gaccha paNa anukaMpA karAyo" tyAM paNa vivekI evA samyagdaSTino evA Azaya hoya che ke - "AcAryane AvI paDela Apattine kAraNe teo saMyamayogamAM daDha yatna karIne saMsArano uccheda je rIte karI rahyA che, temAM A Apatti vidgabhUta che, mATe huM temanI Apatti dUra karuM ke jethI teo sAdhanA karIne zIdhra saMsAranA pArane pAme, ane A AcArya svastha haze to temanI nizrAmAM rahela Akho gaccha pratidina abhinava zrutanI prApti dvArA saMveganI vRddhi karIne zIdhra saMsAranA pArane pAmaze, ane jo AcArya svastha nahIM hoya to A gaccha A rIte saMveganI vRddhi karIne zIdhra saMsArano uccheda karI zakaze nahIM." AvA prakAranI te gaccha ane AcArya pratye paNa vivekavALI anukaMpA samyagdaSTine varte che. AvI anukaMpA pUrvamAM varNana karAyela evA prakAranI vivekayukta zubhAzayavALI che. jyAre je jIvane samyaktva nathI, tene to jema koIpaNa jIvane duHkhI joIne duHkha dUra karavAno adhyavasAya thAya che, tema "A AcArya che, tyAgI che, mATe temane AvelA duHkhane to mAre vizeSarUpe dUra karavuM joIe" - teTalo mAtra adhyavasAya thAya che. tethI jevo vizeSa prakArano adhyavasAya samyagdaSTi karI zake che, tevo Azaya anya karI zakatA nathI. tethI kahyuM ke vedya-saMvedya-padavALo jIva AvI anukaMpAnA AzayavALo hoya che. ahIM vizeSa e che ke lokonA bhautika upakAranI bhAvanAthI karAyela dAnazALAmAM je jIvonuM hita karavAno adhyavasAya che, te bhautika zubhAzaya che, ane tevI bhautika anukaMpA saMsAra sAthe avinAbhAvI che; ane kAraNika dAnazALAmAM ke jinapUjAmAM je anukaMpA che, te lokottara anukaMpA che, ane nizcayanaya tene anukaMpA kahe che, ane te anukaMpA puNyAnubaMdhI puNya dvArA aMte mokSanuM kAraNa che. jyAre laukika anukaMpA to tuccha sAmAnya puNya ApIne saMsAranA paribhramaNanuM kAraNa che. pAchA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA|zloka-7 avataraNikA : etadeva nayapradarzanapUrvaM prapaJcayati avataraNikArya : Ane ja=anukaMpAne ja, nayapradarzanapUrvaka vistAra kare che zloka H bhAvArtha : zloka-3mAM je anukaMpAnuM lakSaNa karyuM, tevI anukaMpA kAraNika dAnazALAmAM che ane bhagavAnanI pUjAmAM che, paraMtu ISTApUrta karmamAM nathI, te batAvyuM. have anukaMpAnA phaLa pratye vyavahAranaya kone kAraNa kahe che ane nizcayanaya kone kAraNa kahe che, te batAve che kSetrAdi vyavahAreNa dRzyate phalasAdhanam / nizcayena punarbhAvaH kevalaH phalabhedakRt // 7 // anvayArtha : - -- vyavahAre=vyavahArathI=vyavahAranayathI kSetravi=pAtrAdi jJasAdhana=phaLanuM sAdhana che=phaLanuM kAraNa che. nizcayena punaH=vaLI nizcayanayathI vataH phakta bhAva:=bhAva tameva =phaLanA bhedane karanAra che. ||7|| zlokArtha : ..... 31 vyavahAranayathI, kSetrAdi-pAtrAdi, phaLanuM kAraNa che. vaLI nizcayanayathI phakta bhAva phaLanA bhedane karanAra che. IleI TIkA H kSetrAdIti - vyavahAreNa pAtrAdibhedAt phalabhedo, nizcayena tu bhAvavaicitryAdeveti tattvam ||7|| TIkArya :vyavahAreNa tattvam ||7|| vyavahArathI=vyavahAranayathI pAtrAdinA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-7 bhedathI=zlokamAM kahela kSetrAdinA bhedathI, vaLI nizcayathI nizcayanayathI bhAvanA vaicitryathI ja=bhAvanA bhedathI ja, phaLabheda che, e pramANe tattva ||7|| 32 che. jai 'kSetrAhi'='pAtrAli' 'kSetra' zabda dhananA vapananuM=vAvavAnuM, kSetra=pAtra, che, te batAvavA mATe TIkAmAM pAtranuM grahaNa che, ane ahIM'vi' thI citta ane vitta=dhananuM grahaNa karavuM. bhAvArtha : vyavahAranayathI pAtrAdinA bhedathI phaLabheda : vyavahAranaya pAtra, dhana ane citta e traNenA bhedathI anukaMpAdAnanA phaLano bheda svIkAre che. tethI AcArya pratye anukaMpA thayelI hoya, gaccha pratye anukaMpA thayelI hoya ane saMsAranA anya jIvo pratye anukaMpA thayelI hoya to te anukaMpAnA pAtranA bhedathI phaLano bheda svIkAre che. tema dhananA vyayanA bhedathI paNa phaLabheda svIkAre che arthAt pAtramAM adhika dhana vyaya karyuM hoya to adhika phaLa thAya che ane alpa dhana vyaya karyuM hoya to alpa phaLa thAya che. vaLI te pAtra ane dhanavyayanA kALamAM cittanA=adhyavasAyanA, bhedathI paNa phaLabheda svIkAre che; jyAre nizcayanaya to bhAvanA=adhyavasAyanA, bhedathI ja phaLano bheda svIkAre che. A prakAranuM vyavahAranayanI ane nizcayanayanI dRSTinuM tattva che. ahIM vizeSa e che ke vyavahAranaya pramANe AcAryAdimAM karAyelI anukaMpA adhika phaLavALI che ane caturvidha saMghamAM rahelA zrAvaka AdinI anukaMpA tenAthI hIna phaLavALI che. A prakAre vyavahAranaya pAtranA bhedathI phaLano bheda svIkAre che. vaLI anukaMpAkALamAM jeTalo dhanavyaya adhika teTaluM phaLa adhika tema paNa vyavahAranaya svIkAre che. vaLI bhAvanA prakarSane paNa phaLabhedanA kAraNarUpe vyavahAranaya svIkAre che. vaLI nizcayanaya to kahe che ke AcAryanI anukaMpAnA kALamAM je bhAva varte che, tenA karatAM bhagavAnanI pUjAnA kALamAM zrAvakane anukaMpAno prakarSavALo bhAva hoya to arthAt "A jagatanA jIvo bhagavAnanA zAsanane pAmIne Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnatAviMzikA/bloka-8 33 saMsArasAgarathI taro" tevA prakArano bhAva prakarSavALo hoya to, AcAryAdinI karAyelI anukaMpAthI paNa vizeSa prakAranuM puNyAnubaMdhI puNya bhagavAnanI pUjAthI prApta thAya che. Ama chatAM sAmAnyathI bhagavAnanI pUjAnA kALamAM anukaMpA thAya tyAre pUjakamAM yogya jIvone bIjAdhAnano Azaya hoya che ane AcArya pratye anukaMpA thAya tyAre AcAryanI nizrAmAM rahelA saMghanA hitanI ciMtA hoya che. tethI sAmAnya rIte AcArya pratyenI anukaMpA vakhate adhika prakarSavALo bhAva thAya; jyAre jinapUjAmAM anukaMpApAtra bIjAdhAnane yogya jIvo che, tethI AcAryanI anukaMpA karatAM jinapUjAmAM hIna bhAva thAya che; kema ke AcAryanI bhaktimAM AcAryanI nizrAmAM rahela samagra saMgha che, je bIjAdhAnane yogya jIvo karatAM adhika zreSTha pAtra che. tethI vyavahAranaya pAtranA bhedathI phaLabheda svIkArato hovAnA kAraNe AcAryanI anukaMpAmAM adhika phaLa svIkAre che. Ama chatAM koI samyagdaSTi jIvane AcAryAdinI anukaMpAnA kALamAM jevo bhAva thAya, tenA karatAM zAsanaprabhAvanAnA kAraNabhUta dAnazALAnA kALamAM prakarSavALo thAya to puNyAnubaMdhI puNyathI janita evI IndranI padavI Adi zreSTha phaLane paNa pAmI zake, jevuM phaLa AcAryanI anukaMpAthI paNa na thaI zake tevuM paNa bane. tene sAme rAkhIne nizcayanaya bhAvanA bhedathI phaLabheda svIkAre che. IchA avataraNikA - kAlAlambanasya puSTatvaM spaSTayitumAha - avataraNikArya : kALatA AlaMbananuM puSTapaNuM spaSTa karavA mATe kahe che - bhAvArtha - zloka-pamAM batAvela ke kAraNika dAnazALA bIjAdhAnanuM kAraNa che ane je dAnazALA bIjAdhAna saMbhave tevA ucita kALe karAyela hoya to puSTAlaMbanarUpa banavAthI kAraNika dAnazALA bane che, anyathA nahIM; ane kAraNika dAnazALAmAM anukaMpA che, ISTApUrta karmamAM anukaMpA nathI. tethI anukaMpAdAnamAM bIjAdhAna saMbhave tevA kALanA AlaMbananuM mukhyapaNuM spaSTa karavA mATe kahe che - Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. dAnahAnizikAzloka-8 zloka : kAle'lpamapi lAbhAya nAkAle karma bahvapi / vRSTau vRddhiH kaNasyApi kaNakoTivRthA'nyathA / / 8 / / anvacA - vADAmapatrakALe alpa paNa varma-karmakRtya nA mAya lAbhane mATe che, jAne akALe vasthara ra=ghaNuM paNa nahIM-ghaNuM paNa kRtya lAbha mATe nathI. (je pramANe) vRSTa=varasAda hote chate sthApi-kaNanI paNa vRddhi vRddhi thAya, anyathA=varasAda na hoya tyAre, voTi:=ghaNA kaNo vRthA=nakAmA che. li8 zlokArca - kALe alpa paNa kRtya, lAbha mATe che, akALe ghaNuM paNa nahIM. - varasAda hote chate kaNanI paNa vRddhi thAya, anyathA ghaNA kaNo, vRthA che nakAmA che. IIkII. 'sattvamaNi' ahIM pa thI e kahevuM che ke ghaNuM to lAbha mATe thAya paNa alpa paNa lAbha mATe thAya. 'va ' ahIM ' thI e kahevuM che ke thoDuM to niSphaLa che, paraMtu ghaNuM paNa niSphaLa che. 'gApi' ahIM "pi' thI e kahevuM che ke adhika kaNonI to vRddhi che ja, paraMtu kaNanI paNa vRddhi che. TIkA :vAta ni - spaSTa: pATA (zlokArtha spaSTa hovAthI graMthakArazrIe A gAthAnI TIkA lakhela nathI.) bhAvArtha - varasAdano samaya hoya tyAre vAveluM eka dhAnyanuM kaNa paNa ghaNA kaNiyAne ugADavArUpa phaLavALuM thAya che ane varasAdano samaya na hoya tyAre ghaNA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 dAnahAniMzikA/zloka-8 dhAnyanA dANA vAvelA hoya topaNa nakAmA jAya che. te rIte anukaMpAdAnano ucita kALa hoya tyAre thoDI paNa anukaMpAnI pravRtti ghaNA phaLavALI thAya che ane tevo ucita kALa na hoya to karAyelI ghaNI paNa anukaMpAnI pravRtti niSphaLa jAya che. Azaya e che ke bhagavAnanI pUjA karatI vakhate ke jinamaMdira nirmANa karatI vakhate ke tevA koI zAsanaprabhAvanAnA saMyogo hoya tevA kALe karAyelI dAnazALAmAM karAyelo dhanano vyaya ghaNA lAbhanuM kAraNa bane che, ane tevA kALa sivAya mAtra duHkhI lokanA duHkhane dUra karavAnA AzayathI ghaNo dhanano vyaya karyo hoya topaNa tevo ucita kALa nahIM hovAthI te dhanavyayathI koIne bIjAdhAna thavAnI saMbhAvanA rahetI nathI. mATe tevA samaye karAyelA dhanavyayathI anukaMpAnuM phaLa maLe nahIM. jema varSAkALe vAvetara karavAthI te vAvaNInuM dhA niSpattirUpa phaLa maLe che, tema lokone bIjAdhAna thavAnI saMbhAvanA hoya tevA kALamAM thoDI paNa anukaMpAnI pravRttithI ghaNuM phaLa maLe che. III avataraNikA : avasarAnuguNyenAnukampAdAnasya prAdhAnyaM bhagavadRSTAntena samarthayitumAha - avataraNikArya - avasaranA anuguNyathI=avasara anusAre anukaMpAdAnanA prAdhAne bhagavAnanA dRSTAMtathI samarthita karavA mATe kahe che - bhAvArtha - zrAvaka sAmAnya rIte potAnI bhUmikA pramANe sarva jIvone AzrayIne . anukaMpAdAna kare che, jethI "bhagavAnanA zAsanamAM dAnano niSedha che" - e prakAre zAsanano uDDAha na thAya; paraMtu jo zrAvaka koIne ApyA vinA mAtra potAnA ja upabhogamAM vApare to lokone tevI buddhi thAya ke "A lokono dharma dAnadharmano paNa niSedha kare che, mATe A dharma ziSTa puruSothI pravartita nathI." AthI zrAvaka nIcenAM cAra kAraNothI ucita anukaMpA kare che - Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. dAnahAniMzikA/zloka-9 (1) zAsananA uDDAhanA nivAraNa mATe, (2) koIne ApyA vagara mAtra potAnA upabhoga karavArUpa svArthapravRttinA nivAraNa mATe, (3) dayALu haiyuM jIvaMta rAkhavA mATe ane (4) pUjA Adi prasaMgomAM lokone bIjAdhAnAdinI prApti thAya tadarthe. Ama chatAM zAsanaprabhAvanAno prasaMga hoya tevA avasare anukaMpAdAnanuM pradhAnapaNuM che, tema bhagavAnanA dRSTAMtathI samarthana karavA mATe kahe che - zloka : dharmAGgatvaM sphuTIkartuM dAnasya bhagavAnapi / ata eva vrataM gRhNan dadau saMvatsaraM vasu / / 9 / / anvayArtha: sata =AthI ja=kALe alpa paNa lAbhavALuM thAya che AthI ja, vAnastha anukaMpAdAnanuM dharmAnaM-dharmAgapaNuM rIvartu-spaSTa karavA mATe mavAna=bhagavAne paNa vrataM pRchA--vratane grahaNa karatAM saMvatsa=eka varSa vasutradhata =ApyuM. 59I zlokArtha : AthI ja, anukaMpAdAnanuM dharmAgapaNuM spaSTa karavA mATe bhagavAne paNa vratane grahaNa karatAM eka varSa dhana ApyuM. IIII TIkA - dharmAGgatvamiti-ata eva kAle'lpasyApi lAbhArthatvAdeva dAnasya anukampAdAnasya, dharmAGgatvaM sphuTIkartuM bhagavAnapi vrataM gRhNan saMvatsaraM vasudadau / tatazca mahatA dharmAvasare'nuSThitaM sarvasyApyavasthaucityayogena dharmAMgamiti spaSTIbhavatIti bhAvaH / tadAha - "dharmAGgakhyApanArthaM ca dAnasyApi mahAmatiH / avasthIvityayorona sarvarcavAnuSpathA" 09|| (aSTaprakara-ra7/3). rUti sAuT Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37. dAnahAniMzikA/bloka-9 TIkArya : sata va ... rUtti T . AthI ja=kALe alpanuM paNa lAbhArthapaNuM hovAnA kAraNe ja, dAnanuM anukaMpAdAnanuM, ghamagapaNuM spaSTa karavA mATe bhagavAne paNa vratane grahaNa karatAM eka varSa dhana ApyuM; tataDyu ane te kAraNathI mahata-moTA puruSa vaDe, dharmanA avasare sevAyeluM anuSThAna avasthAnA aucityanA yogathI sarvapa sarva jIvone paNa, dharmAga che, e pramANe spaSTa thAya che, e prakArano bhAva che=zlokano bhAva che. tene kahe che=mahApuruSa vaDe sevAyeluM sarva jIvone mATe dharmanuM aMga thAya che, tene kahe che - "avasthAnA aucityanA yogathI sarva jIvone paNa dAnanI paNa dharmAgatA vyApana karavA mATe=jaNAvavA mATe, mahAmati evA bhagavAne anukaMpAthI=kRpAthI, eka varSa dhana ApyuM." ti' zabda uddharaNanI samAptimAM che. noMdha:- "saMvatsara vahu hatI'=eka varSa dhana ApyuM e zabda adhyAhAra che. gha dhyAnArtha" A zabdamAM "gha' zabda 'ghAtA' arthamAM che. arthAt bhAva arthamAM che. 'AnacApa' ahIM ka thI zIlano samuccaya karavo. sarvarcavAnu5yA' ahIM vAra' 'pi' arthamAM che. tethI zrAvakone to dAna dharmanuM aMga che, paraMtu yatine paNa dAna dharmanuM aMga che, teno samuccaya kare che. bhAvArtha bhagavAnanI pUjA Adi samaye anukaMpAdAna ghaNA jIvone bIjAdhAnanuM kAraNa bane che. vaLI tevuM koI kAraNa hoya te vakhate karAyelI dAnazALA ghaNA jIvone bIjAdhAnanuM kAraNa bane che. tethI ucitakALe karAyeluM anukaMpAdAna dharmanuM aMga che, e spaSTa karavA mATe bhagavAne paNa eka varSa sudhI dhana ApyuM. bhagavAnanI A pravRttithI e phalita thAya che ke moTA puruSo vaDe dharmanA avasare je AcarAyeluM hoya te badhA jIvone mATe paNa dharmanuM aMga che. phakta te potAnI avasthAne anurUpa pravRtti hovI joIe, jethI sarvanA bhAvonI vRddhi thAya. Azaya e che ke jema bhagavAne saMyama grahaNa karatI vakhate dhanadAna ApyuM, Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 dAnahAtrizikA/zloka-10 tevuM dhana sAmAnya vyakti ApI zake nahIM, paraMtu potAnI je prakAranI Arthika paristhiti hoya, kauTuMbika saMyogo hoya, te sarvano vicAra karIne dAna kare to te dAna koInA klezanuM kAraNa na bane ane yogya jIvone bIjAdhAnanI prAptinuM paNa kAraNa bane; ane tevuM dAna dharmanuM aMga che, e prakArano bhAva bhagavAnanA varSIdAnathI phalita thAya che.' vaLI jema dIkSAnA prasaMgamAM avasthA anusAra anukaMpAdAna ISTa che, tema anya paNa dharmaprasaMgoe avasthA anusAra anukaMpAdAna ISTa che. III avataraNikA : nanvevaM sAdhorapyetadApattirityata Aha - avataraNikArya : pUrvapakSI nana' thI zaMkA kare che ke A rIte pUrva gAthAmAM sthApana karyuM ke anukaMpAdAna dharmanuM aMga che e rIte, sAdhune paNa AnIanukaMpAdAnatI, Apatti che. ethI kahe che - bhAvArtha : sAmAnya rIte sAdhu anukaMpAdAna karatA nathI, te vAta prasiddha che. tene sAme rAkhIne "nanu' thI pUrvapakSI zaMkA kare che ke tame anukaMpAdAnane dharmanA aMgarUpe sthApana karyuM e rIte sAdhune paNa anukaMpAdAna karavAnI Apatti Avaze. pUrvapakSInI e prakAranI zaMkAnA nivAraNa mATe graMthakAra kahe che - 'sAdhorapi" ahIM " thI e kahevuM che ke zrAvakane to anukaMpAdAnanI prApti che, paNa sAdhune paNa anukaMpAdAna svIkAravAnI Apatti che. zloka : sAdhunApi dazAbhedaM prApyaitadanukampayA / dattaM jJAtAd bhagavato raMkasyeva suhastinA / / 10 / / anvayArtha:bhavita: jJAtA=bhagavAnanA daSTAMtathI muktinA saMvacceva suhasti mahArAjA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAtrizikA/bloka-10 39 vaDe raMkane jema manuvampayA vataMtraanukaMpAthI apAyuM, tema sAdhunA=sAdhu vaDe paNa, tamevuM prANa dazAbhedane pAmIne=puNAlaMbanane AzrayIne A=dAna ISTa che. ||10|| zlokArca - bhagavAnanA daSTAMtathI suhari mahArAja vaDe raMkane jema anukaMpAthI apAyuM, tema sAdhu vaDe paNa dazAbhedane pAmIne A dAna, ISTa che. II10ll TIkA : sAdhunApIti-sAdhunApi-mahAvratadhAriNApi, dazAbhedaM prApya=puSTAlambanamAzrityaitadAnamanukampayA dattaM suhastineva raGkasya, tadAha - zrUyate cAgame AryasuhastyAcAryasya raGkadAnam' iti / kuta? ityAha - bhagavataH zrIvardhamAnasvAmino jJAtAt / taduktam - "jJApakaM cAtra bhagavAnniSkrAnto'pi dvijanmane / tevadUSya vavaddhImAnanumyAvizeSata:" TI9 II (paSTaprahara-ra7/6) rUti ! prayogazcAtra dazAvizeSa yaterasaMyatAya dAnamaduSTaM, anukampAnimittatvAt, bhagavadvijanmadAnavadityAhuH / / 10 / / TIkArya : sAdhunApikAnavahityAdura 10 | sAdhu vaDe paNa=mahAvratadhArI vaDe paNa, dazAbhedane prApta karIne puSTAlaMbanane AzrayIne=vizeSa dharmaprAptinA timirane AzrayIne, A=dAna, ISTa che, jema anukaMpA vaDe suhasti mahArAjA vaDe raMkane apAyuM. tene kahe cheHsuhari mahArAja vaDe raMkane apAyelA dAnane kahe che - "ane AgamamAM Aryasuhasti AcAryanuM raMkadAna saMbhaLAya che." "ti' zabda uddharaNanI samAptimAM che. konAthIkonA daSTAMtathI Aryasuhasti mahArAjAe raMkane dAna ApyuM? ethI kahe che - bhagavAna vardhamAnasvAmInA daSTAMtathI Aryasuhasti mahArAjAe raMkane dAna ApyuM, ema avaya che. taduva' - te bhagavAnanA daSTAMtathI Aryasuhasti mahArAjAe raMkane dAna karyuM te, kahevAyeluM che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA|zloka-10 "ahIM=anukaMpAthI karAtA dAnamAM, anukaMpAvizeSathI brAhmaNane devaduSya ApatA buddhimAna, niSprAMta=dIkSAavasthAvALA, paNa bhagavAna dRSTAMta che." 40 'rUti' zabda uddharaNanI samAptimAM che, ane ahIM=anukaMpAdAnamAM, prayoga=anumAnano prayoga : sAdhune dAvizeSamAM asaMyatane dAna aduSTa che; kema ke anukaMpAnuM nimittapaNuM che, bhagavAnanA brAhmaNane apAyelA dAnanI jema, e pramANe kahe che. / / 10 / * 'sAdhunApi mahAvratadhAripi' ahIM 'pi' thI e kahevuM che ke zrAvakane to puSTAlaMbanathI anukaMpAdAna karavAnuM che, paNa sAdhune paNa puSTAlaMbanathI anukaMpAdAna ka2vAnuM che. * 'niAnto'pi' ahIM 'vi' thI e kahevuM che ke, dIkSA pUrve to bhagavAne dAna ApyuM, paNa dIkSita thayelA bhagavAne paNa dAna ApyuM. bhAvArtha : sAdhune paNa puSTAlaMbanane AzrayI anukaMpAdAna ISTa che : Aryasuhasti mahArAjAe anukaMpAthI raMkane dAna ApyuM, tema mahAvratadhArI evA sAdhune paNa puSTAlaMbanane AzrayIne A dAna ISTa che. Azaya e che ke bhikhArIne khAvAnA AzayathI dIkSA ApI ane sAdhuno AhAra Apyo, te vakhate "A jIva saMyamane yogya che, mATe saMyama ApavuM", evo Azaya nathI; paraMtu saMyamanA vezane pAmIne AhAra karyA pachI A jIvane bIjAdhAnanI prApti thaze, tevuM jANIne Aryasuhasti mahArAje anukaMpAthI bhikhArIne khAvA ApyuM che. te rIte puSTAlaMbana hoya to=vizeSa dharmanI prApti thatI hoya to, gItArtha sAdhue paNa anukaMpAthI dAna ApavuM yogya che. ahIM prazna thAya ke Aryasusta mahArAjAe konA dRSTAMtathI raMkane dAna ApyuM ? ethI kahe che ke bhagavAna mahAvIra dIkSA lIdhA pachI brAhmaNanI anukaMpAthI vastradAna kare che, te dRSTAMtathI Aryasuhasti mahArAjAe paNa raMkane bhojana ApyuM. A dRSTAMtathI e phalita thAya che ke jema bhagavAna jANatA hatA ke "A brAhmaNa A mAruM apAyeluM vastra vecIne saMsAranI pravRtti ka2ze, topaNa A Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 dAnahAtrizikA/bloka-11 vastradAna A jIva mATe bIjAdhAnanuM kAraNa che." tethI te jIvanI anukaMpAbuddhithI bhagavAne vastra ApyuM. tema koI jIvane bIjAdhAnanuM prabaLa kAraNa dekhAya to asaMyatane paNa sAdhu dAna ApI zake. te rIte Aryasuhasti mahArAjAe paNa asaMyata evA bhikhArIne khAvA mATe ApyuM che. phakta bhikhArIne Apela sAdhuno veza to bIjAdhAnamAM prabaLa aMga che, tevuM jANIne sAdhuno veza Apyo che. bAkI jema bhagavAne asaMyatane vastradAna karyuM che, tema Aryasuhasti mahArAjAe paNa asaMyata evA bhikhArIne sAdhunI bhikSA ApI che; ane tevuM puSTAlaMbananuM kAraNa hoya to anya koI paNa gItArtha sAdhu anukaMpAthI. dAna Ape to koI doSa nathI. I1nA zloka : na cAdhikaraNaM hyetadvizuddhAzayato matam / api tvanyad guNasthAnaM guNAntaranibandhanam / / 11 / / anvayArtha - vizuddhAzayataH ra=ane vizuddha Azaya hovAne kAraNe=sAmenA jIvane bIjAdhAnanI prApti karAvavArUpa vizuddha Azaya hovAne kAraNe, ta= A=kAraNika dAna thazara=adhikaraNa na mata--manAyuM nathI. kapi tu=vaLI, TLAntaranivazvana-guNAMtaranuM kAraNa evuM vAd guNasthAnaM anya guNonuM sthAna che. 115 zlokArca - vizuddha Azaya hovAne kAraNe A adhikaraNa manAyuM nathI. vaLI guNAMtaranuM kAraNa evuM anya guNonuM sthAna che. ll11 TIkA : naceti-na ca etat-kAraNikaM yatidAnam, adhikaraNaM matam / adhikriyate AtmA'nenAsaMyatasAmarthyapoSaNata ityadhikaraNam / kuta ityAha-vizuddhAzayato'vasthaucityenAzayavizuddheH bhAvabhedena karmabhedAt / anarthAsambhavamuktvA'rthaprAptimapyAha 'apitviti' Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 dAnahAniMzikA/bloka-11 abhyuccaye / anyadadhikRtaguNasthAnakAnmithyAdRSTitvAderaparamaviratasamyagdRSTyAdikaM guNAnAM jJAnAdInAM sthAnaM mataM guNAntarasya sarvaviratyAdernibandhanam / / 11 / / TIkArca - na vaitArava ..... nindanam 99To ane A kAraNika yatidAna, adhikaraNa manAyuM nathI. adhikaraNa zabdanI vyutpatti artha batAve che - asaMyatanA sAmarthanA poSaNathI AtmA jenA vaDe adhikArI thAya durgationo adhikArI thAya, e adhikaraNa. kAraNika yatidAna adhikaraNa kema manAyuM nathI ? ethI kahe che : vizuddha Azaya hovAthI avasthAcityane kAraNe puSTAlaMbanarUpa avasthAaucityane kAraNe, AzayanI vizuddhi hovAthI kAraNika yatidAna adhikaraNa manAyuM nathI, ema anvaya che. ahIM prazna thAya ke sAdhu asaMyatane potAnAM vastrAdi Ape tyAre te vastrAdi ApavAnI kriyA adhikaraNa manAya che, ane kAraNika yatidAna adhikaraNa nathI, tema kahevAthI te baMne vacce virodha Avaze. tethI kahe che - bhAvabhedane kAraNe karmano bheda hovAthI kAraNika yatidAna adhikaraNa nathI, ema atraya che. anarthanA asaMbhavane kahIne kAraNika yatidAnamAM adhikaraNarUpa anarthanA asaMbhavane kahIne, arthaprAptine paNa kahe che. zlokano 'tu zabda amyuccayamAM che. jene dAna ApavAmAM Ave che tene anya adhikRta evA mithyAdaSTi Adi guNasthAnakathI apara (uparanuM), evuM aviratasamyagdaSTi AdirUpa jJAnAdi guNonuM sthAna manAyuM che. vaLI je anya guNasthAnaka che, te guNAMtaranuM=sarvavirati AdinuM, kAraNa che. ll11aaaa ja 'mithyAtviA : ' ahIM '" thI samyagdaSTi ane dezavirati guNasthAnakanuM grahaNa karavuM. 'virataHcahyAdrive ahIM 'ri' thI dezavirati guNasthAnakanuM grahaNa karavuM. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 dAnahAniMzikA/bloka-11 punAM jJAnAvInAM' ahIM 'jJAnA imAM "kAri' thI darzana ane anaMtAnubaMdhI AdinA vigamanathI prApta thatA cAritranuM grahaNa karavAnuM che. 'sarvaviratyaH ahIM maTi thI asaMga anuSThAna, kSapakazreNI AdinuM grahaNa karavuM. bhAvArtha - sAdhunA kAraNika dAnamAM adhikaraNano abhAva : pUrva zlokamAM kahyuM ke sAdhune paNa puSTAlaMbanane AzrayIne anukaMpAdAna ISTa che. tyAM vicArakane prazna thAya ke sAdhu potAnuM vastra gRhasthane Ape ane gRhastha te vastrano saMsAranAM kRtyomAM upayoga kare to saMsAranA AraMbhasamAraMbhanuM kAraNa bane, tethI pApamAM sahAya karavAnuM kAraNa bane. tethI te dAnane adhikaraNarUpe svIkAranI Apatti Ave. tenA nirAkaraNa mATe kahe che ke kAraNika yatidAna adhikaraNa manAyuM nathI; kema ke AzayanI vizuddhi che. Azaya e che ke phakta te jIva pratye tenAM duHkha dUra karavAnA AzayathI bhagavAne vastradAna ApyuM nathI, paraMtu A jIvane bodhibIjanI prApti thAya tevA AzayathI bhagavAne vastradAna ApyuM che, ane tevuM prabaLa kAraNa hoya to koIpaNa gItArtha sAdhu dAna Ape to tenAthI karmabaMdha thAya nahIM; kema ke karmabaMdha adhyavasAyane anurUpa thAya che ane prastuta dAna ApatI vakhate adhyavasAya vizuddha che, mATe karmabaMdha thato nathI. ahIM prazna thAya ke koI duHkhI jIvane joIne sAdhune anukaMpA thAya tyAre paNa tenA duHkhane dUra karavAno adhyavasAya che, chatAM zAstrakAroe te dAnane adhikaraNarUpe kahela che, ane kAraNika dAna adhikaraNarUpa nathI, tema tame kema kaho cho ? tethI to paraspara virodha prApta thAya che, kema ke je koI sAdhu duHkhane dUra karavAnA AzayathI anukaMpA karaze, tyAM paNa teno Azaya to AvelA duHkhane dUra karavAno che. ahIM kAraNika dAna Ape che, tyAre paNa e jIvane A saMsAramAMthI tAravAno Azaya che; to eka sthAne karmabaMdha ane bIjA sthAne karmabaMdha nahIM, tema kema kahI zakAya ? tethI kahe che - bhAvabhedathI karmano bheda che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-11 Azaya e che ke jyAM puSTAlaMbana nathI, tyAM sAdhune duHkhInAM duHkha dUra karavAno Azaya hovA chatAM tenI saMsAranI pravRttimAM sahAya karavAno adhyavasAya paNa arthathI prApta thAya che. tethI saMsAranA AraMbha-samAraMbhamAM sahAyaka thavuM te sAdhu mATe ucita AcAra nathI, paraMtu aviratinA poSaNarUpa te kriyA che. tethI sAdhunuM te dAna adhikaraNa bane che; paraMtu jyAre sAmenA pAtrane bIjAdhAnanI prApti thAya tema hoya, ane tenA dvArA samyaktva ane krame karIne sarvaviratinI prApti thAya tema hoya, tyAre sAdhu potAnuM vastradAna Ape topaNa te adhikaraNa banatuM nathI; kema ke sAmA jIvane saMsArathI nistAra karavAno A prabaLa upAya che. 44 A rIte zlokanA pUrvArdhathI kAraNika yatidAna adhikaraNa nathI te batAvyuM. have zlokanA uttarArdhathI e batAve che ke, kAraNika yatidAna je jIvane apAya che, te jIvane mithyAdaSTi Adi guNasthAnakathI anya samyagdaSTi Adi guNasthAnakanI prAptinuM kAraNa che ane te samyagdaSTi Adi guNasthAnaka paNa sarvavirati Adi guNasthAnakanuM kAraNa che. tethI kANika yatidAna sAmA jIvane sarvavirati Adi prApta karAvIne saMsAranA nistAranuM kAraNa che. Azaya e che ke bhagavAne brAhmaNane vastra ApyuM, te vastranA nimittane pAmIne brAhmaNane bIjAdhAnanI prApti thaI, je bIjAdhAna sAmagrI maLatAM samyaktvanI prApti karAvaze, ane samyakRtvanI prApti krame karIne sarvaviratinI prApti karAvaze, ane A rIte te brAhmaNano jIva A saMsArathI pArane pAmaze. tethI jema bhagavAne puSTAlaMbanathI vastranuM dAna ApyuM, tema koIpaNa gItArtha sAdhu tevuM puSTAlaMbana dekhAtuM hoya to vastrAdinuM dAna kare to te vastrAdidAna adhikaraNa to na bane, paraMtu te vastrAdinuM dAna sAmAjIvanI guNaparaMparAnuM prabaLa kAraNa bane. mATe sAdhune puSTAlaMbanathI anukaMpAdAnano niSedha nathI. ahIM kAraNika yatidAna bIjAdhAnanuM kAraNa che, eTaluM ja na kahetAM ema kahyuM ke, sarvavirati Adi guNAMtaranA kAraNa evA samyaktvAdi guNasthAnanuM kAraNa che. tethI e batAvavuM che ke A anukaMpAdAna sarvaviratirUpa phaLanI prApti karAvanAra hovAthI sAvagha nathI, paraMtu sAdhu mATe niravagha che. // 11 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 dAnahAnizikA/bloka-12 avataraNikA : nanvevaM 'gihiNo veyAvaDiaM na kujjA' (dazavaikAlika-cU. 2/9) ityAdyAgamavirodhaH ityata Aha - avataraNitArtha - nanu' thI pUrvapakSI zaMkA kare che, A rIte gAthA-10-11mAM sthApana karyuM ke dazAbhedane AzrayIne sAdhune anukaMpAdAna ISTa che e rIte, "gRhasthanI vaiyAvacca na karavI joIe" - e prakAranA AgamatI sAthe virodha che. ethI kahe che - zloka - vaiyAvRttye gRhasthAnAM niSedhaH zrUyate tu yaH / sa autsargikatAM bibhranaitasyArthasya bAdhakaH / / 12 / / anvayArtha: pRhasthAnAM vecAvRtye tu gRhasthonA vaiyAvRtyamAM vaLI : niSedha =je niSedha mUrti=saMbhaLAya che, te, gauvatAM vizra--tsagikatAne dhAraNa karato, tasya sarNaca=A arthano arthAt sAdhutA apavAdika anukaMpAdAnane batAvanArA arthano, na vAda=bAdhaka nathI. II12aaaa. zlokArca - gRhasthonA vaiyAvacamAM vaLI je niSegha saMbhaLAya che, te ausargikatAne dhAraNa karato A arthano bAghaka nathI. zA : TIkA - vaiyAvRttya iti - gRhasthAnAM vaiyAvRttye tu sAdhoryo niSedhaH zrUyate, sa autsargikatAM bibhrannatasyApavAdikasyArthasya bAdhakaH / apavAdo hyutsargaM bAdhate na tuutsrgo'pvaadniti sArI TIkArca - pRthAnAM-.....DapavAmati sArA gRhasthonI vaiyAvaccamAM vaLI sAdhune Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 dAnadvAtriMzikA|zloka-12 je niSedha saMbhaLAya che, te autsargikatAne=utsargapaNAne, dhAraNa karato A arthano=sAdhunA apavAdika anukaMpAdAnane batAvanArA arthano, bAdhaka nathI. apavAda ja utsargane bAdha kare che, paraMtu utsarga apavAdane nahIM arthAt utsarga apavAdane bAdha karato nathI. / / 12 / / bhAvArtha : koI vizeSa kAraNa na hoya to gRhasthanI vaiyAvRttva karavAno sAdhune zAstramAM niSedha che; kema ke gRhastha asaMyamI che ane tenA asaMyamanI puSTi thavAthI sAdhune tenA asaMyamanI anumodanAnI prApti thAya. paraMtu jyAre tevA saMyogomAM tene bIjAdhAnAdi thavAnI saMbhAvanA dekhAya to gRhasthanI vaiyAvRttva karavAmAM paNa sAdhune doSa nathI. AnAthI e phalita thAya ke utsargathI sAdhune gRhasthanI vaiyAvRttva karavAno niSedha che; paraMtu jyAre guNavizeSanI prAptinuM kAraNa jaNAya tyAre gRhasthanI vaiyAvRttva ka2vAmAM paNa sAdhune doSa nathI. AthI bhagavAne raMkane vastradAna ApyuM, temAM doSa nathI. sAmAnya rIte utsarganuM je lakSya hoya che, apavAdanuM paNa te lakSya hoya che; topaNa utsarganI pravRttino bAdha karIne apavAdanI pravRtti thAya che, paraMtu apavAdanI pravRttino bAdha karIne utsarganI pravRtti thatI nathI. jema prastutamAM saMyamanI vRddhi arthe sAdhu pravRtti karatA hoya che, tethI asaMyamanuM poSaNa thAya tevI gRhasthanI vaiyAvacca utsargathI karatA nathI; paraMtu jyAre te gRhasthane bIjAdhAna dvArA saMyamanI prApti thAya tema hoya tyAre, bIjAne saMyamanI prAptimAM pote nimitta bane tevI pravRtti paNa potAnA saMyamanA kaMDakonI vRddhinuM kAraNa che, tethI utsargathI niSiddha evI paNa gRhasthanA vaiyAvaccanI pravRtti sAdhu apavAdathI kare che; ane gRhasthanA vaiyAvaccanI potAnI pravRtti dvArA te gRhasthane krame karIne saMyamanI prApti thaze, tevo zubhAzaya hovAthI, te sAdhunA saMyamanI vRddhi thAya che. mATe utsargathI niSiddha evI paNa vaiyAvRttvanI pravRtti apavAdathI karAya che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnatAsiMzikA/bloka-13 AnAthI e phalita thAya ke utsarganA avasare karAyelI utsarganI pravRtti jema saMyama vRddhinuM kAraNa bane che, tema apavAdanA avasare karAyelI apavAdanI pravRtti paNa saMyamavRddhinuM kAraNa bane che. avataraNikA - sUtrAntaraM samAdhatte - avataraNiAkArya : sUtrAtaranuM samAdhAna kare che - bhAvArtha - pUrvamAM sthApana karyuM ke sAdhune dazAbhedamAM anukaMpAdAna saMmata che. tyAM gRhasthanI vaiyAvaccano niSedha karanArA Agamavacanano virodha jaNAyo. tenuM samAdhAna gAthA-12mAM karyuM. have sUyagaDAMga sUtranA vacana sAthe AvatA virodhanuM samAdhAna kare che. zloka - - ye tu dAnaM prazaMsantItyAdisUtre'pi saGgataH / . vidAya viSayo mRo razame vizvetA rUA. anyathArtha : je tu rAnaM prazaMsannItyAre sUtreDapi=" tu tAnaM prazaMsanti' ItyAdi sUtramAM paNa tazAmevaM dazAbhedane puSTAlaMbanane vidAyaHchoDIne sati viSaya =saMgata evo viSaya vizvetA=buddhimAne kRSa=zodhavo. II13 zlokArca - ve tu vAnaM prazatti ' ItyAdi sUtramAM paNa dazAbhedane choDIne saMgata evo viSaya buddhimAne zodhavo. 've tu vAnaM prazaMsantItyAdi sUtreDa' ahIM 'rUtyAti" thI A vacananA avaziSTa bhAgano saMgraha che ane "mapi' thI gRhasthanI vaiyAvaccano niSedha karanArA sUtrano saMgraha che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 dAnahAiizakA/zloka-13 TIkA : ye tviti - ye tu dAnaM prazaMsantItyAdisUtre'pi = "je u dANaM pasaMsaMti vahamicchaMti pANiNaM / ne ma aaN kadaMti vittiththamaM raMti (ritti) te" TI9 IT iti sUtrakRtasUtre'pi, dazAbhedaM vihAya saGgataH-yuktaH, viSayo vipazcitA mRgya:-aidaMparyazuddhyA vicAraNIyaH, na tu padArthamAtre mUDhatayA bhAvyam, apuSTAlambanaviSayatayaivAsyopapAdanAt / Aha ca - "ye tu dAnaM prazaMsantItyAdi sUtraM tu yatsmRtam / avasthAevipargha draSTaa tanmadAtmafmaH" TI9T1 rUtti jarUT TIkArca - je tu tA ....... ti rUA"je vaLI dAnanI prazaMsA kare che ItyAdi sUtramAM paNa="je vaLI dAnanI prazaMsA kare che, te prANInA vadhane Icche che; ane je pratiSedhakare che, te vRtti chedana kare che" - e prakAranA sUyagaDAMga sUtramAM paNa, dazAbhedane choDIne saMgatayukta, viSaya buddhimAne vicAravo=adaMparvanI zuddhithI vicAravo, paraMtu padArthamAtramAM=zabdArthamAtramAM, mUDhapaNA vaDe bhAvana karavo nahIM. ahIM prazna thAya ke prastuta sUtranuM aidaMparya zuM che ? ke jenI vicAraNA karavI joIe ? tethI kahe che - apuNalaMbananA viSayapaNA vaDe ja AvuM prastuta sUyagaDAMganA sUtranuM, upapAdana hovAthI=kathana hovAthI, apuSTAlaMbanasthAnamAM prastuta sUtrane joDavuM, sarvatra nahIM. e prakAranuM tAtparya che. A sUtra dazAbhedane= puNAlaMbanane choDIne grahaNa karavAnuM che, temAM 'nAda thI sAkSI Ape che - ane kahe che - "le tu yA prazaMsantItyasUtra je kahevAyuM che, te mahAtmA vaDe avasthAbheghavaSayavALuM jANavuM." nA "ti" zabda uddharaNanI samAptimAM che. 13 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-13 bhAvArtha: sUyagaDAMga sUtramAM kahyuM che ke "je dAnanI prazaMsA kare che, te prANInA vadhane Icche che; ane je dAnano niSedha kare che, te vRttino uccheda kare che." A sUyagaDAMga sUtrano viSaya apuSTAlaMbanavALA dAnane AzrayIne che. tethI e phalita thAya ke zAsanaprabhAvanAdinuM kAraNa na hoya tevuM dAna koI karatuM hoya ane sAdhu tenI prazaMsA kare to te dAnamAM thatI hiMsAnI anumodanA thAya, ane jo te dAnano niSedha kare to te dAnanI pravRtti aTakavAthI keTalAka jIvonI AjIvikAno uccheda thAya, temAM sAdhu nimitta bane. tethI tevA sthAnamAM dAnanI prazaMsA karavAthI paNa karmabaMdha thAya ane dAnano niSedha karavAthI paNa karmabaMdha thAya. tethI tevA sthAnamAM sAdhue mauna levuM ucita che. paraMtu je dAna bIjAdhAnanuM kAraNa hoya tevA dAnanI sAdhu prazaMsA paNa kare, eTaluM ja nahIM, paNa prasaMga Ave to svayaM paNa tevuM dAna kare. jema bhagavAne raMkane anukaMpAthI vastradAna karyuM. tethI sUyagaDAMga sUtra sAthe sAdhune apavAdika anukaMpAdAna ApavAnA vacanano virodha nathI. ahIM vizeSa e che ke 'je dAnanI prazaMsA kare che, te prANIvadhane Icche che; ane je niSedha kare che, te vRttinA chedane kare che' e sUtrano zabdArthamAtra grahaNa karIe to te padArtharUpa bodha che, ane mUDhatAthI te padArtharUpa bodhamAtrane grahaNa karIne vicAravAmAM Ave to sAdhu dAnanI prazaMsA paNa na karI zake ane niSedha paNa na karI zake, tevo artha prApta thAya. tethI arthathI e prApta thAya ke, jema sAdhu dAnanI prazaMsA na karI zake tema dAna paNa na karI zake; paraMtu teno aidaMparyArtha vicAravAmAM Ave to A kathana apuSTAlaMbanadAnane AzrayIne che, sarva dAnane AzrayIne nahIM, ema phalita thAya. tethI A sUtra sAthe sAdhune apavAdika anukaMpAdAna kahenArA sUtrano virodha nathI. se Azaya e che ke sAdhune dharmaprAptinA kAraNIbhUta dAnanI prazaMsAno niSedha nathI ane zAstraniSiddha evA dAnanA niSedhanI paNa anujJA che. AthI tevA sthAnamAM sAdhu dAnanI prazaMsA ke niSedha kare to koI doSanI prApti nathI; paraMtu je dAna dharmaprAptinuM kAraNa na hoya ane zAstraniSiddha paNa na hoya ane sAmAnya loko duHkhI Adi jIvo pratyenI karuNAthI karatA hoya tevA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 dAnatAsiMzikA/bloka-14 sthAnamAM jo sAdhu te dAnanI prazaMsA kare to te dAnanI pravRttimAM thatI hiMsAnA anumodananI prApti thAya ane niSedha kare to dAna lenArAonI AjIvikAno uccheda thAya, tethI sAdhune aMtarAyakarmabaMdhanI prApti thAya. mATe te sthAnane AzrayIne "ve tuM rAnuM sUtra che. ll13nA avataraNikA : punaH zaGkate - avataraNikA - vaLI zaMkA kare che - bhAvArtha : zloka-10mAM sAdhune apavAdathI anukaMpAdAna ISTa che, te sthApana karyuM, ane tenI sAthe AvatA zAstranA anya vacanonA virodhano parihAra zloka12, 13mAM karyo. vaLI sAdhune anukaMpAdAna svIkAravAmAM doSa Ave che, te prakAranI koIka zaMkA kare che - bloka : nanvevaM puNyabandhaH syAtsAdhorna ca sa iSyate / puNyabandhAnyapIDAbhyAM channaM bhuGkte yato yatiH / / 14 / / anvayArtha vaM A rIte zloka-10mAM batAvyuM e rIte, sAtho-sAdhune puSyavastha= puNyabaMdha racAta thAya te =ane te=puthabaMdha na rU=IcchAto nathI yaE=je kAraNathI thati =sAdhupukhyavasthAcavIkA-puSyabaMdhathI ane anyane thatI pIDAthI bacavA mATe chaa=pracchanna mutte=bhojana kare che. 14 zlokArca - A rIte sAdhune puNyabaMdha thAya ane te puNyabaMdha, IcchAto nathI; je kAraNathI sAdhu puNyabaMghathI ane anyane thatI pIDAthI bacavA mATe pracchanna bhojana kare che. ll14ll Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-15 TIkA H nanviti- nanu evamapavAdato'pi sAdhoranukampAdAne'bhyupagamyamAne puNyabandhaH syAt, anukampAyAH sAtabandhahetutvAt / na ca sa puNyabandha iSyate sAdhoH / yataH = yasmAd yatiH puNyabandhAnyapIDAbhyAM channaM bhuGkte / / 14 / / TIkArya H nanu evam = channa mutte / / 14 / A rIte=zloka-10mAM kahyuM e rIte, apavAdathI paNa sAdhune anukaMpAdAna svIkArAye chate, puNyabaMdha thAya; kema ke anukaMpAnuM zAtAnA baMdhanuM hetupaNuM che ane te=puNyabaMdha, sAdhune IcchAto nathI; je kAraNathI sAdhu puNyabaMdhathI ane anyane thatI pIDAthI bacavA mATe pracchanna bhojana kare che. 14 * 'apavAvato'pi' ahIM 'vi' thI utsargano samuccaya che. ..... avataraNikA : etadeva spaSTayati avataraNikArya : Ane ja spaSTa kare che - bhAvArtha : pUrva zloka-14mAM batAvyuM ke puNyabaMdhathI bacavA ane anyanI pIDAnA parihAra mATe sAdhu pracchanna bhojana kare che ene ja spaSTa kare che - zloka H dInAdidAne puNyaM syAttadadAnaM (ne) ca pIDanam / zaktau pIDA'pratIkAre zAstrArthasya ca bAdhanam / / 15 / / 51 anvayArtha : TInAvivane dInAdinA dAnamAM mukhya sva=puNya thAya puNyabaMdha thAya tavavAna(ne)==ane teone adAnamAM=nahIM ApavAmAM pIina=pIDA che Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para dAnahAtrizikA/bloka-15 zivattI ane zakti hote chate vaDApratIre pIDAnA apratIkAramAM zAstrArthacatrazAstrArthanuM vAdhanabAdhana che. 15 zlokArca - dInAdinA dAnamAM puNyabaMgha thAya ane teone adAnamAM pIDana che ane zakti hote chate pIDAnA apratIkAramAM zAstrArthanuM bAdhana che. II1paII 'TInAdrinAM ahIM kAri" thI anAtha, vanapakAdinuM grahaNa karavuM. noMdha :- zlokamAM tadravAna che tyAM TIkA pramANe 'talAne joIe. TIkA - dInAdIti-prakaTaM bhojane dInAdInAM yAcamAnAnAM, dAne puNyaM syAt / na cAnukampAvAMsteSAmadatvA kadApi bhoktuM zaktaH / atidhASTAmavalambya kathaJcitteSAmadAne ca pIDanaM syAtteSAM tadAnImaprItirUpaM zAsanadveSAtparatra ca kugatisaGgatirUpam / tadaprItidAnapariNAmAbhAvAnna doSo bhaviSyatItyAzaGkyAha - zaktau satyAM pIDAyA: paraduHkhasya apratIkAre-anuddhAre ca zAstrArthasya parAprItiparihAraprayatnapratipAdanarUpasya bAdhanaM, rAgadveSayoriva zaktinigRhanasyApi cAritrapratipakSatvAt / prasiddho'yamarthaH satimASTa9%A TIkArca - pradaM monane .. saptamASTaTI9T1sAdhunA pragaTa bhojanamAM, thAzamAna evA dInAdine dAna karAve chate puNya thAya, ane anukaMpAvALA sAdhu teone ApyA vagara kyAre paNa bhojana karavA samartha nathI; ane ati dhRSTatAnuM avalaMbana laIne koIka rIte teone adAnamAM pIDA thAya vAcakone pIDA thAya arthAt te vakhate aprItirUpa pIDA thAya, ane zAsananA dveSane kAraNe paralokamAM kugatisaMgatirUpa pIDana thAya. tene mAMganArane, aprIti karAvavAnA pariNAmano abhAva hovAthI doSa thaze nahIM=sAdhune karmabaMdharUpa doSa thaze nahIM. e prakAranI zaMkA karIne kahe che - ane zakti hote chate paraduHkharUpa pIDAnA apratikAramAM anuddhAramAM, paranI aprItinA parihAranA prayatnanA pratipAdanarUpa zAstrArthanuM bAdhana Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAgizikA/bloka-15 pa3 thaze; kema ke rAgadveSanI jema zaktitigRhananuM paNa cAritrapratipakSapaNuM che. A artha sAtamA aSTakamAM prasiddha che. II1pA 'zanidinacara ahIM Aja thI rAgadveSano samuccaya che. bhAvArtha - sAdhunA pracchanna bhojananuM rahasya - zloka-10mAM graMthakAre sAdhune apavAdathI anukaMpAdAna ISTa che tema sthApana karyuM. tyAM pUrvapakSI zaMkA karatAM kahe che ke jo sAdhu anukaMpAdAna kare to tenAthI puNyabaMdha thAya, ane sAdhune puNyabaMdha ISTa nathI; kema ke sAdhu mokSanA arthI che. AthI sAdhu pracchanna bhojana kare che. jo pracchanna bhojana na kare to temane bhojana karatA joIne dInAdi yAcanA kare, ane sAdhu dayALu hoya, tethI jo te vAcakone svabhojana Ape to te dAnathI sAdhune puNyabaMdha thAya, ane puNyabaMdha sAdhune ISTa nathI. tethI sAdhu puNyabaMdhathI bacavA mATe dAna karatA nathI. vaLI pracchanna bhojana na kare ane dInAdi yAcanA kare teve vakhate sAdhu dayALu hRdayavALA hovA chatAM manane kaThora karIne dInAdine Ape nahIM, to dinAdine tyAre aprIti thAya ane bhagavAnanA zAsana pratye dveSa thAya, ke "A sAdhuo kevA svArthI che ! ame bhUkhyA chIe topaNa amane ApatA nathI ane kevaLa pote vApare che." A prakAre zAsana pratyenA dveSane kAraNe te dInAdine paralokamAM kugatinI prApti thAya. Ama pragaTa bhojana kare ane yAcaka mAMge tyAre dAna Ape to puNyabaMdha thAya, te puNyabaMdhanA parivAra mATe; ane yAcaka mAMge ane dAna na Ape to dInAdine aprIti thAya tenA parihAra mATe, ane dInAdine paralokamAM thatI kugatinI prAptinA parivAra arthe sAdhu pracchanna bhojana kare che. ahIM vicArakane prazna thAya ke zAtAvedanIyarUpa puNyabaMdhanA parivAra arthe bhagavAne sAdhune anukaMpAno niSedha karyo che, tethI anukaMpA na kare ane pragaTa bhojana kare to zuM vAMdho ? arthAt koI doSa nathI; kema ke dInAdine aprIti karAvavAno pariNAma nathI. tethI graMthakAra kahe che - dInAdinA pIDananA parivAra mATe zakya upAya vidyamAna hoya ane temAM yatna na karavAmAM Ave to bIjAne aprIti thavArUpa pIDAnA parivArane Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa4 dAnahAtrizikA/zloka-16 kahenArA zAstranuM bAdhana thAya. tethI zAstrabAdhAnA parivAra arthe sAdhu pracchanna bhojana kare che. ahIM prazna thAya ke sAdhue cAritranI pravRttimAM apramAda karavo joIe. tethI je sAdhu saMyamamAM apramAdI hoya ane pragaTa bhojana karatA hoya ane tenA kAraNe koI jIvane pIDA thAya, to sAdhune zuM doSa thAya ? arthAt sAdhune koI doSa lAge nahIM. tenA nivAraNa mATe kahe che ke rAga-dveSa e cAritranA virodhI che, tema zAstrAnusArI ucita pravRttimAM zaktine gopavavAthI paNa cAritrano bAdha thAya che; ane bhagavAnanuM vacana paranI pIDAnA parivAra mATe upadeza Ape che, ane te pramANe paranI pIDAnA parivAra arthe pracchanna bhojana na karavAmAM Ave to sAdhu ucita pravRttimAM zaktine gopave che, tethI sAdhune cAritrano bAdha thAya. tethI e phalita thAya ke jema sAdhu rAga-dveSane vaza thaI koI pravRtti kare to cAritrano bAdha thAya, tema zAstrAnusArI ucita kriyAomAM paNa zaktine gopave topaNa cAritrano bAdha thAya. II141pa avataraNikA - zloka-14-15mAM pUrvapakSIe sthApana karyuM ke sAdhune puNyabaMdha ISTa nathI, tethI apavAdathI paNa puNyabaMdhanA kAraNarUpa dAna ISTa nathI. have te ja vAtane anya yuktithI daDha karavA mATe "vi ra' thI pUrvapakSI kahe che - zloka : kiJca dAnena bhogAptistato bhavaparamparA / dharmAdharmakSayAnmuktirmumukSorneSTamityadaH / / 16 / / anvayArtha : vizvAnavaLI dAna vaDe moti=bhoganI prAptitata tenAthIebhogavI prAptithI bhavaparaparA=bhavanI paraMparA che. dharmadharmakSayAtradharma-adharmanA kSayathI mukti mokSa che. rUti ethI A anukaMpAdAna mumukSo mumukSane ne ISTa nathI. 16. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa dAnatAsiMzikA/zloka-10 zlokArca - vaLI dAna vaDe bhoganI prApti che. tenAthI bhavanI paraMparA che. dharmaadharmanA kSayathI mokSa che. ethI anukaMpAdAna, mumukSane ISTa nathI. II16o. TIkA : kiJceti - kiJca dAnena hetunA bhogAptirbhavati tato bhavaparamparA mohadhArAvRddhaH / tathA dharmAdharmayo:-puNyapApayoH, kSayAnmuktiH, iti hetorado'nukampAdAnaM mumukssonaida tAddA. TIkArya : jigna vAna ... mumukSoneMnTa" sAuddA 'viSya' zabda samuccaya mATe che. dAnarUpa hetuthI bhoganI prApti thAya che. tenAthI=bhoganI prAptithI, mohanI dhArAnI vRddhi thavAthI bhavanI paraMparA che ane puNya ane pAparUpa dharma ane adharmanA kSayathI mokSa che. e hetuthI A=anukaMpAdAna, mumukSane ISTa nathI. II16. bhAvArtha : zloka-14-15mAM pUrvapakSIe sthApana karyuM ke sAdhune puNyabaMdha ISTa nathI. te vAtane batAvatAM pUrvapakSI kahe che - "koI paNa vastu bIjAne ApavAthI potAne te maLe' - te prakArano nyAya che. tethI dAna ApavAthI potAne bhoganI prApti thAya che, ane jyAre te bhoganI prApti thaze tyAre te bhoganI pravRttine kAraNe mohadhArAnI vRddhi thaze, ane te rIte moha vadhavAthI bhavaparaMparA vadhaze. mATe dAna ApavuM sAdhune ucita nathI. bIjI yukti ApatAM pUrvapakSI kahe che ke puNya ane pAparUpa dharma ane adharmanA kSayathI mokSa thAya che, ane sAdhu mokSanA arthI che. tethI puNyabaMdhanA kAraNarUpa anukaMpAdAna sAdhune ISTa nathI. I16aaaa avataraNikA :siddhAntayati - Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paka dAnahAtrizikA/zloka-17 avataraNikArya - siddhAMtanuM sthApana kare che - bhAvArtha - zloka-14 thI 19 sudhI pUrvapakSIe sthApana karyuM ke sAdhune puNyabaMdha ISTa nathI. tethI apavAdathI paNa anukaMpAdAna sAdhune ISTa nathI. tenuM nirAkaraNa karIne graMthakAra siddhAMtanuM sthApana kare che - zloka - naivaM yatpuNyabandho'pi dharmahetuH zubhodayaH / vanerdAhyaM vinAzyeva nazvaratvAtsvato mataH / / 17 / / anvayArtha : naive=A pramANe nathI=gAthA-14-1pa-16 sudhI pUrvapakSIe kahyuM, e pramANe nathI. ca=je kAraNathI zumoda=zubhaudayavALo pukhevanthopika puNayabaMdha paNa gharmahetu =dharmano hetu mata manAyo che; kema ke vAhya vinAcitradAhano vinAza karIne vadane rU vahninI jema vatI potAnI meLe nazvarAtri nAzazIlapaNuM che-puNyabaMdhanuM svataH nazvarapaNuM che. I1aaaa zlokArya : A pramANe nathI. je kAraNathI zubha udayavALo puNyabaMdha paNa dharmano hetu manAyo che; kema ke dAhano vinAza karIne vahninI jema svataH nazvarapaNuM che arthAt puNyabaMdhanuM svataH nazvarapaNuM che. I1mAM * 'zumovara puSpavanyo ahIM '' thI e kahevuM che ke saMyamanI kriyA to ratnatrayInI prAptirUpa dharmano hetu che, paraMtu zubhodayavALo puNyabaMdha paNa dharmano hetu che. TIkA : naivamiti-naivaM yathA prAguktaM, yat-yasmAt, puNyabandho'pi zubhodayA-sadvipAko, dharmaheturmataH, taddhetubhireva dazAvizeSe'nuSaGgataH puNyAnubandhipuNyabandhasambhavAt, Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnatAsiMzikA/zloka-17 pa7 prANAtipAtaviramaNAdau tathA'vadhAraNAt / na cAyaM muktiparipanthI, dAhyaM vinAzya valeriva tasya pApaM vinAzya svato navaratvAt-nAzazIlatvAt / zAstrArthAbAdhena nirjarApratibandhakapuNyabandhAbhAvAnnAtra doSa iti garbhArthaH / / 17 / / TIkArca - naivaM yathA phari zarmArtha pAchA naivaM=A pramANe nathI zloka-1415-16mAM pUrvapakSIe sthApana karyuM ke, "sAdhune puNyabaMdha ISTa nathI", e pramANe nathI. je kAraNathI zubhodayavALo=savipAkavALo, puNyabaMdha paNa dharmano hetu manAyo che; kema ke tenA hetuothI ja=dharmanA hetuothI ja, dazAvizeSamAMasaMga anuSThAnathI pUrvanI sarAgasaMyamaavasthArUpa dazAvizeSamAM, anuSaMgathIegauNabhAvathI puNyAnubaMdhI puNyano saMbhava che. ahIM prazna thAya ke dazAvizeSamAM dharmanA hetuothI puNyAnubaMdhI puNya saMbhave che, e kema nakkI thAya ? tethI kahe che - prANAtipAta viramaNAdimAM te prakAranuM anuSaMgathI puNyAnubaMdhI puNya thAya te prakAranuM, avadhAraNA che=zAstrathI nirmIta che. ahIM prazna thAya ke mokSa to dharma ane adharmanA kSayathI thAya che. tethI puNyAnubaMdhI puNya paNa mokSanI prAptimAM vijJabhUta thaI zake, paraMtu dharmano hetu kaI rIte thaI zake ? tethI kahe che - ane A=puNyAnubaMdhI puSya, mokSanuM pratipaMthI=virodhI, nathI arthAt mokSanI prAptimAM vidhyabhUta nathI; kema ke vakti jema dohyalo vinAza karIne svayaM nAza pAme che, tema tenuM puNyAnubaMdhI puNyanuM, pApa nAza karIne svataH nazvarapaNuM che= svataH kAzasvabhAvapaNuM che. mATe puNyabaMdhane dharmano hetu svIkAravAmAM virodha nathI ema atraya che. ahIM prazna thAya ke to pachI sAdhu puNyabaMdhanA upAyabhUta dInAdine potAnA bhojanAdinuM dAna kema karatA nathI ? tenuM spaSTIkaraNa karavA arthe karyuM puNya sAdhune ISTa nathI ane kahyuM puNya sAdhune ISTa che, te batAvavA mATe kahe che - zAstrArthano abAdha hovAnA kAraNe nirjarA-pratibaMdhaka-puNyabaMdhano Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 dAnadvAtriMzikA|zloka-17 abhAva hovAthI ahIM=ApavAdika anukaMpAdAnathI thatA puNyabaMdhamAM, doSa nathI, e garbhArtha che=rahasya che. / / 17 / / * 'prAAtipAviramaLo' ahIM 'Avi' thI anya cAra mahAvratonuM grahaNa karavuM. bhAvArtha : zloka-14 thI 16 sudhI pUrvapakSIe sthApana karyuM ke sAdhu anukaMpAdAna karaze to puNyabaMdha thaze, ane sAdhune puNyabaMdha ISTa nathI, mATe sAdhune apavAdathI paNa anukaMpAdAna ISTa nathI. tene graMthakAra kahe che ke tArI vAta barAbara nathI; kema ke puNyabaMdha be prakArano che. (1) bhogasAmagrI ApI mohanI vRddhi kare evo ane (2) bhoganI sAmagrI ApIne dharmanI prAptinuM kAraNa bane evo, ke je sadvipAkavALo puNyabaMdha che. (1) je pravRttimAM zAstrArthano bAdha hovA chatAM SaTkAyanA pAlanano ke anukaMpAdino zubha adhyavasAya hoya te pravRttithI baMdhAtuM puNya bhogasAmagrI ApIne mohadhA2AnI vRddhi kare che, te puNya sAdhune ISTa nathI. AthI bhUkhyA jIvonI anukaMpA karIne puNya arthe sAdhu yatna karatA nathI, paraMtu pracchanna bhojana kare che. (2) sadvipAkavALo puNyabaMdha mAtra bhogasAmagrI ApIne caritArtha thato nathI, paraMtu bhogasAmagrI ApIne mokSane anukULa evI ratnatrayInI prAptirUpa dharmano hetu bane che. ane AvuM puNya zAstrAnusArI sarAga cAritranI pravRttithI paNa thAya che ane apavAdika anukaMpAthI paNa thAya che. tethI e phalita thAya ke sadRvipAkavALo puNyabaMdha puNyAnubaMdhIpuNyarUpa che, ane te puNyAnubaMdhIpuNya uttama kulAdinI prApti ane uttama bhogasAmagrInI prApti karAvIne paNa mokSane anukULa evI dharmanI niSpattinuM kAraNa bane che. temAM yukti Ape che ke dazAvizeSamAM dharmanA hetuthI ja AnuSaMgika puNyAnubaMdhIpuNyano saMbhava che; kema ke prANAtipAtaviramaNAdimAM te prakAre zAstrathI nirNaya che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/mloka-17 59 Azaya e che ke sAdhaka jyAre sarvathA asaMgabhAvamAM jAya che, tyAre vItarAgasaMyama pAme che; paraMtu jyAM sudhI vItarAgasaMyamanI prApti thaI nathI, tyAM sudhI mokSanA arthI sAdhako paNa vItarAganA vacana pratyenA rAgathI saMyamayogamAM sudRDha yatna kare che. A sarAgasaMyamanI avasthA che, ane sarAgasaMyamanI avasthAmAM bhagavAnanA vacananA rAgathI saMyamamAM sudRDha yatna thAya che, ane te avasthAmAM saMyamano pariNAma nirjarA karAve che ane saMyama pratyeno rAgAMza AnuSaMgika puNyAnubaMdhIpuNyano baMdha karAve che; kema ke sarAgasaMyamaavasthAmAM sAdhu jyAre prANAtipAtaviramaNAdi vratonuM pAlana kare che, tyAre ahiMsA pratyeno rAga ane bhagavAnanA vacana pratyeno rAga puNyAnubaMdhIpuNyano baMdha karAve che, te prakAre zAstravacanathI avadhAraNa thAya che; ane te puNyabaMdha dharmano hetu che, saMsAravRddhino hetu nathI. ane jo te puNyAnubaMdhIpuNya dharmano hetu na hoya to arthathI ema kahevuM paDe ke sAdhue je saMyamanuM pAlana karIne puNyAnubaMdhIpuNyano baMdha karyo, te puNyabaMdha bhoganI prApti karAve che, ane te bhoganI prAptithI mohadhArAnI vRddhi che, tethI te puNyabaMdha anartharUpa che. eTaluM ja nahIM, paraMtu te puNyabaMdhanuM kAraNa evuM sarAgasaMyama paNa anartharUpa che. vastutaH sarAsagaMyamanuM pAlana vItarAgasaMyamanuM kAraNa che. tethI keTalAka sAdhako A bhavamAM prathama sarAgasaMyama pALIne pachI vItarAgasaMyama pAme che ane aMte te bhavamAM sarva karmano nAza karIne mokSe paNa jAya che; ane keTalAka sAdhako A bhavamAM sarAgasaMyama pALIne paNa vItarAgasaMyamanI zaktino saMcaya karI zakatA nathI, te jIvo te sarAgasaMyamathI baMdhAyelA puNyAnubaMdhIpuNyanA udayathI devalokamAM jAya; ane tyAM paNa jema bhogo bhogavaze tema saMyamanI zaktino paNa saMcaya karaze ane janmAMtaramAM pUrvanA saMyama karatAM paNa vizeSa saMyamanI prApti ka2ze ane aMte vItarAgasaMyama paNa prApta karaze. tethI te puNyAnubaMdhIpuNyanA udaye sAdhakane evI zaktivALo devabhava ane uttama manuSyabhava Apyo ke jemAM vItarAgasaMyamanI zaktino saMcaya thayo. mATe puNyAnubaMdhIpuNya paNa dharmano hetu che, tema kahela che. vaLI yuktithI sthApana kare che ke A puNyAnubaMdhIpuNya mokSanuM pratipaMthI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u0 dAnahAgizikA/zloka-17 nathI; paraMtu jema agni dAhyane bALIne svayaM nAza pAme che, tema A puNyAnubaMdhI puNyano udaya, aviratinA pariNAmane pedA karAve tevA pApano nAza karIne, svaye nAza pAme che. AthI puNyAnubaMdhI puNyanA udayavALA jIvo bhoga kare che tyAre paNa bhoganI asAratAne vizeSa samajI zake che, ane jevuM te bhogakarma kSINa thAya ke turata saMyamanA pariNAmavALA thAya che; ane jyAre vizeSa saMyamanI zaktino saMcaya thAya tyAre sarAgasaMyamamAMthI vitarAgasaMyamane prApta kare che. tethI vItarAgasaMyamanAM pratibaMdhaka evAM sarva pApono nAza karIne te puNyAnubaMdhI puNya paNa svayaM nAza pAme che, ane tethI teo vItarAga thaIne bhavano aMta kare che. vaLI puNya be prakAranuM che - (1) zAstrArthanA bAdhathI thatuM ane (2) zAstrArthanA abAdhathI thatuM. je puNya zAstrArthanA bAdhathI pedA thAya che te puNya nirjarAnuM pratibaMdhaka che. jema sAdhu bhikSA lAvIne loko pratyenI ghelI dayAthI bhagavAnanA vastradAnanuM AlaMbana laIne duHkhI jIvone bhIkSA Ape to tenAthI baMdhAyeluM puNya sAdhune bhogaprAptinuM kAraNa thavA chatAM te dAnamAM zAstrArthano bAdha hovAne kAraNe te dAnathI utpanna thatuM puNya nirjarAnuM pratibaMdhaka bane che. tethI tenuM puNya sAdhune ISTa nathI. AthI tevA puNyanA parihAra arthe sAdhu pracchanna bhojana kare che. vaLI bIjA prakAranuM puNya zAstrArthanA abAdhathI thayeluM che, je nirjarAnuM pratibaMdhaka nathI. jema, saMyamapAlanamAM vItarAgasaMyamanI prApti pUrve sAdhu sarAgasaMyamamAM yatna kare che, te sarAgasaMyamamAM zAstrArthano bAdha nathI, tethI te sarAgasaMyamathI baMdhAyeluM puNyAnubaMdhI puNya nirjarAnuM pratibaMdhaka nathI. tema kAraNika dAnathI baMdhAyeluM puNya nirjarAnuM pratibaMdhaka nathI; kema ke jema sarAgasaMyamamAM vitarAgasaMyamanI prAptinA upAyarUpe pravRtti che, tema kAraNika anukaMpAdAnamAM sAmenA jIvane bIjAdhAna dvArA samyakatva AdinI prAptinA kramathI sarvaviratinI prApti karAvavAno Azaya che. tethI te zubhAzaya mokSa pratyenA baddha pariNAmano poSaka che ane anya jIvone paNa mokSaprApti Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAniMzikA/bloka-18 61 karAvavAnA pariNAmathI puSTa thayelo che. tethI te adhyavasAyathI baMdhAyeluM puNyAnubaMdhI puNya nirjarAmAM pratibaMdhaka nathI, tethI tevA puNyabaMdhamAM sAdhune koI doSa nathI mATe apavAdathI anukaMpAdAna sAdhune ISTa che. II1LA avataraNikA : zloka-16mAM pUrvapakSIe kahela ke dAnathI bhoganI prApti che ane tethI bhavaparaMparA che, mATe sAdhune anukaMpAdAna ISTa nathI. tenuM nirAkaraNa karavA arthe kahe che - zloka - bhogAptirapi naitsmaadbhogprinnaamtH| maMtritaM zraddhayA puMsAM jalamapyamRtAyate / / 18 / / anvayArtha - tasmAAnAthI=ApavAdika anukaMpAdAnathI mokAtara =bhoganI prApti paNa na=nathI. zradhdhA=zraddhA vaDe maMtrita manapatramaMtrita jaLa paNa jNAM-puruSane samRtA=amRtanuM kArya kare che. 18 zlokArca - ApavAdika anukaMpAdAnathI bhoganI prApti paNa nathI. zraddhAthI maMtrita jaLa paNa puruSane amRtanuM kArya kare che. ll18ll motira'i ahIM '' thI e kahevuM che ke ApavAdika anukaMpAdAnathI mokSanA pratipaMthI puNyabaMdhanI prApti to nathI, paNa bhoganI prApti paNa nathI. arthAt bAhyathI bhoganI prApti hovA chatAM motadhArAnI vRddhi kare tevA bhoganI prApti paNa nathI. nattamapi' ahIM 'va' thI e kahevuM che ke amRta to amRtanuM kArya kare, paraMtu maMtrita jaLa paNa amRtanuM kArya kare che. tema saMyama to nirlepadazAnuM kAraNa bane che, paNa bhoga paNa nirlepadazAnuM kAraNa bane che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-18 bhogAptiriti bhogaprAptirapi na etasmAt = adApavAdikAdanukampAdAnAt, abhogapariNAmato= bhogAnubhavopanAyakAdhyavasAyAbhAvAt / dRSTAntamAha-maMtritaM nattaSi puMsAM zraddhayA=mavantyA, amRtAyate amRtAryAri, mati / vaMdi bhogahetorapyatrAdhyavasAyavizeSAd bhogAnupanatirupapadyata iti bhAvaH / / 18 / / 62 TIkA H TIkArya : bhogaprAptirapa kRti bhAvaH ||18||AvAthIApavAdika anukaMpAdAnathI, bhoganI prApti paNa nathI arthAt bAhyabhoganI prApti hovA chatAM bhavaparaMparAnA kAraNIbhUta evA bhoganI prApti paNa nathI; kema ke abhogano pariNAma che=bhoganA anubhavano upanAyaka evA adhyavasAyano abhAva che=bhogamAM saMzleSabuddhi karAve evA anubhavane upanayana karAvanArA arthAt pedA karAvanArA evA adhyavasAyano abhAva che. dRSTAMtane kahe che=bhoganI prAptimAM paNa bhogakRta mohadhArAnI vRddhi nathI temAM dRSTAMtane kahe che zraddhAthI=bhaktithI, maMtrita jaLa paNa puruSane amRtakAryakArI thAya che=amRtanA kAryane karatAruM thAya che. e rIte ja bhoganA hetuthI paNa ahIM=puNyAnubaMdhIpuNyanA udayarUpa bhogahetuthI paNa, adhyavasAyavizeSa hovAne kAraNe=prApta thayelA bhogamAM viraktabhAva vadhAre tevo vivekavALo adhyavasAyavizeSa hovAne kAraNe, bhoganI anupanati=bhoganI aprApti, upapanna thAya che=saMgata thAya che. e prakArano bhAva che. / / 18 / / OM 'mohetopi' ahIM 'pi' thI e kahevuM che ke saMyamanA hetuthI to bhoganI aprApti che, paraMtu bhoganA hetuthI paNa bhogamAM saMzleSa na thAya tevA adhyavasAyavizeSane kAraNe bhoganI aprApti che. bhAvArtha : yogya jIvone bIjAdhAnAdinI prApti dvArA saMyamanI prAptinuM kAraNa jaNAya tyAre sAdhu anukaMpAdAna kare che. tethI te anukaMpAdAnamAM bIjA jIvone A Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 dAnadvAtriMzikA/zloka-18 saMsAramAMthI choDAvIne mokSamAM pahoMcADavAno nirmaLa adhyavasAya che ane tenAthI baMdhAtuM puNyAnubaMdhIpuNya janmAMtaramAM uttama bhogasAmagrI prApta karAve topaNa saMyama pratyenA baddharAgathI baMdhAyeluM te puNya bhogasAmagrIkALamAM paNa saMyamane abhimukha cittanuM Avarjana kare che. tethI evA jIvone jevo saMyama pratyeno rAga che, tevo bhoga pratyeno rAga hoto nathI. AthI bhogakALamAM paNa mohanI vRddhi thatI nathI, paraMtu jevuM te bhogakarma kSINa thAya ke turata saMyamano pariNAma ullasita thAya che. tethI mohadhArAnI vRddhi kare tevI bhoganI prApti ApavAdika anukaMpAdAnathI nathI; kema ke bhogakALamAM paNa bhogamAM saMzleSa thAya tevo adhyavasAya nathI, paraMtu viveka jIvaMta hovAnA kAraNe saMyama pratyeno saMzleSa jIvaMta che. phakta te bhogAvalI karma vidyamAna che, tethI saMyamano pariNAma ullasita thato nathI, ane jyAre te bhogAvalI karma kSINa thAya che tyAre saMyamano pariNAma ullasita thAya che; ane bhogakALamAM paNa bhoga pratye tevo rAga nathI ke jevo rAga saMyama pratyeno che, tethI bhoga bhogavatAM ratino anubhava thavA chatAM bhavanI paraMparAnI vRddhi thatI nathI. jema tIvra khaNajanA dardIne tIvra khaNaja thAya tyAre khaNavAthI sAruM lAge arthAt khaNajamAM rita thAya, chatAM khaNajamAM jevI IcchA che tenA karatAM adhika IcchA ArogyamAM hoya che; tema puNyAnubaMdhIpuNyanA udayathI prApta thayelA bhogomAM paNa jevI bhoganI IcchA che, tenA karatAM ArogyarUpa saMyamanI adhika IcchA che. tethI te bhogathI mohadhArAnI vRddhi thatI nathI. A ja vAtane dRSTAMtathI puSTa karatAM kahe che : jema koI jIva maMtravizeSathI bhaktipUrvaka jaLane maMtrIne pIe to te jaLa amRtanuM kArya kare che, tevI rIte puNyAnubaMdhIpuNyanA udayathI prApta thayelA bhogone bhogavatI vakhate paNa vivekI AtmAone AtmAnuM pAramArthika nirlepasvarUpa sArarUpe dekhAtuM hovAthI, ane bhoganI pravRtti jIvanI vikRtirUpa dekhAtI hovAthI, vivekI AtmAo vivekathI maMtrita evI bhoganI pravRtti kare che. tethI teonI bhoganI pravRtti paNa bhogakarmanA nAzanuM kAraNa banIne saMyamanuM kAraNa bane che. paraMtu jema anya jIvone bhoganI pravRtti mohadhArAnI vRddhi dvArA saMsAranA paribhramaNanuM kAraNa bane che, tema vivekInI bhoganI pravRtti saMsAravRddhinuM kAraNa banatI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u4 dAnahAtrizikA/zloka-19 nathI. mATe bhoganI sAmagrI hovA chatAM teone bhoganI prApti nathI, ema kahela che. ll18 avataraNikA - nanvidaM haribhadrasaMmatyA bhavadbhirvyavasthApyate, tenaiva cAbhinivizyoktamityAzaGkyAha - avataraNikArca - nanuM thI pUrvapakSI zaMkA kare che ke AEsAdhunuM ApavAdika anukaMpAdAna, haribhadrasUrinI saMmatithI tamArA vaDe vyavasthApana karAya che =kahevAya che, ane tenA vaDe ja haribhadrasUri vaDe ja, abhiniveza karIne kahevAyuM cheH 'sAdhune anukaMpAdAna ISTa che' ema kahevAyuM che, e prakAranI AzaMkA karIne kahe che - zloka : na ca svadAnapoSArthamuktametadapezalam / haribhadro hyado'bhANIdyataH saMvignapAkSikaH / / 19 / / anvayA - gha canapoSArthamuvamerezana=potAnA dAnatA poSaNa mATe asuMdara evuM A arthAt sAdhune apavAdathI anukaMpAdAna ISTa che, e nirUpaNa karAyuM che, ema na kahevuM. yati =je kAraNathI saMvinapakSivA=saMvijhapAlika evA haribhadrasUrie savA=AsAdhune apavAdathI anukaMpAdAna ISTa che e dikanizcitakazAstravacanathI nirmIta mALI-kahyuM che. 19 zlokArca - potAnA dAnanA poSaNa mATe asuMdara evuM A kahevAyuM che, ema na kahevuM. je kAraNathI saMvignapAkSika evA haribhadrasUrie sAdhune anukaMpAdAna apavAdathI ISTa che e, zAstravacanathI nirNata kahyuM che. II19IL. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 dAnahAtrizikA/zloka-19 TIkA - na ceti - na ca svadAnasya-svIyAsaMyatadAnasya, poSArtha samarthanArthaM, uktametad apezalam-asundaram, yataH yasmAt, saMvignapAkSiko haribhadro'da:-prAguktaM hi, nizcitam, abhANIt / na hi saMvignapAkSiko'nRtaM brUte / taduktaM saptaviMzatitamASTakavivaraNe - "svakIyAsaMyatadAnasamarthanagarbhArthakamidaM prakaraNaM sUriNA kRtamiti kecitkalpayanti / haribhadrAcAryo hi bhojanakAle zaMkhavAdanapUrvakamarthibhyo bhojanaM dApitavAniti zrUyate / na caitatsambhAvyate, saMvignapAkSiko hyasau, na ca saMvignasya tatpAkSikasya vA'nAgamikArthopadezaH sambhavati, tattvahAniprasaGgAt / Aha ca - "saMviggo'NuvaesaM Na dei dubbhAsi kaDuvivAgaM / nAto ta ita matadAro 3 micchanna" TI || (vaMzava-12/07) (aSTapravara-ra7/7 vRtti) rUti sAu TIkArya : svadAnanA=potAnA asaMyatadAnanA, poSaNa mATe=samarthana mATe, apezala asuMdara, evuM A=sAdhune apavAdathI anukaMpAdAna karAya e, kahevAyuM che, ema na kahevuM. je kAraNathI saMvigsapAkSika evA haribhadrasUrie A=pUrvamAM kahela sAdhune anukaMpAdAnanuM kathana, nizcita zAstrathI nirmIta kahyuM che; je kAraNathI saMvigsapAkSika jUThuM bole nahIM. te=prastuta gAthAmAM kahyuM te, 27mA aSTakanA vivaraNamAM kahyuM che - . "svakIya asaMyatadAnanuM samarthana che garbhArthaka jene evuM A prakaraNa= aSTaprakaraNa, sUri vaDe karAyuM che." e pramANe keTalAka kalpanA kare che; je kAraNathI haribhadrAcArya bhojanakALe zaMkhavAdApUrvaka arthIone bhojana ApatA hatA, e pramANe saMbhaLAya che. ane AaharibhadrasUrie potAnA asaMyatadAnanA samarthana mATe A prakaraNa racyuM che, e, saMbhAvanA karAtI nathI; je kAraNathI AaharibhadrasUri, saMvijhapAkSika che, ane saMgnine ke saMvignapAkSikane anAgamika arthano upadeza saMbhavato nathI; kema ke, tatvanI hAninA=saMvignatva athavA saMvignapAkSikatvanI hAnino, prasaMga che. emAM 'bAda gha' thI sAkSI ApatAM kahe che : ane kahe che - "kavipAkane jANatA evA saMvigna durbhASita anupadezane Ape nahIM. temAM saMgni Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-19 6 ane saMvignapAkSikamAM, tathAte prakAre=nirvikalpa, atathAkAra mithyAtva ja che." 'kRti' zabda uddharaNanI samAptimAM che. 195 bhAvArtha : pUrvapakSIne sAdhu anukaMpAdAna kare, e mAnya nathI. tethI zloka-14 thI 16mAM pUrvapakSIe zaMkA karIne sthApana karyuM ke sAdhune puNyabaMdha ISTa nathI ane puNyabaMdhanA kAraNIbhUta evuM anukaMpAdAna paNa ISTa nathI. tenuM samAdhAna graMthakAre zloka-17-18mAM karyuM ke kAraNika anukaMpAdAnathI sAdhune je puNyAnubaMdhIpuNya thAya che, te mohavRddhinuM kAraNa nathI, mATe saMsAranuM paNa kAraNa nathI, paraMtu saMyamavRddhinuM kAraNa che. tyAM pUrvapakSI kahe che ke A vAta tame pU. haribhadrasUrIzvarajI mahArAjanA vacana dvArA sthApana karo cho; paraMtu haribhadrasUri pote asaMyatane dAna ApatA hatA, tenA poSaNa mATe A vacana kahyuM che, vastutaH puNyabaMdhanA kAraNIbhUta anukaMpAdAna sAdhune ISTa nathI. tenuM nirAkaraNa karatAM graMthakAra kahe che ke pUrvapakSInuM A kathana barAbara nathI; kema ke haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA saMvignapAkSika hatA ane saMvignapAkSika bhagavAnanA vacanathI je nirNIta hoya tene kahe che, anya nahIM; ane anya anirNIta kahe to saMvignapAkSikatvanI hAni thAya. vaLI graMthakAre pote A kathana karyuM che, tenA sAkSIrUpe 'aSTakaprakaraNa' graMthanI TIkA ApI che. teno bhAva A pramANe che aSTakaprakaraNanI TIkAmAM kahyuM che ke "keTalAka kalpanA kare che ke asaMyatane Apela potAnA dAnanA samarthana mATe A prakaraNa haribhadrasUrIzvarajIe racyuM che; kema ke haribhadrasUri bhojanakALe zaMkhavAdanapUrvaka arthIone bhojana ApatA hatA, tema saMbhaLAya che." A kathananuM nirAkaraNa karatAM aSTakaprakaraNa graMthanA TIkAkAra zrIjinezvarasUri kahe che ke haribhadrasUri saMvignapAkSika che, tethI potAnA asaMyatanA dAnanA poSaNa mATe A kahe te saMbhavita nathI. paraMtu haribhadrasUrie je kAMI kahyuM che te AgamAnusAra kahyuM che; kema ke teo saMvignapAkSika hatA ane jo AgamAnusAra na kahe to saMvignapAkSikatvanI hAni thAya. ahIM vizeSa e che ke haribhadrasUri zaMkhavAdanapUrvaka arthIone ApatA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-20 57 hatA, e vAta saMbhaLAya che, e vAta sAcI che, ema graMthakArane kahevuM nathI; paraMtu saMbhaLAtI vAta sAcI hoya ke khoTI hoya tenI vicAraNAnI upekSA karIne graMthakArane eTaluM sthApana karavuM che ke saMvignapAkSika kyAreya bhagavAnanA vacanathI nirNIta padArthane choDIne anya padArtha kahe nahIM. tethI haribhadrasUrie 'anukaMpAdAna apavAdathI sAdhune thaI zake' ema je kahyuM che, te bhagavAnanA vacanAnusAra che; kema ke teo saMvignapAkSika hatA. II19 // avataraNikA : zloka-1mAM dAnanA be bhedo batAvyA. (1) anukaMpAdAna ane (2) supAtradAna. tyArapachI zloka-2mAM anukaMpA kyAM thAya ? ane bhakti kyAM thAya ? te batAvyuM. tyArapachI zloka-3 thI 19 sudhI anukaMpAdAnanuM varNana karyuM. have supAtradAnanuM varNana karatAM graMthakAra kahe che zloka H bhaktistu bhavanistAravAJchA svasya supAtrataH / tayA dattaM supAtrAya bahukarmakSayakSamam / / 20 / / anvayArtha : supAtrataH tu=vaLI supAtrathI svastha=potAnA manistAravAcchA=bhavanistAranI vAMcchA maHi=bhakti che tayA=tenA vaDe=bhakti vaDe supAtrAya vatta=supAtrane apAyeluM dAna vadurmakSayakSamam=ghaNA karmano kSaya karavA samartha che. / / 20 / / zlokArtha : vaLI supAtrathI potAnA bhavanistAranI vAMchA bhakti che. tenA vaDe supAtrane apAyeluM dAna bahu karmano kSaya karavA samartha che. II20nA TIkA H bhaktistviti-bhaktistu svasya supAtrato bhavanistAravAJchA / ArAdhyatvena jJAnaM bhaktiH, ArAdhanA ca gauravitaprItihetuH kriyA gauravitasevA cetyetadapi phalato naitllkssnnmatizete / tayA=mavasyA, supAtrAya vatta vaturmakSaye kSama=samartha, mati ra0|| Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 dAnatAsiMcikA/bloka-20 TIkArya : mastui svasya .... samartha bhavati sArI vaLI supAtrathI potAnA bhavanitAranI vAMchA te bhakti che. vaLI bIjA prakAre bhaktinuM svarUpa batAve che - ArAdhyapaNArUpe jJAna te bhakti che ane gauravavALI vyaktimAM prItino hetu evI kriyA ane gauravavALI vyaktinI sevA te ArAdhanA che; ane A paNa=supAtradAnanuM bIjuM lakSaNa karyuM e paNa, phaLathI, A lakSaNane= zlokamAM kahelA lakSaNane, ullaMghana karatuM nathI. te bhakti vaDe pUrvamAM kahyuM ke supAtrathI bhavanistAranI vAMcchA te bhakti che athavA ArAdhyapaNArUpe jJAna te bhakti che te bhakti vaDe, supAtrane apAyeluM dAna ghaNo karmakSaya karavAmAM kSama=samartha, thAya che. 20 'tari' ahIM '' thI e kahevuM che ke prathama lakSaNa to bhaktinuM che, paraMtu A bIjuM lakSaNa paNa phaLathI prathama lakSaNathI juduM paDatuM nathI arthAt svarUpathI juduM paDatuM hovA chatAM phaLathI juduM paDatuM nathI. bhAvArtha :bhaktinuM lakSaNa : (1) "supAtrane dAna ApIne te dAnanI kriyAthI huM bhavathI nistAra pAmuM" - tevI vAMchA te bhakti che. Azaya e che ke graMthakAra zloka-29mAM traNa prakAranA supAtra batAvaze. e traNa supAtramAM vartatA guNone joIne teonI bhakti karavAno abhilASA jIvane thAya che tyAre te vicAre che ke "A mahAtmAonI bhakti karIne huM paNa A saMsArasAgarathI taruM." A prakAre bhaktinuM lakSaNa karyA pachI TIkAmAM anya prakAre bhaktinuM lakSaNa kare che - (2) guNavAna evI vyaktinA guNone joIne, "A guNo mArA mATe ArAdhya che" te prakAranA jJAnano upayoga te bhakti che, ane AvA bhaktinA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-20 GC pariNAmapUrvaka guNavAnane prIti utpanna thAya tevI kriyA karavAmAM Ave ke guNavAnanI sevA karavAmAM Ave te ArAdhanA che arthAta guNavAnanI bhaktinI kriyA che je supAtradAna paNa athavA anya evI sevA paNa che. tenAthI e phalita thAya ke guNavAnamAM rahelA guNone joIne haiyAmAM guNonI ArAdhanA karavA jevI che, tevo adhyavasAya pedA thAya, te guNo pratye bhaktinA pariNAmarUpa che. A prakArano bhaktino pariNAma utpanna thayA pachI guNavAnane prIti utpanna thAya tevI kriyA ka2vAmAM Ave te guNavAnanA guNonI ArAdhanA che, athavA to guNavAnanI sevA karavAmAM Ave to te guNavAnanI ArAdhanA che. tethI koI vyakti guNavAnanA guNo joIne tenA pratye ArAdhyapaNAnI buddhi thavAthI potAnI pAse vartatI uttama bhojanAdi sAmagrIthI tenI bhakti kare to te ArAdhanA che arthAt supAtradAna che. A rIte bhaktinuM bIjuM lakSaNa karyuM te, ane pUrvamAM je bhaktinuM lakSaNa karyuM ke 'supAtrane dAna ApIne bhavanistA2nI vAMchA te bhakti che' e, ema baMne lakSaNo phaLathI samAna che, chatAM A baMne lakSaNamAM AkArano bheda che. te A rIte - (1) prathama lakSaNamAM, 'supAtrane dAna ApIne huM saMsArathI taruM' e adhyavasAya che. (2) bIjA lakSaNamAM, 'A supAtramAM vartatA guNo mArA mATe ArAdhya che, mATe huM temane dAna ApIne temanA guNonI ArAdhanA karuM' AvA prakArano adhyavasAya che. tethI supAtradAnamAM vartatA adhyavasAyanA AkArano baMne lakSaNamAM bheda che, to paNa phaLathI baMne lakSaNa samAna che. te A rIte (1) prathama lakSaNa pramANe supAtrane dAna ApIne, saMsAranA kA2NIbhUta karmonI nirjarA karIne, mokSa meLavavAno adhyavasAya che. (2) bIjA lakSaNa pramANe ArAdhya evI vyaktinA guNonI ArAdhanA karIne mokSa meLavavAno adhyavasAya che. tethI baMne prakAranA upayogamAM saMsAranuM unmUlana karIne mokSaprAptine anukULa zakti saMcaya ka2vAno adhyavasAya che. tethI phaLathI baMne lakSaNo samAna che; ane A bhakti vaDe supAtrane apAyeluM dAna ghaNA karmono kSaya karavA samartha bane che, tethI prathama zlokamAM supAtradAna mokSanuM kAraNa kahela che. II20nA - Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70. dAnatAtrizikA/zloka-21 avataraNikA : tathAdi - avataraNitArtha - te A pramANe=supAtradAna ghaNA karmanA kSayanuM kAraNa bane che, te A pramANe - bhAvArtha : zloka-20mAM kahyuM ke bhaktithI apAyeluM supAtradAna ghaNAM karmonA kSaya mATe thAya che. te batAvavA mATe "tathAda' thI kahe che - ahIM vizeSa e che ke supAtradAna ghaNAM karmonA kSayanuM kAraNa che, te zloka22-23-24thI batAvavAnA che, topaNa te batAvavA mATe prathama supAtradAnanI caturbhAgI batAvIne kayA bhAMgAthI apAyeluM dAna nirjarAnuM kAraNa che ane kayA bhAMgAthI apAyeluM dAna nirjarAnuM kAraNa nathI, te zloka-21 thI 24 sudhI batAve che, jethI supAtradAna ghaNAM karmonA kSayanuM kAraNa che te siddha thAya. zloka : pAtradAnacaturbhaGgyAmAdyaH saMzuddha iSyate / dvitIye bhajanA zeSAvaniSTaphaladau matau / / 21 / / anvayArtha: paravAnagaturmasthA--pAtradAnanI caturbhagImAM mA =prathama bhAMgo saMza= saMzuddha rUgate IcchAya che. dvitIye bIjAmAM=dvitIya bhAMgAmAM mananA=bhajanA cheHnirjarArUpa phaLamAM vikalpa che. za=zeSa be trIjA ane cothA bhAMgA niSTaDhavI=aniSTa phaLane denArA mato manAyA che. ra1TI zlokArdha : pAtradAnanI caturbhagImAM prathama bhAMgo saMzuddha IcchAya che. dvitIya bhAMgAmAM vikalpa che. zeSa be aniSTa phaLane denArA manAyA che. IIII Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAna dvAtrizikA/zloka-21 TIkA : pAtreti-pAtradAnaviSayiNI yA caturbhaGgI-saMyatAya zuddhadAnaM, saMyatAyAzuddhadAnaM, asaMyatAya zuddhadAnaM, asaMyatAyAzuddhadAnaM, ityabhilApA tasyAmAdyo bhaGgaH samyagatizayena zuddha iSyate, nirjarAyA eva janakatvAt / dvitIyabhaGge kAlAdibhedena phalabhAvAbhAvAbhyAM bhajanA vikalpAtmikA / zeSau tRtIyacaturthabhaGgau aniSTaphaladau pAntarmavastha0AnatI jArI TIkArya : patrakAnaviSayaLI ..... detutvAnmato sArA dAnaviSayaka caturbhagI : (1) saMyatane zuddha dAna, (2) saMyatane azuddha dAna, (3) asaMyatane zuddha dAna, (4) asaMyatane azuddha dAna. e prakAranA abhizApavALI=e prakAranA vikalpavALI, pAtradAnanA viSayavALI je caturbhagI, (1) temAM prathama bhAMgo sakhya atizayathI zuddha, IcchAya che, kema ke nirjarA jajanakapaNuM che= prathama bhAMgo nirjarAjanaka che. (2) bIjA bhAMgAmAM kAlAdinA bhedathI, phaLanA bhAva ane phaLanA abhAvane kAraNe vikalpAtmikA bhajanA che=nirjarA thAya ke na paNa thAya saMzuddha-azuddharUpa vikalpavALI bhajanA che arthAt saMyatane azuddha dAnarUpa bIjA bhAMgAmAM viSamakAlAdine kAraNe azuddha dAna karAtuM hoya to te bhAMgo saMzuddha che, ane viSamakAlAdi na hoya chatAM saMyatane azuddha dAna karAyuM hoya to te bhAMgo azuddha che. e rUpa vikalpavALI bhajatA che. zeSa evA (3) trIjA ane (4) cothA bhAMgA, ekAMta karmabaMdhanA hetu hovAthI aniSTa phaLa denArA manAyA che. 21 jAtArimena ahIM 'kADhi thI aTavIullaMghanAdinuM grahaNa karavuM. bhAvArtha - dAnaviSayaka caturbhagI :(1) tattvanA jANa evA vivekI zrAvakane AzrayIne saMyatane apAyeluM zuddha Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAliMzikA/zloka-22 dAna nirjarAno heta hovAthI prathama bhAMgo atizaya zuddha che; kema ke supAtramAM supAtrabuddhi che, tene kAraNe bhaktino pariNAma thayelo che, ane dAna paNa zuddha che, tethI atizaya zuddha che tema kahela che. (2) bIjA bhAMgAmAM bhajanA prApta thAya che. vivekI zrAvaka durbhikSAdi kALa hoya ke saMyamI sAdhu aTavI ullaMghIne AvelA hoya ke anya tevuM koI kAraNa hoya ane jo te vakhate sAdhune saMyamavRddhinuM kAraNa bane tevo nirdoSa AhAra prApta na hoya to azuddha dAna Ape chatAM zrAvakane nirjarA thAya che, tethI A bhAMgo paNa zuddha che. paraMtu durmikSa kALa na hoya ke sAdhu aTavI ullaMghana karIne AvyA na hoya ane tenuM koI anya kAraNa paNa na hoya, vaLI nirdoSa bhikSAthI sAdhu saMyamavRddhimAM yatna karI zake tema hoya, chatAM paNa avicArakapaNe ghelI bhaktine vaza thaIne zrAvaka azuddha dAna kare to, sAdhunI saMyamavRddhimAM sahAyaka thavAno adhyavasAya nahIM hovAthI tevA azuddha dAnathI zrAvakane nirjarAnI prApti thatI nathI. tethI A bhAMgo azuddha paNa che. mATe bIjA bhAMgAmAM zuddha-azuddha vikalpavALI bhajanA che. (3) (4) asaMyatane zuddha dAna ke asaMyatane azuddha dAna e rUpa trIjo ane cotho bhAMgo ekAMta karmabaMdhano hetu hovAthI aniSTa phaLane denAro che. Azaya e che ke asaMyatane supAtrabuddhithI vivekI zrAvaka zuddha ke azuddha dAna Ape nahIM. Ama chatAM kyAreya vicArakatAne kAraNe asaMyatamAM paNa supAtrabuddhi karIne zuddha dAna Ape ke azuddha dAna Ape to ekAMte karmabaMdhanI prApti thAya che. tethI trIjA-cotho bhAMgo aniSTaphaLane denAro che. avataraNikA - pUrve supAtradAnanI caturbhagI zloka-21mAM batAvI. temAM supAtra evA sAdhune zuddha dAna ApavAthI zuM phaLa prApta thAya ? te batAve che - zloka : zuddhaM dattvA supAtrAya sAnubandhazubhArjanAt / sAnubandhaM na badhnAti pApaM baddhaM ca muJcati / / 22 / / Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnatAsiMzikA/zloka-22 anvayArtha : sutrAya supAtrane zuddha havA zuddha dAna ApIne sAnuvazvazumArganA-sAnubaMdha zubhanuM arjana hovAthI sAnuvavRM pApaM sAnubaMdha pApane ja vajJAti-bAMdhato nathI. varka 2 muzthati ane baMdhAyelA pApane mUke che. zlokArdha : supAtrane zuddha dAna ApIne sAnubaMdha zubhanuM arjana hovAthI sAnubaMdha pApane bAMdhato nathI ane baMdhAyelA pApane mUke che. rAAM TIkA : zuddhamiti-supAtrAya pratihatapratyAkhyAtapApakarmaNe zuddhamannAdikaM dattvA sAnubandhasya puNyAnubandhinaH, zubhasya-puNyasya, arjanAt sAnubandham anubandhasahitaM, pApaM na badhnAti / baddhaM ca pUrvaM pApaM muJcati-tyajati / itthaM ca pApanivRttau prayANabhaGgAprayojakapuNyena mokSasaulabhyamAveditaM bhavati / / 22 / / TIkArya : supAtrIya .... hita mavati sArarAhagyAM che pratyAkhyAna karAyelAM evA pApakarma jeNe evA supAtrane zuddha avAdi ApIne sAnubaMdha evA puNyAnubaMdhI evA, zubhanuM puNyanuM, arjata thatuM hovAnA kAraNe sAnubaMdha= anubaMdha sahita, pApa bAMdhato nathI, ane pUrvamAM baMdhAyeluM pApa mUke cheH tyAga kare che, ane A rIte= supAtradAnathI pUrve baMdhAyeluM pApa nAza pAme che e rIte, pApanI nivRtti thaye chate tAza thaye chate, prayANanA bhaMgatA aprayojaka evA puNya vaDe mokSanuM sulabhapaNuM Avedita thAya che=batAvAyA che. 22aa. bhAvArtha :sAdhune apAtA zuddha dAnanuM phaLa : zloka-20mAM batAvyuM e rIte, koI vivekI zrAvaka "A supAtra mArA mATe ArAdhya che," tevI buddhipUrvaka teonI bhakti arthe zuddha annAdi Ape tyAre te Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 dAnAsiMzikA/zloka-23 mahAtmAnA guNo pratye bhaktivALuM citta hovAthI te adhyavasAyathI puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che, ane jyAre puNyAnubaMdhI puNya baMdhAtuM hoya tyAre sAnubaMdha pApa baMdhAtuM nathI arthAt guNasthAnaka pratyayika baMdhAtI evI jJAnAvaraNIyAdi pApaprakRti bAMdhato hoya che, topaNa te uttama adhyavasAyathI te pApaprakRtio sAnubaMdha baMdhAtI nathI ane pUrvamAM baMdhAyela pApaprakRtio paNa te uttama adhyavasAyathI nAza pAme che. tethI dAnakriyAkALamAM vartato bhaktino adhyavasAya pApaprakRtinI nivRtti kare cheHnAza kare che, ane puNyAnubaMdhI puNyano saMcaya kare che. tethI mokSamArganA pramANamAM vighnanuM aprayojaka evuM puNya rahe che arthAt mokSamArganA prayANane aTakAvavAnuM kAraNa na bane tevuM puNya rahe che, jethI mokSa sulabha bane che. Azaya e che ke saMyamInI bhaktinA adhyavasAyathI saMyamanAM pratibaMdhaka evAM pApono nAza thAya che ane saMyamanI prAptimAM upaSTabhaka evo puNyabaMdha thAya che. tethI saMyamInI karAyelI bhaktithI mokSanI prApti sulabha bane che. razA avataraNikA - pAtradAnanI caturbhagImAM prathama bhAMgAvALA dAnathI zuM phaLa maLe che, te zloka-22mAM batAvyuM. have bIjA bhAMgAmAM bhajanA kaI rIte che, te batAve che - zloka : bhavetpAtravizeSe vA kAraNe vA tathAvidhe / azuddhasyApi dAnaM hi dvayorlAbhAya nAnyathA / / 23 / / anvayArtha - patrivizeSe vA=pAtravizeSa hote chate athavA tathaviSe rane va=tevA prakAranuM kAraNavizeSa hote chate zuddhasthApitAne di=azuddha evA AhAranuM paNa dAna prayo:=baMnenA=denAra ane grahaNa karanAranA nAmA=lAbha mATe thAya che. je anyathA=pAtravizeSa na hoya ke tathAvidha kAraNavizeSa na hoya to nahIM=lAbha mATe thatuM nathI. 23 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-23 zlokArtha : pAtravizeSa hote chate athavA tevA prakAranuM kAraNavizeSa hote chate, azuddha evA AhAranuM dAna paNa, baMnenA lAbha mATe thAya che. anyathApAtravizeSa na hoya ke tathAvidha kAraNavizeSa na hoya to, nahIM=lAbha mATe thatuM nathI. II23|| * 'gazuddhavi' - ahIM'pi' thI e kahevuM che ke zuddha dAna to denAra ane grahaNa karanAranA lAbha mATe thAya che, paNa azuddha AhAranuM dAna paNa lAbha mATe thAya che. TIkA : bhavediti-pAtravizeSe vA AgamAbhihitasvarUpakSapakAdirUpe, kAraNe vA tathAvidhe durbhikSadIrghAdhvaglAnatvAdirUpe AgADhe / azuddhasyApi dAnaM hi supAtrAya dvayordAtRgrahItrobhAya bhavet, dAturvivekazuddhAntaHkaraNatvAt, grahItuzca gItArthAdipadavattvAt / nAnyathA pAtravizeSasya kAraNavizeSasya vA virahe / / 23 / / TIkArya : pAtravizeSe vA vA virade / / 23 ||AgamamAM kahela svarUpavALA kSapakAdirUpa pAtravizeSa hote chate athavA tevA prakAranA durbhikSa hoya, dIrghamArga=lAMbo vihAra karIne AvelA hoya, glAnapaNuM hoya ItyAdirUpa AgADha kAraNavizeSa hote chate, supAtrane azuddha evA AhArAdinuM paNa dAna, baMnenA=denAra ane lenAra baMnenA, lAbhane mATe thAya; kema ke dAtAnuM vivekazuddha aMtaHkaraNa che ane grahaNa karanAranuM gItArthaAdipadavAnapaNuM che. anyathA pAtravizeSa athavA kAraNavizeSanA virahamAM, nahIM=lAbha mATe thatuM nathI. / / 23 / * 'jJAnatvAti' ahIM 'vi' thI bALa-zaikSanuM grahaNa karavuM. * 'gItAvipavavatvAt' ahIM'vi' thI yatanA, kRtayogI ane kAraNanuM grahaNa karavuM. bhAvArtha : ..... 75 sAdhune koI zrAvaka azuddha dAna Ape tyAre kyAre lAbha thAya ? ane kyAre lAbha na thAya ? te vAta spaSTa kare che jene dAna ApavAnuM che te zAstramAM kahela svarUpavALA kSapakAdi pAtravizeSa -- Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 dAnahAtrizikA/bloka-23 hoya arthAt jeo vizeSa prakAranA tapamAM udyama karIne nirjarAmAM yatna karatA hoya, tevA pAtravizeSa hoya, ane AvA pAtravizeSamAM azuddha dAna ApavAmAM Ave to ApanArane lAbha thAya che; athavA to durbhikSakALa hoya athavA sAdhu aTavI ullaMghana karIne AvyA hoya athavA to sAdhu glAna hoya athavA tevuM anya koI kAraNa hoya ane zuddha bhikSA sulabha na hoya tevA kAraNe azuddha dAna Ape to dAna ApanAranuM vivekathI zuddha aMtaHkaraNa hovAnA kAraNe ApanArane nirjarA thAya che; ane dAna grahaNa karanAra gItArtha hoya, kRtayogI hoya ane yatanApUrvaka kAraNe azuddha dAna grahaNa karatA hoya to te grahaNa saMyamavRddhinuM kAraNa hovAthI lenArane nirjarAnuM kAraNa bane che. tethI te prathama bhAMgo jema atizayathI zuddha che, tema je azuddha dAnamAM dAtA paNa vivekapUrvaka Apato hoya ane lenAra paNa gItAryAdi bhAvavALA hovAthI vivekapUrvaka grahaNa karatA hoya to bAhyathI azuddha dAna hovA chatAM pUrNa zuddha ja che; kema ke prathama bhAMgAnI jema A bhAMgAmAM paNa lenAra ane ApanArane ekAMte zloka-22mAM batAvyuM tevuM sAnubaMdha puNya ane nirjarArUpa phaLanI prApti thAya che; ane pAtravizeSa ke kAraNavizeSa na hoya, Ama chatAM koI zrAvaka azuddha dAna Ape to vivekathI zuddha aMtaHkaraNa nahIM hovAthI nirjarArUpa phaLa prApta thatuM nathI; ane lenAra paNa gItAryAdi cAra bhAvomAMthI koIpaNa bhAvanI khAmIvALA hoya to te dAnathI temane paNa karmabaMdha thAya che. jema koI sAdhu gItArtha hoya, kRtayogI hoya ane yatanApUrvaka azuddha dAna grahaNa karatA hoya, chatAM kAraNe grahaNa na karatA hoya, paraMtu niSkAraNa grahaNa karatA hoya, to tene AzrayIne A bIjo bhAMgo azuddha che; kema ke lenAra niSkAraNa azuddha dAna grahaNa karatA hovAthI te aMzamAM karmabaMdha thAya che. rakSA avataraNikA : nanvevaM saMyatAyAzuddhadAne phale dvayorbhavatu bhajanA, dAturbahutaranirjarA'lpatarapApakarmabandhabhAgitvaM tu bhagavatyuktaM kathaM, apavAdAdAvapi bhAvazuddhyA phalAvizeSAdityata sAda - Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAniMzikA/zloka-23 avataraNikArya : nanu' thI zaMkA kare che ke - e rIte bloka-23mAM sthApana karyuM e rIte, saMyatane azuddha dAna apAye chate, baMnenA=dAna ApanAra ane dAna lenAra e baMnenA phaLamAM bhajatA ho, paraMtu dAtAne bahutara nirjarA ane alpatara pApakarmabaMdhabhAgIpaNuM bhagavatImAM kaheluM kevI rIte saMgata thaze ? arthAt saMgata nahIM thAya; kema ke apavAdAdimAM paNa=kAraNavizeSe azuddha dAna grahaNa karavArUpa apavAdAdi pravRttimAM paNa, bhAvazuddhithI phaLamAM avizeSa che= prathama bhAMgAtA ane dvitIya bhAMgAnA phaLamAM samAnapaNuM che. ema graMthakArazrIe batAvela che tethI bhagavAnanuM vacana saMgata thaze nahIM. ethI kahe che - 'pavAvAvAva' ahIM 'kAri' thI utsarganuM grahaNa karavuM ane '' thI e kahevuM che ke apavAdamAM ane utsargamAM baMnemAM paNa bhAvavizuddhi hovAne kAraNe phaLa samAna che. bhAvArtha - zloka-23mAM batAvyuM ke pAtravizeSamAM ke tevA prakAranA kAraNavizeSamAM saMyatane apAyelA azuddha dAnathI dAna ApanAra ane dAna lenAra baMnene lAbha thAya che. tethI e prApta thAya ke kAraNavizeSa hote chate saMyatane azuddha dAna Ape to dAna lenAra ane dAna ApanAra baMnene ekAMte nirjarA thAya che. tethI jema prathama bhAMgAmAM ekAMte nirjarAnI prApti che, tema bIjA bhAMgAmAM paNa ekAMte nirjarAnI prApti che. e rIte saMyatane apAtA azuddha dAnamAM lenAra ane grahaNa karanArane zloka-23mAM batAvI e rIte bhajanA bhale hoya, to paNa AvuM svIkAra karavAthI bhagavatInuM kathana saMgata nahIM thAya; kema ke bhagavatIsUtramAM kahyuM che ke "saMyatane azuddha dAna Ape to te azuddha dAna ApanArane bahutara nirjarA ane alpatara pApakarmabaMdha thaze." Azaya e che ke "saMyatane azuddha dAna ApyuM temAM saMyata pratyenI bhaktino :: A che, mATe ghaNI nirjarA thaze; paraMtu dAna azuddha che, tethI alpatara " karmabaMdha thaze, te prakArano bhagavatIsUtrano Azaya che." Avo artha karIne Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 dAnahAtrizikA/bloka-24 pUrvapakSI kahe che ke tamArA kathana sAthe A bhagavatIsUtranA pAThano virodha Avaze; kema ke bhagavatIsUtramAM azuddha dAna ApanArane alpatara pApakarmabaMdha kahela che ane tame zloka-23mAM sthApana karyuM ke e rIte apavAdAdimAM paNa saMyatane azuddha dAna ApavAmAM Ave tyAre dAtAnuM vivekazuddha aMtaHkaraNa hovAthI prathama bhAMgAnI jema dAnanA pUrNa phaLane dAtA prApta kare che, evo artha prApta thAya; ane bhagavatIsUtramAM to azuddha dAna ApanArane alpatara pApakarmabaMdha svIkAryo che. tethI kaI rIte tamArI vAta saMgata thAya ? tevI pUrvapakSInI zaMkAne sAme rAkhIne graMthakAra kahe che - zloka : athavA yo gRhI mugdho lubdhakajJAtabhAvitaH / _tasya tatsvalpabandhAya bahunirjaraNAya ca / / 24 / / anvayArtha : hAthavA athavA nuSyajJAtimavita: zikArInA daSTAMtathI vAsita evo yA=je mutha =mugdha gRhI gRhastha che taye tenuM te mugdhanuM tatsateasaMyatane apAyeluM azuddha dAna arpavandhAyaEsvalpa baMdhane mATe vanirjharIya ane bahu nirjarA mATe che. ll24. zlokArtha : athavA zikArInA daSTAMtathI vAsita evo je mugdha gRhastha che, tenuM asaMyatane apAyeluM azuddha dAna svalpa baMdhane mATe ane bahu nirjarA mATe che. ra4 TIkA - athaveti-athavA pakSAntare / yo gRhI mugdho'sat('gRhItadAna)zAstrArtho lubdhakajJAtena mRgeSu lubdhakAnAmiva sAdhuSu zrAddhAnAM yathAkathacidannAdyupaDhaukanenAnudhAvanameva yuktamiti pArzvasthapradarzitena bhAvita: vAsitaH, tasya tad-saMyatAyAzuddhadAnaM, tu mugdhatvAdeva svalpapApabandhAya bahukarmanirjaraNAya ca bhavati / / 24 / / Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 dAnahAniMzikA/bloka-24 TIkArya : athavA pakSAntare ..4 mata mAra4T 'athavA pakSAMtaramAM che-caturbhagItA bIjA bhAMgAmAM azuddha dAnathI thatA nirjarArUpa phaLanA viSayamAM pakSAMtarane batAvavA mATe "athavA' che. mRgalAone viSe zikArIonI jema sAdhuone yathAkathaMcit allAdi ApavA vaDe zrAvakoe anupAvana ja pAchaLa doDavuM ja, yukta che, e pramANe pAsasthA vaDe batAvela zikArInA daSTAMtathI bhAvita vAsita, mugdha=agRhIta dAnazAstranA arthavALo gRhastha, tasva=tenuM, tata=saMyatane apAtuM azuddha dAna, vaLI mugdhapaNAne kAraNe ja svalpa pApabaMdha ane ghaNI nirjarA mATe che. pArakA bhAvArtha : avataraNikAmAM zaMkA karela ke prathama bhAMgAnI jema ja kAraNika azuddha dAnamAM nirjarArUpa phaLanI prApti thatI hoya to bhagavatIsUtranuM kathana saMgata thaze nahIM. tenA javAbarUpe 'athavA' thI pakSAMtara kahe che ke azuddha dAnamAM anya paNa pakSa che arthAt vivekasaMpanna dAtA pAtravizeSamAM ke kAraNavizeSamAM azuddha dAna Ape to prathama bhAMgAnI jema pUrNa phaLanI prApti che, tenA karatAM mugdha dAtAnI apekSAe phaLamAM pakSAMtara che, ane te pakSAMtara =anya pakSa ja, bhagavatImAM batAvela che. tethI avataraNikAmAM je zaMkA karela ke saMyatane azuddha dAnamAM kAraNe pUrNa phaLa ane niSkAraNa dAnamAM aniSTa phaLa svIkAravAthI bhagavatInA kathanano virodha che. te virodhano parihAra A pakSAMtarathI thAya che. gAthAno artha A pramANe che - je gRhastha dAna ApavAnA viSayane kahenArA zAstravacanane paramArthathI grahaNa karI zakyo nathI, tevo gRhastha mugdha che; ane tevA gRhasthane koI pAsatyAno paricaya hoya ane teNe kahyuM hoya ke "jema mRgalAonI pAchaLa zikArIo doDe che, tema zrAvakoe sAdhuonI pAchaLa doDavuM joIe ane koI paNa rIte annAdi vahorAvIne bhakti karavI joIe, te gRhasthane yukta che; paraMtu "sAdhune mATe A bhikSA zuddha che ke sAdhune mATe A bhikSA azuddha che' tenI vicAraNA zrAvakone karavAnI nathI." A pramANe zikArInA dRSTAMtathI Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CO dAnahAviMzikA/zloka-25 bhAvita thayelA ane dAnane kahenArA zAstrano zuM paramArtha che, te jeNe grahaNa karyo nathI, tevo gRhastha, saMyamI sAdhunI bhaktinA AzayathI azuddha dAna Ape to tene alpa pApabaMdha ane ghaNI nirjarA thAya che; kema ke mugdha hovAne kAraNe zAstrathI viparIta karavAnI vRttivALo nathI, paraMtu mahAtmAonI bhakti karIne kalyANanA AzayavALo che. tethI mahAtmAonI bhakti karIne kalyANa karavAnA Azayane kAraNe ghaNI nirjarA thAya che ane zAstrano samyagu bodha nahIM hovAne kAraNe ajJAnakRta alpa baMdha thAya che. mATe saMyatane apAtA azuddha dAnamAM be vikalpa prApta thAya che : (1) vivekI zrAvaka kAraNe saMyatane azuddha dAna Ape to prathama bhAMgAnI jema dAnanuM pUrNa phaLa maLe che. (2) mugdha gRhastha saMyatane azuddha dAna ApIne ghaNI nirjarA ane alpa karmabaMdha kare che. A bIjA vikalpanI apekSAe bhagavatInuM kathana che. rajA avataraNikA : pUrvamAM sthApana karyuM ke pAtrane azuddha dAna ApavAmAM vivekI zrAvakane pUrNa dAnanuM phaLa maLe che ane mugdha zrAvakane alpa karmabaMdha ane ghaNI nirjarA thAya che, tenuM kAraNa vivekI zrAvaka ane mugdhadAyakanA Azayano bheda che. tethI AzayanA bhedathI phaLano bheda che. tenI puSTi karavA mATe kahe che - bloka : itthamAzayavaicitryAdatrAlpAyuSkahetutA / yuktA cAzubhadIrghAyurhetutA sUtradarzitA / / 25 / / anvayArtha : rUlyaA prakAre vivekIdAyaka ane mugdha dAyakanAAzayanA bhedathI Lano bheda che e prakAre,sArA vicA--AzayanA vaicicathI bhAvanA vaicitrathI, 3tra=ahIM saMyatane azuddhadAtamAM mAthututA=alpa AyuSyanI kAraNatA, pazumavIrdhAyutatAva ane azubha dIrgha AyuSyanI kAraNatAsUtratA=sUtramAM batAvAyelI=sthAnAMgasUtramAM batAvAyelI yuvattAyukta che. garapA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAna dvAciMzikA/zloka-25 zlokArya : A prakAre vivekI dAyaka ane mugdha dAyakanA AzayanA bhedathI phaLano bheda che e prakAre, AzayanA vaicitryathI saMyatane azuddha dAnamAM, alpa AyuSyanI kAraNatA ane azubha dIrgha AyuSyanI kAraNatA sthAnAMgasUtramAM batAvAyelI yukta che. ripo TIkA - itthamiti-ittham amunA prakAreNa / AzayavaicitryAda=bhAvabhedAt / atrasaMyatAzuddhadAne, alpAyuSkahetutAzubhadIrghAyurhetutA ca, sUtradarzitA sthAnAGgAyuktA, yuktA, mugdhAbhiniviSTayoretadupapatteH / zuddhadAyakApekSayA'zuddhadAyake mugdhe'lpazubhAyurbandhasambhavAt, kSullakabhavagrahaNarUpAyA alpatAyAzca sUtrAntaravirodhenAsambhavAditi vyaktamadaH sthAnAGgavRttyAdau / / 25 / / TIkArca - rUtthAmunA .. thAnAvRtyAra TorA rUF=A prakAre=vivekI dAyaka ane mugdha dAyakAnA AzayanA bhedathI phaLano bheda che e prakAre, AzayanA vaicitrathI=bhAvanA bhedathI, ahIM=saMyatane azuddha dAnamAM, sUtramAM batAvAyelI=sthAnAMgasUtramAM kahevAyelI, (zubha) alpa AyuSyanI kAraNatA ane azubha dIrgha AyuSyanI kAraNatA yukta che; kema ke mugdha ane abhiniviSyamAM AnI=alpa AyuSyanI kAraNatAnI ane azubha dIrgha AyuSyanI kAraNatAnI, upapatti che=saMgati che. ahIM prazna thAya ke saMyatane azuddha dAna ApanAra mugdhane sthAnAMga sUtramAM alpaAyuSya kahetatA kahI, te kaI apekSAe che ? tethI kahe che - saMyatane zuddha dAna denAranI apekSAe, azuddha dAyaka evA mugdhane alpa zubha AyuSyanA baMdhano saMbhava hovAthI mugdhane AzrayIne alpaAyuSya kahetatA sthAnAMgasUtramAM kahI che, ema anvaya che. ahIM prazna thAya ke, alpaAyuSyakahetutA kSullakabhavane AzrayIne kahIe to zuM vAMdho ? tethI kahe che - Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAliMzikA/bloka-rapa kSullakabhavagrahaNarUpa alpatAno sUtrAtaranI sAthe virodha hovAne kAraNe asaMbhava hovAthI kSullakabhavane AzrayIne alpaAyuSyakahetatA nathI, ema avaya che. e pramANe A zuddha dAyakanI apekSAe azuddha dAyaka evA mugdhamAM alpaAyuSakahetutA che e, ane mUtrAntarano virodha hovAne kAraNe kSullakabhavagrahaNarUpa alpatA grahaNa karavAnI nathI e, sthAnAMgavRtti AdimAM vyakta che kahevAyela che. garapA bhAvArtha : saMyatane azuddha dAna ApanAra vivekI zrAvaka ane saMyatane azuddha dAna ApanAra mugdha zrAvakanA AzayanA bhedathI pUrvamAM phaLano bheda batAvyo, e rIte AzayanA bhedathI saMyatanA azuddha dAnane kahenAra rasthAnAMgasUtranuM kathana saMgata thAya che. sthAnAMgasUtramAM kahela che ke saMyatane je azuddha dAna Ape te zubha alpa AyuSya bAMdhe athavA azubha dIrdhAyuSya bAMdhe. tethI e phalita thAya ke sthAnAMgasUtranuM kathana mugdha jIvane AzrayIne, zubha gatine AzrayIne alpa AyuSyano hetu che, ane abhiniviSTane AzrayIne azubha dIrdhAyuSyano hetu che; kema ke mugdhane susAdhunI bhakti karIne taravAno Azaya che ane zAstraviruddha karavAno adhyavasAya nathI, paraMtu ajJAnane kAraNe viveka vagaranI tenI pravRtti che. Ama chatAM vivekane pedA karavAnI sAmagrI maLe to zAstrAnusArI karavAnI vRttivALo che, paraMtu potAnI pravRttimAM abhinivezavALo=kadAgrahavALo, nathI, mATe susAdhune azuddha dAna Apato hovA chatAM paNa zubha gatinuM alpa AyuSya bAMdhe che. ahIM prazna thAya ke zubha gatinuM alpa AyuSya konI apekSAe bAMdhe che ? tethI TIkAkAre khulAso karyo ke, zuddha dAyaka evA vivekInI apekSAe azuddha dAyaka evA mugdhamAM zubha alpa AyuSyanA baMdhano saMbhava che. tethI e phalita thAya ke saMyatane zuddha dAna ApanAra zubha gatinuM dIrtha AyuSya bAMdhato hoya tenI apekSAe saMyatane azuddha dAna ApanAra mugdha zubha gatinA alpa AyuSyano baMdha kare che. abhiniviSTa svamati pramANe pravRtti karavAnI vRttivALo che. tethI saMyatane Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 dAnahAviMzikA/zloka-25 dAna ApIne taravAno Azaya hovA chatAM zAstra pratye nirapekSa pariNAmavALo paNa che ane samajavAnI sAmagrI maLe topaNa zAstrAnusArI karavAnI vRtti na thAya tevA AgrahavALo che, tethI azubha gatinuM dIrgha AyuSya bAMdhe che. jema lakSmaNa sAdhvIjI prAyazcitta karavAnA pariNAmavALA hatA, Ama chatAM mAyAnA pariNAmanA saMzleSavALo prAyazcittano pariNAma saMsAravRddhinuM kAraNa banyo; tema abhiniviSTa evA azuddha dAyakane sAdhunI bhakti karavAno pariNAma hovA chatAM zAstraviruddha pravRtti karavAmAM anivartinIya pakSapAta hovAnA kAraNe azubha dIrgha AyuSyabaMdhanuM kAraNa bane che. ahIM prazna thAya ke sthAnAMgamAM to alpaAyuSya kahetutA kahI che. tethI zuddha dAyakanI apekSAe azuddha dAyaka mugdhane alpa AyuSya na svIkArIe, paraMtu kSullaka bhavarUpa alpaAyuSyavettA svIkArIe to zuM vAMdho ? tethI kahe che - kSullakabhavagrahaNarUpa alpatAnA svIkAravAmAM sUtrAtarano virodha che. Azaya e che ke bhagavatIsUtramAM mugdhadAyakane alpa pApabaMdha ane ghaNI nirjarA kahI che, tethI je pravRttithI ghaNI nirjarA thatI hoya te pravRttithI kSullakabhavagrahaNarUpa AyuSyabaMdha saMbhave nahIM. tethI kSullakabhavagrahaNarUpa alpatA bhagavatInA kathana sAthe virodhI che, e pramANe sthAnAMgasUtranI vRtti AdimAM kahela che. AnAthI e phalita thayuM ke saMyatane azuddha dAna ApanAra mugdha jIva paNa tenA zuddha Azayane kAraNe zubha gatinuM AyuSya bAMdhe che ane zubha gatinA AyuSyamAM alpa AyuSyabaMdhanuM kAraNa tenuM azuddha dAna che ane te azuddha dAna ApavA pratye baddha abhinivezavALA jIvanuM azuddha dAna durgatinuM kAraNa bane che; kema ke bhagavAnanA vacanathI nirapekSa dAna karavAno kliSTa adhyavasAya tene varte che. rapA avataraNikA : pUrvamAM graMthakAre adhyavasAyanA bhedathI saMyatane azuddha dAtanA traNa vikalpo batAvyA - (1) vivekavALo zrAvaka saMyatane azuddha dAna Ape to ekAMte nirjarAnuM kAraNa bane. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 dAnAsiMzikA/zloka-26 (2) mugdha jIva saMyatane azuddha dAna Ape to ghaNI nirjarA ane alpa karmabaMdha kare ane AyuSya bAMdhato hoya to zubha gatinuM alpa AyuSya bAMdhe. (3) abhitiviSTa azuddha dAna Ape to durgatinuM dIrgha AyuSya bAMdhe. azuddha dAnamAM A traNe vikalpo adhyavasAyanA bhedathI paDelA che. have bAhya azuddha dAnanA bhedathI ja nirjarA ane karmabaMdha svIkAranAra koI pUrvapakSI bhagavatInA kathananuM anya rIte samAdhAna kare che, tenuM nirAkaraNa karavA arthe kahe che arthAt adhyavasAyanA bhedathI karmabaMdhanA bhedane svIkAravAne badale saMyatane apAyelA azuddha dAnamAM rahelI AMzika azuddhatAnA kAraNe karmabaMdha, ane AMzika zuddhatAne kAraNe nirjarA, svIkArIne bhagavatIsUtranA vacananI saMgati pUrvapakSI kare che, je ISTa nathI. tethI te pUrvapakSInuM vacana batAvIne graMthakAra tenuM nirAkaraNa kare che - zloka : yastUttaraguNAzuddhaM prajJaptiviSayaM vadet / tenAtra bhajanAsUtraM dRSTaM sUtrakRte katham / / 26 / / anvayArtha : catu je vaLI prativiSacaM=prajJaptinA=bhagavatIsUtranA viSayane uttara zuddha uttaraguNaazuddha vadhe-kahe che, te tenA vaDe A viSayamAM= AdhArmikatA viSayamAM sUravRttei sUtrakRtAMgamAM batAvela mAnAsUraM=bhajatAsUtra yaM vRSTa-kevI rIte jovAyuM kevI rIte saMgata karAyuM ? arthAt saMgata karAyuM nathI. gharakA zlokArca - je vaLI bhagavatIsUtranA viSayane uttaraguNaazuddha kahe che, tenA vaDe ahIM=AdhArmikanA viSayamAM, sUtrakRtAMgamAM batAvela bhajanAsUtra kevI rIte saMgata karAyuM? arthAt saMgata karAyuM nathI. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAtrizikA/bloka-26 TIkA : yastviti-yastvAdhAkarmikasyaikAntaduSTatvaM manyamAnaH prakRte'rthe, prajJaptigocaraM= bhagavatIviSayam, uttaraguNAzuddhaM vadet, zakyaparityAgabIjAdisaMsaktAnnAdisthale'pyaprAsukAneSaNIyapadapravRttidarzanAt / / tena caivaM yUkAparibhavabhayAt paridhAnaM parityajatA atra-viSaye, sUtrakRte bhajanAsUtraM kathaM dRSTam? evaM hi tadanAcArazrute zrUyate - 'ahAgaDAiM bhuMjaMti annamanne sakammuNA / vanitte vicALabbA magvanitte tti vA puLo" TI9 II (sUtratA di. bu. -8) atra hyAdhAkarmikasya phale bhajanaiva vyaktIkRtA, anyo'nyapadagrahaNenArthAntarasya kartumazakyatvAt, svarUpato'sAvadye bhajanAvyutpAdanasyAnatiprayojanatvAcceti sakSepa: ToradA TIkArya : svAdharmi ... saMkSepa: raddA zakya che parityAga jeno evA bIjAdisaMsakta annAdisthaLamAM paNa aprAsuka-aSaNIya padanI pravRttinuM darzana hovAthI prakRta arthamAM=saMyatane azuddha dAnarUpa prakRta arthamAM, AdhArmikanuM ekAtta duSTapaNe mAnato evo je vaLI, prAptinA viSayane= bhagavatIsUtranA viSayane, uttaraguNaazuddha kahe che, ane A rIte= AdhAkarmika ekAMte duSTa kahe che e rIte, (dhUkA)jUkRta paribhavatA=herAta thavAnA, bhayathI paridhAnane vastra, parityAga karatA evA tenA vaDe, tra=viSaye=AdhArmikatA viSayamAM, sUtrakRtAMgamAM kahela bhajatAsUtra kevI rIte jovAyuM che ?-kevI rIte saMgata karAyuM che ? arthAt saMgata karAyuM nathI. hiM=je kAraNathI, parva A rIte= AgaLamAM kahevAyuM che e rIte, sUtrakRtAMganA anAcAra nAmanA zratamAM saMbhaLAya che - "jeo AdhAkarTikAdi vApare che. teo paraspara svakarmA dvArA lepAyelA jANavA 1. AdhArmikAdi bhuJjanti anyo'nyaM svakarmaNA / upaliptAn vijAnIyAt anupaliptAniti vA punaH / / Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 dAnahAtrizikA/bloka-26 athavA vaLI nahIM lepAyelA e pramANe jANavA." ahIM sUtrakRtAMganA A bhajatAsUtramAM, AdhArmikatA=AdhArmika doSavALA AhAranA, phaLamAM bhajatA ja vyakta karAI; kema ke anyonya padanA grahaNa dvArA=sthAnAMgasUtramAM bhajanAsUtratA "jhama' e pada dvArA, arthAtarane=AdhAkarmika je bhogave che te lepAya che ane nathI bhogavato te nathI lapAto' e rUpa arthAntarane, karavuM azakya che. pUrvamAM kahyuM ke anyonya padagrahaNa karavA dvArA arthAntara karI zakAze nahIM, Ama chatAM pUrvapakSI kahe ke "anyonya' padane baMne sthAne na joDatAM eka sthAnamAM joDIne arthAntara thaI zakaze arthAt je AdhArmika bhogave che, te paraspara svakarmathI lepAya che, te sthAnamAM anyonya padane joDIne, ane je nathI bhogavato te nathI lapAto, e sthAnamAM anyonya padane nahIM joDIne, arthAntara thaI zakaze. tethI bIjo hetu kahe che - svarUpathI asAvadhamAM bhajatA vyutpAdananuM bhajanA batAvavAnuM, anatiprayojanapaNuM cheHkhAsa prayojana nathI, e pramANe saMkSepa che. 26 ka'satravittei' ahIM 'ri' thI pANInuM grahaNa karavuM. 'vInATi' ahIM kAri" thI jIvavALA anya padArtho grahaNa karavA. bhAvArtha : bAhya zuddha ane azuddha bhikSAne joIne nirjarAne ane karmabaMdhane mAnanAra pUrvapakSI kahe che ke AdhAkarmika ekAMte duSTa che, ane tethI bhagavatIsUtramAM azuddha dAna ApanArane alpa karmabaMdha ane ghaNI nirjarA kahI che, te AdhArmikane AzrayIne nathI, paraMtu uttaraguNaazuddha dAnane AzrayIne che; ane temAM te yukti Ape che ke jeno zakya parityAga hoya tevA bIjAdisaMsakta annAdisthaLomAM paNa amAsuka, anekaNIya padanI pravRtti zAstramAM dekhAya che, tethI tene AzrayIne bhagavatInuM kathana joDavuM. te A rIte - jema AdhArmika Adi amAsuka ane aSaNIya che, tema jIvasaMsakta annAdi paNa aprAsuka ane aSaNIya che topaNa AdhArmika pUrNa azuddha hovAthI ekAMta duSTa che ane jIvasaMsakta annAdi duSTa hoya chatAM ekAMte duSTa Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-26 87 nathI; kema ke pUrNa azuddha nathI. mATe koI gRhastha bIjAdisaMsakta evA annAdi Ape tyAre te bhikSA AdhAkarmika nathI, topaNa aprAsuka ane aneSaNIya che, ane tene AzrayIne bhagavatI sUtrakAre alpakarmabaMdha ane ghaNI nirjarA che, ema kahela che. paraMtu AdhAkarmikane AzrayIne alpa karmabaMdha ane ghaNI nirjarA kahela nathI, ema pUrvapakSI kahe che. ahIM zakya parityAga ema kahevAthI e kahevuM che ke jyAM azakya parityAga hoya evA jIvAdisaMsakta annAdisthaLamAM aprAsuka ane aneSaNIya padanI pravRtti nathI. jema sAdhune koI nirdoSa bhikSA vahorAvatuM hoya te vakhate paNa vAtAvaraNamAM koI sUkSma trasa jIva hoya ke vAtAvaraNanA bhejane kAraNe sacitta pANI hoya to te vahorAvatI vakhate sAdhunI grahaNa karela bhikSAmAM trasa jIvo ke sacitta pANInI paNa prApti thAya che. Ama chatAM tevA sthaLe 'A anna aprAsuka che ane A anna aneSaNIya che' tevo prayoga thato nathI; paraMtu je bIja Adino parihAra thaI zake tema che, teno parihAra karavAmAM na Ave to te annAdine zAstrIya paribhASAmAM aprAsuka ane aneSaNIya kahevAmAM Ave che ane tevA dAnane AzrayIne bhagavatIsUtramAM saMyatane azuddha dAna vahorAvanArane alpa karmabaMdha ane ghaNI nirjarA kahela che, paraMtu AdhAkarmika dAna ApanArane AzrayIne nahIM; kema ke AdhAkarmika anna ekAMte duSTa che. tethI te ApanArane pApabaMdha thAya, nirjarA nahIM; ane je dAna ApanAra susAdhune thoDA doSavALuM evuM uttaraguNaazuddha annAdi Ape che, te annAdi dAnamAM kaMIka azuddhi che ane kaMIka zuddhi che, tethI te dAna ApanArane azuddha aMzane AzrayIne karmabaMdha che ane zuddha aMzane AzrayIne nirjarA che, te batAvavA mATe bhagavatInuM vacana che. Ama kahIne supAtradAnanI caturthaMgImAMthI pahelo bhAMgo ekAMta zuddha che ane bIjo bhAMgo uttaraguNanI azuddhine AzrayIne zuddhAzuddha che, ema batAvavA mATe bIjA bhAMgAmAM bhagavatIsUtranA vacanane pUrvapakSI joDe che, je yukta nathI. tethI pUrvapakSInA uparyukta kathananuM nirAkaraNa karatAM graMthakAra kahe che ke jema koI jU(yUkA)nA paribhavanA bhayathI vastrano tyAga kare, tema pUrvapakSInI A ceSTA che. Azaya e che ke koI vyakti vicAre ke 'vastra 5he2vAthI jU thaze ane mane Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 dAnahAniMzikA/zloka-26 karaDyA karaze ane mAre herAna thavuM paDaze, mATe mAre vastra paheravAM nahIM, jethI jUno upadrava thAya nahIM,' tema AdhArmikane ekAMte duSTa kahenAranI pravRtti che. te A rIte - kAraNavizeSamAM AdhAkarmika AhAra paNa sAdhune saMyamavRddhinuM kAraNa bane che. Ama chatAM AdhAkarmika grahaNa karavAthI kyAreka citta lepAI jAya to karmabaMdha thAya, tevA bhayathI "AdhArmika kyAreya levAya nahIM te pramANe pUrvapakSI AdhArmikane ekAMta duSTa kahe che. vastutaH apavAdathI lIdhela AdhArmika AhAra saMyamanI vRddhinuM kAraNa hovAthI duSTa nathI, paraMtu pramAdavaza koI sAdhu AdhAkarmika grahaNa kare to karmabaMdha thavAno bhaya che; ane tenA bhayathI AdhAkarmika sAdhune sarvathA na levAya, tema kahevuM, te jU paDavAnA bhayathI vastratyAganA jevI ceSTA che; ane A rIte AdhAkarmikane ekAMta duSTa kahenAra pUrvapakSI dvArA sUtrakRtAMganuM bhajanAsUtra kaI rIte saMgata karAya ? arthAt saMgata karAya nahIM. sUtrakRtAMganuM bhajanAsUtra A pramANe che - AdhAkarmika AhArane je vApare che, te paraspara=AdhAkarmika AhAra ane teno AtmA paraspara, svakarma dvArA=svakriyA dvArA, lepAyelo jANavo athavA vaLI nahIM lepAyelo jANavo." A bhajanAsUtramAM AdhAkarmika AhAranA karmabaMdharU5 phaLamAM bhajanA kahevAyelI che. tethI e phalita thAya ke AdhAkarmika AhAra vAparanAra karmabaMdha paNa kare che ane karmabaMdha nathI paNa karatA; kema ke jyAre lepAya che tyAre karmabaMdha kare che ane jyAre nathI lepAtA tyAre karmabaMdha thato nathI. tethI AdhArmika AhAra ekAMta duSTa che tema mAnanAra dvArA A bhajanAsUtra saMgata thAya nahIM. have pUrvapakSI A sUtrane saMgata karavA mATe kahe ke "je AdhAkarmika AhAra vApare che te lepAya che, ane je vAparatA nathI te levAtA nathI." A pramANe sUtrano artha karIe to AdhAkarmI AhArane ekAMte duSTa mAnI zakAya ane bhagavatIsUtrano viSaya uttaraguNaazuddhane AzrayIne che, ema kahevAmAM koI virodha nathI. pUrvapakSIe ApelA samAdhAnanuM nirAkaraNa karatAM graMthakAra kahe che ke Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-26 CC bhajanAsUtramAM 'annamanne=anyonya' pada grahaNa karyuM che, mATe Avo arthAMta2 karavo zakya nathI. Azaya e che ke 'anyonya' padathI e nakkI thAya che ke, "(1) je AdhAkarmika AhArane vApare che, te AdhAkarmika AhAra ane teno AtmA paraspara svakarmo dvArA=svakriyA dvArA, lepAya che, ema jANavuM; ane (2) je AdhAkarmika AhAra vApare che, te AdhAkarmika AhAra ane teno AtmA paraspara svakarmo dvArA nathI lepAtA, ema jANavuM." A pramANeno artha 'anyonya' padanA grahaNane kAraNe thaI zake, paraMtu anyathA thaI zake nahIM; kema ke 52spa2no artha e che ke, "AdhAkarmika AhAra ane AdhAkarmika AhArane vAparanAra AtmA paraspara lepAya che ane paraspara nathI lepAtA.' have jo 'paraspara'no artha 'AdhAkarmika AhAra vApare che te paraspara lepAya che, ane je nathI vAparatA te paraspara nathI lepAtA' e artha karIe to tenAthI e prApta thAya ke bIjA vikalpamAM arthAt 'je nathI vAparatA te paraspara nathI lepAtA e rUpa bIjA vikalpamAM, AdhAkarmika AhAranuM grahaNa ja nathI to paraspara nathI lepAtA, evuM kema kahI zakAya ? tethI bIjA vikalpamAM paNa AdhAkarmika AhAra vAparanArane grahaNa karIne paraspara nathI lepAtA,' ema kahevuM joIe. ahIM pUrvapakSI kahe ke, 'Unnamanne'=anyonya='paraspara' zabdano mAtra prathama vikalpa sAthe=upa2mAM batAvela naM. 1 sAthe, anvaya karIne artha karIe to amArA kathana pramANe artha thaI zakaze. te A rIte 'je AdhAkarmika AhAra vApare che, te AtmA paraspara svakarma vaDe lepAya che; ane je AdhAkarmika AhAra nathI vAparatA, te nathI lepAtA.' A rIte 'paraspara' zabdano anvaya mAtra prathama vikalpa sAthe karavAthI 'AdhAkarmika ekAMte duSTa che' te siddha thaI zake che. pUrvapakSInA A samAdhAna sAme graMthakAra kahe che ke svarUpathI asAvadyamAM bhajanA batAvavAnuM anatiprayojana che. Azaya e che ke 'AdhAkarmika AhAra je vApare che, te paraspara svakarmo Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 dAnadvAtriMzikA|zloka-26 dvArA lepAya che' tema kahyA pachI 'nathI vAparatA te nathI lepAtA' e rUpa bIjo vikalpa svarUpathI asAvadya che, tethI tevA sthAnamAM bhajanA kahevAnuM khAsa koI prayojana ja nathI. jema koI kahe ke 'hiMsA karavAthI pApa baMdhAya ane na karavAthI na baMdhAya.' A sthAnamAM 'pApa na karavAthI karma na baMdhAya' e kahevAnuM kAMI khAsa prayojana nathI. phakta 'pApa karavAthI karma baMdhAya' te vAtane dRDha karavA pUrato ja bIjo vikalpa upayogI che. paraMtu prastutamAM to sAdhu mATe AdhAkarmika AhAra anAcaraNIya che, tema batAvavuM che ane temAM bhajanA batAvavI che. tethI ema ja batAvavuM ucita kahevAya ke 'AdhAkarmika AhAra je vApare che, te paraspara svakarma dvArAAdhAkarmika AhA2 vA52vAnI kriyArUpa svakRtya dvArA, lepAya che athavA nathI lepAtA.' tenAthI e phalita thAya ke saMyamanI vRddhinA upAyarUpe AdhAkarmika AhArano upayoga karatA hoya tyAre adhyavasAyanI vizuddhi hovAthI leza paNa karmabaMdha thato nathI, jyAre pramAdavaza AdhAkarmika AhAranuM grahaNa karI vApare to lepAya che; A prakAranI bhajanA batAvavAnuM sUyagaDAMga sUtranA bhajanAsUtranuM tAtparya che. tethI AdhAkarmikane ekAMte duSTa kahIne te bhogavanAra sAdhu karma ja bAMdhe che, tema batAvIne tevI bhikSA ApanAra gRhastha paNa karma ja bAMdhe che, mATe tene AzrayIne azuddha dAna ApanArane nirjarA thAya che ema kahI zakAya nahIM, ema je pUrvapakSI kahe che ane tenI saMgatI mATe bhagavatIsUtranAM vacanono artha kare che ke, 'azuddha dAna ApanArane alpa karmabaMdha che ane ghaNI nirjarA che, te kathana uttaraguNane AzrayIne ja che, AdhAkarmika dAnane AzrayIne nahIM' te ucita nathI. ahIM vizeSa e che ke -- (A) je sAdhu sUtravidhisamagra hoya arthAt sUtrAnusArI saMyamanI pUrNa AcaraNA karatA hoya, ane saMyamavRddhinA upAyarUpe yatanApUrvaka AdhAkarmika AhAra laI Ave, eTaluM ja nahIM, paNa vAparatAM sudhI paNa sUtrAnusAra upayogapUrvaka AdhAkarmika vApare to leza paNa karmabaMdha thato nathI, paraMtu tevA samaye te AdhAkarmika AhA2no upabhoga ja saMyamavRddhi dvArA nirjarAnuM kAraNa bane che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnatAsiMcikA/ka-2 (B) je sAdhu sUtravidhisamagra nathI, chatAM (1) anukULa padArtho pratye saMzleSavALA che, mATe AdhArmika AhAra vApare che athavA (2) anukULa padArtho pratye saMzleSa nahIM hovA chatAM nirdoSa gaveSaNA mATe pramAdavALA che, tethI AdhArmika AhAra vApare che athavA (3) nirdoSa gaveSaNA mATe apramAdavALA hovA chatAM AhAra vAparatI vakhate apekSita yatanAmAM apramAdavALA na hoya athavA (4) AdhAkarmika AhAra vAparyA pachI tenA dvArA saMcita bala-vIryane saMyamayoganA vyApAramAM pravartAvatA na hoya, to teno AdhAkarmika AhArano upabhoga karmabaMdhanuM kAraNa che; kema ke AdhArmika AhAranI grahaNakriyAmAM kyAMka pramAdano pariNAma che ke jenA kAraNe karmabaMdhanI prApti thAya che. uparyukta (A) tathA (B) vikalpa batAvavA mATe bhajanAsUtra che, mATe AdhAkarmika AhArane ekAMta duSTa kahevuM saMgata nathI. AnAthI e phalita thAya ke kAraNe vivekI zrAvaka sAdhune AdhAkarmika AhAranuM dAna kare to paNa ekAMte nirjarA thAya. tethI supAtradAnanI caturbhagImAMthI prathama bhAMgo ekAMta zuddha che, ane bIjo bhAMgo sakAraNa ekAMta zuddha che ane niSkAraNa Ape to azuddha che. tethI bIjA bhAMgAmAM bhajanA che ane mugdha dAyakanI apekSAe bhagavatInuM vacana che. tethI mugdha dAyaka azuddha dAna kare tyAre alpakarmabaMdha ane ghaNI nirjarA prApta thAya. paraMtu pUrvapakSI kahe che ke, dAnasAmagrInI aMzathI zuddhi ane azuddhine AzrayIne bhagavatInuM kathana che" te saMgata nathI. rA avataraNikA - zloka-21mAM pAtradAnanI caturbhAgI batAvI. temAM kahela ke prathama bhAMgo saMzuddha che. te saMzuddha kaI apekSAe che ? te zloka-22mAM spaSTa karela. bIjA bhAMgAmAM bhajanA che ane te bhajanA zloka-23-24-2pamAM batAvI. tyAM koIka pUrvapakSI bhikSAnI bAhyazuddhi-azuddhine AzrayIne bhagavatIsUtranA kathananuM yojana kare che. tenuM nirAkaraNa zloka-26mAM karyuM. tethI bIjA bhAMgAnuM kathana pUrNa thayuM. have chellA be bhAMgA aniSTa Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra dAnadvAtriMzikA/bloka-27 - phaLavALA che, ema je zloka-21mAM jaNAvyuM, tenuM tAtparya spaSTa kare che . zloka H zuddhaM vA yadazuddhaM vA'saMyatAya pradIyate / gurutvabuddhyA tatkarmabandhakRnnAnukampayA / / 27 / anvayArtha : asaMyattAya=asaMyatane ya=je zuddha vA Jazuddha-zuddha athavA azuddha AhArAdinuM dAna gurutvabuddhacA=gurutvabuddhithI prIyate=apAya che. tat te varmavandha =karmabaMdhane karanAra che. nAnuyA=anukaMpAthI apAyeluM nahIM= anukaMpAthI apAyeluM karmabaMdhane karanAruM nathI. / / 27 / / zlokArtha : asaMyatane je zuddha athavA azuddha AhArAdi gurutvabuddhithI apAya che, te karmabaMdhane karanAruM che, anukaMpAthI nahIM-anukaMpAthI apAyeluM karmabaMdhane karanAruM nathI. II27 TIkA : zuddhaM ceti- asaMyatAya yacchuddhaM vA'zuddhaM vA gurutvabuddhyA pradIyate / tadasAdhuSu sAdhusaMjJayA karmabandhakRt / na punaranukampayA, anukampAdAnasya kvApyaniSiddhatvAt, "" aNukaMpAdANaM puNa jiNehi na kayAi paDisiddham" iti vacanAt / / 27 / / TIkArya : asaMyatAya yacchuddhaM kRti vavanAt / / 27 / / asaMyatane je zuddha athavA azuddha AhArAdi gurutyabuddhithI pradAna karAya che=apAya che, te asAdhuomAM sAdhusaMjJAne kAraNe=asaMyamavALA evA asAdhuomAM 'A sAdhu che' e prakAranI saMjJAne kAraNe karmabaMdhane karanAruM che, paraMtu anukaMpAthI nahIM; kema ke koInAmAM paNa anukaMpAdAnanuM aniSiddhapaNuM che. temAM hetu kahe che 1. anukampAdAnaM punarjinairna kadApi pratiSiddham / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-27 C3 "anukaMpAdAna vaLI jinezvaro vaDe kyAreya paNa niSedha karAyeluM nathI" e pramANenuM vacana che. ||27aaaa bhAvArtha : koI dAtA asaMyatane, 'A sAdhuveSadhArI che, mATe sAdhu che' - evI kalpanA karIne teone zuddha-AdhAkarmAdi doSarahita, AhArAdi dAna Ape ke azuddha=AdhAkarmAdi doSavALA, AhArAdinuM dAna Ape to te karmabaMdhanuM kAraNa che; kema ke asaMyatamAM saMyamanI buddhi viparyAsarUpa hovAthI karmabaMdhanuM kAraNa che. paraMtu koI sAdhuveSadhArI paNa asaMyata sAdhu zrAvakane tyAM bhikSA mATe AvyA hoya ane jo zrAvaka tevA asaMyamIne bhikSA na Ape to te asaMyamI sAdhune zAsana pratye dveSa thAya. eTaluM ja nahIM, paNa 'A lokono dharma dAnano paNa niSedha kare che, mATe A dharma sAro nathI.' e prakArano lokomAM zAsanano uDDAha thAya tema hoya, tevA samaye te asaMyatane dveSa karAvavAmAM ane zAsanano uDDAha karavAmAM zrAvaka pote nimitta na bane te mATe tevA asaMyatane zrAvaka bhikSA Ape to te anukaMpAthI apAyeluM dAna kahevAya; kema ke 'zAsanano uDDAha karIne kliSTa karmo loko na bAMdhe ane te asaMyata sAdhu zAsana pratye dveSa karIne kliSTa karma na bAMdhe', tevA prakAranI anukaMpAthI zrAvaka asaMyatone bhikSA Ape che; paraMtu 'A susAdhu che, mATe pUjanIya che' - evI supAtranI buddhithI ApatA nathI, mATe te rIte asaMyatane apAyelI bhikSA karmabaMdhanuM kAraNa nathI; ane AvuM anukaMpAdAna zAstrasaMmata che, te batAvavA mATe kahe che : 'bhagavAne anukaMpAdAnano kyAMya paNa niSedha karyo nathI,' e prakAranuM zAstravacana che. mArA A rIte anukaMpAthI asaMyatane AdhAkarmAdi doSa vagaranuM zuddha dAna ke AdhAkarmAdi doSavALuM azuddha dAna kare to ApanArane karmabaMdha nathI. II27 // avataraNikA : pUrva zloka-27mAM batAvyuM ke asaMyatane anukaMpAthI dAna ApavAmAM doSa nathI. Ama chatAM asaMyatanA doSonuM poSaNa thatuM hoya tyAre dAna ApavAmAM nukasAna thAya che, te batAvavA mATe kahe che -- Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zloka H doSapoSakatAM jJAtvA tAmupekSya dadajjanaH / prajvAlya candanaM kuryAtkaSTAmaGgArajIvikAm / / 28 / / anvayArtha : dAnadvAtriMzikA/bloka-28 ToSapoSatAM-doSapoSakatAne jJAtvA=jANIne tAm=tenI=doSapoSakatAnI upekSya=upekSA karIne vat=deto nana=mANasa=asaMyatane dAna deto mANasa prakhyAtya indranuM=caMdanane bALIne hraSTAmakranIvijrAm=kaSTaprada evI aMgArajIvikAne=kolasA banAvIne AjIvikAne ryA kare che. 28 zlokArtha : doSapoSakatAne jANIne tenI=doSapoSakatAnI, upekSA karIne deto mANasa=asaMyatane dAna deto mANasa, caMdanane bALIne kaSTaprada evI kolasA banAvIne AjIvikAne kare che. II28 alsi : Dhoneti-svaSTaH / / 28 / / TIkArtha H (zrloka spaSTa hovAthI graMthakArazrIe A zlokanI TIkA lakhela nathI.) bhAvArtha : koI mANasa caMdananAM lAkaDAMne bALIne potAnI AjIvikA kare to te kolasA vecavAthI dhananI prApti thAya ane AjIvikA paNa thAya, topaNa tenuM te kRtya mUrkhatA bhareluM che. tethI vicArakane A kRtya ucita jaNAya nahIM. tema koI zrAvaka koI asaMyamI sAdhune anukaMpAbuddhithI dAna Apato hoya ane te dAnanA kAraNe tenA doSo poSAtA hoya, chatAM zrAvaka tenI upekSA karIne vicAre ke "bhagavAne kusAdhumAM gurutvabuddhi karavAno niSedha karyo che, paraMtu anukaMpAbuddhino niSedha karyo nathI, mATe A asaMyamI sAdhune huM anukaMpAbuddhithI dAna ApuM to koI doSa nathI." Ama vicArIne zrAvaka sAdhune dAna Apato Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAniMzikA/bloka-28 hoya to te dAna ApavAnI kriyA anucita che; kema ke te dAnamAM anukaMpAbuddhi hovA chatAM asaMyamI sAdhunA doSonuM poSaNa paNa che. tethI te dAnathI asaMyamI sAdhunuM ahita thaze. mATe te dAnanI kriyAmAM pAramArthika anukaMpA nathI. paraMtu (1) zAsananA uDAhanA nivAraNa mATe jyAre anukaMpAdAna karavAmAM Ave to te pAramArthika anukaMpA bane, athavA (2) lokone bIjAdhAnanuM kAraNa hoya tevuM dAna karavAmAM Ave to te pAramArthika anukaMpA bane, athavA (3) yAcakane bhagavAnanA zAsana pratye thatA DhaSanA nivAraNa mATe dAna karavAmAM Ave to te pAramArthika anukaMpA bane. je anukaMpAdAnathI tevuM koI phaLa na prApta thatuM hoya ane sAmenI vyaktinA doSa poSAtA hoya to te anukaMpA pAramArthika anukaMpA nathI. jema pramAdI sAdhune dAna ApIne tenA doSanI puSTi thatI hoya ane te doSonI puSTinA kAraNe te sAdhu vizeSa prakAranAM karma bAMdhato hoya, Ama chatAM tenI upekSA karIne dAna ApavAmAM Ave to ApanAranA haiyAmAM dAna ApavAno pariNAma hovAthI sthUlathI anukaMpAno bhAva che, topaNa paramArthathI anukaMpAno bhAva nathI, paraMtu te sAdhunA ahitane anukULa pravRtti che. jema - mAchImArane mAchalAM pakaDavA mATe dayAthI prerAIne koI vyakti tene jALa arthe paisA joItA hoya to Ape ane vicAre ke "jo huM A mAchImArane paisA nahIM Ape to te potAnI AjIvikA jALa vinA kaI rIte karaze ?' AvI anukaMpAbuddhithI te dAna kare to temAM svano koI svArtha nathI ane svadhanano tyAga che, tethI puNya to baMdhAya, paNa te tuccha puNya baMdhAya che; paraMtu pelo mAchImAra mahAAraMbha karaze ane je anartha thaze temAM jALane dAnarUpe ApanAra vyaktine anumodanAno pariNAma hovAthI te dAna mahApApanuM kAraNa bane che. tethI AvA sthAnamAM karAyelI anukaMpA anukaMpA ja nathI, paraMtu pAramArthika rIte temAM doSanI poSatA che. tema je sAdhuo zithila pariNAmavALA che, chatAM zrAvaka tenI upekSA karIne anukaMpAbuddhithI teone dAna ApyA kare ane asaMyamI sAdhunA doSo poSAyA kare, to te dAna te Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G9 dAnadvAtriMzikA|zloka-29 asAdhu mATe ahitanuM kAraNa bane. tethI AvA dAnathI zrAvakane baMdhAyeluM tuccha puNya caMdana bALIne aMgArAthI AjIvikA karavA jevuM che, eTaluM ja nahIM; doSanA poSaNamAM sahAyaka thavAthI potAne paNa bhaviSyamAM sanmArganA vinAzanI prApti thAya, tevuM pApa paNa baMdhAya che. mATe jema caMdanane bALIne AjIvikAvRtti karavI te anucita kRtya che, tema asaMyamI sAdhunI doSapoSakatAnI upekSA karIne dAna ApavuM te anucita kRtya che. aa2aa zloka H ataH pAtraM parIkSeta dAnazauNDaH svayaM dhiyA / tat tridhA syAnmuniH zrAddhaH samyagdRSTistathAparaH / / 29 / / anvayArtha : gata =AthI pUrvamAM kahyuM ke saMyatane dAna ApavAthI nirjarA thAya che ane asaMyatane gurutvabuddhithI dAna ApavAthI karmabaMdha thAya che AthI vAnazojI =dAna ApavAmAM zUravIra dhiyA=buddhithI svayaM=svayaM pAtra=pAtranI parIkSeta=parIkSA kare. tat=d=pAtra triyA=traNa prakAre cA che. muni=muni zrAddhaH=zrAvaka tathAparaH=ane apara sabhyasRSTi=samyagdaSTi. / / 29 / / zlokArtha : AthI=saMyatane dAna ApavAthI nirjarA ane asaMyatane gurutvabuddhithI dAna ApavAthI karmabaMdha thAya che. AthI dAna ApavAmAM zUravIra, svayaM buddhithI pAtranI parIkSA kare. te pAtra traNa prakAre che - muni, zrAddha=zrAvaka, ane apara samyagdaSTi. // 2 // TIkA - ata kRti-spaSTaH ra6|| TIkArya - (zrloka spaSTa hovAthI graMthakArazrIe A zlokanI TIkA lakhela nathI.) Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-30 bhAvArtha : pUrva gAthAmAM sthApana karyuM ke supAtrane dAna ApavAthI nirjarA thAya ane asaMyamIne dAna ApavAthI karmabaMdha thAya. AthI dAna ApIne AtmakalyANa ka2vAnI IcchAvALA sAdhake buddhithI svayaM pAtranI parIkSA karavI joIe ke jethI 'A pAtra che' ke 'A apAtra che' teno potAnA kSayopazamane anurUpa yathArtha nirNaya thAya ane pAtramAM bhakti karIne hitanI prApti thAya. A pAtra traNa prakAranAM che : (1) sAdhunA AlayavihArAdi ucita AcArothI 'A sAdhu che' - evo nirNaya thAya che. 67 (2) bhagavAnanA vacana pratyenI sthira zraddhApUrvaka ucita AcAro pALanArane joIne 'A zrAvaka che' - tevo nirNaya thAya che. (3) je zrAvakanA AcArone pALatA nathI, Ama chatAM bhagavAnanA vacana pratyenI sthira zraddhAvALA che, tevAM liMgo joIne 'A samyagdaSTi che' - evo nirNaya thAya che. A traNa pAtra che ane je dAna ApanAra A pAtrono nirNaya karIne dAna Ape che, tene bhaktino lAbha maLe che; ane je dAna ApanAra te prakArano pAtrApAtrano vicAra karyA vagara dAna Ape che, teo te dAna supAtrane ApatA hoya ke apAtrane ApatA hoya, paraMtu avicArakatAthI AkrAMta evI tenI dAnanI pravRtti hovAne kAraNe hitanuM kAraNa banatI nathI. II29II avataraNikA : pUrvamAM kahyuM ke dAnamAM zUravIre pAtranI parIkSA karavI joIe ane te pAtra traNa prakAranAM che. have te pAtranI parIkSA karIne dAna ApavAthI te dAna mokSanuM kAraNa kaI rIte bane che ? te batAvavA mATe kahe che . zloka H eteSAM dAnametatsthaguNAnAmanumodanAt / aucityAnativRttyA ca sarvasampatkaraM matam ||30|| Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G8 dAnatAzizikA/zloka-30 anvayArtha : tastharNanAAmanAmAM rahelA guNonuM muni AdimAM rahelA guNonuM anumAvanA-anumodana hovAthI tyAtivRAA =ane aucityanI ativRttithI=svaAcAranuM anullaMghana hovAthI phleSAM sAnaM AmanuM dAnamuni Adine apAyeluM dAna sarvasamAraM sarva saMpattine karanAruM mata=manAyeluM che. i30I. zlokArca - muni AdimAM rahelA guNonuM anumodana hovAthI ane aucitya nuM anulaMghana hovAthI, AmanuM dAna=muni Adine apAyeluM dAna, sarvasaMpattine karanAruM manAyeluM che. Il3oll TIkA - eteSAmiti-eteSAM-munizrAddhasamyagdRzAM dAnam, etatsthAnAmetadvRttInAM guNAnAmanumodanAttadAnasya tadbhaktipUrvakatvAt / aucityAnativRttyA svAcArAnullaGghanena ca, sarvasampatkaraMjJAnapUrvakatvena paramparayA mahAnandapradaM, matam / / 30 / / TIkArca - teSAMkamuni . madananda vaM, gatim rUpIAmane apAyeluM muti, zrAvaka ane samyagadaSTine apAyeluM, dAna temanAmAM rahelA guNonA anumodanane kAraNe ane aucityanI ativRtinA kAraNe=svaAcAranA anullaMghananA kAraNe, sarvasaMpankara kahevAyuM che= jJAnapUrvakapaNuM hovAnA kAraNe paraMparAe mahAAnaMdane denAruM manAyeluM che. ahIM prazna thAya ke dAna ApavAnI kriyAthI temanA guNonI anumodanA kema thAya che ? tethI kahe che - te dAnanuM muni Adine apAyelA dAnanuM, tadbhaktipUrvakapaNuM che-temanAmAM rahelA guNo pratyenuM bhaktipUrvakapaNuM che. 30 || Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G dAnahAnizikA/bloka-31 bhAvArtha - sarvasaMpankara dAna kyAre bane ? : pAtranI parIkSA karIne, pAtramAM rahelA guNone upasthita karIne, te guNane kAraNe temanA pratye thayelI bhaktipUrvaka zrAvaka jyAre munine ke zrAvakane ke samyaguruSTine dAna Apato hoya tyAre, potAnI zrAvakaAcAranI ucita maryAdAnuM anullaMghana hovAne kAraNe te dAnanI kriyA mokSanuM kAraNa che; kema ke muni Adi traNe pAtromAM je mokSane anukULa guNo varte che, te guNonI upasthitipUrvaka temanA pratye thayelI bhaktithI te dAnanI kriyA kare che. vaLI te guNavAnane guNavAnarUpe jANIne guNa pratye thayelI bhaktithI zrAvaka dAnanI kriyA kare che, tethI te dAnanI kriyA jJAnapUrvaka hovAnA kAraNe paraMparAe mokSanuM kAraNa che. li3nA avataraNikA - pUrva gAthAmAM kahyuM ke supAtrane apAyeluM dAna sarvasaMpattine karanAruM che. tyAM prazna thAya ke, supAtrane paNa dAna ApavAmAM dravyathI AraMbhasamAraMbha thAya che, te apekSAe to te dAna karmabaMdhanuM paNa kAraNa thaze. tenuM nirAkaraNa karatAM kahe che - zloka : zubhayoge'pi yo doSo dravyataH ko'pi jAyate / kUpajJAtena sa punarnAniSTo yatanAvataH / / 31 / / anvayArtha - zubhayogapa=zubhayogamAM paNa=sAdharmikabhakti karavAnA zubha vyApAramAM paNa yaH chokapi=je koI paNa dravyata: dravyathI roSa =doSa gAyatai=thAya che, sa =te puna:=vaLI tanAvata: tanAvALAne pajJAna-phUpadaSTAMtathI na nika aniSTa nathI karmabaMdhanuM kAraNa nathI. li31 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 dAnahAtrizikA/bloka-31 zlokArca - zubhayogamAM paNa je koIpaNa dravyathI doSa lAge che, te yatanAvALAne, kUpadaSTAMtathI aniSTa nathI. Il31II 'zamayono vi' ahIM '"i thI e kahevuM che ke azubha yogamAM to doSa che ja, paraMtu zubhayogamAM paNa=prazasta vyApAramAM paNa, dravyathI doSa che. TIkA : zubhayoge'pIti-pAtradAnavabuddhInAM sAdharmikavAtsalyAdau zubhayoge'pi-prazastavyApAre'pi, yaH ko'pi dravyato doSo jAyate, sa kUpajJAtena AgamaprasiddhakUpadRSTAntena, yatanAvato-yatanAparAyaNasya, nAniSTaH, svarUpataH sAvadyatve'pyanubandhato niravadyatvAt / tadidamuktam - "jA jayamANassa bhave virAhaNA suttavihisamaggassa / sa ho kjhirI nA maphtavilodinutta" |09 II (go. ni. 711, vi. ni. 671) atra hi apavAdapadapratyayAyA virAdhanAyA vyAkhyAnAt phalabhedaupayiko jJAnapUrvakatvena kriyAbheda eva labhyate / TIkArya : patrikAnavavRddhInAM ... va nakhya pAtradAnavALI buddhi che jene tevAonA sAdharmika vAtsalyAdiviSayaka zubhayogamAM paNa=prazasta vyApAramAM paNa, je koIpaNa dravyathI doSa thAya che=bAhya hiMsA thAya che, te kUpadAMtathI= Agamaprasiddha phUpadagaMtathI, yatanAvALAneyatanAparAyaNa, aniSTa nathI= karmabaMdhanuM kAraNa nathI; kema ke svarUpathI sAvadyapaNuM hovA chatAM paNa anubaMdhathI niravadyapaNuM che. te=pUrvamAM kahyuM ke, A "oghaniryukti' ane piMDaniryuktimAM kahevAyuM che - sUtravidhisamagra, adhyAtmavizuddhiyukta evA yatamAnanI je virAdhanA thAya te =virAdhanA, nirjarAphaLavALI thAya." (o. ni. 759, pi.ni. 671) ahIM=sAdharmikavAtsalyAdimAM, apavAdapratyaya virAdhanAnuM vyAkhyAna hovAthI kathana hovAthI, phaLabhedopathika phaLabhedanA upAyabhUta, jJAnapUrvakapaNuM Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 dAnatAsiMzikA/zloka-31 hovAnA kAraNe kriyAbheda ja prApta thAya che. "sAvadyatveDa'i ahIM ' thI e kahevuM che ke svarUpathI niravadya hoya to to aniSTa nathI, paraMtu svarUpathI sAvadya hovA chatAM paNa anubaMdhathI niravadya hovAthI aniSTa nathI. bhAvArtha - je zrAvako pAtrApAtrano viveka karIne "A supAtra che tevI buddhipUrvaka sAdharmikavAtsalyAdi pravRtti karatA hoya ane sAdharmikanI bhaktimAM je AraMbhano parihAra azakya hoya teTalo ja AraMbha karatA hoya ane bhaktimAM upayogI na hoya tevA AraMbhano parihAra karavA samyapha yatanA karatA hoya to prazasta vyApAra paNa vartato hoya che. tethI sAdharmika vAtsalyAdi pravRttimAM je dravyathI hiMsA thAya che, tenAthI teone leza paNa karmabaMdha thato nathI. Azaya e che ke sAdharmikavAtsalyAdi karanAra lokasaMjJAthI karatA hoya athavA potAnA sAmAjika mobhA pramANe karatA hoya to temAM zubhayoga nathI; paraMtu "A sAdharmiko guNonA AdhAra che ane tevA guNavAna AtmAonI bhakti karIne huM paNa tevA guNonI prApti karuM," evA zubha adhyavasAyapUrvaka sAdharmikavAtsalyAdi karatA hoya, ane te kriyAmAM paNa zakya eTalI hiMsAno parihAra karIne bhaktimAM upayogI hoya tenAthI adhika binajarUrI hiMsA na thAya te rIte yatanAparAyaNa hoya, tevA zrAvakanI sAdharmika vAtsalyAdi pravRttimAM je hiMsA thAya che, tenAthI te zrAvakane leza paNa karmabaMdha thato nathI; kema ke te kriyA svarUpathI sAvadya hovA chatAM paNa sAdharmika pratyenA guNonA bahumAnapUrvakanI hovAthI ane zAstravidhi pramANe yatanApUrvakanI hovAthI guNavRddhinuM kAraNa che, mATe anubaMdhathI niravadya che. tethI temAM thatI hiMsAthI karmabaMdha nathI. temAM sAkSI ApatAM kahe che - "koI jIva sUtravidhithI pUrNa hoya, guNavAnanI bhakti karIne adhyAtmabhAvamAM javA mATenI vizuddhithI yukta hoya ane sAdharmikavAtsalyAdimAM anAvazyaka hiMsAnA parivAramAM tanAvALo hoya, to tenA vaDe jIvonI je virAdhanA thAya che, te nirjarAphaLavALI che." Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 dAnadvAtriMzikA/zloka-31 ahIM sAdharmikavAtsalyane nirjarAphaLavALuM na kahetAM sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanAne nirjarAphaLavALI kahI. teno Azaya e che ke sAdharmikavAtsalyAdinI pravRtti te sAdharmikanI bhakti arthe AraMbha-samAraMbhanI kriyArUpa che ane AraMbha-samAraMbhanI kriyA jIvonI virAdhanArUpa hovA chatAM guNavRddhinuM kA2Na che. tethI sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanArUpa kriyA nirjarAphaLavALI che, ema kahela che; ane te virAdhanA bAhya AcArarUpe virAdhanA che, paraMtu paramArthathI to guNaniSpattinA upAyabhUta evI kriyA che. tethI sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanArUpa kriyA nirjarAphaLavALI che, ema kahyuM. ahIM uddharaNamAM 'sUtravidhikSamatra' rUpa eka vizeSaNa ApavAnA badale 'adhyAtmavizuddhiyukta', 'mUtravidhitamanna' ane 'yatamAna' evAM traNa vizeSaNo ApyAM. joke 'mUtravidhisamagra' e vizeSaNa kahevAthI adhyAtmavizuddhiyukta ane yatamAna e be vizeSaNono sUtravidhisamagramAM samAveza thaI jAya che, topaNa zubhakriyAmAM te bhAvonI paNa pradhAnatA batAvavA mATe 'mUtravidhitamatra' thI te baMne vizeSaNone pRthag grahaNa karIne traNa vizeSaNa kahela che. vaLI sAdharmikavAtsalyAdimAM je virAdhanA che, te apavAdapadane batAvanArI che. tethI saMsAranI virAdhanA karatAM A virAdhanA judA prakAranI che. tethI saMsAranI virAdhanAmAM karmabaMdharUpa phaLa maLe che ane saMsAranI AraMbhasamAraMbhavALI kriyA sadaza sAdharmikavAtsalyAdinI AraMbha-samAraMbhavALI kriyAmAM nirjarArUpa phaLa maLe che; kema ke virAdhanAnI te kriyA jJAnapUrvakanI che. Azaya e che ke saMsArI jIvo pAMce IndriyonA bhoga arthe AraMbhasamAraMbhanI kriyA kare che ane tenAthI karmabaMdharUpa phaLa maLe che. bAhyathI sAdharmikavAtsalyamAM paNa tatsadeza ja AraMbha-samAraMbhanI kriyA hovA chatAM te kriyA karatAM je virAdhanA thAya che, te apavAdika evI sAdharmikavAtsalyanI pravRttithI janya virAdhanA che. vaLI sAdharmikavAtsalyane karanAra vyakti zAstrAnusAre te kriyA kare che, tethI jJAnapUrvakanI te kriyA che, AthI te virAdhanAnI paNa kriyA nirjarAphaLavALI che. tethI bAhya rIte te baMne kriyAo AraMbha-samAraMbharUpe samAna hovA chatAM paramArthathI judA prakAranI che. mATe Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA|zloka-31 103 virAdhanAtmaka sAdharmikavAtsalyanI kriyA nirjarAnuM kAraNa che, ane saMsAranI kriyA sAdharmikavAtsalya sadaza virAdhanAtmaka hovA chatAM bhogArthe karAtI hovAthI te virAdhanA karmabaMdhanuM kAraNa che. TIkA H yattu varjanAbhiprAyajanyAM nirjarAM prati jIvaghAtapariNAmAjanyatvena jIvavirAdhanAyA: pratibandhakAbhAvatvenaivAtra hetutvamiti kazcidAha sAhasikaH, tasyApUrvameva vyAkhyAnamapUrvameva cAgamatarka kauzalaM, kevalAyAstasyAH pratibandhakatvAbhAvAt jIvaghAtapariNAmaviziSTatvena pratibandhakatve ca vizeSaNAbhAvaprayuktasya viziSTAbhAvasya zuddhavizeSyasvarUpatve vizeSyAbhAvaprayuktasya tasya zuddhavizeSaNarUpasyApi sambhavAjjIvaghAtapariNAmo'pi devAnAMpriyasya nirjarAhetuH prasajyeta / TIkArya :varjanAbhiprAyajanyAM . nirjarAhetuH prasanyeta / varjanAabhiprAyajanya nirjarA pratye jIvaghAtapariNAmaajanyatvarUpe jIvavirAdhanAnuM pratibaMdhakAbhAvarUpe ja ahIM=sAdharmikavAtsalyAdimAM, hetupaNuM che, e pramANe vaLI je koIka sAhasika kahe che, tenuM apUrva javyAkhyAna che ane apUrva jaAgama-tarkakauzalya che; kema ke kevaLa evI tenuM=jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa vizeSaNa vagaranI kevaLa evI jIvavirAdhanAnuM, pratibaMdhakatvAbhAva hovAthI jIvaghAtapariNAmaviziSTapaNA vaDe pratibaMdhakapaNuM prApta thaye chate, vizeSaNAbhAvaprayukta viziSTAbhAvanuM zuddhavizeSyasvarUpapaNuM hote chate vizeSyAbhAvaprayukta evA tenA zuddhavizeSaNarUpano paNa saMbhava hovAthI jIvaghAtapariNAma paNa devone priya evA tene mUrkhane nirjarAno hetu prApta thaze. bhAvArtha : ahIM "koI sAhasika" zabdathI dharmasAgarajInuM grahaNa che. teonuM kahevuM che ke sAdharmikavAtsalyamAM je nirjarA thAya che, te varjanAabhiprAyathI thAya che ane jIvavirAdhanA svayaM to nirjarAmAM pratibaMdhaka che; Ama chatAM je jIvavirAdhanA jIvaghAtapariNAmajanya che, te jIvavirAdhanA nirjarA prati pratibaMdhaka che ane Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-31 sAdharmikavAtsalyAdimAM karAtI jIvavirAdhanA jIvaghAtapariNAmaajanya che, tethI sAdharmikavAtsalyAdimAM virAdhanA hovA chatAM viziSTavirAdhanA nathI arthAt jIvaghAtapariNAmajanya vizeSaNathI yukta virAdhanA nathI; ane nirjarA pratye viziSTavirAdhanA pratibaMdhaka che, tethI viziSTavirAdhanAno abhAva hovAne kAraNe pratibaMdhakAbhAvarUpe virAdhanA nirjarA pratye hetu che. A prakAranuM dharmasAgarajInuM tarkakauzalya apUrva che, e kaTAkSamAM prayoga karAyela che. vastutaH temanuM kathana anucita che ane te anucita kema che ? te batAvatAM graMthakArazrI kahe che ke nyAyanI yuktithI vicArIe to viziSTAbhAva=viziSTa virAdhanAno abhAva traNarUpe prApta thAya che 104 - (1) vizeSaNAbhAvaprayuktaviziSTAbhAva, (2) vizeSyAbhAvaprayuktaviziSTAbhAva ane (3) vizeSaNa ane vizeSya ubhayAbhAvaprayuktaviziSTAbhAva tethI e prApta thAya ke sAdharmikavAtsalyamAM virAdhanA hovA chatAM jIvaghAtapariNAmarUpa vizeSaNanA abhAvane kAraNe viziSTavirAdhanA nathI, mATe virAdhanArUpa pratibaMdhakano abhAva che, tethI te nirjarA pratye hetu che. paraMtu ema kahevAmAM Ave to - koI zikArI zikAra karato hoya te vakhate tenA haiyAmAM jIvaghAtano pariNAma che, ane tenI zikAranI pravRttithI haraNano ghAta na thAya tyAre, jIvaghAtapariNAmarUpa vizeSaNa hovA chatAM jIvavirAdhanArUpa vizeSyAMza nathI, tethI viziSTa jIvavirAdhanAno abhAva prApta thAya; ane A viziSTAbhAva zuddha vizeSaNarUpa che arthAt mAtra jIvaghAtapariNAmarUpa vizeSaNasvarUpa che. tethI zikArInI virAdhanAnI pravRttimAM jIvaghAtano pariNAma pratibaMdhakAbhAvarUpe nirjarA pratye kAraNa che, tema mAnavAno prasaMga dharmasAgarajIne Ave. tethI A prakArano kAryakAraNabhAva mAnavo e anucita che. uparyukta traNa prakAranA viziSTAbhAva A pramANe che (1) vizeSaNAbhAvaprayuktaviziSTAbhAva = jIvaghAtano pariNAma e vizeSaNa che ane virAdhanA e vizeSya che. sAdharmikavAtsalyAdimAM jIvaghAtapariNAmarUpa vizeSaNanA abhAvathI prayukta -- Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 dAnahAnizikA/zloka-31 jIvavirAdhanArUpa viziSTano abhAva che arthAt temAM jIvaghAtano pariNAma nathI, tethI vizeSaNAMzano abhAva che ane jIvavirAdhanArUpa vizeSya che. tethI vizeSaNAbhAvaprayuktaviziSTAbhAva sAdharmika vAtsalyAdimAM che. (2) vizeSyAbhAvaprayuktaviziSTAbhAva : jema koI zikArI zikAra karavA mATe prayatna karato hoya tyAre jIvaghAtapariNAmarUpa vizeSaNa che ane te zikAranI pravRttithI mRga mare nahIM to jIvavirAdhanArUpa vizeSyAMza nathI. tethI vizeSyAbhAvaprayuktaviziSTAbhAva A sthAnamAM che. tethI A sthAnamAM virAdhanAno abhAva che ane jIvaghAtano pariNAma che. tethI te zikArInI kriyAmAM pratibaMdhakAbhAvarUpe virAdhanA nirjarAnuM kAraNa mAnavAnI Apatti dharmasAgarajIne Ave. (3) vizeSaNa ane vizeSya ubhayAbhAvaprayuktaviziSTAbhAva :koIka pravRttimAM jIvaghAtano pariNAma paNa na hoya ane virAdhanA paNa na hoya tyAre ubhayAbhAvaprayuktaviziSTAbhAva che. jema sAdhu yatanApUrvaka svAdhyAyAdinI pravRtti karatA hoya to tyAM jIvaghAtano pariNAma nathI ane jIvavirAdhanA paNa nathI, tethI te sthAnamAM vizeSaNa ane vizeSya e ubhayanA abhAvathI prayukta viziSTAbhAva che. A traNa rUpe prApta thatA viziSTAbhAvamAM naM. 1 ane naM. 3mAM viziSTAbhAvane kAraNe pratibaMdhakAbhAvarUpe virAdhanAne hetu mAnavAmAM to koI doSa Avato nathI, paraMtu . ramAM vizeSyAbhAvaprayukta viziSTAbhAva hovAne kAraNe jIvaghAtanA pariNAmarUpa vizeSaNa paNa nirjarAnuM kAraNa mAnavAno prasaMga prApta thAya che. sArAMza - dharmasAgarajIne nirjarA pratye varSanA abhiprAya mAnya che. varSanA abhiprAya je sAdhaka sUtravidhipUrNa hoya, adhyAtmavizuddhiyukta hoya ane yatamAna hoya tenAmAM vartato je pariNAma te varSanA abhiprAya che arthAt karmabaMdhane anukULa evI hiMsAnA varjanano pariNAma che. AvA varjanAnA pariNAmathI nirjarA thAya che, paraMtu sAdharmika vAtsalyAdimAM Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 dAnahAiizakA/zloka-31 thatI virAdhanA nirjarA prati pravartaka kAraNa nathI, paNa pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa che; kema ke virAdhanAne nirjarAnuM pravartaka kAraNa mAnI zakAya nahIM, A prakArano temano Azaya che. jyAre graMthakArane to e batAvavuM che ke jema nirjarA pratye varjanAno abhiprAya kAraNa che, tema sAdharmikavAtsalyAdinI bAhya kriyA virAdhanArUpa hovA chatAM paNa kAraNa che. sAdharmika vAtsalyAdinI pravRtti te mAtra jIvanA pariNAmarUpa nathI, paraMtu ucita kriyArUpa paNa che ane te sAdharmikavAtsalyAdinI ucita kriyA AraMbha-samAraMbha AdirUpa che ane A AraMbha-samAraMbha virAdhanArUpa che, topaNa A virAdhanA saMsAranI anya virAdhanA karatAM judA prakAranI che arthAt jJAnapUrvakanI che, tethI A virAdhanA nirjarAnuM kAraNa che. ahIM jIvaghAtapariNAmajanya virAdhanA eTale "huM A jIvane mAruM' tevA pariNAmapUrvakanI virAdhanA mAtrano saMgraha nathI; ane tema svIkArIe to, je gRhastho saMsAranI AraMbha-samAraMbhanI pravRtti kare che tyAre, "huM A jIvone mAruM" tevo koI vicAra karatA nathI, paraMtu keTalAka gRhastho to te AraMbhasamAraMbhamAM thatI hiMsA kema ochI thAya, tevo yatna kare che, teonI saMsAranI kriyAno virAdhanAmAM saMgraha thAya nahIM. vastutaH yatanApUrvakanI paNa gRhasthanI saMsAranI pravRttimAM thatI hiMsA virAdhanA che. tethI saMsAranA bhogALe karAtI AraMbha-samAraMbhanI pravRtti jIvaghAtapariNAmajanya che ane bhagavAnanA vacanAnusAra sAdharmika vAtsalyAdimAM thatI virAdhanA jIvaghAtapariNAmaajanya che; kema ke sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanA zAstravacanarUpa jJAnapUrvaka che ane saMsAranI AraMbha-samAraMbhanI pravRtti mohapUrvakanI che. tethI mohapUrvakanI virAdhanA jIvaghAtapariNAmavALI che ane jJAnapUrvakanI virAdhanA jIvaghAtapariNAma vagaranI che. utthAna : pUrvamAM dharmasAgarajIne graMthakAre doSa Apyo ke jIvaghAtano pariNAma paNa pratibaMdhakAbhAvarUpe nirjarA pratye kAraNa mAnavAno prasaMga Avaze. tethI sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanA pratibaMdhakAbhAvarUpe kaI rIte kAraNa che ? te Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 dAnahAtrizikA/zloka-31 bIjI yuktithI batAvavA mATe dharmasAgarajI "satha' thI kahe che - TIkA - . atha varjanAbhiprAyeNa jIvaghAtapariNAmajanyatvalakSaNaM svarUpameva virAdhanAyAstyAjyate'to neyamasatI pratibandhiketi cet, kimetadvirAdhanApadapravRttinimittaM vizeSaNaM vA? Adye pravRttinimittaM nAsti, padaM cocyata ityayamunmattapralApaH, antye coktadoSatAdavasthyamiti ziSyadhyandhanamAtrametat / TIkArya : utha vartanamALa ...ziSyadhyasthanamAtrame A varjanAabhiprAyathI jIvaghAtapariNAmajacatvarUpa virAdhanAnuM svarUpa ja tyAga karAya che. AthI avidyamAna evI A=svarUpa vagaranI evI jIvavirAdhanA, pratibaMdhaka nathI, e pramANe jo dharmasAgarajI kahe to graMthakAra kahe che ke A=jIvaghAtapariNAmajacatvarUpa virAdhanAnuM svarUpa, virAdhanApadanI pravRttinuM nimita che ? ke vizeSaNa che ?=virAdhanApadanuM vizeSaNa che ? AdhamAM=prathama vikalpamAM arthAt jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa virAdhanAnuM svarUpa virAdhanApadanI pravRttinuM nimita che, e prakAranA prathama vikalpamAM, pravRtinimitta nathI=sAdharmikavAtsalyAdimAM jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa virAdhanApadanI pravRttinuM nimita nathI ane pada kahevAya che virAdhanA pada che, ema kahevAya che, e prakArano A unmatta pralApa che=dharmasAgarajIno A pralApa unmatano pralApa che. ane aMtyamAM=jIvaghAtapariNAmajanyatvalakSaNa virAdhanAnuM svarUpa virAdhanAnuM vizeSaNa che, e prakAranA bIjA vikalpamAM, ukta doSa tAdavANya che pUrvamAM viziSTAbhAvanA traNa vikalpo pADI je doSo batAvyA, te doSo prApta thAya che. ethI A=bIjo vikalpa, ziSyanI buddhinuM aMdhanamAtra che, arthAt pratibaMdhakAbhAvavidhayA virAdhanAne nirjarA pratye kAraNa mAnavAmAM doSa pUrvamAM batAvela te dUra karavA pUrvapakSI pharI bIjA zabdothI te kathana kahe che. tethI potAnA ziSyone saMtoSa ApavA UMThA bhaNAvavAnI kriyA che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 dAnahAnizikA/zloka-31 bhAvArtha - vidhipUrvaka sAdharmika vAtsalya Adi karanAra zrAvaka bhaktimAM upayogI na hoya tevI hiMsAnuM varjana kare che. tethI varjanAabhiprAyane kAraNe sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanAmAM rahela jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpasvarUpano tyAga thAya che. tethI sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanA svarUpa vagaranI thavAthI nirjarA pratye pratibaMdhaka banatI nathI. mATe sAdharmika vAtsalyAdimAM thatI virAdhanAne pratibaMdhakAbhAvarUpe nirjarA pratye kAraNa mAnavAmAM koI doSa nathI, te prakAre dharmasAgarajIno Azaya che. graMthakAra temane pUche che ke virAdhanAmAM vartatuM jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa svarUpa virAdhanApadanI pravRttinuM nimitta che? ke virAdhanApadanuM vizeSaNa che? Azaya e che ke ghaTamAM vartatuM ghaTatvasvarUpa ghaTapadanI pravRttinuM nimitta che ane ghaTamAM vartatuM raktarUpa anya ghaTathI raktaghaTane juduM pADanAra hovAthI ghaTanuM vizeSaNa che; tema prastutamAM "jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa" je svarUpa che, te "A virAdhanA che' - e prakAranA virAdhanApadanI pravRttinuM kAraNa che ? ke ghaTamAM raheluM raktarUpa jema ghaTanuM vizeSaNa che, tema jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa virAdhanAnuM svarUpa virAdhanApadanuM vizeSaNa che? A rIte prazna karIne prathama vikalpamAM doSa batAve che - virAdhanApadanI pravRttinuM nimitta nathI ane virAdhanApadano prayoga karAya che, e kathana unmattanA pralAparUpa che. Azaya e che ke sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanAmAM virAdhanApadanI pravRttinuM nimitta evuM jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa svarUpa nathI, chatAM te virAdhanA pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa che, tema kahevuM te unmattanA vacana jevuM che. jema koI kahe ke "paTamAM ghaTapadanI pravRttinuM nimitta ghaTatva nathI, chatAM A ghaTa jaladhAraNa karavA mATe upayogI nathI" to te unmatta pralApa che; kema ke ghaTatva na hoya tevI anya vastune "A ghaTa jaladhAraNa karavA samartha nathI" ema kahI zakAya nahIM. tema virAdhanApadanI pravRttinuM nimitta jIvaghAtapariNAmajanyatva na hoya to tene virAdhanA kahI zakAya nahIM. Ama chatAM virAdhanA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAniMzikA/bloka-31 109 ja jyAM nathI tyAM te virAdhanA pratibaMdhakAbhAvarUpe nirjarA pratye kAraNa che, tema kahevuM te unmattanA vacana jevuM che. prathama vikalpamAM doSa AvavAthI jo dharmasAgarajI ema kahe ke jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa svarUpa e virAdhanAnuM vizeSaNa che, to e artha prApta thAya ke jIvaghAtapariNAma svarUpa vizeSaNathI viziSTa virAdhanA pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa che, tethI zabdone pheravIne pUrvanA kathananuM parAvartana thAya che; kema ke jIvaghAtapariNAmajanyatva vizeSaNathI viziSTa virAdhanA pratibaMdhaka che, tema kahevAthI, pUrvamAM kahyA pramANe traNa prakAre viziSTa virAdhanAnI prApti thAya; ane tema svIkAravAthI koIne mAravAnA adhyavasAyathI mAravAno prayAsa karavAmAM Ave chatAM hiMsA na thAya te sthAnamAM, jIvaghAtapariNAma paNa pratibaMdhakAbhAvarUpe nirjarA pratye kAraNa mAnavAno prasaMga prApta thAya. mATe A prakAranA vacanabhedathI potAnI vAtane sthApana karavI te potAnA ziSyone yathAtathA samajAvIne potAnI vAtane sthApana karavA jevo prayAsamAtra che. utthAna - pUrvamAM dharmasAgarajIe varjanAabhiprAyathI jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa virAdhanAnuM svarUpa tyAga thAya che, tema batAvIne nirjarA pratye virAdhanA pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa che, tema sthApana karyuM, temAM graMthakAre doSa batAvyo. tethI have dharmasAgarajI bIjI rIte artha karIne virAdhanAne ja pratibaMdhakAbhAvarUpe nirjarA pratye kAraNa batAvatAM kahe che - TIkA : atha yaddharmaviziSTaM yadvastu nijasvarUpaM jahAti sa dharmastatropAdhiriti niyamAdvarjanA'bhiprAyaviziSTA hi jIvavirAdhanA jIvaghAtapariNAmajanyatvaM saMyamanAzahetuM parityajatItibhAvArthaparyAlocanAdanupahitavirAdhanAtvena pratibandhakatvaM labhyata ityupahitAyAstasyAH pratibandhakAbhAvatvamakSatamiti cenna, prakRtavirAdhanAvyaktau jIvaghAtapariNAmajanyatvasyAsattvena tyAjayitumazakyatvAt / ata eva tatprakArakapramitipratibandharUpasyApi tadAnasyAnupapatteH / Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 TIkArya - dAnadvAtriMzikA/bloka-31 je dharmaviziSTa=japAkusumadharmathI viziSTa, je vastu=sphaTikarUpa vastu, potAnuM svarUpa=nirmaLatArUpa svarUpa, tyAga kare che, te dharma=japAkusumarUpa dharma, tyAM=sphaTikamAM, upAdhi che, e niyamathI varjanAabhiprAyaviziSTa jIvavirAdhanA, jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa saMyamanAzanA hetuno parityAga kare che, e prakAranA bhAvArthanA paryAlocanathI anupahita virAdhanApaNAthI= varjanAabhiprAyarUpa upAdhithI upahita nathI evI virAdhanAmAM rahela virAdhanApaNAthI, pratibaMdhakapaNuM prApta thAya che. ethI upahita evI tenuM=varjanAabhiprAyarUpa upAdhithI upahita evI virAdhanAnuM, pratibaMdhakAbhAvapaNuM=sAdharmikavAtsalyAdimAM nirjarA pratye pratibaMdhakAbhAvapaNuM, akSata che, e pramANe dharmasAgarajI kahe to graMthakAra kahe che ke, A vAta barAbara nathI; kema ke prakRta virAdhanAvyaktimAM=sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanA vyaktimAM, jIvaghAtapariNAmajanyatvanuM asattvapaNuM hovAnA kAraNe tyAga karAvavA mATe azakyapaNuM che. AthI ja=sAdharmikavAtsalyAdimAM jIvaghAtapariNAmajanyatvanuM asattva che AthI ja, tatprakArakapramitinA pratibaMdharUpa paNa=jIvaghAtapariNAmajanyatvaprakArakajJAnanApratibaMdharUpa paNa, te dAnanI= sAdharmikavAtsalyAdimAM karAtA dAnanI, anupapatti che. bhAvArtha : virAdhanAne pratibaMdhakAbhAvarUpe nirjarA pratye kAraNa batAvavA arthe yukti batAvatAM dharmasAgarajI kahe che ke A prakArano upAdhinuM lakSaNa che ke je dharmaviziSTa je vastu=japAkusumarUpa dharmathI viziSTa evI sphaTikarUpa vastu, nirmaLatArUpa nijasvarUpano tyAga kare che, te japAkusumarUpa dharma sphaTikamAM upAdhi kahevAya che, Avo niyama che. e niyama pramANe jema japAkusumanA sAMnidhyathI sphaTika nirmaLatAno tyAga kare che, tema yatanApUrvaka sAdharmikavAtsalya ka2nA2 jIvamAM vartato varjanAno abhiprAya sAdharmikavAtsalyamAM vartatI virAdhanAmAM rahela jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa saMyamanA nAzanA hetuno tyAga kare che. tethI jema sphaTika japAkusumane kAraNe nirmaLatA vinAnuM bane che, tema sAdharmika Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-31 vAtsalyAdimAM thatI jIvavirAdhanA varSanA abhiprAyane kAraNe jIvaghAtapariNAmajanyatva vagaranI bane che. A prakArano bhAvArtha vicAravAthI e artha prApta thAya ke upAdhi vagaranI virAdhanA pratibaMdhaka bane che arthAt varjanAabhiprAyarUpa upAdhi vagaranI virAdhanA nirjarA pratye pratibaMdhaka bane che, ane sAdharmikavAtsalyAdimAM vartatI virAdhanA upAdhivALI che, tethI upAdhivALI virAdhanAmAM nirjarA pratye pratibaMdhakAbhAvapaNuM akSata che arthAt sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanA varjanAabhiprAyarUpa upAdhithI upahita che, tethI nirjarA pratye te virAdhanA pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa che, tema mAnavAmAM koI doSa nathI. A prakAranuM dharmasAgarajInuM kathana che, te yukta nathI. 111 dharmasAgarajInuM A kathana kema yukta nathI ? temAM graMthakArazrI yukti Ape che ke sphaTikamAM nirmaLatArUpa dharma che, tethI japAkusumarUpa upAdhi dvArA tenI nirmaLatA tyAga thaI zake che. paraMtu sphaTikamAM jema nirmaLatA che, tema sAdharmikavAtsalyAdimAM thatI virAdhanAmAM jIvaghAtapariNAmajanyatva nathI, tethI varjanAabhiprAya dvArA teno tyAga karAvI zakAya nahIM. uparyukta svakathananI puSTi karavA arthe graMthakAra kahe che ke A ja kAraNathI= sAdharmikavAtsalyAdimAM jIvaghAtapariNAmajanyatva nathI mATe varjanAabhiprAya dvArA teno tyAga thaI zakato nathI A ja kAraNathI, tattrakArakapramitinA pratibaMdharUpa paNa sAdharmikavAtsalyAdinA dAnanI anupapatti che. Azaya e che ke sAdharmikavAtsalyAdimAM jIvaghAtapariNAmajanyatvaprakAraka pramiti thatI hoya ane varjanAabhiprAya dvArA jIvaghAtapariNAmajanyatvano tyAga thaI zakato hoya, to jIvavAtapariNAmajanyatvaprakArakapramitinA pratibaMdharUpa varjanAabhiprAyavALuM sAdharmikavAtsalyanuM dAna thaI zake. paraMtu sAdharmikavAtsalyamAM jIvaghAtapariNAmajanyatva hotuM ja nathI, tethI jIvaghAtapariNAmajanyatvaprakArakapramitinA pratibaMdharUpa sAdharmikavAtsalyanuM dAna thaI zake nahIM. jema sphaTikamAM nirmaLatvaprakArakcamiti thAya che ane jyAre te sphaTika pAse japAkusumarUpa upAdhi Ave tyAre nirmaLatvaprakArakapramitinA pratibaMdharUpa japAkusumathI viziSTa Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 dAnahAliMzikA/bloka-31 sphaTika bane che; tema jo sAdharmika vAtsalyAdimAM pUrve jIvaghAtapariNAmarjanyatva hota ane varjanAabhiprAyathI te pariNAmano tyAga thato hota, to tema kahI zakAya ke A sAdharmikavAtsalyAdimAM pUrve jIvaghAtapariNAmajanyatva prakArakapramiti hatI, te have varjanAabhiprAyaviziSTa sAdharmikavAtsalyamAM nathI. paraMtu vivekInuM sAdharmika vAtsalya kyAreya jIvaghAtapariNAmavALuM hotuM nathI. tethI tenuM sAdharmikavAtsalya jIvaghAtapariNAmajanya_prakArakapramitinA pratibaMdharUpa che, tema paNa kahI zakAya nahIM; kema ke pUrvamAM jIvaghAtapariNAmajanyatvaprakArakapramiti thatI hoya ane pAchaLathI koIka upAdhine kAraNe tenAthI viparIta pravRtti thAya to takArakapramitinA pratibaMdharUpa te dAna bane. ahIM vizeSa e che ke koI jIva prathama zAstravidhi vagara yathAtathA sAdharmikavAtsalya karato hoya to te sAdharmika vAtsalyane joIne jIvaghAtapariNAmajanyatvaprakAraka sAdharmika vAtsalyanuM dAna che, tevuM jJAna thAya che; ane koIka upadezaka dvArA upadezane pAmIne te ja sAdharmika vAtsalya karanAra jIva varjanAabhiprAyavALo bane to te sAdharmikavAtsalyane joIne pUrvamAM jIvaghAtapariNAmajanyatvaprakArakapramiti thatI hatI, tenA pratibaMdharUpa varjanAabhiprAyaviziSTa pAchaLathI karAtuM sAdharmikavAtsalyanuM dAna bane. paraMtu je sAdharmika vAtsalya prAraMbhathI ja zAstravidhi pramANe karAtuM hoya te sthAnamAM to jIvaghAtapariNAmajanyatvaprakArakapramiti thatI ja nathI, tethI te sAdharmikavAtsalya jIvaghAtapariNAmajanyatvaprakArakapramitinA pratibaMdharUpa bane nahIM. mATe sAdharmika vAtsalyAdimAM thatI virAdhanAne pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa mAnavI ucita nathI. vaLI dharmasAgarajIe kahyuM ke varjanAabhiprAyaviziSTa jIvavirAdhanA jIvaghAtapariNAmajanyatvarUpa saMyamanAzanA hetuno tyAga kare che. ema kahevAthI e kahevuM che ke sAdharmika vAtsalyamAM jIvaghAtapariNAma vartato hoya che, ane te jIvaghAtapariNAma saMyamanAzano hetu che arthAt sAdharmika vAtsalyamAM je yatanArUpa saMyama che, tenA nAzano hetu jIvaghAtapariNAma bane che, ane teno tyAga varjanAabhiprAyathI thAya che, tethI sAdharmika vAtsalya saMyamaprAptinuM kAraNa bane che; kema ke zrAvakanAM bAra vratomAM aMtima cAra vrata zikSAvrata kahevAya che. zikSAvrata eTale saMyamanA abhyAsane karanArI kriyA. te cAra zikSAvratamAM Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 dAnahAtrizikA/bloka-31 atithisaMvibhAga vratamAM sAdharmikavAtsalyano aMtarbhAva thAya che. sAdharmika vAtsalya karIne zrAvaka saMyamanI zikSA grahaNa kare che, tethI vivekI zrAvakanuM sAdharmikavAtsalya saMyamano hetu che. e prakArano dharmasAgarajIno Azaya che. vastutaH sAdharmikavAtsalyamAM jIvaghAtapariNAma nathI. mATe varjanAabhiprAyathI teno tyAga thAya che tema mAnavuM ucita nathI. utthAna : pUrvamAM dharmasAgarajIe varjanAabhiprAyane upAdhirUpa banAvIne varjanAabhiprAyarUpa upAdhithI jIvaghAtapariNAmajanyatvano tyAga thAya che, ane varjanAabhiprAyarUpa upAdhivALI virAdhanA nirjarA pratye pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa che, ema sthApana karyuM. temAM paNa graMthakAre doSa batAvyo. have tenI sAme pUrvapakSI zuM kahe te batAvIne te paNa saMgata nathI, tema batAvatAM graMthakAra kahe che - TIkA : syAdetat varjanAbhiprAyAbhAvaviziSTavirAdhanAtvena pratibandhakatve na ko'pi doSaH, pratyuta varjanAbhiprAyasya pRthakkAraNatvAkalpanAllAghavamiti, maivaM, vizeSaNavizeSyabhAve vinigamanAvirahAt / anyathA doSAbhAvaviziSTabAdhatvenaiva duSTajJAne pratibandhakatvaprasaGgAt, vizeSyAbhAvasthale'tiprasaGgAcca / TIkArya : dharmasAgarajInA matamAM A pramANe thAya - . varjanAabhiprAyaabhAvaviziSTavirAdhanAtvena pratibaMdhakapaNuM hote chate= virAdhanAnuM pratibaMdhakapaNuM hote chate, koI doSa nathI. UlaTuM varjanAabhiprAyanA pRthapha kAraNatvanI akalpanA hovAthI lAghava che. "tti' zabda dharmasAgarajInA kathananI samAptimAM che. " dharmasAgarajIne graMthakArazrI kahe che ke ema na kahevuM; kema ke vizeSaNavizeSyabhAvamAM vinigamatAno viraha che arthAt varjanAabhiprAyanA abhAvane vizeSaNa karavuM ane virAdhanAne vizeSa karavI, ke virAdhanAne Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 dAnatAsiMcikA/zloka-31 vizeSaNa karavI ane varjanAabhiprAyanA abhAvane vizeSa karavuM, e rUpa vizeSaNa-vizeSyAbhAvamAM vinigamatAno viraha che. anyathA=vizeSaNavizeSyAbhAvamAM vinigamatAno viraha hovA chatAM baMne rIte kAryakAraNabhAva svIkAravAmAM Ave to, doSAbhAvaviziSTabAdhapaNAthI ja bAdha jJAnano duSTa jJAnamAM pratibaMdhakapaNAno prasaMga hovAthI varjanAabhiprAyaabhAvaviziSTa virAdhanApaNAthI virAdhanAnuM pratibaMdhakapaNuM mAnI zakAze nahIM, ema avaya che. ahIM pUrvapakSI kahe ke doSAbhAvaviziSTabAdhatvarUpe bAdhajJAnanuM duSTa jJAnamAM pratibaMdhakapaNuM ame svIkArI laIzuM, tethI koI doSa Avaze nahIM. tethI graMthakAra bIjo hetu kahe che - vizeSyanA abhAvasthaLamAM atiprasaMga hovAthI varjanAabhiprAyaviziSTa virAdhanAne pratibaMdhaka svIkArIe to virAdhanArUpa vizeSyanA abhAvanA sthaLamAM varjanAabhiprAyanA abhAvane nirjarA pratye pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa mAnavAno atiprasaMga hovAthI, varjanAabhiprAyaabhAvaviziSTavirAdhanApaNArUpe virAdhanAnuM pratibaMdhakapaNuM mAnI zakAya nahIM, ema avaya che. bhAvArtha : virAdhanAne pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa svIkAravA mATe varjanAabhiprAyanA abhAvaviziSTavirAdhanAne pratibaMdhaka mAnavAmAM koI doSa nathI, UlaTuM varjanAno abhiprAya nirjarA pratye pRthaka kAraNa mAnavAnI jarUra rahetI nathI. tethI lAghava che, tema dharmasAgarajI kahe che. Azaya e che ke zrAvaka sAdharmika vAtsalya karatA hoya ane tenA sAdharmikavAtsalyamAM varjanAabhiprAyano abhAva hoya to te sAdharmika vAtsalyamAM thatI virAdhanA varjanAabhiprAyanA abhAvathI viziSTa bane che ane tevI virAdhanA nirjarA pratye pratibaMdhaka che. tethI te sAdharmikavAtsalyanI pravRttithI nirjarA thAya nahIM. A prakArano kAryakAraNabhAva mAnavAthI varjanAabhiprAyane svataMtra kAraNa mAnavAnI jarUra rahetI nathI; kema ke jyAre varjanAabhiprAya vartato hoya tyAre Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA|zloka-31 115 te sAdharmikavAtsalyanI virAdhanA varjanAabhiprAyanA abhAvathI viziSTa nathI. tethI te varjanAabhiprAyaviziSTa virAdhanAne pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa mAnavAthI varjanAabhiprAyane svataMtra kAraNa mAnavAnI AvazyakatA rahetI nathI. A prakAre dharmasAgarajI kahe to graMthakAra kahe che ke ema na kahevuM; kema ke varjanAabhiprAyanA abhAvane vizeSaNa mAnavuM ane virAdhanAne vizeSya mAnavI ? ke virAdhanAne vizeSaNa mAnavI ane varjanAabhiprAyanA abhAvane vizeSya mAnavuM ? e be vikalpomAM vinigamanAno viraha che. tethI baMne rIte pratibaMdhaka mAnavA paDe. tethI e prApta thAya ke nirjarA pratye pratibaMdhaka varjanAabhiprAyaabhAvaviziSTa virAdhanA paNa che, ane virAdhanAviziSTa varjanAabhiprAyano abhAva paNa che, ane tema svIkA2vAthI varjanAabhiprAyanuM pRthak kAraNa akalpanAkRta lAghava rahetuM nathI; kema ke baMne pratibaMdhakAbhAvane kAraNa mAnavAthI be kAraNanI kalpanA thAya ja che. eTaluM ja nahIM paNa A prakAranA be kAraNanI kalpanAmAM upasthitikRta gaurava ane zarIrakRta gauravanI paNa prApti che. te A rIte - varjanAabhiprAyane nirjarAnuM kAraNa mAnavAmAM Ave ane virAdhanAne pratibaMdhaka mAnavAmAM Ave to baMnenAM zarI2 nAnAM che ane baMnenI upasthiti paNa zIghra thAya che; kema ke varjanAabhiprAyanI upasthiti varjanAabhiprAyatvena thAya che ane virAdhanAnI upasthiti virAdhanAtvana thAya che. jyAre varjanAabhiprAyaabhAvaviziSTavirAdhanAne pratibaMdhaka mAnIe tyAre varjanAabhiprAyaabhAvaviziSTavirAdhanA ane virAdhanAviziSTavarjanAabhiprAyano abhAva e rUpa dIrgha zarIravALA be pratibaMdhako prApta thAya che. tethI za2I2kRta gauravanI prApti che ane upasthitimAM paNa varjanAabhiprAya pachI teno abhAva ane tenAthI viziSTavirAdhanA, e rIte upasthiti ka2vAmAM paNa gauravanI prApti che. tethI te rIte kAryakAraNabhAva manAya nahIM. Ama chatAM pUrvapakSI dharmasAgarajI varjanAabhiprAyaabhAvaviziSTavirAdhanArUpa pratibaMdhaka mAne to doSAbhAvaviziSTabAdharUpe ja bAdhajJAnanuM duSTa jJAnamAM paNa pratibaMdhakapaNuM mAnavAno prasaMga Ave. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 dAnahAniMzikA/bloka-31 Azaya e che ke zaktimAM chIpamAM, rajatanuM jJAna=A cAMdI che, evuM jJAna, e duSTa jJAna che; ane madhyAhnakALa dUra rahelI zukti upara sUryanAM kiraNo paDavAthI je cakacakATa dekhAya che, te rUpa cAkacikya doSa che, ane te doSa duSTajJAnano janaka che, ane cAkacikyarUpa doSane kAraNe duSTajJAna pedA thayA pachI te vyakti rajatane levA mATe te sthAnamAM jAya tyAre tyAM pahoMcyA pachI rajatanA badale zaktine joIne bAdhajJAna pedA thAya che arthAt "rUDhuM na ragati =A rajata nathI, evuM pratyakSathI bAdhajJAna thAya che, ane te bAdhajJAna 'rUddha noMe jJAna pratye pratibaMdhaka bane che. A prakAranA prasiddha kAryakAraNabhAvavALA sthAnamAM paNa cAkacikyAdirUpa doSAbhAvaviziSTabAdhatvena bAdhajJAnane duSTajJAnamAM pratibaMdhaka mAnavAno prasaMga Ave arthAtu chIpa upara sUryanAM kiraNo paDatAM nathI te sthaLamAM chIpane joIne "A chIpa che" evuM jJAna thAya che, tyAM cAkacikya doSa nathI. tethI duSTajJAna thatuM nathI. tevA sthaLamAM duSTajJAna nahIM thavAnuM kAraNa cAkacikyarUpa doSano abhAva che. tyAM paNa doSAbhAvaviziSTabAdhatvena bAdhajJAna pratibaMdhaka mAnavAno prasaMga prApta thAya. vastutaH te sthAnamAM cAkacikya doSa nahIM hovAne kAraNe duSTajJAna thatuM nathI. Ama chatAM tevA sthAnamAM zaktimAM rajatanA bApanuM jJAna pratibaMdhaka che, tema kahevuM anucita che; kema ke duSTajJAna jyAre na hoya tyAre te duSTajJAna pratye doSAbhAvaviziSTabAdhajJAnane pratibaMdhaka kahevuM, e prakArano kAryakAraNabhAva koI vicArakane mAnya nathI. tethI jema duSTajJAnamAM doSAbhAvaviziSTabAdhatvena bAdhajJAna pratibaMdhaka mAnI zakAya nahIM, tema varjanAabhiprAyaabhAvaviziSTa virAdhanAtvena virAdhanAne nirjarA pratye pratibaMdhaka mAnI zakAya nahIM. Ama chatAM pUrvapakSI kahe ke doSAbhAvaviziSTabAdhatvena bAdhajJAnane duSTajJAnamAM pratibaMdhaka ame svIkArI laIzuM ane tenI jema varjanAabhiprAyaabhAvaviziSTa virAdhanA paNa nirjarA pratye pratibaMdhaka che, tema mAnIzuM, to zuM vAMdho che ? tethI graMthakAra kahe che ke vizeSyAbhAvasthaLamAM atiprasaMga che. jema koI zikArI haraNane mAravA mATe yatna karato hoya ane tenI pravRttithI koI haraNanI virAdhanA na thAya tyAre te zikArImAM varjanAabhiprAyano abhAva vidyamAna che, Ama chatAM virAdhanArUpa vizeSya aMza nathI, tethI te Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnahAtriMzikA|nloka-31 sthAnamAM viziSTavirAdhanAno abhAva prApta thAya, je pratibaMdhakAbhAvarUpe nirjarA pratye kAraNa che, tema mAnavuM paDe. tethI e prApta thAya ke zikArInA haiyAmAM vartato varjanAabhiprAyano abhAva te pratibaMdhakAbhAvarUpe nirjarA pratye kAraNa che. tethI Avo kAryakAraNabhAva koI svIkArI zake nahIM. utthAna : pUrvamAM graMthakAre sthApana karyuM ke "sUtravidhisamagra, adhyAtmavizuddhiyukta ane yatamAnanI je virAdhanA che te nirjarAnuM kA2Na che ane dharmasAgarajIne virAdhanAnI pravRtti nirjarA pratye kAraNarUpe mAnya nathI. tethI virAdhanAne nirjarA pratye pratibaMdhakAbhAvarUpe kAraNa batAvavA mATe prayAsa karyo. paraMtu te ucita nathI, tema batAvIne tenuM graMthakAre nirAkaraNa karyuM. have nigamana karatAM 'tasmAt' thI kahe che -- TIkA - 117 tasmAdvarjanAbhiprAyasyaiva phalavizeSe nizcayato hetutvaM, vyavahAreNa ca tattadvyaktInAM bhAvAnugatAnAM nimittatvamiti sAMpratam / vipaMcitaM cedamanyatreti neha vistaraH / / 31 / / TIkArtha : te kAraNathI=pUrvamAM dharmasAgarajInI yuktinuM nirAkaraNa karyuM ane sthApana karyuM ke virAdhanA nirjarA pratye kAraNa che te kAraNathI, zuM phalita thayuM ? te batAve che - - varjanAabhiprAyanuM ja lavizeSamAM nizcayathI hetupaNuM che ane vyavahArathI bhAvaanugata=varjanAabhiprAyarUpa bhAvathI anugata, te te vyaktionuM=sAdharmikavAtsalyAdi virAdhanAnI kriyArUpa te te vyaktionuM, timittapaNuM che, e pramANe sAMprata cheyukta che; ane A=varjanAabhiprAya, nizcayathI nirjarAmAM hetu che ane vyavahArathI varjanAabhiprAyarUpa bhAvathI anugata virAdhanArUpa vyaktinuM nimittapaNuM che, e anyatra batAvyuM che. ethI ahIM=graMthamAM, vistAra nathI. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 dAnahArnAizikA/zloka-32 bhAvArtha : koI zrAvaka sAdharmika vAtsalya karato hoya tyAre zAstravidhi pramANe karavAnA adhyavasAyavALo hoya, ane "guNavAna evA sAdharmikonI bhakti karIne saMyamanI prAptimAM pratibaMdhaka evAM karmonI nirjarAne huM prApta karuM" - e prakAranI adhyAtmanI vizuddhiyukta hoya ane sAdharmikavAtsalyamAM anAvazyaka hiMsAnA parivAra mATe yatanAvALo hoya evA zrAvakanA sAdharmika vAtsalyamAM varjanAabhiprAyano pariNAma che, ane te sAdharmika vAtsalyamAM vartato guNavAnanI bhaktinA pariNAmathI yukta evo varjanAabhiprAya saMyamaprAptimAM pratibaMdhaka evAM karmonI nirjarArUpa phalavizeSamAM nizcayanayathI hetu che. tethI e phalita thayuM ke nizcayanaya nirjarA pratye jIvamAM vartatA varjanAabhiprAyane hetu kahe che, bAhya kriyAne nahIM; ane vyavahAranaya varjanAabhiprAyarUpa bhAvathI anugata evI sAdharmikavAtsalyAdi te te kriyAone nirjarA pratye nimittakAraNa kahe che. tethI e prApta thAya ke vyavahAranayathI mAtra bhAva nirjarA pratye kAraNa nathI, paraMtu varjanA-abhiprAyarUpa bhAvathI yukta evI sAdharmika vAtsalyAdinI kriyA nirjarAnuM nimitta kAraNa che. ahIM nimitta kAraNa kahevAthI e batAvavuM che ke, nirjarA AtmAmAM thAya che ane kriyA bAhyaAcaraNA rUpa che ane te virAdhanA svarUpa che. Ama chatAM vizeSa prakAranA pariNAmathI yukta evI A virAdhanAnI kriyA vizeSa prakAranA jIvanA adhyavasAyane niSpanna karIne nirjarAnuM kAraNa che, tethI bAhyavirAdhanA nimitta kAraNa che. tethI e phalita thAya ke jIvamAM thatI nirjarAne anukuLa aMtaraMga pariNatine pedA karavAmAM virAdhanArUpa bAhyakriyA nimitta kAraNa che; kema ke te kriyAnA nimittane pAmIne jIvamAM tevo adhyavasAya pragaTe che ke jethI nirjarA thAya che. mATe virAdhanAne vyavahAranayathI nirjarAnuM kAraNa mAnavAmAM koI doSa nathI. rUpA zloka : itthaM dAnavidhijJAtA dhIra: puNyaprabhAvakaH / yathAzakti dadaddAnaM paramAnandabhAg bhavet / / 32 / / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnadvAtriMzikA/bloka-32 anvayArtha : i=AvA prakAranI=atyAra sudhI varNana karyuM evA prakAranI vArtAdhijJAtA=dAnanI vidhino jJAtA dhIrada=zAstraanusAra vidhi pramANe karavAmAM ghI2, mukhyapramAvaH=puNyathI prApta thayelA dhana dvArA zAsanaprabhAvanA karanAra yathAsti vAnuM vadda=zakti pramANe dAnane Apato paramAnandramA=mokSane prApta karanAro mave=thAya che. / / 32 / / zlokArtha : AvA prakAranI dAnanI vidhino jJAtA, dhIra, puNyaprabhAvaka, zakti pramANe dAnane Apato mokSane prApta karanAro thAya che. II32 / / TIkA : kRtyamiti-spaSTaH rUra|| TIkArya : (zloka spaSTa hovAthI graMthakArazrIe A zlokanI TIkA lakhela nathI.) bhAvArtha : atyAra sudhI anukaMpAdAna ane supAtradAnanuM je varNana karyuM, te varNananA paramArthane je samajI zake te dAnavidhino jJAtA che. A rIte dAnavidhine jANanAro zrAvaka, te vidhi anusAra samyag yatna kare tevI dhIratAvALo hoya, bhUtakALanA puNyanA udayathI dAnane anukULa evI sAmagrIne pAmelo hoya ane tenAthI zAsananI prabhAvanAne karanAro hoya, evo zrAvaka zakti pramANe anukaMpAdAna ane supAtradAna karato hoya to mokSane prApta karanAro thAya che. 32aa 119 / / kRti vAnadvAtriMziA ||9 || Zhu Zhu Xin Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "itthaM dAnavidhijJAtA dhIra: punnyprbhaavkH| yathAzakti dadaddAnaM paramAnandabhAg bhvet||" 'A rIte dAnanI vidhinA jJAtA, dhIra puNyaprabhAvaka, zakti pramANe dAnane ApatA zrAvaka mokSane prApta karanArA thAya che ?' : prakAzaka : Silateral 5, jainamaracanTa sosAyaTI, phatehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-380007 phona : (079) 26604911, 30911471 : mudraka : suryA ophaseTa AMbalIgAma, seTelAITa-bopala roDa, amadAvAda phona : (02717) 230366, 230112 Design by : ICON : 20553213, 25654543 www.jainelibrary