________________
કુવલયમાલા | પપ
કુમાર કુવલ્યચંદ્રનાં ગુણલક્ષણોનું જુદે જુદે પ્રસંગે જુદી જુદી રીતે વર્ણન કવિએ કર્યું છે તેમાંથી યુવતીઓના વાર્તાલાપ દ્વારા કરાયેલું વ્યતિરેકના પ્રકારનું વર્ણન પણ રોચક છે. જુઓ :
એક યુવતીએ કહ્યું, “સખી રૂપથી તે કુમાર કામદેવ જેવો દેખાય છે.”
બીજી યુવતીએ કહ્યું, ભાળી, એમ ન બેલ. જે તે કામદેવ હાય તે યુવતીઓના સમુદાય ઉપર પ્રડાર કરે. આ તે શત્રુઓના મોટા હાથીઓના દાંત તેઓ એવે છે.'
વળી, એક યુવતીએ કહ્યું, “સખી, જે જે વક્ષસ્થળ જોવાથી તે તે નારાયણ જણાય છે.'
બીજી યુવતીએ કહ્યું, “જો તે શ્યામ કાજળની જેવી કાંતિવાળા હોય તે. પ્રગટ નારાયણ જેવો હોય; પરંતુ કુમાર તે તપાવેલા. સુવર્ણની કાંતિવાળો છે.'
વળી, એક યુવતીએ કહ્યું, “સખી, કાંતિથી તે તે પૂર્ણિમાના ચંદ્ર જેવો જણાય છે. '
બીજી યુવતીએ કહ્યું, “હા ચંદ્રનો કાંતિ ઘટી શકે, પરંતુ જો ચંદ્રની અંદરથી મૃગનું શ્યામ કલંક નીકળી જાય તે. આ તે કલંકરહિત સકલ સપૂર્ણ કળવાળો છે.” વળી, કેઈ એક યુવતીએ કહ્યું, શક્તિમાં તે તે ઇન્દ્ર જેવો જણાય છે.'
બીજી યુવતીએ કહ્યું, “જે તે ઇન્દ્ર હોય તે તેને હજાર આંખ હેવી જોઈએ; પરંતુ આ તે કઠોર, કસાયેલ, પુષ્ટ, દઢ અને મને હર શરીરવાળા છે.”
વળી, એ યુવતીએ કહ્યું, “શરીરે તે તે મહાદેવ જેવો દેખાય છે.” બીજી યુવતીએ કહ્યું, “જો મહાદેવ જેવો હોય એનું ડાબું
