________________
૧૭
પ અને પાસ સાથે
વિરહની ગરમી
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬ ભયંકર તૃષાના કારણે તરફડતાં મૃત્યુ પાસે આવી ગયેલાં માબાપને જે દીકરે છેડતે નથી તે ખરે ભક્ત નથી, પરંતુ જે દીકરે તેમને છોડી દઈને પાણીની શોધમાં નીકળી પડે છે અને પાણી લાવીને પિવડાવે છે તે ખરો ભક્ત છે. માટે જ કહ્યું છે કે “એ વાથે વિ વાવે”, અર્થાત્ તે કરાતે ત્યાગ પણ હકીકતમાં અત્યાગ છે. મેહની ગરમીથી પેદા થયેલી કારમી તૃષા શાન્ત કરી દેવા માટે જે દીક્ષાથી આત્મા માતપિતાદિને છેડી દઈને ગુરુસેવા કરવા દ્વારા જ્ઞાનરૂપી જલને પ્રાપ્ત કરે છે અને તે જલ ઉપકારી માતપિતાને પિવડાવીને તેમની મેહતૃષા શાન્ત કરી દે છે તે આત્મા ખરેખર માતપિતાને ભક્ત છે.
અહીં એટલે ખ્યાલ રાખવો કે પહેલી પાંચ વિધિ કર્યા પછી જ આ છઠ્ઠી ત્યાગવિધિ કરવી. વળી જ્યારે આ છઠ્ઠી વિધિ પ્રમાણે માતાપિતાને છોડવાં પડે ત્યારે પણ તેમને તરછોડવાં તે નહિ જ. આ રીતે છ વિધિ કરીને તૈયાર થયેલે આત્મા પિતે નકકી કરેલા ગુરુની પાસે આવે અને પોતાની ભાવના વ્યક્ત કરે. | મુમુક્ષુ આત્મા અને ગુરુનાં ત્રણ કર્તવ્યો
ગીતાર્થ ગુરુ માત્ર ભાવના જાણીને દીક્ષા આપી શકે નહિ. પરંતુ પાત્રતા જોઈને જ દીક્ષા આપી શકે. તે માટે ગુરુ ત્રણ કામ કરે.
૧. પ્રશ્નપૃચ્છા: ગુરુ તેને પૂછે કે, “તું કેણ છે? તારે મુ. ૨