________________
ઉપસ્થાપના અધિકાર
સામાયિક-ચારિત્ર આપ્યા પછી તે મુમુક્ષુને છેદેપ સ્થાપનીય ચારિત્ર ક્યારે આપવું? તે અંગેનો અધિકાર હવે આપણે જોઈએ.
જે મુમુક્ષુ (૧) ઉપસ્થાપનાના પર્યાયને પામ્યું હોય, (૨) આચારાંગ સૂત્રના શસ્ત્રપરિજ્ઞા નામના પ્રથમ અધ્યયનને કમસે કમ અર્થથી પણ જાણી ચૂક્યો હોય (હાલની પરંપરા મુજબ શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રનાં ચાર અધ્યયને અહીં લેવાં.), (૩) જેનામાં અપરિગ્રહ, શ્રદ્ધા અને સંવેગ વગેરે ગુણે સારી રીતે ખીલ્યા હોય, (૪) જેને સંયમ એ જ પિતાનું સર્વસ્વ લાગતું હોય અને (૫) જે પાપથી અત્યંત ભયભીત હોય તે મુમુક્ષુને ભવભીરુ એવા ગુરુ ઉપસ્થાપના માટે એગ્ય સમજે. આવા મુમુક્ષુની ગુરુએ ઉપસ્થાપના કરતા પહેલાં (૧) તે ઉપસ્થાપના માટેના કાળપર્યાયને પામ્યા છે કે નહિ તે જોવું. (૨) ષડૂજીવનિકાયનું તર્કસંગત સ્વરૂપ અને (૩) મહાવતે તથા તેના અતિચારોનું રહસ્યપૂર્ણ અર્થજ્ઞાન તેને જણાવવું અને છેલ્લે (૪) પરીક્ષા કરવી. આટલું કર્યા પછી મહાવતે આપવા રૂપ ઉપસ્થાપના કરવી. જે કઈ ગુરુ આ વિધિનું પાલન ન કરે તે તેને