________________
૨૦૪
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬ સ્ત્રીના શબ્દ, રૂપ અને સ્પર્શ તથા નિકટના સહવાસથી ભુક્ત ભેગીઓને ભેગનું સ્મરણ થતાં કામવાસના જાગે છે અને અભુક્ત ભેગીઓને ભેગેના વિષયમાં કુતૂહલ થતાં વિકારે પેદા થાય છે. આમાં પણ જે સાધુ પાસે થેડું વિશેષ રૂપ હય કે કંઠમાં મધુર સ્વર હોય તે તેના માટે શીલરક્ષાનું જોખમ ઘણું વધી જાય છે. કેમ કે સ્ત્રીઓ તેમના તરફ વધુ આકર્ષાતી હોય છે. આ બધાં કારણોસર વસતિ સર્વથા સ્ત્રીસંગરહિત હેવી જોઈએ. જે સાધુઓ નિર્દોષ વસતિમાં રહેતા હોય પરંતુ જો તેઓ અપ્રમત્ત ભાવે સ્વાધ્યાય, શરીરની શક્તિ પહોંચે તેના કરતાં પણ શેડો વધુ તપ, સંયમધર્મની વિધિવત્ ક્રિયાઓ અને અનન્ય તથા અકામભાવે ગુરુસેવા કરવામાં ઊણું ઊતરતા હોય તેવા સાધુઓને બ્રહ્મચર્યને ભંગ થવાની ઘણી મટી શક્યતા ફરી ઊભી થાય છે. તેમનું બ્રહ્મચર્ય સજાતીય સંબંધથી અથવા સ્વજાતીય પાપથી નાશ પામી શકે છે. કેમ કે દબાયેલી વાસનાઓને નારીના સંગ દ્વારા જાગ્રત થઈ જવાનું
જ્યારે શક્ય નથી બનતું ત્યારે તે વાસનાઓ સજાતીય અને સ્વજાતીય પાપ તરફ વળતી હોય છે. વિજાતીયનાં પાપ કરવામાં સમાજના તથા બેઆબરૂ થવાનો ભય ખૂબ જ આડા આવતા હોય છે. એટલે તે રસ્તે દોડી જવાનું જ્યારે ઘણું મુશ્કેલ લાગે છે ત્યારે કાબૂમાં ન રહેતી વાસનાઓ સજાતીય અને સ્વજાતીય પાપ તરફ ધસી જતી હોય છે. આવા પાપને ભેગ બનનાર સાધુને જે કઈ “મા” (પ્રાયશ્ચિત્તદાતા ગુરુ) ને મળી હોય તે વારંવાર તે પાપ