________________
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬
૨૨૩ ત્યારે તેને નિસાથસૂત્ર ભણવાનો અધિકાર મળે છે.] તે. સૂત્રને તે સાધુ તેટલા દક્ષા પર્યાયે પ્રાપ્ત થયો કહેવાય. કવિપક શિષ્ય ' “આવશ્યક સૂત્રથી માંડીને “સૂયગડાંગ સૂત્ર સુધીમાં જે સૂત્રને જે સાધુએ ભણી લીધું હોય તે સૂત્રને તે સાધુ કલ્પિક કહેવાય.
અહીં એ વાતને ખ્યાલ રાખવે કે નિસાથ વગેરે જે છેદસૂત્રો કહેવાય છે તેનું અધ્યયન તે માટે જરૂરી દીક્ષાપર્યાય થતાં કરી જ શકાય તે નિયમ નથી. તે તે છેદસૂત્રને દીક્ષા પર્યાય થઈ જવા છતાં જે તે સાધુ પરિણત પાપના તીવ્ર ડરવાળે, ધર્મની ભારે પ્રીતિવાળો, અને શુદ્ધ અંત:કરણવાળો] ન હોય તે તેને નિશીથ વગેરે છેદસૂત્રો ભણવાને અધિકાર પ્રાપ્ત થતું નથી. આ છેદગ્રંથમાં ઉત્સર્ગમાર્ગની સાથે પુષ્કળ અપવાદમાર્ગો આપવામાં આવ્યા છે. અપરિણત આત્મા હોય છે તે તેમાંના ઉત્સર્ગમાર્ગોને જ પકડી લેતે હોય છે અને જે અતિ પરિણત આત્મા હોય છે, તે જરાતરામાં અપવાદમાર્ગને પકડી લેતે હોય છે; પરંતુ જે પરિણત આત્મા હોય છે તે જ ઉત્સર્ગના સ્થાને ઉત્સર્ગને અને અપવાદના સ્થાને અપવાદને સારી રીતે સમજીને આચરતો હોય છે. જેમ ઉત્સર્ગનું આચરણ એ માગે છે તેમ એગ્ય સ્થાને (પુષ્ટાલંબને) અપવાદનું આચરણ તે પણ માર્ગ જ છે. અપરિણત અને અતિપરિણત આત્માએ ઉત્સર્ગ અને અપવાદનું અગ્ય સ્થાને આચરણ કરીને
