________________
મુનિજીવનની બાળપેથી-૬
૮૭ દ્રવ્યાદિ ચાર નિમિત્તેના કારણે બાધારૂપ થવું જોઈએ નહિ. દ્રવ્યબાધાઃ ખૂબ ભક્તિભાવવાળા શ્રાવકને લીધે તે પ્રદેશમાં વિહાર કરવો તે. ક્ષેત્રબાધાઃ શરદીવાળા સાધુને : પવન વિનાના ઉપાશ્રયવાળા ગામમાં જવાની ઈચ્છા તે. કાળબાધા : અમુક ક્ષેત્રમાં અમુક ઋતુઓ ખૂબ અનુકૂળ હોય છે. (દા. ત. ઉનાળામાં આબુતીર્થ) એ દષ્ટિથી તે ક્ષેત્રમાં વિહાર કરે તે. ભાવબાધા : ઉગ્રવિહાર કરવાથી લેકે મને ઉગ્ર વિહારી કહીને માન-સન્માન આપશે તે માટે ઉગ્રવિહાર કરે તે. આ રીતે દ્રવ્યાદિ ચાર પ્રતિબંધથી (બાધાઓથી) મુક્ત વિહાર કરાય તે તે શાસ્ત્રમાન્ય વિહાર કહેવાય.
શાસ્ત્રકારોએ ઉત્સગ માગે એકેક મહિનાના આઠ માસક૯પ રૂપે અને ચાર મહિનાનો એક ચાતુર્માસ ક૯૫ રૂપે એમ બધું મળીને નવ માસકલ્પી વિહાર કહ્યો છે. તેમાં જે દ્રવ્યાદિની એવી પ્રતિકૂળતા થતી હોય કે જેથી અસમાધિભાવ પેદા થતા હોય તે આ માસકલ્પના વિધિના કમમાં ન્યૂનાધિકતા પણ થઈ શકે. જો આવા કોઈ કારણે
ક્યાંક વધુ સમય રહેવું પડે તે તે વખતે મહિને પૂર્ણ થતાં આસનનું સ્થાન બદલતા રહેવું. અને તે વખતે માસકાવિધિ સાચવી લેવી. આ રીતે કરતાં ભાવથી વિહાર કર્યો જ કહેવાય. આ રીતે એક જ સ્થળે લગાતાર સે વર્ષ સુધી રહેનારા શાસચુસ્ત સાધુએ સુસાધુ કહેવાય છે. હાલ આ માસકલ્પની વિધિ અમલમાં નથી. હાલ તે ગુર્વાજ્ઞા પ્રમાણે વિહાર કરવાનો હોય છે.
