________________
મુનિજીવનની બાળપોથી–
૧૨૫ અને પોતાના જીવનથી સમ્યક્ત્વ આદિને ઉપદેશ આપીને બીજાને સમ્યક્ત્વ વગેરે પમાડવામાં નિમિત્ત બને છે, તે આત્માઓ સ્વ અને પરનું હિત સાધીને તીર્થની અવિચ્છિન્ન પરંપરા ચલાવવામાં પ્રચંડ નિમિત્તરૂપ બને છે. આથી જ તે આત્માઓને મેક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે.
સ્થવિરકલ્પના મુનિઓ માટે વર્તમાન નબળા દેશ અને કાળ તથા તન અને મનની દુર્બળતા અને પૂર્વભામાં અણિશુદ્ધ આરાધનાને અભાવ વગેરે નજરમાં રાખતાં એમ કહી શકાય કે વર્તમાનકાળનાં ભરતક્ષેત્રનાં સાધુસાધ્વીજીઓ ઉચ્ચકક્ષાની આરાધના કરવા માટે ખૂબ નબળાં પડે છે. આ સ્થિતિમાં અતિચારબહુલ જીવન જીવવા છતાં જે તેઓ ગીતાર્થ ગુરુ પાસે પિતાના તમામ દોષાનું પ્રાયશ્ચિત્ત કરતાં રહે અને મુક્તિના પરમ લક્ષવાળાં અને–જે જિનાજ્ઞાઓને પાળવામાં પોતે અસમર્થ છે તેવી–જિનાજ્ઞાઓના કટ્ટર પક્ષવાળા બને તે તેઓને વર્તમાનકાળના ઉચ્ચ કક્ષાના મહાત્મા કહી શકાય.
આ માટે દરેક મુનિએ કમસે કમ દેવની આજ્ઞાના પાલનરૂપ અને ગુરુની હાદિક સમર્પણરૂપ ભક્તિ તથા બ્રહ્મચર્યનું નિર્મળ પાલન અને મુનિઓમાં પરસ્પર અદ્દભુત કેટિને ભાઈચારે જીવનમાં આત્મસાત્ કરવા જોઈએ.
નિરપેક્ષ યતિધામ : ગચ્છવાસપૂર્વક મુનિપણાનું પાલન કરવું તે સાપેક્ષ યતિધર્મ કહેવાય છે. તે ગચ્છવાસથી કૃતાર્થ બનેલા આચાર્યાદિ પાંચ પદસ્થ જ (પ્રાય) નિરપેક્ષ