________________
મુનિજીવનની બાળપોથી
૧૭૩. આ બાબતમાં ગીતાર્થોએ જોયું કે જીવોની ધીરજ અને તેમના શરીરમાં સંઘયણ દિવસે દિવસે નબળાં પડતાં જાય છે; આવી સ્થિતિમાં જે તેમને ઉપર બતાવેલી શાસ્ત્રવિધિ પ્રમાણે બધા વડીલને વંદન કરવાનું ઠરાવાય તે. કદાચ ઉદ્વેગ લાવીને તેઓ આર્તધ્યાન પણ કરે એટલું જ નહિ પણ આ શાસ્ત્રમર્યાદાને ભંગ કરવાનું પણ સાહસ કરે.
આ બધું નજરમાં રાખીને ગીતાર્થોએ એવી આચરણ નકકી કરી કે દેવસી કે પખિ પ્રતિક્રમણમાં પાંચ કે તેથી વધુ સાધુની માંડલી હોય ત્યારે બે સાધુને બાકી રાખીને જ ત્રણ સાધુને વંદન કરવું. મારી પ્રતિકમણમાં સાત કે તેથી વધુ સાધુની માંડલી હોય તે બે સાધુને બાકી રાખીને જ પાંચ સાધુને વંદન કરવું. સંવત્સરી પ્રતિકમણમાં નવ કે તેથી વધુ સાધુની માંડલી હોય ત્યારે બે સાધુને બાકી રાખીને જ સાત સાધુને વંદન કરવું. પણ જો ઉપર જણાવ્યા મુજબ તે તે પ્રતિકમણની માંડલીને સાધુ પૂરા થતા ન હોય તે ઉપર જણાવેલી સંખ્યા કરતાં ઓછી સંખ્યાના સાધુને વંદન કરવું. તે વખતે એ ધ્યાનમાં રાખવું કે બે સાધુ તે બાકી રહેવા જ જોઈએ. દા.ત. માસી પ્રતિકમણની માંડલીમાં છ સાધુ હોય તે તે વખતે બેને તે બાકી રાખવા જ પડે એટલે પાંચને વંદન થઈ શકે નહિ માટે ત્રણને જ વંદન કરવું (ચારને નહિ, પણ જે કોઈ પણ પ્રતિકમણમાં ત્રણ સાધુની જ માંડલી હોય તો માત્ર એક સાધુને જ વંદન કરવું. આમ જેમને વંદન કરવાનું છે તેમની એકી સંખ્યા રહેવી જોઈએ એ વાત નક્કી થાય છે.
