________________
२००
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬ વસતિવાસ
ગુરુકુલવાસ તેમ જ ગચ્છવાસની જેમ વસતિવાસનું પણ ઘણું જ મહત્વ છે. જે સાધુ સ્ત્રી, પશુ અને નપુંસક ૨હિત વસતિમાં ન રહે, મૂળ અને ઉત્તરગુણથી શુદ્ધ એવી વસતિમાં ન રહે તે તે સાધુનાં વ્રતમાં દોષે લાગી જવાની પૂરી શક્યતાઓ છે. જેમ સ્થાનના સંબંધમાં દોષ હોય છે તેમ વસતિમાં મુનિઓના રહેવા સંબંધમાં પણ દેશે જણાવ્યા છે. વસતિના નવ દોષ
(૧) કાલાતિકાત વસતિષ : વતુબદ્ધ [શિયાળો– ઉનાળો] કાળમાં એક માસથી અધિક નિષ્કારણ રહેવામાં આવે તે.
(૨) ઉપસ્થાન વસતિષ : દુબદ્ધ કાળમાં એકમાસ રહ્યા હોય અને વર્ષાકાળમાં ચાર માસ રહ્યા હોય તે બે માસ અને આઠ માસ [બમણ સમય સુધી] તે જ સ્થાનમાં પાછા નિષ્કારણ આવી શકાય નહિ. અન્યથા આ દેષ લાગે.
(૩) અભિજાત વસતિષ : બીજાઓએ વાપરેલી પણ મૂળમાં તે સાધુ માટે જ બનાવાયેલી વસતિમાં રહેવું તે.
(૪) અનભિક્રાત વસતિષ : મૂળમાં સાધુ માટે બનાવાયેલી પરંતુ બીજાઓએ નહીં વાપરેલી વસતિમાં ઊતરવું તે.
