________________
મુનિજીવનની બાળપાથો-૬
ગુરુગુણમાં અપવાદ
અવસર્પિણીકાળને કારણે બુદ્ધિ વગેરેની સતત હાનિ થતી હાવાથી પૂર્વે જણાવેલા ગુરુના તમામ ગુણ્ણા ન હેાય તે પણ નીચેના ગુણાવાળા સાધુ ગુરુ થવાને લાયક ગણી શકાય. અર્થાત્ આટલા ગુણુ તે ગુરુપદની લાયકાત માટે હાવા જ જોઈએ. (૧) તે શીલવાન હેાવા જોઈએ, (ર) સૂત્રાના જાણકાર હેાવા જોઈ એ, (૩) યમધના પ્રેમી હોવા જોઈ એ, (૪) શિષ્યાને ભણાવવામાં કુશળ હેાવા જોઈએ, (૫) અનુવક હેાવા જોઈએ અને (૬) આપત્તિકાળમાં ખેદ્ય ઉદ્વેગ વિનાના હાવા જોઈએ.
૧૪
શિષ્યગુણમાં અપવાદ
આવી જ રીતે પૂર્વે જણાવેલા શિષ્ય અંગેના તમામ ગુણે! ન હેાય તેવા પણ આત્મા તેમાંના ઘણા ગુણવાળા ન હોય તાય શિષ્ય થવાને લાયક ગણાય. ધબિંદુ ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે, જે મુમુક્ષુમાં બધા ગુણ હેાય તે ઉત્તમ કહેવાય, પાણા ભાગના ગુણેા હેાય તે મધ્યમ કહેવાય, અને અડધા ભાગના ગુણા હોય તે જઘન્ય કક્ષાનેા મુમુક્ષુ કહેવાય. ધર્મ સંગ્રહમાં કહ્યું છે કે, દીક્ષા લેવાને લાયક તે જ આત્મા છે. જેના હૈયે સ'સાર પ્રત્યે ભારેાભાર વૈરાગ્યભાવ ભરેલા છે.
દીક્ષાનું જીવન અતિશય દુષ્કર છે. જો મુમુક્ષુના હૃદયમાં સ'સારનાં ભાગસુખા પ્રત્યે તીવ્ર નફરત હાય નહિ તે ગમે તેટલા કાબેલ ગુરુ પણ તે આત્માને સાચા સાધુ બનાવી શકે નહિ. મુનિજીવનની સફળતા તીવ વૈરાગ્ય અને ઉત્કૃષ્ટ
