________________
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬
(૫) વ્યુત્સગ : મન, વચન અને કાયાના અશુભ વ્યાપારાના ત્યાગરૂપ જે કાર્યાત્સગ છે તે જ વ્યુત્સ નામનું પ્રાયશ્ચિત્ત છે. દેષિત વસ્તુને ત્યાગ, ગમનાગમન, સાવદ્ય સ્વપ્નદન, નાવડી વગેરેથી નદી આદિનું ઉત્તરણ, વડીનીતિ, લઘુનીતિ કર્યાં બાદ જે કાર્યાત્સગ કરવામાં આવે છે તે વ્યુસ નામનું પ્રાયશ્ચિત્ત છે.
23.
(૬) તપ : છેદગ્રન્થા અથવા જિતકલ્પમાં કહ્યા પ્રમાણે અતિચારાની શુદ્ધિ માટે તપ નામનું પ્રાયશ્ચિત્ત આપવામાં આવે છે. સચિત્ત પૃથ્વી આદિને સંઘટ્ટો વગેરેથી માંડીને અબ્રહ્મનું સેવન સુધીના દોષાની શુદ્ધિ ગીતા ગુરુએ આપેલા તપ દ્વારા થઈ શકે છે. ભૂતકાળમાં ઉત્સ માગે નીચે પ્રમાણેના તપ તે તે દેષાની શુદ્ધિ માટે આપવામાં આવતા હતે. હાલમાં સંધયણુ આદિ ખળની હીનતા થઈ જવાથી તેટલેા માટે તપ કરવાનું સામર્થ્ય ન હેાવાથી તેની જગ્યાએ જે તપ આપવામાં આવે છે તે નીચે કૌસમાં જણાવેલ છે.
૧. ભિન્નમાસ એટલે કે મહિનાની અદરના ઉપવાસ (એક આની જેટલે નીવિના તપ.)
૨. લધુમાસ એટલે કે સાડાસત્યાવીસ ઉપવાસ (પુરિમુ.) ૩. ગુરુમાસ એટલે કે એક મહિનાના પૂરા ઉપવાસ (એકાસણું.)
૪, ચતુ ધ્રુમાસ એટલે કે એકસેાદશ ઉપવાસ (એક (આય મિલ.)
