________________
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬.
૧૩ અભ્યાસી જે આચાર્ય હોય તે ગચ્છાધિપતિપદને માટે યોગ્ય છે. સૂત્રાર્થના જ્ઞાતાપણામાં ખાસ કરીને છેદસૂત્રોનું જ્ઞાતાપણું–વિશેષતઃ અર્થથી જ્ઞાતામણું–તેનામાં અવય હોવું જોઈએ.
ગચ્છાધિપતિપદને બીજી ભાષામાં ઉત્તમ વ્યવહારી કહેલ છે. જેની પાસે દ્રવ્યપરિચ્છેદ (દ્રવ્યસંપત્તિ) હોય અને ભાવપરિછદ (ગુણસંપત્તિ) હોય તે જ ગચ્છાધિપતિ થઈ શકે. દ્રવ્યપરિચ્છદ ત્રણ પ્રકારે છે : (૧) સચિત્ત (શિષ્ય વગેરે), (૨) અચિંત્ત (ઉપકરણ વગેરે) અને (૩) મિશ્ર (ઉપધિયુક્ત શિષ્ય વગેરે).
ભાવપરિચ્છદ સમ્યગદર્શન, સમ્યગજ્ઞાન, સમ્યગૂ ચારિત્ર, તપ અને વિનય એમ પાંચ પ્રકારે છે. આ બંને પ્રકારની સંપત્તિ જેની પાસે હોય તેણે જ વિપુલ કર્મ નિર્જ કરવા માટે ગચ્છાધિપતિપદ પામવાની ઈચ્છા કરવી.
ગુરુએ આચાર્ય પણું વગેરે પદ આપ્યું હોય કે ન આપ્યું હોય પણ ગીતાર્થો તેને કબૂલ કરે તે જ તે માન્ય થાય અને અસ્વીકાર કરે તે અમાન્ય થાય એમ શાસ્ત્રોમાં (વ્યવહારભાષામાં) કહ્યું છે.
વિએ આચાર્યના મૃતકને “ચિલિમિલી' એલે પડદામાં ગુપ્ત રાખવું અને બહારના સાધુમડલને જણાવવું કે, “આચાર્યના શરીરે અતીવ અશુભ છે, બલવાની પણ શક્તિ નથી.” એમ બહાસ્નાઓને સમજાવીને જે સાધુ વગેરે આચાર્યપદને યોગ્ય હોય તેને પડદાની બહાર બેસાડીને
