________________
૧૦૪
મુનિજીવનની બાળપેથી-૬ મૃત આચાર્યને પૂછે કે, “સૂરિપદે કેને સ્થાપ?” એમ બેલીને પડદામાં રહેલા ગીતાર્થો (સ્થવિરે) આચાર્યને (મૃતકને) હાથ આચાર્યપદ જેને આપવાનું હોય તેની સન્મુખ લાંબો કરી બીજાઓને દેખાડે અને કહે કે “આચાર્યપણું આ અમુકને આપવાની ગુરુની અનુજ્ઞા છે. પણ તેઓ મુખે ઉચ્ચાર કરી શકતા નથી, હાથ લાંબો કરીને આને અનુજ્ઞા કરે છે, માટે એના મસ્તકે અમે સૂરિપદને વાસ નિક્ષેપ કરીએ છીએ. હવે પછી આચાર્યપદે આ સાધુને સ્થાપ્યો છે.” એમ કહીને પછી આચાર્ય એકાએક કાલગત થયા છે, એમ જાહેર કરે. પરિભવ સુન્નત્થહાવણયા એટલે જેઓ નૂતન આચાર્યને પરાભવ કરવાની બુદ્ધિથી તેને
ગ્ય વિનય ન કરે તે સાધુઓના સૂત્ર અથવા અર્થ કાપી નાખે, અર્થાત્ ન ભણાવે.
એમ પરમાર્થથી ગુરુએ નહિ આપેલી પણ દિશા (એટલે દિગાચાર્યની પદવી) સ્થવિરેએ જ આપી ગણાય. હવે ગુરુએ આપવા છતાં ગીતાર્થો (સ્થવિરે) તેને કબૂલ ન પણ કરે, કારણ એ છે કે પુરાણ આચાયે કહ્યું હોય કે, “આ(અમુકીને આચાર્યપદે સ્થાપે,” ત્યારે તેને દેષગુણો જાણીને સ્થવિરોએ “આચાર્યપદે સ્થાપે કે ન સ્થાપ’ તે માટે સૂત્રમાં વિકલ્પ સંભળાય છે. એથી “સ્થવિરોની જ અનુમતિ આચાર્યપદાદિગ્દાન)માં પ્રધાન છે.” એમ સિદ્ધ થયું.
આચાર્ય અથવા ઉપાધ્યાય ધાતુઓના વિકાર (સેલ) વગેરે કઈ કારણથી (એકાએક) બીમાર થાય અને ઉપાધ્યાય,
