________________
とと
મુનિજીવનની ખાળપોથી-૬
ઉપવાસ એક
૫. ચતુરુમાસ એટલે કે એકસાવીસ ઉપવાસ ઉપવાસ)
૬. ષડ્લધુમાસ એટલે કે એકસાપાસડ ઉપવાસ (એક .) ૭. ષદ્ગુરુમાસ એટલે કે એકસા એંસી ઉપવાસ (એક અઠ્ઠમ)
જે નવકારશીના પચ્ચખાણ સહિત લુખી નીવિ (આખા દિવસ વાપરી શકાય તેવી) કરવામાં આવે તે નીવિના એક આની તપ ગણાય છે. અને જે લુખી નીવિ એક જ વાર વાપરવા રૂપ એકાસણાના તપ સહિત કરવામાં આવે છે તે નવિને પાંચઆની તપ ગણવામાં આવે છે. પુરિમુğ અથવા એક બેસણું = બે આની તપ
એકાસણુ = ચાર આની તપ
આયંબિલ = આઠ આની તપ ઉપવાસ =
સાળ આની તપ
એક કલ્યાણક = બે ઉપવાસ પાંચ કલ્યાણક = દશ ઉપવાસ
(૭) છંદ પ્રાયશ્ચિત્ત : જો સાધુને તપપ્રાયશ્ચિત્ત આપવા છતાં તેના દેષમાં સુધારો ન થાય તેવું જણાતું હાય (કેમ કે તેને તપ કોઠે પડી ગયા હાય.) તે ગુરુ તે દાષાની શુદ્ધિ માટે પાંચ, દશ, પંદર અહારાત્રના ક્રમથી જેટલા ચેાગ્ય લાગે તેટલા તેના ચારિત્ર-પર્યાય કાપી નાખે. તે છંદ-પ્રાયશ્ચિત્ત કહેવાય. આ પ્રાયશ્ચિત્ત તપ કરવામાં અસમર્થ એવા ગ્લાનાહિને અથવા નિષ્કારણ અપવાદ માને વારવાર સેવવાની રુચિવાળા સાધુને પણ આપી શકાય છે.
