________________
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬
૪. વિહાર, ૫. પૂના ઋષિએના ચરિત્રનું શ્રવણ, ૬. આલેાચના અને પ્રાયશ્ચિત્ત, ૭. પરિષજય,
८०
(૧) ગચ્છવાસ
ગચ્છ એટલે જેમાં ગુરુ, શિષ્ય, પ્રશિષ્ય વગેરે મુનિપરિવાર હાય તે. તેવા શાસ્ત્રાજ્ઞાના પાલક અને પક્ષકાર ગચ્છમાં રહેવું તે ગચ્છવાસ કહેવાય. ગચ્છવાસ કરવાના અનેક લાભા છે.
(૧) તેથી અધિકગુણી મુનિઓના વિનય કરી શકાય. (૨) નવદીક્ષિત વગેરે મુનિએને વિનય શીખવી શકાય. (૩) વિધિમા ંનું ઉલ્લંઘન કરતા સાધુઓને સારણાદિ કરી શકાય.
(૪) પેાતાની તેવી કોઈ ભૂલ થાય ત્યારે બીજાએ દ્વારા ભૂલ સુધારી શકાય.
આથી જ કહ્યું છે કે, “ગચ્છરૂપી સમુદ્રમાં સઘ રૂપી ઘેાડા ખળભળાટ થાય તે પણ મત્સ્યરૂપી મુનિઓએ તે ગચ્છસમુદ્રના ત્યાગ કરવા નહિ. તેમ કરવાથી તે મુનિજીવનના ભાવપ્રાણાના નાશ થઈ જાય.”
બેશક! જો પેાતાના ગચ્છમાં વધુ પડતી શિથિલતાએ હાય, સારણા-વારણા વગેરે થતાં ન હેાય, જ્ઞાનાદિ ગુણાથી રહિતપણું હોય તે મુમુક્ષુએ જેમ દીક્ષા લેતી વખતે પેાતાના સ્વજને અને સ્નેહીજનાના ત્યાગ કર્યાં છે તેમ તેવા ગુણરહિત ગચ્છના પણ ત્યાગ કરી દેવા જોઈએ. પરંતુ આ ગચ્છત્યાગ ત્યારે જ કરવા જ્યારે ગુયુક્ત ગચ્છમાં પેાતાને
