________________
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬
૬૫
સબૂર ! આવા આવશ્યક કાર્ય માટે જે સાધુ આવસ્સહિ કહીને નીકળે તેપણ જે તે સાધુ નિંદા વગેરે કરતે હોય, પ્રતિકમણ આદિ કિયામાં પ્રમાદી હોય, કષાય વગેરેથી યુક્ત હેય, રસનામાં લંપટ હોય, તે તેની આવસ્યતિ શુદ્ધ કહેવાય નહિ.
અવશ્ય કરવા યોગ્ય કાર્યો કરવા માટે બહાર નીકળવું તે આવશ્લહિને વિષય છે, જ્યારે નિસાહિ વિષય દેવગુરુના અવગ્રહમાં પ્રવેશ કરે તથા કાર્યોત્સર્ગ આદિ માટે ઊભા રહેવું તે છે. એકમાં આવશ્યક કર્તવ્યેની વિધેયરૂપ કિયા છે, તે બીજામાં પાપ-કર્તવ્યેની નિષેધરૂપ ક્રિયા છે. જ્યાં કેઈ એક કર્તવ્યને વિધેયભાવ હોય ત્યાં નિશીહિ કર્તવ્યને નિષેધભાવ પણ હેય જ. આથી એક સિક્કાની બે બાજુ જેવી આ બે સામાચારી હોવાથી બનેને અર્થ એક જ થઈ જાય છે. કેમ કે એકના વિધાનમાં બીજા બધાને નિષેધ સૂચિત થઈ જાય છે. અને એકના નિષેધમાં બીજાનું વિધાન પણ સૂચિત થઈ જ જાય છે. છતાં બન્નેનાં નામે ભિન્ન ભિન્ન હેવાનું કારણ એ છે કે બને સામાચારીઓમાં જે વખતે જેનું પ્રધાનપણું નજરમાં રહે તે વખતે તે એક જ સામાચારીને ઉપયોગ કરવાને છે. (૬-૭) આપૃચ્છા અને પ્રતિપૃચ્છા સામાચારી
મા એટલે નાના કે મોટા કઈ પણ કાર્યમાં વિનયપૂર્વક પૃચ્છા એટલે ગુરુને પૂછવું તે “આપૃચ્છા સામાચારી
