________________
१४
મુનિજીવનની બાળપેથી-૬ હોય તેમાં ‘તહત્તિ અવશ્ય કહેવું. અને બાકીનાં વચનામાં તહત્તિ ન જ કહેવું.
સંવિજ્ઞ અને સંવિઝ પાક્ષિક એવા ગીતાર્થોનાં વચનને આંખ મીંચીને સ્વીકારી લેવાનું એટલા માટે કહેવામાં આવ્યું છે કે આ બન્ને પ્રકારના મહાત્માઓ અત્યંત ભવભીરુ હેવાથી ઉસૂત્ર ભાષણ કરવાનાં કટુ ફળના જાણકાર હોય છે, તેથી તેઓ ઉસૂત્રભાષણ કદી કરતા નથી. (૪-૫) આશ્યિકી અને નૈધિક સામાચારી
વસતિ વગેરેમાંથી નીકળતી વખતે “આવસ્સહિય” અને પિસતી વખતે “નસીહિયં કહેવું તે આ બે સામાચારીને વિષય છે.
સામાન્ય રીતે સાધુએ પિતાની વસતિમાંથી બહાર નીકળવાનું હતું જ નથી. પરંતુ એવા કેઈ ખાસ આવશ્યક કારણે જ જ્યારે તે બહાર નીકળે છે ત્યારે તે વાતને સૂચિત કરવાને માટે બહાર નીકળતી વખતે એ ત્રણ વાર આવત્સહિ બેલીને બહાર નીકળે છે. જેમ કારણ વિના બહાર નીકળવું તે દેષ છે તેમ કારણે બહાર ન નીકળવું તે પણ દેષ છે.
પંચાશકજીમાં કહ્યું છે કે, “૧. કાર્ય ઉપસ્થિત થાય ત્યારે, ૨. ગુરુની આજ્ઞાથી, ૩. સમિતિ આદિના પાલન રૂપ સૂત્ર નીતિથી સાધુ આવસ્યહિ કહીને જે બહાર નીકળે તે તેની આવસ્યતિ સામાચારી જાણવી.” અહીં રત્નત્રયીના
ગમાં સાધક એવી ગોચરી, સ્થડિલગમન, વિહાર, ગ્લાનાદિ વૈયાવચ્ચ વગેરે પ્રવૃત્તિઓ તે આવશ્યક કાર્ય કહેવાય, પણ
