________________
४७
મુનિજીવનની બાળપોથી-૬
ભિક્ષા લેવા જવા માટે તે જ સાધુને અધિકાર છે જેણે કમસે કમ શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રના પાંચમા અધ્યયનનો અર્થથી અભ્યાસ કરેલ હોય કેમ કે તેને જ વસ્ત્ર, પાત્ર, શચ્યા અને આહારપાણની એષણ અને અનૈષણાની ખબર હોય છે. પાણી વહોરવા પણ આ સિવાયના સાધુઓ જઈ શકતા નથી.
શય્યાતર વસતિને જે માલિક હોય તે શય્યાતર કહેવાય.
શમ્યા એટલે વસતિ. તે આપવાથી જ જે સંસારસાગરને તરી જાય તે શય્યાતર કહેવાય. માલિક એક હોય કે અનેક હય, તે બધાયના બાર પ્રકારના પિંડ ત્યાગવા.
અપવાદે એટલે કે અનેક માલિકેમાંથી એકને જ પિડ ત્યાગ કરવાના આગ્રહે અથવા નિર્વાહ ન થાય તે એક જ માલિકના પિંડને પણ ત્યાગ કરી શકાય.
શય્યાતરને બાર પ્રકારનો ત્યાજ્ય પિંડ
(૧) અશન, (૨) પાન, (૩) ખાદિમ, (૪) સ્વાદિમ, (૫) રજોહરણ, (૬) વસ્ત્ર, (૭) પાત્ર, (૮) કંબળ, (૯) સોય, (૧૦) મુંડન માટેને અ, (૧૧) કાનસળી અને (૧૨) નખરની (નેઈલકટર).
શયાતરની કણ્ય નવ વસ્તુઓ (૧) સંથારા માટેનું ઘાસ વગેરે, (૨) ડગલ, (૩) રાખ, (૪) કૂડી, (૫) પાટ કે મેટું પાટિયું વગેરે, (૬)
