________________
૪૦
મુનિજીવનની બાળપથી ૬ અવિચ્છિન્ન પરંપરા આગળ વધારવાને મહાલાભ તે સ્વાધ્યાયરસી આત્માને પ્રાપ્ત થાય છે.
પંચવસ્તુ ગ્રન્થમાં કહ્યું છે કે, “છતી શક્તિએ સ્વાધ્યાય નહિ કરનાર આત્માએ ભવિષ્યમાં વિપરીત માગે ચઢીને ઉન્માદી બને છે અથવા તેમને શરીરમાં ભયંકર રગે પેદા થાય છે અથવા તેઓ ચારિત્રધર્મથી ભ્રષ્ટ થાય છે.”
જે સાધુ સૂત્ર અને અર્થગ્રહણ કરી ચૂક્યા હોય અને શિષ્યોને પણ તે ભણાવીને પિતાની જવાબદારી પૂર્ણ કરી ચૂક્યા હોય તેવા સાધુઓ તથા જેઓની સૂત્ર કે અર્થ ભણવા સંબંધમાં અંતિમબુદ્ધિ હોય તેવા સાધુઓ સૂત્રપિરિસી કે અર્થ પરિસીના સમયમાં તથા અન્ય અનુકૂળ સમયમાં ઉનાળામાં આતાપના લે, શિયાળામાં વસ્ત્રો ત્યાગીને શીત પરિષહને સહન કરે, અને ચેમાસામાં અંગોપાંગને વધુમાં વધુ સમય સુધી સંકેચી રાખીને કાયક્લેશ નામને તપ કરે અને વિવિધ બાહ્ય તપસ્યા કરે. વળી એકાંત સ્થાનમાં જઈ કાયોત્સર્ગમાં લાંબા સમય સુધી રહે.
સૂત્રપોરિસીને બરાબર પિણે પ્રહર થાય ત્યારે જ પાત્રપ્રતિલેખન કરવાનું શરૂ કરી દેવું. જે સ્વાધ્યાય આદિના અગાઢ કારણ સિવાય પાત્રપ્રતિલેખન મોડું કરાય તે એક છઠ્ઠનું પ્રાયશ્ચિત્ત આવે. ક્યારેક ગુરુઆજ્ઞા લઈને પાત્રપ્રતિલેખન ડુંક વહેલું કરી શકાય. પરંતુ બને ત્યાં સુધી મોડું તે ન જ કરાય.
