________________
[૧૪]
શ્રી જેને સત્ય પ્રકાશ-વિશેષાંક
[વર્ષ :
' આ પ્રમાણે
મ્યુઝીયમમાં દાખલ થતાં જરાક દૂર ડાબા હાથ તરફથી આ નંબરનું વર્ણન મે ! કરેલ છે.
, B 48, 1401 કુશાનકાલીન સૂચીને એક પત્થર છે જેના ઉપર કેસરીસિંહની આકૃતિ છે. જુદાં માથાં
1940, 566, 1260, B 78, 8 48, B 51, 2148, B 16, B 5ી પ્રતિક છે તીર્થકર ભગવાનની મૂર્તિઓનાં જુદાં જુદાં માથાએ જ માત્ર છે.
આ પ્રતિમા B. 1–ગુપ્તકાલીને ભગવાનની મૂર્તિ છે, જેને મ્યુઝીયમવાળાઓએ ભગવાન મહષભદેવની ! વીરની મૂર્તિ તરીકે ઓળખાવી છે. આ પ્રતિમા ઉસ્થિતપવાસનની બેઠકે બેઠેલી છે. છે તેની કાર
B 4–પ્રથમ તીર્થકર શ્રી ઋષભદેવની પ્રતિમાજી છે. તેઓની નીચેના પબાસનમ મૂર્તિની • આઠ વ્યકિતઓ ઉભેલી છે, તે કોણ છે તેની કાંઈ સમજણ પડતી નથી.
B. 33–મ્યુઝીયમવાળાઓએ મૂર્તિની નીચે. “ જ છે સાથ જૈન શ્રી. ઋષભ તીર્થના કરી મૂર્તિ, ગુપ્તવાસ્ટિ' આ પ્રમાણે લખેલું છે. જયારે વાસ્તવિક રીતે વચન માંની ઉભી મૂર્તિ તે પ્રથમ તીર્થકર શ્રી. ઋષભદેવની મૂતિ છે, અને બંને બાજુએ વિકસિત કમલ ઉપર હાથમાં ચમ્મર પકડીને ઉભા રહેલા બે ગણધો નહિ પણ પ્રભુ શ્રી. ઋષભદેવના ગૃહસ્થ અવસ્થાના બે પ્રપોત્રો નામે નમિ અને વિનમિ છે. આ મૂર્તિના ! મસ્તકને નાશ થએલો છે.
B. 6-ખભાના બંને ભાગ ઉપર વાળ કોતરેલી એવી શ્રી કષભદેવની આ મૂર્તિ અમદાવાદના ઝવેરીવાડમાં આવેલા શ્રી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથની મૂર્તિથી પણ વધારે મોટી અને પદ્માસનની બેઠકે છે. વળી તેઓશ્રીના પગના બંને તળીઆમાં એકેક ચક્રની આકૃતિ છે; પલાઠી નીચેના પબાસનની આકૃતિઓ બહુ જ ઘસાઈ ગયેલી હોવાથી ઓળખાતી નથી. આ મૂર્તિ પણ મસ્તક વગરની છે.
B. 7-આ મ4િ પણ પદ્માસનની બેઠકે બેઠેલી તથા બંને ખભા ઉપર લટકતા વાળ કતરેલી છે, પલાંઠીની નીચે પબાસનના મધ્ય ભાગમાં ધર્મચક ઉભું કોતરેલું છે, ધર્મચકની બંને બાજુએ એકેક પદ્માસનસ્થ મૂર્તિ છે અને તે પદ્માસનસ્થ મૂર્તિની બાજુમાં બંને બાજુના છેડે સિંહની એકેક આકૃતિ પથ્થરમાં બહુ જ સુંદર રીતે કરી કાઢેલી છે આ મૂર્તિને કછોટો સ્પષ્ટ દેખાઈ આવે છે. આ મૂર્તિને પણ મસ્તકને ભાગ નાશ પામેલે છે.
252-કમલના આસન ઉપર બિરાજમાન કેવલી ભગવાનની પદ્માસનસ્થ આ મૂર્તિ B 6 નંબરવાલી મૂર્તિ કરતાં થોડીક નાની છે.
1504–પદ્માસનસ્થ જિનેશ્વર દેવની આ મૂર્તિના મુખને અડધો ભાગ નાશ પામેલ છે, અને આ મૂર્તિ પણ કમલના આસન ઉપર બિરાજમાન કેવલી ભગવંતની છે. મૂર્તિની બંને બાજુ ચામરધરનાર એકેક વ્યક્તિ ઉભી ઉભી ચામર વીંઝે છે, જમણી બાજુના
ચામર ધરનારના મુખને ભાગ નાશ પામે છે અને તેઓની ગરદનના પાછળના ભાગમાં ! Jain Education International For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
