Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १० समाधिस्वरूपनिरूपणम् १५७
टीका-'भिक्खू भिक्षुः 'गेहाउ' गेहात्तु-स्वगृहात् 'निक्खम्म' निष्क्रम्यवैराग्यमावेन प्रबजितो भूत्वा, 'निराकं खी' निरवकांक्षी-गृहादिकांक्षामकुर्वन् 'कार्य' कार्य-शरीरम् 'विउसेज्ज व्युत्सृजेत्-उपात्तशरीरस्य संस्काराद्युपचारादिकमकुर्वन् तन्ममत्वं परित्यजेन् 'णियाणच्छिन्ने' निदानच्छिन्नः, छिन्ननिदानो भवेत्-निदानशल्यरहितो भवेत् । तथा--'जीवियं' जीवितं मरणं च-जीवनमरणयोः 'अभिकंखी' अभिकांक्षी न भवेत् , जीवने मरणे वा रागद्वेषविरहितो भवेत जीवने न हर्षों मरणे वा न द्वेषः कार्यः। 'वलया' वलयात्-वलपीकृतसंसारसागरात्-तथाभूतकर्मबन्धना द्वा, 'विमुक्के' विमुक्तः सन् ‘चरेज्ज' चरेत्-संयममनुतिष्ठेत्-पालयेदित्यर्थः। 'तिबेमि' इति ब्रवीमि, इति शब्दोऽध्यायपरिक्त हो, जीवन और मरण, दोनों के प्रति निरपेक्ष होकर अर्थात् पूर्ण वैराग्य की स्थिति में तत्पर रहे।
त्ति घोमि-ऐसा मैं कहता हूँ ॥२४॥
टीकाथ-साधु गृहत्याग करके अर्थात् वैराग्य की प्रबलता से प्रवजित होकर, सर्वथा निरपेक्ष निर्जराथी होकर काय का भी उत्सर्ग करदे, शरीर के संस्कार एवं उपचार आदि से भी निवृत्त हो जाए। न जीवित रहने की कामना करे, न मरण की । जीवित रहने में हर्ष
और मरण में द्वेष न करे । वह संसार या कर्म के वलय चक्र से सर्वथा मुक्त होकर संयम का अनुष्ठान करे अर्थात् संयम का पालन करे । રહિત બનીને સંસારના અથવા કર્મના ચક્રથી વિમુક્ત થવું. જીવન અને મરણ અને પ્રત્યે અપેક્ષા રાખ્યા વિના પૂર્ણ વૈરાગ્યની સ્થિતિમાં તત્પર રહેવું 'त्ति बेमि' मा प्रमाणे ४ ॥२४॥ ટીકાથ–સાધુએ ઘરને ત્યાગ કરીને અર્થાત વૈરાગ્યની પ્રબળતાથી પ્રવ્રયાને અંગીકાર કરીને સર્વથા નિરપેક્ષ અને નિર્જરાની કામનાવાળા થઈને કાયાને પણ ઉત્સર્ગ–ત્યાગ કરી દેવો. શરીરના સંસ્કાર અને ઉપચાર વિગેરેથી નિવૃત્ત થઈ જવું જીવવાની પણ ઈચ્છા ન કરવી. તેમ કરવાની ઈચ્છા કરવી નહીં. જીવતા રહેવામાં હર્ષ અને ભરવામાં ઠેષ ભાવ કરવો નહીં તેણે સંસાર અથવા કર્મના વલય-ચકથી સર્વથા મુક્ત થઈને સંયમનું પાલન કરવું,
श्री सूत्रतांग सूत्र : 3
