Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 463

ખર
सूत्रकृताङ्गसूत्रे -घृणां कुर्वन् आशीर्वचो न ब्रूयात् साधुः, एवम् (गोयं) गोत्रम्-वाक् संयमम् (मंतपएण) मन्त्रपदेन-मन्त्रादिप्रयोगेण (ण णिवहे) न निर्वहेत् असारं न कुर्यात् , पाणिविषये राजादिना सावद्यमन्त्रणां वा न कुर्यात्, एवम् (मणुए) मनुजः (पयासु) प्रजासु-प्राणिषु धर्मकथां कुर्वन् (ण किंचिं) न किमपि पूजासत्कारादिकम् (इच्छे) इच्छेत्-अभिलषेत् , एवम् सावधकर्मकारिणाम् (असाहु धम्माणि) असाधुधर्मान् तर्पणाग्निहोत्रादीन (ण संवएज्जा) न संवदेत्-नोपदिशेत् ॥२०॥ ____टीका-कि निमित्तम् आशीर्वादो न विधेयस्तत्राह-'भूयाभिसंकाई' भूताभिशङ्कया भूतेषु बहुविधभेदप्रभेदभिन्नेषु माणिषु या विनाशशङ्का तया, आशीवदि सावद्यं कर्म 'दुगुंछमाणे' जुगुप्प्तमानः, आशीर्वचो न ब्रूयात् तथा 'गोयं' गोत्रम्, गा:-वाणीः त्रायते इति गोत्रम्-वाचां संयमः, तादृशं वाकूसंयमम् ‘मंतपएण' मन्त्रपदेन-मन्त्रादिप्रयोगेण 'ण णिव्वहे' न निर्वहेत्-साररहितं न कुर्यात् , साधु आशीर्वाद वचन नहीं बोले, एवं वचन संयम को मन्त्रादि प्रयोग के द्वारा सार रहित न करें। अथवा प्राणी के विषय में राजा बगैरह के साथ दुष्ट विचार न करे। इसी प्रकार मुनि धर्मकथा करते हुए अपनी पूजा सत्कारादि को नहीं चाहे । एवं सदोष कर्म करने वालों का तर्पण अग्नि होत्रादि असद् धर्म का उपदेश नहीं दे ॥२०॥
टीकार्थ--बहुत प्रकार के भेदों और प्रभेदों से भिन्न प्राणियों के विनाश की आशंका से पाप से घृणा करता हुआ मुनि आशीर्वाद के वचन का प्रयोग न करें 'गो' का अर्थ वाणी है। उसकी रक्षा करनेवाला 'गोत्र' कहलाताहै अर्थात् वचन संयम को 'गोत्र' कहते हैं। उस वचन संयम को मंत्रादि का प्रयोग करके निःसार न बनावै । अथवा गोत्रका સાધુ આશીર્વાદ વચન ન કહે તથા વચનસંયમને મંત્રાદિ પ્રયોગ દ્વારા સાર વગરના ન બનાવે. અથવા પ્રાણીના સંબંધમાં રાળ વિગેરેની સાથે દુષ્ટ વિચાર ન કરે એ જ પ્રમાણે મુનિ ધર્મકથા કરીને પિતાના પૂજા સરકાર વિગેરેની ઈચ્છા ન કરે તથા સદેષ કર્મ કરવાવાળાના તર્પણ અગ્નિહોત્રાદિ અસદુ ધર્મને ઉપદેશ ન કરે. ૨૦
ટીકાઈ–ઘણા પ્રકારના ભેદે પ્રભેદથી ભિન્ન પ્રાણિયોના વિનાશની આશંકાથી પાપથી ધૃણ કરતા કરતા સાધુ આશીર્વાદના વચનને પ્રયોગ ન उरे. 'गो' न। म प से प्रभारी थाय छ, तनी २१॥ ४२ना२ गोत्र' કહેવાય છે. અર્થાત્ વચનસંયમને ગેત્ર કહે છે. એ વચનસંયમને મંત્ર વિગેરેને પ્રયોગ કરીને નિઃસાર ન બનાવે. અથવા “ગોત્ર' એટલે પ્રાણિયાના પ્રાણ
श्री सूत्रतांग सूत्र : 3