Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 460

समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १४ ग्रन्थस्वरूपनिरूपणम् ४४९
टीका-संयतः केन प्रकारेण प्ररूपणां कुर्यात्तत्राह-'णो छायए' इत्यादि । आचार्यशिक्षया प्रतिज्ञातागमः साधुः प्रश्नस्योत्तरं ब्रुवन् कमपि हेतुमाश्रित्य परेणोद्वेजितोऽपि शिष्येभ्यः कुपितोऽपि रत्नत्रयसंपन्नो वा कुत्रिकापणकल्पो वा चतुर्दशपूर्विणामन्यतरो वा सूत्रं तदर्थ वा 'णो छादयेत्-नान्यथा व्याख्यानं कुर्यात् । अथवा धर्मकथां कुर्वन् नार्थ छादयेत्-गोपयेत्, आत्मगुणोत्कर्षाऽभि प्रायेण अन्यदीयगुणान् न छादयेत् । तथा-परकीयगुणान् ‘णो वि' लूसएज्जा' नापि लूपयेत्-नैव विडम्बयेत् । अथवा शास्त्रार्थम् अपसिद्धान्तेन न व्याख्यां कुर्यात् । तथा-'सर्वस्यापि शाखस्याऽहं मर्मज्ञः सर्वसंशयानां समुच्छेत्ता, नास्ति मत्तुल्योऽन्यः, अहमेव तपस्वी' इति, एवं विधम् 'माणं' मानम्-अभिमानम् 'न सेवेज्जा' ___टीकार्थ-साधु किस प्रकार प्ररूपणा करे, सो कहते हैं-जिसने आचार्य की शिक्षा से आगमों को जान लिया है। ऐसे साधु को प्रश्न उत्तर देते समय किसी हेतु से दूसरा कोई उद्विग्न कर दे शिष्यों पर कुपित होकर भी रत्नत्रय से सम्पन्न और कुत्रिक आपण (कुतियावण) के समान (सभी प्रश्नों का उत्तर देनेवाला) या चौदह पूर्वियों में से अन्यतर होकर सूत्र को या उसके अर्थ को न छिपावे, उसको अन्यथा व्याख्या न करे । अथवा धर्म कथा करते समय अर्थ का गोपक न करे। अपने गुणों का आधिक्य प्रकट करने के लिए दूसरे के गुणों को आच्छा. दित न करे तथा दूसरे के गुणों की विडम्बना न करे। अथवा सिद्धान्त से विपरीत व्याख्या न करे। इसके अतिरिक्त मैं मच शास्त्रों के रहस्यका वैत्ता हूं, समस्त संशयों का छेत्ता हूं, मेरे जैसा अन्य कोई नहीं है, मैं ही तपस्वी हूं, इस प्रकार का अभिमान न करे। अपना पाण्डित्य 1 ટીકાથ–સાધુએ કેવી રીતની પ્રરૂપણ કરવી તે સૂત્રકાર બતાવે છે. જેણે આચાર્યની શિક્ષાથી આગામે જાણી લીધેલ છે, એવા સાધુને પ્રશ્નને ઉત્તર આપતી વખતે કોઈ પણ હેતુથી બીજા કોઈ ઉદ્વિગ્ન કરે શિષ્ય પર કોલ કરીને પણ રત્ન ત્રયથી સમ્પન્ન કુત્રિક આપણુ (કુતિયાવણ)ની સરખ (સઘળા પ્રશ્નોના ઉત્તર દેવાવાળે) અથવા ચૌદ પૂર્વિમાંથી અન્યતર થઈને સૂત્રને અથવા તેના અર્થને છુપાવે નહીં. તેનું અન્યથા વ્યાખ્યા ન કરે. અથવા ધર્મકથા કરતી વખતે અર્થનું ગોપન ન કરે. પિતાના ગુણોનું વિશેષ પણું બતાવવા માટે બીજાઓના ગુણાને ઢાંકે નહીં. અથવા બીજાના ગુણોની વિડમ્બના ન કરે. અથવા સિદ્ધાંતથી વિપરીત વ્યાખ્યા ન કરે. આ સિવાય હું સઘળા સંશોને દૂર કરનારું છું. મારા જે બીજે કઈ નથી. હું જ
श्री सूत्रता सूत्र: 3