Book Title: Vividh Vishay Vicharmala Part 07
Author(s): Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005493/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ li hika GiNathI vicAramALA lAgao. ki sAdhu jinAlaya sAdhvIjI jinAgama jinabiMbA zrAvaka zrAvikA 0 rAkSasa 'mqAcAryazrI nIkavarIzvarajI dAsAnA ziSya | munirAya vijaya che For Personal & Rre en www.jainelibrary org Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yo , zrI goDIjI pArzvanAthAya namaH pa.pU. sva. AcAryadeveza zrI ratnazekhara sUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya pa.pU. A.zrI ratnAkara sUrIzvarajI ma.sA. Adi zramaNa zramaNInA 2059 nA mAlavADAnagaramAM cAturmAsa praveza prasaMge aSADha suda-7, tA. 6-7-2003, ravivAra For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI buddhi-tilaka-ratnazekhara sagurUbhyo namaH pUjya 1008 zrI maNivijayajI kRta vaSaya vika ey Bhjhj (bhAga-7). :ILA divyAziSa dAtA sva. AcAryadevazrI ratnazekhara sUrIzvarajI ma.sA. zubhAzIrvAda dAtA kalikuMDa tIrthoddhAraka AcAryadevazrI rAjendrasUrIzvarajI ma.sA. preraNAdAtA. parama pUjya yuvAcArya zrImad vijayaratnAkara sUrIzvarajI ma.sA. (punaHsaMpAdanakartA munirAjazrI ratnatraya vijayajI ma.sA. prakAzaka zrI raMjana vijayajI jaina pustakAlaya mAlavADA, jI. jAlora-343039 (rAja.) Jain EducatOTT TETTO www.jamemoraryorg Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka nAma : vividha viSaya vicAramALAbhAga-7 saMpAdaka : munizrI maNivijayajI ma.sA. punaHsaMpAdaka : munizrI ratnatraya vijayajI ma.sA. prathama AvRtti : saMvata : 2059 nakala 500 : rU. 60-00 kiMmata prAptisthAna amadAvAda : zrI pArasa gaMgA jJAna maMdira (rAjendrabhAI) ophIsaH bI-104, kedAra TAvara, rAjasthAna hospITala sAme, zAhIbAga, amadAvAda-380 004 phona (ghara) 2860247 muMbaI amadAvAda cAmadAvAda zrI maNIlAla yu. zAha DI.120, sTAra geleksI, lokamAnya tilaka roDa, borIvalI (ve.) muMbaI-400 092 phona (gha) 28011469, (o) 28642958, 2831011 : zrI jena prakAzana maMdira dozIvADAnI poLa, kALupura, amadAvAda-380001 phona: (o) pa356806 : sarasvatI pustaka bhaMDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapoLa. amadAvAda phonaH pa356692 : zrI pArzvanAtha jaina pustabhaMDAra kuvArAnI pAse, taleTI roDa, pAlItANA-384270 (sau.) zrI mahAvIra jaina upakraNa bhaMDAra jaina bhojana zALA pAse, zaMkhezvara, ji. pATaNa phonaH 02733-73306 navanIta prinTarsa, nikuMja zAha) 2733, kuvAvALI poLa, zAhapura, amadAvAda.-1 mobAIla: 982para 61177 phonaH 5625326 pAlItANA zaMkhezvara mudraka: For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargIya pitAzrI kapuracaMda hanAjI putra : dAnamala, kAMtIlAla, hemarAja, javAnamala, rasIkalAla, mahendrakumAra jIyANI parivAra puraNa nivAsI-rAjasthAna hAla baiMglora For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargIya mAtuzrI jagubAI putra : dAnamala, kAMtIlAla, hemarAja, javAnamala, rasIkalAla, mahendrakumAra jIyANI parivAra puraNa nivAsI-rAjasthAna hAla baiMglora For Personal & Private Use Only www.jainelibrary og Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtanA sahabhAgI kapuracada hanAjI parivAra puraNa putrA : dAnamala kAntIlAla hemarAja, javAnamala, rasIkalAla, mahendrakumAra, samasta parivAra zubhecchaka : je.ke. TreDarsa, jummA masjida roDa, beMglora-2 . phona : 080-2211637 For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 prastAvanA ) anAdi ananta samaya pasAra thatAM anekavidha paristhitinuM darzana thatA temAM vizeSa samabhAva-satyasvarUpa jANavA mATe samyakajJAna nI AvazyakatA savizeSa rahe. samyakajJAna prApta karavA mATe jJAnanAM sAdhanonI sAthe sAthe jJAna pratye rUcipaNa atyaMta Avazyaka che. jJAnanAM sAdhanomAM Agama, grantha, caritra tathA Agama-granthane AdhArita pustako paNa hoya. jayAre ApaNe Agama tathA granthonuM jJAna na meLavI zakIe paraMtu Agama tathA granthane AdhArita lakhelA pustako to sahelAIthI vAMcI zakIe. te hetune lakSamAM rAkhIne pUjaya muktivijayajI (mUlacaMdajI) ma.sA.nAM samudAyanA pUjaya munizrI maNivijayajI mahArAjasAhebe Agama tathA granthonI sahAyatA laIne ghaNI ja mahenata uThAvIne vividha viSaya vicAramALA nAmanA 1 thI 8 bhAga sudhInA pustako ghaNI ja vizALa sAmagrIthI bharapUra taiyAra karelAM che. emAM prathama be bhAgamAM pravacanane upayogI tathA vAMcavAthI paNa bodha thAya tevA bharapUra suMdara daSTAMto ApelA che. ekathI ATha bhAgo joyA pachI ema lAgyuM ke A sAhitya 40 varSa pahelA bahAra paDeluM tenA pachI apragaTa hatuM. mATe pharIthI saMpAdana karavAnuM mana thayuM. te mATe AcAryadevazrI OMkArasUrijI ma.sA. samudAyanA paramapUjaya AcAryadevazrI municaMdra sUrijI ma.sA. tathA 5. jItubhAInI salAha sUcana prApta thayela. tethI A kAryane turaMta hAtha dharI 1 thI 8 bhAganuM saMpAdana karela. temAM paNa amukaviSayono vizeSa vistAra hato tene saMkSipta karela tathA amuka granthonI mAhitI sAthe munizrIe pragaTa karela che. evI ja rIte 1 thI 8 bhAga saMkSipta vivaraNa tathA granthonI mAhitI sAthe pragaTa karavA mATe munizrI ratnatrayavijayajI ma.sA.no prayAsa saphaLa bane. bhavabhIrU AtmA A eka thI ATha bhAga kramasaravAMcI manana karI jJAnabhAvanAmAM Agala vadhIne sadgatine prApta kare. eja zubhAbhilASA sAthe AcArya ratnAkarasUri For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmanA vividha viSayono abhUta khajAno eTale | vividha viSayavicAramALA | bhAga -1 thI 8F saMpAdakaH munizrI maNivijayajI punaHsaMpAdakaH pU. munizrI ratnatraya vijayajI jaina dharmanA jJAnano bhaMDAra agAdha che. sarvajJakathita siddhAnto atyanta sUkSma ane sacoTa che. AgamAM atyaMta gaMbhIra ane rahasyAtmaka che. AvI jaina zAsananI bhavyajJAna samRddhi che. paraMtu A samagra jJAnano khajAno saMskRta ane prAkRta bhASAmAM hovAthI tathA gurUgamya hovAthI badhAne mATe sulabha nathI. AvA apUrva jJAna samudrane valovIne tenA sAra rUpe suMdara zailImAM ane saraLabhASAmAM rajU thaela amRta eTale ja vividha viSaya vicAramALA bhAga-1 thI 8 A ATha bhAgono saMpuTachellA keTalAMka varSothI aprApya hato. tenI AvazyakatA jaNAtA ame AjanA yuga pramANe punaHsaMpAdana karI punaHprakAzita karI rahyA chIe. A graMtho AbAlavRddha sahune upayogI che. pU. sAdhu-sAdhvIjI ma.sA. mATe to A eka abhUta khajAnA svarUpa che. temAM deva-gurU dharmane svarUpa bIjA aneka dhArmika ane vyavahArika viSayono saMgraha che. aneka kathAo ane daSTAMto A graMthamAM ApavAmAM AvyA che. hajAro daSTAMtothI opato A saMpuTa avazya vAMcavA yogya che. vividha viSaya vicAramALA bhAga-1 thI 8 mAM AvatA viSayonI TUMkI rUparekhA deva, gurU, dharmanuM svarUpa devapUjA, pUjAnA prakAra, gurUnI vyAkhyA, sugurU-kuguru AdinI vigere carcA, dharmanuM sabheda varNana tathA viSayone bhAga-1 For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 bhAga-3 bhAga-4 suMdara rIte spaSTa karanAra 125 thI vadhu adbhuta kathAono saMgraha zrAvakanuM svarUpa, sAmAyika, pratikramaNa, pauSadha Adi viSayo upara suMdara vivecana, vyavahAra zuddhi ane mAnavabhavanI durlabhatA darzAvatA daSTAMto Adi aneka kathAo yukta. ekathI cosaTha viSayono saMgraha, jaina dharmanA saMdarbha kozanI garaja sAranAra A abhUta graMtha jaina dharmanA moTAbhAganA badhA ja viSayonI vigato A vibhAgamAM Apane maLI raheze. samyakatva ane mithyAtva nuM svarUpa tathA tenA bheda prabhedo nu dRSTAMta sahita varNana sAthe sAthe kulakSaNo, durguNo, durAcAranuM varNana ane tenA tyAga mATenA upAyo, suguNa, sadAcAra, saddharmanuM svarUpa ane tene svIkAravAnA saraLa upAyo. jaina dharmamAM covIza daMDakonuM vizeSa mahattva che. A daMDakonuM ciMtana mananA bhAvone sthira, nirmita ane udAtta banAve che. tenuM suMdara svarUpa sAthe sAthe kaSAyAdija varNana paNa suMdara rIte karavAmAM AvyuM che. vyavahArika jIvanane sukhI ane samRddha banAvavA nIti ane sadAcArano mArga ja sarvazreSTha che. te mArge javAnuM sadaSTAMta varNana A vibhAgamAM karavAmAM AvyuM che. purUSa, kALa dAna, atithi nihanava, vrata, batrIsa lakSaNo buddhi, mUrkha, bhakSyAbharyA ane prAyazcita jevA aneka viSayo daSTAMta sahita varNavavAmAM AvyA che. bhAga-5 bhAga-6 For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAga-7 Atmonnatino mArga zuddha dharmano aMgIkAra karavo te che. te mATe AtmAnuM svarUpa, bhAvonuM svarUpa, A vibhAgamAM varNavavAmAM AvyuM che. A graMthamAM 1000 jeTalA vividha viSayonI vicAraNA karavAmAM AvI che. bhAga-8 mAnava janmane saphaLa karavA dharmaja eka anupama Azraya che. tathA 8/1 janma sArthaka karanAra niHzreyasa ane abhyadaya prApta kare che. abhyadaya meLavavA mATenA 320 judA judA manohara bhAvonAM upadeza ApavAmAM Avyo che. Ama kula ATha bhAgamAM kula 4000 jeTalA viSayonI vicAraNA karavAmAM AvI che. jemaNe vyAkhyAtA banavuM che, jemane jaina dharmanA adUbhUta jJAnanI pIchAna karavI che jemane jJAna prApta karavAnI jijJAsA che. jemane judA judA viSayo jANavAnI rUci che te tamAmane A graMthamAMthI navuM rajU jANavA maLaze. evA A adUbhUta graMtha saMpuTane ApanA jJAnabhaMDAranuM, gharanuM ane jIvananuM anerU AbhUSaNa banAvavuM rakhe cUkI jatA saMpuTa khalAsa thAya te pahelA saMparka sUtra pAsethI meLavI levAM. A saMpuTanI jUja nakalo ja chApavAmAM AvI che mATe jemane meLavI hoya to prApti sthAna nA saranAme saMparka karavo. Avo addabhuta khajAno prApta karavA Apa vadhu rAha na jozo! For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pRSTha naM. 0 0 ........... 0 0 0 ka cha cha . . . . . . cha (viSayAnukramaNikA) a.naM. nAma bhAvadizAno adhikAra ... 2 devatAne jarA saMbaMdhI abhavyanI oLakhANa ................ sAdhune bAra kuLanI gaucarI........................ jina saMbaMdhI utkRSTa ane jaghanya kAle ... zrAvikA tathA devIo dezanA kevI rIte sAMbhaLe ?....... aDhAra prakAranI bhAvadizA. ...................... bhavI abhavI saMbaMdhI .......... ekendriya paryApta aparyApta saMbaMdhI .. satya asatya vacana saMbaMdhI ........... 11 iMgitamaraNa saMbaMdhI ..................... ...... jAtismaraNa jJAnavALo keTaluM dekhe........ zIta uSNa pariSaha saMbaMdhI........... mAyA-kapaTanAM bhAvo.................. ........... 15 bharata AThabhave mukti saMbaMdhI .. 16 samakitathI nahi paDelA jIvasaMbaMdhI...... 17 karmabaMdhana saMbaMdhI......... ...... tIrthaMkaranAM jIvane devalokamAM cyavavA saMbaMdhI ........ 19 sAdhune gRhasthanA pAtrA-vastrano niSedha ....... .......................... 6 20 vAva-taLAva saMbaMdhamAM sAdhune prazna saMbaMdhI ............. ja 10 na .......... ja 13 ....... Ta **. 5 14 Ta ...... Ta 2 m 18 n 6 For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ...... 21 gItArtha agItArthanI nidrA......... tIrthaMkara gaucarI saMbaMdhI ............. dazArNabhadra mukti saMbaMdhI ........... mallInAthanI sAthe dIkSA saMbaMdhI.... sAdhune keTalI kiMmatanuM vastra rakhAya.. ............. arihaMtAdikano avarNavAdI bolavAsaMbaMdhI.......... turaMta utpanna thayela devasaMbaMdhI ..... lAkha yojana pramANa vastu .......... 29 bhAvaloca saMbaMdhI.................. 30 tIrthakara dharmalAbha saMbaMdhI....... navaprakAranAM puNya ......... ........ AvatI utsarpiNImAM kulakara saMbaMdhI ............... dharma ane puNyamAM taratamAtA ........... samavasaraNamAM rahelA puSpo sacitta ke acitta......... vAsupUjayajInAM janmAbhiSeka saMbaMdhI.................. kSetrazuddhi vAyu saMbaMdhI ............ sAta rAja pramANa saMbaMdhI ........... ........... mahAvidehamAM rAtri divasa pramANa saMbaMdhI .. ........... 39 kevalane dhyAna AvazyakAdika saMbaMdhI. adho-avadhi-paramAvadhi saMbaMdhI..................... nALiyeranAM AyuSya saMbaMdhI........... 42 devatAnI utpatti kayAM hoya ?...... 43 tirthagyo-yugaliyAnI utpatti ..... ........... 33 ........ 34 35 26 ) (i 13 38 ............... YO 41 For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 cha tabalA .......... % G) 0 ............ 0 0 0 pa0 0 ......... 0 = para tabalA .......... = pa3 * * * * 1 4 vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 44 narakathI utpanna thayela jIvasaMbaMdhI ... 45 raiveyake abhavyajIva saMbaMdhI.... asurakumAra devo ratnacorI saMbaMdhI. ................ 47 devone vedanA saMbaMdhI......................... 48 siddhanA jIvone cAritra saMbaMdhI ..... 49 siddhanA jIvone cAritra saMbaMdhI . ......... tiryaphajUbhonuM devasthAna ............. 51 kSetrAtikrAMtama-pramANAtikrAMta.............. devadevIyonA bhoga saMbaMdhI.. varUNa nAganaTavA saMbaMdhI............ 54 taMgIyAnagarInA zrAvaka saMbaMdhI. 55 devadevIbhASA saMbaMdhI... pa6 eraprakAranA aMtara saMbaMdhI...... pa7 guNasthAna vigraha gati saMbaMdhI............... 58 naraka-devagatimAMthI Avela cakravartI saMbaMdhI...... keTalI vaye dIkSAlevI.... ............ jamAli gozALAnI gati .......... 61 koNikanI mitrAI.. 62 devatAne nidrAsaMbaMdhI ........... 63 meghavRSTi kayAM sudhI.. 64 tiryarjubhaka devo koNa ?. 65 vyaMtarAdika koNe na harAve ? ......... ........... 1 4 = 14 1 4 = .. 15 60 jamAI 1 5. ............. - 1 5. w . 15 - w - w 1. 15 w For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 66 vIranirvANathI pUrvanuM jJAna kyAM sudhI ? .............. 67 tejo vezyAnuM sAmarthya ........... .......... pAradhI bANavaDe mAre to kone kriyA lAge ............. samavasaraNamAM vAhano kyAM rahe ? ....... ........... pauSadhamAM ujeNIno tyAga, sAdhu-zrAvakane prAyazcitta...16 71 jamAlIno mokSa kyAre ? 72 varUNa senApatinI gati ?............ 73 apakAyanAM jIvokyAre paDe ?................... 74 sAdhune dAna tathA pauSadhano adhikAra ........... 7pa kevaLI paNAmAM jIva virAdhanA kharI ?......... 76 bANa choDanAra manuSyane keTalI kriyA ? 77 ceTaka-koNika nAM yuddha mAM keTalA mANaso maryA ?..... lokAMtika devonI saMkhyA............ .............. paricAraNA zuddhi ........ ....... 80 asurakumAra devonI urdhvagati kyAM sudhI ?... kayI gatimAMthI tIrthakara na thAya.................. be vAra cakravartIno kALa........... virbhAgajJAnavALAne avadhi darzana....... 84 mahA AraMbhI koNa ? .... 85 samati sahita koNa narake jAya ? . kAmI-bhogI kaI indriyo ? 87 mULaguNa-uttaraguNa paccakakhANa saMbaMdhI ................. ........... ........... 3 .... For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 93 .......... 86 vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 88 bhuvanapati nIcenA devanI urdhvagatinuM kAraNa ......... sacita acita agni saMbaMdhI .......... 90 abhavIno abhyAsa.. .......... varUNa naTavAno saMthAro 92 zarIrane vosirAvA saMbaMdhI...... traNa prakAranAM pugalo ............. 94 rAtri divasanuM pramANa ........... pauSadhamAM dharmakathA.................... ......... zrAvakane paMdara karmAdAnano niSedha.................. 97 eka paramANuM keTalA Atma pradezane sparze ....... 98 vAyuvaikriya zarIra saMbaMdhI........... 99 paramANu paramANumAM rahevA saMbaMdhI .......... 100 kevali samudyAta saMbaMdhI .. 101 garbhamAM rahelo jIva mare to kyAM jAya ? ......... 102 bhAvI bhAva saMbaMdhI.. ................ 103 kSayopazama bhAvanA samakita saMbaMdhI ............ 104 apavartana saMbaMdhI ......... 105 parivAra vizuddhi cAritra saMbaMdhI ........ 106 jinapratimA AzAtanA saMbaMdhI...... 107 prAyazcitta saMbaMdhI .... 108 samyakatva upArjana saMbaMdhI.. . 109 tAmalI tApasa tapa saMbaMdhI 0 , , , , , , , , ................. ....................... ........ For Personal & Private Use Only www.jainel Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 24 ............ . 25 . 2 5. ........ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 110 jinakalpI ekAvatArI saMbaMdhI...................... 111 sAtamA devalokanAM tIrthakara praznasaMbaMdhI 112 parvatithi pauSadha saMbaMdhI...... 113 hiMsAthI matsyonI gati ..... 114 kevaline jIvaghAta kharo ? ...... 115 traNa prakAranI ArAdhanA saMbaMdhI........ 116 amAsuka AhAra devA saMbaMdhI ........... 117 vigrahagatimAM jIvane karma saMbaMdhI 118 strIne pUrvadhara labdhi saMbaMdhI .......... 119 zaMkha puSkaLI zrAvaka-pauSadha saMbaMdhI .. 120 zrAvakane agni saMbaMdhI pApa............ 121 sUrya udhyacAra saMbaMdhI ............. 122 tiryakarjubhaka devo ........... .......... 123 cakravartI pharIthI cakravartI pada kyAre pAme ?.......... 124 lokAMtika devonA vimAno........ 125 napuMsaka mukti saMbaMdhI ........... 126 asacyA kevali.... 127 jinapUjA-AratI saMbaMdhI... .......... 128 paccakakhANa caubhaMgI . 129 draupadI kyA devaloke. 130 indriyone gupta rAkhavA viSe... 131 malIna adhyavasAya saMbaMdhI . ......................... 27 ........... . 26 ................. For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .......... ***** ....................................... vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 132 navaniyANA saMbaMdhI . 133 cilAtIputra dharma saMbaMdhI ....... 134 puSya nakSatranI balISTatA ............ 135 tIrthakaranA janma pachI bIjo janma ...... 136 dropadInI tapasyA........ 137 sAmAyika-pauSadhamAM AbhUSaNano tyAga........... 138 muhapattithI kriyA karavA viSe .. 139 upadhAna tapa karavA saMbaMdhI.... 140 AnaMdAdi dasa zrAvakanI gati ..... 141 arjunamALI saMbaMdhI ........ 142 aMbaDa tApasanAM 700 ziSyonuM draSTAMta ......... 143 bAra devalokanAM 10 vimAno... 144 koNika vinayI hato te saMbaMdhI.. 145 bhagavAna vicare tyAre atizayasaMbaMdhI............. 146 kevalI samudraghAta vakhate keTalo samaya aNahArI ..... 147 anukaMpA dAnano niSedha nathI.. 148 kezI gaNadharane keTalA jJAna........ ........... 149 naMdA puSkaraNI vAva......... 150 pradezI rAjAnI gati............ 151 azokavRkSane phUla hotA nathI ........ 15ra devatAne nidrA saMbaMdhI....... 153 taMdulIyA macchanIga ti .......... For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ............... ............ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 154 devalokamAM vana viSe .... ..... 155 manuSyakSetranI bahAra nadI hAdika viSe............... 156 greveyakanA devonI karaNI .......... 157 pUjA ane AratInuM pramANa ............. 158 manuSyakSetra bahAra sUrya caMdra viSe .. 159 iMdrocyavI gayA pachI devonI karaNI ...... 160 indrono virahakALa-jaMbudvIpa keTalA ? . 161 nArakInA jIvone sAtavedanIya saMbaMdhI .............. 162 jaMbudvIpa-lavaNasamudrane boLI deto nathI ............ 163 parva divasomAM devatAonI karaNI ................ 164 prathama be devalokanAM devonA zarIro 165 garbhagata jIvanI gati ........... 166 mAnasa sarovaranuM pramANa ........... 167 devo tathA nArakIyonI yonI ................ 168 manuSyanA bhAMgA tathA pudgalanI gati................ 169 AhAraka zarIranI gati 170 saMmUrNima jIvanI utpattinAM 14 sthAna ..... 171 sUryAbha vimAnamAM bhamarAdika jIvo.................. 172 merUvAvaDImAM kevA jIvo hoya ?...... 173 samyakatva dhArInI gati .... 174 bhASAnAM pudagalonI gati ........ 175 strI kevali samudraghAta kare .......... .......... ...... .............. ............ ............ ' sarIranA gati ....... For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ............ .............. .............. : ............. ............. vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 176 saMsArI mANasone indriya keTalI ? 177 zarIra mUkavA viSe....... 178 konI sevA karavI ... 179 urdhvaloka vAvaDImAM jIvo saMbaMdhI..... 180 vanaspatimAM jIva saMbaMdhI............ ...................... 181 strInI gati kyAM sudhI.. ...... 182 devothI manuSyanI strInI garbhadhArakatA ...... 183 tiryaccane avadhijJAna saMbaMdhI .......... 184 strI kyAM sudhI jaI zake .......... 185 kRtanapuMsaka saMbaMdhI ............. .............. 186 kuMthuAnI jIbha nuM pramANa .......... ........... 187 manarUpI ke arUpI ?............. 188 dezavirati avirati samakitinI gati...... 189 AsAlIyo koNa ? ......... 190 pAMca indriyono viSaya....... 191 puSkara vara dvIpamAM sUrya. 192 tiryagnone vaikriya zarIra saMbaMdhI............... 193 jIvane upajatI vakhate AhAra saMbaMdhI. 194 cakravartInA strI ratna utpanna saMbaMdhI.. ........... 195 vidyAdharanI tirtho gati........ ........... 196 kevalisamudyAta vALA samakALe keTalA ? .......... 197 jaMbudvIpanAM zAzvatA parvato... ............ .... ......... ....... For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ............... ........ .... 4O 41 42 42. ................ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 198 pAMcamo Aro kyAre beTho. 199 bharatakSetre RSabhakUTa vicAra .... ................ 200 devalokanA viSe ghaMTAvicAra.. 201 vimAna kayA devo banAve.. 202 IMdronAM vimAna nuM pramANa . 203 jinezvaranAM snAtra viSe ..... ...... 204 yugalIyAnAM maraNa saMbaMdhI .......... 205 sUrya-caMdra gaticAra ......... 206 abhakSatyAga adhikAra. 207 zayanavakhate rajoharaNa kyAM mukavuM. 208 kalaMkI saMbaMdhI.... ............ 209 sAdhune gRhastha ghare besavAsaMbaMdhI...... 210 sAdhu upakaraNa bIjA pAse upaDAve to prAyazcita ...... 211 strI jinakalpI saMbaMdhI............. 212 sAdhune upakaraNa rAkhavA saMbaMdhI. 213 zrAvakane dazavaikAlika saMbaMdhI.. ........ 214 svAdhyAyanA kALa saMbaMdhI.................. 215 gurU AjJAthI vigaya grahaNa karavI. 216 vIranAM 1500 sAdhuo kAladharma saMbaMdhI 217 sAmAyikamAM ghaDI rAkhavA saMbaMdhI. 218 rAMdhelu naivedha dharavA saMbaMdhI ...... 219 sAmAyika-pauSadhamAM AhAra saMbaMdhI............ 220 rAMdhelu naivedha gharavA saMbaMdhI 4 43 43 ...... *.. 44 44 44 .. 44 .......... che. 44 bhAga-7 pharmA-2 For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 44 .. 44 *.. 44 A. XX . 45 ... 45 , ...... pa ... 45 , paNa . 45 vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 221 sAmAyika-pauSadhamAM AhAra saMbaMdhI. 222 vaDIyAnIti sAdhue kayAM na karavI.. ........... 223 chevaThA saMghayaNa vALAnI gati ...... 224 sAdhune keTalo dUrathI lAvelo AhAra khape..... 225 gaccha-sAdhu saMkhyA saMbaMdhI ........... 226 saMyama virUddha dravyano tyAga.......... 226 kRtrikApaNo kayAM hatA? .... 227 sAdhune navu vasa kyAre kahyuM ?.............. *********** 228 glAnanI bhakti karanAra ArAdhaka............... 229 vihAra karatI vakhate muhUrta jovA saMbaMdhI. ............. 230 jinakalpIne mukti saMbaMdhI .......... 231 sAdhune kevA sthAnamAM na rahevAya ........ 232 pAsatthA Adine vaMdana karavAmAM nidrothI paNuM .........46 233 anya darzanI sAthe rahevA saMbaMdhI ...................... 234 sthavira kalpIne dvAra baMdha saMbaMdhI. 235 comAsu karyuM tyAM keTalA kALa sudhI vastra nakhape ........46 236 saMmUrNima thayela ghoDAdikanuM AyuSya..... 237 chellA saMghayaNavALAnI gati ........... 238 divAnA udyote rahevA saMbaMdhI......... 239 nibhaMgI saMgata karavA saMbaMdhI .... 240 marUdevA mukti saMbaMdhI... 241 samavasaraNamAM namaskAra karavA saMbaMdhI ................ 24ra pustaka lakhavA viSe ...... ............ 45 46 ,,,,,, 46 .....46 ............ 46 ........ 47 For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 243 bhagavAnanI dezanA saMbaMdhI . ....... 244 sAdhvIne bAraNA baMdha karavA saMbaMdhI ........ 245 jinamaMdiramAM bhamarIonA gharasaMbaMdhI.......... 246 sAdhune nidrA saMbaMdhI .. 247 muhapatti nahi paDilehavA saMbaMdhI.... ........ 248 tIrthaMkarAdikanA prAsAda saMbaMdhI ......... 249 siMhazrAvakano pauSadha.............. 250 paDimAdhara muni saMbaMdhI .......... 251 lUNa keTalA divasanuM khape........... 25ra sajajhAya dhyAna karavA saMbaMdhI .. .......... 253 pauSadha AcaravA saMbaMdhI .. 254 sAdhu sAdhavIjInA niyANA saMbaMdhI . 255 kRSNapAkSika zukalapAkSika saMbaMdhI....... 256 dezathI poSadha karanAra saMbaMdhI................. 257 IriyAvahI vinA kriyA na thAya ? .. 258 svAdhyAyae mahAna tapa............. 259 usUtra prarUpaNAnI gati ................. 260 pAMcaparva ArAdhanA saMbaMdhI ............ 261 dravya-bhAva arcana saMbaMdhI ............ 262 upadhAna karyA vinA bhaNavA saMbaMdhI ........ 263 zreNIkaputra naMdiSaNanI gati ............ ra64 brahmacaryathI patita sAdhune vaMdana saMbaMdhI.............. 265 zrAvakane aSTaprakArI pUjA saMbaMdhI..... ............ ..... ......... For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... .. 54 ............ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 266 upadhAnane na mAnavA viSe. 267 dravya-bhAvapUjA saMbaMdhI................... 268 kevI bhASA bolavI ......... 269 sAdhu-sAdhvI sAthe vihAra saMbaMdhI........ 270 rAtrie kAnamAM kuMDala nAMkhavA saMbaMdhI .... 271 parva tithie tapa karavA saMbaMdhI.... 272 avidhie caityavaMdana karavA saMbaMdhI.. 273 paramAdhAmI maryA pachI zuM thAya ? ...... ........... 274 cAra saMdhyA svAdhyAyano tyAga .......... 275 upadhAna vinAsUtrano niSedha ......... 276 sAdhu-sAdhvI vihAra saMbaMdhI 277 maLa-mUtra rokavA saMbaMdhI ........ 278 iriyAvahInA micchAmi dukkaDam..... 279 napuMsakane samyakatva saMbaMdhI................ 280 tIrthaMkaranuM samavasaraNa keTaluM ucuM ? ......... 281 sumaMgalAno janma konI sAthe ? ... 282 paramAvadhi kevali kyAre thAya ? 283 svayaMprabhA devI saMbaMdhI.... 284 aSTApadanA pagathIyA viSe........... .......... 285 rAtre sukhaDI khAvA saMbaMdhI............. 286 zrAvakone hiMsA nA upakaraNo na rAkhavA saMbaMdhI ...... pa7 287 chabastha gurU-kevaLI sAdhvI vaMdanasaMbaMdhI ........................ pa7 288 vIrane kevaLajJAna thayA pachI prathama pAraNuM. ............ ....... ............ For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra ra ra ra ,, 5Ta ......... ra ra ......... ra ***** ... - * ,,,, EO vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 289 vIraprabhunI prathama dezanA khAvI tenuM kAraNa ........... 290 vIra prabhunAM mAtapitAnI gati . 291 pAMca indriyonAM viSaya saMbaMdhI .. 292 sunaMdA saMbaMdhI ... 293 sAdhvI-zrAvikA dezanA kevI rIte sAMbhaLe . 294 zruta devatA kAusagna saMbaMdhI......... 295 azokavRkSa saMbaMdhI .............. 296 sthApanA saMbaMdhI . ....................... 297 marIcIe kapilane kahevA saMbaMdhI.... 298 cAra dhyAnathI gati ...... 299 bodhIbIja prApti saMbaMdhI ........ 300 sAsvAdana samakita saMbaMdhI ........ 301 atIta anAgata kALa pratikramaNa saMbaMdhI ..... 302 caudasanAM pratikramaNamAM sajajAya saMbaMdhI..... ............ 303 sAmAyika karavAthI karmanAza............ 304 maithuna seve tattva zuM ? ............ 305 atyaMta adhyavasAyathI AyuSya bhedAya...... 306 eka-be traNa pUMjI saMbaMdha .............. 307 abhavya graMthIdeza saMbaMdhI............ 308 adhama niyANA saMbaMdhI.. ............ 309 jinapratimA dekhI bodha pAmavA saMbaMdhI.......... 310 dAMDo paDilehavA saMbaMdhI.. .............. 311 iriyAvahI karyA pachI kriyA karavA saMbaMdhI ........... ........... *** SO us For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | V ` m lh lh ) b ....... ***. 63 ............. h h h vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 312 sAdhune gRhasthanA bAraNA na ughADavA sabaMdhI........... 313 sAdhvIne zrAvakonI AgaLa vyAkhyAna niSedha...........62 314 siddha nAM jIvo madhye nigoda jIva saMbaMdhI .. 315 sarvalokamAM sUkSmajIvo bAdara jIvo saMbaMdhI ...... 316 dIkSA pachI nAma badalavuM jarUrI .......................... 317 AThama-caudasa vAcanA niSedha .......... 318 dvArikA bALavA saMbaMdhI 319 deva-gurUpAse svastika na karanAra kevA ?.. .............. 320 dropadInI gati ..... 321 eka sAthe cAra pratyeka buddha saMbaMdhI mokSa .............. 322 strInuM sukhakSaNamAtra ........ 323 bharatacakrIno tyAga ............. 324 pArzvanAthanAM kyA vRkSa nIce kevalajJAna... 325 sAdhunI rAtrinI karaNI . 326 sAdhune niravadha bolavA saMbaMdhI ........... 327 digambara vAdanAM keTalA prazno......... 328 pachA' zabdano artha ............... 329 dharmanI soLamI kaLA toLe ........... 330 zreNIkane samakita prApti kayAM ? ........ 331 pAsatthA nI sAravAra ..... 332 maLa-mUtra rokavAthI thatuM nukasAna .... 333 sAdhune divase suvA saMbaMdhI . ............ 334 DAMDAnuM pramANa ......................... .............65 *.. 64 * ... 54 ....... ............ *...64 h n n ny **. 65 ***.65 nm * * ***.65 nm For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ............ ****. ss ************* tvA .. vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 33pa kApane mATe pANI rAkhavA saMbaMdhI.. 336 gaucarI jatAM jaghanya upakaraNa saMbaMdhI 337 paDilehaNamAM "cha" kAya virAdhanA..... 338 glAna sAdhunI vaiyAvacca viSe ................. 339 sAdhune aMDila kyAM javuM ? ......................... 340 prAtaHkAle jorathI sUtrana gokhavA saMbaMdhI..... 341 samakita-mithyAzruta saMbaMdhI ............ 342 abhAvIne jJAnanI maryAdA. ............................... 343 muni tathA pauSadhadhArI zrAvakane darzana saMbaMdhI ........... 344 haMsanI jIbha saMbaMdhI. 345 pAMce IndriyonAM viSaya saMbaMdhI . 346 bhAva Avazyaka saMbaMdhI ... 347 saMmUcchima uMdarotpatti............. 348 zrAvakane muhapatti caravaLA saMbaMdhI...... 349 pAMca samyakatva saMbadhI . 350 saMmUcchima manuSya utpatti saMbaMdhI ............ 351 motI sacita ke acitta . 35ra eka paramANumAM varNa gaMdhAdi saMbaMdhI................ 353 lokottara dravya Avazyaka......... 354 tadartita karaNa saMbaMdhI 355 vIra prabhunA AyuSya saMbaMdhI. ........... 356 caMDakauzikanI gati .............. 357 rUpIyAnuM pramANa.......... ........... 70 na ~ ****68 ........... .......... For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 358 vidhAdharonA vaMzomAM kono janma na thAya ............ 359 tIrthakaranA janma samaye devone uThavA saMbaMdhI .......... 360 Asana kaMpAyamAna vakhate iMdro nAcina saMbaMdhI ...... 361 sughoSA ghaMTanuM pramANa ........... ............ 362 iMdrabhUti Adi brAhmaNonI janoI ............ 363 devonI cAra prakAranI gati .......... 364 truTitAMga AyuSya sabaMdhI ..... ....... 365 lokAMtika devonAM sthAna saMbaMdhI............... 366 traNa puMja rahita jIvasaMbaMdhI.. ....... 367 sAdhune sacittavastu rodha vicAra........... 368 zrAvaka aNasaNa kare to kayAM jAya....... 369 devatAno kAusagna karavA saMbaMdhI . 37) bhavya jIva gurUnI bhakti karavA saMbaMdhI ................. 371 cakravartIne rogo saMbaMdhI.... ....... ................ 372 sAdhu-lugaDAne thIgaDA ApavA saMbaMdhI ............ 373 gItArtha nizrAe vihAra saMbaMdhI............... 374 sAdhune pATapATalA vAparavA saMbaMdhI.. 375 sthavira kalpIne eka ThekANe rahevA saMbaMdhI........... 376 prakIrNakanI utpatti saMbaMdhI .. 377 dharmastha sAdhu sAthe vihAra saMbaMdhI..... 378 sAdhune muMja khajurI Adi sAvaraNIno tyAga ........ 379 sAdhu-sAdhvIne bharelA vastrano tyAga............... 380 mAdhurI-vallabhI vAyanA saMbaMdhI ...................... For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ............ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 381 duSkassaha sUri saMbaMdhI 382 sumukhamaMtrI vakhate chaTha-AThamanI tapasyA ............ 383 padmanAbha tIrthakara saMbaMdhI ...................... 384 kayA tIrthakare rAjaya grahaNa karela ..... 385 zikhara upara daMDasthApana karavA saMbaMdhI... ........ 386 tIrthakarone pUrvabhave jJAna saMbaMdhI.................... 387 tIrthakarono dIkSA kALa ............ 388 tIrthakaravAre cakravartI saMbaMdhI......... ............ 389 cakravartIonIgati ......... 390 baLadevanI gati 391 pAMcamA ArAnA cheDe cAra prakAranA megha ............. 392 pAMcamA ArAnA cheDe kayA Agama. 393 zrAvakone aNuvrata saMbaMdhI............ 934 pauSadhamAM AbhUSaNano tyAga......... 395 navakArazI paccakakhANa saMbaMdhI............ .......... 396 caityavaMdana pahelA iriyAvahI karavA saMbaMdhI ........... 397 prabhunI AjJA saMbaMdhI .. ........... 398 dharma sAmarthya strImAM vadhAre ........... .......... 399 duvihAra paccakakhANa saMbaMdhI.......... ...... 400 pANahAra paccakakhANa saMbaMdhI . 401 narakamAM paramAdhAmInI vedanA saMbaMdhI................. 402 sAte narakathI nIkaLela jIvo nI gati saMbaMdhI......... 403 nigodiyA jIvanI rAzi saMbaMdhI ......... ........... , , , , , , , , , ...... G ( ............. *****............. For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .............. vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 404 vAsudevanA sAta ratno 405 aparigRhItA devInA vimAno . 406 devatAo nIce na AvavA saMbaMdhI 407 pratyeka vanaspati kAyanuM dehamAna.... 408 cAra nikAyanA devo saMbaMdhI........ 409 sAtamI narakanAM rogo .............. 410 kayA devo tIrthaMkaranA janmAdiviSe AvatA nathI ........ 411 upazama samakitathI paDela saMbaMdhI . .................. 412 jAtismaraNa vALo keTalAbhava dekhe.... 413 thINaddhi nidrA saMbaMdhI.... 414 sAdhvIne manaH paryava jJAna saMbaMdhI. 415 apavartana saMbaMdhI ......... 416 adhyavasAya saMbaMdhI.. ............. 417 lezyA pramANe gati......... 418 sAta hAthanA zarIra vALAne mukti saMbaMdhI ......... 419 sAmAyika pratikramaNa beThA kare to .... 420 sAdhune nakha rAkhavAnI manAI ...... 421 thINadrinidrA saMbaMdhI. .......... 422 kAlAtikrAMtama adhvAtikrAMtama.......... 423 tivihAra upavAsa vALAne AhArAdikalpavA saMbaMdhI... 424 zuddha-azuddha AhAra saMbaMdhI .......... 425 dilathI jIvotpatti ........... 426 sAdhu-zrAvakanI stuti, sAdhvInI stuti saMbaMdhI......... - salA ............... ........... ............ For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 427 AhAraka zarIra vALA nI gati. 428 audArika zarIranAM viSaya saMbaMdhI 429 kSAyika samakita saMbaMdhI ........ 430 tejovezyA zItalezyA viSe ... 431 jinezvaranI dezanA saMbaMdhI ............ 432 sopakramI nirUpakramI AyuSya saMbaMdhI .......... 433 prabhune mana:paryava jJAna saMbaMdhI......... 434 juhAra karavA saMbaMdhI................... 435 RSabhadeva keTalI vAra samavasaryA ... .............. 436 bhasmagraha saMbaMdhI ... 437 zatruMjaye jAvaDa zAhe sthApana karelI mUrti saMbaMdhI...... 85 438 koTizIlAnuM svarUpa karavAM ? 439 tIrthakarone cyavananA cinho saMbaMdhI .............. 440 rAja pramANa saMbaMdhI .......... ................... 441 nemanAthe kayA 1000 purUSo sAthe saMyama lIdho...... 442 cetyavaMdana kayAM na thAya ?......... ........... 443 rAjAAdinA gharo keTalA mALanAM ? .. .............. 444 mahAvideha kSetranAM eka TaMkano AhAra ................. 445 rogInI parIkSA saMbaMdhI.......... 446 mahAvidehe jinajanmAdika saMbaMdhI....... 447 parovelA puSpathI pUjA saMbaMdhI ... 448 iMdronAM ekAvatArI saMbaMdhI .......... 449 nArada mukti saMbaMdhI..... .................... For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ........ ..... vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 450 rAvaNanA hAra saMbaMdhI. 451 RSabhadeva mahAvIranAM sAdhuo kevA 45ra devavaMdanAdika saMbaMdhI.. 453 triphalAnAM pANI saMbaMdhI .... 454 zrAvaka pratikramaNa saMbaMdhI........... 455 nirmAlya saMbaMdhI ........... 4pa6 jinamaMdiramAM rAtri mAM zuM na thAya ? ............ 457 eLa-bhamarI thavA saMbaMdhI ........... 458 sAdhu-sAdhvIjIne pANI gALavA saMbaMdhI.............. 459 kALa veLAe na bhaNavA saMbaMdhI................... 460 saMkhaDI saMbaMdhI .......... 461 pratikramaNa zarU karatA pahelA 462 madha-mAkhaNAdimAM jIvotpatti saMbaMdhI .......... 463 ujeNIvakhate vastra oDhavA saMbaMdhI 464 sacitta tyAgIne pANI saMbaMdhI ....... 465 pauSadha levA saMbaMdhI. 466 gRhastha nAdhera AhAra pANI karavA saMbaMdhI....... 467 paccakakhANa saMbaMdhI. 468 pauSadhamAM sUtra pUjA-gaNuMlI Adi saMbaMdhI ........ 469 vartamAne jAtismaraNa avadhi jJAna saMbaMdhI. 470 oLImAM karela tapanI gaNatrI .. ........... 471 sUtakamAM sAdhune vahoravA saMbaMdhI ........................ 91 47ra covihAra paccakakhANa bhaMga .............. S S S S S S $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ ............. ........... ...... ........... For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 9 1. gata ..........., ............... ...... ....** * * * * * * ............ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 473 nigodathI nIkaLela jIvanI gati. .......... 474 pauSadhazALAmAM bhojana saMbaMdhI ........ ........ 475 devadravya vyAja saMbaMdhI... 476 avadhijJAnI manaH paryavajJAnInAM bhavo saMbaMdhI..... 477 strIpUjA karavA saMbaMdhI, 478 sAdhu vastrane thIgaDA devA saMbaMdhI... 479 pApI ziSyane nivAravA saMbaMdhI . 480 zayyAtaranAM ghera vahoranArane daMDa..... 481 sAdhune AMbila saMbaMdhI ....... 482 nirANaMda zabda saMbaMdhI ........... 483 paramAdhAmInI vedanA kayAM sudhI . 484 bAhubalInAM AyuSya saMbaMdhI..... 485 iMDo samyagdaSTi saMbaMdhI .. 486 devatA-nArInA AyuSya baMdha saMbaMdhI ............ 487 nArado kevA hoya ? ...... 488 "vaDA' vAzI vicAra.............. 489 niyANA saMbaMdhI ............... 490 vastupAla maMtrI ane anupamAdevI saMbaMdhI....... 491 ATha anaMtA saMbaMdhI......... ....................... 492 nizcaya vyavahAra samakita saMbaMdhI...... 493 bAvIza pariSaha saMbaMdhI.. 494 vAra-nakSatre maraNa saMbaMdhI 495 coda rAjalokamAM jIvo zarIra saMbaMdhI .. .............96 $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ ...... ......... .................. For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ $ $ $ .......... - - , , , , $ , , , , , , , $ .................. $ .......... ***** $ $ $ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 496 tIrthakara samavasaraNa saMbaMdhI. **************************96 497 samyagadRSTi jIva cyavana saMbaMdhI 498 jaibhaka devo kevA ? .... .............. 499 AMgulanA mApa saMbaMdhI............. ............. 500 ajIta zAMtinI gAthA saMbaMdhI ..... 501 kSamA-saumya vairAgya durlabhatA ... 502 manuSyakSetre zuM hoya ?.... 503 mahAvidehe cothA ArA saMbaMdhI .... 504 vIrA viharamAna saMbaMdhI .......... 505 kayA yogane zAmAM gaNela che .......... 506 sAdhvIe zuM kriyA na karAya ? .......... 507 AgArI anagArIno artha 508 ATha jAtinAM motIo.... 509 devardhvigaNi koNa ? .......... ............... 510 AvatI covIzInA tIrthaMkaranAM jIvo..... 511 iriyAvahInA pATho. pa12 jinamAtAne asvApinI nidrA saMbaMdhI... 513 naMdiSaNAdikanI mukti saMbaMdhI ....... 514 vaMkacUla rohiNI coranI gati.......... 515 sAvaghAcAryanA bhava saMbaMdhI .. ............ 516 dropadInA anaMta saMsAra saMbaMdhI ...................... 103 517 dhavaMtarI vaidya, mammaNa satyakI nI gati ........ pa18 kumArapAlanI jIvadayA .... $ ......... , , , , , , , , , , .................. , , , , , , , , , , , , $ 8 8 ...... 8 ..... 8 8 8 8 8 8 For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 0. % 8 = .......... 2 * * * * * * o 106 o D vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 519 tIrthakaranA dAna saMbaMdhI .......... pa20 kulakoTInI saMkhyA ........ .......... 521 zrAvikAne rAtrie jinamaMdira niSedha..... pa22 manuSyanI durgadha keTalI uMcI..... pa23 upakeza gaccha paTTAvalI........... pa24 sAta iti yonA bhaya saMbaMdhI. para5 pratijanma abhyAsa saMbaMdhI........... 10pa para6 aDhAra bhAra vanaspati saMbaMdhI........... para7 narakagatimAM rogo....................... ............ pa28 chIpamAM motI saMbaMdhI............ pa29 tejo legyAmAM keTalI zakti ?. ............ pa30 sUpane na mAnavA viSe .............. pa31 nemanAthanI mUrti, rAma rAjA saMbaMdhI..... 532 munisuvrata svAmI vihAra saMbaMdhI....... pa33 mahAvIra svAmI vihAra saMbaMdhI ........ pa34 jamAlinA bhavo saMbaMdhI ........ 107 pa35 tAmaline samakti prApti.. . 107 pa36 yugapradhAna saMbaMdhI....................... pa37 kRSNa tathA baLadevanAM bhavo................. pa38 upadhAna saMbaMdhI Agamo .. .. 108 539 damayaMtInA pUrvabhava saMbaMdhI.. 540 sthUlabhadrajIne kozAdhera cAturmAsa saMbaMdhI........... 541 vyavahAra samakita saMbaMdhI .......... ............. 109 ......... OM OM OM 0 108 ..................... .................... 108 For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 . 11 1 .......... 112 b b w vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 54ra upazamazreNI caDavA yogya jIvanAM lakSaNa ......... 543 guNasthAnaka saMbaMdhI ........ 544 yugalIyA samakita saMbaMdhI ....... pa4pa eka samaye upazama kSapakazreNI paDivajajanArA ...... 546 saMmUcchima agnisaMbaMdhI.................. .......... 547 AnupUrvI gaNanArane phaLa .............................. 112 548 rAvaNanohAthI, kekayI, bhAmaMDala, hanumAna AdinIgati.. 112 549 jina ane ziva saMbaMdhI.... papa0 sAdhune gocarI jatA zuM karavuM ?...... ........ 551 tIrthakaranI mAtA saMbaMdhI ........... 55ra tIrthakara mahArAjAnuM baLa .. 553 AdhAkarmI AhAra saMbaMdhI 554 AtmAnI azuddhi saMbaMdhI ..... ........ 555 strIsaMsarga saMbaMdhI.......... ............. 55 "divAkara" kema kahevAyA ?......... pa57 pITha mahApITha sAdhu saMbaMdhI . 558 prabhunA lalATe tilaka saMbaMdhI 559 dIvAlI kalpe kahelI saMkhyA saMbaMdhI .... pa60 dhanapAlanI stuti saMbaMdhI............ pa61 kevaLI koNe namaskAra kare ............... pada2 saptavyasanIne samakita saMbaMdhI .. ........... pa63 tIrthakara nA rUpAdika jovA saMbaMdhI .............. pa64 kSAyika samakitIne bhavasaMbaMdhI............. ......... 117 b ...... b y` 115 .... 11 5. .......... 1 1 6 ...... . 116 1 1 0 For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 1 1 0 ja * 1 18 ... 118 1 0 vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pa65 bANa sahana karavA saMbaMdhI . pa66 kaI tithie dIkSA na ApavI ....... pa67 mithyAtvanA daMDa sthAna saMbaMdhI pa6 8 samakitInA cha sthAnasaMbaMdhI... ............ pa69 nirUpakramI AyuSyavALA nA draSTAMto .............. pa70 cakravartI gati saMbaMdhI.. 571 tIrthakaranA paMcakalyANako vakhate narake udyota ......... 120 pa72 sacita acitta jalasaMbaMdhI ............... ............ pa73 sAta rAja saMbaMdhI ............. .......... 574 pakavAna tathA rAMghela dhAnyAdika, dhoraNa saMbaMdhI...... 122 pa75 zrAvakonA abhigraha saMbaMdhI.. ...... 576 sacitta acitta dhAnya saMbaMdhI...... pa77 anAcIrNa saMbaMdhI................ 578 malina vastro koNe na paheravA... ........... 579 sAdhunenihAranA doSa saMbaMdhI.............. 580 sADAtraNa karoDa rUMvATA saMbaMdhI ........... ............. 581 mahAvIrane devAnaMdAgarbhathI laI javA saMbaMdhI......... pa82 samavasaraNe azokavRkSa saMbaMdhI............. 583 vIra-padmanAbha aMtara saMbaMdhI ........... .......... 584 pANassanA AgAra saMbaMdhI......................... 124 585 AyaMbilamAM zuM khape ? ................ ........... 124 586 phala dhovaNa zeraDI rasano kALa ............. ......... 124 587 kAcA pANImAM sAkAra AdinAM kALa saMbaMdhI ......... 124 1 23 . che ........... . 1 24 . 1 24 Jai bhAga-7 pharmA-3 For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ................. 28 vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 588 jinakalpI sAdhu mukti saMbaMdhI ....... 589 paMcAMga namaskAra saMbaMdhI ........ 590 tIrthakara nAmakarma bAMdhavAnA hetu ... .......... 591 bhUtya doSa saMbaMdhI.......... 592 ekAvatArI devo saMbaMdhI........ 593 pudagala saMbaMdhI pa94 arihaMtAdikanA pAMca varNa saMbaMdhI................. pa95 avagraha sabaMdhI. .................. 596 abhakSya dUdha ane kAmanA pANI saMbaMdhI.............. 597 pratikramaNamAM saMbuddha khAmaNA saMbaMdhI......... pa98 pratikramaNamAM paMca parameSThi vaMdana saMbaMdhI ................ 599 pauSadhamAM bhojana saMbaMdhI. ........... 600 devatAnA nATaka saMbaMdhI .................. ............ 601 pUjA karatI vakhate tilaka saMbaMdhI............... 602 AbharaNa pUjA saMbaMdhI............. 603 rAjAne vrata saMbaMdhI.. 604 cakravartInI mAtAne svapna saMbaMdhI ................. 605 bAravratanAM 124 aticAro saMbaMdhI................. 606 sItAkoNa ?.................................... 130 607 ajJAnI prasAdInI gati .......... 608 merUparvatano vicAra .................. ........... 609 mahAvIrasvAmInA mAsakhamaNo.......................... 610 mahAvIrasvAmInA 72 varSanA AyusaMbaMdhI............ 0 sabavA.............. - 1 28 129 1 22 1 29 ........... 132 For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ by by by by - ka by by ............ by by ........ ...... by by vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 611 mahAvIrasvAmInAM jIva cakravartI saMbaMdhI...............133 612 pArvatIkoNa ?........... 613 pAtaMjalI koNa ?................. ........... 614 pAMca prakAranA AcArya ?.......... 615 sUkSmajaMtuo nAzasaMbaMdhI . ........... 616 madha-mAkhaNa AdimAM jIvosaMbaMdhI 617 cotha tapanA phaLa saMbaMdhI............ 618 samakitanI prApti saMbaMdhI . .......... 619 tiryabhaka devane bhavo saMbaMdhI .......... 620 sacitta-acitta pANI saMbaMdhI.. 621 rAga ane snehamAM pharaka. 622 bharata-mahAbala RSinI gati ..... 623 abhayakumAranI gati. 624 lakSmInA mohiyonI gati ......... ............ 625 caudarAja saMbaMdhI.... ................ 626 kevaLI vaMdana saMbaMdhI... ........................... 627 covIza tIrthakaro kevI rIte mokSe gayA ............. 628 devabhoganA varSanI saMkhyA saMbaMdhI .................... 629 upakrama saMbaMdhI....... 630 dogaMdaka deva saMbaMdhI ............. 631 naso cAlavA saMbaMdhI ........... ......................................................138 632 yugapradhAnanAM atizaya saMbaMdhI. 633 devatAnI ghelachA saMbaMdhI .......... by MIT ........... by by by nh nh nh nh nh ........ ................ . 139 139 For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 ............. ........... = = = ................ ........... * 142 - 143 144 = ............ 1 44 vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 634 lokAMtika devonAM ekAvatArI saMbaMdhI 635 lavaNa samudra vicAra . 637 naMdiSeNa cAritra paryAya....... ........... 638 kula koTi saMbaMdhI ........... 639 aDhAra nAtarA saMbaMdhI........... 640 vastupAla, anupamA, vardhamAnasUrinI gati ..........143 641 bhAmaMDala saMbaMdhI .......... ........... 642 devatAnuM nATaka-jJAnapaMcamI saMbaMdhI................... 643 dvArikA pragaTa saMbaMdhI, samudravijayanAM putro.......... 644 tIrthakaranI dezanA saMbaMdhI .......... 645 lavaNAdika saMbaMdhI ... 647 bhASAsamiti saMbaMdhI............. 648 mithyAtvanAM bhedo saMbaMdhI ............. 649 bhojana karatI vakhate vastra saMbaMdhI ... 650 dAtaNa karavA saMbaMdhI......... ........ 651 kalpavRkSa saMbaMdhI ............... ....... 6para agyAra rUdro 653 jinamaMdiramAM apazukana............. ........ 654 hemacaMdrAcArya-kumArapAlanI gati ...... .......... 655 tAmaliye karela anumodana........ 656 taMdulamatsya saMbaMdhI............... 657 vimAnonI saMkhyA ......... ......... 147 658 zrAvakane rahevA saMbaMdhI............ ......... 147 144 145 ... 145 145 1 45 *... 146 ............. .. 146 146 146 146 ja ). For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja ......... .......... na * .... 148 * **** * * * * *** . . . , , , , , 1 48 ............ .. 149 * ................ ja * 8 vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 659 sAdhunAM sAmeyA saMbaMdhI .... .....148 660 gurUdravya kyu ? ............. 148 661 cAturmAsa na karAvavA saMbaMdhI 6ra pANigrahaNa na karAvavA saMbaMdhI 663 pauSadha levA saMbaMdhI...... .......... 64 azuddha vastra pUjA niSedha......... 66pa mukhakoSa saMbaMdhI ... 67 sAdhupAsethI zrAvakane kAMI nakhape 66 8 abhakSya padArthono tyAga ............... 669 aMjanazalAkA pratiSThA saMbaMdhI...................... 670 prativAsudevanI mAtAne svapna saMbaMdhI ................ 671 kayA tIrthakaranA vArAmAM keTalI tapasyA............... 672 sahastra phUTe jinezvaronI vigata.......... ........... 673 pAMca samavAya saMbaMdhI.... 674 sAdhvI vyAkhyAna maryAdA......... 675 sAta prakAranI kathA ......... 677 dvArikA nAza saMbaMdhI... 678 kayI dizA tarapha kriyA karavI................. 679 tIrthakara siddha saMbaMdhI ... ........... 670 sAdhu strI sevana saMbaMdhI ........... 671 kayAM sudhI kayI kAya che ?. .....154 67ra jalajIvo kayAM nathI ................ 673 indranI devIonuM cyavana saMbaMdhI.......... ......... cho 152 5 2 .............. 1 52 5 2 153 ..................... 153 154 154 For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .......... 156 .... 157 158 158 vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 674 bAra varSanAM duSkALa pachI viccheda vastu......... 154 675 siMha kesarIyA lADu nuM svarUpa .. 1papa 676 supArzvanAthanAM mastake phaNa saMbaMdhI..... 677 sImaMdhara svAmI mokSa saMbaMdhI.... .......... 1pa6 678 mithyAtva saMbaMdhI................. ......... 156 679 samudra maMthane ratnonI vahecaNI...... ........... 157 670 alpa AyuSya saMbaMdhI .. 1pa7 : 671 prAtaHkALe vaMdanA saMbaMdhI 672 gaMgA-siMdhu kyAMthI nIkaLe ?.......... ....... 673 cakravartInA mAMDalA saMbaMdhI ......... ........... 674 ahiMsA saMbaMdhI.... 158 675 karmabaMdhana lAgavAsaMbaMdhI.. 1pa8 676 bAhubaLe dIkSA levA saMbaMdhI .. 677 pAMca pAMDava mokSa saMbaMdhI ... 678 stUpa saMbaMdhI....................... .......... 158 679 prAyazcita saMbaMdhI .. ......... 58 680 manuSyanA mAMsamAM kayA jIvo ? .......... ............ 58 681 jamAlI koNa ? .......... 682 comAsA mAM khAMDa kyAM sudhI khape ? 683 hiMgaloka saMbaMdhI... ...... 159 684 bharatacakrInA yugo ......... 159 685 jAdavavaMzamAM putro saMbaMdhI. ......... 159 687 samavasaraNamAM baLI kevI.......... ........... 159 : 158 158 : : : ....... ............. 1pa9 159 For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = : : 159 : w 0 160 : w 0 : w 0 w 0 w 0 0 w , , w 0 w vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 688 brahmadattacakrInI vidurvaNA .... 59 689 satIstrI saMbaMdhI............. 690 loka virUddha apavAdatyAga ............. ........... 691 pujArI pAse kAma karAvavA saMbaMdhI . 692 11-12me guNaThANe samakita saMbaMdhI......... 693 ratnAzrAvaka kyAre thayo ?.......... 160 694 mo vadhAre kyA ?............. 695 kAmI-bhogI Indriyo kaI ? .. 696 rAjapiMDa saMbaMdhI .......... ......... 697 ajita zAMti stava saMbaMdhI 698 aSTApade pratiSThA saMbaMdhI..... 699 kyAre keTalAIdro thayA ... 700 agnisaMskAra saMbaMdhI......... 701 rAvaNa putra saMbaMdhI ........... 702 gRhasthAvasthAmAM tIrthakare karelI pUjA ................. 703 aciharA mAtAne be vAra svapna.......... ............ 704 gaNadhara dezanA.. .................. 705 cakravartI vAsudeva-baLadeva saMbaMdhI hakIkata ............... 706 rAvaNa-lakSmaNano mokSa... 707 lalitAMga deva saMbaMdhI. 708 koLAnAM phaLa viSe ........ 709 tIrthakara janma saMbaMdhI...... 710 hiMdala-dahI saMbaMdhI............... ..........165 w - levA .......... ........... w - w w - 162 w w 164 .. 164 164 . 165 For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 , , , , , , , V L , , , , , , , , , , , , , . 166 **. 166 167 167 .... 167 - ...... ***, 160 * * * * ******.... 168 ....... * * * * 168 vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 711 sagaracakrInA putro saMbaMdhI..... 712 tIrthakare karela mahotsava.... ....................... 713 idronA abhiSeka saMbaMdhI.......... 714 tIrthakara cakrI arhamapada saMbaMdhI... 715 avadhijJAna saMbaMdhI ....... 716 devachaMdA saMbaMdhI................... 717 lakSmaNa-rAvaNa AdinI gati .......... ...... 718 vAmA rANIne svapna phaLa ........... 719 kumArapAla digvijaya saMbaMdhI....... 720 jamAlI nAM bhAvo .. 721 sItA-rAvaNa-lakSmaNa saMbaMdhI .. 722 pAMca-pAMDava dropadI saMbaMdhI .. ........... 723 jinapratimA nIce navagraha saMbaMdhI................ 724 karmadiyakSa saMbaMdhI ......... 725 iMdramahArAjA kavalAhAra saMbaMdhI.......... 726 tIrthakarane pAraNA karAvanAra viSe............. 727 cothA ArAmAM lakhelA pustako saMbaMdhI.............. 728 bAlakane dAMta saMbaMdhI . 729 pistAlIsa AmanI TuMkI hakIkata................ 730 sAvadha karaNI viSe ............ 731 jinapUjA saMbaMdhI Agama pATho........... .......... 732 pUchavAnAM prazno.... - 168 ........... 169 169 169 169 U 0 17) 1 7O 186 187 ..... 193 For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 pa .............. 0 4 - vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 733 sAdhunI avazya karaNI prAyazcita sAthe ............... 734 sAdhumaryAdA.......... 735 pAsasthAnuM svarUpa.............. ......... 736 vijayAdika vimAnomAM utpanna thayelAnAM bhavo..... 737 cakravartInAM karelA aThamo saMbaMdhI .... ............ 738 usUtra prarUpaNAthI thayelA bhAvo ........ 739 suMdarI pANigrahaNa saMbaMdhI.. 74) dazArNabhadranA adhikAra saMbaMdhI .......... 741 sAdhune vAsakSepa karavA saMbaMdhI ........... ........... - - .... - - - For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 prAtaHsmaraNIya pUjayapAda 1008 zrImAna makti vijayajI (mULacaMdajI) gaNi gurUbhyo namaH vividha viSayo vicAramALA bhAga sAtamo AcArAMga sUtramAMthI upayogI vivaraNa (bhAvadizAnA svarUpano adhikAra) sAdhu gRhasthanA dvAra ughADIne utsargathI na pese, apavAda pese, glAna AcAryAdika yogya vastune mATe pese. Iti AcArAMga sUtravRtti bIje zrutaskaMdhe, prathama adhyayane pAMcamA udeze. paga,mastaka,Doka vigere manuSyanA aMgopAMga chedavAthI manuSyane jeTalI vedanA thAya che teTalI vedanA pRthvIkAyanA jIvone mardana karavAthI thAya che. AcArAMgasUtranA prathama zrutaskaMdhanA, prathama adhyayananA bIjA uddezAnI gAthAnI TIkA. devatAne paNa jarAno sadUbhAva hoya che, cyavanakALe tevA cihno thavAthI. AcArAMga sUtre, prathama zrutaskaMdha, trIjA adhyayana prathama uddezAnI TIkA. abhavI jIvane huM bhavI chuM ke abhavI AvI bhAvanA kadApi For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kALe thAya ja nahi. AcArAMga prathama zrutaskaMdha paMcama lokasAra adhyayane pAMcamA uddeze. ( AcArAMgAdika jena zAstro) 1. uccakulANIvA - ArakSaka eTale koTavAla kuLa. 2. bhogakulANIvA-rAjAone pUjanika. 3. rAisakulANIvA-mitrasthAne sthApelA. 4. kSatriyAkulANIvA-grAsavALA 5. IkhAgakulANIvA-RSabhadeva vaMzIyA 6. harivaMzagulANIvA-harivaMza kSetranA yugalIyAno vaMza. 7. esItha kulANIvA-rAjA, senApati zeThanA, govAlanaMda jevA paNa sUtakAdika karma karavAvALA nahi. 8. vesIyakulANIvA-vaizya vANikakula. 9. gaMDAkakulANIvA-gaMDAkanA pitA je pramodaghoSaka 10. kodAga kulANIvA-vArdika-sutAra 11. gAmarakSaka kulANIvA 12. vokasAlIya kulANIvA -taMtuvAya je rezamI paTTa kulAdika kare te paTavA, sAlIva pramukha. e uparokta bArakuLanI gocarI sAdhune kahI che paraMtu hAlamAM pUrvAcAryoe niSedha karela che. utkRSTakALe sarva ThekANe thaIne 170 jino hoya che ane hAlamAM pAMca mahAvideha kSetrane viSe 20 tIrthakaro vicare che, koI kALe 10 paNa hoya. pravacanasArodvAra brahavRttine viSe paNa ema ja kahela che. bhagavAnanI dezanA samavasaraNamAM zrAvikA tathA devIo ubhI For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 rahIne ja sAMbhaLe che. (AcArAMga sUtra vRti) 1. saMmUcchima manuSya 2. karmabhUminA manuSya 3. akarma bhUminA manuSya 4. aMtaradvIpanA manuSya pa. be iMdriya 6. te iMdriya 7. caureMdriya 8. paMcaMdriya 9. pRthvIkAya 10 apakAya 11. teukAya 12. vAukAya 13. vanaspatikAya 14. skaMdha bIja te mUlabIja 15. parvabIja 16. ajhabIja 17. devatA 18. nArakI. e aDhAra bhAvadizA kahela che. tenuM kAraNa e ke jIva jeTalI jagyAe paribhramaNa kare che, tethI pote vicAre ke huM kaI dizAthI Avyo (kaI gatithI Avyo) evI rIte AtmA vicAre ane vicArakarI saMsArathI vimukha thAya huM bhavI chuM ke abhavI Avo vicAra bhavIne ja Ave che, bIjAne nahi. saMbodhasIttarI tathA abhavya kulakAdika viSe lakSaNo dekhADyA che. huM bhavI chuM ke abhavI evI ciMtA abhavIne na thAya. saMyama rahita hoya ane sAdhuno veSa rAkhe to te pramANabhUta nathI. jIvoe nRpAdika tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, bhAvitAtmA anagAra paNuM anaMtIvAra prApta karela che. bhagavatI AThamA zatakanA dazame udeze paNa ema ja kahela che. hIra prazna paNa emaja kahela che. AcArAMga sUtre prathama adhyayane bIje udeze. bAdara ekeMdriyamAM jyAM eka paryApta jIva hoya che tyAM asaMkhya aparyApta jIvo hoya che ane sUkSmamAM jyAM eka aparyApta jIva hoya che tyAM niyamathI asaMkhya paryApta jIva hoya che. AcArAMga bIje kaMdhe cothe adhyayane prathama udeze M ( 3 ) For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 - uttama jIvoe asatya vacana koI divasa bolavuM nahi ane kadAca satya hoya to paNa bolavA lAyaka hotuM nathI kAraNa ke vadha baMdhanAdikavaDe parane pIDA utpanna karavAvALuM vacana satya hoya to paNa asatya ja kahevAya che. AcArAMga sUtra AThamA adhyayananI vRtti 'iMgitamaraNane svIkAranAra jIvita paryata traNa prakAranA tathA cAra prakAranA AcArane tyAga karanAra hoya che. vaLI iMgita maraNamAM cAre AhAranA pratyAkhyAna hoya che. chevaTamAM chevaTa nava pUrvanA jJAnamAM kuzaLa thayela mANasa ja iMgitamaraNano adhikArI thaI zake che. pravacanasArodvAramAM paNa upara pramANe ja kahela che. AcArAMga sUjha bRhadavRtto bhavya jIva saMsArane mokSano zatru mAne che tathA prApta thayelA navA lAbhamAM AnaMda mAne che. tevA prakAranI spRhA rAkhe che ane koI koI vAra evA prakAranI ciMtA kare che ke huM bhavya chuM ke abhavya, bhavya houM to sAruM ane abhavya houM to mane dhikkAra thAo. AcArAMgajInI zIlAMkAcAryakRta TIkAmAM caraNakaraNa anuyogane nizcayamAM gaNela che ane bIjA traNa anuyogane vyavahAramAM gaNela che. jAtismaraNajJAnavALo saMkhyAtA eTale eka bethI nava bhava sudhI ja dekhuM-jANe, vizeSa nahi. karmagraMtha vRtto tathA senapraznAdikane viSe paNa emaja kahela che. pramAda te ja karmabaMdhana, ane apramAda te ja kamarahita paNuM kahela che. AcArAMga sUtra trIjA adhyayane uttarAdhyana brahavRttimAM paNa emaja kahela che. For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 AcArAMga niyukta bAvIza parisaramAM strIparisaha ane satkAraparisaha A be bhAvathI zItala che, ane bAkInA vIza uSNa parisato hoya che. jAtismaraNajJAnavALo niyamita saMkhyAtA bhava jANe che. | suyagaDAMga sUtranuM upayogI vivaraNa koI durbala, nagna, tapasvI, mAsakSapaNane pAraNe pAraNuM karato hoya ane jo mAyA, kapaTa karato hoya to anaMtA bhavo karaze. sUbatAMga vRtto caturdaza adhyayane nigodamAMthI nIkaLIne sAta ATha bhave bharata mokSe gayelA che evI saMbhAvanA thAya che. AcArAMga vRttau, lokasAra adhyayane tRtIyodezake kahyuM che ke bhAvayukta vA ahiM zarIrane pAmIne koika marUdevI svAmInA peThe te ja bhave mukti jAya che. koIka bharatanA peThe sAta ATha bhave mukti jAya che. koIka ardhapudgalaparAvartana mukti jAya che. bIjA koI mukti jatA nathI. samyaktathakI nahi paDelo jIva utkRSTathI sAta ATha bhava saMsAramAM rahI pachI avazya mukti meLave che. dharmasthita munine tapAveluM ukALeluM pANI levA saMbaMdhI lakhANa che. sUyagaDAMga sUtra pAnuM 66 muM vaitAliya adhyayana uddezo 2 jo zrI sUtrakRtAMga caturtha adhyayana tRtIya uddezaka vRtto kaheluM che. bharatAdikane viSe ekAMta suSamAda 400 ane anya kALane viSe 500 yojana durgadha jAya che. UMce UDe che. manuSya paMceMdriya tathA tirthaya bahu hovAthI audArika zarIravALAnA avayava tathA teno mela bahu ja thAya che, bahu ja hovAthI durgadha bahu ja hoya che. AvI rIte manuSya kSetranuM azubha svarUpa kaheluM che. paraMtu devAdikanuM kaheluM For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 nathI, tethI je iMdriyanuM pramANa kahela che. te audArika zarIranI iMdriyanI apekSAe kahela che, (saMbhAvanA kahela che) anyathA lAkha yojana pramANavALA vimAnane viSe dUra rahelA devatA ghaMTAno zabda kevI rIte sAMbhaLe tethI audArika zarIravALAnA iMdriya pramANathI vaikriya zarIravALAnuM pramANa pRthakatva jUduM kahela che. suyagaDAMga sUtra dIpikAyAm trasa jIva paNa jyAre sthAvarapaNAne pAme che. tyAre jUdo ja kahevAya che, tethI koi kAraNe kadAca tenI hiMsA thAya to tethI karIne zrAvakanA vratanuM bhaMgANuM thatuM nathI vigere vizeSa paNe lakhela che. suyagaDAMga sUtre saMsArane viSe prApta thayelA prANio svajana vargane mArA mAnI laI parane mATe sAdhAraNa pApakarma bAMdhe che. te tenI kevaLa moTI bhUla che, kAraNa ke kuTuMba parivArane mArA mAnI bAMdhelA karmo jyAre udaya Ave che tyAre svajana varga koI paNa te karmamAM bhAga laI zakato nathI, kiMtu pote karelA karmanA vipAko potAne ekalAne ja bhogavavA paDe che mATe dareka manuSyone karma bAMdhatI vakhate vicAra karavAno che. | tIrthakaranA jIvone tathA ekAvatArI jIvone devalokane viSe maratA pahelA cha mAse cyavananAM cihno thatA nathI, (ArtadhyAnAdika hotA nathI. paraMtu zAtAvedanIya karmano udaya rahe che. suyagaDAMga prathama zrutaskaMdha navame adhyayane sAdhu gRhasthanA pAtrane tathA gRhasthanA vastrane vApare nahi, vApare to saMyama virAdhanAno doSa lAge. suyagaDAMga prathama zrutaskaMdha agyArame mokSamArga adhyayane For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 vAva, taLAva, kUvA karavAne mATe koI sAdhune pUche to hA kahevAthI ghaNAM jIvonA ghAtathI pApa thAya, nA kahevAthI aMtarAya baMdhAya, mATe hA-nA nahi kahetAM mauna dhAraNa kare. bahu pUcho kahe ke A bAbatamAM sAdhune bolavAno koIpaNa prakArano adhikAra nathI. suyagaDAMga sUtre dvitIya zrutaskaMdhe prathama puMDarIka adhyayane agItArthane be pahora ane gItArthane eka pahoranidrA karavAno adhikAra che. ThANAMga sUtra vRtto tIrthakara mahArAja kevalajJAna pAmyA pachI gocarI jatA nathI. dazArNabhadra mokSe gayela che. koI koI anuttara vimAne gayela kahela che te satya nathI. bIje keTaleka ThekANe paNa mokSe gayAnuM kahela mallinAthe abhyatara parSadAe 300 strIonI sAthe dIkSA lIdhI che. koikamAM lakhela che ke cha mitroe sAthe dIkSA lIdhI che, koikamAM lakhela che ke kevaLajJAna upajayA pachI dIkSA lIdhela che. aDhAra rUA.nI kismatanI nIcenI kismatanuM vastra sAdhune rAkhI zakAya, vadhAre nahi. 1. arihaMtano 2. arihaMte kathana karela dharmano 3. AcArya upAdhyAyano 4. zrI caturvidha saMghano ane 5. samyagudRSTi devono avarNavAda bolavAthI jIvo durlabhabodhi thAya che. hAlamAM utpanna thayelo deva turata manuSyaloke cAra kAraNe Ave che. arihaMtanA janma, dIkSA, jJAna, mokSa A cAra vakhate jagatamAM bhAga-7 pharma-4 For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 udyota thAya che. 1. sAtamI narakano vacalo apratiSThAna narakAvAso, 2. jaMbudvIpa, 3. pAlaka vimAna, 4. sarvArthasiddha vimAna, A cAre lAkha lAkha yojananA kahelA che, paraMtu eka yojana utsedha AMgulanA pramANathI soLaso gAunA eka yojana pramANe jANavuM. mahAvIra mahArAjAnA tIrthamAM sAta ninhevo thayelA che tema lakhela che. pAMca iMdriyono jaya ane cAra kaSAya no tyAga e nava prakAre bhAva loca kahela che, ane dasamo dravya loca keza-loca kahela che. bhA2eDa pakSIono adhikAra kalpasUtravRttimAM paNa kahela che ane ThANAMga sUtramAM paNa che. vaMdana karanArAone tIrthaMkaramahArAjA dharmalAbha Ape che. ThANAMgasUtra vRttau. zarIramAM rogo utpanna thavAnA kAraNono adhikAra ThANAMga sUtramAM che. aMtarmuhUrta citaMnI ekAgratA che chadmasthanuM dhyAna ane yoganirodha te kevalInuM dhyAna kahevAya. thAya. 1. annapuNya-anna ApavAthI puNya thAya. 2. pANapuNya-pANI ApavAthI punya thAya. 3. vastrapuNya-vasa ApavAthI punya thAya. 4. zayanapuNya-munine saMthAro ApavAthI punya thAya. 5. leNapuNya-munine jagyA vasati utArA ApavAthI puNya 6. manapuNya-mana zuddha pravartAvavAthI puNya thAya, For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 7. vacanapuNya-guNI puruSonA guNagrAma karavAthI puNya thAya. 8. kAyapuNya-kAyAe karI devagurunI bhakti karavAthI puNya thAya. 9. namaskArapuNya-devagurusvAmI bhAIne namaskAra karavAthI punya thAya. e nava prakAre puNya baMdhAya che. ThANAMgasUtre niyukti pramukha sUtrane maLe che. iti ThANAMga TIkAyAm 1. mAtApitAno. 2. zeThano 3. dharmAcArya guruno upakAra anivArya che. ThANAMga sUtre trIje ThANe AvatI utsarpiNImAM bharatakSetro 1. mitravAhana ra. subhUma. 3. suprabha 4 svayaMprabha pa. dara 6. sudharma 7. subaMdhu e nAmanA sAtakulakaro thaze ane vyavahAradika calAvaze. ThANAMga sAtame ThANe dharma ane puNyamAM taratamatA che. dharma gruta cAritrAdika kahevAya che, ane anna puNyAdika punya nava prakAre kahela che. 1. annapuNya 2. pAnapuNya 3. vasatipuNya 4. Alaya pa. zayana 6. Asana 7. zuzruSA 8 vaMdana ane 9. tuSTa ThANAMge navame ThANe ( samavAyAMgasUbe tathA pravacanasArodvAre) samavasaraNamAM devatAe karela puSpanI vRSTi sacitta che ke acitta te saMbaMdhI vicAra. prazna - samavasaraNamAM devatAe karela puSpanI vRSTi sacitta che ke acitta ? uttara : prAyaH karIne jala sthalarUpa sacitta saMbhAvyate zrI samavAyAMga sUtre cotrIza atizayane adhikAre kahyuM che ke jalasthala saMbaMdhI sacitta puSpo nIce bITa rahelA pAMca prakAranA For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 puSponI vRSTi DhIMcaNa pramANa sudhI devatAo kare che pravacanasArodvAre 39 me dvAre vizeSe karIne kahela che ke devatAo samavasaraNane viSe eka yojana bhUmi pramANamAM uparokta pramANe puSponI vRSTi kare che. zaMkA jIvadayA rasika sAdhu - sAdhvIone puSponA upara kevI rIte cAlI zakAya ? kAraNa ke sacitta mardana jIvaghAtanA hetubhUta che. koIkano uttara-te puSpavRSTi devatAe karela che mATe sacitta nathI kiMtu acitta che. apara - nahi te vAta satya nathI devatAe vRSTi karela che chatAM paNa te sacitta puSpo ja che. anya-jayAM jayAM phUlo hoya che tyAM munirAjo cAlatA nathI. apara-nahi nahi sarva jagyAe puSpo che, paraMtu kAraNa vinA munino potAnA sthAnathI uThatA ja nathI. gItArthe phesalo-maMdara, mogaro, macakuMda, mAlatI, gulAba vigere pAMca prakAranA sugaMdhI puSponI vRSTi devatAe jAnuM pramANa karelI sacitta ja che, te samavasaraNamAM vidyamAna jIvothI gamanAgamanamAM caMpAyA chatAM paNa te jIvo kIlAmaNA nahi pAmatA UlaTA tIrthaMkara mahArAjanA atizayathI vadhAre praphullita bhAvane pAmI mahAAnaMda pAme che, mATe jala-sthala saMbaMdhI te puSpanI vRSTi sacitta ja che. ( samavAyAMga sUtra vRtto navama sthAne ) lavaNasamudra saMbaMdhI masyo nava yojana pramANavALA jagatI raMdhraNa jaMbUdvIpe praveza kare che. | vAsupUjaya mahArAjanA janma vakhate janmAbhiSekanA samaye banIza iMdro meru upara AvelA hatA, tenuM kAraNa e hatuM ke alpa RddhivALA hovAthI batrIza vyaMtarane aMdara gaNyo nathI. For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 evI rIte zAntinAtha caritra paNa kaheluM che ke prabhunA nirvANa samaye banIza iMdrono gaNyA che praznaciMtAmaNi graMthamAM paNa ema ja kahela che. samavAyAMga sUtre kSetrazuddhi karavA mATe sArA sparzavALo zItaLa vAyu eka jojana pramANa samavasaraNanI bhUmine zuddha kare che. zItala pavana vAya che. samavAyAMge meruparvatanA 16 nAmo kahelA che. samavAvAMge prabhu je mArge cAle te mArge zItala saMvartaka nAmano pavana vAya ane te mArgamAM kAMTA vigerene dUra karI sukha sparzavALo vAya, ane sugaMdhI pANIno chaMTakAva kare. vAMdaNAnA pacIza Avazyaka kayA che. sarva sUtranI huMDI samavAyAMga sUtramAM che. bhagavatI yogazAstramAM sAta rAjanuM pramANa ekeka naraka pramANa, eka rAja ema sAte naraka sAta rAja pramANa che. madhyathI saudharma devaloka doDha rAja uMco thAya che. lokanA madhyathI mAhendra cothA devaloke aDhI rAja thAya che. lokanA madhyathI AThamAM sahasrAra devaloke cAra rAja thAya che. lokanA madhyathI lokAMte sAta rAja thAya che. Avazyaka niryukti cUrNi saMgrahaNImAM sAta rAja pramANa prathamanA be devaloka sudhI AThamu rAja , trIjA cothA devaloke sudhI navamuM rAja, pAMcamA chaThThA devaloka sudhI dazamuM rAja , sAtamA AThamA devaloka sudhI agyAramuM rAja , nava, daza, agyAra,bAramAM devaloka sudhI bAramuM rAja navaraiveyaka sudhI teramuM rAja pAMca anuttara vimAna ane sidhdha lokAMta M110 11 For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 sudhI caudamuM rAja. e pramANe AgamamAM kahela che. bhagavatI bAramA zatake mahAvideha kSetre dinarAtrI mAna sarakhAM hoya che. tathA che. rUtuo sadAya hoya che. bhUtakALathI bhaviSyakALa anaMtagaNo vadhAre kahela che. bhagavatI aDhAramA zatake kevalIne dhyAna AvazyakAdika hoya nahi. bhagavatI aDhArame zatake AThame uddeza adho avadhika koI paramANu jANe paNa dekhe nahi. paramAvadhivALo dekhe che. bhagavatI bAvIzame zatake nALiyeranuM AyuSya bethI nava varSanuM kahela che. devatAnI utpatti vRkSanA mULamAM na thAya paNa bIje patra, pravAle, puSpa, phaLa, prazasta varNa rasa gaMdha yukata vRkSane viSa thAya che. Iti bhagavatI bAvIzame zatake prathama udeze saMkhyAtA varSanA AyuSya vALA yugalIyA tathA tiryaMco devalokane viSe utpanna thAya che. paraMtu asaMkhyAtA nahi. bhagavatI suge. narakathI nIkaLela jIva saMzI thAya, paraMtu asaMjJI nahi. Iti bhagavatI covIzame zatake bIje udeze narakathI nIkaLI saMkhyAtA tathA asaMkhyAtA varSanA AyuSyavALo 12 For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 yugalika na thAya. Iti bhagavatI sUtre 24 me zatake, bIje uddeze. raiveyakone viSe jaghanya madhyamatAthI abhavya jIva 1-2 utpanna thatA cyavatA hoya ane utkRSTatAthI saMkhyAtA rahelA hoya che. saMkhyAtA yojanavALA vimAnane viSe saMkhyAtA labhyate asaMkhyAtA yojanavALA vimAnane viSe asaMkhyAtA labhyate. Iti bhagavatI sUtre 13 muM zatake , bIje uddeze asurakumAra devo vaimAnika devonA ratnone corIne ekAtte jAya che. tyAre vaimAnika devo tene prahAra kare che. tenI vedanA te devo jaghanya aMtarmuhUrva ane utkRSTa cha mAsa bhogave che. bhagavatI trIje zatake bIje uddeze. yogazAstra vRtti mAM ema kahayuM che ke prAya : karIne devone asadanA to aMtarmuhurta ja hoya che. | sidhdhanA jIvone vyavahAracArItra na hoya. bhagavatI sUtre - tiryakarjubhaka devo vyaMtara vizeSa vaitADhayane viSe, kaMcanagirine viSe, citravicitra parvatane viSe vase che. bhagavatI 14 meM zatake -8 ma udeze sUryanA tApathI je kSetra atikrAMta thayela hoya eTale sUryanA udaya thayA vinA lIdhela AhAra ane sUrya udaya thayA pachI khAvAmAM Ave te kSetrAtikrAMtam tathA batrIza pramANavALA koLiyAno AhAra karatA adhika AhAra karavAmAM Ave te pramANatikrAMtam bhagavatI 7 meM zatake prathama udeze. tiryakarjubhaka devo tirdhaka lokane viSe vasanArA vyatara jAtinA dhanadanA kiMkara hoya che. ane eka palyopamanA AyuSyavALA hoya 13 For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 Iti bhagavatI 14 muM zatake 8 me udeze. devadevIo mULa zarIre uttarazarIre bhoga bhogave che. Iti bhagavatI pannavaNA tathA jIvAbhigama sUtre varUNa nAga naTavAye prANAtipAta pramukhano tyAga karela che te adhikAra. bhagavatI pAne pa60 me che. tuMgIyA nagarInA zrAvakono adhikAra zravaNa pramukhano che. Iti bhagavatI 191 me pAne lokanA caramAMta 210 bolono adhikAra. bhagavatI zataka 16 me 8 uddeza che. svargalokamAM devo tathA devIo suMdara akSaravALI ardhamAgadhI bhASAmAM vAtacIta vyavahAra kare che. evI rIte mahAvIrasvAmIe gautamasvAmIne kaheluM che. Iti bhagavatI 5 me, zatake 5 me uddeze. tera prakAranA aMtara kahelA che. te kAraNe muni zaMkA kare to kaMkhA, mohanIya, karma bAMdhe, kaMkhA zabda mithyAtva mohanI kahelI che. bhagavatI chApelI TIkAmAM tathA bAlAva bodha pAne 70 me mithyAtve 1. sAsvAdane 2.mizra 3. avirate 4 e cAra guNasthAnene viSe jAtismaraNAdikathI vigrahagati kare che. bIjAne viSe nahi bhagavatI sUtre naraka tathA devagatimAMthI AvelA cakravartI thAya, manuSya tathA tiryaMcamAMthI thAya nahi. Iti bhagavatI 12 me zatake 9 me udaMze tathA bRhatsaMgrahaNI TIkAyAm mahAvIrasvAmI manuSyamAMthI cakravartI thayela che. te mahA videhe AzvaryamAM gaNela che. bhagavatI sUtre 14 For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ATha varSanI pahelA dIkSA na thAya bhagavatI 5 mA zatake 4 thA uddezAnI TIkAyAm. atimukatake cha varSe dIkSA lIdhI che gozAlo 12 me devaloke gayela che. bhagavatI sUtra jamAlI kilviSi deva thayela che. bhagavatI sUtro sAdharmedrane tathA camareMdra koNika nI sAthe pUrvabhavamAM kArtika zreSTi ane camarendra tApasanA bhavamAM mitrAcArI hovAthI aThThamanI tapasyAthI ja Idro sahAya karavA AvyA. bhagavatI 7 zatake . 9 me uddeza piMDAdi dasa nimaMtraNA dAMDA saMbaMdhI lakhANa che. bhagavatI sUtra pAnuM 374 devatAne nidrA Ave. bhagavatI 5 me zatake 4 the uddeze. megha naraka sudhI tathA bAramA devaloka sudhI varase. Iti bhagavatI 6 ke zatake 7 me uddeze. tiryakarjubhakadevo vyatara jAtinA ane kubera bhaMDArInA anucara hoya che. tathA eka palyopamanI sthitivALA hoya che. bhagavatI cAdamA zake. jeNe vedanIya karma khapAvyA hoya tevI sAdhvIne tathA parihAravizudhdhika tapa karanArane tathA apramAdIne ane cauda pUrvadharane tathA AhAraka zarIrane dhAraNa karanArane vyaMtarAdika koI paNa harAvI zakatuM nathI. Iti bhagavatI sUbe, trIzamA zatake, paccIzamA uze vIra bhagavAnanA nivaNathI pUrvanuM jJAna eka hajAra varSa paryata rahayuM. bhagavatI 15 me zatake 15. 15 For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 tejolezyAnuM sAmarthya aneka yojana pramANa kSetrone bALavAnuM hoya che evI rIte bhagavatI vRttimAM vIra bhagavAne gautamasvAmInI pAse kaheluM che. pravacanasArodvAra vRttIne viSe paNa kaheluM che. koIka jagyAe 16 deza bALavAnuM sAmarthya paNa kaheluM che. koI pAradhI haraNane bANavaDe mAre to temAM mAravAnI kriyA dhanuSyane,dorIne, phalakane, bANane e cArene lAge che. eka paramANu pudgala kuDa-jAmmA yAvat kalayugA bhagavatI zataka 28 me uddeze 10 me bhagavAnane vaMdana karavA AvelA devatAnA vAhano samavasaraNane viSe trIje prAkAre (gaDha) bhUmithI alagapaNe rahe che. samavasaraNe devayAnAni bhUmAvalagnAnI syuritiIti bhagavate trIje zatake prathama uze tAmasI adhikAra pauSadhamA zrAvakane dIvo rakhAya nahi. kadAca ujeDI lAge to vastra oDhe na oDhe to agnikAyanA jIvo haNAvAthI ApaNo sparza thavAthI doSa lAge. mahAnizIthanA cothA adhyayanamAM sumati nAgilanA adhiMkAramAM kahela che ke eka sAdhue vastra nahI oDhavAthI vIjaLInA camakArA vakhate agnikAyanA jIvonI virAdhanA thayela che. sAdhuo tathA zrAvako pAkSika aticAramAM ujeNI ALove che. zrAdhdhajitakalpamAM ujeNInuM prAyazcita kaheluM che. bhagavatI prathama zatake jaina zAsananI uDDAhanAnuM rakSaNa apramatta saMyamI paNa kare, ne te kAraNa mAyAnuM paNa sevana kare. jamAlI, sura, tiryaMca manuSyane viSe pAMca vAra jaI bodhIbIja pAmI mokSe jaze. paMdara bhave sidhdha che. prAkRta vIra For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 carItramAM paNa emaja kahela che. bhagavatI suge ceDA mahArAjAno varuNa senApati rAjAnI AjJAthI yudhdhamAM utarI, zatrune mArI, zatrunA prahAra khAI, aNasaNa karI, arUNa vimAne cAra palyopamanA AyuSyapaNe utpanna thayo. mahA videhe mokSe jaze. bhagavatI sUtra - bhagavatI prathama zatake, chaThe uze divase paNa prathamanI cAra ghaDI ane sAMjanI chellI cAra ghaDI te bahAra na javuM. pAtrAdika khullA na mUkavA kAraNa ke bahAra apakAya paDe che. bhagavatI bIje zatake, pAMcame uze sAdhuone zrAvako dAna Ape teno adhikAra tathA caudaze pauSadha kare teno adhikAra che. bhagavatI trIje zatake trIje uze kevaLI avasthAne viSe paNa jIva virAdhanA thAya che, paNa karma baMdhana nathI kAraNa ke terame guNa sthAne kaSAyAdikano abhAva che, mATe prathama samaye jANe, bIje samaye veda, trIje samaye nirjarA kare. bhagavatI pAMcame zatake he uze gItamasvAmI prazna- he bhagavan! koI manuSya dhanuSyamAthI bANa choDe ane tenA vaDe jIva haNAya to te purUSa ne keTalI kriyAo lAge ?bhagavAna uttara Ape che- he gautama ! je purUSa dhanuSyavaDe bANane choDe che tene pAMca kriyAo lAge che. 1.kAyikI, 2.adhikaraNakI, 3. praSIkI, 4. paritApikI, 5. prANAtipAtikI kriyAo lAge ane je jIvanA dehathI te dhanuSya vigere nIpajayA 17 For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 hoya che, te jIvone paNa pAMca kriyAthI sparza thayelA kahevAya che. ahIMyA koI zaMkA kare ke jeNe bANa mUkayuM tene to te kriyAo lAgu paDe, paNa bIjA jIvone zI rIte lAgu paDe ? kemake te mAtra kAyarUpa che ane tenuM acetanapaNuM che. vaLI jo ema kahezo ke mAtra zarIrathI paNa kriyA lAge to sidhdha thayelA jIvone paNa prathama mUkelA dehane lIdhe baLAtkAre baMdha thavo joIe; kAraNa ke sidhdha thayelA jIvone deha paNa koI ThekANe jIva ghAtano hetu hoya. vaLI jema dhanuSya vigere pApanA kAraNa che, tema te jIvanA dehathI thayelA pAtra,daMDa vigere jIvarakSAnA hetu paNa che, to te puNyanA kAraNa hovAthI te jIvane lAgavu joIe, evI rIte barAbara nyAya thavo joIe. tene javAbamAM jaNAve che ke -ahIM to aviratapaNAnA bhAvathI baMdha thAya che. ane sidhdha thayelA jIvone to sarva saMvara hovAthI virati che, tethI temane baMdha thavAno saMbhava ja nathI, tathA jenA dehathI pAtrAdika thayelA che te jIvo je te saMbaMdhI vivAkAdikano abhAva che, mATe tene punyano baMdha thato nathI athavA bhagavaMtanA vacano hovAthI sarva satya ja che ema jANavuM, tethI anya bhavAMtare paNa zastrAdirUpa thayelA dehanuM paNa adhikaraNapaNuM che, ema jANIne avazya jeno tyAga thaI zake tenA tenA pratyAkhyAna karavA, bhagavatI sAtame zatake navame uze ceDA mahArAjA ane koNikanA mahAyudhdhAM ratha muzala mahAzilA kaMTakathI eka divase 96 lAkha ane bIjA divase 84 lAkha mANaso marANA hatA, temAM varUNa sArathI saudharma devaloke gayo che, teno mitra manuSya gatimAM gayo che. nava lAkha mAchalInA garbhamAM utpanna thayA. bAkInA tiryaMca ane narakagatimAM gayA. (18) 18 ~ For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 lokAMtika devonI saMkhyA bhagavatIsUbe prathama yugala viSe , sArasvata Aditya devonA parivArane viSe 900 devono parivAra hoya che, bIjA yugala ne viSe vahni varUNa devonA parivArane viSe 1400 devono parivAra hoya che. trIjA yugalane viSe gaItoya ane tuSita devonA parivArane viSe 7000 devono parivAra hoya che. zeSa trikane viSe pratyeke 900-900 navaso navaso devono parivAra hoya che. tenA parivAramAM rahelA devo paNa lokAMtika devo kahevAya che. jinezvara mahArAjAnI dADhAonI AzAtanA TALavAnuM kahyuM che. bhagavatI sutre. ahIM paricAraNa zudhdhi kahetAM nATya pUjAmAM strI zabda zravaNAdika paricAraNa kare, paNa maithuna saMjJAe sudharmA sabhAmAM zabdAdika seve nahi, bhuvanapati vyaMtara jayotiSI ane vaimAnika sudhI. bhagavatI dazame zatake chahe uze asurakumAranA devo saudharma devaloka sudhI jAya tyAre arihaMta, caitya (pratimA) ane anusAra e traNenuM zaraNuM karIne jAya che bhagavatI sUtra bhavanapati, vyaMtara,jayotiSI avadhijJAna sahita janma letA nathI. (tIrthaMkara thatA nathI) Iti bhagavatI 13 muM zatake bIje uze. cakravartI thaI pharIthI cakravartI thAya to jaghanyathI sAgaropama, utkRSTathI ardha pudgalaparAvartana kALa. bhagavatI sUtre. virbhAgajJAnavALAne avadhidarzana hoya nahi tema karmagraMthamAM kahela che. paraMtu bhagavatI sUtramAM tathA pannavaNA sUramAM avadhi darzana kaheluM che. vizeSa jJAnI jANe. bhagavatI sUtre. For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 agni saLagAvanArane mahAAraMbhI kahela che paNa agni olavanArane nahI. bhagavatI sUtre. samakita sahIta chaThThI narake jAya, sAtamI narake samakita vamIne jAya. bhagavatI sUtro zroteMdriya ane cakSuiMdriya kAmI che, sparza, rasa, tathA prANendriya bhogI che. bhagavatI sUtre. mUlaguNa paccakhANI karatA uttaraguNa paccakhANI asaMkhyAtA che. tiryaMco paNa zrAvakanA vrata le che, tethI asaMkhyAtagaNA kahyA che. TIkAmAM vizeSa kaheluM che. madha, mAkhaNa, mAMsa, madirA niyamo kare to paNa uttaraguNa paccakhANI kahevAya. bhagavatI sUtre. bhuvanapati pramukha nIcenA devatA upara devalokamAM jAya paNa arihaMta, arihaMtanA caityanuM (pratimAjInuM) ane sAdhunuM zaraNa karIne jAya te, sivAya jaI zake nahi. vIranuM zaraNuM laI camareMdra gayela che. bhagavatI sUtre. jema sacitta agni prakAza kare che tema acitta pudgala paNa prakAza kare che jyAre muni tejolezyA mUke che tyAre acitapudgala paNa prakAzita thAya che tethI nizcaya thAya che ke agninI prabhA sacitta hoya che. bhagavatI sUtre. abhavI sADAnava pUrva sudhI bhaNe che. bhagavatI sUtre. tuMgIyA nagarInA zrAvakono adhikAra bhagavatIjImAM che. varUNa naTavAe saMthAro karyo tyAre prANAtipAta vigereno sarvathA tyAga karela che, mATe zrAvaka saMthAro kare tyAre sarvathA prakAre pAMce vrato AdarI zake. bhagavatI sUtre. zarIrane vosirAvyA vinA je mare che ane tenA zarIra vaDe je je duSTa kriyA thAya che temAM karma te dhaNInA zarIrane lAge che mATe tamAma vosarAvIne maravuM. bhagavatI sUtre. 20 For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 traNa prakAranA pudagalo kahelA cheH 1. prayogasA 2. mizraNA ane 3. visrasA. 1. jIve je grahaNa karelA che, temAM jIva che tyAM sudhI prayogasA kahIe. 2. zarIramAMthI jIva nIkaLI gayA pachI je pudgala rahyA te mizraNA kahIe. 3. svAbhAvika pugalanA skaMdha thAya che jemake AkAzamAM lIlA pILA raMga dekhAya che te tathA aMdhArAnA pudgala tathA vAdaLAnA pudgala e jIve grahaNa karyA vinA thAya che te vizvasA kahIe. bhagavatI sUtre. ochAmAM ocho divasa bAra muhUrta eTale ke covIza ghaDI ane rAtrI paNa ochamAM ochI divasa pramANe ja samajavI. vadhAremAM vadhAre divasa aDhAra muhUrtano eTale chatrIsa ghaDIno tathA rAtrI paNa vadhAremAM vadhAre divasa pramANe ja samajavI. bhagavatI sUtre. zrAvakane paiSadha laIne dharmakathA karyAno adhikAra che. rUSibhadrano putra che, tyAM zrAvako Asana laIne beThA che ane rUSibhadra dharmanI prarUpaNA kare che. temAMthI koI zrAvakane zaMkA thaI tethI bhagavaMtane pUchayuM ke rUSibhadra A pramANe prarUpaNA kare che . tethI bhagavAne kahyuM ke rUSibhadra nI prarUpaNA sAcI che. bhagavatI sUtro tathA upadezamAlAyAma. zrAvakane paMdara karmAdAnano sarvathA prakAre niSedha kahelo che, te utsargika jANavo. kahyu che ke je punya dharmane bAdhA karanAra hoya, ane yaza Ape tevuM na hoya tevuM puNya ghaNA lAbhavALu hoya to paNa puNyArthI jIvoe grahaNa karavuM nahi, paraMtu kadI bIjo dhaMdho thaI zake tema na hoya , athavA duSkALa paDelo hoya, athavA rAjAnI AjJA thaI hoya ItyAdi kAraNathI jo niMdita vyApAronA sarvathA tyAga thaI zake nahi, temAMthI koI kArya karavuM paDe to zrAvaka apavAdarUpe kare, paNa potAnA AtmAnI niMdA karato chato sugapaNe kare. bhagavatI sUtre. eka paramANu sAta AkAzapradezane sparza kare che . ekane viSe 21 For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 rahI cAra dizA tathA uMce -nIce cha dizAne sparza kare che. bhagavatI sUtra. vAyu aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganuM vaikriya zarIra kare che. aMtarmuhUrta rahe che. patAkAnA AkAre bAdaraparyApta eva vAyukAye bhagavatI sUtre. eka paramANu paramANapaNAmAM saMkhyAto kALa rahe che. be paramANu skaMdha anaMtakALa rahe che. bhagavatI sUtre. kevaLI cha mAsa AyuSya rahyA pachI kevalI muddaghAta kare che. bhagavatI sUtre. garbhane viSe rahelo jIva tyAthI marIne trIjI naraka sudhI tathA AThamA devaloka sudhI jAya che. bhagavatI sUtre. mahAvIrasvAmIe bhAvibhAva avazya banavAnuM che, ema jANIne ja jamAlIne dIkSA ApI hatI, kAraNake avazya bhAvibhAva je che tene mahApurUSo paNa ullaMghana karI zakatA nathI, kAraNa ke guNa vizeSa dekhAvAthI arihaMta bhagavAna nizcaya amUDha lakSaNavALA hoya che. bhagavatI sUtre. gozALAne paNa bhagavAne e ja pramANe tejalezyAno upAya batAvela che. avazya bhAvibhAva nI vRttino pratikAra mahApurUSothI paNa banI zakato nathI. triSaSTi zalAkA purUSacaritramAM paNa hemacaMdrAcAryajIe emaja kahela che. bhagavatI sUtre. kSayopazama bhAvanuM samakita che. tene samakitamohano vipAka udaye che ane mithyAtva mohanI pradezaudaye che. ane upazama samakitavALAne mithyAtvamizra tathA samakitamohanI vipAkaudaya tathA pradezaudaya thI TaLI jAya che. bhagavatI sUtre. apavartana eTale jeNe narakanuM AyuSya bAMdhela hoya tenA adhyavasAyanA pheraphArathI naraka ochI thAya. kRSNanA peThe sAtamInI na 22 For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 trIjI rahI , aDhAra hajAra munine vaMdana karyAthI tenuM jema pharyuM tema cAre gatino pheraphAra thAya paNa eTaluM viSeza ke devalokanuM pharIne manuSyanuM na thAya temaja naraka phITIne bIjI traNa gatinu na thAya . je gati hoya teno pheraphAra thAya. Iti bhagavatI TIkAyAm navapUrvanI trIjI vastu sudhI bhaNyA hoya teo parihAravizuddhi saMyama Adare, nava jaNa gacchamAMthI nIkaLe temA cAra jaNA cha mAsa sudhI tapasyA kare ane cAra jaNA tenI vaiyAvacca kare ane ekane gurU thApe. cha mAse tapasyA karI rahe. tyAre vaiyAvaccavALA cha mAsa sudhI tapasyA kare . pachI gurU cha mAsa sudhI tapazcaryA kare ane bIjA AThamAMthI ekane gurU sthApe ne sAta jaNA vaiyAvacca kare . evI rIte aDhAra mAsa sudhI tapazcaryA kare tenuM nAma parihAravizuddhi cAritra kahevAya. jayAM jinapratimA hoya tyAM AhAra, nihAra, hAsyAdika kriDA strI sAthe maithuna sevatA AzAtanA thAya che, mATe manuSyoe teno tyAga karavA; kAraNa ke sudharmA sabhAne viSe thAMbhalA che. temAM pustako tathA dADhAo hovAthI saudharmedra IMdrANI sAthe hAsyAdika paNa karato nathI. bhagavatI sUtre. prAyazcita levAnA bhAva che paNa rastAmAM ja kALa kare to ArAdhaka kahela che. daSTAMta tarIke munine gocarImAM kAMI doSa lAgela hoya te gurumahArAja pAse jaI AlovavAnA bhAva che paNa rastAmAM kALa kare to ArAdhaka kahela che. chaThThA ArAmAM paNa koI koI manuSyo samyakatvane upArjana karaze te vakhate dhAnyanI utpatti thaze. teonuM bhojana karavAthI te manuSyo svargamAM paNa jaze. ane mAMsAhArI durgatimAM jaze. pAMcamAM ArAne cheDe je dharmano nAza kahevAmAM Avela che te dezavirati ane 23 bhAga-7 phama-5 For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 sarvaviratinI apekSAe kahela che. bhagavatI sUtre. tAmali tApase samakita sahita jo tapa karela hota to mukita jAta, paNa tema nahi karavAthI sATha hajAra varSa tapa karavA chatAM paNa phaLane pAmela che. jo ke IzAnaIdrapaNuM pAmela che paraMtu mukitanI apekSAe alpa phaLa kahela che. | tera prakAranA aMtara kahela che. te kAraNe muni kaMkhA kare to kaMpA mohanIya karma bAMdhe mATe jinavacanamAM zaMkA karavI nahI. zabdano artha mithyAtvamohanI thAya che. bhagavatI sUtre. jinakalpI sAdhu jinakalpIpaNuM dhAraNa karI ekAvatArI thAya che. bhagavatI sUtre. sAtamA devalokanA devoe mahAvIrasvAmIne bhAvathI vaMdana karI manathI prazna karyo tethI prabhue uttara Apyo ke mArA sAtaso ziSyo mokSe jaze te vakhate gItamAdika munioe Azcarya pAmI prabhune prazna karyo ke devoe bAhya vinaya kema na karyo, tethI prabhue khulAso karyo ke teoe AMtarabhakitathI prazna karela che, AThama cAdaza pUrNimA amAvAsyA vigere parvane viSe vizeSa paripUrNa poSadhane samyaka prakAre pALatA thakA ja ghaNA ja zIlAdi vrata eTale pAMca aNuM vrata, traNa guNa vrata, cAra zikSAvrata eTale bAra avratathI virAma pAmatAM pratyAkhyAna paiSadha upavAsAdika vaDe karI AtmAne te bhAvanAvRddhimAM preraNA karatA zAMta citte vicare che. bhagavatI sUtre. hiMsAthI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganA dehavALA masyo paNa marIne sAtamI narake jAya che. bhagavatI sUtre. kevalajJAnI paNa gamanAgamanathI tathA netranA calAvavA vigerethI ghaNA jIvono ghAta kare che, paNa mAtra yoga vaDe ja baMdha hovAthI prathama samaye bAMdhe che. bIje samaye vede che ane trIje samaye nirjare che. M24 ~ 24 For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bhagavatI sUtre. he gautama ! traNa prakAre ArAdhanA che, jJAna, darzana ane cAritra utkRSTa ArAdhanAthI te bhave mukita jAya. jaghanya ArAdhanAthI sAta ATha bhavane atikramaNa na kare. bhagavatI sUtro he bhagavan ! brahmacaryadhArI sAdhune aprAsuka, aneSaNIya AhArapANI ApanAro zuM phala pAme che ? he gautama ! sAdhune aprAsuka annapAna ApanAro paNa bahukarmanI nirjarA kare che temaja pApa thoDuM bAMdhe che. bhagavatI sUtre. vigrahagatimAM vartatA jIvane paNa dareka samaye ATha karmamAM sAta samaye karmabaMdha hoya, AyuSyano baMdha na hoya, kAraNa ke rANa paryAmipUrI thayA pachI ja AyuSya no baMdha paDe. strIne pUrvadharalabdhi ane AhAralabdhino niSedha che. jayaMtI zrAvikAnA praznanA uttaramAM bhagavAne jAgatA jIvane dharmISTa kahyA che. bhagavatI sUtre. zaMkha puSkalI zrAvakano adhikAra paiSadhAdika saMbaMdhI che IryA vihi paDikamyA pachI muhapatti paDilehI pauSadha ucaravo . Avazyaka cUrNi tathA vicAracUlikAne viSe paNa ema ja kahela che. atimukataka kumAranuM vRttAMta che, aMtagaDa sUtromAM paNa bhagavatImAM kahyA pramANe che. aNuttarovavAI sUramAM to jAdava kuLamAM thayelA atimukataka muninuM vRtAMta che. glAnanI bhakti karavAnuM mahAna pUnya kahela che. bhagavatI sUtra mahAbalakumAranuM varNana vistArathI che. bhagavatI sUtra gautama svAmIe mahAvIra bhagavAnane pUchyuM ke he bhagavan! je mANasa agni vadhAre saLagAve tene vadhAre pApa ? ke pANI dhULa vaDe agnine zAMta kare tene vadhAre pApa ? 25 For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bhagavAne kahAM he gautama ! je anine vadhAre te kilaSTa karma vadhAre bAMdhe ane je bujAve te akilaSTakara eTale ghaNA halakA karma bAMdhe, mATe zrAvakoe. dAvAnalAdika mUkavA saMbaMdhI pApa na karavuM bhagavatI sUtre. zrAvakane paMdara karmAdAnanA dhaMdhA mATe sarvathA niSedha karela che bhagavatI sUtre. jema merU parvata bharata kSetrathI uttaramAM che, kAraNa ke sUryacAra, udaya astanI apekSAe jANavo. bhagavatI sUtre. tiryakarjubhaka devo vyaMtaranI nikAya maLe che. dhanakubera bhaMDArInA sevako che. bhagavatI sUtre. koI cakravartI pada bhogavI marIne vaLI cakravartI pada pAme to jaghanyathI eka sAgaropamanuM aMtara hoya ane utkRSTathI dezona ardha pudgalaparAvartananuM aMtara kaheluM che. navakAramAM pahelA padanA pATha traNa ane artha sAta kahela che bhagavatI sUtre. lokAMtika devatAnA vimAna asaMkhyAtA yojana zata sahastra che. bhagavatI sUtre. karela napuMsaka mokSe jAya paNa janmanapusaMka mokSe na jAya bhagavatI sUtre. asaccAkevalI eka samaye utkRSTA dasa siddhi pAme che. bhagavatI sUtra. jinapUjA karavAnA tathA Arati utAravAnA daskato paMcamAMga bhagavatI cUrNane viSe che. jJAtAsUtre jitazatru rAjAe subuddhi pradhAna pAse dharma sAMbhaLI, pratibodha 26 For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pAmI, zrAvakanA bAra vrata subuddhi pradhAna pAse lIdhA che. vaLI paccakhkhANa karAvanAra jANa ajANanI cabhaMgI kahelI che 1 karAvanAra jANa ane karanAra jANa te zuddha. 2 karAvanAra jANa paNa karanAra ajANa che, mATe vratanI vidhi batAvavAthI te paNa zuddha che. 3 karAvanAra ajANa paNa karanAra jANa che te paNa zuddha kahevAya che, paNa tyAM dekhADyuM che ke je tathAvidha gurUne abhAve pitA, dAdA, mAmA, bhAI vigerene koInI sAkSI rAkhavI teo ajANa che paNa pote jANe che, mATe zuddha che. 4 karanAra karAvanAra banne ajANa che, te azuddha che mATe jANakAra pAse levuM te vizeSa uttama che. dropadI pAMcame devaloke gayela che tema kahela che. haima vIracarItre bArame devaloke gayela che. zatruMjaya mAhAtye pAMcame devaloke gayela kahela che. dropadI sukumAlikAnA bhAvamAM paMdara divasanI saMkhanA karI, kALa karI IzAna devaloke gayela che. zatruMjaya mAhApe, zIlataraMgiNImAM tathA haima nemicaritre dropadInA jIve sukumAlikAnA bhavamAM ATha mAsanI saMlekhanA karyAnuM lakhANa che. Idriyone gupta rAkhavI joIe. jAo rAga dveSathI rahita thaIne viSayone rokanArA prANiyo mRdaMgadhrahanA sukhane pAmanArA kAcabAnI jema sukhane pAme che, ane bIjA saMsArasAgaramAM paDelA prANiyo pApakarmanA vazathI zIyALe pakaDelA kAcabAnI jema anarthanI paraMparAne pAme che, jJAtAsUtre. hajAra varSa sudhI saMyama pALe paraMtu aMte jo kharAba adhyavasAya thAya, to kaMDarIkanA peThe siddhipada pAmato nathI . ane phakta thoDo ja kALa jo zuddha saMyama bhAvathI pALe to puMDarIkanA peThe potAnuM kArya siddha kare che. jJAtAsUtre. navaniyANA madhye dropadIe jJAtAdharmakathAnusAre cothu niyANuM karyAnI saMbhAvanA jaNAya che, paraMtu parama adhyavasAyanA yogathI (27) For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 nidAnanA abhAvathI teNe cAritra lIdhela che. graMtha madhye dekhela nathI ke amuka niyANuM bAMdhela che. jJAtAsUtre. hIrapro. paNa emaja che. jJAtAsutra 8 muM adhyayana jJAtAsutramAM cilAtIputra dharma aNapAmye gayela che ane AvazyakaprakIrNakAau. AThame devaloke gayela che ane ArAdhaka thayela che. jJAtAsutra prathama adhyayane sAvacU zreNikanI dhAraNI rANIne meghakumAra eka ja putra hato. vIza sthAnakanA vIza padonA nAmo kahelA che. puSyanakSatranuM balavAnapaNuM ekalA jyotiSazAstramAM nathI paraMtu siddhAMtane viSe paNa balISTapaNuM kahela che. bAramo caMdra hoya to paNa puSyanakSatra sarvArthane sAdhanAra che. tIrthaMkaranA janma pachI tIrthaMkaranI mAtA bIjA bALakane janma Ape che. mallinAtha bhagavAnano nAno bhAI madina thayela che. dropadI parama zrAvikA hatI. dropadIe cha mAsa sudhI chaThThane pAraNe AMbela karela che. jJAtAsutra solame adhyayane upAsaka dazAMga 6 The adhyayane sAmAyika tathA paiASadhamAM zrAvakane AbhUSaNa paheravA kalpe nahi. kuMDakolika zrAvake mudrA utArI che, kuMDakolika zrAvake vastra mUkIne,mukha vajra, muhapattivaDe kriyA karI che. zrAvakono adhikAra upAsakadazAMgasUtra tathA vardhamAna dezanAmA che. zrAvakanA guNo tathA zrAvakanI karaNI vigere zrAddhavidhi tathA dharmaratnAdika prakaraNAdikane viSe che. 28 For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 upadhAna tapa vigere karavAno adhikAra zrAvakono che. samavAyAMge paNa ema ja kahela che. AnaMdAdika zrAvakano adhikAra vistArathI che. AnaMdAdi daza zrAvaka prathama devaloke jude jude vimAne gayA che. darekanuM AyuSya 4 palyopamanuM che. dareka ekAvakArI thaze. upAsaka dizAsUtre aMtagaDa sUtre arjAnamAlI cha mAse aMtagaDa kevalI thaI mukti gayela che .. bIjA paNa ghaNAno adhikAra temAM che. praznavyAkraNa sUtre pAnuM 122 bIjI pUMThI dAMDA saMbaMdhI lakhANa che. vipAknatre mRgAputra(loDhIyA) nuM AkhyAna vistArathI che. uvavAIsUtre sarva sacitta vastunA tyAga karanArA aMbaDa parivrAjakanA sAtaso ziSyonuM draSTAMta nIce prakAre che. vIra prabhunA pAse teoe zrAvakanA vrata to grahaNa karelA hatA, temAM sacitta tathA adattAdAnano sarvathA tyAga karela hovAthI teo bIjAnA Apela anna pANI ja AhAra karatA hatA. ekadA gaMgAkAThe pharatA grISma RtumAM tRSAtura thavAthI ati pIDA pAmyA chatA paNa amAre niyama draDhatAthI pALavA sAthe sacitta ane adattAdAna grahaNa na karavuM, tethI najIka rahelA gaMgAnA pANIne paNa nahi pItA, A apakAyanA jIvo amArA ja kuTuMbIo che. ema ciMtavatA, gaMgAnI 2e For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 tapelI retImAM aNasaNa karI pAMcamA brahma devaloke IMdrasamAna devatA thayA, bhagavatI sUtre paNa emaja kahela che. ' papAtika sUtre bAra devalokanA dasa vimAno nIce mujaba che. 1,pAlaka 2, puSpaka 3, saumanasa 4, zrIvatsa 5, naMdyAvarta 6, kAmagama 7, prItigama 8, manorama 9,vimala ane 10, sarvatobhadra. uvavAI sUtre koNikane sujAta tathA vinIta putra kahela che. pitAne du:kha dIdhuM che te pUrvabhavanA niyANAnA yoge, paNa pAchaLathI ghaNo pazcAtApa thayo che. bhagavAna vicare tyAre rastAmAM dharmacakra AgaLa cAle. mastaka upara traNa chatra cAle. banne bAju cAmaro cAle. pAdapITha sahita sihAsana cAle. dharmadhvaja AgaLa cAle devatAo paNa jaghanyathI koTI sAthe hoya ane cotrIza atizaya yukta tathA pAMtrIza vacana vANI saMyukta hoya. uvavAI sUtre. - anAzAtanA vinaya kahyo che. tathA jIvane jaghanya upayoga eka hoya. uvavAI sUtre. kevalImuddaghAta kare tyAre trIjo,cotho, pAMcamo e traNa samaye aNAhArI hoya. uvavAI sUtre. rAyapaNeNI sUche kezI gaNadhara mahArAje pradezI rAjAne kahela che ke te pradezI rAjA ! tuM prathama manojJa thaI, pAchaLathI amanojJa nathI eTale anukaMpAdAna bhagavAne niSedha karela nathI. kezI gaNadharane cAra jJAnavALA kahela che. rAyapAseNI sUtra uttarAdhyayana sUtra traNa jJAnavALA kahela che. M 300 For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 naMdA puSkaraNI nAmanI devatAnI vAva che. temAM hajAra pAMkhaDIvALA kamaLo thAya che. te kamaLone laIne devatAo naMdA puSkaraNInA cAre dizAomAM jayAM zAzvatA maMdiro che tyAM Ave che ane bhagavAnane pUje che. jIvAbhigama sUtre paNa emaja kahela che. rAyapaNI sUtro pradezI rAjAne bodha kezI gaNadhara mahArAjAthI thayo che, ane svalpa ja kALamAM tera chaThTha karI teramAM chaThThane pAraNe kALadharma pAmI devagatimAM sUryAbhadevapaNe utpanna thayela che. azoka vRkSAdikane phUla dIThA nathI. rAyapasaNI tathA jIvAbhigama sUtre. devatAne nidrA na hoya. rAyaparoNI sUtre jIvAbhigama vRttA taMdulIyo maccha marIne sAtamI narake jAya che, vajaRSabhanArAca saMghayaNa che. tathA sahastrAra sudhInA koIka devo merUvAvaDIyomAM snAna karatA marIne taMdulIyA maccharaNe utpanna thAya che, koIka AnatAdika devo merUvAvaDIyomAM snAna karatA ane tene vidyAdharoe jotAM chatAM ja marIne taMdulIyA macchapaNe utpanna thAya che. jIvAbhigama sUtre keTalAka vano ane ratno devalokane viSe vanaspatimaya che. manuSyakSetranI bahAra nadI, draha, meghanI garjanA, bAdara agni, jInezvaro, manuSyajanma, manuSyamaraNa,cha Rtuo eTalA padArtho pIstAlIza lAkha yojananA vistAra vALA manuSyakSetra sivAya kayAMya paNa hotA nathI. Iti jIvAbhigama sUtro tathA kSetrasamAse raiveyakanA devo vAvaDI nahi hovAthI jaLa nahi hovAthI 31 For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 jinapratimA pUjatA nathI temaja vastrAlaMkArone paNa dhAraNa karatA nathI. jevA janma dhAraNa kare che tevA ja zarIravALA hoya che. jIvAbhigama sUtre aSTa prakArI pUjA temaja AratiAdika karavAne mATe jIvAbhigama sUtramAM kaheluM che. mAnuSyottara parvatanA bahAra jeTalA sUrya ane caMdro rahelA che te sarvemAM caMdro abhicI nakSatra vaDe yukta hoya che. ane sUryo puSyanakSatravaDe yukta hoya che, tethI uSNakALe ati uSNatA rahita sUryo ane zItakAle atizItalatA rahita caMdro hoya che. jIvAbhigama sUtro je je sthAnanA IMdro caDI gayA hoya te te sthAnane Azraya karIne cAra pAMca sAmAnika devatAo bIjo IMdra jayAM sudhI utpanna na thAya tyAM sudhI vahAra kare(rahe che,) jIvAbhigame te IMdrono virahakALa ane utpanna kALa jaghanya eka samaya ane utkRSTa cha mAsano hoya che. jIvAbhigama sUtre ' he bhagavan! jaMbUdvIpo keTalA kahelA che ? he goyamA ! asaMkhyAtA kahelA che. jIvAbhigama sUtro jIvAbhigamasUtra vRau narakane viSe utpanna thanArA samaye koIka nArakInA jIvo ne utpAta kAle kAMIka zAtA vedanI karmano udaya hoya che. tenA kAraNo nIce mujaba che. 1. je pUrvabhave agnizastrAdika nA ghAta rahitapaNe maraNa pAmI ati saMkilaSTa adhyavasAya rahita narakamAM utpanna thAya tene pUrvabhave bAMdhela pIDakarUpa du:kha na thAya paramAdhAmIe kareluM duHkha na thAya, paraspara udIraNA kareluM duHkha na thAya. 32 For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 2. devakarmaNA pUrva sAMketika karelI kriyA vaDe narake jaI vedanA upazAMta nimitte koI tathA prakAranI kriyA kare jema baLadeve kRSNane karela che. tema thoDo kALa mAtra vedanA na thAya , tyArabAda nizcaya thAya. kSetra svabhAvathI utpanna thavA vALI agara anya vedanA jarUra utpanna thAya. 3. adhyavasAya nimitte narakamAM utpanna thatI vakhate samyakatva utpanna thAya tevuM nimitta bane tathA sArA adhyavasAya thavAthI koIka nArakI kAMIka zAtaveda kadAcit tIrthakara mahArAjAdinA guNAdikanI anumodanA karavAthI harSa thAya. 4. karmAnubhAvathI tIrthakara mahArAjanA janma dikSA, kevala kalyANaka bAhya nimitte zAtAvedanIno udaya thAya . uvavAI sUtre paNa emaja kahela che. bharata airAvata kSetra viSe vartatA arihaMta, cakravartI baLadeva, vAsudeva, jaMghAcAraNa , vidyAcAraNa, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka zrAvIkA vigerenA saMbhava thakI temanI pujAIthI e suSma duSmAdikane laIne manuSyo prakRti bhadraka alpa kaSAyA mRdumArdavasaMpannA vinItA tenA pratApathI jaMbudvIpa lavaNasamudrane boLI deto nathI, duSamaduSamAdikane viSe paNa pIDA karato nathI, kAraNake bharata airAvatanA vaitADhaca parvatanA adhipati devone pratApa- prabhAva ghaNo che. jIvAbhigama sUtre vRtavaitADhaya parvatanA devatAne prabhAvathI paNa pIDA thatI nathI, kAraNa ke te devatA palyopamanA AyuSyavALA che.zullahimAvAna ane zikharI parvatanA devatA mahaddhika che, tethI jaMbudvipane lavaNa samudra boLI deto nathI. himavaMta airaNyavaMtanA manuSyo prakRtithI bhadrika ane vinIta che tethI ane mahAhimavAna ane rUkamI parvatanA devatAo mahaddhika che tethI tathA harivarSa ane ramyakanA manuSyo bhadrika ane vinIta che tethI tathA pUrvavido, aparavidehe, arihaMta cakravartI 33 For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 yAvatuM manuSyo yAvatu bhadrika vinIta che , tethI ane devakupha tathA uttarakurU nA manuSyo nI prakRti bhadrika tathA vinIta che tethI jaMbudvipane lavaNasamUdra boLI deto nathI - jIvAbhigame comAsAnA saMvatsarInA divaso tathA jinajanma, dIkSA, kevala jJAna vigere parvomAM devatAo mahAharSane dhAraNa karI aSTAblikA mahAmahimAdIkane karatA vicAre che. jIvAbhigame saudharma IzAna devalokane viSe utpanna thayelA devonA zarIra be prakAranA kahyA cheH 1 bhavadhAraNIya, ane uttaravaikriya. 1. bhavadhAraNIya zarIra AbharaNa vastrarahita prakRti sthiti suzobhita hoya che. 2. uttaravaikriya AhArAdika vaDe karI vakSa:sthaLa ne zobhAvanArA dekhavA lAyaka darekadizAne zobhAvanArA hoya che. jIvAbhigamasUtre garbhamAM rahelo jIva azubha bhAve mare to trIjI naraka pRthvI sudhI jAya che, paNa tethI vadhAre narake na jAya ane zubha bhAve mare to AThamA devaloka jAya. prajJApanA vRtto tRtIya aNbahuvAkhya pade mAnasa sarovara uttara dizAne viSe saMkhyaya yojaneSu dvIpasu madhya koIka dvIpe AyAmaviSkabhapAvaDe karI saMkhyaya yojana koTAkoTI pramANavALuM mAnasa sarovara che. devo tathA nArakonI yoni acitta che. pannavaNA navame pade. tathA saMgrahaNI vRtto. manuSyanA 1800 bhAMgA kahelA che. pannavaNA sUtra chaTTe pade pudgalanI gati be prakAre kahelI che. 1 pANI upara sparza karIne -tarIne cAle te tarI . AkAzamAM sparza karIne cAle te pakSI. pannavaNA sUtra cha pade na 34 - For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 je jIva bhavane viSe bhramaNa karatA cAra vAra AhAraka zarIra kare to te ja bhavane viSe avazya muktimA jAya che. Iti prajJApanA, vRtto Satrizattame samudyAtapade prajJApanA sUtra prathama pade 1 purISa. (viSTAmAM ) 2 mutramAM 3 moDhAnA thuMkamAM. 4 nAkanA melamAM. 5 vamanamAM 6 pittamA. 7 vIryamAM 8 vIrya rUdhiranA saMgamAM. 9 rAdha (parUmAM) 10 vIrya pudagala alaga nIkaLe temAM 11 jIva rahita kalevaramAM 12 strI purUSonA samAgamamAM. 13 nagaranI morI (khALamAM) 14 sarva azuci sthAnamAM e uparokta cauda sthAnake saMmUcchima jIvonI utpatti kahela che. sUryAbha vimAnane viSe bhamarAdika jIva je kahyA te pRthvI kAyarUpa jANavA. pannavaNAsUtre. - meruparvatanI vAvaDIyomAM vikaseMdriya jIvo hoya che. tathA meruparvatane viSe vikaleMdriyanI saMbhAvanA hoya che. pannavaNA sUtre bAravratadhArI zrAvakanA peThe kevala samyaktadhArI bAramA devaloke jAya. pannavaNAsUjhe. bhASAnA pugalo lokAMtika sudhI jAya che. pannavaNA 11 me pade. koI strI paNa kevalInI peThe kevalI samudaghAta kare che. pannavaNAsUjhe. saMsArI mANasane IMdriya be hoya che. 1. draleMdri, 2 bhAveMdri, draleMdri, kAraNa bhAveMdri kArya. draleMdri dvArA pudagala grahaNa kare, karazeMdri A jIve anaMtA zarIra mUkyA che. tevI ja rIte A zarIra paNa mUkaze. pannavaNA sUtra. AThamA zarIra pade . samaktithI bhraSTa thayelA gurunI sevA varjana karavI tethI siddha 35. For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 thAya che ke mithyAtvInI sevA karavAthI potAnA guNonI hAni thAya che. pannavaNA sUtre. gatamasvAmIe pUchavAthI vIra bhagavAne kahyuM ke he goyamA ! urdhvaloke tathA tenA eka deza bhAge tathA urdhvaloke ekAdaza bhAge vAvaDI Adine viSe beMdriyAdi paryAptA aparyAptAnA sthAno hoya che. e pramANe te Idriya ane cauridriyanuM paNa jANavuM. pannavaNA sUtra vanaspatimAM jyAM eka bAdara paryApta jIva hoya tyAM tenI nizrAe pratyeka vanaspatinA aparyApta jIva saMkhyAtA athavA asaMkhyAtA hoya, ane sAdhAraNa vanaspatimAM to niyamA anaMtA jIvo utpanna thAya che. evI rIte nAgaravelanA eka pAna vigeremAM asaMkhya jIvo haNAya che, tene Azrita lIlaphugonA saMbhava thakI to anaMtA jIvo haNAya che, mATe tene avazya varjavA. pannavaNA sUtre aMtarmuhUrtanA AyuSya vALo taMdulIyo matsya marIne sAtamI narake jAya che, jIvAbhigama sUtre paNa ema ja kahela che. strI kALadharmane pAmIne sarvArthasiddha vimAnane viSe utpanna thAya che. vAsupUjya caritro temaja vijayacaMdra kevalI caritre paNa emaja kahela vaikriya zarIrane viSe zukranA pudagalo hovAthI devo manuSyonI strIo sAthe maithuna seve che, chatAM garbha dhAraNa karI zake nahi. pannavaNA sUtra jaghanya aMgulanA asaMkhyAtame bhAge ane utkRSTa asaMkhyAtA dvIpasamudrane dekhavAnuM tiryaMcane avadhijJAna hoya che. pannavaNA sUtra sAtamI narakathI nIkaLI prANI mAchalApaNe ja utpanna thAya tevo kAMI paNa niyama nathI. pannavaNA sUtre strI pAMca anuttara vimAnamAM jaI zake che. tathA prakAranA adhyavasAyanA sabhAvathI. pannavaNA sUtra na 36 - For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 karma prakRtyAkhyatrayoviMzatitamapadaparyaMta mAnuSI tu saptanarakapRthvI yogyamAyurna badhnAti,anuttarasurAyustu badhnAti // manuSyanI strI sAtamI naraka pRthvInuM AyuSya bAMdhe nahi ane anuttara devanuM AyuSya to bAMdhe che. uttarAdhyayana sUtra vRttine viSe neminAtha tathA rAjumatInA pUrvabhavanA adhikArane viSe kaheluM che. prajJApanA sUtravRtti tyArabAda dhana ane dhanavatI ,cAritranuM pratipAlana karIne aparAjita vimAne dhana tridaza (devatA) thayo ane dhanavatI paNa devapaNe utpanna thayela che. ItyAdi | vijayacaritrane viSe paNa pradIpapUjAne adhikAre kahyuM che - saggAo caviuM, etthavi jammaMmi tuha sahI hoi / tato mariuM tume, savvaThe dovi devatti // 1 // bhAvArtha - svargathI cyavIne tathA A janmane viSe paNa tArI strI thaze. tyAMthI tamo banne jaNA marIne sarvArthasiddha vimAnane viSe devapaNuM pAmazo. pannavaNA sUtra kRtanapuMsaka napuMsakakevalI kevalIsamudaghAta kare che. kevalIsamudaghAta karyA pachI aMtarmuhUrta jIve che. kuMthuAnI jIbha bethI nava AMgulanI hoya. AMgula tenA ja jANavA. dravyamana rUpI, ane bhAvamana arUpI, kahevAya. bAra vratadhArI dezavirati zrAvaka pAMcame guNasthAne vartato ane 37 For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kevala samaktidhArI avirati zrAvaka samaktithI paNa bArame devaloke jAya che eTale banne bArame devaloke jAya che. AsAliyo saMmUcchima paMcaMdri tiryaMca kahyo che. pAMce IMdriyono jaghanya viSaya aMgulanA asaMkhyAtamAbhAgano ane utkRSTazroseMdriya bAra jojana, cakSu IMdriyano lAkha jojanathI adhika, prANendriyano nava jojana ane sparzendriyano nava jojana kahela che. pannavaNA sUtre 11 me pade. strI anuttaravimAna sudhI jAya che. Iti pannavaNA 13 me pade. puSkaravaradvIpane viSe vasatA manuSyo ekavIza lAkha cotrIsa hajAra pAMcazo chatrIza yojana ugato sUrya dekhe. sUrya paNa eTalo prakAza kare. pannavaNA paMdaramA pade pannavaNA sUtra bArame pade tiryaMco vaikriyazarIra kare to bethI mAMDIne nava sudhI kare. strI kevalIsamudraghAta kare che. pannavaNA sUtra jIva upaje tyAre prathama kArmahayogathI AhAra le, tyArabAda jeTalA vakhata sudhI zarIra nIpaje nahi tyAM sudhI dArika, mizra tathA vaikriyamizrayoge AhArane grahaNa kare . cakravartInuM strIratna sAtamI narakamRthvIthI 1,teukAyathI 2,vAukAyathI 3, aNuttarovavAIdevalokathI 4, asaMkhyAtA varSanA AyuSyavALA manuSya tathA tiryaMcathI 5 e pAMca varjIne bIjA tamAma daMDakathI AvIne upaje. vidyAdhara tirtho naMdIzvaradIpa sudhI jAya che. pannavaNA ekavIzame pade kevalI samudraghAta karavAvALA samakAle utkRSTA navaze hoya che. pannavaNA chatrIzame pade - 38 For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 jaMbudvIpapannau aDhI dIpane viSe zAzvata parvato 1357 tenA kuTo ra641, paraMtu pAMca merU rahita jANavA. pAMcamo Aro zrAvaNa vadi pAMcame beTho che. chaThTho Aro paNa e ja tithie besaze. jaMbudvIpaprajJaprivRtti bharatakSetranA uttarArdhamAM RSabhakUTa nAmano kUTa parvata Avelo che. tenI uMcAI ATha yojananI che. mULa bhAgamAM pRthvInI aMdara be yojananI tenI laMbAI che.mULamAM ATha yojanAno teno vistAra che. teno madhyapradeza che yojanAnA vistAravALo che ane cheka uparanA bhAgamAM cAra yojananI tenI sapATI che jaMbudvIpapannau tathA hemaSabhacaritre uparokta banne viSe to kaheluM che ke sarvedevonA sthAna pratye ghaMTA hoya che. jayAre IMdrAdika devo tIrthaMkara mahArAjanA janmAdika mahotsava karavAne ahIM Ave che tyAre prathama, trIjA,pAMcamAsAtamA, dasamA devalokanA IMdro potapotAnA nokaro hariNagameSI devone AjJA Ape che ke - ApaNI sughoSA ghaMTAne vagADo. AvI rIte kahevAthI teo potapotAnI sudhoSA ghaMTAne vagADe che. bIjA, cothA,chaThThA, AThamA, bAramA devalokanA IMdro potapotAnA ghaMTAdhipati laghuparAkramasaMjJAvALA devone AjJA ApIne potapotAnI mahAghoSA nAmanI ghaMTAne vagaDAve che. camareMdra ane balIMdra nAmanA asureMdro anukrame druma ane mahAdruma nAmanA padAti senApati devIdvArA oghasvarA nAmanI sughoSA ghaMTAne 3c bhAga-7 pharmA-6 For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 vagaDAve che. banne nAgakumAranA IMdro meghasvarAnAmanI sughoSA ghaMTAne vagaDAve che. banne suvarNakamAranA IMdro -susvarA ghaMTAne vagaDAve che. banne vighukumAnA IMdro kroMcasvarA nAmanI ghaMTAne vagaDAve che. banne agnikumAranA IMdro maMju svarA nAmanI ghaMTAne vagaDAve che. banne dikakumAranA IMdro maMjughoSA nAmanI ghaMTAne vagaDAve che. banne udadhikumAranA IMdro susvarA nAmanI ghaMTAne vagaDAve che . banne dviIpakumAranA Idro madhurasvarA nAmanI ghaMTAne vagaDAve che. banne vAyukumAranA IMdro naMdizvarA nAmanI ghaMTAne vagaDAve che. banne svanitakemAranA IMdro naMdIghoSA nAmAnI ghaMTAne vagaDAve che. tathA dakSiNa dizA saMbaMdhI dharaNaMdrAdi nava IMdronA padAtiko bhadrasena nAmanA che. tathA uttara dizA saMbaMdhI bhUtAnaMdAdi nava IMdronA padAti svAmI dakSa nAmanA che. tathA vyaMtaronA 32 IMdro temAM dakSiNa dizA saMbaMdhi 16 IdronI maMjAsvarA nAmanI ghaMTA che. tathA uttara dizA saMbaMdhI 16 IMdronI maMjughoSA nAmanI ghaMTA che. e vyaMtaronA adhipationA nAmono nizcaya nathI. banne jayotiSInA IMdro susvarA nAmanI tathA susvarAnirdoSA nAmanI ghaMTAne vagaDAve che. temanA padAtikonA adhipatinA nAmono nizcaya nathI. vizeSa adhikAra jaMbUdvIpanA pati tathA RSabhadevacaritrathI jANavo. | sarve IMdro samyakadaSTi ja hoya che. Iti jaMbudvIpa patrastI tathA nirvANakalyANakAda. vimAna karanArAnA nAmo sUtromAM dekhAtA nathI. tenA Abhiyogika devo vimAno banAve che. jaMbudvIpa pannatto dareka vaimAnika IMdronA vimAna lAMbA pahoLA 1 lAkha yojananA hoya che, ane uMcANamAM potAnA vimAnanA pramANavALA hoya che. teonI IMdradhvajA paNa eka hajAra yojana unnata hoya che. jaMbudvIpa 40 For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 patti sUtra asuredranA vimAno 50 hajAra yojana pramANanA vistAravALA hoya che. camareMdra tathA balIMdranA IMdradhvaja paNa 500 yojana uMcA hoya che. bAkInA 18 IMdronA vimAno tathA IMdradhvajo ardha pramANavALA hoya che. | vyaMtara jayotiSInA IMdronA vimAno 1000 yojanA pramANavALA hoya che ane maheMdradhvaja paNa 125 yojana uMco hoya che. jaMpadvIpa panna kalpasUtra aMtaravAcanAne viSe tathA praznottarasArdhazataka graMthe tathA hemacaMdrasUriviracita AdIzvarajI caritrane viSe paNa ema ja kahela che. pAlakAdika devo pote ja vimAnarUpa thAya che mATe sarve vimAno sacitta hoya che. Iti ThANAMgasUtraTIkAyAm dazamasthAne jinezvara mahArAjane snAtra abhiSeka karavA mATe IMdra Adeza karelA Abhiyogika devatAo kSIrasamudranA pANIne lAvI pachI tyAM utpanna thayelA hajAra pAMkhaDIvALA kamaLone grahaNa kare che. e pramANe puSkarodadhithI AraMbhIne bharata, airavata,mAgadha vigere sthAnonA jaLa, kamaLo, mRttikA vagere grahaNa kare che. prabhune abhiSeka karyA pachI acyateMdra bhagavAnanA aMgane sApha karIne, uttama alaMkAro paherAvIne sonAnA, bAjoTha upara rUpAnA cokhAthI aSTa maMgalika AlekhIne, manohara evA ekasone ATha kAvyathI prabhunI stuti kare che. kahyuM che ke- jinarAjanI AgaLa dhUpa karIne, pachI sAta ATha pagalA haThIne, be hAtha joDI daza AMgaLAne ekaThA karavApUrvaka mastaka upara lagADIne praNAma karIne pachI jemAM eka zabda be vAra na Ave 41 For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 evA evA eka so ne ATha nirmala kAvyathI prabhunI stutine kare che. te kahe che.siddhaavasthAne pAmanArA, tattvanA jANa, karmarahita,rAgadveSarahita, nirAbhimAna,dharmane viSe cAra gatino aMta karanAra cakravartI evA he bhagavan! tamane ame namaskAra karIe chIe. yugalIyA maraNa pAme tyAre tenA zarIrane bhAkhaMDa pakSI samudramAM nAkhe che tema temaRSabha caritra kahyAM che ane keTalAka kahe che ke gaMgAdika nadImAM nAkhe che. jaMbudvIpa patto , sUryapannati TIAyAma jevI rIte sUryano cAra dakSiNAyana ane uttarAyana che tevI rIte caMdramAno cAra paNa dakSiNAyana uttarAyana taraphano che. nizIthasUtra abhakSya tyAgano adhikAra che temaja bRhatkalpa, AcArAMga, dazavaikAlika, pravacanasArodvAra yogazAstra, senaprazra, zrAddhavidhivRMdAravRtti vigeremAM paNa abhakSyatyAganuM lakhANa che. muniyoe rajoharaNane ozIke agara DAbI bAju mukavuM nahi paNa jamaNI bAju mukavuM joIe. pAMcamA ArAnA AThamAM udayamAM zrIprabha nAmanA yuga pradhAna AcAryanA vakhatamAM kalaMkI thaze. te avasare hIyamAna samayamAM tIrtha kahetA derAsaro koIka jagyAe haze ane sAdhu-sAdhvIo paNa bahu ja alpa haze. te vakhate kalaMkI rAjA thaze. Iti mahAnizItha tathA nizItha sUtre. paraMtu te kAlane AvavAne hajudu lagabhaga sAta hajAra varSanI vAra che. tenI vacce upakalaMkI ghaNA thaze. jevA ke alAudIna khunI 42 For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 Adi dharmaDhaSI rAjA thaI gayA tevA jANavA evo ja khulAso vasudeva hiDImAM paNa che. sAdhune gRhasthane ghare besavAnI manAI che. sATha varSa uparanI vayavALA, sarvathA vRddha, jIrNa zarIravALA zaMkAne haNanAra, sarvathA sthira cittavALA, tApavaDe zarIrane zoSanAra saMvigna jIva kAraNe besI zake; bIjA nahi. sAdhu potAnA upakaraNAdika mANaso pAse upaDAve to doSa lAge, prAyazcita Ave. nizItha sUtra uddezIne karela AhAra paNa posAtI laI zake, strI jinakalpI na hoya nizIthacUrNo vikalpI sAdhune jaghanyathI cauda upakaraNa rAkhavAnuM kahyuM che. bALa, tapasvI, glAna e ThaMDIne sahana karI zake nahi to saMyamanA rakSaNane mATe be traNa agara adhika upakaraNa rAkhI zakAya che. nizIthacUrNa caudame uze. prAvaraNano artha uttarIya vastra kahyo che. ahIM vastra mUkavAthI zrAvakane mukhavalgIkAnuM grahaNa karavuM ema sUcave che. apavAdathI zrAvaka agara mithyAtvIne dIkSA levAnI bhAvanA hoya to dazavaikAlika cAra adhyayana gRhasthane bhaNI zakAya che;sivAya nahi. nizItha cUrNo sUryodaya pahelA, madhyAnha , sAyaMkALe, rAtrimaA(ardharAtre) svAdhyAya na karavo. nizIthacU | munie gurUne vaMdana karI, amuka kAraNathI amuka vigaya levAnI huM IcchA karuM chuM vigere kahI gurU kahe te pramANe vidhipUrvaka vigaya levI. nizIthacUrNa je akArya karavuM te duSkara nathI, paNa tenuM prAyazcita levuM duSkara 43) 43 For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 che. nizIthacUrNo | siMdhudeze mahAvIrasvAmInA javAthI 1500 sAdhuo kALadharma pAmyA hatA. nizIthacUrNa sAmAyikamAM ghaDI rAkhI zakAya che. Iti nizithacUrNo tathA vRMdArUvRtto naivedya rAdheluM dharavAnuM kahyuM che tathA zrAddhavidhi, AcAra upadeza, aSTaprakArI pUjAno rAsa tathA sakalacaMdajI upAdhyAya viracita pUjAomAM paNa kahela che. nizIthacUrNa nizIthabhASya sAmAyikamAM AhArana thAya, paNa posahamAM AhAra thAya ane posAtIne arthe karelo paNa AhAra kare. nizItha bhASya, pAMcame uddeze sAdhune vRkSanA nIce vaDInIti karavI nahi. bRhaspe sthAnakavAsI (DhuMDhIyA) rAtrie pANI rAkhavAnuM kyAM kyuM che ema pUche to uttara Apavo ke-bRhatkalpa pAMcame udeze che. vaLI satyasAgara nAmanI temanI ja navIna buka banAvela che temAM che.) gRhalpavRtto chevaTTA saMghayaNavALo jIva utkRSTatAthI cothe devaloka jaI zake che, uparAMta nahi. be gAu uparAMta kSetramAMthI lAvelo AhAra sAdhu-sAdhvIne vaparAya nahi ane prathama porIsImAM lAvelo AhAra cothI porisImAM vaparAya nahi,vApare to doSa lAge. 44 For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bRhambha prathama khaMDe eka gacchamAM jaghanyathI traNa jaNA hoya, tenA uparAMta cAra pAMca Adi hoya te madhyama gaccha ane utkRSTathI batrIsa hajAra Adi hoya te AdinAthanA RSabhasena gaNadharane batrIsa hajAra sAdhunuM parimANa hatuM sAdhu saMyama viruddha dravya varja. pAlazArka, laTTAzAka, zubha zAlanake, mahArASTradau kathita, tathA mudRgAdika kaThoLa mizrita Ama gorasAdika mAMsa,madhu,mAkhaNa, virUdhdha bhakSa dravya A sarveno tyAga kare. kutrikA paNa pUrvabhavanI prItivALA deva,punyazALI prANIone je Icchita padArtho mAge che te Ape che. te sthaLo ujjayinI rAjagRhImAM hatA. bRhatkalpavRrtI dvitIyakhaMDe sAdhu gRhastho pAsethI chinna-chedela vastra le. comAsu rahelA sAdhune te gAmamAMthI comAsu pUrNa thayA bAda be mAse navuM vastra levuM kahyuM, kAraNa ke te kALanA madhye koIpaNa laI zake. bRhatkalpadvitIyakhaMDe je glAnanI bhakti kare te vItarAganI AjJAnA ArAdhaka bhagavAnanI bhaktinA peThe kahevAya bRhatkalpaprathamakhaMDe AcAryAdikane vihAra karatI vakhate muhUrta jovAnuM kahela che. tathA gaNivijjApayetramAM paNa emaja kahela che. Iti bRhatkalpavRtto dvitIyakhaMDe - jinakalpI sAdhuo te bhavamAM mukti jatA nathI, kAraNa ke AgamamAM temane kevalajJAna thavAno niSedha kahela che. brahatkalpavRtai bRha5 prathama uddeze sAdhune citrelA upAzrayamAM rahevAya nahi. 45) 45 For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bRha5 sUga vR trIje khaMDe kaMIpaNa jJAna, darzana, cAritrAdikanA guNane dhAraNa karanArA pAsatkAdika hoya to tene avasarocita vaMdanAdika karavAmAM doSa nathI. koI kAraNanA vazathI anya darzanInA sahavAsamAM rahevuM paDe to pravacananI mAlinyatA na thAya tevA prakAre vartana karavuM. bRha5 sUtra vRtti bIje khaMDe rAtrie sUtI vakhate vikalpIo bAraNA baMdha na kare to siMhAdika jAnavarothI, cIrAdikathI zatruothI saMyamanI ane AtmAnI virAdhanA thAya, mATe sthavirakalpIone avazya bAraNA baMdha karavA joIe. bRhaspavRau bIje khaMDe jyAM comAsu karyuM hoya tyAMthI sAdhune be mAsa sudhI vastra levA kalpa nahi, apavAdathI laI zakAya. bRhajja bIje khaMDe ghoDA, sarpa, pADA, dravya saMyogathI saMmUcchima thayela hoya tenuM AyuSya aMtarmuhUrtanuM hoya che. saMyamamAM saMyamanA bhedonA sattara prakAra kahelA che. praznottarasArdhazatake 4pa meM patro paNa ema ja kahela che. hAlamAM chellA saMtananavALA jIvonA pariNAma zubhAzubha maMda hovAthI te zubhAzubha karmano baMdha paNa alpa karI zake che tethI teo urdhva cAra devaloka sudhI ane nIce bIjI naraka sudhI jaI zake che. saMgrahaNI sUtre paNa ema ja kahela che. 46 For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 jayAM divAno udyota hoya tyAM kAraNe eka be divasa rahe. vadhAre rahe to prAyazcita kahyuM che. bRhat kalpa koI nirbhAgI purUSanA saMsargathakI ghaNA bhAgyavAna jIvono punyodayaprAya karI haNAI jAya che. bRhatkalpaprathamakhaMDe bRhaspebhAge masadevA nigodamAMthI nIkaLI, keLanA bhavo karI, manuSyajanma pAmI mokSe gayA che. Avazyaka sUtra tathA pannavaNAsUtramAM paNa emaja kahela che. samavasaraNamAM alpa RddhivALA manuSyo tathA devatAo maharthika manuSyone ane devatAone yathAI satkAra mATe namaskAra kare che. jo na kare to AjJAbhaMgano doSa lAge che. Avazyakaniryukti, bRhatvattine viSe paNa emaja kahela che. pustaka lakhavAno adhikAra kahelo che. bRhatkalpabhASya gRhajjubhASyavRttipIThIkrayAm pahelI saMpUrNa porisI bhagavAna dezanA Ape. pachI bIjI saMpUrNa porisI gaNadhara dezanA Ape. pachI cothI porisI bhagavAna dezanA Ape. sAmAnyapaNe pANI rAkhavAnuM kahela che. Iti bRhatkalpe. bRhaspabhASyavRtti. sAdhvIne bAraNA baMdha karIne sUvuM joIe. vikalpIone kAraNe yatnathI bAraNA baMdha kare. nindava pAkhaMDI mAtrAne viSe muhapatti, laghunItithI potAnA pAtramAM karI dhovAya nahi, dhove to prAyazcita Ave. 40 For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bRhAbhASyavRyAde jainamaMdire jinapratimA upara bhamarIo AdinuM ghara hoya ane tyAM sAravAra karanArA zrAvakanA abhAve sArA sAdhue pote ja tene dUra karavAthI alpa doSa lAge ane dUra na karavAthI moTuM prAyazcita Ave. bRhajjubhASyavRtti trIje khaMDe koIpaNa sAdhune syAnaddhi nidrAno udaya che. evuM gurUe jANyA pachI nIcenA upAyothI teno sAdhuveSa mUkAve. 1. syAnaddhi nidrAnA udayavALAne ardha vAsudevanuM baLa hoya te prathama saMghayaNavALAne hoya. hAlamAM to sAmAnya mANasanI apekSAe bamaNuM, -maNuM cAragaNuM baLa hoya. 2. tene gurU mIThA vacanathI kahe ke-he mahAnubhAva! sAdhu veSa choDI de tane cAritra nathI. AvI rIte kahevAthI veSa mUke to ThIka, nahi to saMgha bhego thaIne veSa laI le; paNa eka mANasa na le, kAraNa ke tenA upara dveSa thAya to tenA prANane haraNa kare. 3. teja bhavamAM kadApi kAle te muktigAmI hoya ane svAddhi nidrAno udaya hoya to paNa sAdhuveSa tene Ape nahi paraMtu jJAnavaDe karIne jANe ke Ane sthAnaddhi nidrAno udaya thaze nahi toja sAdhuveSa Ape; anyathA nahi. 4. sAdhuveSa levA mAMDyA pachI tene kahevuM ke dezavirati aMgIkAra kara. AvI rIte kahyA chatAM paNa na mAne to rAtrimAM tene sUto mUkIne sAdhuo anya dezamAM cAlyA jAya. vyavahArasUjhe. vire kahyuM ke he gatama! je muhapatti paDilehyA vinA vAMdaNA (48) For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 Ape tene gurU prAyazcita Ave. tIrthakra cakravaryAdinA prasAdo. tIrthakara mahArAjAnAM prAsAdo 108 hAtha pramANanA atyaMta ujajavala hoya che. cakravartIonA prAsAdo 108 hAtha pramANanA hoya che, paraMtu tIrthakarakaratA kaMIka ochA ujjavala hoya che. vAsudevanA prAsAdo 64 hAtha pramANanA hoya che.pAkRta lokonA prAsAdo 16. hAtha pramANanA hoya che. vaLI paNa kahayuM che ke- cakravartInA prAsAdo 108 hAtha pramANanA hoya che.vAsudevanA prAsAdo 64 hAtha pramANanA hoya che.mAMDalikanA prAsAdo 32 hAtha pramANanA hoya che. prAkRta lokonA prAsAdo 16 hAtha pramANanA hoya che. | muni jinapratimA(caityanI)zAkhe AloyaNA le. Iti vyavahArasUtra prathama udeze. navazAkhaM cadevAnAM,saptazAkhA surepare / paMcazAkhaM nareMdrANAM, trizAkhaM maMDalezvare // 1 // bhAvArtha-- devonA nava zAkhAvALA, bIjA devonA sAta zAkhAvALA, rAjAonA pAMca zAkhAvALA mAMDalikonA TANa zAkhAvALA prAsAdo hoya che. Iti aparAjita graMthe paNa kahela che. dogaMdaka devatA mahAsukhIyA hoya che. te trAyazika devo kahevAya che. vyavahAra sUtravRtta siMha nAmano zrAvaka dravyAdhikAre dravya Rddhi ane puSpano zekhara vigere choDI daI sthApanAcArya sthApIne pauSadhazALamAM sthita thayo. pachI bhUSaNane tyAga karI IriyAvahiyApaDikkamI mukhavastrikA paDilehI tyArabAda cAra prakArano pauSadha kare 49 For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 vyavahAra bhASya je pratimA dhara muni hoya te pratimA pUrI thayA pachI gurUjIne khabara Ape che tethI gurUjI rAjA pramukha zrAvakane jaNAvavAthI gAmamAM ADaMbara sahita praveza karAvavAthI loko dharmanA rAgI thAya che. tathA jaina zAsananI prabhAvanA thAya che. koI munine prAyazcita levA mATe gurUno yoga na hoya to bharUcamAM munisuvratasvAmInuM ArAdhana aTTama karI kare to adhiSThAyakajI deva prAyazcita Ape che. vyavahAraniryukti varSARtumAM sAta divasa, hemaMtamAM paMdara dIvasa, grISmamAM mAsa uparAMta lUNa khape nahi. - vyavahAra bhASya sAtamA uze. sajajhAya dhyAna na karavAnA divasomAM sajajhAya dhyAna karavAthI prAyazcita Ave che, mATe divasanI traNa saMdhyA ane cothI madhyarAtro sajajhAya dhyAna na karavuM. vyavahAracUNa oDhavAnuM vastra, AbhUSaNa vagere mukIne muhapatti grahaNa karIne vastra kAyAdikanuM pramArjana karI poSadhAdika AcaravAM. dazAzrutaskaMdha prathama adhyayane zreNika ane celaNAnA rUpa-bhoga dekhIne keTalAka sAdhu sAdhvIyoe niyANA bAMdhelA che. ardhapudgalaparAvartanathI adhika saMsAra hoya te kRSNapAkSika, 50. To ~ For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ane ardhapudgalaparAvartanathI alpa kALa hoya te zukala pAkSika dazAzrutaskaMdha, upadezaratnAkare tathA dharmaparIkSAmAM paNa ema ja kahela che. dazAzrutaskaMdhacUrNa kriyArUcI jIva nizcaya bhavya ane zukalapAkSika hoya che, te sammadaSTi hoya ke mithyAdaSTi hoya paNa eka pudgala parAvartanamAM nizcaya mokSe jaze. mahAnizIthasUtre jo dezathI AhArapaiSadha kare to gurUnI sAkSIe paccakhANa pArI A-vasahI kahI upAzrayamAMthI nIkalI IryAsamitipUrvaka ghare jaI IryAvahI paDikakamI gamaNAgamaNe AloIne caityavaMdana kare, pachI pRthvI temaja saMDAsA pramAjI Asana upara bese, pAtrAdi pramArja, paccakhANa pArI navakAra gaNI sabaDakA vagADyA vinA cabacaba na thAya tema vilaMba vagara mana,vacana, kAyAnA yogane ekatra karI sAdhunI jema bhojana kare. IryAvahI paDikamyA vinA caityavaMdana svAdhyAya dhyAnAdika karavA kalpa nahi sarvajJa bhagavAne kahelA bAra prakAranA tapa karmamAM svAdhyAya samAna bIjo koI eka paNa tapa nathI. jeno ekaja bhava bAkI rahelo hato te sAvadyAcAryA usUtranI prarUpaNAthI adhika bhava karavAvALA thayA. pAMca parvanuM ArAdhana karavAthI he gautama !bahuphala thAya, kAraNa ke prAyaH karIne parabhavanA AyuSyano baMdha te tithie jIvo bAMdhe che, tema vIra paramAtmAe kahela che. 51 For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 zIyala rahita pUjA satkAra dAnAdi dravya arcana zrAvakone kahela che.cAritrAnuSThAna ugra tapa caraNarUpa bhAva arcana sAdhuone kahela che. bhAva arcana ugra vihArarUpa ane dravya arcana jina pUjana karavA rUpa che. prathama bhAva arcana muniyone hoya che ane dravya tathA bhAva arcana zrAvakone hoya che dravya arcanathI bhAva arcana pradhAna kahela che. koI mANasa sonAnA tathA maNinA pagathIyAvALuM lAkho thAMbhalA vaDe karI suzobhita suvarNatalIyAvALuM jinezvaramahArAjanuM maMdira karAve tenA karatA tapa saMyamane adhika kahela che. jinezvara mahArAjanuM pUjana karyA sivAya karmanuM nirjaravApaNuM thatuM nathI. mATe vItarAgInI pUjA karavI. roga duHkhadAyaka che, mATe tenAthI jema dUra rahevuM, tema viSayathI dUra rahevuM, kAraNa ke viSaya je te tatvathI du:kha rUpa ja che. upadhAna karyA vinA navakAra vigere zrutajJAna bhaNe, bhaNAve, anumodana kare to tene dharmapriya samajavo nahi, teNe traNe kALanA tIrthakaronI ane zrutanI AzAtanA karI che ema jANavuM, te anaMtakALa sudhI saMsAramAM paribhramaNa kare che. zreNikaputra naMdISeNa caramazarIrI tabhave mukti gayela kahela che. anyatravRtticUrNAdi devaloke gayela kahela che brahmacaryathI patita thayela sAdhune vaMdana kare to anaMta bhavabhramaNano lAbha thAya. A hakIkata devatAe pUchavAthI zrI sImaMdharasvAmIe kahela che zrAvakone aSTaprakArI pUjA karavAnuM kahyuM che. dIpaka pUjA paNa aSTa prakArI pUjAnA adhikAre kahelI che. prabhunA janma vakhate pa6 dikumArikAoe dIpaka pUjA karelI che vigere varNana jaMbUdIpapatti tathA Avazyaka sUtramAM che. For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 mahAnizItha sUtre bIje adhyayane zIyala rahitane je vaMdanA kare che. te paNa anaMta saMsArI thAya che. mahAnizItha sUbe trIje adhyayane je koI upadhAnane na mAne te bahulasaMsArI thAya che. 1 bhAvArcana ugravihArIpaNuM 2 dravya arcana jinapUjA, prathama pUjA munine ane banne pUjA gRhasthane hoya che, Iti skuTAkSaro jinapUjAnA lakhelA che. mahAnizItha sUtra zrI vRddhavAdI siddhasenadivAkara, zrI jinadAsagaNi kSamAzramaNAdi yugapradhAna mahApurUSo jeo pUrvagata zratadhArI hatA temaNe lakhela che, mATe bahu mAnavA lAyaka che sAvadya anavadya bhASAne nahi jANanAra sAvadha bhASAne bolanArane upadeza ApavAno dharma nathI. mahAnizItha cothe adhyayane sumati nAgilanI kathA vistArathI che. mahAnizItha pAMcame adhyayane ATha sAdhu sAthe paNa sAdhvIne gamana karavAnI manAI che, to ekalA gRhastha sAthe sAdhvIne jaI zakAya ja nahi. mahAnizItha sAtame adhyayane rAtrie kAnamAM kuMDala(rU) nAkhyA vinA suve to prAyazcita Ave. jeo caudazane choDI pUrNimAe upavAsAdikane kare che te 53 For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 Agama yukta nathI. juo AThama-caudaza-jJAnapaMcamI-paryuSaNAcomAsI vigeremAM yathAzakti upavAsa-chaTha-akramAdika kare tema kahela che. avidhithI caityavaMdana karanArane prAyazcita levA kahela che, kAraNa ke avidhithI caityavaMdana karanAra mANasa bIjAne azradhdhA utpanna kare je avidhithI devone vaMdana kare tene prAyazcita lAge, Avo upadeza karavo.kahyuM che ke - avidhithI caityanevaMdanA karato bIjAne azradhdhA utpanna kare che, tethI vidhithI caityavaMdana karavuM. paramAdhAmI devatA marIne 1 manuSya, 2 tiryaMcapacaMdriya, 3 bAdara pRthvIkAya, 4 apUkAya, pa vanaspati-e pAMcane viSe Ave che. ane mahAnizItha sUtramAM kahela che ke paramAdhAmI marIne jalamanuSya thAya che. sAdhu sAdhvI rAtrie kAnamAM rUnuM puMbhaDuM na rAkhe to prAyazcita kaheluM che. nizItha sUtre 19 me udeze. bhikSu-sAdhu prAtaHkAle madhyAnha sAyaMkALe ardharAtrie svAdhyAya na kare. vyavahArasUtromAM paNa cAra saMdhyAne viSe svAdhyAya na kare tema kahela che. divasanI traNa saMdhyA ane ardharAtrie svAdhyAya na kare. nizItha bhASyane viSe paNa upara pramANe kahela che. vaLI kahyuM che ke -uparokata cAre saMdhyAne viSe svAdhyAya karavAthI lokane viSe niMdAdika thAya che. rAkSasAdika caLe che ane karmabaMdhana thAya che ane svAdhyAya nahi karavAthI eTalo TAIma sUtra bhaNanArane AzvAsana maLe che. svAdhyAya karavAthI loko bole che ke -sarvajJanA putro thayA chatAM 54 For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 paNa ATaluM paNa samajatA nathI ke rAtrie svAdhyAya na thAya. mahAnizItha sUtre upadhAnasaMbaMdhI jema sAdhuone yoganA vahana karyA vinA sUtrAdika vAMcavA bhaNavA na kalpe tema zrAvakone paNa upadhAna karyA vinA namaskArAdi sUtro bhaNavA gaNavA kalpe nahi,chatAM paNa uparokta banne niSedha karyA chatAM paNa bhaNe gaNe to zuddha kahevAya nahi mATe uparokta bannene avazya ArAdhavA kahyuM che ke - akAla avinaya abahumAna anupadhAna aSTavidhajJAna kuzIlone viSe anupadhAna kuzIlane mahAdoSa kahela che. upadhAna gItamasvAmI mahAvIra mahArAjAne pUche che ke -he bhagavan zA mATe upadhAna tapa kare? bhagavAne kahyuM ke -he gaiAtama ? bodhibIjanA lAbhanI sulabhatAne mATe kare, mATe sAdhuone yoga karavA, ane zrAvakoe avazya upadhAna karavA.dazavaikAlikaniryuktyA paNa kAle viNae bahumANe uvahANe tyAM paNa zrAvakone upadhAna karavAnuM kahela che. upasakadazAMgasUtrane viSe paNa zrAvakonA svarUpanA vyAkhyAnanA adhikAramAM upadhAna vahana karavAnuM kahela che. vyavahAra sUtranI vRttine viSe paNa zrutane grahaNa karavAnI IcchA karanArAo upadhAna vahana kare ema che. upadhAna vahana karyA sivAya zrAvakane kAMIpaNa zruta grahaNa karI zakAya nahi, chatAM upadhAnanI avahIlanA karanArA aneka vAra bhavabhramaNa karanArA thAya che, mATe zrAvakane paMca maMgaLa mahAzrutano eka paNa AlAvo Apavo jethI anaMtA bhavamAM upArjana karelA bhAga-7 pharmA-7 55 For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 azubha karma rAzine bALavA mATe upadhAna samartha che. upadhAnanI avahIlanA karavA karatA upadhAna karanAra karAvanAranI anumodanA karavAthI ApaNA AtmAne lAbha thAya che. upadhAna na kare to bhagavAnanI AzAtanA karanArA kahevAya che eja paMcalpacUNa sAdhune navakalpI vihAra kahela che ane sAdhvIne eka varSA kalpa ane cAra be mAsa kalpa kahela che. paMcaNbhASyagrUNa sAdhuo maLa-mUtranI pIDAne roke to jIvadhAtAdi doSo utpanna thAya che, mATe maLa mUtrane rokavA nahi . AvazyasUtre IryAvInA micchAmi dukkaDam aDhAra lAkha,covIza hajAra ekaso ne vaza kahela che. janmanapuMsaka koIka samyakta pAme. tIrthakaranuM samavasaraNa pRthvIthI aDhIgAu uMcuM rahe che, gAma,nagara, kSetrAdika tamAma nIce ja rahe che. sumaMgalAno janma RSabhadeva sAthe thayela che. paramAvadhi jJAnavALo jJAnathI vadhato vadhato sUkSmatara, sUkSmatama yAvat paramANu dekhe ane tene aMtaramuhute jarUra kevalajJAna thAya. sArodvAra saMgrahamAM paNa emaja kahela che. AvazyadhRtti malayagiri RSabhadevanA pAMcamA bhavane viSe svayaMprabhAdevI hatI. te cyavI gayA pachI atyaMta AkraMda karatA dekhI mitradeve nirnAmikAne niyANuM 56 For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 karAvyuM. te marIne svayaMprabhApaNe utpanna thaI mATe te nirnAmikAno jIva svayaMprabhA thayela che paNa prathamanI cyavI gayelI svayaMprabhA pharIthI svayaMprabhAdevI thaI nathI. aSTApada parvatane viSe ATha pagathiyA sagara cakravartinA vakhatamAM temanA putrAdike karelA che. Avazyaka vRtai. naukArazInA pratyAkhyAnanA nitya niyamavALAne rAtrie sukhaDI khAvAthI naukArazIno bhaMga na paDe, paNa aticAra lAge. - noTa- zAstrakAre lakhela che te kavacit gADha kAraNAdikane laIne che sivAya cAlu kALamAM bedarakArI ane dharmazraddhA rahita jIvone mATe tadana niSedha ja samajavo.kAraNa ke tema karavAthI pravAha avaLo cAle che ane dharmapatita thavAnA sabaLa kAraNo maLe che;mATe niraMtara naukArazInA pratyAkhyAnanA niyamavALAe kadApi kALe sukhaDI khAvI nahi. Avazyaka bRhadyuta. zrAvakoe gADA,kuhADo, pharasI vigere taiyAra karI rAkhavA nahi; kAraNa ke e adhikaraNo joDI rAkhyA na hoya to sukhapUrvaka bIjAne niSedha karI zakAya che- nA pADI zakAya che. ghara vigere pote prathama karAvavA nahi, zAkabhAjI paNa bajAramAMthI vastrathI DhAMkyA vagara lAvavAthI paranI daSTi paDavAthI pApanI paraMparAnI vRddhi thAya che. chama gurue paNa kevalajJAnI sAdhvIne vaMdana karavuM nahi, tethI arNikAputra AcArya mahArAje puSpacUlA kevalI sAdhvIne vaMdana karela nathI. mahAvIra mahArAjA dezanA khAlI javAthI jayAM kevalajJAna thayuM hatuM te RjuvAlikA nadIthI rAtorAta apApAnagarIe AvyA te vakhate savAramAM pArzvanAthajInA saMtAnIyA loharamala aNagAra muninA 57. For Personal & Private Use Only , Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 hAthathI lAvelA khIranA AhArathI chaTha tapanu pAraNuM thayuM hatuM. Avazyakamalayagiri TIkA. Avazyaka bRhavRtti hAribhadrI mahAvIra mahArAjAnI prathama dezanA khAlI gaI te bAbatamAM devo tathA manuSyo AvelA hatA tevo vicAra judA judA pustakomAM che. ThANAMgasUtre pravacanasArodvAre kalpasUtre devo manuSyo tamAma AvelA hatA tema kahela che. haribhadrasUrikRti Avazyaka bRhadravRttimAM ekalA devo ja AvelA hatA tema kahela che. AvazyadhRtto mahAvIra bhagavAnanA mAtA, pitA Avazyaka sUtra abhiprAyathI cothe devaloke gayela che. AcArAMga sUtramAM bArame devaloke gayela kahela che. naukArazI AdimAM dvividha trividhanI manAI karI che. Avazyaka sUtre 846 patre sparza, rasa, ghrANedriyano nava jojanano, kaheMdriyano bAra jojanano, cakSuIdriyano lAkha yojanathI adhika kahela che. jaghanya sarveno aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgano jANavo. AvazyakasUtre malayagiri vRtta sunaMdA kumArI ja hovAthI RSabhadeve tenuM pANigrahaNa karela che. Avazyaka sUtre prabhunA samavasaraNane viSe devIo ubhI rahIne prabhunI dezanA sAMbhaLe che, zrAvikAo besIne sAMbhaLe che 58 For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 cauda prakAre zratanI AzAtanA kahelI che zrutadevatAnI sahAyathI dharmavRddhi thAya che, tethI zrutadevatAo kAurasagna kare, tathA nirvighnapaNe ArAdhana karavA sAru, kSetradevatAnuM ArAdhanA karavAthI vipna kare nahi. Iti Avazyaka sUtro kAkarApzanikuMkattau AvazyakTroM je sAmAyika kare te mukuTa utAre ane kuMDala, mudrikA,puSpa, tAMbUla prAvaraNa vigere vosirAve. vIranA samavasaraNanA adhikAramAM bhagavAnathI bAragaNo azokavRkSa IMdra kahela che, te ekalA azokavRkSanuM mAna che.vIrane zAla vRkSanA nIce kevalajJAna thavAthI ane te agyAra dhanuSyanuM uMcu hovAthI vIra bhagavAnanA upara batrIza dhanuSya uMcu azokavRkSa hatuM tema pravacanasArodvAre kahela che. jinezvara mahArAjathI uMco bAragaNo azokavRkSa IMdra mahArAja kare che. divasano, ahorAtrino ane ekalI rAtrino AvI rIte traNa prakArano pauSadha yathAzakti karavAno kahela che. AvazyakataniyuktivRtto sAmAyika karavAthI zrAvaka muninA jevo gaNAya che. 1 akSa. 2 varATaka. 3 kASTha. 4 pustaka. 5 citrAmaNa A pAMca prakAranI sthApanAnA. 1 sadUbhAva.2 asadUbhAva evA be bheda che. temaja 1 ItvarA ane ra yAvat kathikA evA paNa be bheda che. tema AvazyakaniryuktinA vaMdana adhyayane kahela che. maricie kapilane sAdhuo tridaMDathI virakata che vagere che 59 For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avara vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 gAthAthI kahela che. saMyamathI rahita,niyamathI rahita,brahmacaryathI rahita, daMbhI, uparathI ADaMbara dekhADanArA svaparane buDADanArA kugurUo che. Avazyakthati hAribhadrI ArtadhyAnathI tiryaMca gati, rodra dhyAnathI naraka gati, dharmadhyAnathI devagati, zukaladhyAnathI mukti prApta thAya che. pratikramaNa zabdanA ATha paryAyanA nAmo che. A bhavamAM saMyamAdika pAlyA hoya to parabhave bodhibIja maLe, na pAlyA hoya to na maLe. Avazyakaniryukta, caturvizatistava adhyayane tathA upadezamAlAyAm vizeSAvazyaka sUtre upazamasamaktithakI avIne mithyAtvane nahi pAmelAne tene AMtare vacce cha AvalikAnA pramANavALuM sAsvAdana samyaktva prApta thAya che. atItakAlanuM pratikramaNa hovAthI sarva aticArAdikano kAla levAya ane anAgatamAM mAvajIva levAya bhAga cotho. caudazanA pratikramaNamAM sajajhAyamAM navakAra uvasaggahara tathA saMsAradAvAnala kahevAya che. te Avazyaka sUtramAM kahela che, temaja paraMparA paNa tevI ja cAlI Ave che. sAmAyika karavAthI ghaNA prakAranA karmono nAza thAya ane ati lAbha thAya che, vizeSAvazyaka sUtre. kriyAthI rahita jIvane ajJAnI kahyA che. vizeSAvayavUtto M60) For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pretanI jema strIne vaLagI, sarva aMgane mahAnuM prayAsa ApI, che. A prANIje krIDA kare che, tenAthI tene sukhI kema kahevAya ? pazu paNa maithuna seve che. to temAM tatva zuM? atyaMta harSa ane viSAda(kheda) vaDe karI atyaMta ciMtavana karavuM -ciMtA karavI te adhyavasAya kahevAya che. te adhyavasAyathI AyuSyathI bhedAya che. vizeSAvazyaka bRhadyuta A lokamAM svaccha abhraka paTAMtare rahelo dIvo jema gharamAM sarva sthaLe udyota kare che ane kAMI paNa AvaraNa karato nathI tema ujajavaLa vAdaLAvaDe sUryano prakAza paNa AvaraNa karato nathI. tevI rIte zodhelA mithyAtvanA daLIyA paNa nyUna zraddhA kare nahi,ema samaktimohanI mATe samajavuM. temAM je traNa puMjI che te samyagadarzanI, be puMjI che te mizradarzanI, ane ekajjI che te mithyASTi che. * abhavya paNa aneka vakhata akAmanirjarA karato graMthI deza sudhI Ave che. AvazyakasUtra vRttau. AvazyakaniryuktimAM dhyAnazataka vRttI IMdra tathA cakravartI vigerenA rUpAdika ane samRddhi sAMbhaLIne athavA joIne tenI prArthanA karanAruM adhama niyANuM karavuM ke,A tapanA athavA dAna vigerenA prabhAvathI huM deveMdrAdika thAuM, te ArtadhyAnano cotho bheda jANavo. ahIM koI zaMkA kare ke e adhama kema kahevAya? tenA uttaramAM kahevAnuM ke- te dhyAna atyaMta ajJAnamagnapaNAthI thAya che, tethI te adhama dhyAna kahevAya che, kema ke jJAnI sivAya bIjAone ja sAMsArika vaibhavamAM abhilASa thAya che. dazavaikalika TIkrayAm jinapratimAnA darzanathI manakapitA zayyabhava bodha pAmyA che. manuSya karatAM devatAne vizeSa viveka kahela che. 61 For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 jayaNA pUrvaka bola bolIne dAMDo Dilehavo kahela che. dazavaikAlika vRttihAribhadrI IryAvahI paDikamyA vinA bIjuM kAMI paNa karavuM nahi, kAraNa ke te pramANe karela kAryamAM azuddhapaNAnI Apatti che, mATe prathama IryAvahI paDikamyA pachI sAmAyika karavuM. sAdhu gocarI levA jAya ane gRhasthanA bAraNA baMdha hoya to ughADe nahi,ughADe to aMdara jamanArAne agara kAMI kAma karanArAne sAdhu upara dveSa thAya. gADha kAma prasaMga hoya to dharmalAbha evo zabda bolI ughADe. dharmalAbha bolyA vinA gADha kAraNa chatAM bAraNAM ughADAya nahi. AcArAMgajInA bIjA zrutaskaMdhanA prathama adhyayananA bIjA uddezAnI TIkAmAM tathA dazavaikAlika pAMcame adhyayane pAnuM 150 upakaraNomAM dAMDo kahelo che. dazavaikAlika sUtre tattAnivvuDa morDjha - pANI saMbaMdhI lakhANa che. dazavaikAlika sUtre sAdhvI kevala zrAvakonI sabhAmAM vyAkhyAna kare nahi. rAganA kAraNathI, kAraNake dazavaikAlika pramukha graMthane viSe kahyuM che-ke kevaLa zrAvikAnI pAse sAdhu vyAkhyAna kare nahi,ema kahevAthI sAdhvI paNa kevala zrAvakanI sabhAmAM vyAkhyAna kare nahi. jyAM sudhI roga upAdhi dUra hoya che. tyAM sudhImAM ja dharmakaraNI karI levAnuM kahela che. dazavaikAlika sUtre. zrI uttarAdhyayanasUtravRtto sidhdhanA jIvonI avagAhanA madhye nigodIyA anaMtA jIvo che. suhamA savvalogaMti, egadese ya bAdarA / dara For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 sarva lokane viSe sUkSma jIvo hoya che, eka deze bAdara hoya che. tathA tathA patteyataruM muttuM, paMcavi puDhavAINo sayalaloe / tathA pratyeka vanaspatikAyane choDI daIne pRthvIkAyAdika pAMce sakala lokamAM hoya che, ema aneka graMthamAM kahela che. dIkSA lenArAnuM nAma badalavAnuM kaheluM che. namirAjarSi pratyekabuddhanI mAtA madanarekhAnuM nAma dIkSAmAM suvratA rAkhela che. AThama caudaze vAMcanA ApavI nahi. harikezI muninI vaiyAvacca karanAra hiMdakSanuM vRttAMta kaheluM che. gurUno ATha prakArano vinaya kahyo che. uttarAdhyayana sUtre kRSNa mahArAjanA vacanathI bAra varSa sudhI chaThTha,aTTama, AMbela, tapa, japa, prabhupUjA vigere karavAthI kaipAyana agnikumAramAM utpanna thayelAe AvI upadrava karavAno vicAra karyo paNa dhArmika kriyA thatI hovAthI tenuM kAMIpaNa nahi cAlavAthI bAra varSa sudhI kAMIpaNa karI zakyo nahi. tyArabAda lokoe dharmadhyAna tyAga karavAthI chaLane pAmI vaipAyane dvArikA bALI. sattara prakAre maraNa kahela che. uttarAdhyayane sAdharmika vAtsalya prabhAvanA kahela che. uttarAdhyayane jeo deva ane gurU pAse sAthIyo karavAnuM na mAne tene ajJAnI jANavA, phakta sAdhune svastika na hoya. uttarAdhyayane dropadI rAjImatI pAse dIkSA laI bArame devaloke gayela che. uttarAdhyayana sUtra. bIje adhyayane (63) 63. For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 uttarAdhyayana navamA adhyayane 1. kaliMga dezamAM karakaMDu rAjA. 2. pAMcAla dezamAM dvimukha rAjA. 3. videhamAM nagnati rAjA. A cAre rAjA puSpotara vimAnathI eka kALe AvyA, eka kALe dIkSA laI eka kALe mokSe gayA. uttarAdhyayana caudamA adhyayane strInA kAmabhoganuM sukha eka kSaNa mAtranuM che ane temAM ghaNA kALanuM du:kha che. vaLI temA duHkha ghaNuM che ane sukha alpa che. saMsArathI mukta thavAvALAno te zatrubhUta che, tathA anarthanI khANa che. uttarAdhyayana aDhAramA adhyayane A pramANe dharma ane arthathI upazobhita punyapada sAMbhaLIne bharata cakrIe paNa bharatakSetrano ane kAmAdikano tyAga karI dIkSA lIdhI. AvI rIte saMyata munine sthira karavA bIjA munie kahyuM. uttarAdhyayane vevIzame adhyayane pArzvanAtha mahArAjAne azoka vRkSa nIce kevalajJAna utpanna thayela kahela che. kalpasUtramAM tathA pArzvanAtha caritre dhAtakI vRkSanA nIce kevalajJAna utpanna thayeluM kaheluM che. uttarAdhyayana sUtra covIzamA adhyayane rAtrie prathama prahare sajhAya dhyAna kare, bIje prahare dhyAna dhare, trIje prahare nidrA kare, cothe prahare sajajhAya dhyAna kare. krodha, mAna, mAyA, lobha, hAsya, bhaya, mukharatA, vikathA e ATha sthAna varjIne asAvadya evA kAryamAM yathA yogyakALe bhASA bolavAnuM sAdhune kaheluM che. 64 For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 uttarAdhyayana nRtavRtto vAdIvetAlazAntisUrikRta digaMbaravAdanA vikalpa jALanA corAzI praznottaro che. pachA zabda parabhavano artha kahyo che. Iti uttarAdhyayana sUtra mRgAputra adhikAra tapa karavAthI nikAcita karma paNa tuTe che Iti uttarAdhyayana sUtra je bALa mAse mAse kuzAgranA bhAga jeTaluM bhojana karato hoya to paNa zrutane viSe kahela dharmanI soLamI kaLAne tole paNa na Ave uttarAdhyayana cUNI zreNike bhagavAna mahAvIra mahArAjAnI dezanA sAMbhaLI samakita meLavyuM che. hema vIracaritre paNa emaja kahela che. oghaniyukta sArA sAdhue pAsatkAdikanI paNa sAravAra karavI. lokApavAda rakSaNa mATe, ane potAnA ucita sAcavavAne mATe ane tene sanmArge sthApana karavA mATe sAravAra karavI ja joIe. munine kevI jagyAe aMDila javuM joIe te adhikAra che mutra rokavAthI cakSuno nAza thAya che ane maLa-jhADo rokavAthI maraNa thAya che. oghaniyukta utsargapaNAthI sAdhuone divase sUvuM kahyuM nahi. paNa mAMdagI lAMbo vihAra vigere gADha kAraNe apavAdathI sUI zake che. 151 patre sAdhune DAMDo kAyama sAthe rAkhavAno pATha che. tathA laTTIAyapamANA, vilaThThIcauraMguleNaparihINA, DaMDo bAhupamANo, viDaMDo qttAgo, II7rUnA pAnuM 218. laSTI AtmapramANa, eTale dehapramANa, vilaSTI tenAthI cAra AMgulahIna, DaMDa bAhupramANa,viDaMDa kakSAmAtra pramANe kahela che. For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 gocarI jaI AvyA pachI DAMDo mukAmamAM sthApana karavo te saMbaMdhI lakhANa che.pAnuM 175, gAthA 264 mAM che. pAnuM. 125 gAthA 317 mI upakaraNa ThaMDAdika mATe lakhANa che. kApane mATe pANI rAkhavAnuM spaSTa lakhela che. oghaniryukti pAnuM 154 gAthA 425 mI gocarI jatA jaghanya upakaraNa sAthe laI javA saMbaMdhI lakhANa che. pAnuM 112 gAthA 272 paDilehaNamAM bole to chakAyanI virAdhanA thAya. oghaniryukti cosaTha maNanA motInuM mAna kahela che. oghaniryukti tathA bhuvana bhAnucaritra glAna sAdhunI vaiyAvacca karavAthI lAbha thAya, bIje gAme gamana karatA vaccenA gAmamAM glAni saMbhaLAya ne tyAM jaI sAravAra na kare to prAyazcita Ave. oghaniryukto, | muniyone jayAM bahu gharo nIcA hoya,vasatibahu ja hoya, dekhI zake tema hoya, tyAM aMDila javuM nahi, paNa loko jyAM dekhI zakatA na hoya,jayAM besavAthI nirlajajANuM na kahevAya, uDDAhanA na thAya, jamIna bahu uMcI nIcI na hoya, jayAM tRNa-ghAsa ugeluM na hoya tyAM spaMDila javuM vaLI je jamInano varNa chae RtumAM badalAto na hoya tevI bhUmi upara thaMDila javuM nahi. jaghanya cAra AMgula bhUmi acitta thayelI hoya tevI bhUmi upara muni aMDila jAya temaja ghara, vADI, devala, kIDIyo,maMkoDAnA dara ghora vigere sthAnomAM aMDila javuM nahi. ati dUra trasa jIva rahita temaja bIja aMkurA na hoya tyAM spaMDila javuM vaLI aMDila upara raja DhAMkI devI joIe, tema na kare to saMmUchima jIvonI utpatti thAya. oghaniryukata 66 ~ For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 oghaniryuktisUtravRtto sAdhu prAtaHkALe eka porisI sudhI koIpaNa sAMbhaLe tevA zabdo na bole, bole to nIce lakhelA doSo lAgavAthI mahAanartha thAya. 1. zabdo sAMbhaLavAthI jAgIne loko apakAyanA maMtro joDe, vAhano joDe, sajaja kare strIo pANI bharavA jAya 2. vANiyAo ghara choDIne kAme cAlavA mAMDe 3. dhAnyane mATe loko khetaramAM jAya 4. luhAra loko agnine pradipta kare 5. kuTuMbIo potapotAnA kAme lAge 6. mAchImAro kALo laI kukarma kare 7. caMDAlo jIvo mAre 8. cora loko jAgI jAya 9. mALIyo jAgIne chedanabhedana kare. 10.parastrIlaMpaTo jAgI kukarma kare 11.pAMtha loko jAgI pApanI kriyA kare 12. yaMtravALA jAgI yaMtro calAve. naMdIsUbe A dvAdazAMgI gaNipiTaka samaktivaMte grahaNa karyuM hoya to te samyaphazcata kahevAya ane mithyAtvIe grahaNa karyuM hoya te mithyAzruta kahevAya che. zrAddha pratikramaNa sUtra vRtto paNa emaja kahela che, kAraNa ke dasa pUrvanuM jene jJAna thAya che te samakitI kahevAya che. abhavI sADAnava pUrva sudhI bhaNe che. naMdIsUtre chApelI prate pAne 399 me. naMdIsUtramAM mahAkalpa sUTanuM nAma che. temAM lakheluM che. ke muni tathA pauSadhamAM zrAvako jinapratimAnA darzana na kare to prAyazcita Ave.Iti naMdIsUtro tathA mahAkalpasUtro haMsanI jIbhamAM khATo padArtha hovAthI eTale jIbha khATI hovAthI dUdha phATIne kucA thaI jAya che tethI haMsa dUdha pIve che. naMdIsUtravRtta For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 naMdIsUtre 186 patra zroteMdriyano viSaya utkRSTa 12 yojana-aDatAlIza gAuno che sparza, rasa ane dhrANedriyano viSaya utkRSTa 9 yojana 36 gAuno che.cakSuIMdriyano viSaya Atma gulavaDe eka lAkha yojanathI adhika abhAsura dravyano jANavo (je vastu dedIpyamAna na hoya te abhAsura kahevAya che.) tevI rIte cakSuIMdriyano viSaya eka lAkha yojanathI adhika jANavo ane bhAsura-dedIpyamAna dravyane dekhavAno to 21 lAkha yojanano che. e pAMce IMdriyonA viSayo utkRSTatAthI jANavA. jaghanyathI to aMgulano asaMkhyAtamo bhAga jANavo. anuyogadvAra sUtre te lokottara bhAva Avazyaka kahevAya ke je sAdhu, sAdhvI,zrAvaka, zrAvikA tene viSe citta,mana, vezyA ane adhyavasAya rAkhe, tenA arthamAM uparyukata thAya, tene viSe arpitakaraNa kare, ane bIje ThekANe mana jatuM roke. tevI ja rIte banne kALa Avazyaka kare. ( IMTa Adi bhAThAnI agnimAM saMmUcchima uMdaro utpanna thAya che. anuyogadvAraTIkAyAm. garbhaja manuSyanI saMkhyA keTalI ane sAmAnya manuSyanI keTalI teno adhikAra anuyogadvAra sUtro kahela che. zrAvakone muhapatti caravaLo rAkhavAnuM kahyuM che. Iti anuyogadvAra TIkAyAm tathA Avazyaka bAlAvabodhe tathA zrAddhavidhivinizcaya anuyoga dvAra tathA samavAyAMga sUtre traNa samyakatva anuyoga dvAramAM tathA be samyakatva samavAyAMga sUtramAM che e prakAre pAMca samyakatva kahela che. 68 For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 saMmUcchima manuSya jaghanya eka Adi upaje, asaMkhyAtA paNa upaje. anuyoga dvAre. motI vIMdhela hoya, agara ApyuM hoya paNa te acitta ja kahevAya che. motIne pRthvIkAya kahela che. eka paramANumAM eka varNa, eka gaMdha, eka rasa,be sparza hoya, anuyogadvArasUtre. je koI sAdhuo sAdhunA guNathI rahita hoya, gItArtha thavAnI IcchA rAkhe, ghoDAnI peThe capala,hAthInA peThe niraMkuza, sApha svacchede rahenAra, sapheda svaccha vastra paheranAra, jinarAjanI AjJA rahita, svacchaMdAcAre vicarI viparIta vartana karI banne vakhatanA Avazyaka karanAra, te lokottara dravya Avazyaka kahevAya che. anuyogadvAra sUtre anuyogadvAracUrNo tadarpitakaraNa te upakaraNo, rajoharaNa mukhavastrikA vigere te dravyakriyA karavAne sthAne sthApavA. haribhadrasUrie karelI anuyoga dvAravRttimAM paNa emaja che. ane malladhArI hemacaMdrasUrikRta vRttimAM paNa te ja prakAre che. 5sUtre vIra paramAtmAnuM AyuSya boMtera varSanuM kahevuM che samavAyAMga sUtramAM boMtera varSathI adhika kahela che. kalpasUtramAM vIrano dIkSA paryAya betAlIza varSano kahela che. samavAyAMga sUtramAM tethI adhika kahela che. caMDakauzika nAga AThamA sahasrAra devaloke gayo. bIjA paNa ghaNA pustakomAM ema ja kahela che. 69 For Personal & Private Use Only For Personal & Private Use Only www.jaineli Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 lpavRta bIje khaMDe rUpIyA nuM pramANa mAna) anekArthacUrNine viSe nIce mujaba kaheluM che, cAra varATake eka gaMDa, pacIza gaMDe(eka) paNa teno cotho aMza eka kAkaNI, eMzI kAkaNIe eka rUA.eTale vIza varATaA eka kAkaNI thaI, tathA vizAlikA nAma be saravALI sUtranI paTI(vastra) te dekhAvamAM kharAba lAge mATe sAdhune na kahyuM. lpasUtra aMtaravAsanAyAm tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, baladevono janma vidyAdharonA vaMzamAM thato nathI. Idra paNa hariNagamethI devane upara pramANe ja kaheluM che. aMtaravAMcanAmAM tathA jaMbUdvIpapannattimAM sughoSAnu mAna eka ja jojananuM kahela che ane chUTakapa212 jojana mAna kahela che. tIrthakara mahArAjanA janma samaye cAra nikAyanA devo nIce mujaba uThe che: bhuvanapati zaMkhanA zabdathI sasaMbhrama uThe che. vyaMtaro paTanA zabdathI sasaMbhrama uThe che. jayotiSI siMhanAdavaDe sasaMbhrama uThe che. vaimAniko sughoSA ghaMTAnAdathI sasaMbhrama uThe che. have jyAre IMdronA Asano kaMpAyamAna thAya che tyAre prathama krodha thAya che tenA lakSaNo nIce mujaba che. bhrakuTI uMcI kare, netro lAla kare,hRdaya tathA hoThane kaMpAyamAna kare, zastrone kaMpAve, bhujA sAmuM jove-AvI rItanA lakSaNo krodha pAmelA IMdronA hoya che. sughoSA ghaMTanuM pramANa 12 yojana pahoLo 8 yojana sAthe uMco For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ane 4 yojanano lolaka.riNagameSI deva. 500 devo vagADe che. ratnasaMcaya graMthane viSe to kAMIka vizeSa kahela che. 1600 koza pramita yojana. 19200 koza vistAra yukta. 9100 koza unnata. 7400 koza yojana lolaka yukta. sughoSA ghaMTane viSe 1 lAkha 28 hajAra maNano bhAra hoya che. manuSyonA 400 yojane devatAno eka yojana thAya evI rIte manuSya saMbaMdhI 1600 koze devatAnA eka yojananuM pramANa kaheluM che. kalpasUtra aMtara vAcanAyAm. tIrthaMkarane snAtra karavAnA kalazonuM pramANa kaheluM che. mahAvIrasvAmInI dezanA sAMbhaLIne IMdrabhUti Adi brAhmaNoe jyAre dIkSA lIdhI tyAre temanA zarIra uparathI utArelI janoIno samUha sADAtraNa maNa vajanano hato. kalpasUtra aMtara vAcanAyAm. jinapUjA, Arati,maMgaLadIvo, aSTamaMgaLa, phaLa, naivedha, jinapUjAdika kartavyonA niSedha karanArane tathA uparoktamAM vighna karanArAne anaMta saMsArI kahyA che. kalpasUtra aMtara vAcanAyAm. klpadrumakalikAyAm sughoSA ghaMTAnuM mAna 12 yojana vistIrNAma, 8 yojana uccAm,1 yojana nAlAm,hiraNagameSI deva 500 devo sAthe vagADe. devonI cAra gati che. tenuM mAna nIce mujaba kahela che. 1. caMDAti mAnam-2 lAkha yojana,83 hajA2 yojana, 580 yojana, 6 kalA eTalA yojana, eka pagale atikramaNa kare. 2. capalAti mAnam-4 lAkha yojana, 72 hajAra yojana, 633 yojana,eTalA yojana eka pagale atikramaNa kare. 3. yatanAti mAnam-6 lAkha yojana,61 hajAra yojana, 668 yojana 54 kalA, aTalA yojana. eka pagale atikramaNa kare. bhAga-7 pharmA-8 1 For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 4. vega gatimAnamU-8 lAkha yojana, 50 hajAra yojana, 740 yojana, 18 kalA eTalA yojana eka pagale atikramaNa kare. 59 lAkha koTAkoTI,27 hajAra koTAkoTI, 40 koTAkoTI varSe eka truTitAMga AyuSya gaNAya. Iti cakravarti truTitAMgaAyurmAna.... lokAMtika devonuM sthAna-pAMcamA brahmadevaloke tRtIya pratare, kRSNAjI vimAnanA ATha AMtarAne viSe AThe dizAmAM ATha vimAna che. te AThenA madhye navamuM vimAna che. temAM AThe vimAnamAM saMkhyAtA bhavavALA saMsArI devo che. navamA vimAnamAM ATha sAgaropamanA AyuSyavALA ekAvatArI asaMkhyAtA devo che. jjubhASya jema IyaLa AlaMbanane nahi pAmatI satI potAnA sthAne rahIne sthAnane choDatI nathI te ja pramANe traNa puMjane nahi karelo upazamasamaktivALo jIva sAsvAdane thaI mithyAtve ja jAya che. AurapaccakhANapayajJo sAdhu manathI paNa sacitta AhAranI IcchA na kare, kAraNa ke AhAranI abhilASAthI taMdulIyo matsya marIne sAtamI narake jAya che. A matsya garbhaja hoya che, ane vajaRSabhanArAca saMghayaNavALo hoya che. phakta mananA duSTa pariNAmathI ja sAtamI narake jAya che, tema bhagavatI sUtramAM paNa kahela che. je zrAvaka sarva vastu vosirAvI, sarva jIvane khamAvI, saMthAro karI, ArAdhanA karI kALadharma pAme to utkRSTa sAta bhave jarUra mokSe jAya, vadhAre bhava thAya nahi. bharapaccakhANapayajJo muni saMthAro kare tyAre saMgha kSetradevatAno kAussagna kare, tethI For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kAussagna karanAra munine kSetradevatA upasarga kare nahi. bhaktaprakIrNake niyANA rahita temaja uttama romarAjI vikasvara thaI che. evo bhavya jIva gurUnI uttama prakAre bhakti kare, tathA zrI saMghane svAmivAtsalyAdika bhaktivaDe karI pUje. maraNasamAdhiSpakarNake sanakumAra cakravartIe sAdhupaNAmAM soLa rogo sAtaso varSa sudhI sahana karyA che. | RSimaMDalasUtre, 1. kharaja. 2. AhAra aruci,3. AMkhamAM tIvra vedanA, 4. kukSimAM vedanA, pa.khAMsI, 6. zvAsa, 7.javara- e sAte rogo sAtaso varSa sudhI sahana karyA che. | gacchAcAraprakIrNake sAdhu lugaDAne traNa thIgaDA Ape, cothuM thIgaDuM Ape to prAyazcita Ave tevI ja rIte lugaDAne kAraNa sabhAve traNa gAMTha vALe, cothI gAMTha vALe to prAyazcita Ave. utkRSTa caudapUrvI tenA madhyavartI kalpavyavahAra dazAzrutaskaMdhAdi madhyama, ane nizItha adhyayanAdi jaghanya, AnA aMdara gItArthanI nizrAe vihAra karavo paNa agItArthanI nizrAe vihAra karavo nahi. sAdhuone comAsA vinA pATa pATalA vAparavA kahyuM nahi. vikalpI sAdhune kAraNane laIne ATha mAsa eka jagyAe rahevAnuM kahela che. prakIrNanI utpatti tIrthakara gaNadharothI thayelI che, mATe gaNadhara ziSyo vigere tIrthakaranA hastadIkSita sAdhuothI prakIrNakonI utpatti thaI che. 93. For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 chadmastha sAdhunA sAthe paNa kevalI vihAra kare che. muMja khajArIAdinI sAvaraNI sAdhuthI upAzrayamAM vAparI zakAya nahi. sAdhu sAdhvI bhareluM vastra rAkhe to pravacanano uDDAha karanAra gaNAya. gacchAcAra patro avacUri. jyotiSadaMDake skaMdilAcArye mAtharI vAMcanA zarU karI tyAre vallabhIpuramAM devardhvigaNikSamAzramaNa mahArAje pustako lakhyA che. banne sAthe thayela che. yogazAstramAM paNa emaja kahela che. titvogAliyapayanno duSpasahasuri hAlamAM devaloke che. tyAMthI cyavIne manuSya janma pAmIne AThame varSe nAgilAcArya pAse dIkSA leze. avaziSTa rahelA mAtra dazavaikAlika sUtra bhaNaze. loko dasapUrvI kahI temanI pUjA karaze. ekAkI vihArI 12 varSa saMyama pALI aThThamanI tapasyA karI saudharma devaloke sAgara vimAne jaze. tyAMthI cyavI mokSe jaze. tenA zarIrano mahimA lokapAla devo karaze tenA samayamAM phalgazrI sAdhvI, nAgilA zrAvaka sarvazrI zrAvikA A traNe saudharma devaloke jaze. vimalavAhana rAjA prathama narake jaze. sumukha maMtrI thaze A vakhate tapasyA eka upavAsanI tathA chaThanI raheze. kadAca koI aThThamanI tapasyA karaze to IMdramahArAjA AvI zrIsaMghanI bhakti karaze. zreNikano jIva narakathI nIkaLI zatadhAranagare subhadra rAjAnI bhadrA bhAryA kukSI padmanAbha nAmanA tIrthakara thaze. navagaNa. 11 gaNadharo tamAma mahAvIra mahArAjAnA peThe zarIra AyuSya, dIkSA chadmastha, kevala, nirvANa vigere jANavA. Iti tIrthodgAraprakIrNake vAsupUjayajI, mallinAthajI, nemanAthajI, pArzvanAthajI, 74 For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 mahAvIrasvAmIjI e tIrthakara maharAjAoe rAjayagAdI grahaNa karela nathI. bIjA 19 tIrthakara mahArAjA gAdIpara hatA. zrI jinamaMdiranA zikhara upara daMDanuM sthApana kaLazanA pAchaLanA bhAgamAM thAya paNa AgaLa thAya nahi Iti tirthodgAra prakIrNake vartamAna covIzInA 23 tIrthaMkara mahArAjAo pUrvabhave mAMDalika rAjAo hatA. ane RSabhadeva tIrthaMkara caudapUrvI hatA. titvogAliya payajJo zreyAMsanAtha, vAsupUjya svAmI mallinAtha pArzvanAthajI e pUrvAna dIkSA lIdhI hatI. bAkInA tIrthaMkara mahArAjAe pazcimADe dikSA lIdhI hatI. tilyogAliyapayajJo RSabhavAre bharata cakravartI, ajitanAtha vAre sagara cakravartI, dharmanAtha tathA zAntinAthanA aMtara madhye maghavA cakravartI, tathA sanakumAra cakravartI, pachI zAnti, kuMthu, aranAtha A cakravartIo tIrthakaro thayA che, pachI aranAtha mallinAthanA aMtara madhye subhUma cakravartI, tathA munisuvratasvAmI vAre mahApadma cakravartI tathA nami neminina aMtara madhye ajita cakravartI, nemanAtha pArzvanAthanA aMtara madhye brahmadatta cakravartI thayela che. titvogAliyapayaao. maghavA ane sanakumAra trIje devaloka, subhUma tathA brahmadatta sAtamI narake, bAkInA ATha cakravartIo mokSe gayA che. titvogAliyapayajJo. ATha baLadevo mokSe gayA che. navamA baLadeva pAMcame devaloke gayela che. tilyogAliyapayo. prativAsudevo 1. sAtamI narake, 5. chaThThI narake, 1. pAMcamI narake, 1. trIjI narake, e nava thayA. titvogAliyapayaao. pAMcamA ArAne cheDe 1. viSa, 2. agni, 3 kSAra, 4. pANIA prakAre cAra megho varasaze. tithogAliyapayajJo. 75 For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pachI utsarpiNInI zarUAtamAM 1. puSparAvartana, 2.zIrodaka, 3.amRtodaka, 4. paMcamahArasodaka, pa.sarvoSadhirasa e pAMca megho varasaze. titvogAliyapayaao. naMdIne anuyoga banne pAMcamAM ArAnA cheDA sudhI raheze. tisthogAliyapayaao. paMcAzaka sUtre bAvIza tIrthakaranA samayamAM paNa zrAvakone aNuvrata to pAMca ja hoya kAraNa ke temanAtha mahArAja pAse sayaMlaka rAjAe pAMca aNuvrata lIdhelA che. sAmAyika pauSadhamAM AbhUSaNo utAravAnA kahyAM che. bhagavatI sUramAM zaMkhe AbhUSaNo utArI pauSadha lIdhela che. tatvArthavRttimAM paNa emaja kahela che, phakta saubhAgyavatI na utAre. pauSadha pArI, pUjA karI, pachI pauSadha levo kahela che te paDimAdhara zrAvakane mATe che, bIjAne mATe nahi. atyAre paDimA baMdha che. Iti paMcAzaka sUtre sUrya udaya thAya ne naukArazInuM paccakhANa pAre che te khoTuM che, kAraNa ke sUrya udaya thayA pachI be ghaDI pachI ja naukArazInuM paccakhANa thAya che, te pahelA nahi. ItipaMcAzakasUtraTIkAyAm tathA dharmasaMgrahe, yogazAstra, senaprazna, pravacanasArodvAre ane zrAddhavidha. emaja kahela che, caityavaMdanavRttI utkRSTa caityavaMdana IryAvahI paDikamyA vinA na thAya mATe IryAvahI paDikamavAthI utkRSTa caityavaMdana thAya. jaghanya madhyama IryAvahI paDikamyA vinA thAya. pravacanasArodvAre paNa emaja kahela 76 For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 caityavaMdanabhASya azaTha eTale paMDita puruSoe Adarela anavadya ane pAparahita ane gItArthoe nahi vATelI evI madhyastha AcaraNA paNa ANAAjJA ja che, kAraNa ke te vacanane atyaMta bahumAna ApanArA che. caityavaMdana bRhadbhAgye puruSa karatA dharma karavAnuM sAmarthya strImAM prAyaHkarIne vizeSa hoya che. gurUvaMdanabhASya gurune vaMdana karavAno adhikAra vistArathI kahelo che. pratyAkhyAnamASya jIrU, ajamo,varIyAlI, suvA, goLa,duvihAranA paccakhANamAM kalpa nahi. vIrazAsana 192nA ogaSTa tA.31 zrI nAgapurIya tapAgacchIya pratyAkhyAnabhASyanI gAthAmAM jaNAvyuM che ke zAstramAM drAkSAdikanA pANI ane goLa Adi khAdimamAM gaNela che. paraMtu tRmInA kAraNa hovAthI tene AcaraNamAM lIdhela nathI tethI drAkSAdikanA pANI tathA goLa vigere duvihAramAM vAparavA nahi. pratyAkhyAnamALe avasUri tivihAra upavAsa,pANahAra,porasI AdithI thAya che tema pANahAra navakArazIthI paNa thAya che, kAraNa ke sadarahu graMthamAM pANahAra navakArasahiya Avo pATha che. 77 For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 saMghayaNIsUtre traNa narakamAM paramAdhAmIe karelI vedanA hoya che, pAMca narakamAM zastrothI anyoanya karelI vedanA hoya che, sAtamI narake zastravinA kSetrathI utpanna thayelI vedanA hoya che. cothI narake paNa paramAdhAmIe karelI vedanA hoya che ema haima triSaSTizalAkApuruSacaritre sAtame parve kahela che. prathamanI traNa narakathI nIkaLelA tIrthaMkara thAya, cothIthI nIkaLelA jvalI thAya, pAMcamIthI nIkaLelA sAdhu thAya, chaThIthI nIkaLelA dezavirati thAya ane sAtamIthI nIkaLelA samakti pAme. saMgrahaNIsUtre, bRhasaMgrahaNI anAdi kAlathI sUkSma nigodamA je jIvo rahelA che te avyavahArarAziyA kahevAya che. dharmaratnane viSe paNa emaja kahela che. meghakumAra devo bhuvanapatinA dasa devonA adhikAramAMthI je che. (svanitakumAra nAme)brahatusaMgrahaNIvRtto 1. cakra. 2. dhanuSya. 3. khaDaga. 4 maNi. 5. gadA. 6. vanamAlA 7. zaMkha e sAtarano vAsudevane hoya che. saMgrahaNIsUtra saudharma devalokamAM aparigRhitA devIyonA vimAna cAra lAkha kahyAM che. manuSyonI durgadha cArasothI pAMcaso yojana uMcI javAthI devatAo nIce AvatA nathI. pratyeka vanaspati kamalAdikanuM dehamAna eka hajAra yojanathI adhika kahyuM che te utsadha aMgule kahyuM che ane padma drahAdikane viSe je kamala che te mATe che ane pRthvIkAyarUpa che, paNa vanaspatikAya nathI. saMgrahaNI vRtto. 78 For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 cAra nikAyanA devo eNvIne cakravartI thAya che arihaMta tathA vAsudevo thAya che te vaimAnikadevo ja thAya che tema kaheluM che. 5 karoDa,68 lAkha, 99 hajAra, pa84 rogo sAtamI narake che. saMgrahaNI sUtre. tIrthakara mahArAjanA janmAdika kalyANakane viSe nava raiveyakanA tathA anuttara vaimAnavAsI devo AvatA nathI kAraNa ke tenI nIce utpanna thayelA devone upara javAnI zakti nathI temaja upara rahelA devone ahIM AvavAnuM prayojana nathI tyAM rahyA thakI ja bhakti kare che. devabhadrakRta saMgrahaNIvRtto kSmagraMthe prathama upazamasamakti pAmanAra jIva aMtakaraNamAM nizcaya traNa puMjane kare che. vaLI te upazamasamaktithI paDelo jIva kSayopazama samaktine viSe, athavA mizrane viSe, athavA mithyAtvane viSe jAya che. | ukhara kSetrane pAmIne dAvAnaLanA agnithI baLelI ane baLelA vRkSovALI bhUmine pAmIne jema navo dAvAnaLa zAnta thAya che. temaja jeNe pUrve traNa puMja na karyA hoya evo jIva aMtarakaraNa karavAvaDe karI upazamasamaktine pAme che. athavA, potAnI zreNImAM eTale upazamazreNimAM rahyo to upazamasamaktine pAme evI rIte karmagraMthamA upazamasamakti pAmavAno upAya kahelo che. strIne upazama zreNi hoya che, layopazama samaktine vamIneja narakane viSe jAya che. bhagavatI sUtra tathA jIvasamAsa vRttimAM kSayopazama sahita narake jAya che tema kahela che. karmagraMtha vRtto. karmagraMthanI TIkAmAM siddhanA jIvone pAMcame anaMte kahelA che. 96 For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 karmagraMtha vRtta. jAtismaraNavALo saMkhyAtA bhava dekhe tema kahela che. AcArAMga sUtramAM paNa temaja kahela che. syAnaddhi nidrAnI pUrvakathita vyAkhyA karmagraMthanI cUrNimAM kahelI che, teTaluM baLa to vaja RSabhanArAcasaMghayaNanI apekSAe samajavuM, sivAya vartamAna kALamAM to yuvAnothI AThagaNuM hoya. karmagraMthavRtta. apramattaguNasthAne vartatI evI sAdhvIne mana-paryava nANa paNa thAya. SaDazIti karmagraMthe mammapayaDI karmanA saMbaMdhamAM apavartanAdika ATha karaNa kahelA che, te sarvakaraNa anikAcita karmamAM ja pravarte che, ane nikAcita karmamAM to tenuM phaLa udaya AvyAthI prAye karIne bhogavavuM ja paDe che. nikAcita ane anikAcitamAM eTalo phera che. eka sthitisthAnakamAM adhyavasAya asaMkhyAtA kahyA che. tIvra, tIvratara,maMda maMdatara. pAkSika sUtravRtti kRSNa lezyAe narakagati, nIlalezyAye sthAvara, kApotalezyAe tiryaMca, tejalezyAye mAnuSya,padma lezyAye deva, zukalezyAye nirvANa. upadezaprAsAde paNa emaja kahela che. sAta hAthanA zarIravALA sAdhu yaMtraprayogathI mukti pAme to tenI avagAhanA baTanIza aMgulanI hoya che; vadhAre nahi pravacanasAroddhArane viSe paNa emaja kahela che. sAmAyika beThA beThA le tathA pratikramaNa beThA beThA kare to eka AMbelanuM prAyazcita Ave. zrAddhajita kalpa. 80. For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 catijitakalpavRtto sAdhune nakha rAkhavAnI manAI che, kAraNa ke rAkhavAthI aneka du:kho ubhA thAya che, mATe nakha utAravAthI doSa nathI. jItalpavRtto syAnaddhi nidrAno udaya thAya tyAre ati saMkilaSTa pariNAmathI divase joyelA arthane uMghamAM ne uMghamAM uThIne sAdhe che, ane tene vAsudevathI ardhabaLa hoya che, ne nidrAno viyoga hoya tyAre paNa te manuSyamAM bIjA puruSothI traNagaNuM ke cAragaNuM baLa hoya che. A nidrA narakagAmI jIvone hoya che. - traNa pahorathI vadhAre rAkhela kAlAtikrAMtam ane ardha yojanathI lAveluM ke ardhayojana laI javAmAM AveluM adhvAtikrAMtam e be vivekI sAdhuone kalpa nahi. karmagraMthacUrNo syAnaddhi nidrAnuM vyAkhyAna che. teTaluM baLa vajaRSabhanArAcasaMghayaNanI apekSAe samajavuM. karmagraMthanI vRttimAM to vartamAnakALa nA yuvAnothI AThagaNuM baLa kahela che. jIvAnuzAsanavRtto mohanA prabhAvathI anaMtA zrutakevaLIyo paNa pUrvagata zratane bhUlI jaI mRtyu pAmI anaMtakAyamAM gayelA ane rahelA che. mahAbhASya syAnaddhi nidrAnA ghaNAM daSTAMto kahelA che, 234 mI gAthAmAM daSTAMto che, svAddhi nidrAnA bIjA paNa daSTAMto nizItha sUtre paNa kahelA che. gata For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bhAgaavadhUNa tivihAra upavAsa hoya to paraThavavAno AhAra tene kahyuM, ane covihAra hoya to na kalpa, pANI na hoya to na kalpa, pANI adhika hoya to kahyuM. bhASyamahodadho bhagavAn kSamAzramaNa tapathI nikAcita karmo paNa upakramasAdhya thaI nAza pAme che. mahAbhASya jinabhadra gaNi kSamAzramaNa zrutavyavahAra paNa baLavAna che, jethI zratavidhi pramANe chavstha grahaNa karelA zudhdha, paNa kevalInI buddhie azuddha AhArane paNa sarvajJa dUSita karatA nathI, (vApare che, ane te saMbaMdhI kAMI kahetA nathI arthAt tene pramANa kare che. prAye karI anikAcita evI sarva karmaprakRtine e ja pramANe pariNAmamAM vazathI upakrama thAya che, ane nikAcita prakRtine paNa ugra tapathI upakrama lAge che. *bhASya kAcA gorasa sAthe dvidala malavAthI jIvonI utpatti kahelI che. dharmasaMgraha tathA saMbodhasittari vigeremAM paNa emaja kahela che. zrI saMghAcArabhASyavRtti zrI tapagacchanA nAyaka zrI dharmaghoSasUrijI mahArAjanI banAvelI zrI caityavaMdana bhASyanI TIkA(zrI saMghAcAra bhASyavRtti) mAM spaSTa lakhela che ke puruSa arthAta sAdhu athavA zrAvaka stuti kahe te cAre prakAranA zrI saMghane kahyuM ane strI eTale sAdhvI athavA zrAvIkA stuti kahe to te sAdhvI athavA zrAvakAne ja kahyuM paraMtu sAdhu ke 82. For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 zrAvakane na kahyuM jyAre sAdhvIe kahelI eka paNa stuti zrAvakone na kalpe to pachI sAdhvIe kahelA bIjA sUtro to kalpe ja kaI rIte? ane zrAvikAe kahelAM sUtro to kalpavAnI vAta zI? A upara paccakhANa paNa puruSane na AvaDatuM hoya to sAdhvI yA zrAvikA pAse karavuM kahyuM ke na kalpe e vicArakoe vicArI levuM. tatvArthavRtto AhAraka zarIra utkRSTa mahAvideha sudhI jaI zake che. vidyAcAraNa muniyo ane vidyAdharo naMdIzvaradvIpa sudhI jaI zake. jaMghAcAraNo cakadvIpa sudhI jaI zake che. saMgrahaNI vRttine viSe kahyuM che ke audArika zarIrano tiryam utkRSTa viSaya vidyAdharone Azrita naMdIzvara sudhI,jaMghAcAraNane Azritya uMce cakadvIpa sudhI, ubhaya Azrine pAMDuka vana sudhI,vaikriyano viSaya asaMkhyAtA dvIpa samudra sudhI, AhArakano viSaya mahAvideha sudhI, tejasa kArmaNano sarvaloka sudhI-AvI rIte bIjA paNa ghaNA pustakomAM lakhANa che. kevalajJAnInuM kSAyaka samakita zuddha kahyuM che ane chamastha zreNikAdikanuM kSAyaka samakita azuddha kahyuM che. Iti tatvArthaTIkAyAm tathA navapadaprakaraNaTIkAyAm. zAstrokta vidhie jenAmAM tejalezyAnI zakti paNa (labdhi) utpanna thAya che, eTale ke te koIne bALavAne mATe krodhathI prathama tejolezyA mUke che. te ja pAcho prasanna thaIne tenA pratye zItalezyA mUke che. tatvArtha sUtra vRtta. sUtramAM kahela che ke je vakhate uttaraguNanA pratyaya (nizcaya) ne jaNAvanArI labdhi utpanna thAya che te ja vakhate gozAlAdikanI peThe krodhathI dhamadhamI jaI sAmAne bALI nAkhavAne mATe prayatna kare che, For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ane jyAre prasanna thAya tyAre anugrahathI zItalezyA mUke che. A sivAya bIjo vidhi nathI. - jinezvara mahArAjA prathama pauriSIne vize dezanA Ape che. bIjI paurisine viSe gaNadhara dezanAM Ape che tyArabAda loko potAne ghare jAya che. pAchA cothA pahorane viSe saMpUrNa pauriSI jinezvara mahArAjA dezanA Ape che. loka prakAzane viSe tathA padmAnaMda mahAkAvyane viSe paNa emaja kahela che ke tIrthaMkara tathA gaNadhara saMpUrNa pauriSI sudhI dharmadezanA Ape che. tatvArtha vRtta sopakramI, nirupakramI be prakAranA AyuSyo che. agni viSa, zastro vigerethI sopakramI jIvonA AyuSya tUTe che, kAraNa ke zithila hoya che tethI. iti tattvArtha bIje adhyAye, vizeSAvazyake AcArAMga zIlAMkAcAryakRtaTIkAyAm cha parvi sivAya game te vakhate pauSadha karI zakAya che tatvArtha vRtto, cAritranuM rakSaNa karavA mATe dIkSAne divase ja prabhune cothuM mana:paryava jJAna utpanna thAya che, tatvArtha TIkAyAm tatvArtha bhASya umAsvAti pramAdathI prANano tyAga karAvavo te hiMsA kahevAya che. zrI tIrthakSe bhasma rAzI grahanI pIDAnA pratighAta mATe devatA manuSyo tathA gAya AdikanI lokoe AratrikA karI, tethI lokane viSe meraIyAnI pravRtti thaI. viSNukumAra munie lAkha yojananuM zarIra karavAthI bhayabhIta 84 For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 thaI gayelA lokoe zAnti thavAthI navo avatAra thayo jANI juhAranuM zarU karyuM A vAta munisuvratasvAminA ziSya suvratAcAryanA vakhatamAM banelI che. ItizrI tIrthakalpa upadezaprAsAde paNa emaja kahela che. bhagavAna RSabhadevasvAmI rAyaNa nIce phAgaNa zudi AThame pUrva navANuM vAra AvyA tenI saMkhyA 69 koTAkoTI, 85 lAkha koTI, 44 hajAra koTI eTalI vAra AvyA Iti tIrthakalpa, vicArasAraprakaraNe paNa emaja kahela che. tIrthakalpamAM kahyA pramANe be hajAra varSano bhasmagraha utarI gayA pachI yugapradhAnonA vakhatamAM alpa ArAdhanAthI paNa devo prasanna thaze vizeSamAM bhasmagraha pAMcaso varSa vakra thayela che mATe pacIso varSa samajavA. vidhatIrthabhe zrI jinaprabhasUrI zrI jinaprabhasUrie potAnA vividhatIrthakalpamAM zatruMjayatIrthakalpa racanA saMvata 1365 mAM jaNAvyuM che ke jAvaDazAhe sthApana karelA biMbane vikrama saMvata 1369 mAM kalikAlanA vazathI plecchoe toDI nAkhela che. tathA upadeza taraMgINImAM paNa kahela che ke dIlhIthI soraThamAM Avela eka lAkha ane eMzI hajAra sAhaNaphoje pethaDa jhAMjhaNazAhe karAvela, sonAnI kholathI maDhAvela jaina maMdIrane joIne zatruMjaya upara caDI jAvaDazAhe sthApana karela pratimAjIno bhaMga (nAza) karyo che. koTIzilAnuM svarUpa tIrthakalpamAM che. tIrthakalpanuM gujarAtI bhASAMtara pU.muni zrI ratnatrayavijayajI ma.sA. karela. na 85) 85 For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 sUtrazAkho ekAvatArI tIrthaMkara mahArAjanA jIvone cyavananA cinho thatA nathI te saMbaMdhI sUtra zAkho. zrI vIracaritrane viSe zrImAn hemacaMdra mahArAjAe kahyuM ke- devatAne viSe agraNI deva vIza sAgaropamanuM AyuSya pUrNa karIne cheDe paNa kAntivaDe dedIpyamAna dehane dhAraNa karato hato. cha mAsa AyuSya bAkI rahyuM chate bIjA devo prAMtasamaye mohane pAme che, paraMtu mahAn punyakarmanA udayavALA evA tIrthaMkara mahArAjAoe kAMI paNa cyavananA cinho jaNAtA nathI. pariziSTa parvane viSe paNa vIra paramAtmAe zreNIka rAjA pratye kaheluM che ke he-rAjanuM! ekAvatArI devone anaMtakALe paNa tejano kSaya thavo, ItyAdi cyavananA cinho utpanna thatA nathI. sUtrakRtAMga vRttine viSe kaheluM che ke je deva tIrthaMkara thavAno hoya che tene cyavanakAle paNa cha mAsa paryata atyaMta zAtAvedanI karmano udaya hoya che. vizeSa lokaprakAza, kalpadIpikAthI joI levuM bhAvi tIrthakaranA jIvo ekAvatArI devone cyavananA cinharUpa vRddhAvasthA jarAno saMbhava raheto nathI paNa tethI rahita devone jarAno saMbhava rahe che. AcArAMga sUtra bRhad vRttine viSe zrI zIlAMkasUri kahe che ke jarA ane maraNavaDe vyApta thayelo mUDha mANasa niraMtara mahAmohathI dharmane svargane tathA apavarga(mokSa)ne jANI zakato nathI. vaLI saMsArane viSe evuM sthAna paNa nathI ke jayAM jarA ane mRtyu nathI. devatAne paNa jarAno abhAva nathI, kAraNa ke tene paNa cyavanakAle vezyA, bala, sukha, varNa, prabhutvahAni vigere ane jarAno sadUbhAva paNa hoya che. devatAo sarvene cyavana kAle mAlyaglAni, kalpavRkSakaMpa, daSTino braza, aMganuM kaMpAyamAnapaNuM arati vigere cinho thAya che. AcArAMga prathama zrutaskaMdha tRtIya adhyayana prathama uddezakavRtta paNa devatAne jarAno sadbhAva hoya tema lakhyuM che. 86 For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 siddhAnta 3 koDI, 81 lAkha, 16 hajAra, 970 maNano bhAra thAya evA eka hajAra bhArano lokamaya goLo koI devatA saudharma IzAna devalokathI pRthvI upara nIce paDato mUke te golAne nIce AvatA 6 mAsa,6 divasa,6 pahora, 6 ghaDI, 6 paLa eTale kALe te goLo ghanavAna ane tanavAta karI haNAto chato AMbaLA sopArI jeTalo thaI nIce paDe eTale eka rAjapramANa thAya. Iti rAjapramANa. 194nA aMta sudhI saMkhyAtA kahevAya. te aMkanuM nAma zIrSa prahelIkA che. tenA upara eka aMka vadhe to asaMkhyAtA thAya. jIrNa page bhagavAna nemanAtha mahArAjAe kRSNa vAsudevanA 100 putro sAthe tathA baLadevanA 72 putro sAthe tathA vasudevanA pa63 putro sAthe 1 varadatta rAjA sAthe tathA samudravijayanA 28 putro sAthe tathA ugrasenanA 8 putro sAthe tathA bIjA 8 mahArAjA sAthe tathA bIjA 8 nA sAthe tathA devaka rAjAnA 7 putro sAthe tathA 205 yAdava kulanA kSatriya putro sAthe evI rIte kula 1000 puruSonI sAthe dIkSA lIdhI hatI. chuTaka page vijayasenasUri digaMbaranA caitya yati zrAvakane vaMdana karavA yogya nahi. ekalA gRhastha zrAvake pratiSThita caityavaMdana karavA yogya nahi. mithyAtvInA dharma kartavyo anumodana yogya nahi. utkaTa usUtra pralApInA dharmakartavya anumodana yogya nahi. svapakSanA gharane viSe avaMdanika pratimA hoya te sAdhunA vAsakSepe vaMdanika hoya. bhAga-7 pharmA-9 For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 dravyaliMgI dravya prAsAde pratimA naMdanika nahi. sAdhunI pratiSThA zAstrane viSe che. 1. rAjAonA gharo sAta mALanA hoya che. 2. yugalIyAnA gharo ATha mALanA hoya che. 3. vAsudevonA gharo aDhAra mALanA hoya che. 4. cakravatInA gharo chatrIza mALanA hoya che. sola seTIye eka kalazI, pAMca kalazIye eka mUDo,evA eka hajArane covIza mUDA dhAna rAMdhe, batrIzI mUDAno eka kolIyo evA 32 kolIyA eka TaMke khAya e prakAre mahAvidehakSetranA lokono eka TaMkanA AhArano vicAra jANavo, barAsa, marI, DAbhanuM muLa ghasI rogInI AMkhamAM AMjavAthI AMsu paDe to jIve, na paDe to na jIve. Iti rogInI parIkSA mahAvideha kSetrane viSe kevalI jina tathA chadmasthajina vicaratA hoya tyAre bIjA jinezvara mahArAjAnA janmAdika thatA nathI. hIra prazna parovelA puSpothI paNa pUjA karavAnuM kaheluM che. hAlamAM je IMdro che. temAM koIka ekAvatArI hoya, paNa sarve nahi. nArado paNa koIka tadbhave mukti jAya, koIka bhavAMtare. rAvaNano hAra paripATIthI Avela che. RSabhadevanA jeTalA sAdhuo che te sarve pratyeka buddho jANavA. te prakAre mahAvIranA paNa sarve sAdhuo pratyeka buddho jANavA devavaMdana pratimA tathA sthApanAcArya pAse karavuM kalpa.paMDitAdi padastho pAse karavuM kahyuM nahi. tuMbare phale pate tuMba phalA haritakI, triphalAnuM pANI siddhAnta prAsuka kahe che. zrAvakane niraMtara pratikramaNa karavAno niyama hoya to be prahara For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 rAtri sudhI karI zake Iti hariprazna parA 72 thI 73 sudhI. jinapratimAne niraMtara caDAvAtA AbhUSaNo nirmAlya gaNAtA nathI tenuM kAraNa e che ke - morAvinaSTa dravya nirmAcam bhoganA aMdara AvI vinaSTa thayeluM dravya nirmAlya gaNAya, paraMtu AbharaNone bhoga vinaSTapaNuM nahi hovAthI nirmAlyatA gaNAya nahi. - jinezvara mahArAjanA maMdirane viSe rAtrine viSe nATAraMbhAdika karavAno niSedha karela che. je mATe kaheluM che keraatrau na nandirna balipratiSThe, na majjanaM na bhramaNaM rathasya / na stripravezo na ca lAsya lIlA, sAdhupravezo na tadatra caityam // 1 // bhAvArtha- jinacaityane viSe rAtrine viSe nandInI krIyA na thAya tathA bali temaja pratiSThA na karAvI zakAya, tema ja snAna na thAya tathA rAtrImAM rathayAtrA na kaDhAvI zakAya tathA strIno praveza na joIe, tathA nATakAdikanI lIlA na karAvI zakAya strIothI rAsaDA na laI zakAya temaja sAdhuno praveza paNa rAtrie jinamaMdIramAM thaI zake nahi. sababa uparanI bAbatamAMthI eka paNa jinamaMdiramAM rAtrie banI zake nahi.kiMca koI divasa tIrthAdikanA aMdara je nATyAdIka karavAmA Ave che te kAraNAdika jANavuM. Iti hariprazna 17 me patre. eLanA jIvane bhramarIe sevatA teno jIva cyavI jaI, bhamarIrUpe utpanna thAya che. sAdhu sAdhvIyone paNa pANI gALIneja vAparavuM joIe. uparokata tamAma hIra praznamAM che. senaprazna kALaveLAe sarvene niryukti, bhASyAdika vigerene bhaNavAno niSedha AcArapradIpane viSe kahela che. senaprazna patra 22 me. trIzathI cAlIza mANasano samudAya jyAM jamato hoya tyAM M89) 89 For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 saMkhaDI kahevAya che. senaprazna patra 22 me. - sAmAyika laI khamAsamaNuM daI, muhapatti paDilehI, pachI vAMdaNA daI, paccakhANa karI, pratikramaNa zarU kare senaprazna madhamAkhaNa ane madirAne viSe asaMkhyAtA beiMdriya jIvo utpanna thAya che ane mAMsane viSe bAdara nigodarUpa ekeMdriya jIvo tathA beIdriyo utpanna thAya che paraMtu manuSyanA mAMsane viSe ekeMdriyo bAdara nigodarUpa tathA beIdriyo ane saMmUcchima manuSya paMcaMdriyo utpanna thAya che. senaprazna patra 27 me, ujeNI vakhate vastra oDhavAno adhikAra che. Iti senaprazna tathA vRMdArUvRtta. sacittanA tyAgavALAne rAtrie kadApi pANI pIvuM paDe to ukALeluM ja pIve. kAcuM na pIve senaprazna patra 45 me rAtri be ghaDI bAkI rahe tyAre pauSadha le to te mULa vidhi che ane pauSadha moDo le te apavAda gaNavAmAM Ave che. senaprazna patra 80 me. sAdhuthI gADha kAraNa sivAya gRhasthane ghare AhArapANI vAparI zakAya nahi. senaprazna patra 60 me. tapaciMtANinA kAussagamAM paccakhANa ciMtavI koInA AgrahathI bIjAM paccakhANa kare to bhaMgadoSa lAgato nathI. senaprazna patra 29 me. pauSadhavALo zrAvaka kapUra vAsakSe pAdikathI kalpasUtrAdika zAstronI pUjAkare nahi ane zrAvikAo pauSadhamAM gahuMlI kare nahi, kAraNa ke dravya stavanarUpa hovAthI pauSadhamAM manAI che. senaprazna patra 64 me. vartamAnakALamAM A bharatakSetra avadhijJAna ane jAtismaraNajJAnano niSedha karela nathI. senaprazna patra 68 me. 90 For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 caitra tathA Aso mAsanI oLImAM karelo tapa 7-8-9 e traNa divasamAM karelo tapa gaNatrImAM na gaNAya paNa rohiNI vigere tevA prakAranA tapa saMbaMdhavALA hovAthI gaNatrImAM Ave che. senaprazna patra 68 me. je dezane viSe sUtakavALA gharane viSe brAhmaNo na jAya teTalA divaso sUtakavALAne ghare sAdhu vahoravA na jAya evo vRddhaparaMparAno vyavahAra che. senaprazna patra 68 me. covihAravALAne strI bAlakanA hoThanuM cuMbana karatA paccakhANa bhAMge che ema zrAddhavidhimAM kahela che. senaprazna patra 70 me. - sUkSma nigodathI nIkaLelo jIva pharIthI paNa sUkSma nigodamAM jAya che. senaprazna patra 76 me. pauSadhazALAne viSe bhojana karavAnuM paMcAzakacUrNimAM tathA zrAddhapratikramaNacUrNimAM ItyAdika graMthone viSe kaheluM che. senaprazna patra 84 me. zrAvakone devadravya vyAje paNa rAkhavAnI manAI che temaja koI paNa upayogamAM levAnI paNa manAI che. senaprazna para 88 me. avadhijJAnI tathA mana:paryavajJAnI anaMtA bhavo kare evuM bhagavatI sUtranA 8 mA zatake bIje udeze kahela che. senaprazna patra 89 me. strI paramAtmAnI pUjA yuvAvasthAne viSe paNa kare tevuM dropadInA adhikAre jJAtAdharmakathAmAM kahela che. senaprazna patra 91 me pauSadhamAM bhikSuka vigerene dAna devuM na kahyuM, paNa kAraNAMtarathI Ape to niSedha dekhela nathI. senaprazna patra 94 me. sAdhuone vastrone thIgaDA devA kahyuM nahi chatAM thIgaDuM de to doSa lAge. kAraNe traNathI vadhAre na de, de to doSa lAge, Iti nizItha sUtranA prathama udeza thIgaDA denArane prAyazcita kahela che. senaprazna patra (91) For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 94 me. gurU pApa karanAra ziSyane nivAre chatAM te pAcho na haThe to gurUne doSa nathI, paraMtu jANatA chatAM na kahe to doSa lAge. senaprazna patra 98 me. zayyAtaranuM vahorI lAvanArane AMbelano daMDa Ave paNa vAparanArane nahi. sAdhune AMbelamAM jIrAmizrita vastu kahyuM che. nirAzaMde AnaMdarahita, aMsuputranayaNe AMsuvaDe karI pUrNa netro ItyAdi bhakti prAgabhAra sUcakAni teonA vizeSaNo upalabdha thAya che. prabhune AMgI pramukhamAM vastra paherAvavAno adhikAra che.cothI narakane viSe paNa paramAdhAmInI vedanA hoya che. traNamAM hoya che te vacana prAyika che. bAhubalInuM AyuSya corAzI lAkha varSa pUrvanuM hatuM, paNa bhagavAna AdinAthajI sAthe mukti javAthI AyuSyanuM apavartana jaNAvela che. tapathI nikAcita karmano paNa nAza thAya che. pAMcamA ArAmAM jAtismaraDA jJAna ane avadhijJAna na hoya tevuM lakhANa nathI. tamAma IMdro samyagadRSTi ja hoya che. devatA ane nArakInA jIvo potAnuM AyuSya cha mAsa bAkI raheluM hoya tyAre ja parabhavanA AyuSyano baMdha nAkhe che, ane teTalA TAImamAM AyuSyano baMdhana paDyo hoya to be ghaDI bAkI rahe tyAre parabhavanA AyuSyano baMdha nAkhe che, ema kahela che. nava nAradAdika kalipriya hovAthI prathama mithyAdRSTi hoya che, paNa pAchaLathI samyagadRSTi thAya che, kAraNa ke teo saghaLA svarga ane ( 92 For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 mokSagAmI hoya che tethI. e uparokta tamAma senapraznamAM che, vArtika praznottare vaDA vAsI temAM lAlA pAtAdika doSathI pratyakSa abhakSya che. paNa chAzamAMhe tatkALa mUkelA vaDA be divasa pachI abhakSya gaNAya, kAraNa ke be divasa pachI dahIM abhakSya gaNAAya. Iti vaDA vAzI vicAra merUsuMdarajI mahArAja. praznottara sArdhazatake-upA zrI kSamAlyANajI huM bhavAMtare rAjA thAuM evI prArthanA karavI te prathama niyANuM 1.bahuM vyApAravALA rAjyavaDe karIne mAre saryu, bhavAMtare huM samRddhimAna gRhastha thAuM evA prakAre prArthanA karavI. te bIju niyANuM 2.puruSane vividha prakAranuM du:kha dekhI huM strI thAuM evI prArthanA karavI te trIjI niyANuM 3.striyonuM paravazapaNuM dekhI huM puruSa thAuM evI prArthanA karavI te cothuM niyANuM 4. manuSyanA viSayo azucimaya che, mATe deva vizeSa mATe bahu prArthanA karavI te pAMcamuM niyANuM 5. je devatAo svapara devadevI sevana karavAne viSa ane svavikurvita devadevI sevana karavAne viSe Asakta hoya che te bahuratA kahevAya che. je devatAo svayameva deva agara devIpaNAnI vikurvaNA karI sevana kare che paNa bIjI nahi te svaratA kahevAya che.tenA viSaya prArthanA karI niyANuM bAMdhe che te chaThThu niyANuM kahevAya che. 6.e cha niyANAnA bAMdhavAvALA bhavAMtare durlabha bodhi thAya che. viSaya virakta je devatAo che te aratI ane te saMbaMdhI niyANuM kare te sAtamuM niyANuM kahevAya che 7. e te traNe prakA2nA devo huM sAdhune DilAbhavAvALo zrAvaka thAuM evI prArthanA kare te AThamuM niyANuM 8. vrata levAnI AkAMkSAe huM daridra zrAvaka thAuM AvI je prArthanA kare te navamuM niyANuM 9. pAkSika sUtravRttine viSe paNa emaja kahela che. 93 For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 praznottara ratnAkra graMtha vastupAlamaMtrI mahAvideha kSetramAM puSkalAvatI vijayamAM puMDarikINI nagarImAM kuracaMdra nAme rAjA thayela che ane trIje bhave siddha thanAra che. anupamAdevI tyAM ja sImaMdharasvAmI pAse dIkSita thaI kevalajJAna pAmela che. - A hakIkata vastupAlanA gurU zrI vardhamAnasUrijI vyaMtara thayela che temaNe sImaMdharasvAmIne pUchIne pragaTa karela che. A hakIkata zrI vastupAlaprabaMdhamAM che. tathA zrI hIrasaubhAgya kAvyamAM pahelA sargamAM zrI zaMkhezvara pArzvanAtha tIrthavarNananA adhikAramAM kahela che. Iti praznottara ratnAkara nAmanA graMthe paMnyAsa muktivijayajI gaNIkRta prazna 106 107 me. praznottara ratnaciMtAmaNI. samakti mahAvIrasvAmInA vicAra garbhastavana chApelA bhAga bIjamAM pAnA 749 me bIjA zAstranI gAthA mUkI che temAM abhavI cothe anaMte, paDavAI pAMcame anaMte, tathA siddhAdi AThame anaMte kahelA che. vijayAnaMdasUri mahArAjanuM kahevuM evuM che ke siddhane AThame anaMte kahevA sugama paDe che.digaMbaranA graMthomAM paNa AThame anaMte kahelA che. Iti praznottararatnaciMtAmaNI siddhAdikanA anaMtAdikano vicAra. nizcaya samaktiSTine vyavahAra samakti ghaNuM karIne hoya che. vyavahAra samaktivALAne nizcaya samakti hoya paNa kharuM ane na paNa hoya. - vyavahArasamakti nizcayasamakti kAraNa che. devagurUnI zraddhA thaI 94 For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 eTale gurUmahArAjanI sevA kare. gurUmahArAja dharma saMbhaLAve eTale potAnA AtmAnuM tathA pudgalanuM svarUpa jANe. ema karatA karatA anukrame nizcayasamakti prApta thAya. praznaciMtAmaNo bAvIza parISaho jJAnAdika AThe karmamAM karmathI utpanna thAya che ema saMbhAvanA thAya che. jema ke darzanamohamAM samyakatva pariSada hoya che. jJAnAvaraNIya AThe karmamAM prajJA tathA ajJAna pariSaha hoya che. aMtarAya karmamAM alAbha pariSaha hoya che.cAritramohamAM Akroza, arati, strinaSedhikIya yAcanA, acala ane satkAra nAmanA pariSaho hoya che, temaja vedaniyamAM sudhA, tRSA, tApa,daMza,carya,zayyA,vadha, roga,tRNa, sparza ane mala A agyAra pariSaho hoya che. - sUkSmasaMparAya, upazAMtamoha ane kSINamoha A chamasthanA guNasthAnakomAM prajJA ajJAna,alAbha,sudhA, tRSA,TADha, tApa,deza, caryA,vadha,roga,tRNa, sparza ane mala nAmanA cauda pariSaho hoya che. temaja teramA ane caudamAM guNasthAnakamAM vedanIyathI utpanna thanArA agyAra pariSaho hoya che, tathA navamAM guNasthAnaka sudhImAM saghaLA pariSaho hoya che. eka jIvane eka samaye utkRSTa ogaNIza agara vIza pariSaho hoya che, paraMtu ekaja samaye bAvIza pariSado saMbhave nahi. kSudhA, tRSA, strI samyakatva, arati- e pAMca pariSaho manoyogathI utpanna thAya che. yAcanA,Akroza, satkAra,alAbha, prajJA tathA ajJAna -A cha pariSaho vacanayogathI utpanna thAya che.ane TADha, tApa,maccha2 vigerenA daMza,caryA,zayyA, acala mala roga, naiSadhikI, vadhatuNa, sparza, A agiyAra pariSaho kAyayogathI utpanna thAya che. M950 For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 strI ane arati pariSaha te zIta pariSadamAM Ave che. navattatvamAM(arati pariSadane badale satkArapariSaha lIdhela che) ane sudhA, tRSA, zItoSNAdi vIza pariSaho uSNa pariSadamAM Ave che. zIlAMgasUrie AcArAMga sUtranI vRttimAM A saMbaMdhI kahelu che ke zItapariSaha anukULa pramANe anubhavAya che. azleSAnakSatra zanivAra tathA bIjane divase, zatabhiSAnakSatra maMgaLavAra tathA sAtamane divase, kRtikA nakSatra ravIvAra pAMcamane divase jeno janma thAya che. tene viSakanyA kahevAmAM Ave che.A kanyAne yoge purUSanuM maraNa nIpaje che. cauda rAjalokamAM jIvo karatA zarIro tejasa ane kArpaNa A babe hoya che, tethI jIvo karatA zarIro adhika che. tIrthaMkara mahArAjAnuM samavasaraNa comAsAmAM koIvAra hoya che ane koIka divasa hotu nathI. tathA samavasaraNa vinA paNa bAra parSadAni sthiti jema samavasaraNamAM bese che temaja bese che. Iti sena prazna. samyadRSTi jIva eka samayamAM saMkhyAtAja cyave che. potAnI svecchAe IcchAnusAra vartana kare te jAMbhaka deva kahevAya. koI paNa AMgulanuM mApa jyAM darzAvyuM na hoya tyAM te utsadha AMgulathI samajavuM ane pRthvI tathA parvatonA mApa pramANa AMgulathI pramANa kahela che te jJAnI jANe. ajitazAnti stavanamAM 37 gAthA che paNa pAchalathI pambiya ItyAdi traNa gAthA koIe nAkhI che. pravAha prasiddhino thayela hovAthI te bolAya che. uparanA tamAma prazna ciMtAmaNimAM che. 96 For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 adhyAtmasAra graMthe jema siMhane saumyapaNuM durlabha che ane sarpane kSamA durlabha che. tema viSayamAM pravartamAna thayelA jIvone vairAgya durlabha che. arthadIpikAyAm adharmanI prazaMsA karavAthI zrAvakone bhavabhramaNa karavA paDe che. aDhIdvIpAdhikAre 1 nadI, 2 draha, 3 megha, 4 garjArava, 5 agni, 6 tIrthaMkara gaNadhara Adi manuSyo, 7 janma, 8 maraNa, 9 rAtri-divasa aDhIdvIpa manuSya kSetre e nava hoya che. jaMbU mahAvidehamAM sadA cotho Aro jeno kALa hoya che. pAMcaso dhanuSa dehamAna,pUrva koDI varSanuM AyuSya niraMtara AhAra kare jaMbUmAM 4 tIrthaMkara mahArAja che. pUrva videhanA vanamukha samIpa puSkalAvatI vijaye puMDarakiNI nagarI che tyAM sImaMdharasvAmI viharamAna che. 1 pazcimavidehanA vanamukha pAse pacIzamI vaprA vijaye vijayAnagarI che. tyAM yugamaMdhara svAmI viharamAna che. 2 pUrvavidehamAM vanamukha samIpa navamI vachavijaye susImAnagarI che. tyAM bAhusvAmI viharamAna che. 3 pazcima videha, vanamukha samIpa covIzamI vijayA malInAnI ane ayodhyA nagarI che. tyAM tyAM subAhu svAmI viharamAna che. 4 ema jaMbudrIpamAM 4 te vakhate dhAtakIkhaMDamAM be merU ane be mahAvideha che. te vakhate cAra tIrthaMkara pUrva videhamAM tathA cAra tIrthaMkara pazcima mahavidehamA evI rIte 8 tIrthaMkaro thayA. puSkarArdhamAM be merU ane be mahAvidehamAM che. tethI pUrva videhamAM 4 tIrthaMkara tathA pazcima videhamAM 4 tIrthaMkara evI rIte puSkarArdhamAM ATha tIrthaMkara thayA. kula 69 For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 tIrthakara mahArAjA 20 aDhIdvIpamAM vicarI rahyA che. jema jaMbumAM 8,25,9, 24, vijayo che te rIte dhAtakImAM tathA puSkarArdhamAM vijaya nagarIyonA nAmo che tenA te nAmo jANavA. jaMbumAM 4,dhAtakImAM 8 puSkarArdhamAM 8 evI rIte aDhI dvIpamAM vIza viharamAna tIrthakaro che. teno janma eka ja samaye bharatakSetramAM kuMthunAtha ane aranAthanA aMtarAla thayo. | munisuvratasvAmI ane naminAthanA aMtarAle eka samaye e vize jinoe dIkSA lIdhI. eka hajAra varSa chabI paryAya pALI eka samaye vIze jino kevalajJAna pAmyA. hAlamAM te vIza tIrthakara mahArAjAo vicare che. aDhI dvIpamAM vIza viharamAna vicAra AvatI covIzImAM sAtamA ane AThamA udayanAtha, peDhAlanAtha tIrthakaronA aMtarAle eka samaye e vIze jino mokSe padhAraze. sarvenuM pAMcaso pAMcaso dhanuSa dehamAna tathA corAzI corAzI | lAkha pUrvanuM AyuSya. sarvene corAzI corAzI gaNadharo sarvene dasa dasa lAkha kevalI, sarvene so so koDI munimahArAjo, A sarvene so so koDI sAdhvIyo e pramANe vIza viharamAnanA be koTI kevalI che. be hajAra koTI sAdhu che.be hajAra sAdhvIo che.e vIza vijayomAM sadA sahacArI corAzI tIrthakaro hoya temAM eka kevalI ane83 mA koI rAjA koI bAlaka evI rIte sarve corAzI lAkha pUrvanA AyuSyavALA hoya. corAzImAM je vakhate mokSe padhAre teja vakhate 83 mAne kevalajJAna upaje ane ekano janma thAya. evI rIte corAzInI paraMparA sahacArI che. ahIM koI kahe che ke eka kSetramAM ekathI bIjo koI tIrthakara, cakravartI vAsudeva, baladeva na hoya tyAre eka kSetramAM na 98 98 For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 84 tIrthakaro kema?tyAre vRddhaparaMparA vaDIlavarga ema kahe che ke e vijayonA zAzvatA bhAva ehavA ja che. pachI to jJAnIgamya che. tatva kevalajJAnI mahArAjA jANe. e prakAre videhamAM jinezvara mahArAjAonI saMkhyA saMbaMdhI vicAra kahyo. AcAra pradIpa graMtha siddhasena divAkara saMbaMdhI prabaMdhano vizeSa che. AgamasAre caraNakaraNAnuyoga, gaNitAnuyoga,dharmakathAnuMyoga e traNene vyavahAramAM gaNelA che ane eka dravyAnuyogane nizcayamAM gaNela che nayacakre tathA AgamasAre tathA dravyaguNaparyAyarAse. - sAdhvIe koIne dIkSA ApavI nahi sAdhvIye koIne AloyaNA prAyazcita ApavuM nahi, kALagrahaNa levA nahi ane sAdhue kaMdoro bAMdhavo tathA tarapaNI AdiupakaraNo rAkhavA. Iti AryarakSitasUri AcaraNA. AgArI ane anagArIno artha zuM ? gharabArI ane gharabAranA saMbadha vinAno Avo artha thAya che. vizeSamAM viSayatRSNA dharAvato hoya te AgArI ane viSayatRSNAthI mukata hoya te anagArI e tAtparya nIkaLe che. vaLI paNa vanamAM rahelo hoya ane viSayatRSNAthI vyApta hoya to AgArI ane gAmamAM raheto hoya chatAM paNa viSaya tRSNAthI mukta hoya to paNa anagArI kahevAya che. AgArI anagArInI e sAcI kasoTI che. ATha jAtinA motIo 1.chapamAMthI nIkaLe te. 2. hastinA mastakamAMthI nIkaLe che EE For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 te. 3.maccha. 4. zaMkha. 5. varAha. 6. vAMsamUla. 7. maMDuka. 8. sarpa. AvI rIte ATha jAtanA motIyo hoya che. Atmaprabodhe hariNagamegI devano jIva devardhvigaNi kSamAzramaNa thayela che. AvatI covizInA tIrthakronA jIvo, chuTaka patra 1. AvatI covizImAM zreNikano jIva padmanAbha nAmanA prathama tIrthakara thaze. 2. mahAvIrasvAmInA pitrAI kAkA supArzvano jIva suradeva nAmanA bIjA tIrthakara thaze, 3. pATalIpura nagarano svAmI udAyI rAjA ke jene vinayaratna nAmanA abhavie mAryo hato te supArzva nAmanA trIjA tIrthakara thaze, 4. pokila munino jIva cothA svayaMprabha tIrthaMkara thaze. 5. dRDhAyu zrAvakano jIva pAMcamA suradevanAmAM tIrthakara thaze. 6. kArtika zeThano jIva chaThThA devazruta bhagavAna thaze. hAlamAM saudharmapati che. te nahi paNa kArtika zeTha bIjo jANavo. 7. zaMkha zrAvakano jIva sAtamA udayaprabha bhagavAna thaze, paNa te zaMkha zrAvaka bIjo, bhagavatImAM varNavela che te nahi. 8. AnaMda zrAvakano jIva AThamA peDhAla nAmanA bhagavAna thaze, paNa te bIjo, paraMtu upAsakadazamAM varNavela che te nahi, te to mahAvidehe mokSe jaze. 9. sunaMdA zrAvikAno jIva navamA poTila tIrthakara thaze. 10. zataka zrAvakano jIva dazamA zatakIrti nAmanA bhagavAna thaze. A zatakanuM bIjuM nAma puSkalI che, ne tenuM varNana bhagavatImAM che te M1000 For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 11. kRSNanI mAtA devakIno jIva agyAramA munisuvrata tIrthakara thaze. 12. samavAyaMga sUtramAM kahyA pramANe kRSNa vAsudevano jIva bAramA amama nAmanA tIrthakara thaze. koInA teramAM bhagavAna kahyA che. tatva kevalI jANe. 13. sujayeSThA sAdhvIno putra satyakI vidyAdhara ke hAlamAM agyAramA rUdrane nAme prasiddha che, te niHkaSAya nAmanA tIrthakara thaze, samavAyAMgamAM bAramA kahyA che, tattva kevalI jANe. 14. baLadevano jIva caudamA ni pulAka bhagavAna thaze, ne baLadeva kRSNanA bhAI nahi, kAraNa ke hemacaMdrasUrIe karelA nemi caritrAmAM baLadevano jIva kRSNanA tIrthamAM siddhi pada pAmavAnuM kahela che, mATe baLadeva bIjA jANavA. 15. sulasA zrAvikAno jIva paMdaramA nirmama nAmanA tIrthakara thaze. vIra bhagavAne dharmalAbha kahevarAvyo hato te sulasA zrAvikA jANavI. 16. baladevanI mAtA rohiNIno jIva soLamA citragupta nAmanA tIrthakara thaze. 17 revatI zrAvikAno jIva sattaramA samAdhi nAmanA bhagavAna thaze. mahAvIranA ziSyane bIjorApAka vahorAvanArI revatI. 18. zatAli zrAvakano jIva aDhAramA saMvara nAmanA bhagavAna thaze. 19. lokamAM vedavyAsanA nAmathI prasiddha thayela dvaipAyanano jIva ogaNIzamA yazodhara tIrthakara thaze. 20.karNano jIva vIzamA vijaya bhagavAna thaze. keTalAka karNane kauravonA bhAI kahe che, keTalAka vAsupUjayasvAmInA vaMzamAM caMpAnagarIno rAjA thayela che. tene kahe che. tattva kevalI jANe. 101) * 101 For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 21. nAradano jIva ekavIzamA mallinAtha bhagavAna thaze. A nAradane bhagavatI sUtramAM varNavelA zramaNanigraMtha kahe che ane keTalAka rAma lakSmaNanA vArAmAM thayelA kahelA che. 22.aMbaDa zrAvakano jIva bAvIzamA devajIta bhagavAna thaze. je ujavAI sUtromAM varNavela che. te nahi, te to mahAvidehamAM siddha thaze. A aMkhaDa tulasA zrAvikAnI parIkSA karanAro jANavo. 23. amarano jIva anaMtavIrya nAmanA bhagavAna thaze. 24. svAtibudhano jIva covIzamA bhadrajita bhagavAna thaze. IryAvahInA pATho paMcAzaka sUtravRttimAM navapada prakaraNa vRttimAM, Avazyaka niryuktinA bIjA khaMDanA prAMta bhAgamAM ane dina kRtya sUtramAM karemi aMte ItyAdi sUtra bhaNIne IryAvahi paDikkame evuM kaheluM che. te dekhIne AraMtu dharmamAM saMdeha na karavo, kAraNa ke zrI gaNadhara mahArAjAonI samAcArIyo paNa judI judI sAMbhaLIe chIe. tatva to bahuzrutathI jANavA yogya che, paraMtu buddhimAna purUSoe pUrvAcAryanI paraMparAe cAlyo Avela na hoya tevo pakSa potAnI buddhithI kalpanA karI svIkAravo nahi, upadezaprAsAde 14 me thaMbha, vijayalakSmIsUri jinezvara mahArAjanA janmotsavamAM IMdra vyagra cittavALo hoya che. te vakhate koIka kautukI duSTa deva mAtAnI nidrAne haraNa kare to mAtA potAnI pAse putrane nahi dekhavAthI mAtA tathA temanA parivArane duHkha utpanna thAya ane du:khathI kheda utpanna thAya te nivAravA mATe ja IMdra jina mAtAne avasthApinI nidrA ApI tenA pAse jinabiMbane sthApana kare che. tathA lokaprakAze paNa kaheluM che ke koIka duSTa devenidrAnA haraNa karavAthI ane mAtA putrane nahi For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 dekhavAthI kheda kare tathA temano parivAra te utpanna thayelA bALakane nahi dekhavAthI kheda pAme tevA AzayathI jinapratibiMba karIne IMdra jinamAtA pAse mUke che. upadezaprasAde naMdISaNa ASADhabhUti AdrakumAra mokSe gayA che. bIjA paNa ghaNA pustakomAM ema ja kahela che. vaMkacUla bArameM devaloke gayela che. rohiNIyo cora prathama devaloke gayela che. sAvaghAcArya tIrthakara gotra upArja pachI niraMtara maraNathI 14 rAjaloka pUrIne manuSyabhava pAmaze ane samyakatva pAmyA pachI ardhapudgalaparAvartane mokSe jaze. upadezaratnAkare paNa emaja kahela dropadIne dharmarAje paraNI paNa mALA pAMcenA gaLAmAM nAkhI. nAgazrInA bhavathI anaMtasaMsAra. dhavaMtarI vaidya abhavya sAtamI narake gayela che. mammaNazeTha marIne sAtamI narake gayela che. satyakI vidyAdhara narake gayela che. kumArapAlanI jIvadayA sUkSmamAM sUkSma rIte 18 lAkha ghoDAne, 11 hajAra hAthIne 80 hajAra gAyone 50 hajAra uMTane, niraMtara gaLIne pANI pIvarAvatA hatA. tIrthaMkara mahArAjA vArSika dAna lokonI anukaMpAthI Ape che, paNa kIrti mATe ApatA nathI. kulakoTInI saMkhyA evI paNa che ke eka yAdavanA gharamAMthI eka so ATha kumAra nIkaLe evA eka kuLane kula, koTI kahevAya ema vRddhA pAsethI sAMbhaLyuM che, tattva to bahuzruta jANe. For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 zrAvikAne rAtrie derAsarajImAM praveza karavAnI manAI karela tyAgIyone paNa derAsarajImAM vAsa karavAnI manAI karelI che. dharma vinAno jIva anAtha che.jAo anAthI muninuM dRSTAMta upadezamAlAkarNikAyAm manuSyonI durgadha AThasothI hajAra yojana uMcI jAya che. upadezamAlAyAm saMyamathI cUkelA paNa zuddha prarUpaka pAse dharmazravaNa karavo, kAraNa ke tene vakhANela che. upakezagaccha paTTAvalI upakezagaccha paTTAvalImAM kahela che ke pArzvanAthajInA zubhagaNadhara 1, temanA ziSya haridata 2, temanI pATe Arya samudra 3, temanI pATe kezIgaNadhara thayelA che evI rIte uparokta paTTAvaLImAM lakhela che. pArzvanAtha tIrthaMkaranI pATe zubhadattagaNadhara, tenI pATe zrI haridattasUri, tenI pATe AryasamudrasUri, tenI pATe cAra jJAnane dhAraNa karanAra kezIkumAra gaNadhara, mahAnAstika pradezI rAjAne bodha karanAra, tenI pATe svayaMprabhasUri, tenI pATe ratnaprabhasUri-evI rIte sAta thayA, te ratnaprabhasUrie bahu ja bodha ApIne mithyAdRSTi kSatriyone paNa zrAvako karyA-upakeza vaMza osavAla evI khyAtivALo thayotenI utpatti nIce mujaba kavitAmAM che. vardhamAna jInathakI, varasa bAvanapada lIdho. zrI ratnaprabhasUri nAma, tasu saha gurU dIdho. tAhu aTTa dasa varasa nayarau ezI AyA. M1040 For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pratibodhe cAmuMDA nAma tathA sAcalapAyA. tIna lakha corAsI sahasa rAjaputra pratibodhiyA, zrI ratnaprabhasUri uvayesa, nayara osavAla thApiyA. zreNikanuM vizeSa vRttAMta kaheluM che. upadezakaMdalyAmu, upadezaciMtAmaNI arihaMta bhagavAna jyAM vicaratA hoya tyAM 1 ativRSTi, 2 anAvRSTi, 3 uMdaronI vRddhi, 4 TIDonuM phATI nIkaLavuM, pa popaTanI vRddhi, 6 potAnA ja rAjamaMDaLamAM baLavo, 7 ane zatrunA sainyanuM caDI AvavuM. AsAta Itiyono bhaya hoya nahi. abhidhAna ciMtAmaNimAM paNa hemacaMdrasUri mahArAje emaja kahela che. upadezamAlA dharmadAsagaNI zrAvaka niraMtara sAdhuone vaMdana kare, pUje, temanI papAsanA kare, bhaNe, gaNe, sAMbhaLe ane bIjAne dharma saMbhaLAve kiMbahunA, devagurudharmanI upAyanA karavAno abhyAsI bane? abhyAsa paNa parabhavamAM jIvanI sAthe jAya che. kahyuM che ke pratijanmane viSe jIvoe je prakArano abhyAsa karelo hoya te abhyAsanA yogavaDe jIvo tene ja ahIM zIkhI zake che. zeSanAga tathA upadezaprAsAde aDhAra bhAra vanaspatinuM svarUpa nIce mujaba che. 3-81-12-72-790 saMkhyA jeTalI vanaspatine bhAra kahelo pAThAMtare 3-81-12-170 ekeka jAtanA patrane ekatra karavAthI uparalI saMkhyA pramANe maNe eka bhAra thAya evI aDhAra bhAra vALI vanaspati jANavI. 105 For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 evI rIte zeSanAgamAM kaheluM che. cAra bhAra vanaspati puSpavinAnI che, ATha bhAra vanaspati puSpa tathA phaLavALI che,cha bhAra vanaspati velaDIyo che. athavA 6 bhAra kAMTA, 6 bhAra sugaMdhI, 6 bhAra nirgadhI, agara 4 bhAra puSpa, 8 bhAra phaLa puSpa,6 bhAra velaDIyA, vaLI 4 bhAra phula vinAnI, 8 bhAra phaLa vinAnI, 6 bhAra phaLaphula vinAnI temAM cAra bhALa kaDavI, 2 bhAra tIkhI, 3 bhAra mIThI, 3 bhAra madhurI, 1 bhAra khArI, 2 bhAra kaSAyI, 1 bhAra viSamayI, 2 bhAra nirviSamayI, evI rIte 18 bhAra vanaspatinuM svarUpa kaheluM che. narakagatimAM 95,68,99,000 rogo hoya che. upadezaratnAkare. jyAre megha garjanA karavA mAMDe che ane varase che tyAre samudranI sajIva chIpo svAbhAvika rIte ja samudranA pANI upara AvI mukha pahoLuM karIne rahe che, pachI svAti nakSatranA jeTalA nAnA moTA pANInA biMduo te chIpomAM paDe che te badhA motI thaI jAya che, upadezaratnAkare. nirmala pANIthI bharelA caMDAlanA kuvAnA peThe cAritra rahita zrutavAna hoya to paNa sajjana puruSo tene AdaramAna ApatA nathI. upadezaratnAkare, vIra paramAtmA upara gozALAe tejalezyA mUkI hatI, teno tApa eTalo badho hato ke te soLa deza bALI mUke, te tApathI cha mAsa sudhI bhagavaMtane lohIkhaMDa jhADA thayA hatA. upadezaratnAkare, upamitIbhavaprapaMcagraMthe jeo stUpane mAnatA nathI, teo cAra gatirUpa saMsAramAM bhame . 106 ~ For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 * upadezataraMgiNI, ratnamaMdigaNi pAMcamA devalokanA svAmI brahmadra neminAtha mahArAjanI mUrti giranAra upara bharAvavAthI 20 koTI sAgaropama samaya thayA chatAM paNa teno yaza hajI loko gAya che. rAma rAjAne thaI gayA 11 lAkha upara varSa thayA chatAM paNa lokomAM temanI tAjI prazaMsA che. munisuvrata mahArAja pratiSThAna nagarathI vihAra karIne eka rAtrimAM 60 yojana dUra bharucamAM azvane bodha karavA temaja tenuM rakSaNa karavA gayela che. zrI mahAvIrasvAmI mahArAjAe caMpAnagarIthI vihAra karI sudhA, tRSA sahana karanAra tathA laghunIti rokavAdi kaSTane sahana karI upasargane sahana karI muktinI prAptine mATe ArAdhanA karanArA 1500 muniyonA maraNanI upekSA karI vItabhayapattane jaI carama rAjarSi udAyana rAjAne dIkSA ApI, kevalajJAna prApta karAvI tAryo. jamAlinA paMdara bhavo bhagavatI sUtro, pannavaNA sUro, upadezamALA vivaraNe, hemacandrAcAryakRta mahAvIra caritre tathA upadezamAlA vRtti vigeremAM pAMca 5 tiryaMcamAM, 5 manuSyamAM 5 devamAM AvI rIte 15 bhavo kahyA che. jinezvarasUrikta kyAkoSe tAmali samaktiprApti tAmaliye aMtasamaye aNasaNa karyuM te vakhate jainanA zvetAMbara sAdhuone pagale pagale IryAsamiti zodhatA bAhira bhUmie jatA dekhIne tAmalie ciMtavana karI ke -aho! A sAdhuoto uttama che ke pagale pagale jIvarakSA karatA jAya che. evI bhAvanA bhAvavAthI 107. For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 samyatvane upArjana karI kALa dharma pAmI tAmali IzAneMdra thayo. kAlasittarI dharmaghoSasUri yugapradhAno pAMcamA ArAma 2004 thaze. ane 11 lAkha, 16 hajAra, yugapradhAna jevA sucaraNA: sarvasamayavidAH prabhAvakA thaze. A sarve ekAvatArI thaze. kRSNamahArAja tathA baLadevanA bhavo kRSNa mahArAjanA pAMca bhavo nIce pramANe che. 1. kRSNa, 2. trIjI narake, 3. manuSya, 4. brahma devaloka, 5. amama tIrthakara. baladevanA pAMca bhavo. 1. baladeva, 2. pAMcame devaloka, 3. manuSya, 4. devaloke, 5. manuSya mokSa. Itipradyumnacaritre tathA zrI hemacaMdrAcAryakRta nemanAtha caritra kRSNa mahArAjA Aja bharatakSetre zatadvAranagare jIta zatrazurAjAnA putra amama nAmanA agyAramA tIrthaMkara thaze.bIjAo bAramA tIrthaMkara thaze ema kahe che. Iti vasudevahiMDo. dharmopadezamAlAne viSe 11 mA tIrthaMkara thaze tema kaheluM che. vasudevahiMDIne viSe tathA ratnasaMcayane viSe kRSNa mahArAjanA cAra bhavo kahelA che. gautamapRcchAyAma upadhAna vahevA saMbaMdhI pATho che.uttarAdhyayanasUtre cotrIzame adhyayane. samavAyAMgasUtro banIzame samavAye, yogasaMgrahamAM trIjA yogamAM, mahAnizItha sUtramAM paNa che. 108 ~ 108 For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 gautamakuklaka bRhadravRta damayaMtIe potAnA pAchalA vIramatInA bhavamAM aSTApadajI upara covIze bhagavAnane ratnanA tilaka karyA hatA. te vakhate deva . vigerenI sahAyathI aSTApada gayela che. dIkSA laI gItArtha thayA bAda keTalAyeka varSe gurUe yogyatA jANyA pachI syulibhadrajIne kozAne ghare comAsu karavAnI rajA ApI hatI, kAraNa ke teo AgamavyavahArI hatA. gaNadhara mahArAjAe ekalA munine vihAra karavAnI sUtramAM manAI karI che mATe AgamavyavahArI thayA sivAya guru rajA Ape ja nahi evA prakArano ullekha potAnA caritramAM tathA sadarahu graMthamAM che. guNasthAnakamAroha deva, guru saMghane viSe bahumAnabhakti kare, zAsananI unnatti kare to te jIva vrata rahita chatAM paNa cothA guNasthAnaka viSe sthiti kare che arthAta samakti pAme che. evI rIte vyavahArasamakti kahela pUrvagata zratane jANanAra hoya, nitya apramatta niraticAra cAritravaMta hoya, prathamanA traNa saMhananavaDe sahita hoya ane zukaladhyAnamAM pahelA pAyAnuM dhyAna karato hoya te anukrame potAnI upazamazreNino Azraya kare che. eTale upazamazreNIno prAraMbha kare che. evI rIte prathama upazamazreNi paDavA yogya jIvanA lakSaNA kahyAM che. apUrvakaraNa ane anivRttinAdara e be guNaThANe anukrame sAthe saMjavalana lobha varjita bAkInI cAritramohanI viza prakRtinI zAMta kare che eTale upazamAve che. pachI ekeka guNasthAne eTale sUkSmasaMparAya guNasthAne saMjavalana mohanIya prakRtinuM aNuMpaNuM kare che, ane upazAMtamoguNasthAne teja aNurUpa lobha prakRtine upazamAveche ne 109) 109 For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ema sarvopazama kare che. temAM alpa AyuvALo zreNisamAptine avasare maraNa pAmyo thakI ahamiMdrapaNe upaje che, sarvArtha siddhaparyata ahamiMdra devatA thAya che. kahyuM che ke-upazamazreNi upara ArUDha thayelo kALa kare to ahamiMdra viSe jAya che. vaLI moTA AyuSyavALo jIva upazAMta guNasthAne aMta kare che ane cAritra mohanI pratyeya laI jAya che. eTale upazamAvelA cAritra mohanIyane pAchA udayamAM lAve che.upazAMtamoguNasthAne caDelo jIva avazya paDe che. te viSe kahyuM che ke-upazamazreNivALo cAritra mohanIyano udaya pAmIne te thakI pAcho paDe che, kemake koIka auSadhAdika prayogavaDe jaLano mela nIce besI jAya to paNa pAchuM vAyuM vigerenA prayogathI te pANI malina jema thAya che tema pramAdanA yogathI upazamI jIva paDe che. kahyuM che ke zrutakevaLI caudapUrvI AhAraka zarIranI labdhivALA, Rjumati, mana:paryavajJAni tathA upazAMtamoha eTale agyAramAM guNasthAnakavALA paNa pramAdanA yogathI te ja bhavanI pachI anaMtara cAre gativALA thaIne anaMta bhavabhramaNa kare che. upazamazreNivALo jIva eka janmane viSe nizcaya eka vAra upazamazreNi kare te jIva kSapakazreNine paNa kare, paraMtu be vAra upazamazreNikare te teja bhavamAM kSapakazreNine na kare. ahIM acaramazarIrI upazamathI paDyA thakI prathama guNasthAnake mithyAtve paNa jAya che. te viSe kahyuM che ke-upazamazreNi caDatAM apUrva Adi eTale apUrvakaraNa,anivRtti bAdara ane sUkSmasaMparAya-e traNe guNasthAnakavALA uMce caDatAM upazamanA udyamavALA eka eka guNasthAne caDe che ane paDatI vakhate apUrvAdika cAre guNasthAnakothI anukrame paDatA paDatA pahelA guNasthAnaka sudhI jAya che. tathA je caramazarIrI hoya te paDatA paDatA sAtame guNasthAnake AvIne aTake 110 For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 che ane te sAtamA guNasthAnakathI kSapakazreNimAMDI teja bhavamAM kevaLajJAna pAmI mokSe jAya che. zreNi viSe kahyuM che ke-jIvane AkhA saMsAramAM mokSa pAme tyAM sudhImAM nizcaya cAra vakhata upazamazreNi hoI zake che. vaLI te upazamazreNi eka bhavamAM be vAra hoI zake che, paraMtu kSapakazreNi to AkhA saMsAramAM eka ja vAra prApta thaI zake che. AkhA saMsAramAM paribhramaNa karanArA jIvane te kALamAM ekaja jIva AzrIne sAsvAda samakti tathA upazama samakti pAMcavAra thaI zake che. tathA kSayopazama samakti asaMkhyavAra prApta thAya che. sAsvAdana samakti bIjA sAsvAdana nAmanA guNasthAnake hoya che upazama samakti cothA guNasthAnakathI AraMbhIne AThamA guNa sthAnaka sudhI eTale agyAramA upazAMta moha sudhI hoya che. kSAyika samakti cothAthI agyAra sudhI eTale caudamA ayogI kevalI guNasthAnaka sudhI hoya che. vedaka samakti ane kSAyopazama samaktie be anukrame cAra cAra guNasthAnake viSe eTale cothA guNasthAnakathI mAMDIne sAtamA apramataguNa sthAnaka sudhI hoya che. A sivAya bIjA guNasthAnake hotA nathI. jIvasamAsavRtto koIka yugalIyA janmathI ja kSAyika samaktivaMta hoya che ane koIka jAtismaraNAdike karI samakti pAme che mATe yugalIyA samakti hoya che. eka samaye upazamazreNInA paDivarjanArA jIvo copana hoya che, ane aMtara nava varSanuM hoya che. eka samaye kSapakazreNinA paDivarjanArA jIvo ekaso ATha hoya che ane aMtara cha mAsanuM hoya che. M111) 111 For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 jIvavicAravRtyAau ulkApAta saMmUrcchima agni upaje tene kahevAya che, paNa tAro khare te ulkApAta agni kahevAya nahi. jinakIrtitastavane pAMcapadanI AnupUrvI gaNatA cha mAsanA tapanuM phaLa Ape ane navapadanI AnupUrvI gaNatA bAra mAsanA tapanuM phaLa Ave. jaina rAmAyaNa rAvaNano bhuvanAlaMkAra hAthI pAMcamA devaloke gayela che. bharatanI mAtA kekayI mokSe gayela che. bhAmaMDala devakuru kSetre yugaliyo thayela che. hanumAna, lava, kuza mokSe gayA che. yogadaSTigraMthe kriyAno Adara, tene viSe bahu ja prIti, tatvanA jANa puruSanI saMgati, tatva puchavAnI IcchA yukta je hoya te ja. zuddha kriyAnA lakSaNa yukta gaNAya. 1.zivanagna. 2.jinamUrti padmAsanavALI. 3.ziva caMdrane mastake dhAraNa kare che, te caMdra jinamUrtinA caraNakamalane seve che. bIjA devo strI zastra, rAga,dveSAdikathI sahita che. jinadevo zAnta, strI zastra, rAga, dveSAdikathI rahita che. Iti vizvakarmA zAstra, jaina ItihAse sAmAnya mANasanA gharane pAMca zAkhA hoya che, rAjAnA mahelane 112 For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 sAta zAkhA hoya che, zivamaMdirane nava zAkhA hoya che, zivamaMdiramAM 1 maMDapa,jinamaMdiramAM 108 maMDapa Iti zilpazAstra siddharAje salATone pUchavAthI kaheluM hatuM. jene ItihAse. jItavyavahAra tathA dharmaratnapraNe gocarImAM cAdara oDhavI, tuMbaDAnuM moTuM navuM banAvavuM, tarapaNInA mukhamAM doro nAkhavo vigere kahela che. sAdhuone niMgha-jugupsanIya jAtimAM gocarI javAnI manAI che. tIrthanA janma pachI tenI mAtA bIjo prasava Ape ke kema? te saMbaMdhI vicAra tIrthakaramahArAjano janma thayA pachI tIrthakaranI mAtA bIjA bALakane janma na Ape tevo kAMI niyama nathI. senaprazna tathA vicAraratna graMthe tathA jJAtAsUra aSTama adhyayane tathA vinayacaMdrasUrikRta mallinAtha caritre zrI mallinAthajIno nAno bhAI mallakumAra kahela che. tathA triSaSThi nemanAtha caritre tathA tilakAcAryakRta dazavaikAlika sUtravRttimAM dvitIya adhyayane kahyuM che ke neminAtha tIrthakarano nAno bhAI rathanemi hato. dazavaikAlika laghuvRtta tema ja praznottarasamuccaye tathA uttarAdhyayana sUtra 21 me adhyayane tathA senapraznAdau kaheluM che ke tIrthakaranA janma pachI paNa tIrthaMkaranI mAtA prasave che. tIrthakramahArAjAnuM baLa 12 subhaTa jeTaluM baLa 1 sAMDhanuM hoya che, 10 sAMDha jeTaluM baLa eka pADAnuM hoya che, 10 pADA jeTaluM baLa 1 ghoDAnuM hoya M113) For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 che, 1000 hajAra ghoDA jeTaluM baLa 1 hAthInuM hoya che, 500 hAthI jeTaluM baLa 1 siMhanuM hoya che, 5000 siMha jeTaluM baLa 1 zArdUlanuM hoya che, 10000 zArdUla jeTaluM baLa 1 aSTApadanuM hoya che, 100008 aSTApada jeTaluM baLa 1 baLadevanuM hoya che, 2 baLadeva jeTaluM baLa 1 cakravartInuM hoya che, 10000000 cakravartI jeTaluM baLa eka kalpavAsI devanuM hoya che, 10000000 kalpavAsI deva jeTaluM baLa eka IMdranuM hoya che, anaMtAanaMta IMdra jeTaluM baLa eka tIrthaMkara mahArAjanI TacalI AMgaLInI zIkhAmAM hoya che. vaLI paNa vicArasaMgrahane vize kevalI mahArAjAe nIce pramANe kaheluM che. 12 puruSa jeTaluM baLa eka baLadanuM hoya che. 10 baLada jeTaluM eka ghoDAnuM hoya che. 12 ghoDA jeTaluM baLa eka pADAnuM hoya che. 500 pADA jeTaluM baLa eka hAthInuM hoya che. 500 hAthI jeTaluM baLa eka siMhanuM hoya che. 2000 siMha jeTaluM baLa eka aSTApadanuM hoya che. 10OOOOO aSTApada jeTaluM baLa eka baLadevanuM hoya che. 2 baLadeva jeTaluM baLa eka vAsudevanuM hoya che.ra vAsudeva jeTaluM baLa eka cakravartInuM hoya che.1 koTI cakravartI jeTaluM baLa eka devatAnuM hoya che. 1 koTI devatA jeTaluM baLa eka IMdranuM hoya che. anaMta IMdra jeTaluM baLa eka tIrthakara mahArAjanI TacalI AMgaLInA agrabhAgamAM hoya che. sarve jinezvaro anaMta baLavALA hoya che, temaja sarve sureMdrone vaMdana karavA lAyaka hoya che. evI rIte pAMca gAthAne viSe tIrthakarAdikanuM varNana karela che. Iti kalpasUtra bAlAvabodhe neminAtha adhikAre tathA aMtaravAcanAne viSe paNa emaja kahela che. darzanasatatiAyAm saMpUrNa jJAna, darzana, cAritra hoya tyAre ja jIvane mukti maLI zake che. yadutktam darzanazuddhiprakaraNe. M114 114 For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bhuMjaI AhAkammaM, sammaM nayajo na paDikkamaIluddho / savvajippANAvimuhassa, tassa ArAhaNA natthi // 1 // bhAvArtha- AdhAkarmI AhArane khAya temaja lubdha thaIne samyak prakAre tene AlocanA na le to sarva jinezvara mahArAjanI AjJA rahita evA tene ArAdhanA nathI arthAt te virAdhaka che. bIjuM darzanaratnA prAyaHkarIne A jIve anaMtakAlamAM anaMtA derAsaro karAvyA ane anaMtI pratimAo bharAvela che.mithyAtva vRtti thakI; avidhie karavAthI samyakatvano lavaleza mAtra nahi prApta thavAthI AtmAnI zuddhi thaI nahi. daMDakAyAragraMthe. je potAnA AtmAne strInA saMgamAM sthApe che. teNe navavADane bhAMgI nAkhIne. darzanaguNano ghAta karyo samajavo. vaLI tenAthI bIjA sarva vratono paNa bhaMga thAya che. darzanasaptatikAvRttI. pUrvagata pATha bhaNavAthI divAkara kahevAyA. kumudacaMdra(siddhasena divAkara) aDhAra hajAra zlokvALA darzanaratnAkare. pITha ane mahApITha sAdhuoe mAyA-kapaTa karI strI veda bAMdhyAno adhikAra che. digaMbara zAstra- harivaMzapurANe. trailokyane viSe tilaka samAna, bhagavAnanA lalATa paTTe 115 For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 IMdrANIe harSa vaDe karIne potAnA zubhane mATe tilaka karela che. vaLI paNa kSIranIravaDe karI bhagavAnane navarAvIne AbhUSaNathI vibhUSita karela che. Iti tilakaAbhUSaNa vicAra. dIvALIdhe. dIvALIkalpamAM sAdhu-sAdhvI,zrAvaka-zrAvikAnI je saMkhyA kahelI che te satya che, kAraNa ke-bharatakSetra moTuM che. te ApaNI daSTie Ave tema nathI. dhanapAla-paMcAzIAyAma paramAtmAnI stuti karatA dhanapAle kahayuM ke-he bhagavan! tamArI sevAthI nizcaya mohano nAza thaze, paNa huM mArA AtmAnI niMdA karuM chuM ke-mane kevalajJAna thayA pachI Apane mArAthI vaMdana thaI zakaze nahi. kevalajJAna thavAthI kRtakRtyapaNAthI potAno AcAra hovAthI jinezvara bhagavAnane namaskAra nathI, paNa jinarAje namaskAra karelA tIrthane namaskAra kare che. dharmaparIkSAyAma sAta vyasana sevanArane samyaktva nathI, ema ekAMtapaNAthI kahevAya nahi. dharmasaMgrahaNIvRtto tIrthakara mahArAjano guhya pradeza vastranA peThe ja zubhra kAntinA samuhavaDe karIne ja DhaMkAyela che. bhagavAnanA rUpane dekhavAthI strIone mohano udaya na thAya, kAraNa ke Idriya gupta hoya che. vaLI paNa kahyuM che ke M116 For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bhagavAna nirupama dhRti saMhananavALA hoya che tathA gUDha IMdriyavALA hoya che. chidra rahita pANI pAtravALA hoya che. jJAnAtizaya samanvita hoya che. tathA ananya tulya hoya che. dharmopadezamAlAvRtto lAyaka samaktinA bhava traNa ja hoya che. neminAtha caritrane viSe kRSNanA pAMca bhava kahelA che, paNa utkRSTathI kSAyika samaktinA cAra bhava ja kahelA che, kRSNanA bhava saMbadhI matAMtara jaNAya che. dharmopadezamAlAvRtta. kRSNaviSAde neminAtha mahArAje traNa ja bhava kahelA che. tatvakevalI jANe. dharmopadezamAlAyAm yuddhamAM bANanA prahArane sahana karanArA ghaNA che, paNa kAmadevanA bANanA prahArane sahana karanArA A pRthvI upara thoDA che. dharmasaMgrahe patra 11 meM yazovijayajI upAdhyAyajI banne pakhavADIyAnI cotha, chaTha, AThama, noma, bAraza,caudaza, pUrNimA, amAvasyA A tithiye dIkSA ApavA mATe manAI che, chatAM koI gItArtha gurvedika sabaLa bIjA kAraNothI Ape to manAI nathI, zAlInA(DAMgaranA) khetaramAM, zelaDInA khetaramAM bAgabagIcAmAM,vananA koIka bhAgamAM,kamalanA talAva pAse ane jinezvara mahArAjAnA caitya pAse dIkSA apAya che. nayo padeze 1. AtmA nathI. 2. AtmA nitya nathI. 3. AtmA kartA nathI. 4. AtmA bhoktA nathI. 5. AtmAne mukti nathI. 6. AtmAne muktino upAya nathI. e uparokta cha mithyAtvanA sthAna 117. For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 che. 1. cArvAkamatavALA AtmA nathI evuM mAne che. 2. kSaNikavAdimatavALA AtmA nitya nathI ema mAne che. 3. sAMkhyamatavALA AtmA karmano kartA nathI ema mAne che. 4. vedAntika matavALA AtmA karmano bhoktA nathI ema mAne che. 5. nAstika prAya pajavanA matavALA sarvaduHkhavimokSa lakSaNavALI nivRti-mukti nathI ema mAne che. 6 niyati matavALA mukti che. ema mAne che, paraMtu sarvabhAvono abhAva nayatatvamAM hovAthI akasmAtu bhAvathI mukti meLavavAno upAya nathI ema mAne che. AvI rIte e uparokta che sthAnane pUrvAcArya mahArAjA mithyAtvanA sthAna kahyA che. cha sthAna samaktinA kahe che. 1 AtmA che. ra AtmA nitya che. 3. AtmA karmano kartA che. 4. AtmA karmano bhoktA che. pa. AtmAne mukti hoya che. 6. AtmAne muktino upAya che. e uparokta cha sthAnane mAnavAvALo samakti dRSTi bhavyAtmA jIva haze te nizcaya muktimAM jaze nirUpakramI AyuSyavALA kaMDu rAjAne parvane viSe pachADyA chatAM paNa carama zarIrI hovAthI te marela nathI. azoka rAjAe rohiNInA putrane mahelanA jharukhAmAMthI nIce pheMkI dIdhA chatAM paNa nirupakramI AyuSya hovAthI devatAe addhara jhIlI laI sonAnA siMhAsana upara sthApana karyo hato paNa marela nathI. jayaMta rAjAne pAtAlasuMdarIe jhera dIdhA chatAM paNa bhoMyarAmAMthI bahAra nIkaLyo ke turata ulaTI thavAthI jhera nIkaLI gayuM, kAraNa ke caramazarIrI hovAthI nirupakrama AyuSya nahi. tuTavAthI maraNa thayuM 118 118 For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 nahi. duryodhane bhImasenane jhera ApyA chatAM paNa nirupakramI AyuSya hovAthI jheranI asara thaI nahotI. zrIpAlakuMvarane mAravA mATe dhavalazeThe ghaNA upAyo karyA chatAM paNa nirupakrama AyuSya hovAthI zrIpAlane kAMIpaNa thayuM nahi. dhanazreSTie dramukane potAnA nokarane mAravA mATe jhera ApyuM paNa te niSphaLa gayuM.bIjIvAra mAravAno upakrama karavAthI maryo nahi paNa kanyA maLI trIjI vakhata mAravAno udyama karavAthI zeThano chokaro maraNa pAmyo ane zeTha paNa maraNa pAmyo ane dramaka nokara gharano mAlIka thayo. zreSTinI strIdhanazrIe yogIe bolelA vacananI parIkSA karavA nimitte te yogIne mAravA viSamizrita be lADavA ApyA paNa yogI nirupakrama AyuSyavALo hovAthI pote te lADavA nahi bhakSaNa karatA te dhanazrInA be nAnA nAnA chokarA gAma bahAra taLAvanI pALe ramatA hatA temane eka eka lADavo Apyo tethI banne chokarA viSathI maraNa pAmyA paNa yogI nirupakramI AyuSyavALo hovAthI tene kAMIpaNa thayuM nahi. vetAladeve vikramarAjAne mAravAnA upakramo karyA paNa nirupakrama AyuSyavALo hovAthI vikrama maryo nahi ane vetAladeva vikramarAjAno dAsa thayo. mahAvIra mahArAjAne mAravA mATe govALIyAoe zUlapANI yakSa, caMDakozIyAnAge, kaTapUtanA rAkSasIe, sudraSTa devatAe, saMgama devatAe ane gozAlAe mAravA mATe maraNAMta upasargo karyA chatAM paNa nirupakramI AyuSyavALA hovAthI kAMIpaNa thayuM nahi. pArzvanAtha mahArAjane kamaTha meghamALIe varasAda vijaLI vigerethI mAravAno atiupakrama karyA chatAM paNa nirupakramI AyuSya M119) bhAga-7 pharmo-11 For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 hovAthI kAMIpaNa thayuM nathI. cakravartIpade rahela cakravartI marIne sAtamI ja narake jAya che ema kahela che. hemacaritre tathA haribhadrasUrikRta dazavaikAlikavRttine viSe paNa ema ja kahela che. bhagavatI bArame zatake, navameudeze cakravartIo sAte narake jAya che tema kahela che. navapadabAlAvabodhe. tIrthakara mahArAjanA janmakalyANAdika, paMcakalyANAdikane viSe sAte narake udyota thAya che. 1. prathama narake sUryanA samAna udyota thAya che. 2. bIjI narake meghathI AcchAdita sUryanA samAna udyota thAya che. 3. trIjI narake caMdranA samAna udyota thAya che. 4. cothI narake meghathI AcchAdita caMdranA samAna udyota thAya che. 5. pAMcamI narake gRha, tArA samAna udyota thAya che. 6. chaThThI narake nakSatra, tArA samAna udyota thAya che. 7. sAtamI narake tArA samAna udyota thAya che. evI rIte tIrthakara mahArAjanA pAMce kalyANakone viSe sAte narakane viSe anukrame prakAza thAya che te prakAza-sukha aMtarmuhUrta sudhI rahe che. nirvANalikAyAm covIza tIrthakaranA varNa, laMchana,janma, nakSatra, rAzi, yakSa, yakSiNI, tenA nAma, bhujA, Ayudha vigere che. daza dipAlanA varNa, vAhana, Ayudha vigere lakhelA che. grahonA varNo,bhujA,Ayudho vigere lakhelA che. pravacanasAroddhAra, 136 mA hAre vaLI lakhyuM che ke grISmaRtumAM uSNa jaLa pAMca prahara pachI M120) 120 For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 sacitta thAya che, zItakAlamAM cAra prahara pachI sacita thAya che, ane varSAkALamAM traNa prahara pachI sacita thAya che. teno bhAvArtha evo che ke rogI, glAna Adi sAdhuone mATe rAkhelA prAsuka jaLanI grISmaRtumAM pAMca pahora pachI. sacitta thAya che, kAraNa ke te Rtu atirUkSache, tethI cirakALe jIvo utpanna thAya che. zItakALanI Rtu snigdha che. tethI ziziraRtumAM cAra pahora pachI jaLa sacitta thAya che ane varSARtu atisnigdha che tethI prAsuka jaLa traNa pahore sacitta thAya che. upara kahelI maryAdAthI jo adhika kALa pANI rAkhavuM hoya to temAM kSArasUnA athavA bakarAnI lIMDIo nAkhavAthI te sacita thatuM nathI. rucakapradezanI samajUtA pRthvI uMce mukhe cha khaMDakomAM eTale doDha rAjamAM saudharma ane IzAna nAmanA be devaloko che. tenA upara cAra khaMDakomAM eTale aDhI rAjamAM sanakumAra ane mAheMdra nAmanA be devaloko che. tenA uparanA daza khaMDakomAM eTale aDhIrAjamAM brahmAMtaka, zukra sahastrAra nAmanA cAra devaloko che ane tyAMthI uparalA cAra khaMDakomAM eTale eka rAjamAM Anata, prANata AraNa, ayyata nAmanA cAra devaloko che. ane tyAMthI sarvanA upara rahelA cAra khaMDakomAM eTale chellA eka rAjamAM nava raiveyaka tathA vijaya, vijayaMta, jayaMta, aparAjita ane sarvArthasiddha nAmanA pAMca anuttara vimAno ane siddhazilA che. tapa ciMtavana karavAnuM sadAkAle kahyuM che. Itipravacana sArodvAre tathA yogazAstra. pakavAnnakAla ziyAle 30 dina, unALe 20 dina, comAse 15 dina. . rAMdhyuM dhAnya dvidala 4, pahora 121 For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 cokhA(odana) chAzavALA ATha pahora. chAza 16 pahora. pApaDa, losA, vaDI.4 pahora. dhAnyanuM dhovaNa 6 ghaDI. jaravANI rAkhanu dhovaNa be ghaDI. triphalAnu dhovaNa 2 pahora unuM pANI tathA bucakaNanuM pANI 3,4,5, pahora. phaLanuM dhovaNa 1 pahora. jAranI rAbaDI tathA chAzanI rAbaDI 12 pahora. rAyatA 16 paho. kaDAI zekyA dhAnya 24 pahora gaumUtra 24 pahora. zIro lApasI 4 pahora. rAMdhelI dALa 4 pahora. pachI sarvacalita rasa jANavA khArA khATA rasa calita rasa jANavA. kAcu dUdha ghaNA kALa sudhI raheto abhakSya thAya. zrAvakonA abhigraho 1384 kroDa, 12 lAkha, 87 hajAra 202 karavA mATe tIrthaMkara mahArAjAye kahela che. te meLavavAno upAya pravacanasArodvAra 236 mAMDhAramAM che. Icchake tapAsa karavA cukavuM nahi. pravacanasArodhdhAre. java (eka jAtanuM dhAnya), ghauM, zAlI,kamoda, vrIhI(eka jAtanI kamodIe dhAnyone koThImAM nAkhI DhAMkI lIpI cAMdI dIdhela hoya to utkRSTa traNa varSa sacita rahe.pachI acitta thAya vAvavAthI uge nahi. M1220 122 For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 tala, maga, masura, kalAya(tripuTa nAmanuM dhAnya), aDada, coLA, kaLathI, tuvara, vaTANA, vAla, koThImAM nAkhI DhAMkI upara lIMpela hoya to utkRSTa pAMca varSanI sthiti jANavI pachI acitta thAya. alazI, kusubha kAMga, kora, duSaka,sAmo,zaNabhIMDavaraTa,baMTI, kodarA, rAlaka, mUlAnA bIja koThImAM nAMkhI DhAMkyA-lIMpyA cAMdyA hoya to utkRSTa sAta varasanI sthiti jANavI. pachI acitta thAya. haritAla,manaHzilA pippalI, mRdrikA khajura, haraDe, sacitta che paNa jalaDlabhUmithI 100 yojana dUrathI AvatA acitta thAya che. sivAya sacitta pippalI, haraDe Adi AcArNa che. khAra drAkSAdi anAcINa che. AcAryoe, gItAe, rogI sAdhue malina vastro dhAraNa karavA yogya nathI munione nihAranA 1023 doSo TALavAne mATe vistArathI batAvelA che. puruSanA zarIramAM mUcho tathA mastakanA keza sivAya navANuM lAkha rUMvATA hoya che. temAM mUcho tathA mastakanA vALane ekaThA karatA sADItraNa karoDa rUMvATA thAya che, Aso mAse kRSNapakSe terazanI rAtrie prathamanA be pahoramAM devAnaMdAnI kukSithI laIne mahAvIra mahArAjane hariNagameSI deve trizalAnI kukSine viSe mUkela che. tIrthaMkara mahArAjanA mastaka upara azokavRkSa hoya. temAM AdinAthathI te pArzvanAtha mahArAjAne potAnA zarIranA mAnathI bAragaNo uMco azoka vRkSa hoya paraMtu RSabhadevanA mastaka upara traNa gAuno hatAM.mahAvIra mahArAjAne 32 dhanuSya uMco hato temAM 7 hAtha bhagavAnanuM zarIra tene 12 guNo karavAthI 21 dhanuSya thAya. 11 dhanuSya zAlavRkSa ke jenA nIce bhagavAnane kevalajJAna utpanna thayuM 123) 123 For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 hatuM. kula vIra bhagavAnanA mastaka upara batrIza dhanuSya uMco azoka vRkSa hato corAzI hajAra varSa ane sAta varSa, pAMca mAsa eTaluM mahAvIrasvAmI tathA padmanAbha vaccenuM AtaruM jANavuM sAdhunAM pAMca mahAvratonI pacIza bhAvanAonuM vistArathI varNana che. zrAvakone paNa maLamUtranA doSo TALavAnuM kaheluM che. evI ja rIte vivekavilAsa tathA hitazikSAnA rAsane viSe paNa kaheluM che. laghupravacanasAroddhAre ukALeluM pANI pInArA zrAvakone paccakhANamAM pANasmano AgAra levAno adhikAra che. paccakhANa bhASya tathA senapraznAdikane viSe paNa temaja kahela che. AyaMbilamAM zveta siMghava, suMTha, kALAmarI, methI, saMcaLa, balavaNa, hiMga vigere svAdimavastuo kAmamAM AvI zake che. Iti malladhAragacchIya zrI candrasUrijI mahArAja kulanA dhovaNano kALa 1 pahorano kahelo che. zeraDInA rasano kALa 2 pahorano kahelo che. kAcA pANImAM goLa, sAkara, khAMDa paDavAthI varNa gaMdha, rasa, sparzanA parAvartana thavAthI prAsuka thayela pANI comAsAmAM traNa pahora, zIyALAmAM cAra pahora, unALAmAM pAMca pahora kalpa. Iti malladhArakazrI caMdrasUri. paMcavastuvRtI jinakalpI sAdhu te bhavamAM mukti na jAya. bRhatkalpa vRttimAM paNa ema ja kahela che. 124) 124 For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 paMcAMga namaskAra karavAnuM kaheluM che.juo caityavaMdana bhASyaardha gAthA paNivAo paMcAMgo, dojANumakaraduguttamaMgena / bhAvArtha- praNipAta be DhIMcaNa, be hAtha ne eka mastaka A pAMcane bhegA karavAthI paMcAMga namaskAra kahevAya che. eTale pAMce namra aMge bhUmine sparza karI namaskAra karavo. AcArAMga cUrNimAM kahela che. kahaM namati sirapaMcameNa kAeNaM Iti bhAvArtha- mastaka che. pAMca muMjane viSe evA zarIra vaDe karane kevI rIte namaskAra kare che. te kahe che. ekAMgaH ziraso nAmeH sadvayaMgaH karayordrayoH / trayANAM namane tryaMgaH, karayoH zirasastathA // 1 // caturNAM karayorjAnvornamane caturaMgakaH, zirasA karayorjAnvoH, paMcAMga: paMcamo mataH // 2 // bhAvArtha- ekaluM mastaka namAvavAthI eka aMgathI namaskAra karela kahevAya che be hAtha joDIne namaskAra karavAthI be aMgavaDe karIne namaskAra kahevAya che. be hAtha ane eka mastaka vaDe karela namaskAra traNa aMgavaDe karela namaskAra kahevAya che.be DhIMcaNa ane be hAtha vaDe karI karelo namaskAra cAra aMgavaDe namaskAra karelo kahevAya che. ane be hAtha be DhIMcaNo eka mastaka ema pAMca aMgothI karela namaskAra paMcAMga namaskAra kahela che. Avazyaka sUtra bhASya ahaMtu AkAra yukta sthApanA 1,nAmavaDe karI nAma 2, bhAvavaDe karI bhAva 3 aMjalI AdithI karela namaskAra te dravya namaskAra kahevAya che. e nAmAdika cAra prakArano namaskAra bAhya atyaMtaravaDe karavAthI 15 For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bhavathakI mukta kare che ane bodhibIjanI paNa prApti kare che. paMcavastupraNe bIjI vastu gAthA 48 mImAM 12mo daMDa paDilehaNA kahela che. jinakalpI sAdhu te bhavamAM mokSe jatA nathI. kSapakazreNI mAMDI zakatA nathI. paMcasaMgraha svopajJaTIkAyAm kSAyika, lAyopathamika, aupathamika A traNe tIrthakaranA karmabaMdhananA hetubhUta hoya che. prabaMdhaciMtAmaNI dharmasaMbaMdhI ghaNAM vacano dhanapALe bhojarAjAne kahyA che. pariziSTaparve potAno doSa bhUtye jAmyo hoya temAM vicAra karavo yogya che,paNa bhUtyano doSa svAmIe jANyo hoya to teno pratikAra ja karavA yogya che, temAM vicAra karavo yogya nathI. pariziSTa paNi zrI hemacaMdrAcArya. ekAvatArI devone cyavananA cinho thAya nahi,tIrthakaranA jIvane to atyaMta zAtAvedanIyano udaya thAya. praNaratnAkya bhAga pahelo ATha karmanA aDhAra vApasthAnakanA kAmaNa zarIranA manavargaNAnA pudgala tathA vacanavargaNAnA pudgala e sarva prayogasA caupharasI rUpI pudagala jANavA. (126 ~ 1ra6 For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 vAyukAyanA pudgala tathA AhArakazarIranAdhUMdhalA te visrasA pudgala ane cha prakAranI dravya lezyAnA ItyAdika vastu ATha pharasI je che te mAMhelA je pudgalanA khaMdhamAM karkaza ane bhA2I pharasanA pudgala ghaNA hoya tathA sukumAla ane halakA pudgala ghaNA hoya te dRSTigocaramAM na Ave.uparAMta audArika,zarIrAdika pramukha sarvanA je dIThAmAM Ave che e mATe ATha pharasI pudgala daSTigocaramAM Ave ane nahi paNa Ave. patra 732 mAM che. paMca parameSTi varNa arihaMta ghAtIkarmano aeda karI ujjavala thayA che tethI teno zveta varNa rAkhavAmAM Avela che.siddha AThe karmone kSINa karavA mATe lAlacoLa thayelA hovAthI teno lAla varNa rAkhavAmAM Avela che. AcArya upadezarUpI amRtavaDe bhavya jIvone bodha karI rIjhavI suvarNa samAna banAve che ane pote paNa tevA ja thayelA che tethI teno pILo varNa rAkhavAmAM Avela che. upAdhyAya paThana-pAThanAdika vaDe aneka muniyone Ardra kare che tethI teno nIlavarNa rAkhavAmAM Avela che.sAdhu pAMce varNavALA mizrita hovAthI teno zyAma varNa rAkhavAmA Avela che. bIjA paNa kAraNo rahelA che te gurugamathI jANI levA. pAMca prakAranA avagraho 1 deva saMbaMdhI saudharmedrano dakSiNano, 2 IzAna IMdrano uttarano, 3 cha khaMDano cakrIno, 4 zayyAtaranA mukAmanA mAlikano, 5 upAzrayamAM prathama AvIne rahela sAdhuno e pAMca prakAranA avagraho kahyA che. piMDaniyukti uMTaDI, gADarI, gheTInuM dUdha abhakSya kahela che. 127 For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kApane mATe pANI rAkhavAnuM spaSTa kahela che. pratikramaNa vidhi samAcArI pratikramaNamAM saMbuddha khAmaNAmAM traNa, pAMca, sAta khAmaNA sAdhunI saMkhyA pramANe kahyA che. haribhadrasUrikRta Avazyaka sUtranI vRttine viSe vAMdaNAnI niryuktimAM devanI pratikramaNamAM jaghanyathI traNa, pAkSike pAMca avazya ane comAsIe saMvatsarIe avazya sAta khAmaNA saMbudhdhA viSayo kahelA che. pAkisUtratra vRttau tathA pravacanasArodvAre, vRddhasamAcArImAM paNa ema ja kahela che. pratikramaNagarbhahetu bhagavAna, AcArya, upAdhyAya,sarva sAdhune vaMdanA karatI vakhate samasta zrAvakane vaMduM kahevAno adhikAra pratikramaNa garbhahetumAM dharmasaMgrahamAM jJAnavimaLasUrinI karelI paDikamaNAnI vidhinI sajhAyamAM che. pratikramaNaavacUrNa pauSadhamAM bhojana karavAnuM kahela che.zrI jinavallabhakRta pauSadha vidhi prakaraNane viSe paNa ema ja kahela che. pArzvanAtha dasa gaNadhara saMbaMdhe sAtamA gaNadhara adhikAra devatAonuM nATaka cAra hajAra varSa pramANanuM kahelu che. pUjA.kraNe umAsvAti mahArAja pUjA karyA pahelA pUjA karanAra mANasa potAnA kaMTha,kapAla, hRdaya, nAbhi e cAre ThekANe tilaka kare. (128) 128 For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pUjApaTalagraMthe umAsvAti mahArAja 500 graMthanA kartA umAsvAti vAcaka mahArAje pUjApaTala nAmanA graMthamAM 21 prakArI pUjA kahelI che temAM AbharaNa pUjA paNa kahelI che. Iti AbharaNapUjA pUjApaMcAzikSaTIyAm abhayadevasUri paloMThI vALIne paNa caityavaMdana karavAnuM kaheluM che. bappabhaTTiprabaMdhe pAMcamA ArAmAM rAjAone agyAra vrato hoya che.rAjapiMDane laIne bAramuM atithisaMvibhAga vrata na hoya. bRhatavivemaMjarI cakravartInI mAtA cauda svapno jhAMkho dekhe che. bAra vratanA 124 aticAro bAra vratanA kula 75 aticAro che temA vratanA 20 aticAro che ane bAkInA 11vratonA pAMca pAMca hovAthI papa thAya, banne maLIne 75 thAya. jJAnanA 8 darzananA 8 temAM samaktinA zaMkAdi pa maLavAthI 21 aticAra thayA. cAritranA 8 zabdathI saMlekhanAnA 5 tapanA 12 ane vIryAcAranA 3 sarvamalI 124 aticAra thayA. bauddhonu dazarathajAtaka sItAne rAmacaMdranI bahena mAnelI che. baMgAlI rAmAyaNa tathA kAzmirI kathAomAM sItAne rAvaNanI strI maMdodarInI putrI kahelI che. 129 For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 vasudevahiDimAM paNa sItAne rAvaNanI putrI kahela che.tathA janakanI putrI mAnelI che, ema jainomAM paNa be mata che.tatva kevalI jANe. bhavabhavanAyAma putrAdikathI baMdhAyelA ajJAna ane pramAdane viSe Asakta thayelA jIvo dhanapriya vANiyAnA peThe ekeMdriyane viSe utpanna thAya che. prANiyonA vadhathI bhIma,kharAba AhArathI, kuMjararAjA AraMbhathI acala naraka gatimAM gayA che. meruvicAra jebUDhIpano merU eka lAkha yojana uMco che, 1000 yojana dharatImAM uMDo che,99000 yojana uMco che, emAM 1OOOO0 lAkha yojana thayo. heThalA chellA mUlathI samabhUtalA hajAra yojana uMce che.samabhUlAthI 500 yojana uMcuM naMdanavana che, naMdanavanathI 62500 yojana uMcuM saumanasavana che, tyAthI 32000 yojana uMcuM paMDukavana che, tenA upara 40 yojana coTalI sarikhI uMcI cUlikA che.merUparvata mULamAM pahoLo 10000 yojana che, saMbhUtale kAMIka ocho 10000 yojana pahoLo che, naMdanavananI pahoLAI 3272 yojana ane 11 hAtha ATha bhAga pahoLo, tenI AgaLa 4272 yojana ATha bhAga saumanasavana pahoLuM, tenI AgaLa 500 yojana pahoLuM pAMDukavana che. te pAMDukavanamAM cAra pAse cAra zilA che, te 500 yojana lAMbI ane 250 yojana pahoLI tathA 400 yojana uMcI che. ardhacaMdrAkAra dhoLA suvarNanI pUrvamAM pAMDukabala zilA che. tenA be sihAsano che tenA upara pUrvavidehanA 2 tIrthakarono abhiSeka na 130 - For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 thAya. 1. pazcimeM ratnakaMbalA zilA che. tenA upara 2 siMhAsano che. tenA upara pazcimanA 2 tIrthakarano abhiSeka thAya. 2 dakSiNamAM atipAMDukaMbalA zilA che. tenA upara eka siMhAsana che. tenA upara bhAratanA eka tIrthakarano abhiSeka thAya 3. - uttaramAM atirakta zilA che, tenA upara eka siMhAsana che. tenA upara airAvatanA eka tIrthakarano abhiSeka thAya.4 dhAtakInA be meru ane puSkarAInA be meru e cAra meru thayA temanA upara zilA ane siMhAsana barAbara hoya che, paNa babe meru che mATe bamaNI zilA tathA bamaNA siMhAsano che. jaMbUmAM eka merumAM 4 zilA ane 6 siMhAsana che. dhAtakImAM be merumAM thaIne 8 zilA tathA 12 siMhAsano che, ane puSkarAImAM be merumAM thaIne 8 zilA ane 12 sihAsano che. e prakAre aDhIdvIpamAM pAMca meru, vIza zilA ane trIza sihAsano che. pAMca bharata ane pAMca airAvate rAtri hoya tyAre pAMca mahAvidehamAM divasa hoya ane mahAvidehamAM divasa hoya tyAre pAMca bharata ne pAMca airavatamAM rAtri hoya che; mATe eka samaye aDhIdviIpamAM daza kSetro 10 tIrthakarano janmAbhiSeka thAya. mahAvidehanA laIne eka samaye aDhI dvIpe vIza tIrthakarano janmAbhiSeka thAya evI maryAdA che. dhAtakI puSkaranA 4 merunI uMcAI pahoLAI kahe che. cAre meru 85000 yojananA che. temAM 1000 pRthvImAM ane 84000 cAre uMcA che. mUlathI bhUtala sudhI 1000 yojana uMcA che. cAre meru ane samabhUtalathI 500 yojana uMcuM naMdanavana che tyAMthI pa5500 yojana uMcuM somana savana che, tyAMthI 28000 hajAra yojana uMcuM paMDakavana M131) For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 che. evI rIte cAre meru 85000 thayA. cAra merunI cUlikA nathI, cAra cAra zilA ane cha cha sihAsano eka eka meru dITha che. - tenI pahoLAI batAve che.cAre meru mUlamAM 9500 yojana pahoLA che, tyAMthI samabhUtala 9400 yojana pahoLuM che. tyAMthI 9250 yojana naMdanavana pahoLu che, tyAMthI 3800 yojana pahoLuM saumyasavana che, tyAMthI 1000 hajAra yojana pahoLu paMDakavana che. e pramANe meruno vicAra kahyo. mahAvIrasvAmInA mAsakhamaNo mahAvIrasvAmIno jIva 25 me bhave naMdanaRSi thayA. temaNe eka lAkha varSanA dIkSA paryAyamAM 11 lAkha, 80 hajAra, 645 mA khamaNa ane upara pAMca divasa karyA che. lAkha varSane 366 thI guNatAM 366020000 divaso thAya che. temAM mAsakhamaNanA divaso 30 ane eka divasa pAraNAno evI rIte ekatrIze bhAMgatA uparanI saMkhyA jeTalA uparalI saMkhyA jeTalA mAsakhamaNo thAya che. jeTalA divaso pAraNAnA teTalA mAsakhamaNo jANavA. Iti. mahAvIra mahArAjAnA 72 varSanA AyuSyanI gaNatrI sUtre bhagavAna mahAvIra mahArAjAnuM AyuSya 72 varSanuM hatuM. temAM azADha zudi chaThane divase cyavana, Aso vadi amAvAsyA e mukti tethI cyavananA divasathI muktinA divasa sudhImAM sakala divaso gaNatA 72 varSa upara 4 mAsa vadhe che. caitra zudi 13 terase mahAvIrasvAmIno janma to te divasathI mAMDIne pratidina gaNatAM mukti sudhImAM sADA ekotera varSathI kAIka adhika thAya che to pUrNa 72 varSa kevI rIte thaI zake? te 72 varSa pUrNa karavAne mATe nIce mujaba AmnAya che, te tithipatrane viSe (132) For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 batAve che. daravarSe paMdara ghaDI adhika adhika gaNatAM 11divasa vadhe, te ja prakAre varSa varSa pratye nava divaso bAda karatA savA be divasa rahyA tene 7ra guNatA 5 mAsa ane 12 divasa thAya. A sarvene ekatra karavAthI 72 varSa pUrA thAya paNa AnA aMdara eTaluM to vizeSa che ke janmadivasathI AraMbhIne muktinA divasa sudhI gaNavAthI 72 pUrA thAya. pachI tatva to bhagavAna zrI sImaMdharasvAmI mahArAjA jANe. samavAyAMga sUtre to 72 varSathI kAIka adhika varSanuM AyuSya kaheluM che. paTTAvalI sAroddhAramAM kahyuM che ke dareka varSamAM be divasa be ghaDI, be pala vadhe che. evI rIte vadhArAno guNAkAra 72 varSe 147 divaso adhika vadhe che. tene aMdara bheLavavAthI saMpUrNa 72 varSa thAya che. mahAvIrasvAmInA jIva cakravarti saMbaMdhI narakathI tathA devagatithI AvIne cakravarti thAya che, paNa manuSyathI AvIne cakravarti thato nathI kAraNa ke mahAvIrasvAmIno jIva priya mitra nAme cakravartI thayela che. te AzcaryamAM gaNela che, kAraNa ke A bharatakSetramAM jema dasa Azcarya gaNela che. tema pazcima mahAvideha kSetrane viSe paNa koI kALe Azcarya utpanna thAya che tethI AzcaryamAM gaNela che. lokaprakAze tathA AvazyakaniyuktimAM mahAvIra svAmIno jIva manuSyagatimAMthI AvIne cakravarti thayela che, ema kaheluM che. zrI devabhadrakRta mahAvIracaritrane viSe kaheluM che ke - ekadA bhavone viSe paribhramaNa karato mahAvIrasvAmIno jIva rathapuranagarane viSe priya mitra nAmano rAjA thayo tene vimalA nAmanI rANI hatI. teno putra vimalazrI nAmano thayo. samagra kalAkuzaLa 133. For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 thayo. pitAe rAjaya ApyuM. ekadA vanamAM bhamatA pAzathI bAMdhelA mRgalAne choDI dIdho tethI anukaMpAthI ane bhadrikabhAvikapaNAthI teNe manuSyanuM AyuSya bAMdhyuM cheDe dIkSA. aMgIkAra karI ugra tapa tapI, cakravartinA bhogaphaLarUpa cakravarti para bAMdhyuM tyAMthI maraNa pAmIne pazcima mahAvidehakSetre mukA nagarIne viSe dhanaMjaya nAmanA rAjAnI dhAraNI nAmanI rANInI kukSithI putrapaNe, utpanna thaI priya mitra nAmanA cakravarti thayA, covIzame bhave, devabhadrakRta mahAvIra caritra to vimalazrI rAjaprakSepapaNAthI zrI mahAvIra svAmInA 28 bhavo thAya che ane lokane viSe to 27 bhavo kahelA che te prasiddha che. yajuvedamAM aMbikA(pArvatI) ne rUdranI svasA(bahena) kahelI che. yogadRSTi samuccaya haribhadrasUri pAtaMjalIne mArgAnusArI gaSyA che. karma kSINa mATe tapa karanArane mArgAnuMsArI gaSyA che. yogazAe tathA lodhUkAze AcAryo pAMca prakAranA kahelA che. 1. pravAjakAcArya, 2. digAcArya, 3. udezAcArya, 4. samudezAcArya, pa. AmnAya arthavAcakAcArya. 1. sAmAyika vrata AropAdika karanArA pravAjakAcArya. 2. sacitta acitta mizra vastuzAyi digAcArya. 3-4 urdaSTa guru abhAve tadeva te samudezati agara anumati Ape te udezati samudezati samudezAcArya 3-4. pa. AmnAya utsarga apavAda lakSaNa artha kahe che te AmnAya arthavAcakAcArya. yogazAstra caturtha prakAzavRtta 134 For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 yogazAstra yoniyaMtramAM je sUkSma jaMtuo utpanna thAya che te maithunavaDe duHkhI thaI maraNa pAme che. madha, mAkhaNa, mAMsa, madirAmAM, aMtarmuhUrta pachI, tavarNA jIvonI utpatti kahelI che. maunapaNuM dhAraNa karI mana, vacana, kAyAnI zuddhithI ekaso ne ATha vakhata utkRSTa japa karIne pachI bhojana kare to zrAvaka cotha tapanuM phaLa pAme che. jinokta tatvane viSe ruci te samyaka zraddhAna kahevAya che. te potAnI meLe svabhAvathI temaja gurunA upadezathI ema be prakAre thAya che. sAdhuno AtmA ja jJAna, darzana,cAritrarUpa che te athavA teno AtmA ja potAnA jJAna, darzana,cAritranA guNe karIne zarIramAM rahelo che tethI ratnatrayInA zuddha upayoge vartatA jIvane ja nizcaya samakti kahIe. yogaviMda khArA pANInA tyAgathI ane jema mIThA pANInA siMcanathI bIja ugI nIkaLe che, aMkuro dhAraNa kare che tema tatvanA zravaNathI jIva udayane pAme che. ratnasaMcaye tiryakurjubhaka devo eka be yAvat nava bhavo sudhI potAnA pUrvabhavone dekhe che, te thakI vadhAre manuSyonA agara devonA bhavone dekhI zakatA nathI. rAtribhojanamAM bahu pApa kahela che. (135) bhAga-7 pharmA-1ra For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ratnasaMcayagraMtha pakavajaLa amuka kALa sudhI acitta rahe che. te viSe lakhyuM che ke agni upara traNa ukALA Ave tyAre jaLa prAsuka thAya che tevu pANI sAdhune kahyuM che. paNa temAM eTaluM vizeSa che ke glAna vigere mATe traNa pahora uparAMta eka muhUrta sudhI te pANI rAkhI zakAya, te acitta jaLa mUkavAnuM paNa jo yogya sthAna na hoya to eka muhUrtanI aMdara paNa sacitta thaI jAya che. jo triphalA agara rAjacUno vigerethI prAsuka karyuM hoya to traNa muhUrta (cha ghaDI) pachI prAsuka thAya che, ema jinezvara mahArAjAe kahyuM che, prAsuka karyA pachI pAchuM te ja ghaDIe sacitta thAya che. - rAga ane snehamAM pharaka rUpAdika jovAthI je prIti utpanna thAya te rAga. ane sAmAnya rIte strI putrAdika upara prIti thAya te sneha kahevAya che e prakAre rAga ane snehamAM phera che. RSimaMDala vRta rAmanA bhAI bharata mokSe gayA che, bIje ghaNe ThekANe paNa emaja kahela che. cauda pUrvadhara jaghanyathI cha devaloke jAya che, mahAbalaRSi pAMcame devaloke gayA te pUrva visarita che. haSimaMDalasUtre abhayakumAra muni zreSTha vijaya vimAne gayela che tema kahela che ane hemavIracaritre savArtha siddha vimAne gayela che ema kahela che. 136 For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 lakSmInA mohiyonI kharAba gati lakSmIno mohI mammaNa zeTha marIne sAtamI narake gayo che. lakSmInA mohI sAgara zeThane tenA putronI vahuoe samudramAM nAkhavAthI marIne narakamAM gayo che. Iti prastAva zatakavRtta. upadezaprAsAdikane viSe paNa ema ja kahela che. lakSmInA moTI saMkula zreSThInI tamAma lakSmI baTuke tenuM rUpa dhAraNa karI bIjAne ApI dIdhela che. Iti upadezataraMgiNI. lakSmI upara moha karIne priyaMgu zeTha nigodamAM gayo che. Iti AdinAtha dezanAyAm lakSmI para moha karavAthI ghaNA jIvo marIne tiryaMcAdika gatimAM gayelA che. Iti samarAdityacaritre. - lakSmInA mohathI rUdradevanI strI agnizikhA kALI nAgaNI thaI che tathA teno putra kALo nAga thayela che. lakSmIno moha karavAthI dhanazreSThI marIne nidhAna upara phaNidhara sarpa thayela che, bIjA ghaNA pustakomAM lakSmInA mohiyo durgatimAM gayAnuM lakhANa che. zrIloknAlidvAbiMzikAyAm gharmaghoSasUri puruSAkRtivALo te loka pagataLe sAta rAja pahoLo madhye eka rAja koNiye pAMca rAja ane mastaka taLe eka rAja-AvI rIte cauda rAja tiryam pramANa jANavuM. te loka cauda rAja uMco che. te loka mAghavatI talathI sAta rAja, pachI mAghavatI talathI pradeza hAnithI ratnaprabhA tale eka rAja, tyArabAda ratnaprabhAthI pradeza vRddhi brahmadevaloka sudhImAM pAMca rAja, tyArabAda brahmadevalokathI pradeza hAni mukti sudhI jANavI, tyAM sudhImAM eka rAja, evI rIte cauda rAja thayo.sAta rAjamAM 1800 yojana nyUna che. teTaluM sAta rAjamAM nyuna gaNavuM tiryam 1800 yojana gaNavo. M137) 137 For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kevaLajJAnI samavasaraNamAM praveza karI tIrthakarane traNa pradakSiNA karI, tIrthakarane namaskAra karI, gaNadharonI pAchaLa kevaLInI parSadAmAM bese; paNa tIrthakarane vaMdana kare nahi. bhagavatI sUtre tathA zatrujyamAhAgye paNa emaja kahela che. ekavIza tIrthaMkaro kAusagga dhyAne mokSe gayA che ane AdinAtha, neminAtha tathA mahAvIrasvAmI padmAsane mokSe gayA che. - kalpavAsI devatAone eka vAra bhoga bhogavatA be hajAra varSa vItI jAya che. tevI rIte bIjA devatAone pAMcaso pAMcaso varSa anukrame ochA karavA, eTale paMdaraso varSa jayotiSine, eka hajAra varSa vyaMtarane, pAMcaso varSa bhuvanapatine eka vAra bhoga bhogavatA vyatIta thAya che. jema bhInuM vastra saMkelIne mUkyuM hoya to te lAMbI mudate sukAya che.ane te ja vastra lAMbuM karyuM hoya to jaldI sukAI jAya che, tevI ja rIte karma paNa upakramothI jaldIthI kSaya thaI jAya che. bhogamAM tatpara trAyatrizaka ne devo hoya che te dogaMdaka devo kahevAya che. zarIranA sarva bhAgomAM naso cAle che, te AtmA aMdara hovAthI cAle che ane AtmAe zarIra tyAga karavAthI te cAlatI baMdha thaI jAya che, tethI pratyakSa dekhAya che ke AtmapradezanA calAyamAnathI ja naso cAle che. Iti lokaprakAze. AcArAMgamAM paNa emaja kahela che. yugapradhAna mahAtmA vicare tyAMthI 10 koSamAM duSkAbAdIka upadrava nAza pAme che ane teo atizayayukta moTA satvavaMta hoya che. devatA gAMDAghelA thAya che. devatAnI ghelachA be prakAre che. 1 yakSa pravezathI, ra mohanIya karmanA udayathI. jayAre mahaddhika devatA kopAyamAna thAya che tyAre alpa M138) * 138 For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 RddhivALA devatA upara kharAba pudgala nAMkhIne kSaNavAramAM tene parAdhIna banAve che, tethI ghelA thayelA devatAo maryAdA vinAnI ceSTA kare che. uparokta tamAma lokaprakAze. lokAMtika devonA ekAvatAra saMbaMdhI lokAMtika devo ekAvatArI hoya che tevuM sthAnAMga sUtranI vRttimAM kahyuM che tatvArtha TIkA temaja zreNika caritrAmAM paNa emaja kahela che ane kalpasUtranI TIkAmAM paNa emaja kahela che paNa temAM matAMtarapaNuM che ke lokAMtika devone ekAvatArIno niyama nathI. pravacanasAroddhAravRttine viSe kaheluM che ke lokAMtika brahmadevalokavAsI devo AThabhava kare che, tyArabAda siddhine pAme che. e pramANe labdhistotrane viSe paNa kahela che. saMgrahaNIne viSe paNa temaja kahela che, senapraznamAM kahela che ke-lokAMtika devo ekAvanArI hoya che. evo ekAMta niyama jANavAmAM Avela nathI. kalpasUtrane viSe vIra paramAtmAnA adhikAre prathama lokAMtika devo AvelA che ane pachI dAna Apela che. jJAtAsU mallinAtha mahArAjanA adhikAre prathama saMvatsarI dAna Ape che, tyArabAda lokAMtika devo Ave che. vaLI senapraznane viSe paNa upara pramANe ja kahela che. haribhadrasUrikRta Avazyaka vRttine viSe tathA mahAvIranA adhikAre prathama lokAMtika devo Ave che, pachI dAna Ape che te kahela che. tIrthaMkara mahArAjanA janma, dIkSA, kevaLa A traNa kalyANakane viSe lokAMtika devatA Ave che. Iti ThAMgaNAsUtra, tRtIyasthAne prathama udeze. - jIrNa patramAM pAMce kalyANakone viSe lokAMtika devonuM AvAgamana kaheluM che. lalita-vitarAvRtto-haribhadrasUri . (139) For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 zraddhALu mANasa potAnI zakti anusAre vidhipUrvaka anuSThAna kare che, dravyAdi doSa vaDe karI haNAyelo tene viSe vipakSapAtapaNAne vahana kare che. lavaNasamudravicAra asaMkhyAtA samudra sarve AdithI aMta lage hajAra jojana uMDA che.ane lavaNa samudra mAtrAye uMDo thato thato paMcANuM hajAra jojana jaMbU taraphathI jaIe ane paMcANuM hajAra jojana dhAtakI taraphathI AvIe tyAM madhye hajAra jojana uMDo che, e samudragotIrtha kahIehajAra jojana uMDo-dasa hajAra jojana pahoLo sola hajAra yojana uMco jema koTa hoya tenA peThe pANIno uparanI saMkhyA pramANe koTa che. soLa hajAra yojana uMcuM pANI caDe tenA upara aDhI gAu pANInI vela be vAra caDe che. have te pANI zAthI uchaLe che te kahe che. pUrva dizAe vaDavAmukha 1, dakSiNe keyupa 2, pazcime rUpa 3,uttare Izvara 4, e cAra moTA pAtAlakalazo rahelA che. te kalazo lAkha jojana uMcA, lAkha jojana peTamAMhe pahoLA, dasa hajAra jojana mukha pahoLuM, dasa hajAra jojananI paDaghI ane hajAra jojana kalazanI ThIkarI che. 33333 yojana heThe kalazamAM pANI rahe che,33333 yojana madhyamAM kalazamAM vAyu ane pANI che,33333 yojana upara kalazamAM pANI che tene yoge uchaLe che. have pUrvanA moTA kalaza ane dakSiNanA kalazanA vacce ane dakSiNa tathA pazcimanA moTA lazanA vacce tathA pazcima tathA uttaranA moTA kalazanA vacce ane uttaranA tathA pUrvanA moTA kalazonA vacce laghu pAtALa kalazonI nava nava paMktio che, 215,216,217,218,219,220,221,222,223, evI nava nava kalazanI paMktio cAre bAju che. sarve laghu kalazo 7884 che. e laghu kalazo dasa hajAra jojana uMDA pahoLA che, eka hajAra yojana mukha vALA che, eka hajAra jojananI paDaghI che,so so yojananI 140 For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ThIkarI che, 333 yojana nIce te kalazomAM pANI che,333 yojanA madhyamAM te kalazomAM vAyu ane pANI che, 333 yojanA nIce te kalazomAM pANI che te laghu kalazomAthI pANI uchale che, te pANIthI lavaNasamudramAM madhya bhAge pANIno gola koTa baMdhAyo che. cAra mahAkalazonA adhiSThAyaka pUrve kAla 1, dakSiNe mahAkAla 2, pazcime velaMba 3,uttare prabhaMjana 4 e cAre devatAo soLa hajAra vIjana pANInI mAlAne tathA tenA upara caDelI aDhI gAu pANInI velA dAbavAne jaMbU tarapha 42000 devatA, velA upara 60000 devatA, dhAtakI tarapha velA upara 72000 devatA saravALe velaMdhara aNuvalaMdhara dizAnA vidizAnA maLIne 1,74000 devatAo pANInI velAne dAbe che. lavaNasamudramAM pAMcaso jojananA maccho che ane lavaNasamudranA pANIthI velA caDe che temAM jyotiSa cakravAla che, tenA vimAno daga sphaTika rattanA che. naMdISeNanA bhavamAM cAritraparyAya paMcAvana hajAra varSano kahyo che.vasudevanA pUrva bhavamAM, puSpamAlAvRttI ane haima nemicaritre bAra hajAra varSano kahela che. vasudevanA pUrvabhavamAM naMdISeNanA mAmAne traNa kanyAo kahelI che. haima nemicaritre sAta kanyAo kahelI che.naMdiSeNa vaiyAvacce karanAra munie paMcAvana hajAra varSa sudhI chaThThane pAraNe AMbela karela che. nemanAtha caritre bAra hajAra varSa kahela che paNa vasudeva hiDimAM kahela che. te ThIka che. kRSNa mahArAjanA cAra bhavo kahyA che. hemacaMdrAcArya kRta nemicaritre pAMca bhava kahelA che. kRSNa narakathI nIkaLIne turata tIrthaMkara nahi thAya paNa pAMcamA bhavamAM thaze evI tADapatrIya agama caritre tathA hemacaMdrAcAryakRta nemanAtha caritre tathA vasudevahiMDo paNa emaja kahela che. 141) 141 For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 je gharane viSe pAMca mukuTabaddha eTale mukuTa dhAraNa karanArA gRhastho hoya tenuM eka kula thAya evI rIte 95 kulonI eka koTI thAya, evI rIte yAdavonI para kulakoTI thaI. kulano artha gRha thAya che. nemanAtha caritro paNa emaja kahela che. vasudeva hiDImAM aDhAra nAtarAnI kathAmAM Ave che ke avadhijJAnane dhAraNa karanAra zrI kuberadattA nAmanI sAthvI potAnA bhAI kuberadattane potAnI mAtA kuberasenA sAthe ayogya saMbaMdha thayo che, ema jJAnathI jANIne te bannene pratibodha karavA nimitte guNInI AjJA meLavIne mathurAnagarImAM AvI potAnI mAtA kuberasenA ke je vezyA che tenI pAse sthAnanI yAcanA karI tenA makAnanI pAse ja keTalIka mudata rahI te baMnene pratIbodha karyo. sthUlabhadrajI vezyAne tyAM rahetA hatA ane jema sAdhune temanuM daSTAMta levAnuM nathI tema zrI kuberadattA sAdhvInuM paNa daSTAMta anya sAdhvIoe levAnuM nathI. e khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevI hakIkata che. vastupALaprabaMdhe vastupAlanA gurU zrI vardhamAna sUri vyaMtara nikAyamAM gayA che. vastupAlano jIva hAlamAM mahAvideha kSetre puSkalAvatI vijaya puMDarikINI nagarImAM rAjApaNe utpanna thayela che te trIje bhave mokSe jaze. apamAdevI mahAvideha kevalI thayela che. A uparokta tamAma vRttAMta vardhamAnasUrino jIva vyaMtarendra thayela che tenA mukhathI jANela vastupAla maMtrInA prabaMdhamAM kaheluM che ke saMvata 1298 varSe aMkevALIyA gAme vastupAlanuM maraNa sAMbhaLIne zrI vardhamAnasUriye vairAgyathI zrI vardhamAna AyaMbIla tapa karavA mAMDyo tathA zaMkhezvara pArzvanAthane vaMdana karavAno abhigraha karyo te tapa pUrNa thaye devane M142 142 - For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 namaskAra karIne pachI pAraNuM karIza Avo abhigraha karIne rastAmAM cAlyA. zrAMta thayA, thAkI gayA, tRSAtura thayA, eka vRkSanA mULe beThA tyAM zaMkhezvarapArzvanAthanuM dhyAna karatA aNasaNa karIne kALadharma pAmyA, tethI zaMkhezvara pArzvanAtha mahArAjanA adhiSThAyaka deva thayA ane jJAnathI maMtrInI gati jovA lAgyA paNa nahi jANavAthI mahAvidehakSetrane sImaMdharasvAmIne namaskAra karIne pUchyuM ke he svAmin ! he bhagavan ! vastupALano jIva kayAM gayo che ? svAmIe kahyuM ke ahIM pulAvatI vijaye puMDarikINI nagarImAM kurUcaMdra nAme rAjA thayela che. ane trIje bhave mukti jaze. anupamA devIno jIva A ja vijayane viSe zreSTinI putrI thaI. AThame varSe amoe tene dIkSA Apela che. pUrva koTI varSanuM AyuSya pALIne siddhimAM jaze ema kahI te sAdhvI vyaMtarane dekhADI. tyArabAda vyaMtare vastupAla tathA anupamA devInI gati bharatakSetramAM pragaTa karI. vardhamAnadezanAyAm bhagavaMtanA rUpa jonArAne vighna na thAo evA AzayathI bAra sUryanA prakAza sadRza devatAo bhagavAnanA pUMThe bhAmaMDalane sthApana kare che jethI bhagavAnanuM rUpa bhAmaMDalamAM pratibiMbita thavAthI loko prabhunuM rUpa sArI rIte joI zake che. vizeSazatake devatAnuM nATaka cAra hajAra varSa pramANanuM hoya che. jamAlInA paMdara bhavo che. jJAnapaMcamIno tapa upavAsa kAraNasara bIje divase karavAthI niyamabhaMga thAya nahi. sAdhu aNasaNa kare to dIpaka rAkhavAnuM kaheluM che. vIMjaNAthI utpanna thayela vAyu acitta che. 143 For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 dvArikA samudranA pANIthI DhaMkAI gayelI hatI te pragaTa karela samudravijayanA 16 putro kahelA che. jaMbUdvIpane viSe utkRSTa 4 tIrthakarono janma thAya. zItathI pIDAyela sAdhune agnivaDe AtApanA karanAra zrAvakane punya thAya. cothA praharane viSe paNa tIrthakara mahArAjA dezanA Ape che. prabhAte saMpUrNa porasI sudhI tIrthaMkara mahArAjA dezanA Ape che. sAdhune rAtrine viSe vihAra. gADha kAraNika kahela che. sAdhune divase nidrAno adhikAra che. gADarI ane uMTaDInA dUdhano abhakSyano vicAra che. vicArasaMgraha lavaNAdika svasthAnAt pratidina bahu bahu tarAdika kramavaDe karI 100 yojana para javA vaDe karI acitta thAya che-zaMkA eka hajAra 1000 yojana javAthI acitta thAya te 100 yojanamAM kema patI jAya? uttara- te kahevuM barAbara che paraMtu ThekANe ThekANe eka sthAnethI bIje sthAne eka vakhArathI bIjI vakhAre pheravavAthI tathA vAhanamAMthI utAravAmAM tathA caDAvavAmAM tathA pachADavAmAM AvavAthI nIce upara nAkhavAthI, saMkrama karavAthI, vAyuthI,agnithI, dhUmADAthI, lavaNAdika 100 yojana parathI acitta thAya che. vaLI gADAmAM caDAvavA utAravAthI tathA kaDAmAM nAkhI caDAvavA utAravAthI tenA upara mANasone besavAthI zastra lAgavAthI, zastra tridhA, 1 svakAyazastra, ra parakAyazastra, 3 ubhayazastra lavaNAdika te svakAyazastra, madhurodakathI, kRSNabhUmithI agara pAMDubhUmithI parakAyazastra, agni pANIthI ubhayazastra, mATI, agni pANI zastrAdikathI. M144) 144 For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bolatI vakhate bhASAvargaNAthI bAdara vAyukAya haNAya nahi, kAraNa ke bhASAvargaNAnA dala saMbaMdhI sUkSma vAyukAya che. caubhaMgI1 sUkSmathI bAdara na haNAya, 2 bAdarathI sUkSma na haNAya, 3 sUkSmathI sUkSma na haNAya,4 bAdarathI bAdara na haNAya. zvAsozvAsa, bhASAvargaNA pudgalo 16 gaNA hoya to paNa bAdara vAyukAya hiMsA na thAya. vidhikaumudI mithyAtvAnA ghaNA bhedo kahelA che, koI ThekANe eka vIza bhedo kahelA che ane uparokta graMthamAM totera bhedo kahelA che. vivekavilAse vidvAna mANase eka vastra paherIne, bhInuM vastra mastaka para vIMTIne apavitrapaNe temaja ati lolupIpaNe bhojana karavuM nahi. amuka amuka jagyAne viSe maLamUtra karavA nahi tevuM lakhANa che. viSNubhakti caMdrodaye 1,6,10,9 saMkrAtimAM, upavAsa tathA zrAdhdha dAtaNa karavAnI baMdhI kahela che. vItarAgajIvaTIkayAm kalpavRkSAdi deva sahAyathI manuSyonA manorathone pUre che. vicArasAraprakraNe RSabhadevanA tIrthamAM 1 bhImAvalI ajitanAthanA tIrthamAM 2. jo jitazatru suvidhinAthathI zAMtinAtha sudhImAM anukrame ATha thayA 145 For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 che. 3. bhadra. 4 vizvAhala. 5. supratiSThita. 6. acala. 7,puMDarIka. 8 ajitadhara, vIrabhagavAnanA vAre. 9.ajitanAtha. 10. peDhAla. 11.satyakI. evI rIte 11 rudro thayA che. A sarve aMgavidyAnA dhAraNa karanAranArA hatA. vicArazatake. jinamaMdiramAM darzana karatI vakhate pAghaDI temaja TopI vigere utAre to apazukana kahela che.upAdhyAyajI samayasuMdarajIsUri. vicAra saMgraha graMthe. kumArapAla rAjAne bodha karanAra hemacaMdrAcArya cothe mAheMdra devaloke gayA che. kumArapAla rAjA kAladharma pAmI vyaMtaradevatA thayela che. vicArasAragraMthe tAmalIye chevaTane samaye jainanA dayAlu sAdhuone cAlatI vakhate IryAsamiti,zuddha karatA jatA dekhIne anumodana karavAthI IzAna IMdrapaNuM meLavyuM che. vicArAmRtasaMgrahe. raudradhyAnathI mRtyu pAmelo taMdula matsya hiMsAdika duSkarma vinA paNa asaMkhya duSkarma vaDe parAbhava karanAra duraMta sAtamI narake jAya che. vicArAmRtasaMgraha kulamaMDanasUri. zrAvakane mukhavastrIkA vigere rAkhavAnuM aneka ThekANe lakhela che. vizeSa jANavuM 146 For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 vimAnonI saMkhyA. bAra devalokathI anuttara vigere sarva vimAno maLI 84 lAkha,97 hajAra, 23 vimAno che. te vimAno atyaMta mRdu sugaMdhI mAkhaNa jevA sparzavALA, nitya manohara, jinabhuvanavaDe karI sahita, zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparza, Rddhi,siddhi,kAnti,gati sthiti e dase uttarottara manohara hoya che. te vimAnomAM asaMkhya devo che. SaSThizatake he mUDha ! tuM kaSTa sahana kare che, AtmAne dame che, dharmane mATe paNa tuM paisAno tyAga kare che, paraMtu eka mithyAtvarUpI pizAcane tuM jheranA lavaleza mAtrane karato nathI, mATe saMsArasamudrane viSe tuM buDI jaI anaMta saMsAra rajhaLIza. zrAddhasamAcArI jyAM jinabhuvana hoya, jyAM sAdhuonuM Agamana hoya,jyAM svAmIbhAIo vasatA hoya tyAM zrAvakane rahevuM kahyuM. zrAddhapratikramaNasUtra arthadIpikayAm dasamuM dezAvakAzita vrata pAlavA saMbaMdhI rAjAnA bhaMDArI dhanadanI kathA che. zrAddhavidhI sAdhunuM sAmaiyuM karavuM kahela che.dharmaghoSasUrinA nagarapraveza mahotsave zrAvake boMtera hajAra TaMka khacyuM che. vastrapAtra pramukha upakaraNane gurudravya kahela che. comAsAmAM khAMDa, khajura,drAkSa,mevA sukavaNI,zAkabhAjI vigere abhakSya kahelA che; kAraNa ke temAM trasa jIvonI utpatti thAya che. (147 For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 mULo paMcAMga tyAjaya che. kRSNa mahArAjA tathA ceDA mahArAjA potAnA saMtAnone paNa pANIgrahaNa na karAvavAno niyama hato. prathama pauSadha laI pachI rAI paDikamaNuM paDilehaNa kare,kAraNa ke divasanA cAra pahorano ane rAtrino cAra pahorano pauSadha kahela che.AvI rIte le to ja cAra pahorano kALa pUro thAya. moDo le to moDo pAre, sUrya udaya agAu pauSadha levo joIe. zrAddhavidhi comAsAmAM zrAvaka paNa pauSadhamAM pATa upara saMthAro kare. kASTanA Asana, pATa-pATalA zrAvaka potAne mATe karAvI upAzrayamAM mUke. Iti zrAddhavidhau vicAraratnAkara, Avazyaka cUrNa derAsarajImAM sArA ajavALelA vAsaNo na rAkhe to doSa lAge. Iti zrAddhavidhau. paramAtmAnI pUjA, puruSo be vastra paherIne ane strIyo traNa vastra paherIne kare. tamAma bAbatathI zuddha thaIne pUjA kare. bhojana karela azuddha vastrathI pUjA paNa na thAya. upavAsAdika porisI pratyAkhyAna dAMtazuddhi vinA paNa pUjA thaI zake che. ATha paDathI mukhakoSa bAMdhyA vinA pUjA na karavI. zrAvakane sAdhu pAsethI kAgaLa pensIla laIne potAnA kAmamAM kAMIpaNa vaparAya nahi.vApare to gurudravya bhakSaNano doSa Ave sthApanA naukaravALIno doSa nathI, kAraNa ke dharmakAryonA upayogamAM Ave che tethI, devadravya, jJAnadravya, sAdhAraNadravya, zrAvakathI na vaparAya. zrAvakathI derAsaranI kAMI paNa vastu na vaparAya niraMtara parvadivase vArSika divase keTalIka khAdya sArI vastu devaguru pAse dharIne pachI ja vAparavI. M148) 148 For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 zrAddhavidhi paMcama adhyAye iMdramALanuM varNana che. bhojanAdika karelA apavitra dhotiyAdika paherI zrAvakane pUjAjika kAryo thAya nahi tamAma zrAddha vidhI. zrAddhavidhI glAnanI bhakti karavAthI mahApunya thAya che. zrAddhavidho. 35 bolanuM vivaraNa zrAddhaguNavivaraNa tathA dharmabiMdu vigeremAM che. zrAddhaka jinavallabha sUrikRta madha, mAkhaNa, siMdhoDA, dadhiyukta kaThoLa (janI bedA thatI hoya te) anaMtakAya, ajANyA phaLa, veMgaNa, pAMca uduMbara, temaja abhakSya padArthone zrAvako bhakSaNa kare nahi. SoDazaka praNe jinamaMdira baMdhAvavAno adhikArI nyAya saMpanna vaibhavavALo, sArA AzayavALo, buddhivALo guNI, devagurUnI AjJA pALavAvALo hoya che. te sivAya bIjo nahi. - SoDazaka prakraNe haribhadrasUri prabhune aMjanazalAkA AcArya kare Iti SoDazaprakaraNe haribhadrasUri tathA bIjA pratiSThA kalpomAM paNa mukhyapaNe AcArya kare, vaLI kulaprabhasUrinA ziSya narezvarasUriye racelI samAcAramAM to AcArya kare te sUrimaMtrathI kare. tenA abhAve upAdhyAya kare vardhamAna vidyArthI, ane zrAvaka kare te judA maMtrAthI kare, zaMkA hIravijayasUrIjIye zrAvaka pratiSThita biMba apUjanIka kahela che paNa ( 149 For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 temanA upara munino vAsakSepa nAkhavAthI pUjanIka thAya che. pratiSThA kalpamAM zrAvakano maMtra batAvyo che. trizaSTi zalAkA puruSa caritramAM paNa kapila kevalIye pratiSThA karela che. saptati zataka sthAnaka graMtha prativAsudevanI mAtA 1. gaja, 2. kuMbha, 3 vRSabha, A traNa svapro dekhe che, zAntinAtha caritre paNa ema ja kahela che. haimI rAmAyaNamAM rAvaNanI mAtAe eka ja siMhane svapramAM joyAno adhikAra che. saptati zataka sthAnake bhagavAna AdinAthajInA vArAmAM 12 mAsanI tapasyA hatI, ajitanAthajIthI pArzvanAthajI sudhImAM 8 mAsanI tapasyA hatI, mahAvIra svAmInA vArAmAM 6 mAsanI tapasyA hatI, jIrNa patrAdike, vArSika tapa zrI RSabhadevathI AraMbhIne zItalanAtha paryata cAlyo hato, tyArabAda zItala nAthajIthI AraMbhIne zAtinAtha paryata aSTa mAsI tapa cAlyo hato. tyArabAda zAntinAthajIthI AraMbhIne mahAvIra svAmI paryata cha mAsI tapa cAlyo, zrImAn hIrasurIzvarajI mahArAjanA vArA sudhI cha mAsika tapa cAlato hato te vakhate cha mAsika tapa zrAvikA caMpA bAie karyo hato. jIrNa patranI pramANikatA sena praznAdikane viSe dekhAya che. sahastrakTa stotra sahastrakUTane viSe rahelA jinezvarInI vigata 150 150 5 For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pAMca bharata, pAMca airAvata kSetrane viSe eka bharatakSetranA atIta anAmata vartamAna kAlane viSe utpanna thayelA traNa cauvizI eTale botera jinezvara maharAjAo thAya che. tyArabAda pAMca bharatane viSe gaNatrI karI meLavAthI 360 arihaMtanI pratimA thAya che. tevI ja rIte pAMca airAvata kSetranI paNa 360 pratimAjI thAya che. evI rIte dasa kSetranI pratimAjIne ekatra karavAthI kula 720 pratimAjI thayA tyArabAda utkRSTakALane viSe pAMca mahAvideha kSetrane viSe 160 tIrthaMkaro thAya tenI 160 pratimAjI 720 mAM meLavavAthI 880 jina pratimAjI thAya che. jaMbudvIpane viSe rahela bharatakSetrane viSe utpanna thayelA vartamAna kALanI covizInA jinonAM pratyeka paMca kalyANaka saMbaMdhi pAMca pratimAjI gaNatAM 24 ne pAMce guNatAM 120 pratimAjI thAya che. 880 mAM 120 pratimAjI meLavatA 1000 pratimAjI thAya che. tyArabAda 20 vihAramAna jinonI 20 pratimAjI thAya che. tyArabAda RSabha caMdrAnana vardhamAna vAriSeNa A cAra zAzvatA jinezvaronI 4 pratimAjI thAya che. evI rIte uparanI 24 pratimAjI meLavatA 1024 pratimAjI thayA eTalI pratimAjI sahastraphUTane viSe hoya che. - dasa kSetra saMbaMdhi 720 pratimAjI. pAMca mahAvideha saMbaMdhi 60 pratimAjI bharatakSetra saMbaMdhi 24 tIrthakaranA pAMca kalyANaka saMbaMdhi 120 pratimAjI. vIza viharamAnanI 20 pratimAjI 4 zAzvatA jinanI 4 pratimAjI evI rIte sarvane meLavatA sarva pratimAjI 1024 sahastrakUTane viSe kula hoya che. sammatitarke trIjekaMDe siddhasena divAkra sUri 151 bhAga bhAga-7 phima-13 --151) For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kALa svabhAva niyati pUrvakarma ane purUSArtha e pAMca samavAya vaDe karI kArya siddha mAnavAthI samyakatva kahevAya che. ane temAMthI koIpaNa eka kAryavaDe siddhi mAnavAthI ekAMta vaDe karI mithyAtva kahevAya che, saMbodha prakraNe caudaso gumAlIza graMthanA kartA bhagavAna zrI haribhadrasUri mahArAje kahevuM che ke ekalI striyonA pAse sAdhu vyAkhyAna kare che, ane je gacchamAM purUSonA pAse sAdhvIyo vyAkhyAna kare. te gacchanI maryAdA nATakIyAnA ToLA jevI jANavI. A uparathI evuM jaNAya che ke ekalI striyonI ja sabhAmAM sAdhvIyo vyAkhyAna kare. saMbodha sittarI prakraNa vRttI 1. rAja kathA 2. deza kathA 3 . stri kathA 4. bhakta kathA 5. mRdukArUNikI 6 darzana bhedinI 3. cAritra bhedinI e sAta kathAo kahelI che. gacchAcAra pannA saMbodha sittaryA game te matAvalaMbI hoya paNa rAgadveSanA tyAgathI ja mukti meLavI zake che. dArUthI unmatta thayelA kRSNanA putronA doSathI ekaso ne batrIza kula koTI yAdavono dvArikAmAM dAha thayo, temAM chapanna kula koTI yAdavo nagaramAM rahetA hatA, ane boMtera kula koTI yAdavo nagaranI bAhara rahetA hatA. teo jeoe cAritragrahaNa karavuM kabUla karyuM teone neminAtha prabhu pAse mUkI bAkInAomAM jeo dvArikAthI dUra gayA hatA. temane paNa kheMcI lAvI agnimAM homyA hatA. M15ra) 152 For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 saMbodhasittayam nirdayatAvaDe karI lAkha garbhavatI strinA peTa cIre ane temAMthI nIkalelA sAta ATha mAsanA taDaphaDatA garbhane mArI nAMkhe temAM jeTaluM pApa lAge tenA karatA navagaNa pApa ekavAra sAdhune stri sevanathI lAge tathA ekavAra sAdhvIne sevana karavAthI tethI hajAragaNuMpApa lAge che. tenu bodhi bIja naSTa thAya che. madha, mAkhaNa, mAMsa madirAmAM tenA varNa jevA asaMkhyAtA jIvo utpanna thAya che. sAdhu dina tye muniyo pUrva tathA uttara dizA tarapha mukha rAkhI potAnuM Avazyaka karma kare che. siddha paMcAzikAyAma tIrthakara eka samaye cAra siddha thAya che ane tIrthakaro eka samaye be siddha thAya che. RSabhadeva sAthe saMthAro karela sAdhuo abhicInakSatramAM ja siddha thayela che. vasudeva hiMDImAM paNa emaja kahela che. siddhAMta pRthvIkAya, apakAya, vanaspatikAya, A traNa bAra devaloka sudhI tathA sAta naraka pRthvI sudhI che. siddhazIlA sudhI pRthvIkAya che. teukAya, vAukAya manuSyakSetramAM che. devalokanI vAvaDIyomAM masyAdi jalacara jIvo nathI naiveyakone viSe vAvaDI nathI vAvaDInA abhAve jaLa nathI. pa7 lAkha 14 hajAra 285 devIyo IMdranA janmamAM cavI jAya 153 153 For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 che. IMdra mahArAjane ATha IMdrANiyo hodaya che. te ekeka 16000 rUponA vikuvA kare che kula 128000 eka lAkha aThAvIza hajAra devIyo IMdranA aMtaHpuramAM hoya che. evI rIte IMdra mahArAjanA vakhatamAM devIyonA cyavananI saMkhyA tathA bhogamAM AvanArI devIyonI saMkhyA kahI. zrI mahAvIra svamInA nirvANa pachI 1173, varSe bAra varSanA duSkALa pachI viccheda thayelI vastuo. 1. kalpavRkSanI hAni, 2. kAmakuMbhanI hAni,3. kAmadhenuMnI hAni 4.ciMtAmaNIratnanI hAni, 5. sUryakAMta maNinI hAni, 6 caMdrakAMta maNinI hAni, 7. udyotakArI maNinI hAni, 8, viSApahAra maNinI hAni, 9, suparAkRmi maNinI hAni, 10. citrAvalInI hAni, 11. sarohiNI auSadhini hAni, 12. adraSTakArI aMjananI hAni, 13. parakAya praveza vidyAnI hAni, 14. gabhIvidyAnI hAni, 15. tAlokvATinI vidyAnI hAni, 16 gozIrSa bAvanA caMdananI hAni, 17. nAgadamanI auSadhinI hAni, 18.garUDa pakSInI hAni, 19 bhAkhaMDa pakSInI hAni, 20. rAjahaMsanI hAni, 21. motIcUgA haMsanI hAni, 22. airAvata hastinI hAni, 23. aSTApada copadanI hAni, 24. vakRzikSita ghoDAnI hAni, 25. avasthApinI nidrAnI hAni, 26.aSTAMga nimittanI hAni, 27.zuddhasvaprapAThakanI hAni, 28. sahastrayodha subhaTanI hAni, 29. kesarI sihanI hAni, 30.paMcavarNa suvarNanI hAni, 31. uttamouttama suvarNanI hAni, 32. sonArUpAnA koTanI hAni, 33. kiMpAkavRkSanI hAni, 34. paMcavarNa sugaMdhi kamalanI hAni, 35. zItalachAyAvALA vRkSanI hAni, 36. draSTi viSasarpanI hAni, 37. vidyAdhara gagana gamananI hAni,38. trine siMhAdika svapra dekhavAnI hAni,39, tApasane siddhatapasyAnI hAni, 40. M154 For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 tapane pAraNe saunaiyAnI vRSTinI hAni,41. satIgninI hAni, 42. brahmacArIne agni jaLa na thAya te hAni, 43. sAkSAt devadarzana thAya te hAni, 44. agaMdhana kulanA sarpanI hAni,45. kutrikA paNa (devadukAnanI) hAni,46. koTIdhvaja koTyAdhipatInI hAni,47. ardha caMdrabANanI hAni, 48. agaMdhana karyuTa sarpanI hAni, 49. ekala vihArI sAdhunI hAni, pa0. saMmUcchima azvagajanI hAni, 51, kASTramAM pakSakAraka kIlIkAnI hAni, pa2. suvarNa purUSanI hAni, pa3. rasakUpikAnI hAni, 54. rasa siddhikAraka auSadhinI hAni, 55. botera kalA zIkhavAnI hAni, pa6. rUpa palaTAvA vidyAnI hAni, 57. svaMyavara maMDapanI hAni, 58. rAjAne hajAra rANInI hAni, 59. pamiNI strinI hAni, 60. prAya:sAdhune aMtaHpuramAM praveza karavAnI hAni,61. sAdhune vanavAsa vasavAnI hAni, 62. uttama sAcA svapranI hAni, 63. tapasvIne labdhinI hAni, 64. rAkSasI manuSyanI hAni, 65. sArA sArthavAhanI hAni. siMha kesarIyA lADu svarUpa 64 prakAranA kusumanA rasa, 84 prakAranA rAja dravyo 16 prakAranAsugaMdhI vAsa padArtho, A sarvene ekatra karavAthI siMha keserIyA lADu bane che. supArzvanAthanA mastake phaNa saMbaMdhI supArzvanAtha mahArAjanA mastaka upara pAMca phaNA dekhAya che. tenuM kAraNa e che ke supArzvanAtha mahArAja jayAre vaDalA heThe kAusagna dhyAne rahyA, tyAre vaMdana karavA mATe AvelA dharaNedra bhagavAnanA mastaka upara cakalAnI caraka paDatI dekhIne tenI rakSA mATe pAMca AMgaLIyo vALo potAno hAtha bhagavAnanA mastaka upara dhAraNa karyo tethI pAMca phaNA dekhAya che lokoe paNa temaja dekhavAthI pAMca phaNA 155 For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bhagavAnanA mastaka upara karAvI che. Iti vicArasAre tathA sena praznAdike temaja vasudeva hiMDI dvitIya khaMDe, supArzvanAtha mahArAjA mAtAnA garbhamAM AvyA pachI sutA chatA. pAMca phaNA tathA sAta phaNA dekhavAthI IMdra mahArAjAe samavasaraNamAM bhagavAnanA mastaka upara phaNo karela che.Iti pahmAnaMda kAvya. sImaMdharasvAmI saMbaMdhi sImaMdharasvAmIno janma kuMthunAtha ane aranAtha vacce thayo che,AvatIcovizInA sAtamAM udayanAtha tIrthakarane vAre mokSe jaze 84 lAkha pUrvanuM AMtarU subhASitaratna saMdohe. prANano nAza karavAmAM samartha viSanuM bhakSaNa karavuM sArU, hiMsaka prANio vAsa karatA hoya tevA vanamAM vAsa karavo sAro, paraMtu mithyAtva yukta manuSyane A duniyAmAM jIvavuM sArU nathI, kAraNa ke upalA sarve eka bhavamAM mAre che, paraMtu mithyAtvato bhavo bhavamAM dArUNa duHkha ApI mAranAra thAya che, suktA valyA... 1 zaMkha,dhanuSya,maNi,lakSmI e cAra kRSNa rAkhyA, viSa, caMdra e be mahAdevane ApyA, 3 sAtamukho azvaratna sUryane Apyo, 4 dhavaMtarI vaidha saMsAramAM pravartAvyo, 5 amRtaratna devatAne ApyuM, 6 surApAna dAnavone ApyuM, 7 gaja, kalpavRkSa,apsarA,kAmadhenuM e cAra IMdrane ApyA. suktAvalI pratamAM pAnA 139mAM tripurArI daityanI kathAmAM samudrane kRSNa maMthana karavAthI 14 ratno pragaTa karyA te upara pramANe vaheMcI mApyA. 156 For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 hitazikSA rAse zukra, chIMka, maLa, mUtra, A cAre samakALe thAya tyAre jANavuM ke AyuSya alpa che.varasAdano garjArava kAne saMbhaLAya nahi, vIjaLIno camakAro dekhAya nahi tyAre AyuSya alpa che ema jANavuM. mUtranI dhArAne pAchI khecyA chatAM paNa rokI zakAya nahi, tyAre AyuSya alpa che ema jANavuM 36 prakAranA kariyANA kahelA che. terApaMthI paMtha DhuMDhIyAmAMthI nIkaLela che. prAtaHkALane viSe be aMguThA sivAya banne hAthanA 24 khAnA dekhavAthI 24 tIrthakaro thAya che tyAre tethI 24 tIrthakaronA mukho jovAya che. prAtaHkALe banne hAthone pahoLA karI joDamAM rAkhI banne hAthanI AyuSya rekhA jyoMITa karI jovAthI siddha zilAnA jevo AkAra thAya che tema karI namaskAra karavAthI te siddhazilA upara rahela anaMtA siddhone prAta:kALe namaskAra karI zakAya che. huMDIpatra prazna comAsAmAM pATapATalA nahi vAparanArane pAsattho kahela che. Iti huMDIpatra rUpa praznarUpa graMthamAM. kSetra vicAra 32 vijyomAM gaMgA siMdhu nadIyo kuTothI nIkaLe che. kSetrasamAse cakravartI tamisrA guphAmAM praveza karato ane khaMDa prapAtA guphAmAM 157] For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 thaIne Avato utsadha AMgule yojana yojana pramANe 49-49 mAMDalA kare. jJAnAvi ahiMsA te jagatanI mAtA che ahiMsA te AnaMdanI paddhatti che,ahiMsA te ja uttama gati che, ahiMsA te ja zAzvatI lakSmI che. jJAnadIpikAyAma ATha rUcaka pradezane karmabaMdha lAge nahi. bharate vilApa karavA mAMDyo. tenA agAu bAhubaLIjIye dikSA lIdhI hatI. zatruMjayane viSe vIza koTI muniyo sAthe pAMca pAMDavo mokSamAM gayA kahelA che te koTI so lAkhe eka koTI jANavI. natu vIza rUpA. gurUnAM sUpa karavAnA daskata to bahu graMthomAM che. mathurAmAM pa27 nI pAdukA che. aSTApadane viSe paNa che. tiryaMco gurU samakSa prAyazcita lIdhA vinA zuddha che, paNa manuSya nahi, kAraNa ke sAmagrI chatAM prAyazcita na le te ThIka nahi. mATe gurU samakSa prAyazcita le to manuSya zuddha gaNAya. manuSyanA mAMsamAM bahAra nigodiyA jIvo upaje che, tathA beIdriya jIva tathA saMmUrchAima manuSya upaje che. anaMtA nigodiyA jIva mAMsane viSe upaje che. madha, mAkhaNa, madirAne viSe beIdriya jIvo upaje che. jamAlI mahAvIrano bhANe ja hato, ane tene priyadarzanA vigere ATha strIyo hatI. vAsudeva prati vAsudeva sAdhe che. te gaMgA nadI utarIne devanI sahAyathI sAdhe che. 158) 158 For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 comAsAmAM vijayAdazamI sudhI khAMDa na vaparAya te vAta paraMparAthI cAlI Ave che. - kriyAvAdI samakti draSTi tathA mithyA draSTi banne draSTi vALA hoya hiMgaloka sacitta gaNAya paNa vATelo levAno vahevAra che. bharata cakravartinA potAnA ja savAjhoDa putro hatA. dvArikAmAM sADA traNa kroDa putro jAdava vaMzanA jANavA. paNa ekalA kRSNanAM nahi. tIrthakaranA samavasaraNamAM baLI rAMdhelI jANavI. brahmadattacakravarti aMdha chatAM rAtrie 1 lAkha 92 hajAra rUpone vidurvaNA karato ane tevA ja thatA hatA. saMkaTamAM paDelI satI strInuM koI baLAtkAre zIyala khaMDana kare to dravyathI satIpaNuM jAya paNa bhAvathI na jAya tema koIka AcArya kahe che. ziSya cAritra na pALe,ane gurU jANavAM chatAM mohe karIne tene hita zikSA na kare akAryathI vAre nahi to ja gurUne doSa lAge. anyathA nahi. kaTAsaNA upara besIne pratikramaNa thAya nahi paraMtu vaMdita kahetI vakhate kaTAsaNA upara besAya. jene nAta bahAra mukela hoya tene gharethI. tathA prakAranA kAraNa vinA vahoravuM na kahyuM kAraNa ke tema karavAthI loka viruddha mahA apavAda Ave. divase pauSadha levo kalpe nahi tevI paraMparA che.mATe pauSadha vahelo levo vilaMba karavo nahi. jinagharanA pUjArI pAse gharanuM kAma karAvavuM kahyuM nahi. agyArame ane bArameM guNasthAne kSAyika samakti hoya. ~159 ~ 159 For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 - neminAtha mahArAjathI ATha hajAra varSa ratna zrAvaka thayo. teNe aMbAdevInI sahAyathI neminAtha mahArAjanuM biMba bharAvela che. lavaNa samudra kAlodadhi samudra svayaMbhuramaNa samudramAM matsyo tathA kacchaDo ghaNA hoya che. bAkInAmAM thoDA hoya che.ane nAnA hoya che. supArzvanAthane 1-5-9, phaNA hoya che. mithyAtva pa-10-6-4 prakAranA kahelA che. nArakI tathA devatAne 11 yogo kahelA che. zrAvaka saMthAro kare tyAre sarvathA pAMca vrato Adare. zroteMdriya ane cakSuIdrikAmI che, sparzarasa prANa bhogI che. nitya anuSThAna te caraNa kahevAya ane prayojana AvatA karAya. te karaNa kahevAya. zatrudhdha sAdhuone nimaMtraNA karyA chatAM vahorela nathI tenuM kAraNa e che ke sAdhuone rAjapiMDa kahyuM nahi bhASAMtara 8 meM sarge zatruMjaya mahAtIrtha kyuM neminAtha mahArAjanI AjJAne laI zrI siddhAcaLajI yAtrA karavA AvelA. naMdISeNa nAmanA gaNadhara mahArAje ajitazAnti stava karela che. zatruMjya mahAgye aSTApada parvate pratiSThA RSabhadevanA ziSya karela che.tema zatruMjaya mahAgye kahela che. je bodhI bIja koTI bhave paNa prApta thavuM durlabha che te bodhibIja siddhAcaLa upara bhagavAna dhyAna karavAthI prApta thAya che. zatruMjaye mahAbhya. M1600 For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 bhagavAna AdinAthajI pachI 50 lAkha koTI sAgaropamanA samayamAM 25 lAkha koTI IMdro thayA che. bharata mahArAjAne IMdra mahArAjAe kahyuM ke, mArUdevI svAmI thI puMDarIka gaNadhara mahArAjA sudhI. mukti gayelAnA zarIro meM kSIrasamudramAM nAkhelA che. havethI agni saMskAra ho. IMdrajita tathA meghanAda, rAvaNa putro mokSe gayA che. - zatrujya mahAgye dhanezvarasUri. jina biMbo siddhasvarUpI che. mATe gRhasthAvasthAne viSe, jinezvara mahArAja dhUpa, dIpa,phula vigerethI paramAtmAnuM pUjana kare che. jAo. svAmI tatazcasusnAto, divyA bharaNa vastramRta / saMpUjya gRhacaityAMta, bibAni zrImadarhatAm // 1 // bhAvArtha-tyArabAda svAmIe te prakAre snAna karI divya vastrAlaMkAra dhAraNa karI ghara derAsarajIne viSe rahelA zrImAnuM arihaMta mahArAjAnA biMbonuM arcana(pUjana)karyuM vigere lakhANa che. zatruMjaya mahApe, AThame sarve gRhasthAvasthAmAM paNa tIrthakara mahArAjA jinezvaranI pratimAnuM pUjana dhUpa dIpAdika vaDe karIne kare che. kAraNa ke siddhanI AkRtI che. mATe. evo adhikAra zrI dhanezvarasUri mahArAjAye zrI zatruMjaya mahAbhyane viSe AThamAM sargamAM ajitanAtha svAmInA adhikArane viSe kahela che. tIrthakaro gRhasthAvasthAmAM hoya che. tyAre dhUpa dIpa puSpo vigerethI jina pUjana kare che. 161 ~ For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 acirA mAtAye prathama cauda svapro jhAMkhA jovAthI cakravarti ane pharIthI ujajavala cauda svapro jovAthI, tIrthakara Ama eka bhavamAM be padavI pAmanArA zAntinAtha mahArAjane janma Apyo. triSaSTi zalAka purUSa carie prathamanI porisImAM tIrthakara mahArAjanI dezanA thayA pachI. prabhunA pAda pITha upara besIne, zrI gaNadhara mahArAjA paNa bIjI porisImAM prathamanI mAphaka ja beThelI bAra parSadAnI samakSa prabhunA jevIja lIlAthI, vairAgya Adi rasane jharatI dharma dezanA kare. ItizrI hemacandrAcArya bAra cakravartio paikI pahelA bharata cakravarti, prathama tIrthaMkara zrI RSabhadevanA samayamAM thayA.bIjA sagara cakravarti zrI ajitanAtha svAmInA samayamAM thayA. trIjA maghavA cakravarti ane cothA sanakumAra cakravarti paMdaramAM zrI dharmanAtha mahArAjA ane solamAM zrI zAntinAtha mahArAjAnA aMtara samayamAM thayA. pAMcamAM chaThThA ane sAtamA cakravarti solamAM sattaramAM ane aDhAramAM zrI tIrthakara devo ja thayA arthAt solamAM zrI zAntinAtha sattaramAM zrI kuMthunAtha aDhAramAM, zrI aranAtha pAMcamAM chaThThA ane sAtamA cakravarti thayA. AThamA cakravarti zrI aranAtha tathA mallinAtha svAmInA aMtara samayamAM thayA, navamA zrI pAcakravarti ane dasamA zrI naminAtha mahArAjanA AMtara samayamAM thayA che, agyAramA jaya nAmanA cakravarti, zrI naminAthajI tathA neminAthajInA AMtara samayamAM thayela che. ane bAramAM brahmadatta cakravarti bAvIzamAM neminAtha svAmI tathA vevIzamAM pArzvanAtha svAmInA aMtara samayamAM thayela che. A bAra cakravartio paikI trIjA maghavA nAmanA ane cothA sanakumAra nAmanA cakravarti nAmanA cakravarti mahApurUSo paTa khaMDanA sAmrAjayano tyAga karI, cAritranuM pAlana karI, trIjA devalokamAM na 162 For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 gayA. AThamA subhUma cakravarti ane bAramA brahmadatta cakravarti jIMdagI paryata rAjyamAM ja Asakta rahI raudradhyAnanA pratApe sAtamI narake gayA. ane bAkInA ATha cakravartiyo zuddha parama saMyama pALI, kevalajJAna upArjana karI, siddhipadane pAmelA che. nava vAsudevo paikI pahelA tripRSTa nAmanA vAsudeva agIyAramAM tIrthakara zrI zreyAMsanAthanA samayamAM thayela che. bIjA dipRSTa nAmanA vAsudeva bAramA tIrthakara vAsupujaya svAmInA samayamAM thayela che. trIjA svayaMbhU nAmanA vAsudeva, teramA zrI vimalanAtha svAmInA samayamAM thayela che.cothA purUSotama nAmanA vAsudeva, caudamAM tIrthakara zrI anaMtanAthanA samayamAM thayela che. pAMcamAM purUSa siMha nAmanA vAsudeva, paMdaramAM tIrthakara zrI dharmanAthajInA samayamAM thayela che. chaThThA purUSa puMDarika nAmanA vAsudeva ane sAtamA zrIdatta nAmanA vAsudeva zrI aranAtha mahArAjA tathA zrI mallinAtha mahArAjAnA AMtara samayamAM thayela che. AThamA lakSmaNa nAmanA vAsudeva zrI munisuvratasvAmI tathA naminAtha svAmIne AMtara samayamAM thayA che. navamAM zrI kuSNa vAsudeva nemanAtha svAmInA samayamAM thayA che. A nava vAsudevamAM AThamA lakSmaNa kAzyapa gotranA ane bAkInA ATha vAsudevo gautama gotramAM thayA che. pahelA tripRSTa vAsudeva sAtamI narake gayela che. bIjA dvipRSTa nAmanA trIjA svayaMbhU nAmanA cothA purUSottama nAmanA pAMcamAM purUSa siMha nAmanA chaThThA zrI purUSa puMDarIka nAmanA A pAMce vAsudevo chaThThI narake gayA che. sAtamA zrIdatta nAmanA vAsudeva pAMcamI narake gayA che. AThamA lakSmaNa vAsudeva cothI narake gayela che. navamAM kRSNa vAsudeva trIje narake gayA che. 163. For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 A nava vAsudevanA moTA bhAIyo ja nava baladeva thayA teomAM prathama baladevanuM nAma zrI bala, bIjAnuM nAma zrI vijaya, trIjAnuM nAma zrIbhadra, cothAnuM nAma zrIsuprabha, pAMcamAnuM nAma zrIsudarzana, chaThThInuM nAma zrI AnaMda, sAtamAnuM nAma zrI naMdana, AThamAnuM nAma zrI padma, (rAmacaMdra) navamAnuM nAma zrI rAma, (baladeva) e nave baladevo vAsudevonA vaDIla baMdhuo teja samaye hatA. A nava baladeva paikI navamA rAma nAmanA baladeva pAMcame devaloke gayA che. ane bAkInA AThe baladevo zuddha saMyama pALI kevaLI thaI mokSe gayA che. Iti kAlikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcArya vAsudeva ane prati vAsudevano varNa zyAma hoya che. ane baLadevano varNa dhoLo hoya che. rAvaNa ane lakSmaNa banne tIrthaMkara pada pAmI caudameM bhave mokSe jaze. bIjA devalokano vAsI lalitAMga devasvayaMprabhAno svAmI RSabhadevano jIva tIrthamAM jato cavI thayela che.parva paheluM chaThTho bhava koLAnA phaLane AMgaLIye karI dekhADavAthI phATI jAya che. evI rIte uparokta caritre zAntinAtha caritre damitArI prati vAsudevanI mAtAye koLAnuM phaLa AMgaLIye karI dekhADavAthI phATI gayela che. Iti zAtinAtha caritre kuracaMdra adhikAra Adizvara caritre tathA mallinAtha carie tIrthakaranA janma mahotsavAdika karavA mATe aDhI dvIpanI bAhira rahela asaMkhyAtA sUrya caMdro Ave che. evuM zrI hemacaMdrAcAryakata triSaSTi zalAkA purUSa caritrAtargata zrI Adizvara caritre dvitIya sarge zrI Adizvara janmAdhikAra temaja vinayacaMdrasUrikRta zrI mallinAthajI caturtha sarge kaheluM che. (16) * For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 hemacaMdrAcArya viracita RSabhadeva caritre tIrthaMkaranA janmAdikanA samaye IMdranA Asano parvatanA zikharo samAna acala chatAM paNa kaMpAyamAna thAya che. bIje sarge bhagavAnanA janmAdhikA trizaSTi zalAkA purUSa caritre hemacandrAcArya. bAra prahara atikrAMta thayA pachInuM dahI abhakSya thAya che. yoga zAstranA trIjA prakAzamAM paNa kahyuM che ke- kAcA gorasa sAthe maLelu dvidala (vidala) vAzI bhAta annAdi-kharAba kutsita saDI paDI gayeluM anna ane be divasa vyatIta thayelu anna tyAga karavuM. dasavaikAlika sUtra vRttImAM paNa kahela che ke be divasa uparAMtanA kAcA dahIne viSe maga aDadAdika kaThoLa padArtha tenI dALa ane teno loTa vigere paDe to temAM jIvonI utpatti thaI jAya che. kAcA go2sAdi sAthe dvidala saMyoga pAmI tene viSe sUkSma trasanAmakarma udayavarti beIMdriya jIvonI utpatti thAya che. zrAddha vidhine viSe paNa kahyuM che ke kAcA dahI AdinA sAthe dvidala maLavAthI nigodiyA jIvo tathA sUkSma paMcedriya jIvo utpanna thAya che. saMsakta niryuktine viSe paNa kahela che ke sarve divasone viSe temaja sarva kALane viSe samagra kAcA gorasAdikanA sAthe dila kaThoLa maLavAthI nigodiyA jIvo tathA paMceMdriya jIvo utpanna thAya che, mATe kAcA dudha,dahI chAzanA sAthe kadApikAle kaThoLa nAkhI khAvu nahi, anya darzaniyonA purANAdikane viSe paNa kahela che ke aDada,maga Adi kaThoLa padArthanA sAthe kAcA dahI AdinA sAthe bhakSaNa karavAthI sarvadA nizcaya mAMsa tulya thAya che. mATe uttama jIvoe samajIne te choDI devuM yogya che. 165 For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ajitanAtha caritre sagara cakravartinA 60 hajAra putro 12 meM devaloke gayela che, sarve ekAvatArI che. tIrthaMkara mahArAjA gRhasthAvasthAmAM paNa bIjAnA dIkSA mahotsavaneM kare che.kAraNa ke zrI ajitanAtha mahArAjAe potAnA pitAzrI zrI jitazatru rAjAno dIkSA mahotsava karela che. Iti zrI hemacaMdrAcArya. vAsupujya caritre vAsupujya caritramAM batrIza IMdroye prabhune merU parvata upara snAtra karAvyu che ema kahyuM che te satya che kAraNa ke te vAta samavAyAMga sUtramAM che. eTale alpa RddhivALA vyaMtarono svIkAra karelo nathI. vaLI zAntinAtha caritramAM paNa prabhunA nirvANa samaye paNa batrIza IMdronuM ja kathana karavAmAM Avela che. Iti samavAyAMga sUtre tathA vAsupUjya caritre zAntinAtha caritre eka bhavamAM cakravarti tathA tIrthaMkara banne padane pAmanAra mAgadhAdika tIrtha sAdhavAne mATe ahama kare nahi. tIrthaMkara pada che, te kAraNathI. arihaMta sivAya paNa koIka manuSya avadhijJAna sahita avatare che. zAntinAthano jIva AThamAM bhavamAM jyAre vajrAyudha nAme cakravarti thaIne avataryo hato, tyAre te avadhijJAna sAthe ja janmyo hato. tevuM temanA caritra vigerenuM avalokana karavAthI jaNAya che mATe emAM kAMI zaMkA karavA jevuM nathI. tIrthaMkara mahArAjA mAtAnA garbhamAM traNa jJAna sahita utpanna 166 For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 thAya che. tIrthaMkara vinA paNa keTalAyeka manuSyone pUrvabhavamAM avadhijJAna hovAthI keTalAyekanA avatAra thAya che. jemake zAntinAthano jIva AThame bhave vajAyudha nAmano cakravarti thayo, te avadhijJAna sahita thayo hato, dasamuM bhave paNa megharatha rAjAne avadhijJAna hatuM. sAmAnya cakravartiyonA peThe tIrthakara cakravartiyo mAgadhAdika devone sAdhavA aThThamanI tapasyA kare nahi. ajitaprabha racita zAntinAtha caritre bhagavAna eka pahora dezanA ApI vizrAMti levA mATe devacchaMdamAM jAya che. te suvarNanA bIjA prakAramAM hoya che. nemanAtha caritre tathA pAMDava caritre lakSmaNa, rAvaNa, jarAsaMdha 4. thI narake gayA. kRSNa trIjI narake gayA. vAsudeva, devaloke gayela che.jaTAyu pakSI 4 the devaloke gayela che. pArzvanAtha carie svapra pAThakanA peThe devatAo paNa AvIne svapronA phaLone kahe che. vAmA rANIye svapro dekhavAthI IMdro harSane dhAraNa karatA AvIne svapronuM vyAkhyAna karI gayA che. vIracarie kumArapAlanA divijayanuM pramANa pUrvamAM gaMgA sudhI,dakSiNamAM viMdhyAcala parvata sudhI, pazcimamAM siMdhu nadI sudhI, uttaramAM kurUdeza sudhI, kumArapAle potAnI AjJA pravartAvI hatI. gurUo cAra prakAranA kahelA che. 1. samyakatvagurU 2. dIkSA 167 bhAga-7 pharmA-14 For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 gurU 3.upasthApanA(vaDIdikSA) gurU 4. zrutagurU. mahAvIra svAmIno jIva ekavIzameM bhave manuSya hato aMte bAvIzameM bhave cakravarti thayela che. te devabhadrakRta vI2 caritramAM Azcarya gaNela che. pAta vIra caritre sura nara tiryaMca evA dareka pAMca pAMca bhavo karI bodhI bIjane pAmI jamAlI mokSe jaze. bhAmaMDala lava-kuza sItA lakSmaNa rAvaNa vigerenA bhavo tathA sItA cakravarti rAvaNa lakSmaNa tenAM banne putro thaze. lakSmaNa tIrthaMkara sItA gaNadhara rAvaNa tIrthaMkara vigere chApelI prate patra 333 thI 334 sudhI gAthA 40 thI 81 sudhI juo. paumacariya vastupAla caritre. ekavAra nagaranA lokoe vastupALane kuzaLatAnA samAcAra puchatA uttara Apyo ke - niraMtara AyuSya cAlyu jAya che, mATe amane kuzaLatA kyAMthI hoya. vasudeva caritre. baLadeva- cakravarti, bhuvanapati vyaMtara jyotiSi ane vaimAnikamAMthI nIkaLIne thAya che, ane arihaMta tathA vAsudeva vaimAnika devagatimAMthI thAya che, nAgakumAramAthI nIkaLelA jIva koIka bhavano AMtaro karyA sivAya turata bIjA bhavamAM ja airavatakSetrane viSe Aja avasarpiNI kALane viSe jinezvara thAya che. narakamAMthI nIkaLIne paNa tIrthaMkara thAya che. pAMDava caritre. 168 For Personal & Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pAMca pAMDavoye dropadIne pota potAnA vArA pramANe sevana karela che ekI sAthe nahi 72 divasanA pratyeka vArA hatA. nemanAtha caritre paNa ema ja kahela che. zrI puMDarIka svAmI caritre . jInapratimA nIce navagrahonI sthApanA hoya che, ema bharata mahArAjAe puchavAthI AdIzvara bhagavAne kahela che. kapardiyakSa bIjA devalokano vAsI doDha sAgaropamanA AyuSyavALo deva che, prabhue kahyuM ke tamArI jagyAe ghaNA kapardiyakSo thaze. puMDarIsvAmI caritre bharata mahArAjAnI vinatithI IMdra mahArAje saMghamAM lokone AnaMda upajAvavA mATe kavalAhAra karela che. cothA ArAmAM paNa pustako lakhelA hatA. amarazekhara rAjAe jinezvara samakSa sAdhuone pustako vahorAvela che. kAgaDAne eka cakSu kahela che te vAta satya che. zrI padmAnaMda mahAkAvye trayodaza sa tIrthaMkara mahArAjane prathama pAraNuM karAvanAra traNa bhave mokSe jAya che. '' samaktikaumudhAm padmazrI kthAnake ravivAre ane somavAre tapazcaryA karavI te mithyAtva che evu kaheluM che. noTa-ravivAranA rAsamAM ravivAre AMbela karavAnuM kahela che. rAsa maLato nathI paNa A noTa eka mANase jInA pAnAmAM be lITI chellI 169 For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 batAvI hatI temAM lakhela che ke jasakIrti ravivAra rAsa saMpUrNa, AvI rIte lakheluM hatuM. AgaLano bhAga jovAmAM Avela nathI, maLyo nathI. - priyaMkra nRpa sthAnake prathama mAse bAlakane dAMta Ave to kulano dhvaMsa kare,bIje mAse dAMta Ave to potAnuM maraNa thAya, trIje mAse dAMta Ave to pitApitAmahano dhvaMsa kare, cothe mAse dAMta Ave to bhAIono nAza kare, pAMcame mAse dAMta Ave to sarvazreSTha kahevAya, chaTTa mAse dAMta Ave to kuTuMbamAM kalezakArI thAya, sAtame mAse dAMta Ave to sarva prakAranI Rddhino nAza kare. bhuvanabhAnu qlI carItre sarvArthasiddha vimAne cosaTha maNa motIo kahela che. teno adhikAra uparokta caritramAM che. sUtra zAkho, samaktizalyoddhAramAMthI 1. AcArAMga sUtramAM mULa jaina matanuM svarUpa ane sAdhunA AcAranuM svarUpa che. 2. sUyagaDAMgasUtramAM 363 pAMkhaDIyonA matonA kathana Adi vicitra prakAranuM kathana che. 3. ThAMNAMga sUtramAM ekathI mAMDIne dasa sudhI jagatamAM je je vastuo che tenuM kathana che. 4. samavAyAMga sUtramAM ekathI laIne koTAkoTI padArthanuM kathana pa.bhagavatI sUtramAM gautamasvAmI mahArAje karelA vicitra prakAranA 36000 praznonA uttaro che. 6.jJAtA sUtramAM dharmiSTa puruSonI kathA che. 7.upAzakadazAMgasUtramAM mahAvIrasvAmI mahArAjanA ANaMdAdika 170 For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 dasa zrAvakonA svarUpanuM kathana che. 8. aMtagaDa sUtramAM mokSe gayela 90 jIvonA svarUpanuM kathana che. 9. aNuttarovavAI sUtramAM je sAdhuo pAMca anuttara vimAnamAM utpanna thayA che tenA svarUpanuM kathana che. 10. prazna vyAkaraNa sUtramAM 1 hiMsA, 2 mRSAvAda, 3 corI, 4 maithuna,pa parigraha e pAMce pAponuM kathana tathA 1 ahiMsA, 2 satya, 3 acaurya, 4 brahmacarya, pa parigraha tyAga e pAMce saMvaranA svarUpanuM kathana che. 11. vipAka sUtramAM dasa duHkhavipAkI jIvonA svarUpanuM kathana che. 12. uvavAI sUtramAM 22 prakAranA jIvo kALa karI je jagyAe utpanna thayelA che.tenA svarUpanuM kathana che tathA koNikanI vaMdanavidhi temaja mahAvIrasvAmInI dezanAnA svarUpanuM kathana che. 13. rAyapaseNI sUtramAM nAstika pradezI rAjAne bodha karanAra kezIkumAra gaNadhara mahArAjanuM tathA deva vimAnAdikane namana karavAnA svarUpanuM kathana che. 14.jIvAbhigama sUtramAM jIvo ajIvonuM vistArathI camatkArI kathana che. 15.pakSavaNA sUtramAM 36 mA padamAM chatrIza vastunuM bahu vistArathI kathana che. 16. jaMbudrIpa pati sUtramAM jaMbUTTIpAdikanAM svarUpanuM kathana che. 17. sUryaprajJapti jyotiSacakranuM svarUpa che. 18. caMdraprajJaptimAM jyotiSacakranuM svarUpa che. 19. niryAvalI sUtramAM keTalAeka naraka ane svargamAM javAvALA jIvonuM tathA rAjAonI laDAIyonuM svarUpa kaheluM che. 20. Avazyaka sUtramAM ItihAsAdikanuM camatkA2I kathana che. 21. dazavaikAlika sUtramAM sAdhuonA AcAranuM kathana che. 22. piMDaniyukti sUtramAM sAdhune zuddha AhAra grahaNa karavAnuM kathana che. 11 For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 23. uttarAdayayana sUtramAM 36 adhyayanomAM vicitra prakAranuM kathana che. 24. chedasUtramAM padavibhAga sAmAcArI prAyazcita AdinuM kathana che. 25. naMdI sUtramAM pAMca jJAnanA svarUpanuM kathana che. 26. anuyoga dvAra sUtramAM sAmAyika upara cAra anuyoga dvArA vyAkhyA karelI che. 27.cauzaraNa pannAmAM cAra zaraNAno adhikAra che. 28. bIjA payajJAmAM rogIne pratyAkhyAna karAvavAnI vidhinuM kathana che. 29. Aura pratyAkhyAnamAM 63 dhyAna ane jANavA joga ghaNI bAbatanuM lakhANa che. 30. bhaktaparijJAmAM aNasaNa karavAnI vidhinuM kathana che. 31.mahApratyAkhyAnamAM moTA pratyAkhyAna karavAnA svarUpanuM kathana 32. taMduvaikAlika sUtramAM garbhAdikanA svarUpanuM kathana che. 33. caMdavijjAmAM caMdravedhyakanuM svarUpa kahela che. 34. gaNivijajAmAM jyotiSanA svarUpanuM kathana che. 35. maraNasamAdhimAM maraNa vakhate samAdhinuM kathana che. 36. devendrastava vIrastavamAM IMdronA svarUpanuM kathana che. 37. gacchAcAramAM gacchonA svarUpanuM kathana che. 38. saMthArA payatrAmAM saMthArAnA mahimAnA svarUpanuM kathana che. zrI Avazyaka sUtra 39. bharata mahArAjAe aSTApadajI upara derA karAvyA che. 40.te parvata upara daMDa ratnavaDe karI rakSaNa mATe ATha pagathiyA karyA che tethI tenuM nAma aSTApada paDeluM che. 41.arihaMtanI pratimAnI dravyapUjA karavAnuM phaLa punyAnubaMdhI 172 For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 punya tathA bahu nirjarA ane alpa saMsAra kahela che. 42. traNa lokamAM je arihaMtanA caityamAM jeTalI pratimAjI che tene vaMdana, pUjana,namaskAra karavAthI je phaLa thAya che te phaLa mane kAussagnamAM thAo. zrI AcArAMga sUjhe * 43. AcArAMgajInI niryuktimAM kaheluM che ke tIrthaMkaranI paMcakalyANakanI bhUminI tathA naMdIzvaradvIpa AdinI tathA zatruMjaya, giranAra tathA aSTApada vigerenI yAtrA karavAthI samyakatva nirmala thAya che. 44.prathama adhyayananA chaThThA udezamAM kaheluM che ke dUdha,dahIM taka garama karyA sivAya mugAdika kaThoLamAM saMyoga thavAthI trasa jIvanI utpatti thAya che ane abhakSya gaNAya che. 45. bIjA zrutaskaMdhamAM kahevuM che ke sAdhu hariNAdika bacAve. 46 .bIjA zrutaskaMdhamAM bAra kulonA AhAranA adhikAramAM dugacchanika kulano AhAra levAnI manAI karI che. zrI suyagaDAMgajI sUtra 3 47.bIjA zrutaskaMdhanA chaThThA adhyayane AdrakumAranI kathAnI niryuktimAM kahela che. abhayakumAre mokalAvela pratimAjIne dekhI jAtismaraNajJAna thayuM ane pratibodha pAmyA ane dIkSA lIdhI tyAM sudhI jala, puSpo vigerethI pUjA karI che. zrI ThANAMgajI sUtra 4 48. cothA ThANAmAM cAra prakAranA yogamAM satya yoga kahela che.tene arihaMtAdIkanI pratimA jANavI ane te ja ThANAmAM aMjanagiri tathA Idhakhapa parvata upara derAsarajI kahelA che. 49. pAMcamAM ThANAmAM pAMca prakAranA saMvaramAM samakti saMvara 173 173 ~ For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kahela che. tenA ATha AcAra uttarAdhyayanajI sUra vigeremAM che. 50. dasamAM ThANAmAM dasa prakAre audArika zarIranI asajajhAya kahI che. temAM mala, mUtra tathA RtudharmAdikanI asajajhAya che. - 51. dasamA ThANAmAM dasa prakAranA satya kahelA che. temAM paNa sthApanA satya arihaMtanI pratImA samajavI ema kahela che. - zrI samavAyaMgajI sUtra pa2. bAre aMganI nodha che tathA upAsakadazAMganI noMdhamAM zrAvakanA caitya arthAt maMdira tathA pratimAjI kahela che. pa3.vartamAna covIzInA trazaTha zalAkA puruSonA nAma che. ne tresaTha zalAkA puruSa zAstramAM, aSTApade upara rAvaNe bhakti mATe jinamaMdiramAM nATAraMbha vigere kahela che. zrI bhagavatIsUtra - 54. bIjA zatakanA pAMcamAM uddezAmAM kahevuM che ke, tuMgIyA nagarInA aneka zrAvakoe pratimA pUjA karI che, tyAM sthavIronA nAma gotra sAMbhaLavAthI mahAphala kahela che. tathA sanmukha javuM, temaja vaMdana namaskAranuM vizeSa phala kaheluM che. 55.trIjA zatakanA bIjA udezamAM kaheluM che ke, asurakumAra devatAo sudharmA devalokamAM 1 arihaMta.ra arihaMtanI pratimA, 3 bhAvitAtmA aNagAranI nizrAye jAya che tyAM arihaMta tathA arihaMtanI pratimAmAM bheda nathI. pa6. navamA zatakanA trevIsamA udezAmAM kahevuM che ke je usUtranI prarUpaNA kare che te cAra gatImAM paribhramaNa kare che. te pradezamAM caityane pratimA mahotsava kahelA che. 57. dazamA zatakanA pAMcamA udezAmAM kahevuM che ke -amarendra sudharmA sabhAmAM apsarAo sAthe maithuna sevato nathI kAraNa ke tyAM tIrthakaronI azAzvatI dADhAo arcanIya, vaMdanIya satkAraNIya tathA 174 For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 sammAnIya che. tenI AzAtanA TALavAnuM bhuvanapatinA sarva Idro tathA saudharma, IzAnaMdra tathA bannenA lokapAlo AzAtanA TALIne bhakti kare che. 58. agIyAramAM zatakanA bAramA udezAmAM kahela che ke AlaMbhIkAnagarInA IsIbhadra pramukha aneka zrAvakoe pUjA karI che. 59. bAramA zatakanA prathama udezAmAM kahela che ke, sAvatthI nagarInA zaMkhajI, puSkalajI aneka zrAvakoe pUjA karI che , tathA svAmIvAtsalya karyA che. tathA te nagaramAM zrAvakonI pauSadhazAlA che. 60. teramA zatakanA paccIzamAM udezAmAM kahevuM che ke, zrAvaka udAyI rAjA zrI mahAvIrasvAmIne vaMdana karavA mATe potAnA nagarane zaNagArI hAthI, ghoDA, ratha, pAyadala bahu ja ADaMbare gayela che. temAM kaheluM che ke, tIrthakara je bhUmi para vicare che te bhUmine paNa dhanya che. tathA sanmukha javAnuM mahAphaLa kahela che. 61. paMdaramAM zatakamAM mahAvIra mahArAje anukaMpAthI gozALAne bacAvyo che. 62. vazamAM zatakanA navamAM udezAmAM kaheluM che ke vidyAcAraNa tathA jaMghAcAraNa muniyoye mAnuSyottara parvata,naMdIzvara dvIpa tathA rUcaka dvIpa tathA merUparvata upara paMDakavanamAM tathA naMdanavanamAM caitya tathA zAzvatI pratimAne tathA ahIM azAzvatI pratimAne vaMdana namaskAra kare che. 63. paccIzamAM zatakanA trIjA udezAmAM paMcAMgI pramANa karavAnuM kahela che. zrI jJAtasUtra 7 64. pAMcamA adhyayanamAM kaheluM che ke thAvaccaputra eka hajAra munionI sAthe zukAcArya eka hajAra sAthe selaMkAcArya pAMcazo sAthe, puMDarIka parvata para mokSe gayA che. te parvatanuM kAraNa e ke RSabhadevasvAmInA prathama gaNadhara puMDarIkanAmanA pAMca kroDa sAthe mukti 175) 175 For Personal & Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 gayA che. zatruMjaya mahAbhyamAM paNa A vAta che. 65. pAMcamAM adhyayanamAM kaheluM che ke kRSNa mahArAje thAvagsAputra sAthe dIkSA lenAra eka hajArano tathA thAvasyA putrano dIkSA mahotsava karyo che. eka hajAra lokonA gharanI saMbhALa rAkhI che. 66. soLamAM adhyayanamAM kahela che ke dropadIye kAMpilyapuranA moTA jaina maMdIramAM jaI jinapratimAnI jaLa,puSpa, dhUpa, dIpa, caMdana dravyAdi pUjAvaDe pUjA karI che tathA namuthuNAdi tIrthakaranA guNagaNavarNanAdIthI bhAvapUjA karI che. 67. solamAM adhyayane kaheluM che ke zrI neminAtha mahArAja gIranAra upara mokSe gayA sAMbhaLI pAMce pAMDavo aNasaNa karI siddhagiri upara mokSe gayA che. 68. bIjA zrutaskaMdhanA dazamA vargamAM kahela che ke, je devIyo temAM kahelI che temaNe bhakti mATe mahAvIra mahArAja pAse nATaka kareluM che. zrI upAzadazAsUtra 8 69. dasamA adhyayane kaheluM che ke, dasa zrAvakoye arihaMtanI pratimAne vaMdanA-namaskAra karelA che. aMtagaDasUtra 9 7) prathama varganA dazamA adhyayanamAM kaheluM che ke, gautamAdi dasa muniyo siddhagiri upara mokSe gayA che. 71. bIjA varganA AThamAM adhyayanamAM kaheluM che ke akSobhakumArAdi ATha muniyo siddhAcaLa para mokSe gayA che. 72. trIjA varganA teramA adhyayanamAM kaheluM che ke, gajasukumAlane choDIne bAra adhyayanamAM kahela muniyo siddhAcala para mokSe gayA che. - 73. cothA varganA dasamA adhyayane kaheluM che ke, dasa muniyo zatruMjaya para mokSe gayA.ahIM zatruMjaya para kahela che jJAtAsUtranA pAMcamA adhyayanamAM puMDarIka parvata kahela che. zatruMjaya mahAtyamAM, M176 ~ 176 For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 zatruMjyanuM vistArathI varNana che. zatruMjaya mahAsya RSabhadeva svAmInA prathama gaNadhara puMDarIkasvAmIe savAlakSa zlokanuM banAvyuM hatuM tyAra pachI mahAvIra svAmInA pAMcamA gaNadhara sudharmAsvAmIye covIza hajAra. zlokanuM saMkSipta karyuM. tyAra pachI dUSama kAlamAM alpAyujANI pUrvadhara dhanezvarasUri mahArAjAye dasa hajAra zlokanuM karyuM tenI vigata. 1. zrI bharata cakravartie caturvidha saMgha sahita 1 zatruMjaya, 2 raivatAcala, 3 sametazikhara, 4 zrI vaibhAragiri, 5 zrI aSTApada, 6 zrI tAladhvajagiri, 7 zrI kadaMbagiri ItyAdi tIrthonI yAtrA karI temanA upara daherAsara baMdhAvyA. 2. zrI cakravartinI AThamI pATe daMDavIrya rAjA thayo.teNe upara lakhelA tIrthonI jAtrA karI che tathA AbujI upara jaina maMdIra baMdhAvyA 3. zrI sImaMdharasvAmIno upadeza sAMbhaLI IzAnedra uddhAra karyo. 4. zrI ajitanAtha mahArAjano upadeza sAMbhaLI sagaracakravartie zatruMjayanI yAtrA karI uddhAra karyo. 5. zrI zAntinAtha mahArAjano upadeza sAMbhaLI cakrAyudha rAjAe yAtrA karI uddhAra karyo. 6. zrI rAmacaMdrajIye yAtrA karI uddhAra karyo tathA rAvaNe aSTApada upara jainamaMdiramAM bhakti mATe nATAraMbha karela che. 7. zrI neminAtha mahArAjanA samayamAM pAMca pAMDavo zatruMjyanI yAtrA karI uddhAra karI, tyAM mokSe gayA che. ItyAdi aneka vistAra che. zrI prazna vyAdhraNa sUtra 10 74. bIjA saMvara dvAramAM kaheluM che ke muniyonA vyAkaraNa sahIta bolavuM tema nahi bolavAthI azuddha bolAya tethI mRSAvAda lAge. 75. trIjA caityadvAramAM muniyone caitya tathA arihaMtanI 177 For Personal & Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 pratimAjInI bhakti karavAnuM kahela che. zrI uvavAI sUtra 11 76 koNika rAjA potAnI nagarI zaNagArI caturaMga senA laI mahAharSathI zrI mahAvIrasvAmInA sAmo vaMdana karavA gayela che kAraNa ke tIrthakaranI sanmukha javAnuM mahAphala karela che, tathA bhakti mATe DAka rAkhI hatI. 77.aMbaDa nAmanA zrAvake tathA temanA ziSyarUpI sAtaso zrAvakoe arihaMtanI mUrtine vaMdanA namaskAra karela che, AvuM zrImahAvIrasvAmI mahArAje gautamasvAmIne kaheluM hatuM. zrI rAyapaNeNIsUtra 12. 78. sUryAbhadevatAe bhakti mATe mahAvIrasvAmI pAse nATaka karyuM che tathA bhaktithI sanmukha javAnuM paNa mahAphala che. 79. zrI mahAvIra svAmI tathA pratimAjInI bhaktinuM phala punyAnubaMdhI punya phala kahela che. 80. sUryAbhadeve jinapratimAnI vistArathI sattarabhedI pUjA karI che. 81.pradezI rAjAe kezI gaNadhara mahArAjane vaMdana karavA bahu ja ADaMbarathI jaI vaMdanA karI che temAM gaNadhare nA pADI nathI. 82.zrAvaka pradezI rAjAe tathA citra sArathIe devapUjA karI che. temaja caityamaMdira tathA pratimA mahotsava karela che. 83. jIvone bacAvavAnuM paNa kahela che. zrI jIvAbhigama sUtra 13 84. paMdara bheda siddha kahela che. temAM siddhane paNa siddha kahela che. 85. zrI vijaya devatAe ghaNA devo sahita jinapratimAnI jala, caMdana, puSpAdIkathI sattarabhedI pUjA karI che. 178 For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 86.naMdIzvara dvIpanA bAvana maMdiromAM cAturmAsI parva,paryuSaNAparva tathA jina kalyANakanA divasomAM cAre nikAyanA devatAo aThThAI mahotsava kare che. zrI padmavaNA sUtra 87. siddhanA bhedamAM strIne siddhi kahI che. 88. dasa prakAranI satya bhASA che. temAM sthApanA satya bhASA arthAt jenI sthApanA hoya tenuM nAma bolavuM. daSTAntathI arihaMtanI pratimAne arihaMta kahevAya che. anyathA mRSAvAda lAge che. zrI jaMbUdvIpapannatti sUtra 15 89. tIrthaMkarano janmAbhiSeka devo bhaktimATe kare che. 90. RSabhadevasvAmI dasa hajAra munio sAthe aSTApada 52 mokSe gayA che temaja bharata mahArAjA paNa aSTApada para mokSe gayA che. 91.tIrthaMkaranI dADhA vigere IMdro bhakti mATe laI jAya che. 92.tIrthaMkaranuM nirvANa thAya che tyAre devAdika IMdro naMdIzvara dvIpe bhakti mATe utsava aThThAI mahotsava kare che. zrI caMdrapannati sUtra 16 93.caMdravimAnanI sudharmA sabhAmAM tIrthaMkaranI azAzvatI dADhAo vaMdanIya, pUjanIya,sammAnIya kahI che.AzAtanA mATe devIonI sAthe maithuna sevatA nathI. zrI sUrya pannati sUtra 17 94. sadara upara pramANe adhikAra A sUtramAM che. zrI pulphiyA upAMga sUtra 18 95. 1 caMdra,2 sUrya,3 zukra, 4 pUrNabhadra, 5 mANibhadra,6 datta,7 179 For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 zIva, 8 vAga, 9 aNAya e nava devatA tathA bahuputrikA devIe mahAvIra pAse bhakti nATaka kareluM che. " zrI puSpa cUliyA upAMga sUtra 19 96 zrI devI Adi so devIyoe mahAvIra pAse bhaktithI nATAraMbha karyo che, zrI valveidazA upAMga 20 97. zrI kRSNa mahArAje nemanAtha mahArAjane vaMdana mATe dvArikA zaNagArI tathA hAthI-ghoDA vigere caturaMga sainya laI ADaMbarathI vaMdanA karI che, temAM pauSadhazAlA paNa che. zrI bhaktaparijJA sUtra 21 98. zrAvaka loko 1. svAmI vatsalamAM, 2. saMghanI bhaktimAM 3. jinabhuvanamAM 4. jinapratimAjImAM, 5. pratiSThAmAM, 6. siddhAMta lakhavAmAM 7. tIrthayAtrAmAM svadravya kharcavAmAM ArAdhaka kahelA che. A upara paccakhANamAM kahelA che. zrI maraNa vibhatti sUtra 22 99. arihaMtanI pratimAnI bhakti pUrvaka pUjA kare tathA svAmIvAtsalyAdIka sAdharmInI bhakti kare tathA gurvAdIkanI bhakti karanAra alpakALamAM mokSe jAya che. zrI gaNivijjA sUtra 23 100.arihaMtanI pUjAnA nakSatra kahela che. zrI dvIpasAgara pannatti sUtra 24 101. A sUtramAM aneka dvIpa samudranuM varNana che, tathA M1800 180 For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 mAnuSyottara parvata naMdIzvara dvIpa rucaka dvIpa kuMDala dvIpa aneka sthAna para jinamaMdiranA varNana che. zrI aMga cUliyA sUtra 25 102.bAvIza adhikAra zrAvakone varjavAno che. zrI dazAzruta skaMdha 26. 103.AThamA adhyayanamAM zrI paryuSaNa parvamAM kaheluM che ke mahAvIrasvAmInA mAtApitAe aneka jaina maMdiromAM utsava karAvyA che. mahAvIrasvAmInA mAtA pitA zrAvaka che tevo adhikAra zrI AcArAMga sUtramAM kahelo che. zrI vyavahArasUtra 27 104. gItArtha lokoye jenI pratiSThA karelI.hoya che te pratimAjI pAse AlocanA levAnuM kahela che. 105.je sAdhu jANIne utsUtranI prarUpaNA kare tene jiMdagI sudhI jaina zAsananA aMdara levo nahi. zrIjItalpa sUtra 28 106. sAdhune jinapratimAnA darzana karavA kahela che. zrI mahA nizItha sUtra 29 107. A sUtramAM jaina maMdira tathA jinapratimA tathA aThThAI mahotsava tathA jala, caMdana, puSpa, dhupa, dIpa, naivedya vigere dravya pUjAnA tathA caityavaMdanAdika bhAvapUjAnA tathA anukaMpAthI jIvone bacAvavAnA aneka adhikAro kahela che tathA utsutraprarUpanArane cAra gatimAM paribhramaNa kahela che. 181 For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 zrI dazavaikAlika sUtra 30. 108.A sUtranI niryuktimAM kaheluM che ke zayyabhava bhaTa jinapratimA dekhI pratibodha pAmyA, dIkSA lIdhI, AcArya thayA tathA manaka muni mATe dazavaikAlika sUtranI racanA karI. 109.cothA adhyayanamAM trasanI eTale vAsI vidala tathA kALa pahoMcyA uparAMta padArthomAM trasa jIvonI utpatti kahI che. zrI uttarAdhyayana sUtra 31. 110.aThThAvIzamA adhyayanamAM samaktinA ATha aticAra kahela che tathA aThThAI mahotsava svAmIvAtsalya rathayAtrA vigere jaina dharmane dIpAvanArA samakti che te ThANAMgajI saMvara kahela che. 111.ogaNatrIzamA adhyayanamAM stava stutithI jJAna,darzana, cAritra phala tathA bodhilAbha kahela che. zrI anuyoga dvAra sUtra 32. 112. cAra nikSepA kahela che. tathA niryuktinA aneka bheda tathA sAta nayanA svarUpanA aneka adhikAra che. zrI ogha niyukti sUtra 33. 113. durgaMcchanika kulano AhAra levAnI manAI che. zrI naMdI sUtra 34. 114. upara lakhelA sUtronA nAma tathA cauda hajAra payajJA mahAvIrasvAmInA zAsanamAM kahelA che. tathA paMcAMgI mAnavAnuM kaheluM che. zrI vaMgayUliyA sUtra 35. 115. A sUtramAM kaheluM che ke jinapratimAnI bhaktinI niMdA 182 For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kare, helanA,khIsanA,gaNA vigere kare tathA jinapratimAnA utthApanArA pAMcamA ArAmAM bahu ja thaze. AvuM kaheluM che. sUtrazAkho 116. zrI Avazyaka sUtramAM paccakhANanA AgAra kahelA che. 117. zrI bhagavatI sUtramAM nirvizeSa mAnavAnuM kaheluM che. 118. zrI bhagavatI sUtramAM niryukti mAnavI kahelI che. 119. gacchAcAra pannAmAM sAdhune rahevAnA sthAnanuM nAma upAzraya kahela che. 120. zrI anuyogadvAra sUtramAM ujaLA lugaDA paheranArane bhraSTAcArI tathA dravya Avazyaka karavAvALAkahelA che. 121. sUtramAM gRhasthane AhAra dekhADavAnI manAI karI che. 122. zrI Avazyaka sUtramAM abhuTriyano pATha kahela che. 123. zrI samavAyaMga sUtramAM vAMdarAnA 25 Avazyaka kahela che. 124. zrI naMdI sUtramAM 14000 sUtro kahelA che. 125. oghAno pATo tathA nizithiyuM ThANAM' sUtranA pAMcamA ThANAmAM kaheluM che. tathA mahAnizithanA pAMcamA adhyayanamAM kaheluM che. 126. sAdhune azuci TALavA mATe rAtrIe pANI rAkhavAnuM bRhatkalpa bhASya tathA nizithacUrNimAM kaheluM che. 127. AvazyakajI tathA oghaniryuktimAM DaMDAsaNa rAkhavAnuM kaheluM che. 128. Avazyaka sUtromAM tathA nizithayurNimAM oghAmAM samavasaraNa citravAnuM kahela che. 129. gappa dIpIkAsamIramAM kaheluM che ke kaMdoro paDilehaNa karavo tathA sUtramAM AryarakSitanA adhikAra rAkhavo kahela che. 130. mahAnizitha sUtramAM sAtamAM adhyayanamAM kAmalI(varSAkalpa)e nAmathI kahela che. 131 mahAnizitha sUTAnA sAtamAM adhyayanamAM pAMgaraNI 183) bhAga-7 pharmA-15 183 For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 (aMtarakalpa) e nAmathI kahela che. 132. paMcavastu sUtramAM sthaMDila tathA gocarI jatI vakhate DaMDAsaNa rAkhavAnuM kahela che tathA mahAnizitha bhagavatIpraznavyAkaraNamAM paNa kahela che. 133. mahAnizitha sUtranA sAtamAM adhyayanamAM DaMDAsaNa tathA rajoharaNa judA rAkhavAnuM kaheluM che. 134. mahAnizithanA sAtamAM adhyayanamAM jolInI gAMTha nahi paDilehaNa karanArane DaMDa kahela che. 135. kAgaLa lakhavAnuM nizithasUrNimAM kaheluM che. 136.maccharadAnI rAkhavAnuM bRhatkalpamAM kahela che. 137. bRhatkalpa bhASyamAM kaheluM che ke dIkSA lIdhelAnI dIkSA jo tenA kuTuMbI AvI choDAvatA hoya to tene dezAMtaramAM nasADavAnuM kahyuM che;anyathA nahi. 138. jItavyavahAra tathA dharmaratnamAM tathA paMcavastumAM Thale tathA gocarI jatA dAMDo rAkhavAnuM kahela che. 139. anuyoga dvAramAM 1 pothI,2baMdhana,3 doro,pUMThA rAkhavAnuM kahela che. 140. rajoharaNano doro 1, dAMDI 2, nizithIyu 3,upalo bAMdhavAno doro nizithamAM kahela che. 141. anuyoga dvAramAM devasI rAI e be pratikramaNa kahela che. 142. jJAtAsUtra selaga adhyayane comAsI pratikramaNa kahela che. 143. bhagavatI sUtra 12 meM zatake zaMkha zrAvakane adhikAre pAkSika sUtra kahela che. 144. zrI kalpasUtramAM saMvatsarI pratikramaNano pATha che. 145. dazamAM aMgapraznavyAkaraNa sUtramAM saMvadvAre pAMca ThekANe daMDo rAkhavAno pragaTa pATha che. 146. nizithasUtramAM navame udeze zrAvakane sUtra bhaNAvavAno niSedha karela che. 184 For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 147. koNika rAnIye prabhunI vadhAmaNImAM nitya pratye sADAbAra hajAra rUA. ApyA te jinabhakti nimitte. 148.ghaNA rAjAoe temaja zrAvakoe dIkSA mahotsava karyo te jaina zAsananI prabhAvanA nimitte. 149. kRSNa mahArAje dIkSAnI dalAlI mATe dvArIkAmAM paDaha pheravyo te dharmanI vRddhi nimitte. 150. Idro tathA devatAoe jinajanma mahotsava karyo te dharmaprApti nimitte jaMbudvIpapannattimAM kahela che. 151. devatAo naMdIzvaradvIpe aThAI mahotsava kare che te dharmanI prApti nimitte. 152. jaMghAcAraNa tathA vidyAcAraNalabdhi phorave che. te jinapratImA vaMdana nimitte. 153.zaMkha zrAvake svAmIvAtsalya karyuM te samyaktvanI prApti nimitte. 154. tetalI pradhAnane poTIla devatAe samajAvyo te dharmanimitte. 155. tIrthaMkara mahArAjAoe vArSika dAna ApeluM te punyadAna dharma pragaTa karavA nimitte. 156. devatAo pratimA tathA dADhAo pUje che te mokSanI prApti nimitte. 157.zrI udAyana rAjA bhagavAnane vaMdana karavA gayo te punya prApti nimitte. sAvadha phraNI viSe. 158. zrI AcArAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA IryA.adhyayanamAM lakhyuM che ke sAdhu khADAmAM paDI jAya to ghAsa-velaDI tathA vRkSane pakaDIne bahAra nIkaLe, 159. zrI AcArAMgajI sUtramAM kahela che ke sAdhu khAMDa sAkarane M185) 185 For Personal & Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 badale mIThuM lAve to khAI jAya na khavAya to saMbhogIkane vaheMcI Ape 160.zrI Avazyaka sUtramAM kahela cheke rastAmAM nadI Ave to sAdhu utare. 161 zrI Avazyaka sUtramAM kahela che ke sAdhu-mRga pRcchAmAM sivAya juThuM bole. 162. zrI suyagaDAMga sUtranA navamAM adhyayanamAM kahyuM che ke mRgapRcchA sivAya sAdhu jAThuM bole nahi. 163. zrI ThANAMgasUtranA pAMcamA ThANAmAM pAMca kAraNe sAdhusAdhvIne pakaDI le ema kahyuM che. temAM nadImAM taNAI jatI sAdhvIne sAdhue bahAra kADhavI ema kahela che. 164. bhagavatIsUtramAM kaheluM che ke zrAvaka sAdhune asujato ane sacita AhAra Ara prakArano detA alpa pApa ane nirjarA kare che. 165. zrI uvavAI sUtramAM kahela che ke sAdhu ziSyanI parIkSA mATe doSa lagADe. 166.zrI uttarAdhyayanasUtramAM kahe che ke- sAdhu paDilehaNA kare to te kAryamAM avazya vAyukAyanI hiMsA thAya che. 167. zrI bRhatkalpamAM carabInuM vilepana karavuM lakhe che. 168.zrI bRhatkalpamAM viziSTa kAraNe sAdhvIne pakaDI levI kahela 169. zrI jJAtAsUtramAM kAraNe subuddhi pradhAne rAjAne samajAvavA mATe khAInuM gaMdu pANI sArU karyuM che. 170.mallInAtha mahArAje che rAjAne pratibodha nimitte mohanuM ghara karAvyuM che. tathA potAnA upara moha TALavA nimitte potAnA samAna manohara putalI banAvIne temAM dararoja AhAranA koLIyA nAkhyA tethI temAM hajAro trasajIvonI utpatti temaja vinAza thayela che. - 171.zrI uvavAIsUtramAM koNika rAjAe bhagavAnanI bhakti nimitte mahAADaMbare sAmaiyuM karyuM che. 172. zrI koNika rAjAe dararoja bhagavaMtanA khabara maMgAvavA M186) 186 For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 mATe mANasonI TapAla bAMdhI hatI. 173.pradezI rAjAe dAnazALA maMDAvI hatI temAM keTalAka prakArano AraMbha hato paraMtu kezIkumAra gaNadhara mahArAje niSedha nahi karatA kahyuM ke- he pradezI rAjA! pUrve manojJa thaIne have amanojJa na thaIza. 174. pradezI rAjAe kezI gaNadhara mahArAjane kahyuM ke- he AvatI kAle mArI tamAma RddhinA ADaMbara sAthe AvIne huM Apane vaMdanA karIza ane karyuM paNa tema chatAM kezI gaNadhara mahArAje temane niSedha karyo nahi. svAmi 175.citrasArathIe pradezI rAjAne pratibodha pamADavA nimitte kezI gaNadhara pAse laI javA mATe ratha,ghoDA vigere doDAvyA hatA. 176.sUryAbha devatAe jina bhakti nimitte bhagavaMta samIpe nATaka kareluM che. sUtromAM zrAvakoye jinapUjA karelI che. 177. zrI AcArAMga sUtramAM siddhArtha rAjAne zrI pArzvanAthajInA saMtAnIyA kahelA zrAvaka kahelA che.temaNe jinapUjA mATe lAkha rUA. dIdhA tathA aneka jina pratimAnI pUjA karI che. tema kahyuM che. A adhikAramAM sUtranI aMda2 khAye e evo zabda che. te zabdano gujarAtI bhASAMtaramAM yAga zabda thAya che ane yAga zabda vaDe devapUjA vAcI che. vaLI teo zrAvaka hovAthI temane anya yAga zabda hoya ja nahi. tethI temaNe jinapUjA karI che. te ni:saMzaya che. 178.zrI suyagaDAMga sUtramAM jinapratimA dekhI ArdrakumAra pratibodha pAmyA che. ane dikSA lIdhI tyAM sudhI pratimAjInI pUjA karI che. 179.zrI samavAyaMga sUtramAM samavasaraNanA adhikArane mATe kalpasUtranI bhalAmaNa che. te pramANe zrI bRhatkalpanI bhASyamAM samavasaraNano adhikAra vistArathI che. temAM lakhyuM che ke pUrvasanmukha 187 For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 samavasaraNamAM bhAva arihaMta bIrAje che. ane traNa dizAye temanA pratibiMba eTale sthApanA arihaMta bIrAje che. 180.zrI ThANAMga sUtramAM sthApanA satya kahela che. 181. zrI bhagavatIsUtramAM tuMgIyA nagarInA zrAvakoye jinapratimA pUjyAno adhikAra che. 182.zrI jJAtA sUtramAM dropadIye jinapratimAnI sattara bhedI pUjA karyAno adhikAra che. 183. zrI upAsaka dazAMga sUtramAM ANaMdAdi dasa zrAvakoye jina pratimA vAMdI pUjI che. evo adhikAra che. 184.zrI prazna vyAkaraNa sUtramAM sAdhu jina pratimAnI vaiyAvacca kare ema kahela che. 185. zrI uvavAI sUtramAM ghaNA jina maMdirono adhikAra che. 186. zrI uvavAI sUtramAM aMbaDa zrAvake jinapUjA karI che. tathA vaMdana karela che-evo adhikAra che. 187. zrI rAyapAseNI sUtramAM sUryAbhadevatAye jinapratimA pUjI che tevo adhikAra che. 188.zrI jIvAbhigamasUtramAM vijayadevatA AdI devatAoye jina pratimA pUjyAno adhikAra che. 189 zrI rAyaparoNI sUtramAM citra sArathI tathA pradezI rAjAye banne zrAvakoye jinapUjA karI che. tevo adhikAra che. 190.zrI jaMbUDhIpa pannatti sUrAmAM yamaka devatA Adiye jinapratimA pUjela che. evo adhikAra che. 191 zrI dazavaikAlika sUtramAM zayyabhavasUri jinapratimA dekhI bodha pAmyA tevo adhikAra che. 192 zrI uttarAdhyayana sUtranA dazamA adhyayananI niryuktimAM gautamasvAmI mahArAjazrI aSTApadanI yAtrA karavA gayA ema kahyuM che. 193.zrI uttarAdhyayana sUtranA 29 mAM adhyayanamAM thar tha maMtra mAM sthApanA vAMdarI kahela che. 188 For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 194. zrI naMdIsUtrAmAM vizAlAnagarInI aMdara zrI munisuvratasvAmInuM mahA prabhAvika skUla kahela che. 195.zrI anuyogadvAra sUtramAM sthApana mAnavI kahela che. - 196. zrI Avazyaka sUtrAmAM bharata cakravartiye jinamaMdirakarAvyAno adhikAra che. 197. zrI Avazyaka sUtramAM vangara zrAvake zrI mallinAthajInuM deherU baMdhAvyAno adhikAra che. 198. zrI Avazyaka sUtramAM puSpothI jina pUjA karavAthI saMsAra kSaya thAya che. ema kaheluM che. 199 zrI Avazyaka sUtramAM prabhAvatI zrAvikAe jina maMdira banAvyuM che.tathA pratimAnI AgaLa nATaka karyuM che. 200.zrI Avazyaka sUtramAM kahyuM che ke zreNika mahArAjA ekasone ATha sonAnA java navA dararoja karAvIne jina sanmukha svastika karatA hatA. 201 zrI Avazyaka sUtramAM sAdhu kAryotsargamAM jinapratimAnI pUjAnI anumodanA kare che. ema kahyuM che. 202 zrI Avazyaka sUtramAM kahyuM che ke sarva lokamAM je jina pratimA che. tene ArAdhavA nimitte sAdhu tathA zrAvako kAussagna kare. 203.zrI vyavahAra sUtramAM prathama udeze jina pratimAnI AgaLa AlocanA karavI kahI che. 204. zrI mahAnizItha sUtramAM jina maMdira banAvatA utkRSTa bAramA devaloka paryata jAya che. ema kahela che. 205. zrI mahAkalpasUtramAM jinamaMdiranI aMdara-sAdhu zrAvaka vaMdanA karavA na jAya to prAyazcita lAge che. 206. zrI jitakalpasUtramAM paNa tene lagato adhikAra che. 207. zrI prathama anuyogamAM aneka zrAvaka zrAvikAoe jina maMdira banAvyA che. tathA pUjA karyAno adhikAra che. jina pratimAne pUjyAnA phaLa sUtromAM kahela che. M186) 189 For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 208. zrI jina pratimAnI bhaktithI zrI zAntinAtha mahArAjanA jIve tIrthakara gotra bAMdhyuM che. Avo adhikAra prathama anuyogamAM che. 209 zrI jina pratimAnI pUjA karavAthI samyakatva zuddha thAya che.A kathana zrI AcArAMga sUtranI niyuktimAM che. 210.tha tha maMHi -arthAta sthApanAnI stuti karavAthI jIva sulabha bodhI thAya che. A kathana zrI uttarAdhyayanamAM che. 211 jinabhakti karavAthI jIva tIrthakara gotra bAMdhe che. A kathana jJAtA sUtramAM che. jina pratimAnI je pUjA che. te tIrthakaranI ja che. tethI vIza sthAnakamAMthI paheluM sthAnaka ArAdhI zakAya che. 212. zrI tIrthakara mahArAjanuM nAma gotra zravaNa karavAnuM mahAphaLa che. ema zrI bhagavatI sUtramAM kaheluM che. ane pratimAM to nAma sthApanA bane che. 213.jinapratimAnI pUjAthI saMsArano kSaya thaI jAya che, evuM zrI Avazyaka sUtranA aMdara kahela che. 214. sarva lokamAM jeTalI arihaMtanI pratimA che teno kAussagna bodhibIjanA lAbhArthe sAdhu tathA zrAvaka kare ema zrI Avazyaka sUtramAM kaheluM che. 215 jina pratimAne pUjavAthI mokSa phaLanI prApti thAya che ema zrI rAyaparoNI sUtramAM kaheluM che. 216 jina maMdira banAvavAvALA bAramAM devaloka sudhI jAya che. ema zrI mahA nizitha sUtramAM kaheluM che. 217. zreNika rAjAye jinapratimAnA dhyAnathI tIrthakara gotra bAMdhyuM che A kathana zrI yogazAstramAM che. 218 zrI guNavarmA rAjAnA sattara putroye sattara bhedamAMthI eka eka prakAre jina pUjA karI che. ne tethI te ja bhavamAM mokSe gayela che, A adhikArazrI sattara bhedI pUjAnA adhikAravALA guNavarmA caritramAM che, sattarabhedI pUjA rAyaparoNI sUtramAM kahela che. 219 zrI jina pratimAnI sattara bhedI pUjA dropadIe karelI che. 190) 190 For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 1 keTalAyeka loko bhagavAnanI sthApanA mAnavAmAM manAI kare che ane potAnA phoTAo paDAve che, 2 bhagavAnanI pUjAmAM hiMsA batAve che ane potAno phoTo paDAvI ghaNI teukAya apakAyanI virAdhanA kare che. 3. comAsAmAM potAnA darzana karavA nimitte potAnA bhaktalokone lAbha batAve che ane bhagavAnanI pUjAno niSedha kare che. 4. samyak daSTi ekAvatArI sUryAbhadeve mokSa mATe jina pratimAnI pUjA karI che evuM rAyapaNI sUtramAM che. . 5. zrI ThANAMga sUtra vigere mULa AgamomAM rUdhIra pezAba viSTA vigere achUcIvALI jagyA para sUtrAdikanA pATha karavAnI manAI karI che. 6. keTalAka dikSA vakhate ane marelA gurU maDadAno mahotsava kare che.ane jinapUjAno niSedha kare che. 7. anuyogadvAra sUtramAM tIrtharUpa siddhazilA tala upara aNasaNa karyAnI vAta che. ane tenA para ArAdhananI siddhi batAvI che. 8. zAstramAM pUrvabhavanA zarIrane ane muniyonA aMtakAlanA zarIrane kalevarano utsava karavAno adhikAra devatAne mATe che.teto keTalAka loka kare che ane bhagavAnanA tIrthayAtrAdika mahotsavane karatA nathI. 9. sthApanA AkArane nahi mAnanArA lokone sahI dastAveja noTo copaDA vigere nahi mAnavA joIe ane tenA sAdhuye paNa pustaka Agama vAMcavA joIe nahi kAraNa ke te paNa AkAra che. 10.sAdhuye lAvelA pANImAM mAkhI karoliyA paDI jAya to tene sAdhu bahAramADhe che to doSa nahito phera zrAvakaloka bIjA jIvone bacAve temAM doSa kevI rIte hoya. 11.ThANAMgasUtramAM kaheluM che ke -devanI stuti karanArA jIvo sulabha bodhi thAya che ane tenI niMdA karanArA durlabhabodhi karanArA thAya che. 12 keTalAka loko striyono phoTo dekhavAthI kAmavikAra utpanna 191 For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7. thAya che evuM bolI bricitravALA mukAmamAM rahetA nathI to arihaMta bhagavAnanI AkAravALI mUrtinA guNonuM smaraNa thavuM kema nahI mAne. 13.keTalAka loko AkArane mAnatA nathI. to phera sAkaranA hAthI ghoDA gAya vigere khAvAnA padArtho khAtA kema nathI. 14. soyanA agrabhAgamAM rahe eTalI nIla phula ane jamIna kaMdane viSe jagatanA pRthvI jala agni vAyu devatA nArakI manuSyanI saMkhyA karatA anaMtaguNA jIva che. 15. sAdhvI AryAne jAhera rastAmAM rahevAnI bRhatkalpamAM manAI - 16 citrazALA upAzrayamAM sAdhu sAdhvI rahevAnI manAI che. 17.sAdhune sAdhvInA ane sAdhvIne sAdhunA upAzrayamAM besavAnI manAI che. 18. sAdhvIone A kuMcanAdi paTTA kahyuM nahi. 19.sAdhu sAdhvIyone paraspara pezAbathI zauca karavAnI manAI che. ane zauca nahI karanArane mAsanuM prAyazcita nIzitha sUtranA cothA udezAmAM kahela che. 20. zreNIkarAjAnA samayamAM kAlakasurIyA kalAIye melanA pADA banAvI mAryA hatA. tene jIvahiMsAnuM pApa lAgyuM tevuM sthAnakavAsI mAne che.to phera bhagavAnanI mUrtinA bhAvathI darzana karavAmAM lAbha kema mAnatA nathI. 21. sasalAne bacAvavAmAM jIvanI anukaMpA karavAthI hAthIno jIva manuSya Ayu bAMdhI meghakumAra thayo.ne saMsAra ocho thayo tevuM jJAtAsUtramAM che. 22.sAdhune vaMdana karavA javAmAM hiMsA mAne to upadeza ApavAvAlAnuM sAdhupaNuM naSTa thAya che. puchavAnA prazno 1.dazahajAra varSanA AyuSyathI adhika 33 sAgaropamanA M192 ~ 192 For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 AyuSyavALA devatA che, tevI rIte narakanA jIvo daza hajAra varSanA AyuSyavALA che ke nahi? 2. sAdhunA peThe sAdhvI cAraNa labdhIvALI thAya ke nahi ? 3. avasarpiNI paMcama ArAka tulya utsarpiNI bIjA ArAmAM jIvo siddha thAya ke nahi? 4. eka samaye kSepaka zreNine keTalA pAme ? 5. pAMca nigraMthone viSe AhAraka zarIra koNa kare? 6. manuSya ane tiryaMcone maLe, vaikriya zarIra koNa kare, ane koNa na kare ? 7. AhAraka zarIra keTalA kSetra sudhI jAya? 8. dudha, dahI, aMdara kAMIka nAkhavAthI nivyAtu thAya ke nahi ? 9. zrAvakone naMdI,devavaMdana vakhate, uttarAsaMga joIe ke kema? 10. naMdizvare bAvana maMdIrane viSe, snAtrAdika utsava thAya che, bIjAne kema nahi ? 11. zrAvako jaina maMdirathI nIkaLatI vakhate upAzrayanI peThe Avasati kahe ke nahi? 12. posaha lIdhelAne posaha lIdhelA pIrase ke nahi ? 13. asaMjJi tiryaMca manuSyo narake jAya ke nahi ? 14.devatA, pRthvI, apa, vanaspatine viSe jAya, te sUkSma,ke bAdara, ane tiryaMcane viSe, garbhajane viSe, ke saMmUcchimane viSe ? 15.sAdhune kevaLajJAna prApta thayela sAdhu vaMdana kare ke nahi? 16. vAsudeva uMcA kayA sthAnathI Ave ? 17. jaMbu cakravartinI keTalA kALanI sthiti ? 18. jaMbuvRkSanA 12 parikSepA eTale zuM? 19. saMmUcchima manuSyono virahakALa keTalo, keTalA aMtarano ? 20. saMkhaDI saptagRhathI na kalpe ?zuM ? dazagRhathI kahyuM ? 21.jina kalpikA AhAra grahaNa karI pachI koI kAMI dekhe to? 22. kRSNa AvatA gaMgA nadI utarI to. jatAM dhAtakI khaMDe gaMgA 193 For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 utarI ke nahi ?gaMgA samudrane viSe kevI rIte paDI, agara madhye setu Adika bAMdhelA hatA ? 23. sacitta jaLa tyAgI, rAtrIne viSe zuM pIve ? 24. gaNadharo eka samaye keTalA mokSe jAya ? 25.nalinI gulma vimAna kayA svarge, tyA devanuM keTaluM AyuSya 26. prativAsudevonA keTalA AyuSyo, kaI kaI narake jAya? 27.samavasaraNamAM puSpo, vaikriya ke anya ? 28.daherAsaramAM uttarAsaMgathI praveza kare ke nahi ?ane ghaNIvAra rahevAthI rAkhe ke utAre ? javAbo H pUchavAnAM praznonA javAbo prazna-naM- (1) pratama narakamAM 10,000 varSanAM AyuSyavALA che. (2) cAraNa labdhi nathI hotI. (3) "nA" avasarpiNImAM to cAra ArAnA janmela jaI zake tevA ahIM saMbhava nathI. (4) 108 (5) bakula, kuzIla vi. (6) vaikriya labdhivALA saMjJI paM. paryApta kare zeSana hI. (7) mahAvideha sudhI (8) nA, paNa varNAdi, svAda bAdalAto hoya evA loTavi. nAMkhavAthI thAya, (9) jaie (10) anyatra devatAo jaIne utsava kare che tethI naMdIzvarAdi lakhela che. temaja tyAM niyata che anyatra niyata nathI. (12) jayaNApUrvaka pIrasI zake. (pauSadha vinAnA zrAvake sopelA AhArane). (13) jaI zake. (prathama naraka sudhI) 194) * 194 For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 (14) sUkSma ane saMmUrcchimamAM na jAya. (15) jJAta thayA pachI nA kare. (16) anuttara sivAya. naiveyaka, vaimAnika vi mAMthI (17) corAcI lAkha pUrva. (18) (19) covIza muhurtano (25) pratama devaloke 1 paDyopamathI 2 sAgaropama sudhI (26) sAte narake jAya (27) sayitta, sodArika che. (28) uttarAsaMga nAMkhIne praveza kare. puchavAnA prazno 1.samavAyAMga- mallinAtha mahArAjanA 5000 sAdhu manaHparyavajJAni kahyA che, ane jJAtAsUtramAM 800 kahelA che, tenuM kema ? 2. samavAyAMgamA mallinAtha mahArAjanA 5900 sAdhu avadhijJAnI kahelA che, tenuM kema ? jJAtAsUtramAM 2000 kahelA che, tenuM kema ? 3. jJAtAsUtramAM-pAMcamA adhyayane,kRSNa mahArAjAne 32000 strio kahelI che,ane aMtagaDa dazAsUtramAM prathama adhyayane 16000 kahI che, tenuM kema ? 4. rAyapaseNI sUtramAM kezIkumArane cA2 jJAna kahyA che, ane uttarAdhyayane 32meM adhyayane avadhijJAna kahyuM che, tenuM kema ? 5. bhagavatI prathama zatake, bIje udeze, virAdhaka saMyamI,jaghanyathI bhavanapatimAM jAya,ane utkRSTatAthI saudharme jAya, tema kahyuM che, ane jJAtA sUtramAM, 16 mAM adhyayane, sukamAlikA virAdhaka saMyamI, IzAna devaloka gaI, tenuM kema ? 6. uvavAI sUtramAM kahyuM che ke, tApasa utkRSTatAthI jyotiSI lage jAya che, ane bhagavatI sUtramAM tAmalI tApasa IzAna IMdra thayo kahela 195 For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 che, te kema? 7. bhagavatI sUtramAM kaheluM che ke, zrAvaka hoya te trividha trividhe karmAdAnanA paccakhANa kare, ane upAsaka dazA sUtramA, ANaMda zrAvake amuka haLo, mokaLA rAkhyA te kema? 8.salaputra kuMbhAra zrAvake , niMbhADA mokaLA rAkhyA, te kema, bhagavatI sUtre. 9. pannavaNA sUtramAM, vedanIya karmanI jaghanya sthiti 12 muhUrtanI kahI che, ane uttarAdhyayana sUtramAM, aMtaramuhUrtanI kahI che, te kema? 10. bhagavatI sUTamAM bIje zatake, prathama udeze, khaMdhane adhikAre, 12 prakAranA bALa maraNa karato anaMtA, nArakI, tiryaMca, manuSya, devatAonA bhavone kare che, anAdi anaMta cAra gatimAM rajhaLe, temAM bAramAM vaihAsana maraNa, tathA gRdhrapRSTa maraNa kahyA che, ane ThANAMgasUtre, bIje ThANe, cothe udeze ehIja be maraNanI, kAraNe karI che te kema? 11. bhagavatI sUtramAM mahAbaLa, caudapUrvI brahmadevaloke gayA kahela che, ne uvavAI sUtramAM kaheluM che ke, lAtaMkathI heThA na jAya, te kema? 12. uttarAdhyayana sUtre, 36 meadhyayane, palAMDu lasaNa, kaMda, anaMtakAya, kahela che, tathA pannavaNA sUtra prathama pade lasaNa pratyeka kahela che, te kema ? 13. pannavaNA sUtramAM, cAra bhASA, bolato ArAdhaka kahela che, ane dazavaikAlika sUtre sAtamA adhyayane be bhASA bolavIkahelI che, te kema? 14.dazavaikAlika sUtra 8 meM adhyayane kahyuM che ke, hAtha pada chedayA hoya, nAka kAna kApyA hoya, so varasanI DozI hoya, to paNa brahmacArI tene varSe, ane ThANAMga sUtranA pAMcamAM ThANAmAM bIje udeze, sAdhu pAMca prakAre sAdhvIne grahe, avalaMbato AjJA atikrama na kare te kema ? 15. uttarAdhyayana sUtre, bIje adhyayane, roga Avye, auSadha na 196 For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kare tema kahyuM che, ane bhagavatI sUtramAM, bhagavAne bIjorApAka lIdho, te kema? 16. dazavaikAlika sUtre, chaThTha adhyayane, eka bhojana kaheluM che ane kalpasUtramAM, vikRSTa tapavALAne sarva kALa gocarI no kalpe te kema ? 17. kalpasUtramAM, thoDI thoDI vRSTi hoya to vahoravA javAnuM kahyuM che ane dazavaikAlika sUtre pAMcamAM adhyayane, prathama udeze, varasAda varasato hoya to, vahoravA na jAya te kema ? 18. bhagavatI sUtramAM, 14 meM zatake, ane sAtame udeze bhAta pANInA paccakhANa karIne AhAra pANI kare, ne siddhAMtamAM,vratabhaMgathI mahA doSa lAge te kema ? 19. pakSavaNA sUtramAM, 18 mAM kAyasthiti pade, strI vedanIya kAyasthitinA,pAMca Adeza kahyA che,to sarvajJa matamAM pAMca vAtanathI te kema? 20. ThANAMga sUtre, pAMcame ThANe, bIje udeze rAjapiMDa levo nahI, tema kahela che, aMtagaDa sUtre, chaThTha vargo, pAMcame adhyayane gautama svAmIe zrIdevIne gharethI AhAra lIdho, kema ? 21.samavAyaMga sUtramAM,jyAM jyAM prabhu vicare, tyAM tyAM, cAre dizAmAM Iti, na hoya, mArI na hoya to vipAka sUtramAM pote samosaryA chatAM abhagnasena pramukha kema AvyA ? 22.ema vipAkasUtramAM adhyayane adhyayane che,te keTaluM lakhAya, tathA bhagavatIsUtre sarvAnubhUti sunakSatra. samavasaraNamAM balyA ane bhagavAnane loIkhaMDa jADo thayo. te kema ? 23.samavAyaMga sUtramAM upAsakano saMbaMdha che temAM zrAvakanA caitya kahyA che. ane upAsakramA nathI te kema ? 24.bhagavatI sUtre AThame zatake chaH udeze. sAdhune aprAsuka aneSaNiya vahore to ghaNI nirjarA kare ane alpa pApakarma bAMdhe tathA ThANAMga satre, trIje ThANe, prathama udeze, sAdhune aprAsuka Ape to, alpa AyuSya bAMdhe te kema ? 197 For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 25. ThANAMga sUtre, pAMcame ThANe, bIje udeze, pAMca mahA nadI utAravAnI nA kahI che, ane vaLI bIjA lagatA sUtramAM hA kahI che, te kema? 26. vaLI tIMhA varSAkALe rahyA, tene gAmAnuM grAma vicaravuM na kahyuM, ane pharIthI kahyuM ke, pAMca kAraNe kahyuM, te kema? 27.dazavaikAlika, tathA AcArAMga sUtra, trividha trividhe, prANAtipAta paccakhe, tathA samavAyAMga, tathA dazA zrata skaMdha, nadI utaravI kahI, te mokaLI kema utare te kema ? 28.kalpasUtramAM varSAkALe,sAdhue nirgathe, vigaya vAre vAre levI na kahyuM, eTale koIkaveLAe, suyagaDAMga, dvizru,adhya. 2 jo ,sAdhu vargane kahyuM ke te na kahyuM, te kema? 29.kalpasUtrane viSe, temaja bhagavatI sUtra, AThame zatake, navame udeze, kuNimA AhAre nArakI AyuSya bAMdhe te kema? 30. dazavaikAlika sUtre, trIje adhyayane, luNa pramukha anAcIrNa kahyuM che, ane AcAraMga sUtre, dvitIya zruta skaMdhe prathama adhyayane, dasame udeze, luNa AvI gayuM hoya to, pote vApare. agara saMbhogikane vaheMcI Ape, te kema ? 31. bhagavatI sUtre, aDhAramuM zatake,lIMbaDo tIkho kahyo che, ane uttarAdhyayana sUtre, 34 meM adhyayane, lIMbaDAne kaDavo kahyo che, te kema ? 32. AcArAMga sUtre, bIje zruta skaMdhe , IryAdhyayanamAM. jANato thako, kahe je nathI jANato, tathA dazavaikAlika sUtre, trividha trividhe, mRSAvAda varSete kema? - 33.samavAyaMga sUtre 23 tIrthakarane, sUryodaye kevalajJAna utpanna thayuM kahe che, ane dazAzrute, nemanAthasvAmine, pAchale pahore kevaLajJAna utpanna thayuM kahe che te kema? 34. uttarAdhyayana sUtra, 12 meM adhyayane, jaze brAhmaNane haNyA, M198) 198 For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 ane uvavAI sUtramAM, 10 prakAranuM vaiyAvacca kahyuM che, to haNyA tene vaiyAvacca kahyuM te kema? 35. jJAtAsUtramAM, kahyuM che ke, mallinAthajIe 300 strIyo, tathA 300 purUSo, tathA 8 jJAta kumAra, e lekhe 608 sAthe dIkSA lIdhI kahela che, tathA ThANAMga sUtre, sAtame ThANe, pote sAtamA, eTale 6 purUSo sAthe dIkSA lIdhI, te kema? 36.uttarAdhyayana sUtre, 16 meM adhyayane, pazupaDaMga rahita vasati seve, ema kahela che, ane ThANAMga sUtre, pAMcame ThANe, pAMca kAraNe sAdhvInA bhegA vasavuM, te kema? 37.suyagaDAMga sUtre, bIje zruta skaMdhe pAMcamA adhyayane kahyuM che ke, dAnane prazaMse che, te prANi vadhe che, ane je niSedha ke to, sAmAnI vRtti cheda thAya che, mATe bolavuM nahi, ane bhagavatI sUtra 8 me zatake, 6 ke udeze, zramaNopAsakane asaMyatane Ape to ekAMte pApakarma thAya nirjarA kAMI nathI e mulagI nA kahI, te kema? 38. jaMbudvipa pannatimAM 500 yojanAnuM naMdanavana temAM 1000 yojana halAharI tathA harisakUTa kema AvyA te kema? 39.jaMbudvipa pannattimAM RSabhakUTa mUle 8 yojana vistAre kahyo che AgaLa upara emAMja pAThAMtare 12 yojana kahyo to sarvajJanI bhASAmAM e pAThAMtare phera paDyo te kema? 40.jaMbudvipa bharatAInI jIvA 9748 ogaNIA bAra bhAga kahI che, ane samavAyaMga sUtre 9000 kahI evaDo phera te kema ? 41.samavAyaMga sUtre, vijyAdika cAranI sthiti, jaghanya 32 sAgaropamanI kahI che, ane utkRSTa 33 sAgaropamanI kahI che, tathA pannavaNAmAM cothe pade, jaghanya 31 sAgaropamanI, ane utkRSTa 33 sAgaropamanI kahI,te kema? 42. samavAyaMga sUtre, RSabhadevajIne , tathA mahAvIra svAmine, eka koDAkoDI sAgaropamanuM aMtara kahyuM che. tathA dazAzrutamAM, bhAga-7 pharmA-16 For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 RSabhadevajI nirvANa pAmyA pachI,89 pakhavADIyA gayA pachI,42000 varSa adhika, 89 pakhavADIyA ochA, eka koDAkoDI sAgaropame vIra mokSe gayA, te kema ? 43. suyagaDAMga sUtramAM kahyuM che ke, AdhAkarmI AhAra kaheto. karme lepAya ane na paNa lepAya, e eka gAthAmAM be vAta kahI te kema ? 44.vaLI ehIja sUtramAM karme na lepAya kahyuM che, ane bhagavatI prathama zatake, navame udeze. AdhAkarmI AhAra karato, sAta karma bAMdhe, zithila hoya to gADha kare ItyAdi, ta` kema ? 45.vaLI samavAyaMga sUtre, 33 hajAra yojana kAMIka uNuM, cakSu sparze sUrya Ave. ema kahyuM che, ane jaMbudvipa pakSatimAM, 32001 yojana jAjero kahyo che, te kema ? 46.samavAyaMga sUtre, merUnA 16 nAmo kahelA che, temAM AThamuM priyadarzana kahyuM che, tathA caudamuM uttama kahyuM che, ane jaMbudvipa pannatimAM paNa, 16 nAma che, tyAM AThamuM ziloccaya kahyuM che, ane caudamuM uttama kahyuM, te kema ? 47.pannavaNA 19 meM pade, chadmasthane, aNAhArInA utkRSTA. 20 samaya kahyA che, ane bhagavatImAM, utkRSTa aNAhArInA 3 samaya kahyA che, te kema ? 48.ema jIvAbhigamasUtre, 2 samaya kahelA che. bhagavatI sUtre 3. samaya kahelA che te kema ? 49.samavAyaMga sUtramAM, zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjane, 42 varSa jAjero dIkSA paryAya kahyo che, ane paryuSaNA kalpamAM, 42 varSa purA kahyA che, te kema ? 50.jIvAbhigama sUtre, rUcakadvipathI, asaMkhyAtumAna kahyuM che, ane jIvAbhigama lekhe vANa, vimaNA, gaNatA, 1048576OOOO yojana mAna Ave to, rUcaka dvipathI asaMkhyAtuM kema thayuM ? 51.samavAyaMga sUtre, 38 meM samavAye, merUno bIjo kAMDa 38000 yojana uMco kahyo che, ane 61 me samavAye prathama kAMDa 200 For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 61000 yojana uMco kahyo che, tathA jaMbudvipa pannatiAne heThalyo kAMDa 1000 yojanano bAhalya kahyo che, tathA madhyAkAMDa 63000 yojana bAhalya kahyo che, tathA uparalo kAMDa,36000 yojana bAhalyo kahyo che ke ema sarva thaI, pUrva, apara, thaI, 1OOOO0 yojana bAhalya che, eka lAkha yojana bAhalyapaNe jaMbudvipamAM kahyo. te vAre bIjI nadI, tathA parvata, sAte kSetro vigare kema thayA? para. kahezo ke bAhalyane uMcapaNuM haze, to pUrva aparano zo artha ?tathA uMcANuM kahetA paNa, samavAyAMge 99000 yojana banne bhAge vahecyo, temAM prathama 61000 no, bIjo 38000 no kahyo che, jaMbudvipamAM,pannatimAM, kAMDA sahita traNa bhAge vahecyo, temAM prathama 1000 no, bIjo 63000 no, trIjo 36000 no e sarva kema? pa3.samavAyaMga sUtre, naMdanavanano vikhaMbha, 9900 no kahela che, ane jaMbudvipa pannatImAM, 9954 jhAjhero kahela che, te kema? 54. prazna vyAkaraNa sUtre, tathA samavAyaMga sUtre, bhavanapati 20. caMdrasUrya. 2. saudharmAdika. 10. evuM 32 IMdro kahyA che, ane jaMbudvipamAM pannatimAM, RSabhadeva nirvANe, saudharmAdika 10, bhavanapati 20, vyaMtara 16, caMdrasUrya 2, evaM 48 kahela che, te kema? 55. ThANAMga sUtre, bIje ThANe IMdro kahelA che, te kema? - pa6 uvavAI sUtramAM jaghanya sAta hAthanI kAyAvALA mokSe jAya, tema kahela che, tathA jaghanyathI AMgaLa siddhanA jIvonI avagAhanA hoya che, e lekhe be hAthanI jaghanya avagAhanA thaI, te kema ? pa7. bhagavatI sUtre, 14 me zatake, 8 meM uddeza, siddha zilAthI aloka, dezauNuM eka yojana che, ane vivAI sUtre saMpUrNa yojana karyuM te kema? 58. samavAyAMga sUTa, chaThThI narakanA madhyabhAga thakI chaThTha ghanodadhino, caramAMta, 79000 yojana kahyo che, tathA jIvAbhigama sUtra, tamA pRthvInA upara, ghanodadhino caramAMta 136000 aMtara kahyo che, to jIvAbhigame 136000 nuM artha karatAM, 78000 yojana thAya 2010 201 For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 te kema? 59. samavAyAMga sUtra, 98 me samavAye, revatI nakSatra thakI jayeSTA lage, 19 nakSatranA tArA 98 che, ane samavAyAMga sUtramAM ja, bhinna bhinna bheLA karatAM,97 thAya che, tema revatInA 32, azvininA 3, bharaNInA 3, kRtIkAnA 6, rohiNinA 5, mRgazIranA 3,AdrAno 1, punarvasunA 3, azleSA 6, maghAnA 7, pUrvA phAlyunInA 2, uttarA phAlgani 2, hastanA 5, citrAno 1, svAtino 1, vizAkhAnA 5, anurAdhAnA 4, jayeSTAnA 3, evaM 97 e kema ? - 60. pannavaNA sUtra, 15 meM pade, prANedriyano 9 jojana utkRSTa viSaya kahela che, ane rAyapasaNI sUtramAM,400 tathA 500 no kahela che, kema ? 61.bhagavatI sUtra, zataka chake, sAtame udeze, palyopamanuM mAna kaheluM che, ane anuyoga dvAre, paNa kahela che, ane anuyoga dvAre, bhagavatI ukta te niHprayojana karyuM che, tathA sUkSma addhA palyopama, saprayojaka kahyuM che, temAM nArakI pramukhanA AyurbhAve ItyAdi, ghaNI vAto che, te kema ? - 62.pannavaNA sUtre, 33 meM pade asurakumArano, jaghanyathI 25 yojana avadhi kahela che, tathA saudharmAdikano jaghanya aMguLano asaMkhyAtA tamo bhAga kahyo che, te kema? 63. pannavaNA sUtre, teukAya, bAdara manuSya kSetramAM hoya che, tema kaheluM che, te uttarAdhyayana sUtra , 19 meM adhyayane, narakamAM agnikAya kahela che, te kema? 64.uttarAdhyayana sUtromAM, 22meM adhyayane, saurIpUramAM pUre nemanAthe kahyA che, dikSA letA, dvArikA nagarImAMthI nIkaLyA, tathA rAmakRSNa vaMdanA karI dvArikAmAM gayA. te zauripUrvamAM, ane dvArikA pazcimamAM, e kema ? 65.ThANAMga sUtre sAtame ThANe, atIta utsarpiNImAM A bharate sAta kulakara thayA kahela che, vaLI dasame ThANe daza kulakara thayA, te kema? 202 For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 66.emaja AvatI utsarpiNIye sAtame ThANe, sAta thaze, ane dazame ThANe dasa thaze, te kema ? 67. jIvAbhigama sUtre, saudharma, IzAna devaloka barAbara kahyA che, ane bhagavatI trIje zatake, prathama udeze, saudharmathI IzAna lagAra uMcuM kahela che, te kema ? 9 68. bhagavatIsUtre, trIje zatake,bIje uddeze, asurakumArano tiracho viSaya asaMkhyAtA dvipa samudrano kahyo che, naMdIzvara lagI gayAne jaze, ema kahyuM che, tathA bIje zatake, ane sAtame uddeze, camarAnI sudharmA sabhA puchI siMhA kahyuM ke merUparvatathI dakSiNa dize, tiracchA asaMkhyAtA, dvipa samudra ullaMghana karIne siMhA arUNavara dvipanI bAhiranI vedIkAthI, arUNodayIsamudramAM, 42 hajAra yojana tigichakuDa nAme, utpAta parvata Ave ItyAdi ehamAM asaMkhyAtA dvipa samudra oLaMgIe,siMhA Ave, te kema ? 69.bhagavatI prathama zatake, bIje uddeze, samyadraSTi nArakIne, mahAvedanA kahI cha, ane bhagavatI zataka 18 meM 5 me udeze, samakti nArakIne alpa vedanA kahI che, te kema ? 70. aMtagaDa sUtra,kRSNane, nemanAthe bAramo amama nAmano tIrthaMkara thaIza, ema kaheluM che, ane samavAyaMgane viSe 24 tIrthaMkaranA pUrva bhavonA 24 nAmo kahyA che, temAM 1. zreNika, 2. supArzva, 3. udayana, ItyAdi gaNatA. kRSNa vAsudeva 13 amama kahela che, te kema ? 71.bhagavatI sUtre, AThame zatake navame udeze, paMceMdriya tiryaMca manuSyane, vikurvaNAkALa aMtaramuhUrtano kahyo che, ane jIvAbhigame cAra muhUrtano kahyo, te kema ? 72. bhagavatI sUtre, AThame zatake, dazame udeze, jJAna darzana cAritranI ArAdhanAvALo jIva trIje bhave mokSe jAya, ema kahela che agara sAta ATha bhavato ullaMghana kare nahi, bhagavatI 12 me zatake, 9 me udeze, naradevanuM AMtarU jaghanyathI sAgaropama jhAjherU kahyuM che, ane utkRSTatAthI, apArdha pudagala parAvartana hoya, naradevapaNuM to 203 For Personal & Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 samyakatvadraSTi cAritriyA nipajAve te kema? 73. bhagavatI sUtre, pAMcame zatake, cothe udeze, uMghato thako sAta karma bAMdhe che, ema kaheluM che, ane uttarAdhyayane 26 meM adhyayane, trIje pahore, rAtrie nidrA kare ema kahela che, te kema? 74. uttarAdhyayana sUtre, 19 me adhyayane kahyuM che ke, mAMsa potAnA ja zarIramAMthI khavarAvyuM, ane jIvAbhigama sUtre, ema kahyuM che ke, devatA asaMghayaNI kahyA che, to saMghayaNa vinA mAMsa kyAMthI te kema? 75. pannavaNA sUtra, bIje pade dilleNa saMghayaNeNaM,ema kahyuM che, ane jIvAbhigama sUtre ema kahyuM che ke devatA asaMghayaNI hoya che te kema? 76.bhagavatI sUtre pAMcamo zatake 8 me udeze saMmUcchika manuSyone 48 muhUrta avasthita kALa kahela che, ane pannavaNA sUtramAM 24 muhUrtanA utkRSTavirahakALa kahela che eTale koI upaje nahI, ane cave paNa nahi, ane bhagavatI sUtrane lekhe, 24 muhUrtamAM upaje, eTalo vacce ema avasthita kALa kahyo te aMtaramuhUrtamAM AukhAvALAne kema ghaTe? 77.bhagavatI tathA samavAyaMge, zakrastavanepATha phera kema? 78. ThANAMga sUtre, trIje ThANe, prathama udeze, pAMcame devaloka, kRSNa nIla rakta, e traNa varNa kahyA che, ane jIvAbhigama sUtre, lohita, pita, zukala,kahela che, te kema? 79.pannavaNA sUtre prathamapade, pudgalanA pa30 bheda thAya che ne uttarAdhyayana sUtre 482 thAya che te kema ? 80.pannavaNA sUtre 20 me pade, kilviSiyAne, jaghanyathI saudharma, ane utkRSTatAthI lAMtake jAya ema kahela che, ane bhagavatI sUtre, kilviSiyAne , jaghanyathI, bhavanapatimAM ane utkRSTatAthI lAMtake jAya, ema kahela che, te kema? 81. kalpasUtra, saMdaraNA karatAM vIra prabhu na jANe. ne AcAraMga sUtre kahyuM che ke, saMdaraNA karatAM jANe ke kema? 82.AcArAMgasUtre kahyuM ke prathama devatAne dharma kahe. pachI manuSya 204) For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 kahe ane ThANAMgasUtre 10 aherAmA abhaviyA parSadA. te zuM? 83. ujavAI sUtre, zubha mana vacana kAyA,udiravA kahyA che, ane bhagavatImAM, e ja to, kaMpato, hiMsA kare, te kema? 84. upAsaka dazA sUtra, ANaMda zrAvake, bhagavaMtane kahyuM ke, 12 vrata uccarIza, ema kahI uccaryA, vaLI aticAre 12 vrata kahyA te kema? 85.mahAvIra mahArAje, cakravarti paNe prApta karyAnuM punyakarma, kayA bhave upArjana karyuM ? 86 tIrthakara mahArAjanA jIvone narakane viSe paramAdhAmIe karelI pIDA thAya ke nahi?(saMbhave ke nahi) 87. dezavarati, cakravartipadano baMdha kare ke nahi? 88.saMsAre vasato, eka jIva cakravartipaNuM, ane vAsudevapaNuM keTalI vAra pAme? 89 manuSya kSetranA bAhira rahelA sUryo, caMdro, tIrthakaranA janmotsave, dezanAmAM, tathA samavasaraNe Ave ke nahi? niyama nathI Ave, na paNa Ave. noTa - A tamAma praznomAM amuka thoDA ja praznonA uttaro che. bIjAnA nathI, lekhaka. sAdhunI avazya kraNInA 15 bhedo prAyazcita sAthe. 1. paDikkamaNuM nitya na kare to pharI uThAmaNa kare. 2. beThA paDikkamaNuM kare to upavAsa Ave. 3. kALaveLA paDikkamaNuM na kare to cotha bhakta Ave. 4. saMthArA upara paDikkamaNuM kare to upavAsa Ave. 5. mAMDale paDikkamaNuM na kare to uThAmaNa pharI kare. 1. A praznonAM javAbanI jarUra nathI kAraNa jeje viSamatA dekhAya che tenuM samAdhAna alpatAnI avivakSA athavA utsarga apavAda ne dhyAnamAM rAkhavAthI jaI zake che. 205 For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 6. kuziliyAne paDikakkame to upavAsa Ave. 7. porisi bhaNAvyA pahelA sUve to upavAsa Ave. 8.divase sUve to upavAsa Ave. 9. vastI aNapaveze Adeza mAgyA vinA sajhAya na kareto cotha bhakta Ave. 10. saMghane khamAvyA pachI jo vaLI paDikkame to uThAmaNa kare. 11. avidhie paDilehaNa kare to upavAsa Ave. 12.nitya paDilehaNa na kare to upavAsa Ave. 13. apaDilehyAM vastra pAtra vApare to uThAmaNa pharI kare. 14.kAjo aNauddharye paDikamaNuM kare to uThAmaNa Ave. 15. IriyAvahI AvyA chatAM paDikamyA vinA bese to cotha bhakta Ave. sAdhumaryAdA. 1. sAdhu 14 upakaraNa rAkhe. zrI AcArAMgajI tathA nizIthasUtre. 2. sAdhu gRhasthane ghare vastra pAtra na mUke . AcArAMgajI tathA uttarAdhyayana 6 ke adhyayane. 3. sAdhu gRhasthane bharose pITha phalakAdi upakaraNa mUkI 100 hAtha uparAMta gRhasthane. ghare gocarI na jAya . AcArAMgajI tathA uttarAdhyayane. 4. sAdhu traNa paDa uparAMta oDhe nahi. AcArAMga sUtre 5. sAdhu je gRhastha bolAvavA Ave tene ghare gocarI na jAya.AcArAMga, uttarAdhyayana temaja nizItha sUtre. 6.sAdhu gRhasthane vaMdAvavA na jAya tene teDAve nahi. sUyagaDAMga sUtra 7. sAdhu paDihAru bhaMDopakaraNa bhogave nahi. sUyagaDAMgasUtre. 8. sAdhuM gRhastha tathA anya tIrthInA sAthe vihAra na kare. uttarAdhyayana tathA AcArAMga dvitIya zrutaskaMdhe. M206) For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 9. sAdhu nitya piMDa na bhogave . uttarAdhyayana tathA dazavaikAlike. 10. sAdhu gRhastha sAthe cIThI na de . nizItha tathA dazavaikAlIke. 11. sAdhu gRhasthanA paisA ekatra karI vairAgIne dIkSA na Ape. AcArAMgajI tathA uttarAdhyayana 35 me adhyayane. 12. sAdhu AhAra bAMdhI rAkhe nahi, snAna kare nahi, vastra dhove nahi. zIvatA vadheluM vastra phADe to doSa Ave. 13.sAdhu thIgaDI pAchaNA na devarAve. uttarAdhyayana tathA nizIthasUtre 14. sAdhu gRhasthanI vaiyAvacca na kare tathA tenI pAse pote vaiiyAvacca karAve nahi. dazavaikAlika,AcArAMga tathA nizIthe. . 15.sAdhu nimitta, jyotiSa, lakSaNaphala na kahe, uttarAdhyayane tathA dazavaikAlike. 16. sAdhu AdhAkarmI mizra AhAra na bhogave. bhagavatI sUtra, ThANAMgajI, dazavaikAlike. 17. sAdhu gRhasthane pAse na rAkhe, sAthe na pherave.AcArAMga dvitIya zrataskaMdhe 18.sAdhu AdhAkarmI upAzraye sarAgabhAve kRta AhAra na bhogave, AcArAMgajI sUtra. 19.sAdhu sarAgabhAve kRta pITha, phalakAdIka bhogave nahiM bhagavatI 18 me zake. tuMgIyA nagarInA zrAvakadhAranA adhikAra tathA rAyapasaNI sUtre. 20. sAdhu bAraNAne da- ughADe nahi. uttarAdhyayana 35 me adhyayane. 21.sAdhu nArAyaNa tela viSagarbha, gaMdhapAtra rAtrine viSe na rAkhe dazavaikAlika tathA uttarAdhyayane. 22. sAdhu asujhato AhAra punaH punaH levA na jAya. AcArAMgajI 8 me adhyayane, dazavaikAlika 5 me adhyayane. M207 207. For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 23. sAdhu auSadhi, auSadha pAse na rAkhe. dazavaikAlike. 24. sAdhu savAre zIta AhAra na vahore. AcAraMge. 25. sAdhu ekalI strI tathA ekalI sAdhvI pAse zrAvaka vinA vyAkhyAna na kare. suyagaDAMga tathA uttarAdhyayane. 26. sAdhu kamADa ughADI AhAra na le. dazavaikAlika tathA pratikramaNa sUtre. ra7. sAdhu tathA tapasvI ekaja vakhata AhAra kare. dazavaikAlika 5 mAM adhyayane. 28. sAdhu kAlavelAmAM cAlatA mAthuM na DhAMke to doSa lAge. dazavaikAlika uttarAdhyayana bIje adhyayane. 29.sAdhu sAdhvIno lAvelo AhAra na le. AcArAMga sUtro tathA vyavahAra sUtre. 30. sAdhu be koza uparAMta AhAra pANI levA na jAya. bhagavatI tathA uttarAdhyayana sUtre. 31. sAdhu sAdhvIne kathA caritra zRMgAra rUpa copAI na kahe. uttarAdhyayane tathA praznavyAkaraNa sUtre. 32. sAdhu bahu mUlyavALI vastu na le. uttarAdhyayane tathA dizavaikAlike. 33. sAdhu gRhastha ne ghare besI vyAkhyAna kathA na kare. sUyagaDAMga tathA dazavaikAlika sUtre. 34.sAdhu sAdhvI sAthe vihAra na kare. sUyagaDAMga sUtre tathA dazavaikAlike. pAsatthAnuM svarUpa 1. nave vyAkhyAna. kalpasUtranA vAMce te pAsatyo. Iti kalpacUrNo. dazame udeze. 2. nitya piMDa le te pAsantho. Iti AvazyakacUrNo. 208 For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 vaMdananiryukatau. 3. zayyAtara piMDa laI pAcho Ape te pAsantho. Iti AvazyakacUrNo. 4. agrapiMDa le te deza pAsastho. AvazyakavRttau Tippanake. 5. saMyojanA karI AhAra le te pAsatyo. Iti piMDaniryukto. 6. kulanizrAe vahore te pAsatyo. Iti Avazyaka niryuktau. 7. sthApanA kule vahore te pAsastho. Iti oghaniyukatau tathA AvazyakavRtau. 8. upAzrayamAM eka jaNa na jAge to pAsadhdho. Iti oghaniryukato. 9. gRhasthano ghaNo paricaya kare te pAsastho Iti uttarAdhyayana sUtre. 10. zeSakAlamAM je mAsa uparAMta rahe te pAsastho. Iti AcArAMgasUtre. 11. ekalo cAle te pAsastho. Iti upadezamAlAvRtau tathA uttarAdhyayana paMcadaza adhyayane. 12. kathA caritra loka AgaLa joIne kahe te pAsatyo. Iti upadezamAlAvRto. 13. cauda upakaraNathI je vadhAre rAkhe te pAsantho Iti nizIthacUrNo. 14. pustaka lakhe te pAsastho. pravacanasArodvAravRtau. tathA vizeSAvazyake. 15. gRhastha AgaLa sUtra vAMce te pAsastho. 16.agItArthano AhAra le te pAsatyo. Iti nizIthavRtau. 17. uSNa AhArAdikano je tyAga na kare te pAsastho Iti uttarAdhyayana sUtravRtau. 18. sUtraporisI tathA arthaporisI divasa rAtri na bhaNAve te pAsastho. 209 For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 19. je loka jAtrA kare te pAsattho Iti upadezamAlA tathA bRhatkalpasUtra. 20. agItArtha kSetrasusthApanA kare te pAsantho. Iti upadezamalA tathA bRhatkalpasUtre 21. navakalpI vihAra na kare te pAsatyo. AcArAMga sUtre. 22. ajJAna uMskule AhAra grahaNa kare te pAsatyo. Iti nizItha cUrNo tathA ThANAMga sUtre. 23. AdhAkarmI upAzraye rahe te pAsatyo. mohara,cittadhara. 24. vATe cAlatA vAta kare te pAsa(c)o. uttarAdhyayana sUtre. 25 kamADa baMdha karela upAzraye rahe te pAsantho. uttarAdhyayana sUtre. 26. nitya vakhANa kare te pAsa(c)o. upadezamAlAvRto. 27. pustaka pAtrAdika ghaNA rAkhe te pAsatyo. cha chedasUtre 28.agItArtha AloyaNA de upadhAna karAve te pAsattho.sUtte Iyama asAyaNamicchata ra9. rAtre cAle te pAsantho. zrI dazavaikAlikasUtre. 30.mamatvabhAva kare, duhavyo dveSa kare te pAsatyo. dazavaikAlika sUtre. 31. sAdhu-sAdhvI sAthe vihAra kare te pAsatyo. vyavahAracUrNo. 32. satyAvIza caMDila na paDileha te pAsatyo. nizIthacUrNo. 33. traNa sAdhu - sAdhvI gatAgata kare te pAsa(c)o. nizIthacUrNo. 34.eka daravAje sAdhu- sAdhvI gatAgata kare te pAsa(c)o. nizIthacUrNo. 35. sAdhu ne sAdhvI nitya vaMdanA karavAno Adeza Ape te pAsattho. nizIthacUrNo. 36. pAsasthA sAthe AlApa saMlApa kare te pAsantho. Iti upadezamALAcUrNo. 37.strI sAthe AlApa saMlApa kare te pAsantho. oghaniryukta. 38.sarasa AhAra le te pAsa(c)o. Iti suyagaDAMga sUtra vRttau (210) 210 For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 tathA AcArAMga sUtravRtau. 39.je sAdhu ApaNI prabhutA vAMche te deza pAsastho. Iti uttarAdhyayana cUrNo. tathA Avazyaka sUtre. 40. ahaMkAra rAkhe te pAsastho Iti praznavyAkaraNa avacUrNo tathA upadezamALATIkAyAm. 41. strIne je sAdhu vakhANe te pAsastho. uttarAdhyayana sUtre. 42.ApaNI pUjApada vAMche te pAsantho. dazavaikAlika upaniryukato. . 43.potAnI stuti pUjA prabhAvanA vAMche te pAsastho. Iti upadezamAlAyAk vijayAdika cAra anuttara vimAnamAM utkRSTA cAra bhava jIvAbhigama sUtramAM kahyA che, ane navatatvArthe ATha manuSyanA, ATha devatAnA, pharI ATha manuSyanA, ema kahyAM che.pazavaNA sUtramAMsaMkhyAtA(covIza) bhava kahyAM che. cakravartI, mAgadhAdi tIrthane viSe judA judA aThThama kare. 1. mAgadha, 2. varadAma, 3. prabhAsa, 4. vaitADhya,paM. misA, 6. vidyAdhara, 7. siMdhu, 8. culla himavaMta, 9. gaMgA, 10. navanidhAna, 11. ayodhyAthI prayANa karatAM. e pramANe jaMbudvipa pannatimAM tathA zAMtinAtha caritramAMkahela che. tapagacchanA zrAvako prathama IryAvahI paDikkamI, muhapatti paDilehI, pachI sAmAyika uccare che. Iti mahAnizIthasUtre. kamaLaprabhA AcArye satya bolI tIrthaMkaranAmakarmanA daliyA bAMdhyA, paNa pAchaLathI strI(sAdhvI saMghaTTathI)tene vikherI nAkhI anaMta saMsAra utsUtrapaNAthI upArjana karyo. mahAnizItha sUtre. bharatane suMdarI ane bAhubaline brAhmI paraNI che evo lekha AvazyakasUtre malayagirI vRtimAM che. dazArNabhadranA adhikAre hAthI vikuA, te IMdranA AdezathI erAvaNe vikurvyA. ema AvazyakacUrNimAM kahyu che, ane Avazyaka 211 For Personal & Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha viSaya vicAramALA bhAga-7 vRttimAM IMdre vikrmA ema kahela che. sAdhune dIkSA tathA prati pratiSThA avasare vAsakSepa karavAno adhikAra Avazyaka bRhadvRttimAM gaNadharapadapratiSThAnA adhikAre sAdhune kahyo che, paNa niraMtara vAsakSepa karavAno adhikAra nathI. graMthakAra prazasti iti zrImattapAgaccha pUrvAcala gaganamaNiH zrImAn 1008 buTerAyajI aparamAna buddhivijayajI ziSyavarya : 1008 zrImAn mulacaMdajI aparanAma muktivijayajI gaNi ziSyavarya : 1008 zrImAn gulAbavijayajI mahArAja ziSya munImaNivijayajI kRta vividha viSaya vicAramAlA nAmaka saptamo bhAgaH samAptimagamat zrIdarbhAvatyAm (Dabhoinagare) zrImadda loDhaNa pArzvanAthajI prasAdAt zrImanmahAvIrasya 2465 tame varSe kArtaka mAse zuklapakSe paMcamyAm zukra vAsa re ayaM graMtha vAcaka vargasya kalyANakArako bhUyAt. punaHsaMpAdana kartA pa.pU. sva. AyAryadeva zrI ratnazejarasUrIzvara ma.sA.nAM ziSya ratna pa.pU. AcAryadeva zrI ratnAkarasUrIzvarajI bha.sA.nAM ziSya munizrI ratnatrayavibhya ma.sA. & R 212 R For Personal & Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArAM anya prakAzano to i prakama Iba thAya ja rAjayuke cA mekara hajuthI lalIthI tarkalAyA maNiItI vAghaR nI kamara - fix: " yasa. 1 mAyA+mAM jahyunA kAkA nA kara pApa kI majA, naraka kI sajA. ratna saMcaya sami maay' saamaany anyaakaam| vAtanI potAnA mAmalatadAna. vanasUbA razcita zrIziddhahemazabdAnuzAsAga sAmAjA thavAthI, uiidelistkhA divA gutI samAcAra je nava praNalki, zrI bRhasaMgrahaNI paNa sAthe 'tna saMcaya zreNI jItyAya, vApI ? mUlazuddhiprakaraNam karI che anekanA mUlazuddhiprakaraNam rA eito e zira va pa nI zrata ghad Lahi, dALa Printed by : Navneet Printers. Ph. 079-5625326 Mobile : 98252-61177 vividha viSaya vicAramALA LIKE . Serving Jin Shasan ba-1 ) 108250 gyanmandir@kobatirth.org prAptisthAna zrI pArasa-gaMgA jJAna maMdira bI-103-104, kedAra TAvara, rAjasthAna hospITalanI sAme, karo davA zAhIbAga, amadAvAda-4. phona : 2860247 rAjendrabhAI)