Book Title: Bhavnu Bhatu
Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Jivanmani Sadvachan Mala Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005914/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citrabhAnuM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HiI[HI lekhaka citrabhAnu" muni caMdraprabhAsAgarajI ma. lAyama, namo kaDaka hada jaya0 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelI AvRtti sapTebara, 1958 punarmudraNaH jUna, 1960 punarmudraNaH sapTembara, 1961 punarmudraNaH julAI 1963 kiMmata rU. 1-25 nayA paisA prakAzakaH - lAlabhAI maNilAla zAha zrI jIvana-maNi savAcanamALA TrasTa haThIbhAInI vADI sAme, dilhI daravAjA bahAra, amadAvAda mudraka: kAntilAla ema. desAI: caMdrikA prinTarI mirajApura reDa : amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnagoSTi S kSitijanI tejomaya dhAra para varasatAM Adarza naranArIomAM Atmavilepana karanAra gaMgAdevI mArAM ciraparicita che. emaNe mane emanA prakAzamahatyA nivAsamAM AvavA AmaMtraNa mekavyuM. A nimaMtraNanA gauravathI mArA AnaMdanI pAMkho sAgaranI sImA vaTAvI dUra sudhI prasarI ane te paLe meM mArA AtmAne dhanyatAthI - nihALyo. mArI pAse je kaMI zreSTha hatuM te meM zodhI kADhayuM ane mArA jIvanane alaMkRta karI emanA tejedhAma prati javA sajja thayo. manamAM jijJAsA hatI. tanamAM taravarATa hato ane pagamAM chUrti hatI. eTale prakAzano A anantapatha mAre mana eka krIDA-vihAra jevo thaI rahyo. tyAM pahoMce. paNa tyAMnAM cetanyabharyA naranArIone jotAM, huM mane pitAne ja nAne lAgyo. zuM emanAM prakAzabharyA jIvana! emanA mukha para sahaja prasannatA che. nayanamAM neha che. hRdayamAM divyatA che. zvAsamAM surabhi che. gatimAM sthiti che. ane sthitimAM gati che. ane emanA pratyeka AtmapradezamAM cetanAbharyA agamya ullAsane AhalAda che. sumana, surabhi ane saMjIvanInI vasaMta jANe emanA jIvanaupavanamAM khIlI UThI che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A divya jIvananA darzanathI mAruM Azcarya paLe paLe vadhatuM gayuM. amRtAhAra pachInI zAnta paLomAM meM gaMgAdevIne pUchayuM: ahIMnAM naranArIonAM jIvanamAM Avo alaukika caitanyarasa UbharAto mane kema dekhAya che? zuM huM jaDatAnI nIrasatAmAMthI Avyo chuM eTale ke pachI ahIMnA jIvanamAM pramANa karatAM vadhAre rasa chalakAya che tethI ?" AdarzanI jyotane jalatI rAkhavA gaIkAle je naranArIoe hasatA mukhe pitAnAM azruonI aMjali vizvadIpane dharI, temanA jIvanamAM Aja A caitanyapUrNa zAnta rasa UbharAya temAM tamane Azcarya lAge che?" sahaja saralatAthI ATaluM kahI tyAM hAjara rahelAM puSpa jevAM suvAsita ane pUrNimA jevAM suvikasita pupacUla, araNika, candanabAlA, suvrata ane sumatinA jIvanamULamAM kevAM vedanAnAM khAtara ane karuNAnAM jaLa siMcAyA hatAM, tenI jJAnagoSTi gaMgAdevIe AraMbhI. bhUtakALanI e vyathApUrNa kathA sAMbhaLatAM vartamAnakALanuM rahasya mane maLI gayuM. . prakAzanA pradezanI svapnayAtrAnA A ujajavaLa pAtrane prAphakathananI vaLI zI jarUra ? -citrabhAnuM zrAvaNI pUrNimA 2014 amadAvAda. 7 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana zrI jIvana-maNi savAcanamALAnA bIjA varSanA trIjA pustaka tarIke "bhavanuM bhAtuM" rajU karatAM ame kharekhara harSa anubhavIe chIe. A pustakanA kartA munizrI caMdraprabhasAgarajI' "citrabhAnu" AjanA vidvAna sAdhu-saMnyAsIomAM pitAnI vidvattA, vakatRtvazakti ane ciMtakapaNane lIdhe judI bhAta pADe che ane navayugIna sAdhutAnuM eka anokhuM udAharaNa pUruM pADe che. emanA maulika vicAranI cinagArIrUpa A pustaka banyuM che. ema ame sagarva kahI zakIe chIe. vAtAvaraNa ke vyakti-kadI paNa ekadhAruM jIvana jIvI zaktAM nathI. emAM nirmaLa uSAdarzana paNa hoya che, ne saMdhyAnA gaMbhIra raMge paNa emAM heya che. caMdranI cAMdanI paNa emAM hoya che, ane amAvAsyAnA gADha aMdhakAra paNa emAM vilasatA najare paDe che. manane tAjagI bakSe evI madhura anilalaharIo paNa emAM hoya che, ane haiyAne zekI nAkhe tevAM lUnAM jhApaTAM paNa emAM jhapATA nAkhatAM jovA maLe che. Adhi, vAvaMToLa ke ukApAta paNa emAM heya che, ane maMdamaMda sugaMdha vahAvatI vasaMtanI bahAra paNa emAM sAMpaDe che! vyakti ane vAtAvaraNa, baMnenuM emAM jhaboLAvAnuM ane jhabaLAI ne pAchA bahAra nIkaLavAnuM bhAvi che. chatAM khUbI e che, ke je jIvatAM AvaDe to jyAM jakhama che, tyAM malama paNa che. jyAM darda che, tyAM tenI davA paNa maujuda che. koI vyakti saMsAramAM evI nahi heya ke je ema kahI zake ke eNe hamezAM ekadhAre sAraMgInA tAra jevuM Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana gALyuM che ! visaMvAda enu nAma ja jIvana! ane visa vAdI vAgatI jIvanavINAne savAdI banAve enuM nAma jIvyuM sajjaLa ! E kAI evA dAvA kare paNa kharA ke mArA jIvanamAM AjasudhI me' savAda ane sukha ja anubhavyAM che, tyAre javAbamAM ApaNane pelA kavinI ukti ja kahevAnuM mana thAya-- - pIMpaLa pAna kharaMta hai, hasatI kupaLiyAM, ' muja vItI tuja vItaze, dhIrI bApuDiyAM.' bhavanI A mathAmaNamAM-saMsArasAgaranAM A bharatIoTamAM svastha rahevA mATe, sthitaprajJa rahevA mATe ApaNA pUrvajoe A dharA para eka dIvAdAMDI reApI che, ane te che nItisadAcAranI, dharmAMnI ane paramArthanI ! AjanA ghaNA AgaLa paDatA mANasA vimAsaNamAM che. pUchyA kare che, dhama zuM? nIti zuM? enI vyAkhyA kaI rIte thaI zake?? 6 ame emanI sAme eka ja vAkaya rajU karI zakIe, ane ene nIti, dharma ke nAgarikatA je lekhala mAravuM hoya te bhArI le. " AtmanaH pratikUlAni pareSAM na samAcaret ' ApaNane je na game, te bIjAne na ja game. ApaNane na game tevuM AcaraNa khIjA tarapha na karavuM : enuM nAma nIti, dharma' ke saMskAra ! jema ke amerikA peAtAnA upara aNuekha paDe ema na icchatuM hAya tA, eNe khIjA para aNubheAMkha mUkavAnI IcchA na karavI. paNa Aja jagatamAM satra sarpa ane mAnavInA jevA paraspara zakita dhATa racAye che. jIvana bhayathI AkrAnta che. sa` mAne che, mAnavI mane mAraze. mAnavI mAne che, ke sarpa mane DasI leze. ane svarakSaNanA e kalpita bhayamAM eka--khIjAte saMhAravAmAM ane vyagra che. zAnti sahune khape che ane azAntimAM sahu rAce che! ane pazusRSTine niyama mAnavakuLA vacce paNa prasaryAM che. eka pakSa Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA pakSathI avizvAsu che. zeTha nekarane ane nokara zeThane pratispadhI mAne che? kAmadAra ane mAlike vacce to bhayaMkara khINa khodAI rahI che. vidyArthI ane AcArya vacce kaI bhAvanAtaMtu nathI. patipatnInA paraspara vyavahAramAM ekabIjAne ghaNuM kahevAnuM che, putra bApa sAme dAvA kare che. varga varga sAme vigrahe caDhe che. deza deza sAthe dAnavatA Acare che. A badhAnuM pariNAma je Ave che. paNa eka vAta nakkI che ke je A dhaMdhone samanvaya nahi sadhAya ne ahi-nakulavata vyavahAra cAlu rahyo te saMsAramAMthI zAMti, saujanya ane sukha te vidAya leze, uparAMta jagatane potAne mAthe satata duHkha, duHkha ne dukha ja dekhAze. mRtyu ane Apatti sadAkALa taLAyelAM ja raheze. sukhane zvAsa, sarjanane AnaMda bhAvi peDhInA nasIbamAMthI cAlyo jaze. zakti Atmadroha ane jIvana-saMhAranA kAryamAM ja vaparAtI raheze. prasiddha lekhaka vikreDa velo, eka ThekANe pAzcAtya jIvana-ba ane tenI bahu prazasti pAmelI "audyogika krAnti' viSe ullekha karI kahe che: "audyogika krAMtie pahelAM te kAryane svayaMsaMcAlita ane punarAvartanazIla karIne kAmano prakAra ja pheravI nAkhe. "AthI mANasa vadhAre ne vadhAre yaMtravata kAma karavA lAgyo. ane tenuM sarjaka vyaktitatva ochuM ne ochuM thatuM gayuM. mAnavIo pUrepUrA mAnavImAMthI vibhinna mANaso banI gayA. "A pheraphAre mANasane asaMtoSI ane asvastha banAvI mUkyo. A sthitimAMthI ugaravAnA prayatnoe vadhAre ne vadhAre rojI meLavavA mATenI ane vadhAre phAjala samaya maLe tene mATenI jhuMbezanuM svarUpa dhAraNa karyuM. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zodhaLoe bhAtabhAtanI sAdhanasAmagrIo ane nAnA prakAranI rAcaracIlAnI mAyAjALa UbhI karI. pensila cholavAnA saMcAthI mAMDIne rephrIjeTara sudhI navAM sAdhane zedhAyAM. A badhAM navAM sAdhanene khapAvavAM heya te samAjanA moTA varganI kharIdazakti vadhavI joIe. ane tene mATe paNa kArIgarone vadhu rejI maLavI joIe. "A rIte raheNI karaNImAM paisA bhegA karavA pAchaLa" khUba bhAra mukAye. sadAya vadhAre ne vadhAre cIjo kharIdyA karavI emAM ja jANe AkhuM jIvanakArya samAI gayuM. sAmAnya mAnavIne svabhAva ja badalAI gaye. mANasa bhautika viSayamAM rapa rahevA lAgyuM, ane mAnasika bhUmikA para jIvavAnuM pramANa ochuM thavA lAgyuM. kapaDAMne vaparAza teNe vadhAryo. kharcALa kherAka khAtAM te zIkhe. AdhyAtmika rIte ke buddhine sparzatI rIte vaDe manoraMjana meLavavAne badale pitAnA AnaMda mATe te potAnI AsapAsanA vAtAvaraNa upara vadhu ne vadhu AdhAra rAkhavA lAgyo. A rIte chevaTe te potAnA dareka jAtanA mane jana ke ramatagamata mATe paNa paisA para AdhAra rAkhato thayo. nANu para racAyelI arthavyavasthAnI bUrI asara e thaI ke svaccheda vadhatuM cAlyuM. svacchedanI joDe tenI hareLanAM bIjAM dUSaNe paNa pesI gayAM. AvI jAtanI jIvanapaddhatithI mAnava jAtanA adhaHpatananI ane thayelI Atmika avanatinI noMdha levA jevI che.' ame A uddharaNa jarA lAMbI rIte TAMkayuM tene artha e che, ke bhAratamAM nahi, paNa bhArata bahAra jeo rAjakIya taMtramAM paDyA nathI tevA vidvAna ne vicikSaNa puruSe kathaLI rahelA mAnavajIvanane saciMta najare nIrakhI rahyA che. yuddha ane uccatAnI harIphAI reniMde zApa banyo che. haDatALo, ApaghAto ne anItinA gunAonuM pramANa vadhyuM che. duSkALa, achata Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane meMghavArI jIvanavyApI to banyAM che. Avezone eTalA bahekAvavAmAM AvyA che, ke mANasa dArUgoLAno ja banI rahyo che. strInI AMkhamAM vilAsa che. puruSanI najaramAM bhUkha che. khUna te sAmAnya banyAM che. dAdAoe jANe duniyAne vIMTI lIdhI hoya ema yuddha, akasmAta ane meMta Dagale ane pagale sAme AvIne UbhAM che! baTakuM roTalAmAM je zAnti hatI, sAdI jhUMpaDImAM je ucca prakArano AnaMda hatuM, eka oDhavAnuM ne eka paheravAnuM emAM je gRhasthAIne saMtoSa hato, e Aje naSTa thayo che. page pacAsa mAIla cAlyo jato ane mahine bhAse sagAMne saMdezAna patra pAmate mANasa sukhI hata-bhale e ApaNane apUrNa lAgato heya--paNa Aje bejavA jevo jarUrI che. e mANasa kadAca jaMgalI haze paNa e taMdurasta hatuM, e kolejamAM nahi gaye heya paNa koThAvidyAvALo ne nItivAna hatA. e philasUpha nahi hAya, paNa hRdayavALo hate. mANasanA hRdayamAM eka varu beThuM hoya che. ApaNuM jUnA pUrvajo ene bAMdhI rAkhavAnI mahenatamAM mAnatA, ene bahu khavarAvI phaTAvavAmAM na mAnatA, ene jyAM tyAM hilacAla karavA devAnI chUTa na ApatA. Aje e varune nibaMdha rAkhavAnI keLavaNuM apAya che. je varu gaI kAle mAnavajAtanuM gulAma hatuM mAnavajAta Aja enI gulAma banatI jAya che. eka dezathI bIjA dezanI duzmanI, eka prAMtathI bIjA prAMtanI caDasAcaDasI, eka kuLathI bIjA kuLanI viziSTa kulinatA ne eka mAnavathI bIjA mAnavanI moTAI-A mANasanA haiyAmAM aDDo jamAvI beThelA varunI ghurakAdhurakI ja che. A varune jemaNe vaza karyuM che, ke jemaNe potAnI jIvanasAdhanAthI saMsAramAM prema ane maitrInI suvAsa prasarAvI che, evA puNyaAtmAonI jIvanagAthAne vidvAna ane ciMtaka munirAja zrI. canaprabhasAgarajIe pitAnI cintanapradhAna madhura zailImAM mUkI, mAnava Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAjane jIvananuM eka nUtana darzana ApyuM che. AvA mAnavajIvana mATe-mAnavabhava mATe bhAthuM zuM? vyAsa kahe che, e sAdA zabdomAM kahIe to 'paropakAraH puNyAya, pApAya parapIDanam / ' keIne ApaNAthI nirarthaka pIDA pahoMce te pApa. paranA-pADozInA bhalA mATe mathIe te puNya. Akhare navalarAmanI lIMTIo mUkIne A nivedana pUruM karIzuM. vo zoka, thaMlluM muja gAna, jJAna A eka ja ! vinA dharma, navala, A sthAna calita sau eka ja !" AzA che, ke amArA vAcake A bhAthAne peTa bharIne AsvAda leze, ne jIvana-pravAsamAM navI tAjagI anubhavaze. - drasTIo cothI AvRtti prasaMge bhavanuM bhAtuM" pustakanuM A cothuM punarmudraNa che. vidvAna munirAjanAM A pachI ghaNuM pustake A TrasTane maLyAM cheH ne AvA vidhAnanI suMdara kRtio meLavavA badala TrasTa pitAne ahobhAgI mAne che. saurabha, bhavanuM bhAtuM, biMdumAM siMdhu, have to jAge, dharmaratnanAM ajavALAM, preraNAnI paraba ATalAM pustako pachI naivedya taiyAra thaI rahyuM che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama 1. lavanuM bhAtu 2. khINa ane zikhara 3. zalyAnI ahalyA 4. AtamanI agniparIkSA 5. maunanA mahimA 6. saujanyanuM AMsu 7. dilanI vAta 8. bhavanuM bhAtu 9. AtmavilApana 10. zAkanA taLiye zAnti & cha 29 * ? * * & 94 110 140 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA varSanAM saMskArI gharanuM suMdara pustakAlaya eTale pustaka zrI jIvana-maNi sadvAcanamALA TrasTa vRddhone jIvana-AnaMda1 ajAtazatru bhA. 1 strIonA samayane sadupayoga, le. jayabhikhkhuM , kizora-kizorIonuM ghaDatara. 2 ajAtazatru bhA. 2 le. jayabhikhu sAhitya, kalA, nIti ane dharma-A 3 dharmaratnanAM ajavALAM caturAtrInAM pracAra arthe A vAcanamALAnI 'citrabhAnu janA karavAmAM AvI che. 4 nakalaMka metI zrI. kRSNazaMkara zAstrI A vAcanamALAnuM vArSika lavAjama rUA. 10 5 pAlI paravALAM rAkhyuM che temAM rUA. 13thI 15nAM pustaka ApavAnuM le. jayabhikhu TharAvyuM che. A pustako lagabhaga mULa kiMmate ja 6 kalyANa--murti ApavAmAM Ave che? eTale bajAra kiMmatanA - le. ratilAla desAI | hisAbe kiMmata gaNatAM lagabhaga lavAjamathI bamaNI 7 preraNAnI paraba bheTa pu. kimatanAM pustake grAhakone maLe che. citrabhAnu" posTa kharca rUA. 4-00 A pustakane enI sAhityika guNavattA sAthe raMga, rekhA ane kalAmaya geTaapamAM bahAra pADavAmAM Ave che. lagnanI bheTa, varSagAMThanI bheTa ke InAma mATe A pustake pahelI take pasaMdagI pAme tevAM che. sAMpradAyiktAnuM nAmanizAna nathI chatAM dharma--nItinAM suMdara to che. Te. naM. 2601 zrI jIvana-maNi savAcanamALA TrasTa haThIbhAInI vADI sAme, dilahI daravAjA bahAra, amadAvAda Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM [vArtAsaMgraha]. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tae:: bhavanuM bhAtuM ASADhI vAdaLa varasIne thAkyAM hatAM. mAragamAM kIcaDanA thara jAmyA hatA, vanaspati ALasa maraDIne dharatI parathI UbhI thaI rahI hatI. dharatIe jANe buTTAdAra lIlI sADI paherI hatI. nAnAM nAnAM vanoe emAM bhAta gUMthI hatI. A vakhate eka sAdhuvaMda aTavIne mArga vadhIne AgaLa vadhI rahyuM hatuM, paNa have AgaLa kadama uThAvI zakAya tema na hatuM. mArgamAM nAnI nAnI deDakIe kUdI rahI hatI. lAMbAM lAMbAM aLasiyAM taraphaDI rahyAM hatAM. jIvajaMtuone upadrava vadhI gayuM hatuM, ane kaLAmAM pANI be kAMThe chalakAI rahyA hatAM. munivRMdanA nAyaka vicAramAM paDyAH have AgaLa kema vadhavuM? zahera ahIMthI ghaNuM ja dUra jaNAya che. aSADhI pUnamane have mAtra cAra ja divasa bAkI che. munie cAra mahinA te eka sthAne rahevuM ja joIe, pUrNimA pachI pravAsa thAya nahi. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM have na aTavImAM rahevAya ke na AgaLa vadhAya! e ja samaye A aTavImAM muktagAna gAte eka paDachaDa mANasa cAlyA Avate dekhAya. enA mukha para pratApa hato, bAhumAM baLa hatuM, khabhe dhanuSya hatuM ane pITha para bANanuM bhAthuM hatuM. ' khaDakanI jema aDaga e AgaMtuka thaMbhe, ane jANe pUrva-paricita na hoya tema eNe pUchyuM: "saMta! atyAre, AvA bhayaMkara jaMgalamAM Apa kyAMthI? cAra divasa pachI te pUnama che. zahera ahIMthI cAlIza gAu dUra che. mArga pANIthI bharAI gayA che, cAturmAsa karavA kyAM dhAryuM che?" AgaMtukanI bhASA kaDaka hatI; chatAM emAM saMskAritAnI chAMTa hatI. sAdhuone lAgyuM ke munionA dhArmika AcArane A jANakAra che, nahi te A nirjana vasatImAM rahetA mANasane cAturmAsanI ane vihAranI kalpanA kyAMthI hoya? AcArye kahyuM: "bhAI! ame bhUlA paDyA chIe. nikaLyA to hatA aSTApada javA paNa varSo thatAM ghAsa phUTI nIkaLyuM. pagadaMDI bhUMsAI gaI ane ame traNa divasathI ahItahIM bhamIe chIe. zaheramAM pahoMcAya tema lAgatuM nathI. tame ATalAmAM kyAMka vasatI-raheThANa na batA? munine te zuM zahera ke zuM vagaDo ! tame maMjurI Ape te A cAra mAsa ahIM ja tapa-japathI TUMkA karI nAkhIe." AgaMtuka kSaNabhara vicAramAM paDyo. eka kSaNamAM te enA mukha para aneka bhAvo ramI gayA. dhIre dhIre enA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM lehamAM rahelA uttama saMskAroe enA para vijaya meLavyuM. khINa bhaNI AMgaLI cIMdhatA AgaMtuke kahyuM: A TekarIonI ethamAM jhUMpaDIo dekhAya che ne? e bhIlanI pallI che. tyAM ame rahIe chIe. tamAre vasatI joItI hoya te tyAM maLaze. paNa eka zarata che, e zarata tame pALe te tame tyAM khuzIthI rahI zake.' - sAdhuvaMdanA nAyaka AcArya susthita samayajJa hatA. mANasane pArakhavAnI nisargika dRSTi emane maLI hatI. jhaverI jema hIrAne pArakhe tema e mANasane pArakhatA. emaNe A mANasamAM rahelI saMskAritA joI lIdhI ane pUchayuM: "bhAI! zI zarata che tamArI?" paDachaMda deha jarA TaTTAra karatAM nikhAlasa ane spaSTa zabdomAM e pallIvAsIe kahyuM: "juo, ame rahyA lUMTArA ane tame rahyA saMta. ApaNA baMnenA mArge ja nyArA. amAre mArga mAravAno ane tamAre mArga tAravAne. amAre dharma lUMTavAne ane tamAre dharma ApavAne. eTale tame amAre saMge caDe te tame bagaDe, ane ame tamAre saMge caDhIe te amAro reTa rajhaLe. "chatAM tamAre vasatI joItI hoya te huM ApuM, paNa eka zarate. tamAre amArI duniyAmAM dakhala na karavI. mArA hAtha nIce pAMcase luMTArA che. amAre dhaMdhe che: laMTa, khUna ne cerI. amArA koI paNa mANasane tamAre dhamane upadeza na Ape. huM jANuM chuM ke tamAre mArga sAco che, Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM sAro che, paNa amArA mATe nakAme che. ahiMsA svIkArIe te khUna kema thAya? lUMTa na karIe te peTa kema bharAya? Apa ahIM khuzIthI rahe, paNa zarata amArI dhyAnamAM rAkhaje. nahi te......' lUMTArAnI A nikhAlasa vAta sAMbhaLI AcAryane AnaMda thaye. enuM vaktavya eTaluM spaSTa hatuM ne chatAM keTalI badhI samajaNathI bhareluM hatuM? AcAryanuM haiyuM lebhAyuM. emane thayuM: hajAre bakarAMone bodha ApavA karatAM A eka siMhane prati hoya te kevuM suMdara? paNa e pratibaMdha pAme kharo? sAva, asaMbhava. are, jyAM upadezane sAMbhaLavAnI ja nA pADe che, tyAM bedhanI te vAta ja zI karavI? chatAM hIMmatavAne zraddhA na khAvI. AzA amara che. sAcA puruSAthIne kazuMya azakya nathI. AcArye enI vAta svIkArI lIdhI. - cAre bAju UMcA UMcA parvatanI dIvAle hatI, ane enI vacce nAnI nAnI TekarIo para keTalIya chUTIchavAI jhUMpaDIo hatI. jhUMpaDImAM vasate pratyeka mAnavI kALanA avatArasame hate. ene zyAma raMga, kALI dADhI, vaLAMka letI mUche, kadAvara deha ane bukAne bAMdheluM meM jotAM ja sAmAnya mANasa te chaLI jato. A mahAkALanI duniyAmAM sAdhuoe potAnuM sthAna jamAvyuM. nisarganA A zAnta vAtAvaraNamAM sAdhuo maunamAM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM masta rahetA. AtmasAdhanAmAM magna rahetA. jyAre luMTane mAla laI cere A sAdhuonI vasatI pAsethI pasAra thatA tyAre kSaNabhara te emanA haiyAnA aMdhAriyA AkAzamAM paNa tyAganI prabhA jhagamagI jatI, paNa core e prakAzamAM vadhAre na thobhatA. e pitAnA ghaDAone AgaLa deDAvI mUktA cere lUMTavAmAM magna hatA. sAdhuo japa-tapamAM magna hatA. cAra mahinA vAyunA jhakarAnI jema vahI gayA. grISma RtumAM nadInA kinArA parathI pasAra thatA mANasane paNa zItaLatAne sparza thAya che, te zuM sAdhutAnA kinArA para rahelAne enI maunabharI zItaLatA na spaze ? kArataka suda pUrNimAnA navaprabhAte AkAzamAM sUraje prakAzanI pIcakArI mArI tyAre sAdhuoe vihAra mATe keDa bAMdhI. pallIpatie AvI bhAvapUrvaka namana karyuM. sAdhuo AgaLa vadhyA. palIpati paNa emane vidAya ApavA cheDe sudhI emane pagale pagale cAlya, paNa enA hRdayamAM kaMIka maMthana hatuM. cAra cAra mahinA sudhI sAdhue emanI pallImAM rahyA hatA, paNa kevA zAntithI! na keInI AthI, na keInI pAchI! na baMdha ke na ghaNuM! kevI premabharI najara ! pallIpati vicArI rahyo, sAdhuoe mauna rahIne jANe vyAkhyAna ApyuM hatuM. satya ane saMyamanI mUka havA UbhI karI hatI! Aje e havA kAma karI rahI hatI. pagadaMDInA vaLAMka AgaLa AcArya susthita thaMbhyA. emaNe chellI vidAya mAgatAM kahyuMH pallIpati! tamane Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM eka prazna pUchuM? tame kahyuM hatuM ke cAturmAsamAM amAre tamArA saMbaMdhI kaMI ja na pUchavuM, paNa Aja e cAturmAsa pUrNa thayuM che, sAthe tamArI e zarata paNa pUrNa thaI che. eTale kaho te kaMIka pUchuM." AcAryanI saMyamabharI sahRdayatAe palIpatinA haiyAne kabaje lIdhe. e gaLagaLo thaI gayeH belya, "pUchone pratye ! je pUchavuM hoya te pUche. huM ApanAthI kaI vAta nahi chupAvuM.' "tame kahe che ke huM era chuM, paNa tamArA saMskAra te cADI khAya che ke tame keIkulIna vaMzanA che. tamArAmAM rahelA keTalAka guNe mane AkarSI rahyA che, bhAI! tamAruM pitAnuM kuLa e ceranuM kuLa hAya nA." - AcAryanI premavANIthI palIpatinuM hRdaya pIgaLavA lAgyuM. mINane garamI maLatAM e ogaLe ema enuM haiyuM AcAryanI prema-uSmAmAM ogaLI rahyuM. ene pitAne bhavya bhUtakALa sAMbharI AvyuM, enI AMkhamAM vedanAnAM AMsu AvyAM-jANe pahADa bhedIne jaLadhodha bahAra AvyuM. baMne hAthavatI pitAnuM kapALa dAbatAM eNe kahyuM: prabheprabhe ! e jUnI vAta na pUche. jigaranA keTalAka ghA apragaTa ja sArA. huM atyAre keNa chuM eTaluM jANe e ja pUratuM che !" - AcAryane AgaLa vadhavuM hatuM. tApa vadhI rahyo hato, chatAM e thaMbhyA. emanI ratnapArakhu najara kahI rahI hatI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM * ke jhaverAta ahIM ja che. A kolasAmAMthI ja hIre maLavAne che. e jarA najIka AvyA, pitA pitAnA putra para je vAtsalyathI hAtha mUke te vAtsalyathI hAtha mUkatAM emaNe kahyuM: 'palIpati ! smRtinA aMgArA para zA mATe rAkha DhAMkI rAkhe che? e tamane aMdara ne aMdara bALyA karaze. ene bahAra lAve, jJAna ane pazcAttApanAM vArithI ene bujhAvI nAkhe." AcAryanAM snehabhInAM vacane palIpatinA haiyAmAM UMDe UMDe UtarI gayAM. girirAja je aDaga dekhAto pallIpati sahajamAM bALaka je nAne ane nirdoSa thaI gaye. AMsune lUchatAM eNe kahyuM: "prabhe ! mArI A vedanAnI bhaThThI tamArAM bhAvabharyA jJAnavacanethI nahi kare. e mane ThArIne ja Tharaze. chatAM huM mArI vyathA Aja ApanI pAse ThAlavuM chuM. "mAre janma TIpurInA rAjA vimaLazAne tyAM thaye hate. mArI mAtAnuM nAma sumaMgalA hatuM. mAruM nAma puSpacUla. mAre eka bahena hatI. enuM nAma pupacUlA. huM mArA pitAne ekane eka putra hatuM, eTale teo mane ghaNuM ja lADathI ucheratA. aMtaranI eziyALa te jANe ja che. mane dareka prakAranI svataMtra hatI. dAsa dAsIe mArI AjJA uThAvavA sadA tatpara rahetAM. sau jhukI jhUkIne praNAma karatAM, paNa jema zrImaMta ghI-dUdha pacAvI zakate nathI, tema adhUrA ghaDA jevo huM A svataMtratA na Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. bhavanuM bhAtuM pacAvI zakyo. mAtA-pitAnAM vAtsalyane meM durupayega karyo. dhIme dhIme mArAmAM svacchaMdatA AvatI gaI. mArI unmattatAthI, mArAM tephAnathI mane leka puSpacUlane badale vaMkacUla kahevA lAgyA! prajA mArAthI trAsI gaI. mArA Azrayane lIdhe jugArIo matta thaI pharatA. madirApAnathI DelatI AMkhe laI huM gheDAne nagarInA rAjamArga para pUrapATa doDAvata. mUka ane nirdoSa prajAjana haDapheTamAM AvatuM, tyAre ene kyAM vAgyuM che e pUchavAne badale, e haDapheTamAM kema Avye, ema kahI dhamakAvI huM ene phaTakA mArate. mArA A julamathI trAselI prajAe mArA pitA pAse phariyAda karI. pitAe mane mamatAthI samajAvyuM paNa huM na samaje. mAtAe vAtsalyabhInI zikhAmaNa ApI paNa e zikhAmaNane meM Thekare mArI. premALa mAtAe vahAlana jaLathI mane siMce paNa huM na pala-kAraNa ke svacchaMdatAthI huM paththara banyo hato!" chelluM vAkya uccAratAM pahelIpatine kaMTha bharAI AvyuM. theDI vAra thaMbhI eNe AgaLa calAvyuM: "mAtApitAnI A mamatAne meM nabaLAI mAnI ane huM vadhAre tophAnI banyA. dazerAnA divase te mArAM tophAne Toce pahoMcyAM. mArAthI kaMTALelA pitAe Akhare mane jAkAro ApatAM kahyuM? jA, pApI, ahIMthI cAlyA jA. mane tAruM me batAvIza nahi. tArAthI mArI rAMka prajA trAsI gaI che." A zabdoe mArA kALajAmAM ghA karyo. huM te ja Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 11 kSaNe gharathI bahAra nIkaLI paDyo. mArI nAnI bahena mArI sAthe ja AvI, badhAM vikhUTAM paDe teya mArI nAnI bahena mArAthI vikhUTI paDe tema na hatI. amAre bhAIbahenane prema puSpa ane parAga je atUTa hato. ame cAlatAM cAlatAM A aTavImAM AvI caDaDyAM. traNa traNa divasanA akhaMDa. pravAsathI mArI vIrabhaginI paNa thAkIne letha thaI gaI hatI. eNe kahyuM: bhAI! meM puSpacUlAnI sAme joyuM te cheDaparathI karamAIne kharI paDatA gulAbanI jema e DhaLI paDavAnI aNu para hatI. ene eka vRkSa nIce besADI huM khAnapAnanI zodha karavA nIkaLe. tyAM sAmethI eka bhIla Avate dekhAye. huM thaMbhe. meM ene mArI hakIkata samajAvI, eTale eNe enI pallImAM AvavAnuM AmaMtraNa ApyuM. te ja A pallI, jyAM Apa cAra mahinA sudhI rahyA. te divasathI ame ahIM ja chIe. e vRddha, bhale bhIla marI gaye. have enA sthAne huM Avyo chuM, pAMcaso bhIla mArA hAtha nIce che. A siMhaguphAne huM betAja bAdazAha chuM. cerI, lUMTa ne khUna e mAro dhaMdhe, mAruM nAma paDe tyAM moTA camarabaMdhI paNa dhrujI UThe che! paNa Aja jyAre e mamatALu mAtA ane premALa pitAne yAda karuM chuM tyAre hRdaya viSAdanI chAyAthI gAmagIna thaI jAya che ane AMkhe AMsuthI chalakAya che. zuM kahuM? Aje e A duniyAmAM nathI. mAtA-- Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 bhavanuM bhAtuM pitAnA prema jagatamAM kacAMya thave che? amArA vicAgamAM e amArI pAchaLa jhUrI jhUrIne marI gayAM paNa huM abhAgI evA ke emanI aMtima kriyA vakhate paNa na jaI zakayo. jemaNe mane premathI peASyA, emane ja me' dageA dIdhA... prabhu ! A mArI du:khada jIvanakahANI che ! , AkAza bhaNI ma`DAyelI dhruvanA tArA jevI enI AMkhAmAMthI e AMsu TapakI paDyAM. AcArya sahRdayabhAve melyA : ' puSpaphUla ! Anu nAma ja jIvana! huM jANuM chuM ke tArA jIvanapatha pApanI khINamAM thaIne jaI rahyo che, chatAM tyAM paNa prakAzane avakAza che. AvI khINamAMthI paNa niyamanA pagathAradvArA mAnavI upara AvI zake che. Aja mAruM hRdaya kahe che ke puSpacUlane kaIka Apa, kaIka jIvanapAtheya-bhavanuM bhAtuM Apa. huM tane bhavanA bhAtA jevA cAra niyame ApuM chuM, je AkarA nathI chatAM tArA mAmAM sahAyaka banI raheze:* pahelA niyama- ' * 'huM icchuM chuM ke tuM keAInI hiMsA na kara, paNu e tArA mATe azakaya che. teA ATalu kara; kAI paNa ThekANe ghA karatAM pahelAM sAta DagalAM pAchA haThavu' ane sAta vAra prabhusmaraNa karavu. " kabUla che, dharmanA avatAra!' lUTArA khelyuMA. " have khIja niyama * "huM IcchuM chuM ke tuM sAdA ne sAttvika khArAka le, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 13 paNa e tuM na karI zake te ema kara, je khAdyanuM nAma tuM jANe nahi evuM ajANyuM khAdya tAre na ja khAvuM." nahi khAuM." lUMTArAe svIkAra karyo. have trIje niyama huM te IcchuM chuM ke tuM zIlavaMta jIvana gujAre, paNa tuM kadAca e na karI zake te rAjAnI rANIne tyAga te tAre karave ja, kAraNa ke e prajAnI mAtA che." "kevI ghelI vAta kare che, mahArAja! rAjAnI rANI ane huM? hA, hA, hA " lUMTAre khaDakhaDa hasya ne bekabUla ekavAra nahi, sAta vAra. rAjI thAo tame. have cothe ne chelle niyama chelle, huM IcchuM chuM ke tuM mAMsAhAra na kara, paNa e tArAthI zakya na hoya to kAganuM mAMsa to tAre na ja vAparavuM. "bela, A cAra niyama, A cAra mahinAnI puNyasmRti tarIke tuM na laI zake ?" saMta ! AjasudhI te koIneya A mAthuM namyuM nathI. tyAM A hAthane pratijJA te keNa Ape? paNa tamArI madhura vANI ane sahudayatAbharyuM jIvana jouM chuM ane mAruM mastaka tamArA caraNamAM DhaLI paDe che. mane samajAtuM nathI ke kaI vakhata nahi kheMcAnAruM A hRdaya Aje Ama kema kheMcAya che? tamArI pavitra smRti nimitta A cAra niyama jarUra pALIza. parvata Dage te A puSpasUla Dage. A niyama. tamArI cAla nimite A niyara Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 bhavanuM bhAtuM te ApaNuM milananI puNyasmRti che, ane mArA A bhaTakelA bhavanuM eka pavitra sAdhue ApeluM bhAtuM che." vidAya letAM AcArya susthite kahyuM: "puSpacUla! mAnavImAM rahelA saMskAra, ene siMcana maLatAM vikasyA vinA rahetA nathI. tArA saMskAra paNa tane jarUra vikasAvaze. Aje -jyAM aMdhakAra dekhAya che tyAM kAle prakAza dekhAze. prakAza ane aMdhakAra dUra nathI. aMdhakAranA paDadA pAchaLa ja prakAza che, e paDade UMcakAvAnI ghaDI kakyAre Ave che te koNa kahI zake?" | munirvAde vidAya lIdhI. pagadaMDI para Ubhele lUMTAre puSpazUla jatA munivRMdane joI ja rahyo. Aje enuM haiyuM anupama mIThAza anubhavI rahyuM hatuM. aSTamIne candramAM gaganamAM AnaMdagIta gAI rahyo hate. prakAzanI mIThI helI jAmI hatI. pallInA medAnamAM eka palaMga para be jaNa ekabIjAne bAtha bhIDIne sUtAM hatAM. candrakiraNe A yuvAna rUpabharyA deha para nRtya karI rahyAM hatAM, ane piyaNa jevI suMdara AMkhe para nidrAdevIe Asana jamAvyuM hatuM. laMTane mAla laIne dhasamasate puSpazUla je pitAnI pahelImAM AvyuM, tevI ja enI pahelI najara A dazya para paDI. e camakyo, Aha! pitAnI ja patnI sAthe kaI puruSa palaMgamAM paDyo che, ane ene jamaNe hAtha enA vakSasthala para che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 15 re pApI ! puSpalane AMkhe tammara AvavA lAgyAM. krodhathI enuM haiyuM saLagI UThayuM. aMgaaMgamAMthI taNakhA jharavA lAgyA. eNe talavAra kheMcI. eka ja ghAe baMnenAM mAthAM uDADavAnA nirNaya sAthe eNe AgaLa paga upADyo. tyAM ene pele munine niyama yAda AvyA : ghA karatAM pahelAM sAta DagalAM pAchA haThavuM ane sAta vAra prabhunA nAmanuM smaraNa karavuM..." addhara UThelI talavAra AkAzamAM vIjaLInI jema camakatI hatI. eNe DagalAM pAchAM bharyA, eka...be...traNa .....cAra ne pAMcamuM DagaluM upADe tyAM talavAra pAchaLanI bhIMta sAthe athaDAI avAja thaye ane puruSa jhabakIne jAgyeH "keNa? bhAI! ghaNuM che mArA bhAI!" puSpacUlanA Azcaryane pAra na rahyo. pitAnI ja bahena puSpacUlA puruSanA vezamAM palaMgamAMthI chalaMga mArI beThI thaI talavAra myAna karatAM eNe pUchyuM : "A badhuM zuM mAMDayuM che? te puruSanA vezamAM ? Aja te mahAna anartha thaI jAta. bhaluM thajo e mahAna saMtanuM ! emanA niyama ApaNI rakSA karI." vasaMtasenA jarA ALasu hatI. enI UMgha puSpacUlA jevI haLavI na hatI. e kalAhala thayA pachI jAgI. enI ghena bharI AMkhamAM kutUhala hatuM. kamaLanI pAMkhaDI jevI enI matta AMkhe upAlaMbha ApI kAMIka pRcchA karI rahI hatI: Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM "A zuM garabaDa AdarI che? Aha, UMgha kevI jAmI hatI!" puSpacUlanA mukha para haju ahobhAva hate. e palaMga para beThe. ene khabhe DhaDhaLatAM puSpacUlAe kahyuM: "bhAI! tame dhADa pADavA UpaDayA, ane ahIM naTamaMDaLa AvyuM, emanuM nATaka jevA sau gayAM. mArAM bhAbhI vasaMtasenAM ane huM ame be ja bAkI rahyAM. tyAM ApaNuM dUte AvI kahyuM: "rAjanAM mANase ahIM AvyAM che. puSpacUlanI hAjarInI jarUra che. zrInagaramAM dhADa paDI tyAre e ahIM ja hate, ema ApaNe batAvI zakIe evuM kAMIka kare. eTale. meM tamAre veza paheryo. huM pati banI. A mArAM patnI banyAM-ame tamArI hAjarI siddha karI. rAtre meDethI AvyAM ne e ja vezamAM sUI gayAM. vezanuM kevuM parivartana ! tameya thApa khAI gayA ne !" vasantasenA atyAra sudhI cUpa hatI. e vAta samajI gaI. eNe kaTAkSa karyoH "amArA para tamAro keTale vizvAsa che, tenI Aja khabara paDI gaI! game tevA teya tame te lUMTArA ne ! tamAre mana kazuM ya pavitra nahi, AkhI duniyA cAra ane Thaga. tamAre mANasa mATe ane cIbhaDuM kApavuM baMne sarakhAM !" A vAta pachI ATha divasa paNa nahi vItyA hoya tyAM puSpacUlane dhArAnagarI para trATakavAne vAre Ave. enA prayANa samaye apazukana thayAM, paNa evI vAtane gaNakAre e e bhIru na hatuM. enA lehamAM vIratA ane Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 17 sAhasa hatAM, chatAM, kALa kALanuM kAma karyuM ja jAya che. ' eNe lUMTa calAvI paNa cekiyAte ane gAmaloke zastrasajaja hatA. e pairyathI laDyo, paNa sAme samUha mATe hate. samayasUcakatA vAparI e sarakI gaye. ane e jaMgalanI eka bhayaMkara khINamAM UtarI gaye. parvatanI hAramALAmAM puSpacUlane pakaDo eTale pANImAM magarane nAthavA je prayatna hato. have e nirbhaya hatuM, eNe eka jhADanI nIce enA dehane laMbAvyuM, tyAM enA sAthIo paNa AvI pahoMcyA. khaLakhaLa vahetA jharaNAnA kinArA para UbhelA puSpita vRkSa nIce paDyo paDyo puSpacUla vanasRSTine nihALI rahyo che, tyAM enA sAthIoe enI AgaLa phaLane Dhagale karyo. kevAM suMdara e phaLa hatAM ! goLa ane suMvALAM raMgIlA ane saurabhathI mahekatAM. phaLa jotAM ja moMmAM pANI chUTe. charAthI phaLane samAratAM puSpacUle pUchayuM : "jagu! AvAM suMdara phaLe kyAMthI lAvyA ? enI suvAsathI ja nAka tRpta thaI jAya che. A phaLanuM nAma zuM ?" jague cIra mukhamAM mUkatAM kahyuM: "nAma ne ThAma keNa pUchavA beThuM che? enI mIThAza ane ene raMga ja enI uttamatA siddha kare che." nA, nA, ema na kahe, mAre te niyama che. je phaLanuM nAma huM na jANuM e ajAyuM phaLa mAre na khAvuM. nAma kahe te khAuM, nahi te le A tAruM phaLa pAchuM." te rahe bhUkhyAM. corI karavI che ane niyama pALavA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 bhavanuM bhAtuM che! gAvuM che ne loTa phAka che, be vAta na bane. bIjA sAthIe cIra meMmAM mUkatAM kahyuM. - sAthIoe phaLa khAdhAM, pANuM pIdhuM ane jarA ADe paDakhe thayA. puSpacUlanA peTamAM bhUkhanA bhaDakA jAgyA hatA. Aja niyama jarA Akaro lAgyo, paNa e TekIle hate. pratijJAne e prANa mAnato. kalAka ArAma laI e Ubhe thaye. kapaDAM khaMkheryA ane sAthIone DhaDhaLyA. paNa keNa jAge? sau ciranidrAmAM DhiyA hatA. sAthIone mRtyuzadhyAmAM poDhelA joI kyAMka sAMbhaLelI ene iMdravaraNuM phaLanI vAta yAda AvI. mIThAM, raMgIlAM, suMvALA ne sugaMdhavALAM-iMdravaraNAnAM phaLa ! Aha ! tyAre te vAta khalAsa. huM eka ja rahya, AThe sAthI pUrA ! re, saMta ! tame te mane niyama Ape ke jIvana ApyuM? enuM mAthuM havAmAM namyuM. enI AMkhamAM zraddhAnA nIra chalakAyAM. enAmAM raheluM saMskAranuM jIvanabIja phUTI nIkaLyuM. e pallImAM AvyuM tyAre enA cittamAM prakAzane pamarATa hate. pallI patie nirNaya karyo, corI choDI devI. paNa enA haiyAnA UMDANamAM eka kAmanA ghaNAM varSothI ghara karIne beThI hatIH pUrNimAnI prakAzamaya rajanImAM rAjAnI paTarANuna gaLAne navalakho hAra cora ane potAnI A apUrva cauryakaLAthI ujajayinInA parijane ane nRpatine Azcaryacakti karI devAM. basa, ATaluM karI lauM, pachI sadAne mATe cArIne tilAMjali ! Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 19 pUrNimAne thADA divasanI ja vAra hatI. e divase gaNavA lAgyA. pUnama AvI ane e divase e pAtAnAM sAdhanA sAthe rAjamahelamAM paheAMcI gayA. agAsImAM palaMga para rANI peADhaLyAM hatAM. eNe AkAzamAM mITa mAMDI, te jANe ArasInI takhtI para muktAphaLa gAThavyAM hAya evA sapheda tArA AkAzamAM zaiAbhI rahyA hatA. caMdranAM dhavala kiraNeA rANInA rUpabharyA aMgane snAna karAvI rahyAM hatAM. puSpasUla dhIme pagale palaMga pAse sarakaco, tyAM rANI saphALI jAgI UThI, enI vANImAM karUpa hatA chatAM sattAvAhaka rIte teNe pUchyuM : 'kANu che tuM ? ? cAMdanImAM puSpacUlanA rUpALA cahero vadhu rUpALe lAgatA hatA. enI jhINI AMkhamAMthI jharatI jyeAsnA, enA sazakta kreDa, DhAla jevI enI upaselI chAtI. enA mAthA para UDatA vAMkaDiyA vALa-A sau puSpasUlanA rUpanI jANe prazaMsA karatAM hatAM. ca'caLanArInAM manane nacAvI mUkatu enu juvAna rUpa rANInA mana para paNu sAmrAjya jamAvI beThuM'. e cUpa UbhA hatA, enA mukha para bhayane khadale vIratA ramI rahI hatI. rANI palaMga parathI aMgaDAI letI UbhI thaI. e enI pAse AvI, ane kheAlI : < ' puSpaphUla ! huM jANuM chuM ke tuM cAra che. tAre cArI karavI che nA ! gabharAIza nahi. Aja tA huM' pAte ja cArInA mAla tarIke tArA hAthamAM paDavA taiyAra chuM. tuM teA dAgInA cAravA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM AvyA ApavA taiyAra thaI tI yuvAnI che. te AvyA che, paNa mArA mananA cera! huM te deha, dAgInA ane dila badhuM ApavA taiyAra thaI chuM. Ava, jarA najIka Ava!" prazAnta rajanI che. UchaLatI yuvAnI che. ekAntane samaya che. candra rohiNI sAthe rasalahANa lUMTI rahyo che te ApaNe zA mATe vaMcita rahIe?" madhura simata karI rANI ene hAtha grahavA gaI, tyAM e be DagalAM pAchA haThI gaye. vAtAvaraNa te evuM hatuM ke eka yogI paNa pIgaLI jAya. jyAre A te eka bhegI hate. paNa A bhegInAM haiyAmAM eka jIvaMtagInI mUrti beThI hatI. e kahI rahI hatIH "puSpa! Aja tArI kasoTI che. tuM kahete hato ? dehanA TukaDA thaze paNa pratijJAnI pavitratA nahi jAya. vAto ghaNuM kare che. Aja tAre talavAranI dhAra para cAlavAnuM che. krodhane dAbI zakAya che, bhUkhe rahI zakAya che. vIratAthI siMhane kabaje karI zakAya che, paNa ekAntamAM rUpathI chalakAtI yauvanavaMtI nArI jyAre nimaMtraNa Ape tyAre TakavuM e te vIranuM-nA-mahAvIranuM kAma che !' puSpacUla potAnA cittamAM ramI rahelI e tyAgamUrtine namI rahyo. e manamAM ja gaNagaNyoH "gurudeva ! tamArI ANune choDI nahi dauM. Ape pragaTAvelA pratijJAdipane akhaMDa rAkhIza." rANIe hAtha pakaDatAM kahyuM: "kema dUra bhAge che" bhIru! Dare che? huM rANI ! mahArAjAnI mAnItI navI rANI. tArA para prasanna thaI chuM, ane tuM dUra bhAge che?" Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM jhATakA mArI dUra khasatAM eNe kahyuM: 'mA'tame A zu meAlA che ? dharmane kema bhUleA che? ame tamArAM ALakA ? khaLaka mAne pApabharI najarathI kema joI zake ?" 1 vArtAlApa dhImeA hateA, paNa rAta prazAnta hatI, eTale paDakhenI agAsImAM sUtelI vyaktine e sabhaLAtA hatA. A vyakti peAtAnI samagra indriyAne kendrita karI, nAnAmAM nAnA zabdane paNa pakaDI rahI hatI. enA aMgamAM rASanA jvALAmukhI phATo hatA. atyAre enI sAme kAI e joyu. hAta, teA ene jotAM ja e chaLI jAta, evI enI bhISaNa AkRti hatI. eneA hAtha talavAra para gayA, chatAM eNe rASane dAkhI vArtAlApane pUrepUrA sAMbhaLavA prayatna karyAM, rANIe smita karyu. enA dAMtanAM zveta kiraNA sAthe candrakiraNa maLyAM: e khelI: C jhaTakA mArIne nAsI javA mAge che? kAyara ! cArI karavA nIkaLyo che ane dhama ne nItinI vAtA kare che? dhama pALaveA hateA te ceArI karavA zuM kAma AvyeA ? nItine mAnatA hAya tA AvA dhaMdhA zuM kAma kare che? paNa javA de. sAhAmaNI rAta vItI rahI che. AnadanI paLe sarakI rahI che. rAjA teA have vRddha thayA che. zAstra paNa kahe che ke--vRddhaca tahaLI viSamayauvanavatI lalanA vRddhane jhera kharAkhara che. mArA jIvanamAM yauvananI bharatI AvI rahI che, tyAre rAjAnA jIvanamAM eTa che, mArA dilanA cAra ! Ava. Ave samaya phrI nahIM maLe. tArA caraNeAmAM huM mArAM tana, mana ne Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 bhavanuM bhAtuM dhana-sarvasva dharuM chuM, - puSpacUlanA mukha para daDha nizcayanI rekhAo kheMcAI: e daDha saMkalpa sAthe cheH "rANI! tame zuM mAne che? zuM cArane dharma na hoya? dharma sauneya hoya. pALe ene dharma. aMdhArI rAtamAM zuM tArA nathI hotA? game tevA dhaMdhAmAM paNa dharmane prakAza hoI zake che. rANI ! mAre mAthe Teka che. mArA gurune bela che. rAjarANuM mAre mATe mA samAna che. rANIe pitAnI vANImAM hAsya ane sattAnuM mizraNa karatAM kahyuM: "tane khabara che ke tuM kayAM che? vadhAre vAto rahevA de. mAruM mAnI jA. mAre AdhIna thaIza te tuM dhanya banIza. nA kahIza te hamaNAM ja aMgarakSakonAM bhAlAM tArI chAtIne vadhIne cAraNI karI nAkhaze." "rANI! dhikkAra che A pApI kAmane! be kSaNanA AvezamAM pAgala banIne, tame tamArA dharmamAM aMgArA mUkI rahyAM che !tArI pAse satIdharma nathI, sAce prema paNa nathI; mAtra pAzavatA che-vAsanAnI pApajavALA che. paNa huM e nIca nathI. bhAlAothI vIMdhAvA chatAM huM mAro niyama nahi taLuM. pratijJA pALatAM pALatAM mAravAmAM paNa majA che!" | mAgaNIne asvIkArathI rANI chaMcheDAI. eNe eka cIsa nAkhI. sainiko cAre bAjuthI dhasI AvyA. puSpacUlanI chAtI para bhAlA maMDAI gayA. (nArI saumyatAnI mUrti che, paraMtu viphare te mahAkALI paNa e ja che. pachI enI pAse dayA, karuNA zedhIya na jaDe." Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. bhavanuM bhAtuM atyAra sudhI A vArtAlApane guptapaNe sAMbhaLanAra vyakti ekadama pragaTa thaI. eNe AjJA karIH sainike ! A corane mArA mahelamAM laI jAo. rANIne kArAvAsamAM pUro." mahArAjanI A viSama AjJA sAMbhaLI sainike stabdha thaI gayA. emanI pratApI AjJA virUddha bolI zake paNa ke? ane akAraNu AvI AjJA kare paNa keNa? jarUra kAMIka bheda che. rAtabhara rAjA ane puSpacUle vAta karI ane ene jANavA maLyuM ke duniyAmAM je vaMkacUla cera tarIke prasiddha hate e te mahArAja vimaLazAno putra puSpacUla hatA. e sivAya AvA uttama saMskAra kayAMthI hoya? savAre sabhAmAM jAhera karavAmAM AvyuM ke rAjakumAra puSpacUlane ujajayinInA senApati banAvavAmAM Ave che, emanA sAthIonI sainyamAM bharatI karavAmAM Ave che, ane rANIne dehAMtadaMDanI zikSA karavAnI hatI, paNa puSpacUlanI vinavaNIthI emane kSamA ApavAmAM Ave che. ujajayinImAM AnaMdanuM mojuM pharI vaLyuM. Aja sudhI jene bhaya nagarIne mAthe bhamatuM hatuM, te ja have nagarane rakSaka banyA. nagarI abhaya banI. mahelanI candrazALAmAM zikAne Teke puSpacUla ADo pADyo hato. enI sAme beThelI vasasenA enA mukha Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. bhavanuM bhAtuM para ramatA manobhAvane jANavA prayatna karatI hatI./kSaNamAM AnaMdanA zikhara para kSaNamAM cintananA sAgaramAM ema e caDha-Utara karI rahyo hate. puSpale kahyuM: vasanta! mANasanuM jIvana kevuM gahana che ? dharatInI jema emAMya keTalA khADA TekarA che ? meM paNa A eka jIvanamAM keTalA veSa bhajavyA? rAjakumAra maTI prajAne trAsa ApanAra luMTAro thaye. dArUDiye ane khUnI paNa thaye ane have mArA bhAgye senApatinuM gauravabharyuM sthAna maLyuM, tane khabara che? ahIM sudhI deranAra kayo prakAza mArA jIvanamAM kAma karI rahyo che?" vasantasenA enA manabhAvane jANavA te jhaMkhatI ja hatI, tyAM e pote ja pragaTa karI rahyA. eNe prakAzanI vAta karI eTale vasateM pUchyuM: "nA, ApanA jIvanamAM kyAMthI prakAza AvyuM che, te huM jANatI nathI, paNa hamaNAM tamAruM jIvana UMce jaI rahyuM che ema lAge che. Aja sudhI mane mArA kuLanA saMskArane garva hato, paNa have lAge che ke tame mArA karatAM AgaLa vadhI rahyA che, ane tamane AMbavA huM tamArI pAchaLa paDI rahI chuM, tamane AMbI zakIza ke nahi ? deva? tame mane cheDIne te AgaLa nahi vadhI jAo ne? tamAre prakAza ApaNane judAM to nahi pADe ne ? " vasantasenAne bhaya joI e hasI paDyoH "are, tuM te hajI evI ja rahI. huM kaMI sAdhu nathI thavAne ke tane mUkIne AgaLa jAuM. huM te kahuM chuM, AcArye ApelI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 25pratijJA mane UMce ne UMce laI jAya che. huM kyAM hato ne kyAM AvI gaye? kyAM ceranuM aMdhakAramaya-bhayabharyuM jIvana ane kyAM AjanuM gauravabharyuM nirbhaya jIvana! Aha! e divase e niyamanuM mUlya mAre mana kAMI na hatuM. Aja e ja niyama mArA jIvanane vidhAyaka banyuM che. mArA nirbhAgInA bhavanuM bhAtuM banyuM che. manamAM thAya che ke gurune vaMdana karI AvuM-emanAM pratyakSa darzana karuM. paNa e kayAM maLe? jayeSTa mAsamAM puSpacUlAnAM lagna patI jAya eTale gurudevanI zodhamAM nIkaLI paDuM. IcchA te evI thAya che ke emanA caraNomAM besI mArA pApanuM prakSAlana, mArAM UMnA UMnAM AMsuothI karuM." vArtAlApa AgaLa cAlate paNa eTalAmAM te bahAra ramavA gayela emane sauthI nAnA putra ajaya AvI pahoMce, eTale vAtane TUMkI karatAM vasantasenAe kahyuM: uThe, jamavAne samaya thayuM che. svapnathI peTanI bhUkha nahi bhAMge. sapanAMnI sukhalaDI bhUkha bhAMge nahi re lela!" vasantasenA AnaMdamAM AvIne gAvA lAgI. puSpazUlane hoddo saMbhALyAne bAra mahinA thayA hatA, paNa eka yugamAM na Ave evuM parivartana A bAra mahinAmAM AvyuM hatuM. prajAmAM nirbhayatA, zista, saMyama ane zraddhA AvyAM hatAM. ceranI kaLA cera jANe. zera senApati bane tyAM bIje cAra Ave kyAMthI? ane Ave te phAve kyAMthI ? sevAmAM, pratApamAM, namratAmAM ne bhaktimAM e apratima Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 bhavanuM bhAtuM anyA hatA. rAjA ane prajA ane ene bahumAnanI dRSTithI jotAM. eka namatI sAMje rAjAe kahyuM: ' puSpazUla ! tamArA AvyAthI rAjyamAM zAnti che, prajA nirbhaya che. lUMTa ane cArInAM aniSTa dUra thayAM che. paNa paDeAzI rAjyanI dUnIta prajA ApaNI prajAne raMjADe che. sarahada para vAravAra athaDAmaNa UbhI thAya che. ane gaI kAle tA yuddhanA sa'keta karatA sadeza ALye che. tA yuddhanI taiyArI kare ane tamArI eka navIna bhavyatama vIragAthA so' puSpacUlanA parAkrama pAse zuM azakaya hatuM ? ujjiyanIne puSpasUlanA adbhuta vIrabho parAkramathI yuddhamAM vijaya manyeA. paNa jIvaleNa kAramA ghAthI ene deha vedanAmAM taraphaDI rahyo hatA. enA aMgaa'gamAMthI rudhira vahI rahyuM hatuM. vijaya maLavA chatAM saunA dilamAM duHkha hatuM. vaidyarAje kahyuM: ' puSpasUla eka rIte khacI zake tema che." " huM? macI zake ? kaI rIte ? ane kathA upAyathI ?" rAjAe Asana parathI ardhA beThAM. thatAM pUchyuM. vaidarAje kahyuM: ' senApati puSpasUla emAM saMmata nahi thAya, evI mane zakA che.' kema saMmata na thAya ? AvA prasaMge game teA upacAra karIne paNa jIva macAvavA joIe. jIva karatAM vadhAre zuM che !' nRpatie potAnA abhiprAya uccAryAM. 8 auSadhamAM jo kAgamAMsa ApavAmAM Ave te ja A Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM jherI ghA rUjhAya ane zarIramAM rakta Ave." vaide bItAM bItAM upAya kahyo. puSpacUlane deha lathaDI gayuM hatuM. bolavAnI zakti na hatI, chatAM kAgamAMsanuM nAma AvatAM enAthI na rahevAyuM vaidarAja ! e kadI nahi bane. jIva karatAMya mane mAre dharma vadhAre vahAle che. deha paDe te paDavA de. AvatI kAle janAra deha Aja jAya teya zuM? meM je cIjane tyAga karyo che, e mAre na khape, mArA vIratvanuM e apamAna che. huM mAtra dehathI vIra nathI, dilathI paNa vIra chuM. pratijJA e mArA prANa che. Apa vadhAre na bole, bolavAthI hRdayane nukazAna thaze." vAtane vaccethI ja kApatAM vaidarAje kahyuM. vaidarAja ! maranArane keI bacAvanAra nathI. dIpakanI vATa ja jyAM baLI gaI hoya, tyAM game teTaluM tela reDe teya zuM vaLavAnuM che? jIvanamAM navI vATa mUkavI e tamArA hAthanI vAta nathI pUrva janmamAMthI e jeTalI lAvyo chuM, teTalI ja rahevAnI che." puSpagUla thAka khAvA che. "mAre AtmA kahe cheH vATane aMta have AvI gaye che. mane, zAMtithI, samAdhithI maravA de. mane saMteSa che. mArA gurue dIdhelI pratijJA meM barAbara pALI che. e mAruM. bhavanuM bhAtuM che. mane hatuM ke kAgamAMsa khAvAne vAre kyAM AvavAne che? paNa Aja e vAta tame uccArI. jANe. niyama mArI kasoTI karavA AvyA hatA. atyAre karuNA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -28 bhavanuM bhAtuM gurudevanI mUrti mArA nayana sanmukha ramI rahI che." puSpacUla aTakyo. enI AMkhamAM AMsu AvyAM. aMtaramAMthI jANe nAda AvI rahyo hate: "puSpacUla! jIrNa vastrane meha rAkhIza nahi, nUtana vastro tArA mATe taiyAra che te pratijJAne pALI che, te enuM phaLa paNa apUrva che. devabhavananI prakAzamaya khaMDanI prakAzamaya zayyA tArI pritIkSA karI rahI che." enI AMkhamAM teja camakayuM? eNe kahyuM: "huM jAuM chuM. samaya pUro thayela che. ane prabhusmaraNamAM ene deha DhaLI paDyo. puSpacUlanA dehanI AsapAsa enAM kuTumbIo, rAjA, prajA-sau beThAM hatAM ane tenI zraddhAne, tenI UMDI samajaNane aMjali ApI rahyAM hatAM. te ja kSaNe puSpacUlane AtmA devalokanI puSpazasyAmAMthI ALasa maraDIne Ubhe te hate. jaya jaya naMdA, jaya jaya bhaddA ! mRtyulokamAM AMsu hatAM. devalokamAM AnaMda hato. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta khINa ane zikhara grISmanuM madhyAhna hatuM. tana ane manane zekI nAkhe eve tApa hatA. sukhI leAkeA vizrAmagRhamAM ArAma laI rahyA hatA, du:khI leAkeA vRkSa nIce lapAyA hatA. 5khIe mALAmAM saMtAyA hatAM. e vakhate pArijAtakanA puSpa jevA kAmaLa sAdhu araNika Aje pahelavahelA bhikSA mATe jaI rahyo hatA. araNike pitA dattanI sAthe kizAra yamAM saMsAratyAga karyA hatA. enI mAtA bhadrA sayama laI sAdhvIsa'ghamAM viharatAM hatAM. pitA sAdhu jIvanamAM sAthe ja hatA. pitAnA vAtsalyane lIdhe sAdhujIvananI kaThinatA aNikane spazI nahAtI. araNikanuM pratyeka kA' snehALa muni--pitA datta upADI letA. e tapasvI hatA, tyAgI hatA, chatAM putra pratyenA snehanA tAMtaNA e nahAtA teADI zakacAH ane tethI ja tapa ane tyAganA tApamAM paNa araNika jAIjUInA phUla Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM je sukumAra rahyo hate. mAnavIne saneha game teTale UMDe hoya paNa te mRtyune nathI khALI zakate. kALa pitAnuM kartavya kaTheratA pUrvaka karyo ja jAya che. AyuSya pUrNa thatAM dattamuni svarge sidhAvyA. araNika mATe saMsAra zUnya che te hato ja, paNa Aja ene sAdhujIvana paNa zUnya jevuM bhAsyuM. ene bhikSA lAvI ApanAra koI nathI. enA baraDA para premabharyo hAtha pheravanAra keInathI, nehabhInA zabdomAM enI bhALa rAkhanAra paNa keI nathI. enuM jIvana nIrasa-nirAdhAra thaI paDyuM. munidattanA vRddha guru AvyA. emanuM zarIra jIrNa thaI gayuM hatuM. e kaMI ja karI zake tema na hatA. e dehathI thAkyA hatA, paNa mana sAbUta hatuM. emaNe kahyuM: araNika, bhAI, Ama khinna thaye zuM vaLe ! ApaNe te sAdhu. sAdhune zeka na zebhe, zaka saMsArIone hoya, ApaNe zokane nirmULa karavA nIkaLyA chIe. A zekanAM vAdaLane tAre jJAnanA prakAzathI dUra karavAM joIe. bhAI svastha thA !" A vAkyo paLabhara AzvAsana ApI gayAM, paNa pachI te araNikanuM haiyuM vadhAre bharAI AvyuM. tapelA tavA para paDelAM pAnAM biMdu "samasama" karatAM baLI jAya ema enA zekathI tapelA haiyA para pahelAM A vAkyo Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khINa ane zikhara - 31 paNa baLIne laya thaI gayAM. enA haiyAnI azAnti dara karavA keI ja samartha nahatuM. A zokamAM eka...be...ane traNa upavAsa te kheMcI kAyA paNa aMte A kAyA che, ene kaMIka ApavuM te paDe ja. eNe hAthamAM pAtra lIdhuM, paNa zarama mUkIne kema mAgavuM e eka keyaDe hato, chatAM e bhikSA mATe cAlI nIkaLe. sUrya madhya AkAzamAM AvyuM che. e paga mUke ane page pharaphelA UThe che. zarIra parasevAthI rebajheba thayuM che, jANe mAlatInuM phUla tApamAM karamAI rahyuM che. thaDe vizrAma levA mArga paranA jhADa nIce araNika Ubhe rahyo. vikasatA yauvanamAM brahmacaryanuM teja bhaLyuM hatuM. zilpIe ghaDI kADhelI ArasanI sukumAra pratimA je e Ubhe hate. enI bhAvagherI AMkhamAM pitRsmRti hatI. haiyAmAM akathya bhAva hatA. mukha para nirdoSatA ramatI hatI. e samayane ene dekhAva eTale to suMdara hatuM ke koI bhAvabhInuM hRdaya enA para chAvara thaI jAya. e vRkSanI sAme ja eka bhavya havelI AvelI hatI. e havelInA nakazIdAra gekhamAM kavayitrI amitA beThI beThI svapnanI snehasRSTimAM ramI rahI hatI. tyAM enI najare A masta sAdhu caDyo. ene jotAM ja enuM haiyuM kaI agamya bhAvothI kheMcAvA lAgyuM. akALe tUTI paDelAM gatajanmanAM sahataMtu ahIM jANe saMdhAI gayAM. araNike paraseve lUchatAM upara joyuM, tyAM nayane nayana Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtu parAvAI gayAM. aMtaramAM eka AMcakA Avye ane varSonA zramathI mAMdhelu saMcamanuM mahAma`dira bhAMgIne bhukko thaI gayuM. phara araNikanuM hRdaya premane jhUle jhUlavA lAgyuM. enI hRdayabhUmimAM kumaLI lAgaNIe pAMgarI. e tyAMthI have khasI zake tema na hatA. e jema jema suMdarIneA vicAra karatA gayA tema tema vadhAre ne vadhAre adhAtA gayeA. amitAe tALI vagADI ne dAsI hAjara thaI. sudarIe kahyuM: jA, pelA taruNu munine upara teDI lAva. ' ' muni te| AmaMtraNanI rAhamAM ja hatA. dila je mAMgatuM hatu' te ja sAmethI maLyuM. e te dhakhadhakha upara paheAMcI gayA. . padhAre, munirAja, Aja amane ane amArA gRhAMgaNune pAvana kare. 'suMdarIe satkAra karyA. ' mAnunInI AMkho madabharI hatI. vANImAM madananA kepha hatA. ratipatinA AvegathI enA deha UchaLI rahyo hateA. e peAtAnI snehavyathA na rAkI zakI. dAsI sarakI gaI. aNika ekalA rahyo. ekAMta paNa jAmI gayu. " * ceAgI ! navayauvanamAM A zuM Ayu che ? yauvanavasaMtamAM A pAnakhara zI ? A samaya tyAganA che ? avasthAne ayeAgya kArya kema karyuM? jIvanarasa jyAre leAchala thaI UbharAI rahyo hoya, tyAre Ama vairAgI thaI ne bhaTakavAnu koNe kahyuM ? akALe dehane damavAnA hoya ? manane mAravAnuM Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khINa ane zikhara 33 hoya? tanane tapAvavAnuM hoya? A tamane keNe zIkhavyuM? bhaTakavuM ja hoya te haju kyAM divasa theDA che? pAnakhara Ave tyAre A badhuM karaje ne, huM paNa sAtha ApIza, paNa Aja te vasaMta che. jIvananI pUrabahAramAM khIlelI nava vasaMta ! vasaMtane vadhAve. prANanAtha ! A !" araNikanA udAsa ane nIrasa jIvanamAM pharI eka vAra mIThAza pragaTI. mana kSaNavAra yUjaryuM ane Akhare sanehanI mUcchanAmAM e sarI paDyuM. neha, sauMdarya ne saMgItanA triveNuM saMgamamAM AkaMTha DUbelA manane UMce AvavAnI AzA vyartha che. tyAganAM bhavya vastrone rAgano raMga lAgyuM. have A tyAganAM vastro kema zobhe? araNi ke e aniveSa utArIne eka smRticihna tarIke pAsenI suvarNa maMjUSAmAM mUkyo. amitA rUpavatI ne yauvanavaMtI hatI, tema rasajJa paNa hatI. ene hAthe, bhAvanAnA choDa je araNika caDhayo, jenI pAse dilanI duniyA sivAya kaMI ja na maLe. * amitA araNikanI nirdoSa jIvanalIlAthI vadhAre AkaSaI. emanA mahinA divasa banyA, ane varSo mahinA banyA. svapnasRSTinI jema varSo vItavA lAgyAM. pratyeka grISmamAM emanA milanane e yAdagAra dina, bane khUba ja ThAThamAThathI UjavatAM ane premanI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 bhavanuM bhAtuM ujajavaLatAnA pratIka rUpe emanA upavanamAM vRkSanAM-velIenAM pAMdaDe pAMdaDe dIpaka pragaTAvatAM. emane sAMjane kAryakrama pATane hate, namelA jharUkhAmAM suMdara kamaLa Asane goThavAtAM. tyAM tephAna ane ramata vacce emanI bAjI cagatI. vizvane bhUlI bane ekabIjAmAM rAcatAM. ' araNikanI sRSTi eTale amitA. amitAne mana vizva eTale araNikA bIjuM badhuM ja jANe zUnya banyuM hatuM. [2] putranuM hadaya na samaje te te mA kema kahevAya? dattamuninA svargavAsanA samAcAra maLatAM nAjuka haiyAvALA bhAvanAghelA araNikanI zI dazA thaI haze, tenI ka9pana bhadrA sAdhvIne tarata AvI. bhadrA sAthvI thayAM hatAM, paNa emanuM mAtRhRdaya haju evuM ja bhAvabhInuM hatuM. e pitAnI sAdhanA sAthe putranA preya ane zreyanI ciMtA rAkhatAM. sUryanI AsapAsa jema grahamaMDaLa bhame, tema e paNa putranI AsapAsanAM kSetramAM vasatAM. e ugra vihAra karI tyAM AvI pahoMcyAM, paNa araNikane patto ja na maLe. araNikanA sahAdhyAyIe kahyuM: "dattamuninA svargavAsathI enA jIvana para viSAda chavAyo hato. traNa cAra divasa te eNe upavAsa karyA! pachI Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khINu ane zikhara 35 eka divasa madhyAhune gaye te gaye. khUba zodha karI paNa Aja paMdara divasa thayA. enA kaMI ja samAcAra nathI, have te ame AgaLa vadhavAnA chIe." A samAcAre sAdhvI bhadrAnA magaja upara bhAre asara karI. enuM cittataMtra halI UThayuM. e zudhabudha geI beThI. araNika! araNika! sAdhvI bhadrAe araNikanA nAmanI japamALA AdarI. gAmaDe gAmaDe e pharI vaLI. zerIe zerIe e araNikane zedhavA lAgI. gharanI DelIe DelIe e eka ja prazna pUchatIH kahe, bhAIo kahe. tame koIe mArA araNikane dIThe? hA, mAre araNiya! haraNiyA je gabharu ne kamaLa, nirdeza ane nAjuka evA mArA araNikane keIe jo ke?' A vAtsalyabhInI vANuM, A dardabharI AMkhe, A nehAdra hRdaya joI saunI AMkhamAM AMsu AvatAM. re vAtsalya ! e kevuM nirmaLa jharaNuM che! bhadrAnI A snehaghelachA sahRdaya mANasanA hRdayane jema dravita karatI, tema mazkarA ane kutUhalI mANasane uttejanA ApatI. tophAnI chokarA A gAMDI bAInI hAMsI uDAvatA. dUrathI bUma pADatAH e....A rahyo tamAre araNika!" Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 bhavanuM bhAtuM araNikanuM nAma sAMbhaLatAM ja bhadrA deDI AvatI, gaLagaLI thatI ane kahetIH "kyAM che? kyAM che, mAre araNika?" daDI AvatI sAdhvIne joI e aTakacALA chokarA hasI paDatA, tyAre bhadrA UMDA niHzvAsa nAkhI pAchI vaLatI. enuM dayAmaNuM mukha joI keIkane dayA paNa AvatI ane enA mAtRsnehanA darzanathI keka te gadagadita paNa thaI jatuM. bhadrA AgaLa vadhatI. bhUkha lAgatI to thoDuM khAtI, paNa te vakhate ya roTalAnI kinAra para ene araNika dekhAte. e bhagavAnanAM darzana karatI tyAreya eka ja vAta kahetI : mane bIjuM kaMI nahi, paNa araNika dekhADe, bhagavAna !" e vakhate maMdiramAM viSAdanuM vAdaLa chavAI jatuM. Aje bhAre haiye bhadrA maMdiramAMthI bahAra nIkaLI ane eka vRkSanA nIce AvIne UbhI rahI. enuM zarIra kRza che, AMkhe UMDI UtarI gaI che, enA pagamAM thAka che. enI pAchaLa bALakanuM vRnda hohA macAvI rahyuM che. araNikanA nAmanI khoTI bUmo pADI rahyuM che. bhadrA cAre bAju jIve che. paNa enA paga tyAMthI UpaDatA nathI. jANe dharatIe ene bAMdhI lIdhI che. lehacuMbakathI leha kheMcAya ema e dharatInuM AkarSaNa enA pagane kheMcI rahyuM che. zuM tyAM ja ene vahAlasoye araNikA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khINa ane zikhara varSo pahelAM khAvAyeA hateA ? zuM te A ja bhUmi che, jyAM araNikanA dilane kAI khAMdhIne upADI gayuM hatuM ? bhadrAnI vidyula dRSTi namelA jharUkhA para paDI, tyAM jharUkhAmAM pU yauvanamAM AveluM eka yugala AnaMdanA jhUle alI rahyuM hatuM. zyAma AkAzamAM jANe ujjavaLa ha'sayugala mahAlatu hAya evuM e zeAlatuM hatuM. bALakanA jevI dRSTithI bhadrA tyAM joI ja rahI. 30 jharUkhAmAM yugala AnadanA sAgaramAM laheriyAM letu hatuM. puruSe suMdarInI sAgaThI uDADatAM bALakAnI hAhA sAme dRSTipAta karyAM. joyu. tA eka sAdhvInI AsapAsa khALakanuM vRnda jANe nRtya karI rahyuM che, ane araNikanA nAmanA pekAra karI rahyu che. peAtAnuM ja nAma sAMbhaLatAM puruSa camakayo. sAdhvIne ALakhatAM ja ene eka vIjaLInA jhATakA jevA AMcakA AngeA. enu hAsya UDI gayuM. enA phikkA hATha dhrUjavA lAgyA, samasta bhUtakALa enI dRSTi pAsethI pasAra thavA lAgyA. kacAM e satI-sAdhvI bhadrAnuM bhavya, pratApI, suDAla ane zubhra zarIra ane kacAM Ajatu enuM sukAI gayeluM, AMkhA UMDI UtarI gayeluM kALuM hADapiMjara ! e hADipaMjara vRkSanA nIce UbhuM che. eka hAthamAM pAtra che. khIjA hAthamAM krUDa che. krUDanA Teke e mAMDa mAMDa TakayuM che. enI AMkhamAM ja mAtra cetanA dekhAya che. snehanA e dIpaka haju tyAM netromAM akhaMDa rIte jalI rahyA che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 bhavanuM bhAtuM puruSanA hRdayamAM kArame ghA thayo. e na ramI zako, na svastha rahI zakyo. e deDakyo ane vRddhAnA caraNamAM jaI DhaLI paDyo : mA !" A aNadhAryA milanathI bhadrA avAka thaI gaI. keNa tuM ?' mA, huM tAre araNika." mAre araNika? gaMgAne putra kAdavakIcaDamAM ALaTato na hoya. nahi beTA! sAcuM kahe. bUDhInI mazkarI na kara, tuM koNa che ?" mA ! huM tAro araNika ja chuM, mane mApha kara." mAra araNika? Akhare tuM maLe, vatsa! mAtAnuM vAtsalyagheluM hRdaya paLamAM putrane deSa bhUlI gayuM. hA, mA. huM ja tAre araNika, kRtanI araNika, kAmaghela araNika !" "nA, vatsa! tuM mArA vahAlasoye araNika, tuM mAre suzIla araNika ! caMdra je zItala araNika, sUraja je tejasvI araNika ! mAre araNika ! lAgaNInuM A pUra hatuM, vana viga eka ja paLamAM virame hate. hajAra mAIlanI jhaDape jatA vAhanane aNadhArI Thesa lAge tyAre je joradAra AMcako Ave e AMcake A vRddhAnA nehabhInA hRdayane lAgyuM. gaMbhIra mauna pachI ekadama nehanAM AMsu dhasI AvyAM. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 khINa ane zikhara snehatRptimAM baMdha karelAM netra khelatAM vRddhAe karuNa svare kahyuM : "mAre araNika ! beTA, tuM? tuM A veze ?" e vadhAre kaMI na belI zakI, paNa araNikanA AtmAne jagADavA mATe te ATalA zabda paNa vadhAre hatA, ATalA varSa e jAgata-sUte hate. hA, mA, tAre kalakI araNika A veSe. mA, sneha e talavAra che. e ja mAre che ane e ja tAre che." prazasta rAga rakSaka bane che, aprazasta rAga bhakSaka bane che. bhegAvali karmo mane Aja sudhI ahIM bAMdhI gayAM hatAM. Aja huM mukta banuM chuM. karmonI bhUkha bhAMgI che, maMthananI kAjaLagherI rAtemAM mane prakAzanI eMdhANa dekhAI ja rahI hatI, Aje mAruM prabhAta UghaDyuM.' araNika thoDI vAra bhe, ne vaLI beH rAganI dharatI para rahevA chatAM mArI najara tyAganA sUrya para ja hatI. paga bhale pRthvI para ragadoLAtA hoya, zira te AkAza tarapha ja UcakAyeluM hatuM. kAmavaza banIne paDelA paMkhIne Aja te AvIne pAMkho ApI. have huM A rAganI dharatI para kema rahI zakuM? mAre have tapa-saMyamanA zikhare javuM che. ArAma khUba lIdho. Aja utAvaLe paMtha kApe che." suMdarI amitA A daSya joI ja rahI. bAra bAra varSa sudhI araNika sAthe snehane khUle jhUlanArI amitAe A paLe Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 bhavanuM bhAtuM ja araNikanuM sAcuM darzana karyuM. hamezAM e kalAko sudhI gagana sAme mITa mAMDIne besI rahe ane cintanalakamAM khevAI jatA, tenuM rahasya amitAne atyAre ja jaNAyuM. have ene samajAyuM ke enA haiyA para je raMga caDho hato te te mAtra saMgajanya raMga hate. mULe te enuM hRdaya eka pAradarzaka sphaTika ratna ja hatuM-jeNe snehanI chAyA sadAkALa jhIlI hatI. - tyAga ane vizvabaMdhutvanI bhAvanAthI raMgAyelI araNikanI AMkhamAMthI karuNAnI amIdhArA vaSI rahI hatI. eNe kahyuM : amitA ! jAuM chuM. ane jIvanamAMthI jaDelI vAta kahete jAuM chuM. vyaktigata sneha eka AkarSaNa che, mehanA gharSaNane camakAra che, dilanI UchaLatI lAgaNuonI uparachalI bhUkha che. jyAre samaSTigata saneha eka evuM tattva che je AtmAnI bhUkhane tRpta kare che, mANasane UMcake che, upara ne upara laI jAya che." "Aja sudhI jhAMkhe dekhAte mAre paMthe Aja mane spaSTa dekhAya che. huM e amara paMthe jAuM chuM ane IchuM ke tAre AtmA paNa vizvapremanA prakAzamaya paMthe pragati kare." prabhAtane sUrya jema rAtrinAM dvAra ughADI rajanInA hRdayane prakAzathI bharI de che, tema araNikanA bhAvabharyA zabdoe paNa amitAnA hRdayane prakAzathI raMgI dIdhuM. jyAM prakAzanuM astitva hoya tyAM vRttionuM aMdhAruM kema Take ? amitAnI AMkhamAM kaI adabhuta prajajavaLa tipUMja pragaTo. e namI ane AtmasAdhanAnA maMgaLamaya paMthe cAlI nIkaLI. jevI AsaktithI eNe bhegone svIkAryA evI ja Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 * khINa ane zikhara anAzaktithI eNe bhegone Thokara mArI. araNikanA zabdo bhadrA paNa tarasI dharatInI jema pI rahI hatI. ene vairAgyaraMga mAnA hRdayane paNa bhIMjavI gaye. araNikanuM AtmapaMkhI have gaganamAM UDavA pAMkha phaphaDAvI rahyuM hatuM. mA pUrNa prasanna hatI. putra maLyuM hatuM-jenAM jJAna-lecana paNa khUllAM hatAM. amAvAsyAnA aMdhakArane oLaMgIne e pUrNimAnA prakAzamAM paga mUkI rahyo hate. bhadrA ane araNika pitAnA guru zrI mitrAcArya pAse AvyAM, namana kA rahane anutApapUrNa haiye prAyazcita karyuM. araNike smola AdarI ane samAdhimAM ahiMsA, saMyama ane tapanA ucca zikhare caDhavA mATe anazananI gurudeva pAse AjJA mAgI. gurudeve enI sAdhanAne vadhAvI ane AjJA ApI. girirAjanuM UMcuM zikhara che. cAre tarapha prakAza, prakAza ane prakAza che, sUrya madhyAkAzamAM pitAnA pUrNa svaye tapI rahyo che. barAbara te ja samaye zilA para araNake Asana jamAvI anazana AdaryuM. . khaNune piMDa ogaLe tema ene nAjuka deha zikharanI e dhagadhagatI zilA para ogaLI gaye. A azAzvata kAyAne tyAgI ene divyAtmA prakAzane paMthe upaDI gaye. bheganA kIcaDamAMthI UMce AveluM kamaLa eTale araNika ! Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 zalyAnI ahalyA thI ja satASa ane zAntimAM yelI ca'pakanagarI vaNu che. upara zatAnika rAjAnA sainyanAM dhoDA aNudhAryAM trATakI paDacAM. nidrAnI madhura geAdamAM poDhelA mAnavInI AsapAsa aNudhArI javALA pharI vaLe tyAre je dazA thAya evI dazA caMpApati dhivAhananI thaI. dadhivAhana jIva laI nAThA. enu sainya chinnabhinna thaI bhAgI chUTayuM ane caMpAnagarI anAtha thaI. kauzAmbInA svAmI zatAnike pAtALe! vijayadhvaja ca'pakanagarI para pharakAvyA ane enI khuzAlImAM mAtAnA sainyane eka divasa mATe je lUMTavu hoya te lUTavAnI chUTa ApI. sainikAe gAMDA hAthIonI jema AkhI nagarImAM hAhAkAra macAvI dIdheA. nagarI nirdeyaka hatI, prajA niHzastra ane gabharu hatI. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zalyAnI ahalyA 43. sainike zastrasajaja ane madamAM matta hatA. lUMTanuM trAsadAyaka vAtAvaraNa nagara para nadInA ghoDApUranI jema pharI vaLyuM. rAjamahela bhayathI dhrUjI rahyo hate. aMtaHpuranuM nArIvRda cintAthI Amatema deDAdeDa karI rahyuM hatuM. lUMTane trAsa dhIme dhIme rAjamahela prati AvI rahyo hato. mA, bhAga. ziyaLa ane saMyamanuM rakSaNa karavuM hoya te A rAjamahelane tyAga kare. jaMgalano mArga le.. lUMTAyelI saMpatti pharI maLaze, are, gayeluM jIvana paNa purnajanmamAM maLI raheze, paNa lUMTAyelI pavitratA te anaMta bhave paNa nahi maLe. mAnavajIvananI mUDI-mAnavInuM sarvasva eka pavitratA ! Aja enI kasoTI che. deDa, bhAgo !" koNa A bole che? A gheSaNa rAjakumArI vasumatInI che? A kolAhalamAM A avAja kare che te paNa samajAtuM nathI, paNa mahArANuM dhAriNInuM hadaya lUMTanI A kikiyArIthI cirAI rahyuM che. enuM hRdaya jorajorathI dhaDakI rahyuM che. hamaNAM ja te eNe pati khece hate. patinA virahanI kAramI kathA pUrNa thaI nathI, tyAM A lUMTane bhaya ! hA, lUMTa dhananI nahi, vastunI nahi, paNa mANasanI pavitratAnI, Aha! hada thaI! rANI dhAriNI pitAnI putrI vasumatIne laI A trAsamAMthI bhAgI chUTavA paga upADe che, tyAM eka TeLuM dhasI AvyuM. TeLAnA sAMDhaNI savAra nAyake IzAro karyo, ane e. TeLAe mAtAputrIne enI pAse hAjara karyA. A banne Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 bhavanuM bhAtuM vicAra kare te pahelAM te vIjaLInI jema emane sAMDhaNI para nAkhI nAyake sAMDhaNI mArI mUkI. | mAtA putrInA dehamAM bhaya che. mukhamAM ISTadevano jApa che. hRdayamAM jIvana-maraNanI kaTokaTI che. jIvananA bhAge paNa pitAne dharma sAcavavAnI tamannA che. nAyake kauzAmbInA nirjana vanamAM eka vRkSa nIce sAMDhaNI UbhI rAkhI. eNe AkaDe madha jevuM hatuM. asavAranI AMkhamAM rUpalAlasA hatI. pApabharI unmatta vAMchanAothI ene deha UchaLI rahyo hato. e sAMDhaNuM parathI chalAMga mArI nIce Utaryo. mAtAputrIne paNa nIce utAryA ane potAnI adhama vRttinuM pradarzana karatI, vAsanAbharI vANImAM eNe rANInA dehanI mAMgaNI karI. A sAMbhaLI rANInI AMkhamAM satItvathI zobhatuM kSAtrateja tarI AvyuM, enA dehamAM ziyaLanuM zaurya nartana karavA lAgyuM. enA dhrujatA hoTha upara acala rekhA kheMcAI ane vANumAMthI jANe taNakhA jharyA. pApI, mAre deha tAre joIe che? huM keNa chuM te tuM jANe che? kSatriyANIo jIvatAM te kadI pitAnI Teka cheDatI ja nathI. pitAnI Teka mATe jIvanane phetarA jevuM tuccha gaNe che. tAre deha joIe che? te le A mAro de..ha... ane pavitra rANune rUpabharyo deha vRkSathI chUTA paDelA puSpanI jema dharaNI para DhaLI paDyo. sApa kAMcaLIne cheDIne Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zalAnI ahalyA 45 jAya ema ene AtmA deha che|DI svage sidhAvyo. are, maraNa ATaluM. saheluM ! jaMgalanI bhISaNatAmAM A akALa mRtyunI bhISaNatAe vadhArA karyAM. satInA mRtadehamAMthI jANe kaMIka saMketabharyo bhISaNu zabdo AvI rahyA hatA. asavAra ka pI rahyo. eneA paDachaMda deha paNa atyAre pAMdaDAnI jema dhrUjI rahyo hatA. eneA kAma ane enI adhama vRtti teA kayAranAMya. naSTa thaI gayAM hatAM. A strIhatyAnA pApathI e peAte ja. sUcchita jevA thaI gayA hatA. zuM karavuM enI sUjha ja paDatI na hatI. ene lAgyuM ke A strInI jema A kanyA pazu rakhe kaI karI bese te ! mAnavInA jIvanamAM sat ane asat anne tattvA che. AvAM kAI dRzyathI mAnavInuM suSupta sat tattva jAgI UThe che, ane te paLe pApImAM pApI mAnavInuM aMtara paNa raDatuM hAya che, evI ja kaMI A paLa hatI. vasumatI te A manAvathI hematAI gaI hatI. thADI vAra pachI enI karuNApUNuM dardabharI vANI pragaTIH " mA, A mA, teM A zuM karyu? tuM mane mukIne cAlI gaI? have A jagatamAM mAruM kANu ! rAjya lUMTAyu', pitAjIne gumAvyA, zahera cheADI jaMgalamAM AvyAM tyAM tuM paNa mane ekalI ja nirAdhAra mUkI cAlI gaI. e mA, tu jyAM hA tyAM maneya elAvI le. mA, A narka jevA mAnavInA sahavAsa karatAM mRtyu jarAya khATuM nathI. mA, Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * bhavanuM bhAtuM mane bolAvI le, ane vRkSanA TekA vinA latA DhaLI paDe tema e paNa dharatI para DhaLI paDI. asavAra AthI vadhAre gabharAye, have te ene pitAneya tammara AvavAnI taiyArI hatI. e A pApathI pAchA haThavA mAgatuM hatuM. eNe thothavAtAM thothavAtAM kahyuM : beTA, tuM jarA paNa gabharAIza nahi, huM tane herAna nahi karuM. tane dIkarInI jema sAcavIza. tuM raDa nahi. tAre vilApa mane vahevI: nAkhe che. meM AvuM nahotuM dhAryuM. mArA kAma bharyA zabda atyAre mane pitAne ja bALI rahyA che. strIhatyA-nA, nA, eka satInA AtmAne abhi-zApa...re! huM have kaye bhave chUTIza? nAyake AzvAsana ApyuM. rAjakumArI vasumatIne e pitAnA gAma laI gaye, paNa enA AtmAne zAMti nathI, vasumatI jANe enA pApanuM smaraNa na karAvatI hoya ema ene bALyA kare che. e nirdoSa bALAne juve che ane enuM jIvana ekavyathA banI jAya che. rAta-divasa ene eka ja vicAra Ave che. mArA pApanI smRtirUpa A bALAne dUra karuM, paNa kevI rIte? A sonAnI kaTAra rAkhavI kyAM? zramaNa bhagavAna mahAvIranA jJAnakiraNene lAbha haju A yugane maLe na hate. navaprakAzanA Agamana pahelAM aMdhakAra ghUMTAya tema ajJAna ghuMTAI rahyuM hatuM-have ceDAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zalyAnI ahalyA ja varSo pachI bhagavAna mahAvIranAM jJAnikaraNA samasta yugane nava prakAzathI bharI devAnAM hatAM. paNa te mATe hajI yugane thoDI tapazcaryAbharI pratIkSA karavAnI hatI. 47 e divaseAmAM anAtha mANasA pazunI jema bajAramAM vecAtAM. dhanika mANaseA gulAmAne kharIdatA. dvipada-manuSya -catuSpada pazunA meLA bharAtA, ane mANasA paisA ApI mANasane ane pazune kharIdI lAvatA. devadevIo AgaLa pazuAnA li apAtA. jAti vAdanA ghamaMDamAM keTalAka mANaseA sAmA mANasAne hInadRSTithI jotAM. sAmrAjyanI lAlasAthI azvamegha thatA ane bhAI jevA bhAI paNa peAtAnA ja bhAI ne mAravA tatpara thatA. aMdhakAranA thara pharI vaLyeA hateA. bhagavAna pArzvanAthanA jJAnavacanA bhulAI gayAM hatAM. have puna : nUtana prakAza mATe yuga jhaMkhI rahyo hatA. sainikane vicAra AnyA : ' A khALAne vecI nAkhuM---- ene ThekANe pADavAnA mArA mATe A sivAya bIjo koI mA` ja nathI.' eNe kauzAmbInA dAsabajAramAM vecAtA mANaseA vacce vasumatIne paNa UbhI rAkhI. kevI che vasumatI! haraNAM jevI mATI meATI nirdoSa AMkhA che, cAMdanI jevuM ujajavaLa bhAvapUrNa mukha che, mAtA vasuMdharAne sparze eveA lAMkhA kezakalApa che, ane pANImAM patAsu egaLe ema ene jotAM ja duSTatA egaLI jAya evuM deha para ziyaLanu teja che! Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 bhavanuM bhAtuM sau Ave che, jue che, ane na jANe kema, paNa cAlyA. jAya che. Ane koNa kharIdI zake? A saundarya che, paNa enI AsapAsa satanI kevI jvalaMta javALA che. nirmaLa hRdaya vinA e bhAvanAmUtine kaNa kharIdI zake? sAMja namI rahI che. kauzAmbInA dhanADhaya ane sajajanaziromaNi dhanAvAha darzana karavA maMdira prati jaI rahyA che. e niHsaMtAna che. emanA haiyAmAM vAtsalyane sAgara che, hRdaya satata kaMIka jhaMkhI rahyuM che-saMtAna. emanI najara bALA para paDI. e tyAM ja thaMbhI gayA. hadayamAM chupAyele saMtAnaprema jAgI UThayo. hRdaya mAge pachI paisA zuM cIja che! mAMgyA eTalA paisA ApI emaNe bALAne kharIdI lIdhI. nAyaka khuza hato. ene pUratA paisA maLyA hatA, ane mAnasika bhAramAMthI e mukta paNa thaye hate. have na dekhavuM na dAjhavuM. bALA eTalA pUratI ja sukhI hatI ke e duSTanA paMjAmAMthI mukta thaI hatI, ane ene eka bhAvanAghelA pitAne saMga lAdhI gaye hato. dhanAvAha vadhAre khuza hatA, kAraNa ke emanA uNa hadayane bharI denAruM saurabha zItaLa caMdana maLyuM hatuM. zeThe pUchayuM : "beTA, tAruM nAma?" - bALA mauna hatI. kAraNa ke bhUtakALanAM smaraNoe enI buddhine gherI lIdhI hatI. enI AMkhamAM avyakta Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zalyAnI ahalyA 49 vedanA hatI. hoTha para yAtanAnI sakhata rekhA hatI. chatAM AchI AchI caMdananI zItaLatA enI kAyA para hatI-ziyaLanI. zeTha manamAM ja vicAratA hatA, re ! sugaMdhI pavitra caMdanane mAnavadeha dhAravAnuM mana thayuM ane A kumArikA rUpe avataryuM, AnuM nAma caMdana ane bALA to che ja. nAma maLI gayuM-caMdanabALA-beTA, tAru nAma caMdanabALAne ? A vRddhanI vANImAM kevuM vAtsalya hatuM! emanA bela vasumatIne gamyA. eNe mAthuM namAvyuM, jANe zeThe karelA navA nAmAbhidhAnane eNe mUka saMmati ApI. dhanAvAhe badhI ja vAta pitAnI patnI mULAne karI, ane bALAne ene soMpI. caMdanAnA saMskAra ajaba hatA. e prabhAte vahelI UThatI. hAtha paga dhoI palAMThIvALI kaMIka dhyAna dharatI, sAmAyika karatI. pUjA karatI. dhanAvAha ane mULA zeThANIne page lAgatI, AMgaNAne ArasI jevuM svaccha rAkhatI. bhammuraDo phare ema gharakAmamAM e ryA karatI, A badhuM joI zeTha harakhAtA ane kahetA : "AjasudhI ApaNuM ghara UMghatuM hatuM. Aja ? Aja te e hasI rahyuM che ! ghara nekarIthI nathI zobhatAM, paNa AvI gharadIvaDIothI zobhe che. ati prazaMsA pApanuM mULa bane che. vahAlanuM ati pradarzana nehanI kayArIomAM ghaNIvAra viSanuM vAvetara kare che. aMtaranA bhAvane te mauna ja sAcave che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pas bhavanuM bhAtuM caMdanA guNavatI hatI, sAthe rUpavatI hatI, yuvAvasthA have enA dehadvAra para DekiyAM karatI hatI, zeTha pitAnI putrInA A nava vasaMta jevA dehane hetanI najare nIrakhI rahetA, ne pachI DelI UThatA. zeThANI sAmAnya gharanI gRhiNI jevI hatI. narane bhramara mAnanArI e zaMkAzIla nArI hatI. dhIre dhIre caMdananI A ati prazaMsA mULAnA haiyAmAM taNakhA banI ene bALavA lAgI. zeTha sahaja guNAnurAgathI belatA, paNa mULAne e nahotuM gamatuM. dhIme dhIme IrSAmAMthI eka divasa enA haiyAmAM zaMkAe kiyuM karyuM. AnA rUpa ane yauvane zeThanA manane calita te nathI karyuM ne ? paNa enuM jAgRta mana potAnA pati para Ama ekadama AkSepa karavA tatpara na thayuM. eNe baLa karI A vicArane te paLe te kADhI nAkhe, paNa tenAM suSupta manamAM paDyAM rahyAM. Aje tApa khUba hate. madhyAne zeTha dukAnethI ghare AvyA tyAre nokaro tApa ane thAkathI kaMTALIne jyAM tyAM UMghatA paDyA hatA. zeThanA paga dhanAra keI ja na hatuM. caMdanAne nekare para dayA AvI eNe kaIne ya na UThADyA. e pote ja jaLanI jhArI laIne doDI AvI. prAMgaNanI vizALa zilA para e zeThanA paga devA lAgI. enA dilamAM mAtA-pitAnA viyeganI viSAdamaya Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zalyAnI ahalyA 51 chAyA satata rahetI, chatAM zeThanA pitRvAtsalya A ghA upara kAMIka malamapaTTAnuM kAma karyuM hatuM. tethI ja zeTha pratye ene jema mAna hatuM tema pitR jevI mamatA paNa hatI. zeThanA gharamAM vaibhava hate paNa dilane lAgaNI ane bhAvanAthI bhare evuM saMtAna na hatuM caMdanAe emanI A "pitRbhUkhane saMtoSI hatI. caMdanA zeThanI AMkhanuM amRta hatI. ene hasatI ramatI e jotA ane emane thAka UtarI jate. e ja putrI atyAre ATaATalA nekara hovA chatAM badhAne paDatA mukI pitAnA paga dhovA doDI AvI hatI. "pitA A vinayavatI devI putrIne joI ja rahyA. e pAtaLI chatAM majabUta hatI. kamaLanI pAMkhaDI jevI vizALa AMkhamAM hiMmatanAM te ja hatAM. kALI kamAnadAra bhammare nIce rahelI AMkhamAM A kevuM divya teja hatuM ! maunanA bhAvathI heTha biDAyelA hatA chatAM smita kevuM ramI rahyuM hatuM. enA deha para saMyamanuM gaurava hatuM, chatAM kevI vinamratA hatI. A sadguNI saMtAnanI prAptithI zeTha pitAne dhanya mAnatA hatA. kArya-kAraNa bhAvane saMga paNa ajaba che. caMdanA nIcI namI zeThanA paga prakSAlI rahI hatI. nIce namelA mastakane DhIla aMboDe e vakhate chUTo thaI gaye. lAMbI lAMbI rezamanA lachA jevI laTe nIce kAdavamAM ragadoLAtI paDI. zeThe A sthiti joI ane caMdanAnI kezAvaline kAdavamAM ragadoLAtI bacAvavA lAkaDAnA TekAthI ene addhara jhIlI lIdhI. teja paLe mULA jharUkhAmAM dekhAI. eNe A dazya joyuM. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para bhavanuM bhAtuM ane enI badhI ja suSupta zakAe jakhamI nAgaNunI jema chaMcheDAI UThI. eNe vicAryuM, huM dhAratI ja hatI ane te ja banyuM. kamaLanI jema maghamaghatuM ane vikasatu yauvana sAme hoya tyAM A purUSanuM mana caLe emAM navAI paNa zuM? AmAM kalaha kare kaI ja niha vaLe. A kAMTAne mAre dUra kareja chUTakA che.. bIjA divase madhyAhnanA samaya che. zeTha jamIne dukAne gayA che. gharanuM vAtAvaraNa zUnya jevu' che, te takanA lAbha laI mULAe caMdanAne lAkaDIthI gUDI, enA pagamAM beDI nAkhI eka adhArI eraDImAM ene dhakelI dIdhI. ene khAtarI hatI ke traNa cAra divasamAM teA A phUlanA prANa UDI ja gayA haze ane pachI teA DALa ane daMbha kema karavA te teA AvaDe ja che. A dRzyanI sAkSI eka vRddhA hatI. ene mULAe dhamakI ApI ke kAI neya kahyu' te duniyAmAM tAruM nAmanizAna paNa nahi rahe ! mULAnuM piyara gAmamAM ja hatuM. e be divasa mATe peAtAne piyara cAlI gaI. zeTha ghera jamavA AvyA. caDhDhanA na dekhAI. enA vinA ghara nisteja hatu. ghara jANe Aja raDI rahyuM hatuM. zeThe mAnyuM ke mULA sAthe e meAsALa gaI haze. e divasa vItI gayA paNa zeThane cena nathI. enA haiyA para jANe duvanA eALA UtravA lAgyA. e vicAravA lAgyA. mane Ama kema thAya che ? zu kaMI azubha che ? hRdaya Ama kema khaLI rahyuM che ? mArA A avyakta du:khamAM caMdanA vinA zAMti kANu Ape? Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zalyAnI ahalyA 53 caMdanAne pUryAne traNa divasa thayA hatA. chellI rAtathI pelI vRddhA dAsInA haiyAmAM tumula yuddha cAlatuM hatuM. enI mAnavatAe ene jagADI hatI. eka bAju enI zeThANInI sakhata AjJA hatI, bIjI bAju caMdanAnI karuNa vyathAmAMthI jAgelI karuNA hatI. Akhare mAnasika yuddhamAM karuNane jaya thayuM. mANasAI chatI. pitAnA jIvanA jokhame paNa eNe hiMmata karI. caMdanAnI dazA zeThane varNavI, ane jyAM pUravAmAM AvI hatI, te sthAna zeThane batAvI dIdhuM. zeTha doDyA. oraDInAM bAraNAM toDaDyAM. caMdanAnI A dazA jotAM ja jANe emanA para vIjaLI trATakI. e besI ja gayA. emanuM hRdaya jorathI dhabakavA lAgyuM. AMsu thaMbhI gayAM hatAM, lehI thIjI gayuM hatuM. A duHkhanI varALathI hRdaya phATavAnI aNI para hatuM tyAM caMdanAnA sukAI gayelA gaLAmAMthI vedanAbhIne karuNa svara pragaTyo : pitAjI !" beTA, tArI A dazA !" zeThane kaMTha pA che rUMdhAI gaye. emane tammara AvavA lAgyAM. have zuM karavuM enI emane sUjha paDatI na hatI, chatAM game tema karI e UbhA thayA. rasoDuM kyAranuMya cekhuM thaI gayuM hatuM. mAtra Dherane ApavA mATe aDada baphAtA hatA. bAjumAM eka sUpaDuM paDayuM hatuM. zeThane kaMI ja na sUjhayuM, emaNe e bAkaLA sUpaDAmAM ThAlavI, cAMdanA AgaLa mUkI, pote ja luhIrane bolAvavA doDI gayA. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 bhavanuM bhAtuM Aja e kyAM vRddha hatA? caMdanAnI yAtanAe emane juvAnInI jema doTa mukAvI. A bAkaLA jeI caMdanAne pitAne bhUtakALa sAMbhaLI AvyuM. sukhanAM madhura svapnamAM vItele pitAne bAlyakALa ane yauvananA UMbarAmAM paga mUkatAM ja pitA upara varaselI asahya dukhanI jhaDIthI enuM hRdaya bharAI AvyuM. pite roja keTalAya atithine bhejana ApatI; ene badale Ane keTalAya divasathI atithinAM darzana paNa durlabha thayAM che. potAnA A durbhAgya para AMsu sAratI caMdanA UMbarAmAM beThI. pAMca mahinA ane pacIsa divasathI kauzAmbInI zerIe zerIe eka tapasvI viharI rahyA che. A tapasvInI AMkhamAMthI amI jhare che. mukha parathI teja nItare che. haThamAMthI cAMdanI jevI zItaLatA Tapake che. Akhoya deha kAruNya ane bhAvathI mahele che. emane daSTipAta jIvananAM duHkhethI saLagatA mANasane zAMta kare che, zuM e mAnavI che! jANe ahiMsAne avatAra hoya evA A mahAtapasvI kauzAmbIne bAraNe pharI vaLyA, paNa emane bhikSAne abhigraha apUrNa che. AkhuM nagara prabhunA A abhigrahanI pUrti mATe aneka prakAranA upage utsuka haiye kare che, paNa niSphaLa jAya che. re e kANu bhAgyavAna haze jenA hAthanuM prabhu dAna svIkAre ane lAMbI tapazcaryAnuM pAraNuM kare ! Aja pAMcamA mAsane pacIsame divasa che. rojanA krama pramANe madhyAhnanA samaye prabhu AhAra mATe nIkaLyA che, Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zalyAnI ahalyA 55 tyAM emanI daSTi dhanAvAhanA bAraNumAM beThelI caMdanA para paDI. prabhune joI e UbhI thaI gaI enA pagamAM beDI che. eka paga UMbarAmAM che, bIjo bahAra che, dAna devA utsuka thaI che. mAthe mUDI che. rAjakumArI Aja dAsInI dazAmAM che. enI AMkhe AMsuthI Ardra banI che. prabhue hAtha laMbAvyA ane bhikSAne svIkAra karyo. te ja paLe AkAzamAMthI puSpanI vRSTi thaI. devee suvarNa varasAvyuM. paMca divya pragaTayAM. beDI tUTI gaI ane caMdanabALAnA mastaka upara pahelAMnI jema vALa zobhI rahyA. A maMgaLa prasaMganI vAta kauzAmbInA gharagharamAM thavA lAgI. mAnavasamUha A dhanya bALAne jevA dhasI rahyo hato. mahArAjA zatAnika, mahArANI mRgAvatI, mahAmaMtrI sugupta ane zeTha dhanAvAha sau doDI AvyAM hatAM. Aja sau pitAnI jAtane bhUlI gayAM hatAM. saunuM madhyabiMduA bALa hatI. evAmAM eka vRddha AgaLa Avya ane caMdanAnA pagamAM paDI kahevA lAgyuM. "kuMvarIbA ! tame?" enI AMkhamAM vAtsalyanAM vAri UbharAtAM hatAM. zatAnike pUchayuM: vRddha! tuM A bALAne oLakhe che!" "are, prabhu! huM na oLakhuM ? meM ja te emane meTAM karyA che. caMpAnagaranA mahArAja dadhivAhananAM A putrI che. ane huM emanA rAjamahelane kaMcukI chuM. tamArA sainike e lUMTa calAvI tyAre ame sau sAthe ja bhAgyAM hatAM. meM ahIM AvatAM sAMbhaLyuM ke emanI mAtAe potAnA satanA rakSaNa mATe dehanuM Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 bhavanuM bhAtuM balidAna ApyuM ane kuMvarI emanA puNya bacI gayAM." A karuNa ItihAsa eka nArInA hRdayabaMdhane teDI nAkhatA hatA ane te hatI rANI mRgAvatI. e AgaLa AvI ane caMdanabALAne AliMgana ApatAM belI beTA, te mane oLakhI? huM tArI mAsI, tArI mAtAnI sagI nAnI bena mRgAvatI?" caMdanabALAnA haiyAmAM asaMkhya bhAvanI atyAre bharatI AvI hatI. enuM hRdayapAtra chalakAI rahyuM hatuM. prabhunA mahAbhigrahane pitAne ja maLela apUrva lAbha, mAtAne viyAga mAsIne saMga, dhanAvAhanuM vAtsalya, mULAe potAnA aparAdha mATe pharI pharIne laLI laLIne mAMgelI kSamA ane pitAnA manamAM A saMsAranI raMgabhUmi pratye jAgelI udAsInatA-A badhA ja bhAve eka sAthe dhasI AvyA. e mauna hatI, enI AMkhe sthira hatI. saune e namI ane rANuM mRgAvatI sAthe rAjamahela bhaNI cAlI nIkaLI. e prayANa vakhate divyavANI saMbhaLAI puNyavaMtI bALA bhagavAna mahAvIranA saMghanI prathama pravatinI thaze ane nArI muktinuM prathama maMgaLagIta guMjaze. eka bAju rAjamahelanA raMgabharyA AnaMda-ulAsanA vilAsa hatA, bIjI bAju caMdanAnI tIvra saMyamasAdhanA hatI. eka rIte enI sAdhanAnI A kaseTI hatI. jaLamAM kamaLa vase ema A vAtAvaraNathI alipta ane addhara hatI. e ahIM rahevA mATe nahotI rahI. paNa prabhu mahA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvwwwN5 zalyAnI ahalyA vIranA kaivalyanI pratIkSA karatI divaso vitAvI rahI hatI. bhagavAna mahAvIrane kevaLajJAna prApta thayuM. emaNe catuvidha saMghanI sthApanA karI-sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA emAM caMdanAe prathama dIkSA svIkArI, sAdhvIsaMghanuM netRtva svIkAryuM. Aja paNa jenA tyAga, tapa ane saMyamane saMbhArI mAnavajAta jene caraNe name che, te sAdhvI saMghanI gaMgetrI eTale caMdanabALA. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 AtamanI agniparIkSA kArataka vada ekamanI madharAta hatI. rAtanA be vAgyAne samaya hatA. AkAzanI zubhra ArasImAM meAgarAnA phUla jevA tArA hasI rahyA hatA. caMdramAMthI jharatI caMdana jevI zItaLa cAMdanI pRthvIne lIMpI rahI hatI. traNa mALanI UMcI havelIne khIje mALe ame cAra jaNa sukhanidrAmAM peALyA hatA. maMdamaMda vAtA pavana amArA AtmAne saurabhanI duniyAmAM laI gayA hatA. evAmAM haiyAne vIdhI nAkhe evI eka kAramI, lAMkhI tINI, cIsa sabhaLAi, ane huM bhayapUrNAMka saphALA UbhA thaI gayeA. kamADa upara keAI jorajorathI lAta mAratu meAlI rahyuM hatuM. mahArAjazrI! bacAveA. kamADa ughADA. bhayakara Aga lAgI che, dADA re doDo......!! < mArI paDakhe ja pitAzrI pALyA hatA. mULacaMda ne tArAcaMda nAmanA be yuvAna khAraNA pAse ALATatA hatA. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtamanI agniparIkSA 59. A bhayabharelI tINI cIsa sAMbhaLI e traNe jaNa vihalatApUrvaka jAgIne Amatema jovA lAgyA. amArA cArenA AtmA bhayagrasta hatA. evAmAM eka joradAra dhakako vAgye ane jUnAM kamADa sAMkaLa sAthe ja UkhaDI. paDayAM. cha bahene ane traNa bALako gabharATamAM rADe pADatAM upara dhasI AvyAM. bAraNA tarapha joyuM te nava jaNanI pAchaLa lAla raMganI lAMbI jIbha kADhatI agninI pracaMDa vALAe AvatI. dekhAI. bhayaMkara rIte paLa paLa UMce vadhatI A pAvakajavALAne joI mArI mati paNa kSaNabhara mUDha thaI gaI. phATI AMkhe huM joI rahyo hate. A zuM thaI rahyuM che te mane samajAtuM na hatuM. pracaMDa AganA bhaDakA amArI najIka AvI rahyA che. eTaluM ja mArI AMkhe joI zakI, mArga kayAMya na hate. vicAromAM dhumADe vaTeLiyA laI rahyo hato. ame trIje mALe hatA. bahena ne bALake bIje mALe hatAM paNa bheMyataLiye pracaMDa Aga lAgI eTale e sau upara dhasI AvyA hatAM. javALA vadhatI vadhatI upara ne upara AvI rahI hatI. nIce utaravAne mArga ane dAdara te kyAranAya baLIne khAkha thaI gayAM hatAM, have kyAM javuM? gaI kAle Aja sthAne ke AnaMda ane zAMti hatAM? atyAre ke zeka ane bhaya hate? gaI kAle A havelInA. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM mukhadvAra AgaLa bhavya maMDapa hato. emAM pravacana, prabhAvanA ane maMgaLa gItenA maMjula dhvanithI vAtAvaraNa guMjatuM hatuM, atyAre te ja sthAnamAM UbhelA mANase karuNA bharI cIsa nAkhI rahyA che? "A upara rahelA lokone keI bacA, re! uparathI nIce utAro, re! nahi te bApaDA hamaNa baLIne khAkha thaI jaze............" Aga jevA ekatrita thayelA sau cIse nAkhatA hatA, kolAhala karatA hatA, paNa mArga keIneya kAMI sUjhata nahato. ame uparathI cIsa nAkhatA hatA, amane bacAvo! e lake nIcethI rADa pADatA hatAH A dukhiyAene kaI paNa rIte bacAve. ApaNu lekanI A viziSTatA che. ApaNane rADo pADatAM kolAhala karatAM AvaDe che, paNa janApUrvaka kAma karatAM nathI AvaDatuM. pariNAme avyavasthA vadhe che. kArya kaMI ja thatuM nathI. AvA prasaMge tAlIma pAmelA ane binatAlIma pAmelA parakhAI jAya che. AvA bhayamAM tAlIma pAmele eka mANasa je karI zake che. te binakeLavAyelA -hajAra paNa karI zakatA nathI. nIce ane upara sarvatra kolAhala hatuM paNa koIne eTaluMya na sUjhayuM ke baMbAvALAne khabara ApIe. nIsa-raNInI zodha karIe, ekAda deraDuM zodhI upara pheMkIe- Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtamanI agniparIkSA saune eka ja vAta AvaDeH rADa pADavI, bUmabarADA nAkhavA. ane vAcAnI vAMjhaNI dayA dekhADavI. paLepaLa bhayaMkara rIte pasAra thaI rahI hatI. nIcethI madada maLe evI AzA have rahI na hatI. vipada vakhate mANasane, zI khabara kayAMthI paNa, dhairyanuM baLa maLI rahe che. e vakhate saddabhAgye sevAdaLamAM lIdhelI tAlIma mArI madade. AvI. meM kahyuM : "bahene! hiMmata rAkhe. kevaLa cIsa pADavAthI have ApaNane keI ugAre tema nathI, ane ApaNuM dayAmaNI sethI A pracaMDa Aga paNa zAMta paDe tema nathI. tame tamArA saunA sADalA Ape, ene eka bIjA sAthe bAMdhI enuM lAMbuM deraDuM banAvIe ene kaTheDe bAMdhI enA para TiMgAIne, laTakIne, lapasIne eka pachI eka sau nIce UtarI jaIe." A pejanA emane jarA jokhama bharelI lAgI. vaccethI gAMTha chUTI jAya agara tUTI jAya te akALe mRtyu thAya. paNa Ameya AganuM akALa mRtyu te amArI sAme vikarALa AMkho phADIne UbhuM ja hatuM. AganI garamI vadhI rahI hatI. ane jvALAo amArI najIka ne najIka AvI rahI hatI. ame je khaMDamAM hatA, e khaMDa cheDI sarakatA sarakatA ame sau kaTheDA pAse AvyA. ame pAchaLa joyuM te e khaMDa kyAreya pravaLI UThyo hate, have te amArA mATe ekeya mArga na hate. kaTheDAthI AgaLa kyAM javuM? mArI pejanAmAM bALakane laIne UtaravuM jokhama bhareluM hatuM. saMkaTanI bhayaMkara kSaNe Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM kara pasAra thaI rahI hatI. nIce kolAhala karanArAomAM eka sAhasavIra nIkaLye, e kAMthI eka meATI nIsaraNI zeAdhI lAvyo. eNe nIsaraNI mAMDI, paNa asAsa ! e TUkI hatI. amArAthI cha hAtha dUra hatI. eNe eka kSaNa vicAra karyAM, ane peAtAnA khabhA upara ja e mAMDI. AvI meATI nIsaraNI ane te mANasanA khabhA upara ! eha ! khaLa paNa jakharu ane thaya paNa jakharuM, evI vIratAne sahaja rIte mastaka jhUkI jAya che. nIsaraNI eNe khabhA para lIdhI eTale e traNa hAtha UMcI AvI paNa hajI traNa hAtha amArAthI e dUra hatI nIsaraNI para uparathI ThekaDA teA marAya nahi, sthiti nAjUka hatI have teA jIvana ane maraNa vacce prahara nahi, kalAka -nahi paNa paLeA gaNAI rahI hatI. : satra bhayanA vAtAvaraNathI mAnava haiyAne cIrI nAMkhe evI cIseA saMbhaLAtI hatI, aMte AsapAsa vadhatI jatI javALAnA tApathI deha zekAtA hatA. pitAzrI tA uparathI bhUsakA mAravAnI vAta upara zakaya na hatuM. traNa paDanAranu eka paNa AvI gayA, paNa bhUsake! mAravA e mALanI tAtiga UMcI havelI parathI -aMga salAmata na rahe! ISTadevanA jApa aMtaramAM satata cAlatA hatA. mANasa -sukhamAM jevI tIvratAthI prabhusmaraNa nathI karatA, evI tIvratAthI e duHkhamAM smare che. te ja paLe mArAmAM aNadhAryo khaLane Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtamanI agniparIkSA saMcAra thaye. dharyanAM kiraNa aMga aMgamAMthI pragaTavA lAgyAM. huM kaTheDe kUdI bahAranI sImenTanI pALa para Avyo. kaTheDA bahAra dazeka AgaLanI nAnI pALa hatI. mAre eka hAtha meM kaTheDAnA saLiyAomAM majabUta rIte bharAnce, vaja jevI majabUta pakaDathI saLiyAne pakaDI meM pitAjIne kahyuM tame dhImethI kaTheDA oLaMgI A simenTanI pALa para Ave. ane mAre A hAtha pakaDI TiMgAo eTale nIce nIsaraNIne AMbI jaze. tamArA paga nIsaraNane aDe. pachI ja mAro hAtha cheDaje." pitAjI kaheH "mAre bhAra Ama addhara AkAzamAM tuM jhIlI zakIza? tAre hAtha pakaDIne laTakuM ane hAtha chUTI jAya te te baMne paththaranI zilA para ja pachaDAIe nA !" meM kahyuM: "vicAra karavAne A samaya nathI. jIvana maraNanI A paLa che. je thavAnuM haze te thaze. paNa zraddhA che, sAruM ja thaze." | mArI zraddhA sAcI paDI. e barAbara nIsaraNI para pahoMcyA ne UtarI gayA. have mAre vAre AvyuM. huM UtarI jAuM to bahene ne bALakane utAranAra keNa! mANasanuM mana ghaNuM ja nIca ane svAthI che. e ucca ne paropakArI dekhAya che, paNa tenI agniparIkSA thaI nathI tyAM sudhI ja. jyAre evI paLa Ave che tyAre ja mananI sAcI pArakha thAya che. sAmAnya rIte pratyeka mAnavI potAnA mana mATe ucca Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 bhavanuM bhAtuM abhiprAyanA bhramamAM hoya che, ane mArA mATe mane paNa e ja vizvAsa hatuM. A paLe mane jajiviSA preravA lAgI. The last days of pompeii A1 27401 416 2412 che. AkhA zahera para lAvA rasa UchaLI rahyo che, agninI varSA thaI rahI che. DI ja kSaNemAM sau maravAnA che. chatAM sI bacavAne maraNiye prayatna kare che. AgaLa doDatA mANasane dhakako mArI, enuM dhana jhuMTavI, mANasa AgaLa nIkaLavA prayatna kare che, potAne ja jIva bacAvavA prayatna kare che, jyAre bIjI bAju koka sajajana lUlAne madada kare che, AMdhaLAne Teko Ape che, vRddhane dore che, pote utAvaLa kare che, paNa apaMgone bhUlatuM nathI. tyAM lekhaka lakhe che: "A chellA kalAkamAM teo mAnavInI uccatA ane nIcatAnAM darzana kare che. In this last hour, they glimpsed specimens of every business nobility. mAruM mana paNa mane kahI rahyuM hatuM: "UtarI jA, bhAgI jA, nahi te baLIne bhaDathuM thaI jaIza, jA, jIva bacAva..." evAmAM eka bahenane jemanuM nAma divALIbena hatuM temaNe kahyuM: "mahArAja ! tame tamAre pahelAM UtarI jAo, amAruM te thavAnuM haze te thaze. nArI! mA ! tane namana che. vipada vakhate paNa tAre arpaNa dharma tuM nA cUke. arpaNanA prakAzathI te vasuMdharAne ajavALI che. tArA ziyaLathI, tArI sahiSNutAthI, tArA arpaNathI mANasa Aje "mAnava" che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 AtamanI agniparIkSA mane mArA para dhikkAra AvyA. bahenane sparza paNa na thAya e mArA saMyamadharmanI maryAdA che. paNa e maryAdAne AgaLa dharI huM UtarI jAuM, mAre jIva vahAle karuM, te mArA je nIca svAthI koNa? maryAdA mAnavIne ugAravA mATe che, baMdhana mATe nahi ja, paNa atyAre te mAnavatAne prazna che. vADa vRkSanA rakSaNa mATe che, paNa vADathI vRkSane vikAsa rUMdhAte hoya te vADane jarA dUra paNa karavI paDe. bhagavAna mahAvIranA saMyamadharmanI maryAdA evI nathI je mAnavatAne ' kahyuM: "bahene, huM e nIca nahi banuM. jIva khAtara dharma cheDo e kAyaranuM kAma che. jaladI karo, tame pALa upara Avo, mAro hAtha pakaDIne TiMgAI jAo ane nIsaraNane pahoMce." A rIte e UtaryA, eTalAmAM to bIjI madada paNa AvI gaI, sau UtarI gayAM. chelle huM pALa para be hAthathI TiMgAIne UtaravA prayatna karato hato tyAM eka mAtAnI cIsa AvI? are bAbe te haju upara ja che. e te rahI gaye." dhumADo vaLiyAnI jema bALakane vIMTAI gayuM hatuM A kasoTI hatI, mArI mAnavatAnI, mArA samasta jIvananI A chellI parIkSA hatI. deve jANe mArI bhAvanAne karuNa dRSTithI nihALI. teja paLe dhairyanuM baLavAna daivI kiraNa Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM mArA aMga aMgamAM vyApI gayuM. huM pAche kaTheDe ThekI upara gaye. sAthe tArAcaMda paNa AvyuM. samaDI jhaDapa mArIne hAthamAMthI vastu chInavI jAya e ja vegathI bALakane mRtyunA hAthamAMthI jhaDapIne salAmata rIte laIne bahAra AvI gayo. nIce tALIonA, vAhavAnA, AnaMdamaya avAje thaI rahyA hatA. ane te ja vakhate aMbAne avAja saMbhaLAye. Tana, Tana, Tana! bALakane laI meM nIsaraNI para paga mUkyo, tyAM hRdayane dhrujAvI mUke evo avAja thaye. ane kSaNa pahelAM ame jyAM UbhA hatA e bhAga kakaDabhUsa karate besI gaye. kudaratane kevo saMketa ! pAMca daza miniTa pahelAM e bhAga besI gayo hota te ! paNa e prazna ja nakAme che. rAma rAkhe tene koNa cAkhe? rAtanA traNanA Takore ame vaDavAnA upAzraye AvyA, upAzrayamAM paga mUkyo ane huM zuddhi kheAI beThe. kalAka sudhI saMcita karelA apUrva daivI baLane baMdha tUTI gaye, jusse UtarI gaye hate. - savAre sAta vAge meM AMkha kholI tyAre bhAvanagaranA hajAro nAgariko vIMTaLAIne beThA hatA. saunAM nayanamAM premanA AMsu hatAM, haiyAmAM mAnavatAne abhinaMdana hatAM, zeTha jUThAbhAI jevA pratApI puruSanA mukha upara paNa lAgaNInI tIvra rekhAe kheMcAI hatI. emaNe gadgad kaThe kahyuM H Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtamanI agniparIkSA mahArAjazrI ! tame to amArI lAja rAkhI. sAdhutAne arpaNanA raMgathI raMgIne bhAvanagaramAM eka jvalaMta ItihAsa sarjyo." AganI vipadamAM sahabhAgI banelAM bhAI-bahena sAme meM joyuM ane mArI AMkhamAM paNa AMsu AvyAM. paNa te zAnAM hatAM, harSanAM ke karuNAnAM ? Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manane mahimA Aje rAjAdhirAja zrIkRSNa vicAramagna hatA. pitAnA mitra ane bAMdhava zrInema emane sAMbharI AvyA hatA. emanI sAthe vitAvelA divase calacitranI jema emanI dRSTi AgaLathI pasAra thaI rahyA hatA, ane vahI gayelA pratyeka divasamAM kaIne kaI smaraNanI mAdhurI bharelI hatI. bhUtakALanA A madhapUDAmAMthI Aje smaraNanAM rasabiMdu TapakI rahyAM hatAM. zrIne zrIkRSNanA pitarAI bhAI thAya. yaduvaMzanA gagananA sUrya ane caMdra eTale zrInema ane kRSNa. baMnenA paMtha jANe judA-eka tyAgarAja te bIjA rasarAja, ekane tyAga giranAranA zikhare pahoMcyuM hatuM, te bIjAne rAga govardhananI Toce ramato hato. tema chatAM jIvananI zAMta paLamAM te zrIkRSNanuM haiyuM giranAranI tyAgamatta jhADIemAM ja viharatuM. zrIme rAjematI jevI suMdara ane zANuM, saMskArI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maunanA mahimA 69 ane zIlavatI suMdarInA tyAga karI sayamanA patha lIdhA, tyArathI zrIkRSNanA hRdayamAM mathana jAgyuM hatuM. zrIkRSNe rasika hatA paNu vIratAnA pUjaka hatA. yuddhanI vIratA karatAM jIvananA leAchala UbharAtA madhurasane tajavAmAM vadhu vIratA joI e-A satya e sArI rIte jANatA hatA. itihAsane pAne paNa jagatane jitanAra lAkhA rame che; paNa kAmane jitanAra te virala je. ane tethI ja zrInema-virakta nema, zrIkRSNane bhAgyA hatA. dilanI duniyAne paNa eka vaijJAnika aphara niyama che. dila ekAgra thaI, pavitra bhAvathI koIpaNa vastune mare te ene e maLe ja maLe. ane tethI zrIkRSNe jenA vicAramAM magna hatA te- zrInemanA AgamananAM vadhAmaNAM vanapALe AvIne ApyAM * prabhA ! udyAnamAM zrIneminAtha padhAryAM che!? zrIkRSNe A vadhAmaNAM ApanArane suvarNa thI satkAryAM ane ratha hAjara karavA sUcanA karI. zrIkRSNe petAnA parivAra sAthe zrInemane vAMdavA cAlyA; paNa emanA haiyAmAM hu mAtA nathI. rathanA azva pavanavege doDI rahyA che, paNa e te bhAvasamAdhimAM acala che. dvArikA nagarInuM upavana che. e upavanamAM ghaTAdAra eka vaDalA che. vaDalA para pakSIo, premagIta gAI rahyAM che. e vaDalAnI zItaLa chAyAmAM peAtAnA jJAnI parivAranI vacce Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM ------~------------- zrIema padmAsane birAjyA che. mukha upara zAMti che. AMkhamAM amRta che. deha para divyatA che. vANamAM sudhA che, ane bhAvamAM maMtrI che. zrIkRSNa to A madhuramUrtinA darzane eTalA te matta banyA ke nathI te e belatA ke nathI e hasatA; nathI e kAMI kahetA ke nathI e kAMI sAMbhaLatAM, emanI premabhInI AMkho ja jANe badhuM kahetI hatI ane sAMbhaLatI hatI. zrInema to giranAranA abadhUta hatA. kevaLajJAnanAM pUrNa prakAzamAM emaNe vizva sAthe maitrI bAMdhI hatI. AkhuMya vizva jenuM mitra hatuM, te zrIkRSNa emanA sakhA zA mATe nahi? zrIkRSNa mauna teDayuM: "Apane jouM chuM ane hRdaya koI agamya bhAvothI UbharAI jAya che, meghanA nAdathI mayUra nAce ema mArA bhAva nAcI rahyA che. ane sUryanA darzane kamaLa vikase tema mAruM hRdaya vikasI rahyuM che. "atyAre te ema thAya che ke tamArA sAnidhyamAM ja rahuM, tamArA A vizva vAtsalyanA prakAzamAM nhAyA ja karuM....paNa zuM te mAre mATe zakya che? jIvanamAM gatimAna karelAM A anaMta cakro vacce nityanI A zAMti zakya che ?" "nitya na bane te keIka divasa te zakya bane ne?" ghaMTaDI je madhura raNakAra karate prabhune bela pragaTayo. hA, keIka divasa to jarUra bane. e kaI zreSTha divasa ciMdho, je ApanA kalyANakanI pAvana smRtithI bharyo hoya, jIvananuM maMgaLagAna jemAM guMjatuM hoya ane pitAnI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maunanA mahimA pavitratAthI amArA AtmAne ajavALatA hAya,' vAtAvaraNane bhAvanAthI bharatA zrIkRSNe kahyuM. 71 'zrIkRSNadeva ! divasa teA badhA ja prakAzapUrNa che; paNa keTalAka divasa mahApuruSonA kalyANakanI pAvana smRtithI sabhara che. evA divaseAmAM mauna ekAdazInA divasa zreSTha che. doDhasA kalyANakAthI e divasa aMkita che. ane suvratazeTha jevA bhadra AtmAe paNa e divaseAmAM AtmAnI maMgaLa sAdhanA maunadvArA karI che.' baMsarInA madhura sUrane satata guMjatA rAkhatA zrIkRSNe maunanI vAta AvatAM, saunA manamAM ghUMTAtA prazna pUchyo : * prabhu! ! Apa maunanuM kaheA che, paNa mauna teA ghaNIvAra asahya thaI paDe che. mAnavI ekale hAya, paDakhe kAI khelanAra na hAya, nIravatA chavAyelI heAya, emaryAda vizALatA patharAyelI heAya tyAre mAnavI vAcAdvArA e nIravatAne na bhare, te ema lAge ke A aNudI ageAcaranI vizALatA hamaNAM ja bhIsI deze ane peAtAnI maunabharI vizALatAmAM dukhAvI deze. eve vakhate mAnavIe kaI nahi te| . gIta gAI ne ke aMsInA sUre ne gujatA rAkhIne paNa e avakAzane bharavuM ja rahyuM ane gabhIra maunanI e vizALatAne teADI, avAjonI duniyA sarjavI rahI. 'kRSNadeva ! huM. paNa e ja kahevA mAgu chuM, mAnavI ekalatAthI gabharAya che, kAraNake e vizALa ekalatAnA maunamAM ja jIvananA gUDha prazna enI sAme upasthita thAya Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra bhavanuM bhAtu che. Aja sudhI jenI sAme AMkhamIcAmaNAM karyAM hoya, jene IndriyAnI leAlupatAe theDI kSaNA mATe dUra dhakelyA hAya, te sanAtana prazna e nIravatAmAM, e ekalatAmAM, e vizALatAnA maunamAM sAkAra thAya che ane mUrtimaMta thaI javAba mAge cheH jIvana jIvatAM karyeA hetu siddha karyAM, tenA gaMbhIratApUrvaka e uttara mAMge che. 'mANasa badhe ja uttara vALI zake, paNa peAtAnA jIvananA ja kendrasthAnamAMthI svayabhU rIte pragaTatA A praznane uttara ApavA jatA enuM samagra astitva halI UThe che, e kape che, Dare che, mUjhAya che, ane dUra bhAge che. avAjonI duniyA sa, kolAhalamAM AtmAnA e praznane rU'dhI nAMkhe che.' rUmajhuma rUmajhuma ninAda karatuM kAI madhura, zAMta jharaNuM vahetu hAya tema zrInemanI vANImAM maunanI madhuratA vahI rahI! AtmAnA aMtaramAM satyane pragaTa karatI prabhunI A rasajharatI vANI sAMbhaLatAM zrIkRSNanu haiyu bharyuM bharyuM banI gayuM. tA zuM mauna e AtmAnA dvArane ughADanAra guru cAvI che ?? < 'hA, e dvArane ughADanAra gurucAvI che--jo e keAI suvrata jevA pujyapuruSa ke keAI ciMtaka saMyamInA hAthamAM hoya te !" sayamI nemanA mukhamAMthI jharatI candrikA jevI zItaLa kathA sAMbhaLatAM emanA haiyAne tRpti nathI. emane ema ke e vadhAre kaIka kahe teA kevuM sAruM ! emaNe pUchyuM : Ape suvratanA ullekha karyAM; jene peAtAnA mauna Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maunane mahimA dvArA AtmAnI maMgaLa sAdhanA karI, te suvrata koNa? "zrIkRSNadeva ! yugo pahelAMnI vAta che. mAnavAmAM rAgadveSa AjanAM jeTalAM ugra na hatAM te divasanI A sahAmaNI vAta che? vijayapuranA svAmI pRthvIpAlanI rAjasabhAnI dhavalakIrti sarvatra prasarelI hatI. enI sabhAmAM aneka ratna hatAM, jemane lIdhe e IndrasabhA kahevAtI. paNa e sabhAmAM sUracaMdra Avate tyAre te e sabhAne raMga ja palaTAI jato. hato to e vaNika, paNa enA zaurya AgaLa to kSatriye paNa namatuM mUkatA, enI pratibhA ane zauryabharI yuddhakalAne lIdhe pRthvIpAle keTalAMya zahera meLavyAM hatAM. rAjyane nRpati pRthvIpAla hatuM, paNa svAmI te sUracandra ja kahevAto. enI zaktine sau namatA ane e pote paNa potAnI A adbhuta buddhi-zakti upara mustAka hate, dhIme dhIme enA madane pAro vadhI rahyo hate. evAmAM enA A garvane gALe evA zakti ane sAmathI sabhara evA munine bheTe thayo. e pratApI sAdhune jotAM, sUracandrane garva gaLI gaye. ogaLe te e ega ke jANe mINa joI le ! vALe tema vaLe, ane DhALe tyAM DhaLe. munie premabharI vANI uccArIH vIrA ! tArI A adbhuta pratibhA ane zakti Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM rAjgyA jitADavAmAM ane rAgadveSa vadhAravAmAM ja vAparIza ? AtmA mATe kAMI ja nahi ? mahinAnA eka divasa paNa zu tu AtmA mATe na ApI zake ? > 74 A premabharyAM vacanA sUranA haiyAmAM sAMsarA UtarI gayAM. eNe kahyuM : ' jarUra, eka divasa teA jarUra mArA mATe huM kADhI zakuM ane e divasa ApanA cidhyA mArge hu'vItAvI zakuM.' pratyeka mahinAnI ekAdazI e tamArA sAdhanAne divasa hA ! e divase tamAre brahmacaya pALavuM, upavAsa pauSadha levA ane maunamAM AtmAnuM ciMtana karavuM ! ' < haiyAnA umaLakApUrvaka sataneA A upadeza eNe svIkAryo. lAMkhI jIvanayAtrAmAM eNe A divasane peAtAnuM jIvana-pAtheya mAnI ArAdhye. ane jIvanayAtrA pUrNa karI, svarganAM sukha mANI, sUracaMdre sau puranA zeDa samRddhidattanAM patnI prItimatinI kUkhe janma lIdhe. garbhamAM hatA tyAre prItimatine suMdara vrata pALavAnA dohaleA jAgyA, eTale enu... ' suvrata ' evuM nAmAbhidhAna karyuM. sunnata kevA bhAgyazALI ! enA mAtA-pitAnA suMdara saMskArane vArasA enA dehane maLyA. ane enA AtmAne gatajanmanA dharmano vArase maLyuM. ziyaLa ane saMskArathI enuM jIvana maghamaghI rahyuM. suvrata khAlyakALa vaTAvI, yauvanane AMgaNe Avya; paNa enI indriyA zAMta che. vaibhavanA phuvArA enA jIvanamAM UchaLI rahyA che, paNa enuM mana sAdhu jevu saMtASI che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maunane mahimA 753 ene kaI ja AkatuM nathI, enI priyA zrIkAntA sAhAmAM AbhUSaNe lAvI ene paherAve che, teA e kahe che; 'sakhI, A te bhAra che. deha alakArAthI nahi, paNa AcaraNathI Ale che. priye ! A dehanI mATIne A khANunI mATIthI maDhavA karatAM bhavya bhAvanAthI maDhIe te sAru' nahi ? samRddhidatta ane prItimatI peAtAnA ucca saMskArI A putrane joIne rAjI rAjI thAya che. paNa koIka vAra e jyAre dUra dUranI kSitija para najara mAMDIne beThA hAya. ane enI bhAvabharI AMkhAmAM koI aNuUkalyA UMDA bhAveA ramatA dekhAya tyAre emane kSaNabhara kSeAbha paNa thAya : ke rakhene A piMjaranuM pa`khI mukta gaganamAM UDI jAya ! eka sAMje upavana--vihAra karI suvratakumAra pA vaLI rahyo hateA, tyAM mAgamAM ene AcArya zrI dharma ghASa bheTacA. emane jotAM ja suvratanu mana AnaMdathI UbharAvA lAgyuM. ene lAgyuM : hu je zodhatA hatA te A ja che. mANasanuM mana mAge ane e maLe, pachI te pUchavuM ja zu'! AcAya paNa mAnavInA mananA bheAmiyA hatA. emaNe suvratane bhAvatuM ja kahyuM : gayA janmamAM mauna ekAdazInI ArAdhanAM dvArA eNe kevI samAdhipUrNa jIvanayAtrA vItAvI hatI, tenuM ja varNana citrAtmaka rIte karyuM. emanA zabde zabdamAMthI jIvaMta citra UbhuM thatuM hatuM. A sAMbhaLatAM suvratane jAtismaraNu thayu. ane A. : Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 bhavanuM bhAtuM RNanI jhaDIe cAlatAM cAlatAM eNe potAnA pUrva janmane samagra bhUtakALa nihALe !" gatajanmamAM pote ja sUracandra hata-pratApI ane prANavAna ! mahinAmAM AvatA mAtra ekAdazInA eka ja ujajavaLa divase enA jIvanane kevuM maMgaLamaya banAvI dIdhuM ! suvratane jANe have vadhAre upadezanI jarUra na hatI. rUnA DhagalAmAM agnine eka taNakha paNa pUrata hoya che ! dharmalAbhanA pAvana AzIrvAda ApI AcArya vanabhaNuM AgaLa vadhyA. suvrata AcAryane vaMdana karI ghera AvyA. paNa enA dilanI duniyA Aja palaTAI gaI. enI svapnaghelI AMkhamAM jANe kAruNyanuM kAvya racAyuM hatuM ! mAgazara suda ekAdazIne divasa Avyo. sutrane upavAsa karyo, pauSadha lIdhe, mauna AdaryuM, jJAnazALAmAM besI AtmaciMtanamAM lAgI gayA. divasa pUre che. rAtri jAmatI gaI. rUperI haLavI cAMdanImAM zAMti prasarI. sarvatra naravatA chavAI ane zrIsuvrata mananA mahAsaMgItamAM masta banyA. AvI zAMta rAtri yogIone ja priya hoya che, evuM ja che? cerene ane kAmIone paNa AvI nIravatA gamatI hoya che. suvrata jyAre AtmAnA gAnamAM masta hatA tyAre enI ja havelImAM pAMca cera paTArA teDI, sanArUpAnA alakAra cerI, gAMsaDI bAMdhI, bhAgI chUTavAmAM masta hatA. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 maunano mahimA e bahAra nIkaLavA jatA hatA, tyAM emanI najara dhyAnamagna suvrata para paDI ane e tyAM ja thaMbhI gayA. cAlavuM che paNa e cAlatA nathI. bhAgavuM che chatAM e bhAgI zakatA. nathI. zuM e suvratanA puNya-tejamAM aMjAI gayA? rAtanA praharIoe emane pakaDyA, ane rAjyanA siniketane AdhIna karyA. bArasanuM prabhAta UghaDayuM. suvrate pauSadha ane maunane pUrNa karI, snAna karI, prabhunI pUjA AdarI. pUjA karI e ghera AvyA tyAre emane samAcAra maLyAMemane tyAM rAtre corI karavA AvelA cerane rAjAe dehAnta daMDanI sajA pharamAvI che. zrI suvratane vicAra AvyuMpauSadha karuM, mana pALuM, upavAsa karuM ane enA pAraNAnA divase, mArA ja gharamAM Avela mANasone dehAnta daMDa thavAno che, e sAMbhaLuM chatAM huM upekSApUrvaka besI rahuM, e zuM mArA dharmane chAje che? mArA maunanI pUrNAhuti zuM raktapAtathI thAya? mArA vratanuM udyAna zuM phAMsIthI thAya ? dhamI mANasanI sAdhanAnI kalagI aparAdhIne daMDa devAmAM che ke kSamA ApavAmAM? ane aparAdhI koNa? vadhAre saMgraha karanAra ke saMgraha vinAno nirdhana?e cAravA kema Avye? mAre tyAM vadhAre hatuM te ne! eNe cerI kema karI? enI pAse na hatuM tethI ne ! te jenI pAse nathI, te jenI pAse vadhAre hoya tenI pAsethI laI jAya, e aparAdhI? Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "78 bhavanuM bhAtuM ane jenI pAse ghaNuM che, chatAM saMteSanA abhAve jenI pAse thoDuM che ene nIcenI le, e zuM zAhukAra ? duniyA paNa kevI che? nAnA zerone sajA kare che ane meTA cerone salAma bhare che ! zrIsuvrata pUjAnAM kapaDAM badalyAM. rAjadvAre zobhe evAM vastronuM paridhAna karyuM. rUDha thaI rAjamahela prati jatAM jatAM eNe manamAM ja nirNaya karyo? - "paNa duniyA game te kare. mAre mArI rIte jIvavuM che. Aja sudhImAM meM keTalIya vAra maitrI ane premanA maMgaLa sUtranuM raTaNa karyuM che, paNa ene prayoga saMsAranI A prayogazALAmAM meM kadI karyo nathI. Aja ene pratyakSa prayoga karavAnI ghaDI AvI che. zAhukArane jotAM te prema ane maitrIe mArAmAM aneka vAra darzana dIdhAM che, paNa Aja to mAre coranA darzane paNa e bhAva jagADe che. emane jotAM ja haiyAmAM UMDI maitrI pragaTe, kSamAne prakAza patharAya te jANuM ke Aja sudhI mArAM mukhe uccArelAM dharmasUtro, e mArA AtmAnA ja bela hatA. e vicArI ja rahyA hatA tyAM ratha darabAra AgaLa jaIne Ubho rahyo. zrIsuvrata sAthe suMdara bheTa lAvyA hatA ? te laI e rAjA pAse gayA. bheTa dharI namana karyuM. rAjAe paNa emanuM sanmAna karyuM ane pUchyuM: "kahe, suvratazeTha ! Aja atyAre ATalA vahelA kema AvavuM thayuM?" suvratanI AMkhamAM karuNa hatI. mukha para bhAvamAMthI Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maunane mahimA ' pragaTelI prasannatA hatI ane tavastromAM zobhate emane ujavaLa deha emanA jIvanamAM vaNAyelI ujajavaLa bhAvanAnI jANe udghoSaNA karato hato. "rAjana ! ApanA kArAgRhamAM mAre ghera AvelA atithi purAyelA che. temanI muktinI yAcanA mATe Apane dvAre A chuM." "atithi? e atithi vaLI koNa?" maMtrI sAme rAjAe praznArtha daSTi phekI. beDIomAM jakaDAyelA ane saLiyA pAchaLa beThelA cAre sAme AMgaLI cIMdhatA maMtrIe kaTAkSa karyoH tamAre tyAMthI cerI karatAM pakaDAyelA coro sivAya amArA kArAgRhamAM kaI che nahi, zuM tame A atithionI zodhamAM nIkaLyA che?" "hA, A cAra e ja mArA atithi. tithi nakkI karyA vinA Ave te atithi ! gaI kAle ekAdazInuM parva hatuM. emAM mAre maunapUrvaka pauSadha hate. mauna ane mitrinA A parvanA divase meM jagatanA jIne abhaya vacana ApyuM che. mArA vratanI kasoTI karavA ja jANe na AvyA hoya. A pAvana divase mAre dvAre AvanArA mArA atithi gaNAya; pachI te cera hoya ke zAhukAra." suvrata zeThe vadhumAM kahyuM. e sivAya mArA nimitte nAnAmAM nAnA jIvane vedanA thAya toya mAre abhayadharma ghavAya; jyAre A te manuSya che. manuSyane mArA nimitta mAtanI sajA thAya Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 bhavanuM bhAtuM te pachI mAro abhayadharma jIve kema? ane dharma na jIve te pachI mArA jIvavAne paNa artha zo ? te kRpA karI A lakone muktinI bakSisa kare." rAjA ane maMtrI zeThanI sadbhAvanA ane premadharmathI mugdha banyA. keIzreSTha kavie paNa rAjA AgaLa maitrInI AvI utkRSTa bhAvanAnuM varNana karyuM hota te e na mAnata, paNa eNe najare najara suvratanA aNue aNumAM nartana karato maitrIbhAva je ane e ahaMbhAvathI namI paDyA. cerene mukta karatAM rAjAe kahyuM suvratazeTha ! Aja lAge che ke dharma e carcAne viSaya nathI, paNa AcaraNane viSaya che. lAkha yuktiothI paNa maitrInuM A mahAvrata mane keIna samajAvI zakata, te tame AcaraNanA mUka saMgItathI mArA maramamAM ramatuM karyuM che. maunanA saMgItamAM guMjatA tamArA AcArane huM namana karuM chuM." ceree A joyuM, sAMbhaLyuM ane grISmamAM barapha ogaLe tema emanAM haiyAM ogaLavA lAgyAM. zeThe rathamAM emane sAthe besADayA. ghera lAvI emane snAnAgAramAM mekalyA. ane suMdara vastronuM paridhAna karAvI emane pitAnI sAthe ja jamavA besADyA. zreSTinI A karuNapUrNa udAratA e na sahI zakyA. emanI cauravRtti, emanI duSTatA, badhuM ja zeThanA premapravAhamAM dhovAI gayAM hatAM. e UbhA thayA ane zeThanA pagamAM paDyAH deva! tamAre A prema; A udAra mitrIbhAva amA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maunanA mahimA 81 rAthI nathI jIravAtA. ame jANe dakhAI rahyA chIe. A bhAvanAnA bhAra upADavA ame asama chIe. Apa mAnava nahi, paNa mahAmAnava deva che ! Ape duSTo sAme prema dharyAM. dujanA sAme sajjanatA dharI. aMdhakAra sAme prakAza dharyAM; ame pratijJA karIe chIe; mAnavane nahi chAjatuM kA ame game tevA kaparA saMcAgeAmAM paNa nahi karIe...' zeThe emane UbhA karyAM ane sanmAnyAM. emane peAtAne tyAM munima banAvyA; uttarArdhamAM dhanu' jJAna ane saMskAra ApI emane jIvananA mAMgaLa pathe DhoryAM. 6 eka sAMje suvratazeTha jharUkhAmAM beThA hatA. mIThA pavana vahI rahyo hatA. saritAnA pravAhanI jema suMdara vicAre emanA manamAM pasAra thaI rahyA hatA. tyAM sUya namyA; sUrya kSitijanA ga`mAM DUkhyA ane adhakAra prasarI gayo. A dRzya joI e vicAravA lAgyA H khare, jiMdagI paNa AvI ja che. A sUrya DUbe te pahelAM ji'drugInA prakAzamAM je karavAnu che te karI la; nahi teA aMdhakAra gherAyA pachI kaI ja nahi thAya. vastu dekhAze nahi ane athaDAmaNu vadhI jaze.' A suMdara vicAra sarI jAya te pahelAM emaNe amalamAM mUkayo, AcAya zrIjayazekharasurinuM emaNe zaraNa lIdhuM. sayamanI sAdhanA AdarI ane arihaMtanA dhyAnapUva kanA maunamAM magna anI, aneka upasarvAM sahyA, ane mahAna nirvANane pAmyA. ' kRSNadeva ! suvratazeThanI A kathA eTale mauna ekAdazInuM mahApava ! e puNyAtmAe A parvane jIvanamAM evuM te } Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 bhavanuM bhAtuM vadhyuM ke enuM jIvana ja A parvanuM eka mahAkAvya banI gayuM." zrInema prabhue jIvananA tatvajJAnane zuSka rIte na mUkatAM eka madhura kathAmAM vaNIne rajU karyuM. bALakathI te vRddha sudhI sau A jJAnakathAthI prasanna hatAM paNa zrIkRSNanA hRdayamAM te Aje kaI divya saMgIta guMjI rahyuM hatuM. emaNe kahyuM: prabho ApanI jJAnagaMgAmAM rUmajhUma karatuM vahI raheluM maunanuM saMgIta mArA urataMtrane matta banAve che. suvratanI sAdhanA ane ArAdhanA to mArA bhAgyamAM kyAMthI hoya ! chatAM huMya eka divasanI ArAdhanA te jarUra karI zakuM, Apa dharmanA lAbhapUrvaka AzIrvAda Ape ke mArA A pravRttimaya jIvanamAM mauna ekAdazI nivRttinI gAthA banI rahe. dhamAlanI ghAMghATamaya jiMdagImAM A kalyANakenuM ciMtana eka mUka kAvya banI rahe ! yuddha ane rAjyanA jhaMjhAvAtamAM A divasa eka parama zAMti banI rahe !" zrIkRSNanA A bhAdugAra pUrNa thayA, ane zrI neminAthanI dRSTimAMthI jIvananA sadubhAvone amara karatI jANe amIdhArA varSavA lAgI. cakSunA kaTorAmAM A amabhAva bharI zrIkRSNa temanI vidAya lIdhI ane zrIme giranAranA zikhare bhaNuM pagalAM mAMDyAM. yadukulanA sUrya ane candrane A bhAvapUrNa vArtAlApa mAnavahRdayamAM maunanI amara gAthA racI rahyo. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saujanyanuM AMsu emanuM nAma pUnamacaMda, paNa ame emane mAmA kahetA. emanA baMne nAma sArthaka hatAM. emanuM hasatuM gaLa gauravarNa mukha, pUnamanA cAMdanI yAda ApatuM ane mAmA paNa kharA; kAraNa ke AkhAya gAmane strI varga emane bhAu kahI saMbaMdho ane e paNa pratyeka nArIne bhaginI kahI sakAratA, pratyeka nArIne putra emane bhANe hato. e bhANe emanI pAsethI mAmAne mITho prema pAmate. amAre saune sagA mAmA te hatA, chatAM amane A kaheNuM mAmA vadhAre priya hatA, kAraNa ke emanA dilanuM -vAtsalya koI era hatuM. emanA madhura vAtsalya pAchaLa eka vyathAbharI kathA hatI. emanAM patnI bImAra thaImRtyuzasyAmAM chellA divase pasAra karI rahyAM hatAM, tyAre e gamagIna ane khinna hatA. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84. bhavanuM bhAtuM emanI vedanAbhInI AMkhomAM je asahA mUka-vyathA hatI te emanI zANa patnInA dhyAna bahAra na hatuM. eka namatI sAMje e palaMga pAse beThA hatA, tyAre gajarAe kahyuM: "jIvavuM ghaNuM game che, paNa te ApaNuM hAthamAM nathI. mRtyu nathI gamatuM chatAM te sanmukha AvIne UbhuM che. A saMgemAM eka ja mArga che, je nathI gamatuM tenA rahasyane samajI, tene gamatuM karavAnuM che ane je game che tenI caMcaLatA samajI tene meha cheDavAne che. jIvanane moha choDI, mRtyunI maitrI karavAnI A paLa che." gajarAe thaDe zvAsa khAI vAta AgaLa calAvI. huM jyArathI bImAra thaI chuM tyArathI rAtadivasa mRtyunA tatvajJAnane abhyAsa karuM chuM. enA viSe meM UMDANathI-zakya eTalA UMDANathI ciMtana karyuM che, ane mane samajAyuM che ke janma ane mRtyunA dazya pAchaLa nisarga pitAnuM zAzvata kArya ja karI rahyuM che. jUnI AkRtione e davaMsa kare che, kAraNa ke ene navI AkRtio sarjavI che. jema sonI jUnA AbhUSaNane gALI e ja suvarNamAMthI navuM alaMkAra saje che, tema jIvana paNa jIrNa dehanuM visarjana karI navA AkAra laI rahyuM che. ane tethI ja mAre mana Aja mRtyu e bhayanuM kAraNa rahyuM nathI; mAtra eka parivartana ja lAge che. paNa mane te atyAre tamArI mulAyama ane ALI prakRtine vicAra Ave che. mArA mRtyune A Akaro ghA tame kema sahI zakaze?A sUnA ane nirjana gharamAM sAthI vinA tamAruM jIvana Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saujanyanuM AMsu khaMDera jevuM zUnya thaI jaze? A zUnyatAne bharavAne mane eka mArga dekhAya che, ane te tame bIjI vAra lagna...' | mAmA na rahI zakyA. emaNe pitAnA haLavA hAthe e zabda enA momAM ja dAbI dIdhe. be kSaNa stabdhatA chavAI gaI. ekabIjAnAM haiyAmAM nirmaLa premanI vidyuta pragaTI: gajarA, zuM te mArA dilanI A ja kimata karI? paMdara paMdara varSa sAthe rahevA chatAM tuM mArA dilane na pichAnI zakI? AjasudhI meM je premabhAvathI dilane bharyuM, tene khAlI karI emAM bIjAne besADuM? A te dila che, dukAna nathI; ke eka khAlI kare eTale bIjAne bhADe apAya." mAmAe bhAvabhInA zabdomAM kahyuM ne AgaLa belyAH paNa javA de, e vAtane. tuM kyAM javAnI che? mane AzA che ke mAre prema tane A zayyAmAMthI punaH UbhI karaze." "javA de tamArI AzAne! pUrNa thayelA AyuSyane prema ke zraddhA kaI ja rokI zakatAM nathI. e to vizvane zAzvata kama che. mRtyu e kalpanA nathI, punaHnirmANanI eka vAstavika hakIkata che. ane atyAre kalpanA ke bhAvomAM viharavAne samaya nathI. samaya thaDe che...to huM pUchuM tame zuM karaze? tamArI zUnyatAne zAthI bharaze? mArI vidAya pachI tamAre kaMIka pravRtti to karavI ja paDaze. pravRtti vinAnI nivRtti mANasane kAM taraMgI banAve che, kAM bhaTakate...? gajarAe zakti na hovA chatAM ghaNuM kahI dIdhuM, ane khAMsI AvatAM e aTakI paDI. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 lavanuM bhAtuM gujarA! tArA haiyAnA pAtALakUvAmAM keTaluM tatvajJAna bhayuM che ! tArI A prajJAnA maLe ja, tara'gI ane ALA dilanA A mAnavI Aje kaIka vAstavika ane sahanazIla banyA che.' bhUtakALanA prasaMge sAMbhaLatAM mAmAnA mukhamAMthI karuNAbhInA prazaMsAnA zabdo sarI paDacA. ' praza'sA pachI. mANasa marI jAya pachI janmAre e ja karavAnuM che ne! paNa huM mArA gayA pachI tame zuM karaze! ?? pUchuM Akhe * chuM ke, 3 * zu` karIza, ema ? ' vicArataMdrAmAMthI jAgatAM mAmAe kahyuMH gAmanAM bALakone bhaNAvIza. A zUnya ane nijana ' gharane nirdoSa khALAthI bharIza. ane te mane Apela bhAva ane bhakti e bALakemAM reDI e bhAveA dvArA tane saskArarUpe jIvata anAvIza...' mAmA ! gajarAbenane kema che?" pADAzI AvatAM vArtAlApa aTakayo. 6 pachI teA khakhara kADhavA AvanAranI saMkhyA vadhatI gaI. A prasa`ga pachI gajarAbenanI tabiyata vadhAre bagaDI ane trIje divase eNe zAntithI deha cheDayo. puSpa khIlyuM, suvAsa ApI ane kharI paDayu. pUnamacaMnuM vaya atyAre pAMtrIsanu hatuM. emanA deha sazakta hateA, khAdhepIdhe sukhI hatA. gAmanA nAkA upara ja emanuM be mALanuM vizALa ghara hatuM. eTale ghaNAnI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saujanyanuM AMsu (7) najaramAM e ramatA hatA. lagnanI vAta emanI pAse AvI. paNa emaNe spaSTa nA pADI. pachI te emanI makkamatAnI jANa thatAM lokoe vAta karavAnI ja hiMmata na karI. eka varSa vItI gayuM. saMsAra emane mATe raNa je zuSka hate. emAM mAtra gujarAnI smRti ja eka vIraDI jevI madhura hatI. e smRtine jIvaMta rAkhavA ja gAmanA bALakone e bhaNAvatA. bhaNAvavA karatAMya e vAtsalya pUrane vadhAre vahAvatA. ane vAtsalyanA vahetA nirmaLa svaccha jharaNumAM e gajarAnA pratibiMbane nihALI saMtoSa mAnatA. pAMca varSathI cAlatA A jJAnayajJano lAbha gAmanA kayA bALake nathI lIdhe? gAmamAM mAmAnuM makAna saMskArakendra manAtuM. mAmA sadA hasatA, ramatA ane prasanna dekhAtA. paNa e hAsyanA paDadA pAchaLa paDhelA bhagnahRdayamAM kevuM vyathAbharyuM smaraNa paDyuM che, tenI kalpanA te bhAgye ja keIneya AvatI. emanuM ghara moTuM ane UMDuM hatuM. AgaLanA bhAgamAM cheka chelle eka oraDo hate. je raDA tarIke vaparAte. bapore eka TaMka e raseI banAvatA, ane sAMje to mAtra aDadhe zera dUdhathI calAvI letA. koIka vAra gharamAM pIrasaNAnI mIThAI AvatI to e svIkArI letA, paNa khAtA nahi. mIThAInI kinAra para emane gajarAnA mAdhuryanI Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 bhavanuM bhAtuM jIvaMta chabI dekhAtI; emanI AMkha bhInI thatI, ane mIThAI bALakane vahecI e prasannatA anubhavatA. ravivArane divasa hato. A ja divase gajarAe vidAya lIdhI hatI. emane mauna hatuM. meDA upara e beThA hatA. vAtAvaraNa zAMta hatuM. e vicAramAM DUkhyA hatA; be traNa kalAka smaraNamAdhurImAM vItI gayA. gharanAM dvAra khullAM hatAM. paDozamAM rahetA chaganabhAInI yuvAna dIkarI caMpA pIrasaNuM ApavA emanA gharamAM peThI. ghara UMDuM hatuM eTale aMdara gaI mAmAe ghaDiyALa sAme joyuM te bAra vAgyA hatA. emane thayuM, thayuM che. e nIce AvyA. caMpA gharamAM gaI che tenI emane khabara na hatI. rejanA krama pramANe rasoDAmAM jatAM pahelAM rastA uparanuM bAraNuM e baMdha karatA, tema Aja paNa karyuM. caMpAe A joyuM. e gabharAI gaI. eNe aMdarathI rADa nAMkhI. rADa-sAMbhaLI mAmA paNa muMjhAI gayA. aMdara vaLI keNa che? emaNe turata bAraNuM kholyuM. emane mauna hatuM. e kaMI ja bolyA nahi. caMpA banI ne bahAra deDI. mAmA vicArI rahyA A zuM banyuM? paNa kahevAnuM ke sAMbhaLavAne vakhata ja kyAM hato? baMne nirdoSa hatAM. bAraNuM baMdha karavA pAchaLa mAtra akasmAta ja hate. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saujanyanuM AMsu bUma sAMbhaLI mANasa bhegAM thayAM. kaI pApa bharyuM hasya. keIe adhama kaTAkSa karyo. keIkanA mukhamAMthI nisAso nIkaLyo. koIkanI AMkha karuNAthI ArdU thaI paNa saune eTaluM to lAgyuM ke mAmAnuM mana DeluM! paNa emAM amArI zerIne nAke rahete eka yuvAna jarA TIkhaLI ane vAyo hato. kaI paNa vAtane vAyuvege vahetI mUkavI ane pANInI jema prasarAvavI e ene vyayasAya hate. rajamAMthI gaja ane kAgamAMthI vAgha kema kare te ene ja AvaDe. gAmamAM kaMIka dhaDAke thAya evuM bane te ja ene divasa Ugya lAge. ene te A banAvathI ghI-keLAM thayAM. e te UpaDyo sIdhI bajAre. "joyuM ne? bhagatImAMthI kevuM bhAluM UbhuM thayuM? mAmA bheLA ane bhagata lAgatA hatA. paNa aMte e kevA pApI nIkaLyA! bApaDI bheLI caMpAne aMdara ne aMdara laI gayA. ane phesalAvIne gharamAM ghAlIne bAraNuM baMdha karI, enA para tUTI paDyA. bApaDIne herAna herAna karI mUkI. pApI sAle! AvA dhaMdhA karavA hatA te para zA mATe nahi? gAmamAM bhalA thaIne pharavuM che, sadAcArI thaIne rahevuM che ane Ama pArakI dIkarIo para julama karavA che!" vAta karate e juvAna aTakyo. paraniMdA pUrI karI, enA uttarArdhamAM svaprazaMsA zarU karI. "A te sAruM thayuM ke ame hatA. daravAjAne lAto mArI lAvI nAMkhe, nahi te zuMnuM zuM thaI jAta !' Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM ' e te vAta karatAM thAke nahi. maracuMmIThuM bhabharAvAya tethI ya vadhAre nAMkhyuM. jotajotAmAM AkhA gAmamAM A gapasape evI te havA jamAvI ke mAmAnA cAritryanI eka vakhata muktakaMThe prazaMsA karanArA paNa A pUramAM taNAyA. vAtAvaraNa ghaTTa hatuM. thoDAka zANu mANasanAM meM cUpa hatAM. paNa zaMkA te sarvatra hatI. gaI kAle mAnabharI daSTithI nihALate varga Aje dhRNA ane hInadaSTithI joI rahyo hate. tiraskAra ane dhikakAranA aMdhakAre TeLAne gheryuM hatuM, ane tethI ja cauTAmAM maLelA mANase A eka ja vAta aneka rUpamAM uccArI rahyA hatA. mAmAnA haiyAmAM atyAre tumula yuddha hatuM. mULe e nAjuka dilane mAnavI hatA, emAM emanA patnanInA viyoge e vadhAre ALa thaye hato. paNa A prasaMge te enA haiyAMne lehI nIMgaLatuM karyuM. A ghA, A lekepavAda, A hInatAbharI dRSTi, A adhama gapasapa, e na sahI zakyo. A nirdoSa AtmAnA romaromamAMthI yAtanAnA aMgArA pragaTI rahyA. atyAre e ekale hate. enA AtmAmAM bhabhUkelI A Agane holavanAra enI pAse kaI ja svajana na hatuM. be traNa mitro hatA, paNa teya lokeSavAdanA bhIru hatA; jarAka zAMti prasaryA pachI AvavAnI IcchA karatA hatA. mAmAnI mAnasika yAtanA asahya hatI. pitAnuM Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saujanyanuM AMsu satya sAmAne samajAvavA jevuM atyAre vAtAvaraNa ja na hatuM. ane vAtAvaraNa zAMta thayA pachI potAnI vAtane bIjA AgaLa raju kare eTalI dhIraja emanI pAse na hatI. e thAkyA hatA, lathaDIne e DhaLI paDyA hatA. zUnya gharanA zUnya vAtAvaraNathI emanI prajJA paNa zUnya thaI gaI hatI. lathaDatA hAthe emaNe kAgaLa ane pena hAthamAM lIdhAM. priya mitro, A voLiyAM vacce mArI jAta vadhAre kALa TakI zake evI tAkAta A dIpakamAM rahI nathI. "A prasaMgamAM huM nirdoSa chuM eTaluM ja mArA AtmadevanI sAkSIe kahuM chuM. mane khabara na hatI ke caMpA gharamAM pIrasaNuM ApavA AvI che. nityanA krama pramANe meM dvAra baMdha karyuM. bAraNuM baMdha thatuM joIeNe buma pADI. e gharamAM che enI jANa thatAM meM turata ja bAraNuM ughADayuM.. mAre mana hatuM. huM kaMIja na belya. "bena nirdoSa che. huM ajJAta chuM. paNa vAta viparIta. rIte rajU thaI che. mane keI AvIne puchatuM paNa nathI ke A vAtamAM satya zuM che ! ane kalaMka-kathA vadhAre vistaratI. jAya che. mArAthI sahana thatuM nathI. sahanazIla banAvanAra mArA AtmAnI pAMkha Aje mArI pAse che nahi. eTale. adhama-carcAnI malinatAne dhovA mATe gajarAnI mRtyutithinA. maunavAre huM mAruM balidAna ApuM chuM. mArA A balidAnathI ekAda AtmAne paNa vANIne. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 bhavanuM bhAtuM mahimA samajAze tAya puratu che. ' vidAya veLAe saujanya AMsu sivAya zuM ApI zake ? * saunuM kalyANu hA.' * li. zApita punamacaMdanA vidAya ' patra lakhI eNe kavaramAM mUkyo ane kavara peAtAnA ISTadevanA caraNeAmAM mUkI, azrubhInI AMkhe namana karI, rAkhela viSane leAla pyAle e gaTagaTAvI gayA. avicArI vANInA pariNAme A sadAcArI ane sahRdayI AtmAnA alidAnathI AkhuMya gAma kamakamI uThayuM. AtmahatyA ! eka bhadra ane ALA dilanA mAnavInI AtmahatyA ! satra zAka ne dilagIrInI chAyA pharI vaLI. saune peAtAnI bhUla mATe pazcAttApa thavA lAgyA. paNa have te ghaNu meADu' thaI gayuM hatuM. have zuM? paNa pelA TIkhaLI makanAnI sthiti judI hatI. eNe ja A vAta vadhArI hatI, vAtane raMga ApI viparIta rIte mUkI hatI. nirdoSa AtmAne pApI TharAvI, AtmahatyAne paMthe dorcA hatA. A mRtyuthI enuM hAsya UDI gayuM, rAta-divasa ene pUnamacaMdanA ja vicAra AvavA lAgyA. dhIme dhIme jANe ene pUnamacaMdanu preta dekhAvA lAgyu.. e jANe kahetu hatuH ' kahe, sAcu' kahe, teM mane kharAba kAma karatAM joyA hatA ? kahe, meM tAruM zuM bagADyuM hatu ? teM mane kema badanAma karyAM? Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saujanyanuM AMsu 93. te ja mArA jIvanI ghera bedI, te joIle have mane duHkhI karIne tuM kema sukhI thAya che te ? hA...hA...hA..." rAtadivasa vicAronI A bhUtAvaLa enI AsapAsa pharatI. e UMghavA prayatna karate, paNa UMgha UDI jatI. AkhI rAta cAre bAjuthI bhaNakArA vAgatA. potAnI bhUlone DaMza ene. DaMkhavA lAgyo. e levAI gaye. e AmathI tema sthAna.. badalate paNa A vicAranA eLA enI pAchaLa paDayA hatA. eka sAMje enuM magaja A trAsathI phaTakI gayuM. amArA gAmanA taLAvanI pALe A ardhanagna pAgala phare che. ane rADo nAMkhe che. eya, mane mApha kare. huM tamAruM nAma paNa nahi lauM. mane cheDe. huM thAkyo chuM. mane UMghavA de..." Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dilanI vAta! raNunA zuSka pradezamAM thaI mArge jaI rahyo hato, mArga upara eka vRddhA ane tenI aDhAra varSanI putrI pasAra thaI rahyAM hatAM. mArga zUnya hate. tApa vadhI rahyo hate. vRddhA kasAyelI hatI paNa yuvatI thAkI gaI hatI. enI dehalatA karamAIne jANe hamaNAM DhaLI paDaze ema lAgatuM hatuM. enAM aMga upara rahelAM mUlyavAna AbhUSaNe hatAM. atyAre te jANe bhArarUpa hatAM. tyAM eka UMTavALe mejathI jaI rahyuM hatuM, UMTane gaLe ghaMTaDI raNakI rahI hatI. page jhINI ghUgharamALa hatI. ane mastIthI Dolato e jaI rahyo hate. vRddhAne pitAnI putrI para dayA AvI eNe kahyuM, "are bhAI! jarA ubhe te rahe ? mArI A putrI thAkI gaI che. tApa vadhyo che. gAma jarA dUra che. tame sAme gAma jAe che, te dayA karI mArI putrIne UMTa para na besADe?" Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dilanI vAta ! savAra mastImAM hatuM. eNe TUMkuM patAvyuM DozI, UMTa kaMI bhADuM khAvA nathI rAkhyo, A te mananI meja mATe che." e AgaLa vadhyuM. thoDe dUra gaye tyAM enA mananuM pApa jAgyuM. are, kevI mUrkhAI karI ! AvI suMdara yauvanavaMtI yuvatI ane vaLI suMdara alaMkArothI ladAyelI ! Aha ! AvI taka jiMdagImAM pharI kyAM maLavAnI hatI ? haju zuM bagaDayuM che ! UMTa ahIM ja UbhuM rAkhyuM. e pAchaLa Ave che, hamaNAM Avaze. enuM dila laMpaTa thayuM. enA mukhanA nirdoSa bhAva badalAyA. vizvAsaghAtane paDachAye enA mukha para chavAye. AmatanI rakSA karatI mananI cImanI para vAsanAnI meza jAmI, ane bhAvanAnI duniyAmAM aMdhakAra chavAI gaye. cAlatAM cAlatAM vRddhAne vicAra Avya hAya re, huM ya kevI pAgala ! eka ajANyA paradezIne mArI yuvAna dIkarI seMpavA taiyAra thaI gaI. e laIne nAsI chUTyo hota te huM ene kyAM pakaDavA jAta ? e bhagavAna? te ja mane acAvI. mArI lAja te ja rAkhI. UMTavALAe enI vicAramALA teDI; "mAjI, tame kahyuM tyAre meM nA pADI, paNa AgaLa jatAM vicAra Avyo ke mANasanuM kAma mANasa nahi kare te keNa karaze ? lAve, tamArI putrIne UMTa para besADI daIe. ATalA bhArathI UMTa theDuM ja marI javAnuM che?" Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM vRddhAe kahyuM "bhAI e ghaDI vItI gaI. tArA dilamAM prabhuno vAsa hatA tyAre mArA manamAM paNa tArA mATe zraddhA hatI. have tArA manamAM zetAna AvyuM te mArA dilamAM zaMkA jAgI. "e tuM kema bhUlI jAya che ke dilamAM prakAza che, tyAM sudhI ja sAmAnA manamAM prema che. dilamAM aMdhakAra pragaTe te ja kSaNe sAmAnA dilamAM vahemanI bhUtAvaLa jAge che. eTale have tuM tAre raste paDa! je tane kahI gaye te ja maneya kahI gaye." Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM hiMsAnA bhaDakAthI saLagatI dharatI para, vilAsamanna vasuMdharA para, pApathI khadabadatI duniyA para, citra suda terasanA punita divase eka ajoDa bALake avatAra lIdhA. AMkhamAM amRta, mukha para madhura smita, haiyAmAM karuNa, ane AtmAmAM akhaMDa vizva vAtsalya bharIne avatarelI A virala vibhUtine joI duniyA daMga banI gaI A vibhUtinA AgamanathI dukhiyArI duniyA para sukhanI gulAbI havAne saMcAra thaye. mAtA trizalArANI ane pitA siddhArtha rAjA te A bALakanA darzanathI AnaMdamagna hatAM ja, paNa kSatriyakuMDa gAma paNa jANe nartana karI rahyuM hatuM. magadhanI dharatI eka divya prakAza pAmI hatI. vasantanI kAmaNagArI kekilA jANe AmravRkSanI zAkhA para Ananda ne ulAsanA mUle jhUlatI, maMjula devanIthI TahukA karavA lAgI. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM kuMjanI ghaTAomAMthI manahara pakSIo ane gIta gAvA lAgyAM. zubhra vastradhAriNI saritA, pUrNa svAthyathI jhaDapabhera madhura hAsya karatI, sAgara bhaNI saravA lAgI. vizALa AkAzamAM paribhramaNa karatA prabhAtanA sUryane kamaLa prakAzapuMja dharA para varSavA lAgyuM, ane avirata narakanI yAtanA bhogavatAM pIDita haiyAM paNa kSaNabhara zAnta ane sukhanA mukta vAtAvaraNamAM viharavA lAgyAM. vAtAvaraNa kAMIka alaukika hatuM ! A virala vibhUti yauvanamAM pravezatA svaryadevendro emanA darzanArthe AvyA. mahAna bhUpAle aMjalipUrvaka emanI sAme zira jhukAvIne, namana karavA lAgyA; aneka mAnava emanI sevAmAM hAjara thayA, ane vizvane vaibhava emanA caraNamAM khaDakavA lAgyA. e divase mAM emanA yauvanane raMga jAme. saMsArane raMga khIlyo. yazodA jevI jemane zIlasaMpanna priyA maLI, ane priyadarzanA jevuM saMskArI saMtAna paNa jagyuM, paNa A badhuM e virala vibhUtine mana puNyarUpI regane laya karavA mATe auSadharUpa ja hatuM. Ama karatAM trIza varSanAM vANAM te pANInA pravAhanI peThe vahI gayAM. mAnavIne sukhanA divase keTalA sohAmaNA lAge che! duniyAnA sadbhAgyanA eka manahara prabhAte A virala vibhUtie vaibhavathI UbharAtAM rAjamaMdirane ane Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM vahAlasoyAM sanehIone tyAga karIne, mahAbhiniSkramaNa karyuM; kAraNa ke duniyA emane duHkhathI chalakAtI dekhAI duniyA jyAre duHkhathI ribAtI hoya tyAre A kemaLa haiyuM sukhamAM kema vilasI zake ? A virala vibhUtinA vasamA viyoganI vedhaka vAMsaLI vAgI. ane kSatriyakuMDa gAmanA upavanamAM eka ajoDa karuNa dazya jANyuM. - A dazya A jIvanasamarpaka virala vibhUtinI vasamI vidAyanuM hatuM. A dazya anAtha haiyAonI kemaLa lAgazuothI chalakAtuM hatuM. A dazya vacce hRdayavidAraka gherAM dUsakAM ane sAcA AMsu paNa hatAM. hA ! AkarI vidAya kamaLatApUrvaka bhajavAtI hatI. A vidAyanA dazyamAMthI vAtsalya ane karuNAnI dhArA TapakatI hatI. ane A vasamI vidAyanI vAMsaLImAMthI haiyAne hacamacAvI mUke evA karuNa ane vedhaka sUro vAraMvAra AvI nAjuka haiyAone vyathita karatA hatA. pitAnA laghu bandhavanuM A mahAbhiniSkramaNa moTAbhAI nandivardhananA vAtsalya pUrNa haiiyAne levI nAkhatuM hatuM. jIvanamAM kSaNa mAtra paNa chUTe nahi pADanAra pitAne laghu bandhava Aje sadAne mATe gRhatyAga kare che. kharekhara, mAnavInI priya vastu jAya che tyAre enA jIvananuM sarvasva ja letI jAya che ! trIza varSa sudhI saurabhavALA taruvaranI zItaLa chAyAmAM Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 bhavanuM bhAtuM viharanAra mAnavI, akhaDa agni jharatA taDakAmAM tape, puSpAnI nAjuka zayyAmAM pADhanAra mAnavI, kaMTaka para kadama bhare, lAkhkhonI salAme jhIlanAra mAnavI, raka anAryAMnAM apamAna sahe; A kArya keTaluM kaparuM e tA anubhavInuM haiyuM ja vedI zake-ane te AvI virala vibhUtinuM haiyuM ja ! 8 6 emaNe sAdhanA AdarI, te sAme emanI kaseATI thavA lAgI, eka divasa svayaM IMdra mahArAjAe mukta kaMThe praza'sA karI Aje bhAratavarSamAM eka virala vibhUti che ke je maraNathI gabharAtI nathI ane jIvanathI hu pAmatI nathI. jene sukhanAM maneAsa sAdhanA khuza karI zaktAM nathI ane duHkhanAM bhayaMkara sAdhanA mUvI zakatAM nathI, e mahAvibhUtinI divya tapazcaryAM Aje vizvamAM ajoDa che!" A praza'sAmAM kAI sAmAnya mAnavInA tyAga, tapa ane daivanI kevaLa atizayeAkti ja karavAmAM AvI che, ema tyAM sabhAmAM beThelA IrSALu saMgame mAnI lIdhuM, ane sAthe sAthe nizcaya karIne UThavyo ke, e pAmara mAnavIne tyAga, tapa ane dhaiya mAMthI cilata karIne, indranI prazaMsAne asatya banAvuM. A nizcaya karatAM ja saoNMgama dhruva maTI dAnava banyA, ane e virala vibhUti pAse Ange. A vibhUtine dhyAnamAMthI calita karavA siMhanu rUpa dhAraNa karI mAnava-haiyAMAne vidArI nAkhe evI siMhugarjanA karI joI! Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 101 pralayakALanA meghanuM rUpa dhAraNa karI vIjaLIonA kaDAkAbhaDAkA karI brahmAMDanA kAna pheDI nAkhe evA avAjenA akhatarAo paNa karI joyA. ane chelle sarva zaktio kendrita karI bhayaMkara rAkSasanuM rUpa dhAraNa karI, e virala vibhUti para trATakavAne praga paNa karI joyo, paNa e badhuM niSphaLa nivaDayuM ! AvA pralayanA jhaMjhAvAta ane cakravAta vacce paNa jemane vairya dIpaka acala rIte jhaLahaLate hato te joI, saMgama stabdha thaI gaye. enA abhimAnanA cUrecUrA thaI gayA. abhimAna gaLatAM ja pote AcarelA pApane pazcAttApa thavA lAgyA. e virala vibhUti pratye AcarelA agya vartanathI enA haiyAmAM pazcAtApane bhaDake bhabhUkI UThaye, ane pitAnI jAtane dhikkArate e vibhUtinA caraNomAM paDI, aMjalipUrvaka dIna svare kSamA mAgavA lAge. prabhe ! Apa zUravIra che, dhIra che, gaMbhIra che. ApanuM Atmika baLa anupama che, ApanAM tyAga, tapa ane dhairya ajoDa che ! ApanI jeDa A vizvamAM lAdhe tema nathI. ApanI prazaMsA Indra karI, paNa huM adhama e na mAnI zakyo. ane ApanI parIkSA karavA Avyo; paNa Aje mane e pUrNa satya samajAyuM ke, mArA jevA adhame potAnA mananI kalaSitatAthI ja ApanA jevA mahAmAnavanA guNe samajI zakatA nathI, ane IrSA ane abhimAnathI potAnI jAtane ja mahAna mAnavAne prayatna karatA paribhramaNa kare che, Apa jagatanA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 bhavanuM bhAtuM pitA che, vizvama cheA, jagadAdhAra che, adhameAddhAraka che, ane tAraka che. he karuNAsAgara ! mArA aparAdhanI kSamA karA. huM nIca chuM--adhama chuM--pApI chuM. mArA uddhAra ApanA ja hAthamAM che. nAtha ! mATe mane tAre !' AvA azvAra ane bhayakara aparAdha karanArA saMgama para paNa vizvabaMdhu A virala vibhUtie te peAtAnI amRtajharatI AMkhAmAMthI karuNAnI varSo ja AraMbhI ! emanI vairAgya jharatI AMkheAmAMthI vAtsalyanuM jharaNuM" jharavA lAgyuM. e punita jharaNAmAM snAna karI, bhAre haiye saoNMgama peAtAnA sthAna bhaNI saryAM ! saMgame karelA aneka duHkhA vecA pachI phira emaNe Aya ane anA--vabhUmi bhaNI vihAra AdaryuM. sADAbAra varSa sudhI maunapaNe gheAra tapazcaryA karI. A divaseAmAM temanA para aneka viSama vipattinAM vAdaLAM eka pachI eka tUTavA lAgyAM, chatAM emaNe dhaiya, sahiSNutA ane zAMtipUrvaka emane prasannamukhe AvakAra ApyA. Ama aneka yAtanAonA dAvAnaLamAM A tejasvI virala vibhUtinAM karmAM baLIne rAkha thayAM, ane emanA AtmA anata sUryanA prakAzathI prakAzI Uco. kaivalajJAna vyApI rahyuM ane aMdhakAraneA nitAMta nAza thayeA. pUrNa AtmAnA pUrNa prakAzathI dizAe vilasI rahI. A raLiyAmaNA samaye emanA mukhakamaLa para akhaMDa AnaMda, vizvavAsalya ne zAMta gAMbhIyanA triveNI sa`gama jAmyA ! * Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 103 sADAbAra varSa sudhI sevelA maunanuM divya teja A viralavibhUtinA zarIranA rAmAMcA dvArA phuvArAnI jema vasuMdharA para prakAza pAtharI rahyuM, varSAne ante emanA medha-gabhIra maMjIla-dhvani sAMbhaLIne zu' devA ke zuM dAnaveA, zuM mAnaveA ke zu' ajJa prANIe; badhA emanI nikaTamAM AvavA lAgyA. emanA upadeza sAMbhaLavA e badhA adhIrA banyA. zrI IndrabhUti gautama jevA samartha agiyAra jJAnIenI zaMkAnuM samAdhAna karyuM, emanA gava ganyA. e ziSya thayA ane prabhunI jJAnadhArAnuM pAna karavA lAgyA. A virala vibhUtie jJAnanI meghadhArAnA prAraMbha karyA: ' mahAnubhAvA ! jAgeA ! vilAsanI mIThI nidrAmAM kema pAThyA che ? tamAruM Atmika-dhana lUMTAI rahyuM che. krodha, mAna, mAyA ane lAbha-A cAra mahAna dhUrto che. e tamane meAhanI midarAnuM pAna karAvI, tamArA ja hAthe ja tamArI amUlya saMpattione nAza karAvI rahyA che, mATe cetA ! jAgRta bane ! e dhUrtothI sAvadha aneA.' ' A sacATa upadeza sAMbhaLI bhakto hAtha joDI kahevA lAgyA. nAtha ! Apa zaktimAna che, Apa A dhUtane sAmane karI zake che, paNa ame ni`La chIe, dhUrto sabaLa che; amArAthI emanA sAmanA kema thaI zake ? amArA mATe A kA kaThina che. ghaNuM ja agharuM che. ApatA sama che. ApaNI sarakhAmaNI amArAthI kema thAya? leAkeAnI dInatAbharI vANI sAMbhaLI, A dInatAne TALavA prabhue vIra ghASaNA karI : ' mahAnubhAvA ! AvI dayAjanaka . Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 bhavanuM bhAtu vAcA na uccAre. zatrue pAse AvI nikha`La vAtA karazeA teA e tamArA nAza karaze. huM pratyakSa joI rahyo chuM ke tamArA AtmA maLavAna che, vIya vAna che, anna zaktionA bhaMDAra che, tamArA ane mArA AtmA zaktinI dRSTie samAna che, mAtra pharaka eTalA ja che ke tamArA para kanA kacarA che, ane mArA AtmA parathI e kacarA dUra thayA che. tame paNa prayatna karIe. malinatAne dUra kareA pUrNa-prakAzI aneA. kAyaratA cheoDI mada aneA. khaDakanI peThe aDaga rahe. krodha vagere zatruonI sAme khaLavA pAkAre. huM tamane samarAMgaNamAM vijaya meLavavAnI vyUha-racanA batAvuM.' 6 A maMjIla vANI sAMbhaLI leAkeA prasanna manyA. jIvanavikAsanI nUtana STi jANavA madhA utsuka banyA. kadI na bhUlAya tevA maneAhara svara tyAM guMjI rahyo. huM devAne paNa priya janA ! A jIvana kevuM kSaNubhaMgura che, tenA jarA vicAra karI. yauvana puSpAnI jema karamAI janAruM asthAyI che. sa`patti vIjaLInA camakArAnI peThe kSaNika che, vaibhavA sadhyAnA raganI jema asthira che. sacAgA mandiranI dhvajAnI peThe caMcaLa che. AyuSya pANInA parapATAnI jema azAzvata che. sauMsAramAM mAtra dhama ja eka evA che je sthAyI uttama dhama pALavA mATe dharmAnyatAne cheDayA vinA satya dharma maLavA muzkela te zuM, paNu azakaya che ! che, acala che, zAzvata che. A dharmAnyatAne choDavI ja paDaze. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 105 ' dharmAnyatAe satya dharmane guMgaLAvI nAkhe che, mAnane anya banAvyA che. A anyatAmAMthI kalaha ane kaMkAzanuM sarjana thayuM che. A dharmAnyatAthI mahAyuddho thayAM che. mAnavI mAnavIne zatru thayuM che. Aja aMdhatAne lIdhe jJAna paNa ajJAnamAM pheravAI gayuM che. hiMsA paNa ahiMsAne nAme pragaTI che. pApa paNa puNyanA nAme jIvatuM thayuM che. adhama dhamane bahAne pragaTa thayo che; mATe satya dharma meLavavAno amogha upAya batAvuM chuM, te pramAda tajI sAMbhaLe. jIvana-vikAsane amUlya upAya anekAntavAda che. anekAntavAdanI kasoTI para dharmanI parIkSA suMdara rIte thaI zake che. mATe jIvanamAM anekAntavAda keLave enA vaDe vizvAtmakya keLave. ekabIjAne samanvaya sAdhe. anekAnta e pUrNa dRSTi che, enA vaDe vizvamAM rahelA satyatanuM gaveSaNa karo. anekAntavAda e sAce nyAyAdhIza che! e ja vizvane niSpakSapAta sAce ane pUrNa nyAya Apaze. e asatyanA kALA paDadAne cIrI nAkhaze ane satyanAM darzana karAvaze. A anekAntavAdane syAdvAda kahe ke sApekSavAda kahe, badhuM eka ja che. A anekAntavAdanI daSTi jyAM sudhI jIvanamAM nahi Ave tyAM sudhI mAnavIne vikAsa thaMbhelo ja che. e mAro svAnubhava che! anekAntavAdane A bhavya siddhAMta sAMbhaLI lekanAM haiyAM AnandathI vikasI UThayAM. A nUtana daSTi pratyekane AdaraNIya lAgI. tethI ja lekenA mukhamAMthI A zArdo sarI paDyA. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 bhavanuM bhAtuM kevI vizALa bhAvanA ! kevI vizALa dRSTi ! deva Apa dhanya che. Ape je pUrNa prakAza meLavyuM che te adbhuta che! Apa ApanI vANunuM amRta-jharaNuM A saMtapta saMsAra para avirata vahetuM rAkhe, evI amArI namra vinaMti che, deva !" A vibhUtine rUperI ghaMTaDInA je madhura davani punaH guMjI rahyo bhAgyazALIo ! huM je kahI gaye te jIvanadaSTinI vAta karI gaye-vicAravAnI vAta kahI gaye. have AcAranI vAta kahuM chuM. vicAramAM jema anekAntavAdane sthAna che, tema AcAramAM ahiMsAne sthAna che. "ahiMsA e suMdara saritA che, aneka tRSita haiyAM enA jaLathI tarasa chIpAve che, ahiMsA e setu che, ke je be vikhUTAM taiSI haiyAone joDe che. ahiMsA e gulAbanuM phUla che, je pitAnI mAdaka saurabhathI jagatane prakulita kare che. ahiMsA e vasantanI koyala che, je potAnA madhura saMgItathI hiMsAnA trAsathI grasita dilaDAMone pramudita kare che. ahiMsA e ja vizvazAMtine amegha upAya che. ahiMsA vinA vizvamAM zAMtinuM sAmrAjya sthApavAne bIje ekeya upAya nathI ja. "hiMsAnA pApeja eka mAnavI bIjA mAnavIne jaLanI jema cUsI rahyo che. hiMsAnI bhAvanAthI ja eka rASTra bIjA rASTrane kacaDI rahyuM che. hiMsaka mAnase ja vizvamAM atyAcAranI hoLI saLagAvI che. hiMsAnA sAmrAjyae mAnavIne Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM 107: ' pIDita, vyathita ane dalita banAvyuM che. hiMsaka dharmo nirdoSa pazuonA bhAga laI rahyA che, mATe AcAramAM ahiMsA keLave. dharmanA nAme homAtA pazuonuM rakSaNa kare. jAtivAdanA nAme dhikkArAtA dalitavargane karuNApUrNa bhAvanAthI uddhAra kare, ahiMsA e amRta che. enuM tame pAnakaro! tame amara banaze! bIjAone enuM pAna karAve te dukhiyArI duniyA para sukhanI gulAbI havAno saMcAra thaze. A preraNa-dAyaka udgheSaNathI mAnavImAM joma AvyuM. caitanyanA dhabakArA thavA lAgyA. vIjaLInI jema mAnavInA jIvanamAM anekAntavAda ane ahiMsAne pravAha vahevA lAgyo. durAgrahanI gAMThe gaLavA lAgI. vaimanasya te baLIne khAkha thayuM. nirbaLe sabaLa banyA. bIkaNe bahAdura banyA. muDadAle paNa marda banyA. - zuM vANIno virala prabhAva! Ama sAkSAtkAranI siddhi, dvArA jIvanamAM kaI alaukika sarjanalIlA satI gaI. tyAMthI A virala vibhUti vihAra karyo. gAmaDe gAmaDe. pharI vaLyA. gAme gAma mAnavamaherAmaNa ubharAto! emanA darzana ane upadezathI mAna ane bhArata-bhUmi pAvana thayAM. pUrA traNa dAyakAo sudhI akhaMDa upadezanuM jharaNuM vahAvI bhAratamAM zAntinuM sAmrAjya sthApyuM. ahiMsAnA. jaLanuM siMcana karyuM, satyanAM vRkSe repyAM, asteyanA kyArA banAvyA saMyamanA choDavAo para saMtoSanA anekavaNuM pupe vikasI UThayAM. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM A khaDera bhAratane meAhaka--naMdanavanamAM pheravI nAkhavAnuM bhagIratha kArya, A virala vibhUtie potAnA ja vidyamAna kALamAM, akhaMDa sAdhanA dvArA karI batAvyuM--e bhAratanu ahAbhAgya ! 108 * paNa durbhAgyanI evI eka rajanI AvI ke jemAM A lakSaprakAzI, ejasvI dIpaka, pAvApurI nagarImAM mAjama rAte, jJAnanA prakAza pAtharI, mujhAI gayA-nirvANa pAmyA. jJAnane svAbhAvika dvIpaka mujhAtAM vizvamAM ajJAnaaMdhakAra vyApavA lAgyA. e aMdhakArane dUra karavA kRtrima dvIpaka pragaTAvavA paDayA. ane leAkeA ene kahevA lAgyA : --divALI DhI--5-A-va-li' A virala vibhUti prabhu mahAvIra ! tArU madhura nAma Aje paNa mAnavahaiyAnI amara vINAnA tAre aNujhaNI rahyuM che! Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilopana jaMgala ane aTavIne vIdhI mRgayugala vegapUrvaka deDI rahyuM che. enI samasta zakti Aje enA pagamAM AvIne vasI che. evI lAMbI lAMbI e phALa bhare che, ke jANe e deDatuM nathI, paNa gaganamAM UDI rahyuM che. A mRgayugalanI pAchaLa eka pANIdAra azva deDI rahyo che. A azva para eka pratApI yuvAna che. zilpIe ArasamAMthI ketarI kADhela pratimA je ene ghATIle deha che. candra jevuM sukumAra enuM mukha che. suMdara vaLAMkavALI kALI bhammara nIce be madhura AMkha che. buddhinI tIvratA sUcavatuM aNiyALuM nAka che. ane gucchAdAra suMvALA vALanAM jhulphAM havAmAM UDI rahyAM che. yuvAne A mRgayugalano zikAra karavAno jANe daDha saMkalpa karyo che, ane tethI ja potAnA azvane e vidyutavege deDAvI rahyo che. kaIka vAra te ema lAge ke azva A AMkhe, A AMbe, tyAM te mRga chalAMga mArI dUra dUra nIkaLI gayuM hoya. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *110 bhavanuM bhAtuM ApaNane lAge ke have te aMtara vadhI gayuM. tyAM te pharI azva enAM nikaTamAM heya-Ama saMtAkUkaDI ramatAM e mahA aTavIne vaTAvI sarahadane pelepAra nIkaLI gayAM. dhIme dhIme tApa vadhate gaye. yuvAna parasevAthI rebajheba - thaye. tapate sUrya atyAre ene potAnA kALa jevuM lAge. tarasathI enuM gaLuM sukAI rahyuM hatuM. ene tammara AvavA lAgyAM. eNe thAkIne gheDa Ubhe rAkhe? "Aha! mRga te Aja sudhImAM ghaNAya joyAM, paNa A yugala te ajaba nIkaLyuM! emanI praNayagAthA laMbAvA sarjAI hoya te mArA hAthathI emane zikAra kema thAya ?' pitAnA manane manAvavA e ATaluM manamAM ja che, ane eNe cAre tarapha najara nAkhI. vananI hariyALI bhUmi hasI rahI hatI. e bhUminI pUrva dizAmAM suMdara taLAva hatuM. enA manamAM kAvya skUrya: dharatIe lIlA raMganI oDhaNI oDhI che. A sarovara enuM gauravarNa mukha che. ane enI kinAra para jalakrIDA karatI A haMsanI zreNI enI ujajavaLa daMtapaMkti che. e sarovara pAse Avyo ane ene arthe zrama UtarI gaye. eNe snAna karyuM, jaLapAna karyuM ane kinArA para chAyA bichAvatAM vRkSanI soDamAM ArAma lIdho. nisarganI matta havAmAM be prahara vItI gayA. ghAsanI suMvALI cAdara para haju e ALeTI rahyo hato, tyAM thoDeka dUrathI AvatA madhura sUroe enAmAM saLavaLATa pedA karyo. e Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmavilApana jarA sAvadhAna thaI sAMbhaLavA lAgyA. vINAnA tAra para relAI rahelA bhAvagItamAMthI jIvananuM samasta mAdhu ALasa maraDIne UbhuM thaI rahyuM hatuM. 111 ceADIvAra teA ema ne ema paDI rahI eNe e saundaryabhInA madhura sUrAnu pAna karyuM, paNa vadhAre vAra enuM citta na thabhI zakayuM. e UbheA thayA. hAthapaga dhAyA ane svaccha thaI azva para ArUDha thayA. je sthAnamAMthI A svaramAdhurI relAtI hatI tyAM e AvI pahoMcyA. gagAnA kinArA para eka vizALa upavanamAM zAMta Azrama AvyeA hatA. AzramanA jamaNA dvAre eka nAnakaDuM chatAM kalAmaya maMdira hatuM. A maMdiranA ArasamaDhayA prAMgaNamAM e mALAe beThI hatI. pahelI bALAnA deha para jhINu zveta vastra laherAI rahyuM hatuM. enI AMkheA pratimAmAM sthira hatI. enA kheALAmAM vINA hatI. e vINAnA tAra para enI nAjuka AMgaLIe ramI rahI hatI, ane hRdayane ogALI detuM bhAvagIta enA kaDamAMthI nItaratuM hatuM. e bALAnI paDakhe khIjI eka mALA beThI hatI. enI AMkhA capaLa hatI. eNe AsamAnI eDhaNI oDhI hatI. kALajIpUrvaka pelI rAjezvarI jevI dekhAtI khALAnA sAjane sAtha ApavA jhINI jhINI ghUgharIvALI khajarIthI e tAla pUrI rahI hatI. saritAnA kinArA, araNyanI mukta prakRti, zAnta Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 bhavanuM bhAtuM Azrama gItAmAdhurya ane saundarya jharatI suMdarIo-A badhAne lIdhe vAtAvaraNamAM rasasAgaranA tarage laherAI rahyAM. ghAsavAra na AgaLa vadhyuM ke na pAchaLa haThaDyo. mUrtinI jema e tyAM ja stabdha thaI gaye. vAtAvaraNamAM eka evI mAdakatA hatI ke cetanA mAtrane tyAM AtmavismRti sahaja hatI. eNe jIvanamAM ghaNAya prasaMge yA hatA. prakRtinuM nartana, suMdarInuM saMgIta, bhAnA unmAda-ghaNuM ghaNuM mAryuM hatuM paNa A te kaI adbhuta hatuM, svagaya hatuM, je mANI zakAya paNa varNavI na zakAya. saMdhyA namI. AratI UtarI ane bALa prabhune eka vidhi sahita bhAvapUrNa namana karI maMdiranAM pAna UtaravA lAgI. - enA deha para te sAduM veta vastra ja hatuM, paNa enA mukhanuM teja na jIravAya tevuM alaukika hatuM. nAjuka chatAM svastha, jarAka UMcI chatAM lAvaNyamayI enI kAyAmAMthI UchaLatuM mAdaka yauvana jANe atyAre samAdhi lagAvIne beThuM hatuM. - e pagathiyAM UtarI tyAM dAsIe AvI enI AgaLa pAdukA dharI. e pAdukA paheravA jatI hatI tyAM enI dRSTi A yuvAna para paDI. A daSTipAtathI yuvAnanuM samasta cetanA taMtra prakAzana puNyabhAvathI jhaNajhaNa UThayuM. enuM hRdaya dhabakavA lAgyuM. vIjaLInA gaLAmAM keTale sAde ane kALe lekhaMDane tAra che, paNa kazAkanA saMsparze e ke jhaLahaLI UThe che ! yuvAne Arya saMskAra pramANe namana karyuM. pratyuttaramAM Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilopana 113 bALAe paNa namratAthI namana karI atithisatkAra karyo. namana karavAnI bALAnI A rItamAM jANe vinayanI utkRSTa maryAdA hatI. dAsI yuvAnane atithibhavanamAM laI gaI ane A bALA pitAnA khaMDamAM vastra badalavA cAlI gaI. A nijana vAtAvaraNamAM A boLAnA astitvane vicAra karate yuvAna atithibhavanamAM pharI rahyo. tyAM potAnI sakhI mane ramA sAthe bALA AvI pahoMcI. atithigRhamAM pravezatAM ja eNe kahyuM. "kSamA karaze. ApanA AtithyamAM jarA vilaMba thayo che. kAraNa ke huM pUjAnAM vastromAM hatI. devapUjAne vidhi pUrNa thayA pahelAM huM bIjA kAryamAM rasa letI nathI." . AbhArane bhAra e na jhIlI zakyo. eNe vacce ja kahyuM, te te kSamA mAre ja mAgavAnI hoya. tame pUjAnA vastramAM hatAM tyAM meM AvI tamArA kAryamAM aMtarAya karyo. kSamA mAMgyA pachI eNe pitAnI jijJAsA pragaTa karI : "mane Azcarya to e thAya che ke AvA ekAnta araNyamAM A Azrama kema ? ane A AzramamAM vaLI tamArA jevA rasanijharatA AtmAne nivAsa kema? huM pUchI zakuM ke prabhAtanAM puSpa jevA A dehanA mAtApitAnuM nAma zuM?" yuvAnanI prazna pUchavAnI rIta paNa madhura hatI-TUMkI chatAM marmabharI. A rItathI bALAnA mukha para simata sphayuM. AkAzamAM vIjaLI camake ane adazya thAya tema tenI zubhra dAMtanI paMkti dekhAI ane adazya thaI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM maneAramA capala ane kheAlakI hatI. eNe saMmatI mATe peAtAnI svAminI sAme dRSTi nAkhI. mALAe AMkhathI ja saMmati ApI, eTale mAramAe cAlu karyuM.... ' 114 'vidyAdharAnA svAmi jantu rAjAnuM nAma teA Ape sAMbhaLyuM ja haze. e pratApI nararatna janturAjanAM A putrI che. emanuM nAma gaMgA che. mArAM sakhI ane svAminI che. emanI pAse jema alaukika lAvaNya che, tevuM ja vidyAdhana che. jIvananI pratyeka kalAmAM emaNe sAdhanA karI sasiddhi meLavI che. emanI viziSTatA e che ke jema leAkhaMDanA TukaDAne pArasamaNinA sparza thAya te te suvaNu mAM pheravAI jAya che, tema emanA hAthanA sa'sparzI keAI sAmAnya vastune thAya che ane te kalAkRtimAM pheravAI jAya che.' 'kAraNa ke emanuM jIvana ja eka sa`pUrNa kalA che.' gaMgA sAme prema ane mAnabharI dRSTi nAkhatA yuvAne vAtanI pUrti karI. smitathI ja enA uttara vALI maneAramAe AgaLa calAvyuM, 'A kalAvatI putrI pAse janturAje eka divasa lagnanI vAta mUkI, deza dezanA rAjakumAreAnAM AvelAM mAgAM emanI AgaLa rajU karyAM ane A aMge gaMgAnA mukta abhiprAya pUchyo. mukta vicArAmAM UcharelI AvI tejasvI putrIne je te rAjakumArane teA apAya ja nahi. Adaza jenA prANa che evI A samatha putrI AgaLa sAmAnya kumAranAM teA nAma paNa kema uccArAya ? eTale zANI putrI AgaLa pitAe hakIkatAnuM ja varNana karyuM. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmavilApana 115 gagA premALa ane zaramALa hatI. mayAdA enA zvAsezvAsa hatA. paNa A prasaMga teA peAtAnA jIvananA astitvane hatA. AvI vAtamAM khATI zarama rAkhI lajajAnA ADaMbara karavA e AtmavacanA gaNAya. eNe namratApUrvaka vinayabharI vANImAM kahyuM : ' pitAjI ! Apa ja eka vAra kahetA hatA ke, lagna eTale be AtmAnA vicArAnuM joDANa. A joDANu tyAre ja thAya ke ekabIjAnA vicAreAnI bhUmikA samAna heAya; eka bIjAnA maMtavyone svIkAravA anenAM AtmA utsuka hAya. ane sAthInA draSTibindune sahRdayatApUrvaka jANuvAnI ullAsamaya praNayabhAvanA hAya--teA ja lagna sArthaka thAya! pazu rAjakulamAM ane rAjakumArAmAM je svacchaMda ane jIvana pratye upekSAbharI draSTi dekhAya che, te jotAM mAru' mana lagnanA nAmathI paNa kaMTALeA anubhave che.' . ' paNa beTA, badhA kumArA kaMI evA nathI hAtA.'dIkarInI vANInA dheAdhane rokavA janturAje kumAreAnA bacAva karyAM. A khacAvathI te Ja'gAdevInA AtmA khamaNA jorathI prakAzI UThayo. 'hA, pitAjI, kAIka kumAra evA paNa hoya je jIvanane zraddhA ane prajJAbharI dRSTithI nihALatA hAya, paNa te kayAM ? ApaNI sAme A je kumAreA che, te te ema ja samaje che ke lagna karyA' eTale eka ramakaDuM. UMcakI lAvyA. e ramakaDAne alakArAthI zaNagAro, vastrothI vibhUSita karo, zRgArathI sajja karA, ane tenI sAthe phAve tyAre ane phAve te rIte mAja kare. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 bhavanuM bhAtuM vilAsa uDAvo ane ene jIvanarasa cUse. e ramakaDuM jUnuM thAya te ene rAjamahelamAM paDayuM rahevA de, ane bIjuM navuM UcakI lAvo. pitAjI! Ama te te juo, A rAjAonAM aMtaHpura eTale nArInAM saMgrahAlaya ! mAre AvA svachaMdI rAjAonA saMgrahAlayanA sabhya banavAnI jarAya IcchA nathI. meM te nirNaya karyo cheH "je mArA vicArone satkAre, mAruM kahyuM sAMbhaLe, eka patnIvratanI pavitra bhAvanAthI baMdhAya e kaI svataMtra chatAM saMyamI sAthI maLe te ja lagna karavAM, nahi te AjIvana kaumAryavrata pALavuM." pitAnI putrInI prajJA pUrNa vicAra svAtaMtryanI A ujajavaLa bhAvanAthI jahurAjAne AnaMda te thaye, paNa sAthe sAthe cintAnI eka jhINuM rekhA enA mukha para AvIne deDI gaI A puruSa maLe kyAMthI? paNa e himmata na hAryA.. e AzAvAdI hatA. emaNe cAre tarapha ta mekalyA ane rAjakumArone teDAvyA. deza dezathI pratApI ane prANavAna kumAre AvyA. emane saune rUpasaundaryanA bhArathI lacI paDatI gaMgA gamI, paNa enI A AkarI zarata keIneya na gamI. kumAre mAnatA ke strI e te suMdara va. sAruM lAge tyAM sudhI jarUra dhAraNa karavuM paNa jUnuM thAya te te badalavuM ja joIene? eka ja vastrane AkhI jiMdagI paherI rAkhavuM, evI zarata te vaLI svIkArAtI haze ? Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmavilApana saune nakAratAM gaMgAe kahyuM: 'premavihANA AvA viSayI vetiyA mANasAne caraNe mArA A jIvanane dharavA karatAM nisargane ja adhya rUpe dharI, A jIvanayAtrAne zAnti ane sAdhanAmAM zA mATe na vItAvu ?? 117 huM pitAjI ! zAragavanamAM eka Azrama ane madira aMdhAvI ApeA, ke jyAM sudhI evA tejasvI puruSa na maLe tyAM sudhI huM mArA A jIvanane tyAM AtmAnI mastImAM vItAvuM.' " pUtrInAM dha pUNa vacanathI prasanna thaI janturAje gagAne kinArA uparanA A upavanamAM A Azrama taiyAra karAvyeA. zreSTha zilpIone teDAvI AdinAthanuM maMdira baMdhAvyu. dareka prakAranI sagavaDatA ane rakSakA mUkI A Azrama gagAdevIne sAMpyA che. 2 te divasathI ame ahI' rahIe chIe. mArA sakhI gaMgA rAjakumArI hAvA chatAM ahI' tapasvini jevu jIvana jIve che.'" prabhAte prAthaeNnA pachI paryaTana, snAna ane pUjA. madhyAhne bhAjana pachI vAMcana, sadhyATANe prabhubhaktinAM rasaniratAM gIta ane Arati, rAtre jJAnageASTipUrNAMka zayana --A rIte dhyAna ane jJAnamAM amArA divaseA nirmaLa saritAne kinAre saritAnA pravAhanI jema vahI rahyA hatA. tyAM eka aThavADiyA pUrve janturAja ahIM AvyA ane eka AnadabharyA zubha samAcAra ApI gayA. 6 '' 'A zukala pacamInA divase eka rAjakumAra mRgayAM karavA A vanamAM Avaze. e hastinApuranA svAmI haze. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 bhavanuM bhAtuM zAntanurAja enuM nAma ho, e gaMgAdevInI pratijJA pUrNa karaze ane ene jIvanasAthI thaze. eka trikALa jJAnIne A bola che, A bhaviSyavANI kahevA huM pote ja Avyo chuM." | svarUpa ane suMdaratAthI UbharAtA A yuvAna pratye mAnabharI draSTi nAkhatAM chelle mane ramAe kahyuM: "e bhavivyavANInA AdhAre ane ApanA rUpaguNanA prabhAve ame mAnI laIe chIe ke amArA sAme beThelA amArA priya atithi te mahArAjA zAntanuM pote ja che." prazaMsAbharI lajajAnI lAlI zAntanunA mukha para dhasI AvI. vIrenA vIra zAntanunA mukha para A kSaNe eka nirdoSa zaramALa kanyAnA bhAva hatA. A madhura svapnanA lAbhathI enA haiyAnA AnaMde dUra dUra sudhI pAMkhe prasarAvI hatI. lajajAne saMkelI letAM eNe kahyuM : "AvuM suMdara bhAgya je mAru hoya te e zAntanu huM pite ja chuM. A tejasvinI ane sAmarthyavatI jIvana saMginI mATe eka vacana te zuM paNa huM mArA A samasta jIvanane ApavA utsuka chuM. "paththaranI pakSa devIne prasanna karavA bhakto balidAna Ape che, A pratyakSa ane jIvaMtadevI AgaLa huM mAruM sarvasva dharuM e kaI vadhAre kahevAya? ane A sivAya paNa jenI sAthe lAMbI jIvanayAtrA vItAvavI che, e sakhInA abhiprAyane satkAravA jeTalI udAratA jenAmAM na hoya te lagna jIvanane adhiSThAtA paNa kema banI zake?" Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilopana 119 vArtAlApa cAlato ja hatuM tyAM potAnA parivAra sAthe jahurAja AvI pahoMce. ziSTAcAra pramANe arasaparasa satkAra karyo. svajanabhAve DI snehagoSThI karI ane sau pitAnA zayanakhaMDamAM ArAma karavA cAlyAM gayAM. zAntanune AkhI rAta jAta jAtanA vicAra AvyA. Azcarya ane AnaMdanA taraMge para e tarI rahyo. pite zuM prApta karavA nIkaLyA hatA ane zuM prApta thayuM ? rAma ane sItAne viyoga hariNe karAvyuM hatuM te zAntanuM ane gaMgAno saMga paNa hariNe ja karAvyuM. caMdrane kalaMka hariNathI maLyuM te nemarAjulane siddhi hariNathI ja lAdhI. itihAsa te jANe hariNe ja race che. keIvAra Thekara vAgatAM jamInamAMthI nidhi nIkaLI Ave te AnuM nAma. zeSa rAtrimAM e UMce, paNa enI AMkhamAM svapna te gaMgAdevInAM ja hatAM. niyata karelAM uttama divase vidhipUrNa lagna thayAM. jahurAje dahejamAM uttama bheTe ApI ane AMsubharI AMkhe putrI ane jamAIne vidAya ApI. mAtAtinA jIvanamAM putrInA vicaganuM duHkha hoya che, te pitAnuM kartavya AnaMdapUrvaka pUrNa karyAnuM zItaLa malamapaTTA jevuM sukha paNa hoya che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 bhavanuM bhAtuM gaMgA sAmAnya nArI na hatI. jIvananA badhAja rasathI sabhara rasapUrNa e saritA hatI. enA jIvanapravAhanA taraMge raMgamAM neharasa UchaLI rahyo hato. zAntanune mahela Aja sudhI mAtra eka vizALa makAna ja hatuM, te gaMgAnA Agamana sAthe jIvanamaMdiramAM pheravAI gayo. prabhAtanA uSAraMgyA raMga TANe bhAvonuM saMgIta guMjatuM hoya, bIjA praharamAM dUra dUra sudhI mAdaka sugaMdha prasarAvatI bhejananI vAnIo pIrasAtI hAya, madhyAhnane vaLI saurabha ane saundaryathI maghamaghatA grAmagRhamAM ArAma ane AnaMdanI mahephila hoya te saMdhyA TANe vaLI bhakti bharyA gItane ulAsa UbharAte hoya. zAtanu pRthvImAM rahevA chatAM svarganI mAdaka havAmAM viharI rahyo hate. naranArIono prANa jyAre hetanI haraderathI gUMthAya che. tyAre kALanI gati paNa jANe teone sthira bhAse che. AnaMdanA rasasAgaramAM aneka varSo vItI gayAM. unmAdabharyA AvA divaso vItatA hoya tyAre rasiyA-manane bhAna paNa kyAMthI hoya ke sonerI samaya jaI rahyo che-nAnA, deDI rahyo che! candrikAjharatI eka zItaLa rAtre gaMgA zAmAM piDhI hatI ane ene eka segaluM lAdhyuM: eka parAkramI prakAzaghaDyo siMha enA mukhamAM praveza karI gaye. A svapnathI jhabakIne jAgelI gaMgAe pitAnA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilopana 121 jIvana-adhiSThAtA zAntanu AgaLa AnuM varNana karyuM. devI, tamArA tejasvI svapnane artha te e thAya che ke siMha jevA parAkramI, ne sUryanA kiraNa jevA prakAzamaya putranI tamane prApti thaze." svapnanA rahasyane pragaTa karatAM zAMtanue kahyuM. gaMgAnA romeromamAM pramodabhAva prasaryo, e A AnaMdane jANe jIravI ja zakatI na hatI. eNe nehabharyuM namana karyuM ane pitAnA ArAmagRhamAM cAlI gaI te divasathI enI jIvanacaryAne jANe eka navuM rUpa AvyuM. garbhamAM rahelA bALakanA jIvana para mAtAnA vicAra, uccAra ane AcAranI kevI tIvra asara thAya che te e barAbara jANatI hatI. have te eka rasika patnI na hatI. enA jIvanaAkAzamAM mAtRtvane udaya thaI rahyo hato. madanane badale vAtsalyanA raMge khIlI rahyA hatA. tophAnane badale sarjananI zAntibharI sAdhanA AkAra laI rahI hatI. eNe potAnA cintanamAM Adarzone AropyA. vilAsane sthAne viveka mUkyo. zeSa mahinAomAM pitAnA jIvanasavaranI AsapAsa saMyamanI pALa bAMdhI ane mahAna sarjananI gauravapUrNa sAdhanA AdarI ! vilAsI zAntanune A pheraphAra Akare lAgyuM. gaMgAnA rUpalAvaNya pAchaLa avirata bhramaranI jema bhamatuM enuM mana akaLAvA lAgyuM. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 bhavanuM bhAtuM bIjI bAju gaMgAnI jIvana paddhatithI e pUrNa mAhitagAra hatuM, e je pALa bAMdhaze te akhaMDa ja rahevAnI. ene oLaMgavAno prayAsa eka upahAsa ja saje, te e jANato hate. enA caMcala jIvane kyAMya zAnti na hatI. e asvastha hate. eNe potAnA jIvanane bIjI dizAmAM vALyuM, A prema magnatAmAM Aja sudhI e je mRgayAne bhUlI gayo hato, te ene sAMbharI AvI. mana mukta thayuM ane zikAra cAlu thayo. eka divasa e zikArathI pAchA pharyo ane sevikAe vadhAmaNAM ApyAM deva! gaMgAdevIne pratApI putranI prApti thaI che." A AnaMdadAyaka samAcAra ApanAra sevikAne zAntanue suvarNathI satkArI ane putraprAptinA gauravabharyA AhUlAdathI e DolI rahyo. hastinApuranI prajAe rAjakumAranA janmane utsava karyo. ghare gharamAM AnaMdanI helI vaSI. rAjAne AnaMda e khA pasaMda karatI va. <<<<<< ja kunaju sansa ja chInI caMdrakalAnI jema pUrNatA pAmavA lAgyA. zikAranI vAta laMbAtI laMbAtI gaMgA pAse AvI. ene jarA duHkha thayuM. eNe prAthanA karatAM kahyuM, "mArA rAja! Apate A vasuMdharAnuM alaMkAra che. ApanAmAM eTalA badhA guNe che ke ApanI ardhAganA kahevaDAvavAmAM huM gaurava anubhavuM chuM. candranA darzananI jema ApanA darzanathI prajA Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilepana 123. zAnti ane sukha anubhave che. "paNa caMdramAM jema kalaMka che, tema ApanA jIvanamAM paNa, zikAra eka kalaMka che. mArA hadayanAtha ! mArI A vinaMtine svIkArIne zikAranA A kalaMkane Apa dhoI na zake ? "Apa te nirbaLanA rakSaka che. haraNAM kevAM nirbaLa ne bhIru che! jharaNAMnAM nIra pItA ane vananA ghAsa para pitAnAM jIvanane vItAvatAM haraNane dhAradAra zastrathI kUratApUrvaka haNavAM e rakSakane chAje che? mArA deva ! kaho, mane kahe, pharI AvuM nahi karene?" gaMgAnI karuNApUrNa vAtethI e kSaNe to enuM dila pIgaLyuM paNa samaya jatAM pAchuM vyasana enA para caDhI beThuM. pahelAM mANasa Teva pADe che. pachI Teva mANasane pADe che. te AnuM nAma ! gaMgA svamAnI hatI, sAthe samartha paNa hatI. nArInAM baMne svarUpa enAmAM hatAM, jyati ane javALA. ene khabara maLyA ke zAntanu mRgayA karavA gayA che, ane enA aMgeaMgamAM agana vyApI gaI huM vinavuM chatAM mAne nahi, karagaruM chatAM dUra kama mUke nahi? e zuM samaje che ? zuM nArI eTale prArthanA karanAra dAsI? karagaranAra gulAmaDI ? vAta karyAne haju be divasa paNa pUrA thayA nathI ane tyAM vaLI A zikAra ? puruSa, tAruM dhAryuM karavAno puruSArtha tArI pAse che, te mAro vikAsa karavAnI zakti mArI pAse che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM gagA premanI nyAta maTI zaktinI jvALA banI. C eNe dAsIne AjJA karI : jA, sArathine kahe ke padma ane zakhanI azva-joDane rathamAM joDI, rathane mahelanA dvAra AgaLa hAjara kare.' 124 ga'gA sarva AbhUSaNu utArI sAdAM zveta vastra paridhAna karI gAMgeyane laI rathamAM beThI. pavanavege ratha UpaDayo. ratnapura AvatAM enAM mAtApitAe gaMgA ane gAMgeyanA satkAra karyo. putrInI gauravagAthA sAMbhaLI jahannurAje paNa gaurava anubhavyuM. zAntanu mRgayAthI pAche vaLI mahelamAM gayA, te gaMgA ke gAMgeya koI na maLe. dAsInA mukhathI eNe badhA vRttAnta jANyA ane e vedanAnA AghAtathI dharatI para DhaLI paDayo. AvA prasa`ganI te eNe kalpanA paNa nahAtI karI. zu` mANasanuM mana eTaluM majabUta hAya che ke peAtAnA vacana mATe vaibhava ane vilAsane paNa jatAM kare ? zuM gaMgAnA dilanA prema-srota eTalI vAramAM sukAI gayA ? zAntanu taMdrAmAM taNAI rahyo hatA, ane gaMgA jANe AvIne kahI rahI hatI : * nAtha ! huM jAuM chuM, bhAre haiye jAuM chu" peAtAnA priyatamane choDatAM kaI Aya nArIne duHkha nahi thatuM hoya ? paNa je gharamAM nArInuM gaurava haNAtuM hAya, jyAM icchApUrvaka nArInA vacananI upekSA thatI hAya tyAM gagA kema jIvI zake ? mAre mATe parAdhInatA ane krUratAnA vaibhavapUrNa A Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmavilApana 125 mahela karatAM svataMtratA ane karuNApUrNa araNya vadhAre sAruM che. tamane yAda che, ApaNA lagnanI pUrvabhUmikA ? vicArAnI Apale ane Adaza ? ene Aje nAza thayA che. A sava nAza hu vadhAre joI zakuM eTalI mArAmAM zakti nathI. ane tethI huM bhAre haiye jA" chuM. duHkhI karanAra khuda sukhI nathI hatuM, e te tame paNu samajI zake che.... gaMgA AvIne svapnamAM paNa jANe ene peAtAnI aMtara vyathA kahetI hAya ema lAgyuM. gaMgA vinA ene peAtAnuM jIvana khaDera jevuM zUnya bhAsyuM. e pavitra gauravavaMtI nArIne yAda karI karIne jANe mahelanI dIvAleA paNa nisAsA nAkhatI hatI. keTalAka divasa glAni ane asvasthatAmAM vItAvyA, pachI zAntanue nima traNa meAkalyuM, ga`gAe tene asvIkAra ko. e jANatI hatI, ke viyeAganA tIvra agni vinA azuddhinAM tattvAne mALavAnA ekeya mAga nathI. e pachI teA zAntanunI asvasthatA vadhatI ja gaI. enA mitrA khIjI keTalIka vAtA lAvyA. paNa enI sAme tA gauravavantI ane cAMdanI jevI svaccha madhura gaMgA ja UbhI hatI. peAtAnI bhUlane saMbhArI e ghaNIya vAra UMDA niHzvAsa nAkhatA ane teADelA vacanane yAda karI anuttApa karatA. A viSAda dUra karavA enA mitro ane paya Tane laI gayA. zaradaRtuthI AkAza dhAvAI ne svaccha thayuM hatuM. prakRtimAM satra utsAha hatA. vanarAjinA eSTha para bhInu smita hatuM. mRganAM yugala jyAM tyAM kUdAkUda karI rahyAM hatA. zAntanunA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 bhavanuM bhAtuM mRgayA rasa pAMgaryo. dhIre dhIre viSAda e che , ane zikArane rasa vadhato gayo. ratanapuranA rAjamahelamAM thaDe samaya vitAvyA pachI gaMgAne lAgyuM ke, ahIM rahevAthI gAMgeyane jIvana vikAsa nahi thAya. rUpa ane rAganA raMgathI te enuM hIra haNAI jaze. sAdhanA mATe te mukta prakRtine khoLe ja kAma lAge. pitAnA putrane laI e pUrvanA AzramamAM AvI rahI. enA AtmA para thoDIka viSAdanI chAyA hatI. jene eNe Adarza mAnyo hato te pati ja anAdarza nIvaDaze. jenA haiyAmAM eNe karuNAnuM jharaNuM vahetuM nihALyuM hatuM tyAM to krUratA saMtAIne ja beThI hatI. e to pratIkSA ja karatI hatI ke ghA karavAnI taka kyAre maLe ! AnuM nAma puruSa? na enA vacanamAM vizvAsa che ke na enA jIvanamAM zraddhA; na enA prANamAM pavitratA ke, na enA premamAM prakAza. gaI kAle bele to Aje bhUlI jAya! eNe sAdhanA AdarI-pitAnA AtmAnI ane putranA kalyANanI. savAra-sAMja e Atmacintana karatI ane divasabhara gAMgeyane jIvanazikSaNa ApatI. e mAtA te hatI, have guru banI. eNe gAMgeyane jIvananA badhAya kSetramAM pravINa banAvyuM. dhanurvidyAne rAdhAvedha, talavAranI paTAbAjI, bhAlAnI kSepaNuzakti ane maMtromAM mahAvidyA-gAMgeye A tamAma vidyA prApta karIne enI parIkSAo paNa ApI. vijyAdazamInA divase kSatriya kumAre ekatrita thaI Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmavilApana 127 peAte peAtAnI kalA batAvatA, tyAre e paNa tyAM paheAMcI jatA ane prekSakAne peAtAnA apUrva parAkramathI Azcaya mugdha karI dhanubaeNrIAne zaramAvI, namAvI e vijayamALa paherI AvatA. aneka kanyAe gAMgeyanI vIratA para mugdha hatI. ene adbhuta deha keTalIya sukumAra kanyAenA haiyAmAM svapnAM sajjatA, paNa te pote teA jalakamaLanI jema alipta hatA. rAtre sUtI vakhate gaMgA pAtAnA pUrvajonI puNyakathA kahetI, tyAre gAMgeya eka bALakanI mugdhatAthI e vAtA sAMbhaLatA ane manamAM ne manamAM evA prabhAvaka banavAnA AdabharyAM svapna racatA. gAMgeya sukumAra chatAM samatha hatA. mAtA pAsethI ene komaLatA maLI hatI, te prakRti maiyA pAsethI khaDatalapaNu maLyuM hatuM. enI pAse mAtAnuM jJAna hatuM, teA dharatInu vijJAna hatuM. enAmAM kSatriyanuM teja hatuM, te sAdhunI karuNA hatI. nityakrama patAvI rAja e azvAruDha thaI vanamAM pa - Tane jatA, tema Aja paNa e jaI rahyo hateA. dheALA azva para e savAra thayA hatA. enA gArA eka para mUnI dhAra zAbhI rahI hatI. ghATIlA snAyuthI drIpatA lokhA enA Ahu hatA. lI'bunI phADa jevI mATI meATI AMkhAmAM, suMdara svapna ramI rahyAM hatAM. enA khabhA para vijayI dhanuSya hatu, ane pITha para khANanu bhAthuM hatuM. gheADA para TaTAra beThelA javAma gAMgeyane pasAra thatA eIne gaMgA na varNavI zakAya evI AnandasamAdhimAM nimagna thaI gaI. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 . bhavanuM bhAtuM ene lAgyuM ke enI sAdhanA pUrI thaI che. kalAkArane AnaMda enA sarjananI pUrNatAmAM che. - zAntanune mRgayA zekha dinapratidina vadhatuM jatuM hatuM enA zikArarasanI vAta dUra dUra sudhI prasarI hatI. keTalAka kavio te enA A kalA-kauzalyanAM kAvyo racatA ane enI vIratAne biradAvI InAma meLavatA. eka zikArIe AvI kahyuM, - "mahArAja! ahIMthI ThIka ThIka aMtare eka zAraMga vana che. vRkSonI ghaTA evI jAmI che ke, tyAM divase paNa aMdhAruM lAge. lAtamaMDape sUryakiraNane jamInane aDavA ja detAM nathI, vaccethI e ja jhIlI le eTalA gADha che. "A vanamAM mRgalA, sasalAM, Dukakara ane cittAnAM ToLeToLAM mukta rIte paribhramaNa kare che. ApanA rAjyamAM jema prajA nirbhaya thaI phare che, tema tyAM A pazuo abhaya thaI vihare che. . "zAraMga vanamAM Apa zikAre padhAre te kaI ora raMga jAme. mAtelAM A madamatta prANIone khabara paDe, ke nA haju vizvamAM vadhanArA ane cala lakSyane bhedIne zikAra karanArA vIre paNa jIve che." zAntanu te AnaMdamAM AvI gayuM. eNe tarata hukama karyo. karo taiyArI tyAre, ApaNe zikArI ToLIne sajaja kare, ApaNu cAraNa kavione paNa sAthe le. e paNa bhale jue mAru zikArakauzalya ane bhale race enAM mahAkAvya !" zikArIonA vRMda sAthe zAntanuM zAraMga vanamAM AvI Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilopana 129 pahoMce. enI sAthe ThIka ThIka rasAla hatuM. e pote mahAkAya mayUra AkRtivALA rathamAM beThe hate. rathanA agra bhAge pitAne rAjadhvaja UDI rahyo hate.AsapAsa kavi ane cAronuM vRMda hatuM. AgaLa zikArI ghoDesavAre ne pAchaLa enA aMgarakSaka hatA. e vanamAM peThe ane madamatta thaI nAcatAM mRganAM ToLeToLAM enI najare paDayAM. suvAsathI havA surabhigaMdhA hatI. A mehamayI havAmAM vastImAM mANasa phare ema ahIM gela karatAM A pazuo pharatAM hatAM. AvA suMdara dazyathI AnaMdane lIdhe enA ura dhabakArA vadhI gayA. AjJA thatAM anucaroe cAre bAju pAsA nAkhyA, pazuo deDavA prayatna kare paNa jAya kayAM? cAre bAjuthI e gherAI gayAM ane bhayabhIta banI doDAdeDa karI rahyAM hatAM. emanI kikiyArIo ne AkaMdathI vana AkhuM ke lAhalamaya thaI gayuM. "ze! gaganamAM megha garjanA thAya e paDakAra thaye. A avAja evo te aNadhAryo Ave ke paLavAra te mahArAjA zAntananuM haiyuM paNa thaDakI UThayuM. ekadama svasthatA meLavI, eNe joyuM te pitAnI sAme eka dhanurdhArI viryavAna zaktinA avatAra sAme rUpALe ghesavAra hate. enI aNiyALI AMkhemAM kSatriyateja camakI rahyuM hatuM. enA biDAyelA ejha para tIranI tINutA hatI. A kumAranA darzanathI zAntanunA haiyAmAM vAtsalyanI bharatI AvI, paNa enA tochaDAI bharelA pratikArathI ene garva che cheDAI gaye. gauravabharyA gaMbhIra svare eNe uttara Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 bhavanuM bhAtuM vAH "mukta rIte zikAra ramatA mane aTakAvanAra tuM che ke huM keNuM chuM te tuM jANe che, yuvAna?" dilane lAgI jAya e ghA kumAre karyoH "dekhAva uparathI te Apa kaI kSatriyavIra rAjendra lAge che, paNa AcaraNa parathI te tame kura zikArI jaNAe che. tamArA bAhumAM te rakSakanuM baLa nAcI rahyuM che, paNa tame bhakSaka banI tene durupaga karI rahyA che. nirdoSa, niraparAdhI AnaMdakIDA karatA A mRgayugalane joI tamArA hRdayamAM karuNA nathI pragaTatI e ja batAve che ke tamAruM haiyuM keTaluM kaThera che.' upadeza de rahevA de. meM tArA karatAM vadhAre varSa vItAvyAM che. paNa nAdAna! tuM che kaNa e te kahe? tane khabara nathI ke te kane paDakAra karyo che? tuM atyAre kALanA mukhamAM che e tane khabara che?" kedhathI dhagadhagatA zAntanue garjanA karI ane enA paDaghA jagaMlamAM paDyA. "huM koNa chuM ene uttara te mAruM bANa Apaze. kSatriya kadI Apa vaDAI karatA nathI. ane kALanA mukhamAM koNa che te te Ayudha cAlaze eTale jaNAze. paNa Ayudha calAvatAM pahelA vinavuM chuM ke tame kheMcelI dhanuSyanI paNacha zithila karo ane zikArane zokha hoya to to bIje kyAMya jAo. aThThAvIsa gAunA vistAravALA A zAraMgavanane prANIone te meM abhayavacana ApyuM che. ahIM nAcatAM kUdatAM haraNAM mArAM baMdhu che. mAro deha DhaLyA pachI ja emanuM nAma kaI laI zake. - "abhimAna mATe nahi paNa tamane cetavavA mATe kahuM chuM Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilopana 131 ke tamArA jevA ghaNAya dhanurdhArIo ane zikArIonuM mithyAbhimAna A dhanuSya gALyuM." ema kahI eNe dhanuSya TaMkAra karyo. rAjA A apamAna na sahI zakyo. tiraskAra karatAM eNe kahyuM: "tyAre huM ya jouM chuM. zikAra karatAM tuM mane kema aTakAvI zake che? dhanuSanI paNacha kheMcI eNe bANa eka mRga prati tAkyuM. paNa eTalAmAM te gAMgeyanA dhanuSyamAMthI bANa chUTayuM ane zAntanunA rathane devaja laI nIce paDayuM. rAjacihnanuM A apamAna! zAntanu vicAra karate hatA tyAM te bIju tIra AvyuM. ene jhapATe e hato ke mAtra enA vegathI ja ratha sArathi UchaLIne nIce paDo. paLavAra to A apUrva parAkramathI zAntanu paNa mUMjhAI gaye. paNa te vIra hate. parAkramI rAjA hatA, ema kaMI hArI jAya tema na hato. yuvAnane vIMdhI nAkhavAnA nizcaya sAthe eNe pitAnA dhanuSya para ajeya nAmanuM amegha bANa caDhAvyuM. paNacha kheMcI paNa tyAM te sAmethI eka lakSyavedhI bANa AvyuM ane enA dhanuSyanI dorIne ja chedI gayuM. zAntanu enI tANathI pAcho paDyo, paNa paDatAM bacI gaye. siMhabALathI vizALa kAya hAthI parAjaya pAme evI glAni bharI chAyA zAntanunA mukha para prasarI. have zuM karavuM, e vicAramAM thoDI vAra e stabdha thaI Ubhe rahyo. kavi ane cAraNe A kumAranI vIratA joI mugdha banyA. emanA haiyAmAM prazaMsAnI prazasti pragaTI. emanA manamAM vIra rasanAM kAvyone sAgara UchaLI rahyo hate, emanA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 bhavanuM bhAtuM biDAyelA mukhamAMthI eka udugAra nIkaLI paDyoH "vAha!" zAntanue daDha nizcayapUrvaka zAMga nAmanuM agninI mahAjavALAthI jAjavalyamAna zastra upADayuM. kumAra kaTekaTInI ghaDI samajI gayo. eNe paNa pitAnuM amegha zastra taiyAra karyuM. pUrNa jhanUnathI eka bIjA para trATakavA tatpara thayA. A baMne variyoddhAonuM yuddha kauzalya gaMgA dUra UbhI rahI nIrakhI rahI hatI. eNe kadI na anubhavelI tRpti anubhavI. enA aMtare kadI kalA paNa na hato e ullAsa anubhavyuM. vizvanA samagra ItihAsamAM bhAgye ja sAMpaDe evuM pitA-putranA milananuM adbhuta dRzya joyuM. avarNanIya bhAvathI enA hRdaye AnaMdadhujArI anubhavI, paNa turata e sAvadhAna thaI gaI. AnaMda-samAdhi mANavAne samaya na hatuM. baMne vare kaTekaTIne zikhare hatA. eNe hAtha UMce karI gAMgeyane saMbe. basa, rahevA de vatsa!" dUrathI rUmajhUma karatA AvatA jharaNuM jevI A avAjamAM mArdavatA bharI AjJA hatI. avAjane paNa jAdu hoya che. A sAda sAMbhaLatAM ja gAMgeyane keda zAnti ane premamAM pheravAI gaye. vajI je aDela ddho sukumAra bALaka je dekhAye. gheDA parathI chalAMga mArI e nIce kUdI paDyo. ane jaIne mAnA caraNamAM DhaLI paDyo. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilepana 133. mA, A pApI ApaNuM zAraMgavanamAM nirdoSa pazuone saMhAra karatA hate have ene saMhAra huM." gAMgeyanA meM para hAtha dAbatAM premabhInI vANImAM gaMgAe kahyuM: "beTA ema na bela. e koNa che te tuM jANe che? jo ke e aparAdhI che paNa tArA janaka che, pUjanIya pitA che. vaDIlane kSamA ApavI e zuM putrane dharma nathI?" zAntanuM ane enA sAthIo Azcaryamugdha thaI joI rahyA. A vIroddho ke jene Indra paNa na namAvI zake te eka nArInA caraNomAM potAnuM mastaka bhaktithI namAve che ! evI te satanI devI koNa haze? zAntanuM raNavArtA bhUlI gaye. Ayudha enA hAthamAMthI sarI paDayuM dUra UbhelI A nArIne eNe dhArI dhArIne joI ene thayuM A to mArA hRdayane paricita lAge che. are, gaMgA ? hA, gaMgA ja. pacIsa varSathI chUTI paDelI mArA premanI pAMkha-gaMgA ! jene pahele paricaya paNa Aja vanamAM thayuM hatuM. paNa keTaluM parivartana? kyAM e yauvananA unmAdabharyA u9lAsathI UchaLatI maMdiranA pAna UtaratI gaMgAkumArI ane kyAM Aje sAdhanAnI tIvratAthI tapelA kAMcana jevI kRza taparivanI gaMgAdevI! bhUtakAlanI smRti tAjI thatAM akathya bhAvathI hRdaya chalakAI gayuM. bhAvomAM UMDe ne UMDe e UtarI rahyo hatuM, tyAM to gaMgA ane gAMgeya enI sAme AvyAM. aNudhArI vIjaLI jhabUke ane mANasa camake ema e camakyo. devI ! tame ?" "hA, deva! huM-jeNe tamane pacIsa varSa sudhI vyathAne Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 bhavanuM bhAtuM tamArA parAkramI putra gAMgeya ke agni ApyA. ane A je peAtAnI zaktinI mastImAM mastAnA thaI pitA sAme yuddha karatAM paNa na acakAyeA.' kharaDA para snehALa hAtha pheravatAM eNe kahyuM: beTA, tArA pitAne page paDI te karelA aparAdhanI kSamA mAMga.' " ' gAMgeyane UbhA karI UbharAtA snehanA UMDA bhAvathI bheTatAM zAntanue kahyuM : beTA, kSamA te mAre mAgavI che, me ame vacana bhaga karI gagAnA vizvAsaghAta karyAM. eka paLamAM thayelI A bhUlanuM prAyazcita huM Aja paccIsa varSoMthI karI rahyo chuM. mArA ekAntanI zUnyatAbharI vyathAne dUra karavA huM jaMgaleAmAM pazue pAchaLa bhaTakuM chuM. mArI hasatI AMkheA pAchaLa na kaLAya tevI mUMgI yAtanA paDI che, te hRdaya sivAya kANu jANe? mAruM prAyazcitta Aje pUruM thayu che. mArA premanAM a'ga--piyA ane putrane pAmu chuM. * gaMgA, nArI te ghaNIe joI paNa tuM adbhuta che, vacanabha'ganA vizvAsaghAtathI prerAI ne khIjI strI jIvana hArI gaI hAta tyAM teM sarjana karyuM, mAnava mAtra jene joI namI paDe evA gauravabharyA gAMgeyanu teM tArI jIvanasAdhanAthI sarjana karyuM". me' bhaTakIne, AMsu sArIne, pazuone saMhAra karIne deva'sanI prakriyAdvArA mArI ekalatAne bharI, jyAre te te putrane zikSaNa ApI, vyathAnuM urdhvIkaraNa karI, karuNAne gAMgecamAM mUrta karI sarjanadvArA jIvanane bharyuM . mANasanAM mAnasanI Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilepana 135 sthiti kevI vicitra che? eke vinAza saryo. bIjIe vikAsa zAntanunI vAta aTakAvatAM namIne gaMgAe kahyuM : "e jAnA ghA ughADIne vedanAmAM vadhAre na kare, deva! je agni para rAkha vaLI gaI che, tene aMdara ja bujhAI javA de. phUMka mArI rAkha uDADI ene pradIpta na karo, je nirmANa hatuM te banyuM che. emAM tamAre kaMI ja doSa nathI. vizvanA A kramamAM pratyeka mAnavIne pitAnuM AgavuM sthAna che. e sthAnane anurUpa jIvavA sivAya meM kaMI ja adhika karyuM nathI. A paLe Apa pavitra lAgaNI ane bhAvanA AvegamAM che. eTale mane vadhAre gaurava Ape che. "Apane pUchaLyA vinA, Apane tajI AvanArane paNa Apa satkAro che, e ApanAM hRdayanI vizALatA ne sahRdayatA che. paNa A paLe huM dhanyatA anubhavuM chuM. mAruM svapna siddha thayuM che. gAMgeyane ApanA hAthamAM soMpI huM AtmasAdhanAne paMthe javA mAgatI hatI, ane tamAruM pitA putranuM milana kevI rIte thAya e vicAramAM divaso vItAvatI hatI. paNa kudarate pote ja e kAma karI mane A kSaNe vicAramukta karI che. "gAMgeya mArA svapnane minAro che, ane AjathI tamArI AzAne kinAre bane che. je tamAre che tene tamane soMpI huM RNamukta banuM chuM.' devI, tame A zuM bole che ? AnaMdanA zikhare Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 bhavanuM bhAtuM pahoMcelA hadayane A ke dhakko vAgI rahyo che tenI kalpanA kare che? zuM ATalAM varSonA viyeganuM pariNAma A karuNAnamAM!" grISmamAM hima ogaLe tema e egaLI rahyo hate. nA, rAja! Agraha na kare. saMsAra pratyenuM mAruM AkarSaNa pUruM thayuM chuM. je zelaDImAM rasa ja nathI, ene cUsavAthI kone rasa maLe? "ane A kudarata paNa tyAgane mahimA gAya che ne? A vRkSa upara gaI kAle khIleluM suMdara phUla hatuM. e phUlamAMthI phaLanuM sarjana thatAM e puSpanI pAMkhaDIo kharI rahI che. pANIdAra matIne janma ApanAra chIpa motIne pUrNa AkAra ApyA pachI pitAnuM astitva dharAvatI nathI, kALanA sAgaramAM e visarjita thAya che. "ekanA sarjana pAchaLa jUnA bhUtakALanuM visarjana heya che. siddhine zikhare Atmavilopana hoya che." "mATe Apane pharI pharI vinavuM chuM ke visarjita thayelA bhUtakALa jevI mane hastinApura laI javAno Agraha na kare. tyAga mATe mAre nirNaya aphara che.' hastinApurane samrATa zAntanu A Adarza nArI AgaLa keTale nAne lAgatuM hato ! ene virATa strI-zaktinuM darzana thayuM, UMDA sadubhAvathI enuM mastaka sahaja bhAve namI gayuM. vyathAnA bhArathI ladAyelA ane atyAra sudhI maunamAM vedanA anubhavate gAMgeya bolyaH Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 Atmavilepana mA, tuM A badhuM kahI rahI che, paNa tArA vAkya vAkyathI mArA hRdaya para kevA, ghaNanA ghA vAgI rahyA che te tuM jANe che? "pitA kahe ke guru; mitra kahe ke bAMdhava; sahacara kaho ke sAthI; mAre te tuM ja che tArA vinA kema rahI zakuM!' nehathI mAthe hAtha mUkatAM gaMgAe kahyuM. "siMhabALa" svastha thA. huM tArI svasva chuM, paNa Aja huM tane evI vyaktinA hAthamAM seMpuM chuM ke mAruM sarvasva che. "mAre je ApavAnuM hatuM te meM tane ApyuM che; have tAre tArA pitA pAsethI levAnuM che. vananuM zikSaNa pUruM thayuM che. zaherI jJAnane prAraMbha thAya che. mAtAnI mamatA te mANuM che, have pitAno pratApI gaurava nihALa. ane tuM mane sukhI jovA cAhate hoya te mane je priya che evA tArA pitAne tuM sukhI karaje. "beTA, prema e mukti che, ene baMdhana na banAva." paNa mA, ATaluM aNadhAryuM A badhuM zuM? A aNadhAryA parivartanathI Azcaryamugdha thayelA gAMgeye pUchayuM." "tane A aNadhAryuM lAge che, paNa meM te dhAreluM ja hatuM. pAkeluM phaLa pavananA sparzanI ja pratIkSA karatuM hoya che. e aDatAM ja phaLa dhruje che ane pitAnI jAtane dharatInA caraNamAM dharI de che." | 'paNa mA, A te kudaratanI kAvyamaya bhASA che. jIvana kaMI ema jIvAya !" Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanuM bhAtuM *" hA, beTA, kudaratanI kAvyamaya bhASA ApaNe ApaNA jIvanamAM vaNIe te ApaNuM jIvana paNa kAvyamaya ane. AjasudhI A kudaratanI bhASA sivAya tane ' zikhavADayu' paNuM zuM che? paNa mAnA mehamAM tuM e tattvajJAna bhUlI gayA che.' * vyathAthI cirAI jatA putre kahyuM : * amane mUkIne tuM. kayAM jaIza ? zu' tu ahIM ekalI rahIza? 6 jIvananA a Mtima dhAma prati pratyeka yAtrie ekalA ja saMcaravAnuM che. ApaNe rahevAsI nathI, pravAsI chIe. ApaNuM aMtima dhyeya A saMsAra nathI, dUra dUranA prakAza che. mANasa janme che. jIve che, sAdhanA kare che ane chelle prakAzane pAme che. 138 " sAdhanA karyA vinA mAtra je bhAgamAM ane rAgamAM ja mare che te ajJAnI che.' " 6 mA amArA sneha tane jarAya nathI AkaSa tA ? kadI nahi kalpeluM mAnuM A viraktibharyu* dana karyA pachI. gAMgece chellA prazna pUchyo.' " kadAca AkarSe, paNa jene bhaviSyamAM praveza karave che teNe bhUtakALanuM AkaSa Nu tajavuM rahyuM. ane gAMgeya tane ja pUchuM. sneha ane saMbaMdhanI sAMkaLamAMthI chUTA thayA vinA siddhine zikhare pahoMcAya ?? A praznanA uttara vikaTa hatA. A kAI sAmAnya nArI na hatI ke jenI sAthe jIbhAjoDI karI zakAya. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmavilepana 139 vyathA ane viyAganA mizraNamAMthI pragaTelI viSAdamaya chAyA pitA putranA mukha para chavAI gaI vAtAvaraNamAM mauna ane stabdhatA hatAM. gaMgAnI AMkhamAM kaI divyateja camakayuM. mukha para prasannatA prasarI. eNe patinI caraNaraja lIdhI ane putrane AzIrvAda ApyA. pitAnA hRdayanA TukaDA jevA premabhInA pati ane putrane mUkI e vanabhaNI cAlI nIkaLI. mahArAja zAntanuM ane gAMgeyanI AMkhamAMthI daDadaDa karatAM AMsunAM be meTAM bindu sarI paDyAM. ekalatAnI pagadaMDI para cAlI jatI A mahAna nArIne jotAM, pitAnI ekalatAthI kaMTALelA gaganamAM rahelA sUryane te paLe jIvananuM darzana lAdhyuM: nA, premInA sAthamAM ja majhA che ema nathI. sAthI vinA ekalA jIvana jIvavAmAM paNa khamIra bharyuM mAdhurya raheluM che. sUryo paNa te divase pitAnI sAdhanA bharI ekalatAne dhanyatAthI satkArI. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zokanA taLiye zAnti zANa sumati bhagavAna mahAvIranI vANI sAMbhaLavA gaI hatI. ene pati AtmArAma bahAra gayo hato. enA baMne yuvAna putro taLAvamAM snAna karavA gayA hatA. sumatie vyAkhyAnamAM sAMbhaLyuM "jyAM saMga che, tyAM viga che, AtmA sivAya jagatanI pratyeka vastu vikhUTI paDe che. Aje ApaNe jenA mATe hasIe chIe, te ja vastu AvatI kAle raDAve che. AnaMda ane zeka eka ja trAjavAnAM be palAM che anaMta samAdhine mArga eka ja che. mehane tyAga ! A mehane tyAga janme che AtmAnI ekalatAnA jJAnamAMthI." sumatie A upadezane pitAnA haiyAnI dAbaDImAM jhI ene ja vicAra karatI, ene jIvanamAM vaNavA mathatI. e ghera AvI. tyAM ekAeka samAcAra maLyA : "enA nahAvA paDelA banne dIkarA DUbI maryAM che. pahelA eka nhAvA paDo, paNa e to kIcaDamAM khUMcato jaNAya. ene Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zokanA taLiye zAMti 141 kADhavA bIje gaye, paNa e khUcate chokaro bIjAne bAjhayo ane baMne DUkhyA.' juvAnajodha be dIkarA eka sAthe cAlyA jAya te kaI mAtAnuM haiyuM zekamAM na DUbe? sumatinA haiyAnA kaTakekaTakA thavA lAgyA. e zekanA jhaMjhAvAtamAM gherAIgaI eNe mUccha AvI, ane e dharatI para DhaLI paDI. theDI vAre e mUccha UtaratAM enA haiyAmAM jJAna vacane AvavA lAgyAM. jyAMthI AnaMda Ave che, tyAM ja zeka hoya che, ane e zekanA taLiyAmAM ja zAMti hoya che. zekane UlecI nAMkhe, zAMti tyAM ja jaDaze. sumatine zoka dhIme dhIme ulecAto gayo ane e UMDI ne UMDI UtaratI gaI jyAM jIvananI parama zAMti hatI! eNe potAnA baMne putronA dehane pathArImAM padharAvyA, emanA para zveta vastra oDhADayuM ane patinI pratikSA karatI, e vicAramAM DUbI gaI. AtmArAme DelImAM paga mUkyo ane ene AnaMda UDI gaye. vAtAvaraNamAM ja kAMIka zokanI havA vahetI lAgI. roja e ghera Avate tyAre enI patnI hasatA mukhe enuM svAgata karatI, paNa Aja te e udAsa hatI. AtmArAme pUchayuM - kema? Ama udAsa kema ? zuM thayuM che? jANe gharamAM. zekane sAgara UmaTI paDyo lAge che!" Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 bhavanuM bhAtuM kAMI nathI. e to pADozI sAthe jarA kalaha thaye che." zekanA bhArathI namelI pAMpaNene UMcI karatAM sumatie kahyuM. - AtmArAmane Azcarya thayuM. sumatine svabhAva e jANato hate. AkhuM gAma garama thAya teye enI AMkhamAM zItaLatAne sAgara laherAte hoya, evI e zAMta hatI ane evI ja e zANa paNa hatI. - AtmArAme gabharAIne pUchayuM : "evuM te zuM thayuM ke tAre kajiye kara paDyo?? kAMI nahi, vIza divasa para ApaNuM dinezanA lagna hatAM e vakhate huM pADezIne tyAMthI be ratnakaMkaNuM paheravA lAvI hatI Aje e mAgavA AvyAM, meM na ApyAM eTale bolavuM thayuM ane kalaha vaLe." sumati ATaluM dhairyapUrvaka belI gaI, paNa enA avAjamAM jarA viSAdanI chAyA hatI. "tuM ye kharI che. pArakAM kaMkaNa kayAM sudhI rakhAya? ene mAlika mAgavA Ave tyAre ApI devAM ja joIe ne! tArA jevI zANuM strI AvI vAta para kalaha kare te to thaI rahyuM nA? kaI jANe te hase evI A vAta che. jA,jaladI ApI Ava." sumatine ubhI karatAM AtmArAme mIThe Thapako Ape. jarA UbhA te rahe. tame e ApI AvavAnuM te kahe che, paNa mane e keTalAM game che? mAruM mana emAM keTaluM rame che, e tame jANe che? kevAM suMdara e ratnakaMkaNuM che! ene ghATa, enI jhINuM jhINuM kArIgarI, jenI joDa na Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zokanA taLiye zAMti 143 jaDe! ane enAM ratna paNa kevAM tejasvI che? nAtha, mane to e pAchAM ApavAnuM ja mana nathI thatuM. manamAM thAya che, rAkhI lauM. pachI thavAnuM haze te thaze. kajiye te kajiye !" ATaluM kahetAM kahetAM te sumatinuM hRdaya bharAI AvyuM. enI pAse jJAna hatuM, chatAM viSAda kAMI che na hatuM ! "paNu Aje tane thayuM che zuM? tuM pAgala te nathI thaIne ! are, tuM A zuM bolI rahI che je vastu pArakI che, te keTalA divasa rakhAya ? enA para mamatA karavI ane pitAnI mAnavI ane "mArI" kahI zoka kare e ajJAnatA nahi te bIjuM zuM che? pArakI vastu te jema vahelI apAya tema sAruM." zikhAmaNa ApatAM AtmArAme kahyuM. sumati UbhI thaI. eNe patine hAtha jhAlyo. ene hAtha dhrujate hate. ene tammara AvI rahyAM hatAM enI chAtI para bhAra hato paNa zravaNa bhagavAna mahAvIranA jJAnanA bela enA AtmAne AzvAsana ApI rahyA hatA. e patine aMdara derI gaI | phUla jevA pitAnAM be bALakanA mRtadeha para oDhADeluM zveta vastra eNe UMcakI lIdhuM ane jJAnanA prakAzathI prabuddha banelI sumatie kahyuM: nAtha ! A ApaNAM be ratnakaMkaNa, eka soLa varSanuM, bIjuM vIsa varSanuM Aja sudhI ApaNe emane rAkhyA, sAcavyA, paNa Aje emane samaya pUro thayo. ane emane emaNe mArga lIdho. ApaNe emanA na hatA, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 bhavanuM bhAtuM e ApaNA na hatA. thADA samaya mATe ApaNane e maLyAM hatAM, have emane nisanA kheALAmAM zAMtipUrvaka dharavA e ApaNuM kartavya che. enI pAchaLa zoka ane rudana vyartha che, gayelI vastu AMsuothI paNa pAchI vaLatI nathI. maunanI zAMtimAM ApaNe emane vidAya ApIe.' AtmArAma te A joI tyAM ja DhagalA thaI gayA. gheADI kSaNa mATe tyAM gaMbhIra stabdhatA chavAI gaI. gharamAM, havAmAM, vAtAvaraNamAM badhe ja stabdhatA hatI. te e pitAnI AMkhamAM AMsunuM pUra dhasI AvyuM, eNe AMsunA paDadAmAMthI joyuM te sumatinI AMkhamAM paNa e mAtI jevAM AMsu hatA; paNa enA para jIvananI UMDI samajaNunAM ujjavaLa karaNA prakAzI rahyAM hatAM. sa pUrNa Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suprasiddha ciMtaka ne kuzaLa vAkhyAnakAra munizrI caMdraprabhasAgarajI ma. 'citrabhAnuM nA : : apUrva graMthA : : saurabha | su dara sacitra navI ati | 2-00 jIvananA bAgamAMnavAnuM vecAraNAnI bahAra lAve tevA, suMdara padyanA namUnA jevAM rasabharapUra gadya mauktikAnA sahe.eka eka motikamAM jIvananA 1 bAgamAM navI sorabha pragaTe tevuM sArarUpa lakhANuM che. A pustaka | gujarAtI ciMtanasAhityamAM navIndra saurabha prasAre che. bheTa, Ina'ma ne mATe paNa suyogya che. biMdu kyAM siMdhu 8-6 - sAdI AMkhe sAmAnya lAgatI dhaTa= ne ' Na jIvanakrAnti rahelAM che. munizrInI te - evI mahAna puruSonA jIruM ke nAnI dhaTanAo mAM - nuM bhAtu jIvanuM kalyANa kare tevI su - dAMtA enA kalAmaya saMgraha have to jAgo 2-0e bhAratabharamAM ghumelA, vizvanI daza bhASAo para apUrva prabhutva dharAvanAra ne jIvanabhara pratyeka vartamAna pravAhonuM vizleSaNa karanAra A kuzaLa vyAkhyAnakAranAM bhASaNAne saMgraha che. eka eka bhASaNa dhama ane samAna ja'nI samasyAno mane vadhe che. preraNAnI paTTA Tu-putra nitya upayogI nAnI pustikA nAnakaDI guTaka' sAIjhamAM, nayanaramya triraMgI pUThAmAMne dvira"gI chApakAmamAM bhAvanAnA sAthiyA pUratuM pustaka. - maraNa nAnAM ajavALAM 3--paMda guNabhAvathI saphaLa guNo para vivecana navAna ci tatkRti navIna DhabamAM chapAya che. zrI jIvana-maNi dvAcanamALA TrasTa haThIbhAInA daherA sAme, dilhI daravAjA bahAru : amadAvAda,