________________
४
ભવનું ભાતું સૌ આવે છે, જુએ છે, અને ન જાણે કેમ, પણ ચાલ્યા. જાય છે. આને કોણ ખરીદી શકે? આ સૌન્દર્ય છે, પણ એની આસપાસ સતની કેવી જ્વલંત જવાળા છે.
નિર્મળ હૃદય વિના એ ભાવનામૂતિને કણ ખરીદી શકે?
સાંજ નમી રહી છે. કૌશામ્બીના ધનાઢય અને સજજનશિરોમણિ ધનાવાહ દર્શન કરવા મંદિર પ્રતિ જઈ રહ્યા છે. એ નિઃસંતાન છે. એમના હૈયામાં વાત્સલ્યને સાગર છે, હૃદય સતત કંઈક ઝંખી રહ્યું છે–સંતાન.
એમની નજર બાળા પર પડી. એ ત્યાં જ થંભી ગયા. હદયમાં છુપાયેલે સંતાનપ્રેમ જાગી ઊઠયો. હૃદય માગે પછી પૈસા શું ચીજ છે! માંગ્યા એટલા પૈસા આપી એમણે બાળાને ખરીદી લીધી.
નાયક ખુશ હતો. એને પૂરતા પૈસા મળ્યા હતા, અને માનસિક ભારમાંથી એ મુક્ત પણ થયે હતે. હવે ન દેખવું ન દાઝવું.
બાળા એટલા પૂરતી જ સુખી હતી કે એ દુષ્ટના પંજામાંથી મુક્ત થઈ હતી, અને એને એક ભાવનાઘેલા પિતાને સંગ લાધી ગયે હતો.
ધનાવાહ વધારે ખુશ હતા, કારણ કે એમના ઉણ હદયને ભરી દેનારું સૌરભ શીતળ ચંદન મળ્યું હતું.
શેઠે પૂછયું : “બેટા, તારું નામ?” - બાળા મૌન હતી. કારણ કે ભૂતકાળનાં સ્મરણોએ એની બુદ્ધિને ઘેરી લીધી હતી. એની આંખમાં અવ્યક્ત